DE NIEUWE PRIJZEN VOOR
MELK EN VLEES
Een beetje
welwillender
Stikker's missie zou geen
resultaat opleveren
ISRAËL KRIJGT WAPENS EN
VLIEGTUIGEN UIT RUSLAND
Testen
I
Jam 5 cent duurder
Extra-kinderbijslag
grote gezinnen
Verliezen in Indië
De cup van een koning en een
schoolschrift bijeen in het paleis
Roerende bewijzen van
aanhankelijkheid
Het weer
Tot hoofd en hart
Sjahrir: Java kan nooit
geheel bezet worden
Bij derde kind 44 et,, bij
het vierde 54 et,
Gevechten gaan door
in Palestina
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1948
72ste JAARGANG No. 24301
Over geheime luchtbrug
V!
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severln.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents pet m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
De melkprijs voor de consument en de
prijs voor uit melk vervaardigde pro
ducten als pap, yoghurt en dergelijke
gaat Maandag met één cent per liter
omlaag, hetgeen zowel voor melk in
flessen als voor los verkochte melk
geldt. De boterpriis wordt 3 cent per 25
gram hoger, zodat de nieuwe boterprijs
voor boter van de prijsklasse 1 dan 1,12
per pakje van 250 gram is.
Eveneens met ingang van 8 November
1948 gelden voor varkensvlees de vol
gende maximumprijzen Voor de consu
ment:
Fricandeau en magere lappen ƒ3.40
per kg.
Carbonade 3.20 per kg.
Vers vet en mager spek, vette- en
kinnebaklappen 2.60 per kg.
Poulet en gehakt ,2.20 per kg.
Poten en staarten 1.20 per kg.
Kauw vet ƒ2.60 per kg.
De prijzen van vleeswaren, waarin
varkensvlees is verwerkt, ondergaan een
dienovereenkomstige prijsverhoging. Zo
zullen de prijzen van berliner lever
worst, leverkaas, bacon, blaasham, ge
kookte en gerookte ham, rauwe ham,
ontbijtspek, gerookt spek en verse worst
respectievelijk bedragen: 0.36, 0.52,
0.54, 0.59, 0.44, 0.43, 0.37, 0.36 en
ƒ0.36, alles per 100 gram.
De maximumprijzen voor huishoud-
jam 1 en huishoudjam 2 stijgen per 8
November 1948 met 5 cent per pot van
450 gram netto. De prijs van pruimen
jam blijft onveranderd 0.53 per pot van
450 gram.
Sedert Vrijdag 5 Nov. 1948 bedraagt de
maximumprijs voor enkele chocolade
producten één cent per 100 gram meer,
t.w. ongevuld en gevuld wichtgoed, zo
als pastilles, chocoladestukjes en bon
bons, alsmede ongevuld melkehocolade-
wichtgoed en chocoladekorrels (strooi
sel).
Betrekkelijk zelden gebeurt het, dat
publiek en krant een onvermengd
prijzend woord laten horen over
daden, door de Regering gesteld.
Wij kunnen moeilijk aan de indruk
ontkomen, dat menig spreker en schrij
ver door radicaal afbreken van rege
ringsmaatregelen een krachtiger bewijs
Van eigen inzicht en sociale .gesteldheid
meent te leveren dan door welwillende
beschouwingen.
In ieder geval, met hetgeen de Rege
ring doet of aan plannen voorlegt, toont
het publiek maar zelden hartelijke in
stemming. En wat „men" in de Rege
ring prijst, wordt meestal vermengd met
Zoveel uitingen van afbrekende, soms
zelfs spottende critiek, dat lezers en
luisteraars de indruk moéten krijgen:
de ministers hebben ofwel geen ver
stand of anders geen hart.
Wij zijn er allerminst voorstander van,
op alles van de Regering zo maar „ja
en atnen" te zeggen. En ook de pers
moet zich terdege laten horen en door
haar critiek de ministers pressen, hun
maximum van verstand en hart en ver
antwoordelijkheidsbesef te tonen.
Maar de taak van voorlichting en op-
Voeding, die de pers speciaal heeft, ver
plicht haar ook, het positief-goede in
Regeringsdaden behoorlijk te laten
uitkomen. De poging der com-
Biunisten, om stelselmatig het
vertrouwen in de Regering te
o n de rmijnen, behoeven wij
geepszins te steunen door een
tekort aan waardering onzer-
z ij d s.
Een voorbeeld. Voor iedereen is het
duidelijk, dat één gulden loonsverho
ging, na afschaffing van de hoge sub
sidies op levensmiddelen, voor de grote
gezinnen allerminst een oplossing
is. Of het echter voor 4-persoons-
gezinnen geen behoorlijke tegemoet
koming is in de desbetreffende onkos-
tenstijging, zal nog moeten blijken. En
voor dergelijke gezinnen is die maat
regel berekend. Ook het volgende moet
sprekend tot uiting komen: voor de
grote gezinnen erkent de Regering de
noodzaak van verbeterde kinderbijslag.
In plaats van te suggereren, dat de
Regering die verbetering wel uitstellen
zal tot „St. Juttemis", dienden alle in
stanties, de pers incluis, de ministers
dag in dag uit aan hun woord te
herinneren, en zo te doen blijken, dat
zij beslist rekenen op snelle inlos
sing van die regeringsbelofte.
Suggereren dat er „wel niks van, ko
men zal", is o.i. niet gerechtvaardigd;
in ieder geval geen gewenste methode
om succes te boeken, wél echter een
goede manier om bij het volk de me
ting te doen vestigen: „de ministers
kletsen maar raak om ons zoet te hou
den."
Iedereen, die aantonen kan, dat
ministers het mis hebben en dat zij de
kleine man (en dat is geenszins de hand
arbeider alleen) armoediger laten leven
dan onvermijdelijk is in de huidige
situatie, heeft de plicht zich te laten
boren. De kleine man immers, die vaak
bard te werken heeft, mag minstens als
2Ün recht doen gelden, dat hij zich èn
baar hoeveelheid èn naar kwaliteit zo
v°eden kan, dat hij er niet enkele jaren
ouder uitziet dan hij feitelijk is. Ook
menen wij zolang op het aambeeld van
Oe nood der rentenierenden te hameren,
b?f de Regering geen nachtrust kent,
°or zij ook voor hen passende maat-
6fielen gevonden heeft.
aa ,araI'e dringende verlangens
?b 't adres der Regering kunnen ons
tja? .weerhouden eerlijk te erkennen,
1 zij haar taak, globaal bezien, voor
VP boodtoestand, waarin wij
vr keren, aanmerkelijk beter uit-
Wai» dan sommige „stuurlui aan de
f ons willen doen geloven,
de p1 beetje welwillender critiek op
Regering zou rechtvaardiger
stflabwelijks hadden
Uit? e geschreven,
der I var! wantrou
.Regering van een verbeterde kin-
of bsiag al te goedkope critiek was,
t'ao c en m de krant de mededeling
°rntr. ?ale Zaken, dat het overleg daar-
Stipï®nt tussen het Ministerie en de
bop van de Arbeid vermoedelijk
eh ri z e w e e k zal beëindigd zijn,
.de minister de indiening van een
derh? erp tot w«ziging van de kin-
ZiOni ag ten bate van de grotere ge-
Cw met spoed zal bevorderen.
la^ataat dus spoedig een uiterst be-
snJk en ingrijpend wetsvoorstel
wezen,
wij het boven-
en met name, dat
van wantrouwen in de belofte
De prijzen, welke ten hoogste voor
deze producten mogen worden berekend
zijn:
Ongevuld wichtgoed 0.48 per 100
gram.
Gevuld wichtgoed 0.38 per 100 gram.
Ongevulde melkchocolade wichtgoed
ƒ0.51 per 100 gram.
Chocoladestrooisel los 0.29 per 100
gram.
In kartons ƒ0.32 per karton van 100
gram.
In zakjes 0.31 per zakje van 100
gram.
Chocoladerepen, alsmede wichtgoed
waarvoor uitzonderingsprijzen zijn toe
gestaan, zijn onveranderd in prijs.
Limonade-siroop en limonadegazeuse
blijven in prijs gelijk.
De prijs van chocoladepasta, marse
pein, vanillesuiker en kunsthoning voor
huishoudelijk gebruik wordt vrijgelaten.
Tijdens een receptie in het Paleis Rijs
wijk te Batavia heeft dr. H. van Mook
afscheid genomen van vele vrienden.
Hier schudt hij Raymond Herremans
(rechts), het Belgische lid van de Com
missie voor Goede Diensten, hartelijk
de hand. In het midden mevr. Van Mook.
Minister Stikker heeft Vrijdag een
onderhoud met Hatta en twee bijeen
komsten met de leden van de politieke
commissie van het werkcomité van het
K.N.I.P. gehad. In een interview met
Antara verklaarde Mangoensarkoro, de
leider van de P.N.I, en lid van de poli
tieke commissie: „De bespreking met
Stikker gaf geen duidelijk beeld van de
Nederlandse opzet om op de beste wijze
tot een oplossing te geraken." Hij had
de indruk, dat er weinig hoop bestond
op hervatting van de besprekingen. Hij
zeide voorts, dat de P.N.I. uit het ka
binet zou treden, indien haar wensen
betreffende de voorwaarden tot her
opening der onderhandelingen niet zou
den worden vervuld.
Radio Djocja heeft volgens U.P. van
daag te kennen gegeven, dat de Neder
landse „vredes-missie" naar de repu
bliek onder leiding van minister Stik
ker er klaarblijkelijk niet in is ge
slaagd een hervatting tot stand te bren
gen van de impasse in de onderhande
lingen.
Neutrale waarnemers beschreven de
huidige situatie onmiddellijk als ernsti
ger dan ooit voor de politionele actie
van verleden jaar.
Men verwacht, dat Stikker's missie
hedenmiddag in Batavia zal terugkeren.
Het persbureau Antara verklaarde
vandaag, dat de Nederlanders stug
vasthouden aan hun standpunt, dat de
schendingen van de wapenstilstand moe
ten ophouden alvorens de besprekingen
kunnen worden hervat, terwijl de repu
bliek voorts de resolutie moet aanvaar
den, die is opgesteld op de conferentie
van Bandoeng, waarin verzocht wordt
over te gaan tot vorming van een in-
te wachten, dat zeer bijzondere
waardering verdient.
Klaar blijkende waardering van der
gelijke Regeringsmaatregelen is m.i. een
recht der Overheid en iets onmisbaars,
willen wij voorkomen, dat Nederland
één groot „kanker"-instituut wordt.
P. P.
NASCHRIFT
Wij hebben aan bovenstaand artikel
gaarne publicatie verleend, omdat wij
de algemene strekking er van wel juist
achten. De hooggeachte schrijver is van
mening, dat de w ij z e, waarop door
sprekers en schrijvers vaak critiek op
de regering wordt geoefend, psycho
logisch dikwijls een verkeerd' effect
heeft op de massa.
Zijn bedoeling is niet, zoals de
lezer misschien uit het artikel zou kun
nen distilleren, tegenover gerechtvaar
digde eisen een mildere houding aan te
nemen, maar juist door een psycholo
gisch meer verantwoorde methode deze
eisen een krachtiger effect te doen sor
teren. Ten overvloede mogen wij wel
licht nog opmerken dat de schrijver
een onzer vaste medewerkers geens
zins de houding van ons blad, maar d®
pers in het algemeen bedoelt.
Toch menen wij naar aanleiding van
de voorbeelden die hij aanhaalt wel een
enkele kanttekening te moeten plaatsen
Wij achten het on j u i s t, dat de regering
uitgaat van een gezin van 4 personen
Dat is geen maatstaf en mag o.i. geen
maatstaf zijn. Prof. Romme schreef gis
teren (Vrijdag) nog in de Volkskrant
zeer terecht: „Ons protest ging hiertegen,
dat de regeringsbeslissing was afgemeten
naar tweeërlei maat: voor één, twee, drie
of vier mensen de hulp met een gulden
voor meer mensen afscheping met...
goede voornemens".
Ook wij hebben in ons blad van 29 en
30 October onze teleurstelling over de
genomen maatregelen der regering uit
gesproken en op 2 November gaf het
dagelijks bestuur der Kath. Volkspartij
een communiqué uit, waarin het duide
lijk van zijn teleurstelling blijk gaf en de
vage formulering over de urgentie van
verhoging van de kinderbijslag hekelde.
Dit was geen nieuw standpunt van de
K.V.P. want zij is nu al ongeveer twee
jaar bezig de kinderbijslag voor grotere
gezinnen verhoogd te krijgen en ook de
kleine zelfstandigen in de bijslag te doen
delen. Het is voornamelijk de P.v.d.A.
die hierin remmend werkt.
Dat de regering nu inderdaad de zaak
der verhoging van de kinderbijslag ern
stig ter hand heeft genomen is wel dege
lijk een gevolg van de scherpe critiek
in een deel der Kath. pers en de waar
schuwende woorden door het K.V.P.-
bestuur geuit.
De hooggeachte schrijver zal toch niet
willen suggereren, dat prof. Romme, de
leider van de Kath. Kamerfractie, of het
K.V.P.-bestuur onwelwillend tegenover
de regering staan? De Linie van deze
week wijdt zelfs een halve pagina aan
de „gulden van Joekes" en komt tot
deze conclusie: de gulden van Joekes
was goed bedoeld, maar had een
averechtse uitwerking op de gewone
man. Tactisch en psychologisch bevat
dit besluit een grote blunder. P. P. ziet,
dat er over psychologische reacties valt
te twisten. Hij vergete bovendien niet,
dat ieder vogeltje nu eenmaal zingt,
zoals het gebekt is. (Red.).
terim-regering en een V. S. van Indone
sië volgens richtlijnen uitgestippeld door
de Nederlanders.
Antara zei verder, dat minister Stik
ker tweemaal een onderhoud had gehad
met parlementaire leiders en met hen
van gedachten had gewisseld over de
huidige critieke toestand.
De nationalistische leider Mangoen
sarkoro zei vandaag, dat de Indonesische
nationalistische partij hedenmiddag bij
een zal komen en sprak de waarschu
wing uit, dat de partij haar ministers
uit het kabinet-Hatta zal terugtrekken
indien de republikeinse regering de on
derhandelingen hervat alvorens de Ne
derlanders de Indonesische voorwaar
den hebben aanvaard, waaronder is op
genomen de eis om een eind te maken
aan de zee-blokkade rond de republiek.
In een Interview heeft Sjahrir aan de
„Sin Po" verklaard dat de Nederlandse
regering reeds heeft ingestemd met de
republikeinse eisen aangaande de ga
rantie van de immuniteit van de repu
blikeinse delegatieleden, de teruggave
van het Pegangsaanpand en de intrek
king van de uitwijzing van republikeinse
ambtenaren.
(Van bevoegde zijde vernemen wij,
dat deze mededeling „praematuur" is.
Beslissingen hieromtrent zijn nog niet
genomen. Red.)
Over eventuele militaire actie door de
Nederlanders deelde Sjahrir nog mede,
dat de Nederlanders bij de militaire ac
tie niet geheel Java, maar misschien
slechts de steden zullen kunnen bezet
ten. Vooral de bezetting van Sumatra is
een zeer moeilijke opgave. Daarom zal
de republikeinse centrale regering haar
taak op Sumatra voortzetten, mocht zij
gedwongen worden Java te verlaten.
Namens de Commissie voor Goede
Diensten is gisteren antwoord gegeven
op vragen, welke correspondenten giste
ren stelden op de wekelijkse persconfe
rentie.
Op een vraag of het juist was, dat de
Nederlanders de gedemilitariseerde zone
aan de bestandslijn Zuidelijk van Sema-
rang hebben bezet, was het antwoord,
dat, volgens een mededeling van de re
publikeinse commandant in dat gebied,
hij zich wegens de binnenlandse moei
lijkheden in de republiek genoodzaakt
Verwachting tot Zaterdagavond:
Wisselend bewolkt met voorname
lijk in het Noord-Westen van het
land enkele buien. Matige, langs de
Waddenkust aanvankelijk nog krach
tige wind, later overal afnemend en
draaiend naar richtingen tussen West
en Zuid. Iets kouder, vooral in de
nacht. In het Zuid-Oosten van het
land op enkele plaatsen vorming van
nevel of mist.
Zon op: 7.43. Onder 17-03.
Maan op: 13.54. Onder: 20.42.
zag tot een bezetting van de republi
keinse zijde der gedemilitariseerde zone,
waarop in een vergadering, in tegen
woordigheid van de militaire waarne
mers, van Nederlandse zijde was mede
gedeeld, dat de Nederlandse zijde even
eens zou worden bezet. Thans worden
beide zones wederom gedemilitariseerd.
De woordvoerder zeide nog, dat de de
marcatielijnen op Java en Sumatra resp.
een lengte hebben van 700 en 1300 K.M.
en dat er ongeveer 45 militaire waarne
mers van de Commissie aanwezig zijn,
van wie 17 te velde, en voorts liaison-
bureaux te Djocja en te Boekittinggi
(Fort de Kok), benevens een staf te
Batavia.
Het Bandoengse blad „Fersatoean"
publiceert vandaag het geheime tele
gram van de regering van Pasoendan
aan de Nederlandse regering. Hierin
zegt zij, dat zij de besprekingen niet
als voor beide partijen bindend be
schouwt, waardoor zij zich het recht
voorbehoudt haar mening over het wets
ontwerp kenbaar te maken. De regering
van Pasoendan acht deelneming van de
republiek aan de federale interimrege
ring een essentiële voorwaarde.
De correspondent van Aneta te Ban
doeng meldt nader, dat de behandeling
van dé motie van wantrouwen in het
parlement is uitgesteld tot Maandag.
Uit de gehouden redevoeringen leiden
waarnemers af dat het huidige kabinet
voorlopig zou kunnen rekenen op een
kleine meerderheid.
Dr. Beel heeft heden een dagorder tot
de Nederlandse troepen in Indonesië ge
richt, waarin hij als opperbevelhebber
van de strijdkrachten vraagt met hem
indachtig te zijn het hoge doel,
waarop de inspanning gericht is „tot het
scheppen en verzekeren in Indonesië
van recht en veiligheid als noodzake
lijke voorwaarde zowel voor de geeste
lijke en stoffelijke welvaart voor allen,
die hier leven en werken, als voor het
leggen van een hechte grondslag, waar
op Nederland en Indonesië in de toe
komst kunnen voortbouwen."
(Van onze Haagse redacteur)
Gisteren heeft de Stichting van de
Arbeid wederom vergaderd ,over het re
geringsvoorstel tot het toekennen van
extra-kinderbijslag aan grote gezinnen
in verband met de prijsstijging van ver
schillende primaire levensbehoeften.
Volgens onze informaties is een accoord
bereikt in de volgende zin:
De kinderbijslag voor het eerste en
tweede kind (40 ct. per dag) blijft onge
wijzigd. Voor het laatste kwartaal '48
wordt de toeslag voor het. derde kind
verhoogd tot 43 ct. per dag en voor het
vierde kind tot 53 ct. Dit is een be
scheiden verhoging, daar de prijsstijging
eerst met November is ingegaan en dus
slechts op twee derden van de duur van
het lopende kwartaal betrekking heeft.
Te beginnen met het eerste kwartaal
1949 zal echter, naar wij vernemen, de
kinderbijslag voor het derde kind ge
bracht worden op 44 ct. per dag en
voor het vierde kind op 54 ct.
Een en ander komt van 1 Januari
1949 af neer op een extra kinderbijslag
voor grote gezinnen van 4 ct. per kind
per dag.
De beslissing van de Stichting van de
Arbeid betekent nog niet, dat deze cij
fers onherroepelijk zijn. Het betreffende
wetsvoorstel is namelijk nog afhanke
lijk van de goedkeuring van de Minister
raad, die het vermoedelijk in zijn zitting
van a.s. Maandag zal behandelen.
Zo juist uit Parijs ontvangen!
Toonbeeld van Franse char
me en chic: echt naturel
Python, met beige kalfsleer
gevoerd. Een droom
SUPERKLASSt
Alléén verkrijgbaar in de DIANA filialen te HAARLEM: Grote Houtstraat 168-
te AMSTERDAMvan Woustraat 82, tel. 90730, Ceintuurbaan 430 en de Clercqstraat 28
Verlieslijst Nederlandse strijdkrachten
in Indonesë.
De regering maakt bekend, dat in de
afgelopen week tot haar leedwezen de
navolgende verliezen zijn gerappor
teerd:
Koninklijke Landmacht:
Sold. Y. W. DIJK, legernr. 271116069,
afkomstig uit Lemsterland. Overleden
26 October 1948, .t.g.v. oorlogsverwon
ding.
Sold. H. J. ALTENBURG, legernr.
251031056, afkomstig uit St. Nicolaasga
341. Overleden 23 October 1948 t.g.v.
oorlogsverwonding.
Sold. G. J. MEYERINK, legernr.
25509175. afkomstig uit Vriezenveen.
Gesneuveld 30 October 1948.
Korp. B.J. NIJHOF. legernr. 250319177,
afkomstig uit Gorssel. Gesneuveld 30
October 1948.
Sold. W. F. B. NIJSEN, legernr.
251028104, afkomstig uit Duiven (Geld.).
Gesneuveld 30 October 1948.
Sold. G A. WELLE, legernr. 251021136,
afkomstig uit Renkum. Gesneuveld 30
October 1948.
Sold. A. RIJKEN, legernr. 250117107,
afkomstig uit Bennekom (gem. Ede).
Gesneuveld 30 October 1948.
Kon. Ned.-Ind. Leger: heeft in de pe
riode van de afgelopen week géén ver
liezen gerapporteerd.
Koninklijke Marine: heeft in de pe
riode van de afgelopen week géén ver
liezen gerapporteerd.
De Amerikaanse „Intilligence-Ser-
vice" heeft rapporten ontvangen, die
aantonen, dat Rusland de Israëlische
strijdkrachten via een luchtroute van
Tsjechoslowakije naar Palestina van
wapens en vliegtuigen voorziet, aldus
U.P.
Een Israëlische oorlogsvlieger, die
thans te Parijs vertoeft, zou verklaringen
afgelegd hebben over het bestaan van
een geheime „luchtbrug" tussen Israël
en Tsjechoslowakije, via welke hoe
veelheden oorlogsmateriaal het Israëli
sche leger bereikt zouden hebben.
Twee Amerikaanse correspondenten
berichten, dat zij met de piloot een in
terview gèhad hebben en een door hem
ondertekende verklaring hebben over-
Prinses Wilhelmina toont Amsterdam
haar jubileum geschenken
(Van een onzer verslaggeefsters)
Het paleis op de Dam is een sprookje, want het is het huis van een Koningin.
Als kind leek het ons heerlijk, dat eens van binnen te mogen bekijken. Wij
woonden niet in Amsterdam en zodoende wisten wij niet, dat het inderdaad toen
mogelijk was het paleis te bezichtigen. Wij zijn blij, dat WV net niet geweten
hebben, want nu heeft het voor ons zijn sprookjesglans behouden. t,n waarschijn-
lijk hadden wij daardoor dat verwachtingsvolle gevoel, toen WV gistermiddag aan
de deur van het paleis belden om de tentoonstelling te bezichtigen van de cadeaux,
die Koningin Wilhelmina met haar gouden regeringsjubileum heeft ontvangen.
geitjes in zijn album schrijven en zond
deze zeer merkwaardige verzameling. En
een klein jongetje stuurde zijn school
schrift, waarin hij foto's van het Ko
ninklijk Huis had geplakt en met een
onwennige kinderhand de geschiedenis
van de laatste generatie der Oranjes
had neergeschreven. Het schrift ligt
daar naast de prachtigst gecalligrafeer-
öp oorkonden. De simpele giften liggen
te kijk in dezelfde zaal, waar het prach
tige wandkleed van de Franse Repu-
Door een aantal lange, marmeren gan
gen kwamen wij, via de enorme, indruk
wekkende burgerzaal, in de troonzaal
Daar stonden uitgestald alle geschen
ken, die onderdanen in spontane har
telijkheid aan de landsmoeder hadden
gezonden. Daar waren ook de kostbare
cadeaux, die machtige naties en hun
regeerders aan het bevriende staats
hoofd hadden aangeboden en de gaven
van delegaties en commissies, gaven,
die veelal het kenmerk van hun af
komst droegen en daardoor een aparte
waarde hadden voor de jubilaresse. Met
grote dankbaarheid en ontroering heeft
onze landsvrouwe deze geschenken ont
vangen. Thans wil zij het Nederlandse
volk in de gelegenheid stellen ze te
zien. Daarbij is geen onderscheid ge
maakt in grootheid of kostbaarheid van
het gegevene, neen, alles is daar neer
gelegd als een bewijs, dat onze vorstin
de hartelijke bedoeling van een klein
geschenk evenzeer of nog meer op
waarde schat, dan een stuk, dat een
kapitaal vertegenwoordigd. Tal van
cadeautjes hebben een eigen geschie
denis. Zo is er een aquarel, die het
gezamenlijke personeel van de verschil
lende paleizen, de jubilaresse heeft
aangeboden. Een ander schilderij werd
gekozen, omdat Frits Jansen, de eerste
tekenleraar van prinses Wilhelmina, er
de maker van was. Een simpel zelf ge
regen kraalsnoertje, een eigengemaakte-
boekenlegger en een vijftig jaar lang
bewaard doosje met jubileumlucifers
als geschenk aangeboden aan een Ko
ningin, spreken boekdelen van aanhan
kelijkheid.
Een V.V.V.-gids uit Utrecht liet een
jaar lang al zijn toeristen een paar re-
bliek, het van briljanten glinsterende
Grootkruis van de Leopoldsorde, en de
tumbler van Truman prijken. De beker
van het Engelse Koningspaar staat er
met het eenvoudige opschrift: „From
Bertie, Elisabeth and May", maar ook
de meest verbluffende staaltjes van
naaldtechniek, merendeels geschonken
door delegaties uit Overzeese Gebieds
delen.
Het is een prettige gedachte voor de
gevers en geefsters, dat het de bedoe
ling van prinses Wilhelmina is alle voor
werpen, die zich daarvoor lenen, inder
daad in gebruik te nemen. Zij zullen
haar voortdurend vertellen van de lief
de en de trouw van het Nederlandse
volk voor Oranje, een liefde, die spreekt
uit welhaast ieder voorwerp, dat men
op de tentoonstelling aantreft.
Het is niet de bedoeling deze tentoon
stelling ook naar elders te verplaatsen.
Zij is voor iedereen te bezichtigen van
8 tot en met 13 November van 1012 en
van 25 uur tegen betaling van een
kwartje voor het Kankerfonds.
En wie nog nooit het paleis betrad,
krijgt dan voor het eerst sinds 1939 de
gelegenheid althans een deel van de
sluier, die het sprookje dekt, weg te
nemen.
De geschenken, die Koningin Wilhelmina ter gelegenheid van haar gouden
regeringsjubileum werden aangeboden, zijn vanaf Maandag a.s. voor het publiek
tentoongesteld. Het schilderij „Wapenbroeders", dat o.m. te zien is. Het werd
geschilderd en aangeboden door prof. Stefanoff en stelt voor de kameraadschap
van Poolse en Nederlandse soldaten in de strijd om Nederland.
handigd aan dr. Bunche, de fungerende
bemiddelaar van Palestina.
Volgens de door de Amerikanen
ontvangen berichten hebben de Israë
lische strijdkrachten door toedoen
van Rusland een krachtige luchtvloot
kunnen opbouwen, bestaande uit Con
stellations, Skymasters, Messer-
schmitts 109, toestellen van het type
C-46 en andere Britse er Amerikaanse
gevechts- en lesvliegtuigen.
Twee vooraanstaande Amerikanen
hebben bevestigd, dat de berichten
over een door de Russen gesteunde air-
lift op waarheid berusten. Een hunner
zeide, dat men hier waarschijnlijk te
doen had met de situatie, waarop Bun
che kort geleden zinspeelde toen hij
zeide dat „buitenlandse belangen" in
Palestina aan het werk waren en dat de
gevechten aldaar dreigden een ander
algemeen conflict te scheppen.
De piloten, die op bedoelde luchtroute
vliegen, bestaan voor het merendeel uit
internationale avonturiers, uit minstens
een half dozijn landen gerecruteerd. Zij
beschikken over een code-systeem,
waarbij namen als „Zebra" gebruikt
worden voor Tsjechoslowakije en „New
York" voor Rusland.
Het schijnt, dat het enige wat Bunche
in dit verband kan doen het voorleggen
der klachten aan de Veiligheidsraad is.
Britse autoriteiten verklaarden, dat
ook zij stukken in handen hebben er
een door de Russen gesteunde aanvoer-
route en dat zij hierover de waarne
mend bemiddelaar hebben ingelicht.
Het bevel van de Veiligheidsraad aan
de troepen van Israël om het vuren in
Palestina te staken, schijnt geen resul
taat te zullen hebben. Aan alle fronten
werd gisteren nog gevochten. Uit Cairo
wordt gemeld, dat Joodse artillerie
Egyptische stellingen bij Bethlehem be
schoten heeft. De regering van Israël
meldt, dat het Joodse leger een grote
Egyptische troepenmacht verdreven
heeft uit de zak bij Majdal aan de kust
en dat de Egyptenaren zich hebben te
ruggetrokken op Gaza, de zetel van de
Arabische regering in Palestina. Het
communiqué van het Arabische Legioen
meldt, dat de Joodse luchtmacht actief
was in het gehele kustgebied en dat er
fel gevochten wordt in Jeruzalem.
ziek en het practische advies dat er
uit voort gaat komen, spreken ze een
taal, die de niet-deskundige ongeveer
als oud-Babylonisch in de oren klinkt
Maar wanneer dit taal vuurt je is uitge
brand blijkt er een klaar beeld te zijn
vrijgekomen van de onderzochte per
soon, waarmede deze of de voor hem
verantwoordelijken (ouders, opvoeders)
enorm veel voordeel kunnen doen.
Van hooggeleerde zijde werd ons
verzekerd, dat de methode, die op deze
bureaux van de K.A.B. wordt gevolgd,
tot de beste in den lande kan wor
den gerekend.
We hebben het bij die gelegenheid
een weinig betreurd, dat dit bureau
alleen open stond voor K.A.B.-leden,
maar ontvingen meteen de verzekering,
dat ook niet-leden van de K.A.B. van
deze dienst gebruik kunnen maken, zij
het dan tegen een iets hoger tarief dan
leden. Overigens schijnen er plannen
te bestaan dit instituut te maken tot
een algemene katholieke stichting van
de samenwerkende standsorganisaties.
We zouden het slagen van dit plan van
harte toejuichen. School-, studie- en
beroepskeuze is een aangelegenheid, die
nauw samenhangt, ja een deel is van
de opvoeding zelf. Opvoeding behoort
op basis van een levensovertuiging
(voor ons dus de katholieke) te ge
schieden. Katholieke adviesbureaux
zijn derhalve dringende eis. Moge dit
prachtige initiatief inderdaad uitgroeien
tot een katholieke daad, die een wel
daad is voor individu en gemeenschap.
jezelf
Het is wel eens nuttig op
teruggeworpen te worden.
(Van een bijzondere medewerker)
n het woordenboek van de moderne
mens komeij steeds veelvuldiger
woorden voor, waarvan hij de die
per! zin slechts zeer geleidelijk vermag
te begrijpen. En het spreekwoord van
de boer, die niet eet wat hij niet kent,
overdrachtelijk toegepast, betekent
meestentijds, dat men tegenover nieu
we gedachten en strevingen aarzelend
zo niet afwijzend blijft staan. Er valt
dan regelmatig bij het publiek de nei
ging te constateren van „moderne frat
sen" te spreken.
Een typisch voorbeeld van deze gang
van zaken is waarneembaar bij de nog
betrekkelijk jonge wetenschap der toe
gepaste psychologie: de psycho-tech-
niek, of om een nog vreemder klinkend
woord te gebruiken: de psycho-dia-
gnostiek.
Nu is het een feit, dat er welhaast
geen wetenschappelijk terrein denk
baar is, waarop door amateurs méér
wordt gebeunhaasd dan juist op dat der
toegepaste psychologie. Wanneer iemand
zich psycholoog noemt, wekt dat bij
de goê-gemeente de indruk, dat men
te doen heeft met een universitair ge
schoolde. Ons zijn „psychologen" be
kend die „men" doorgaans als doctor
aanspreekt; een titel waarop zij in geen
enkel opzicht aanspraak kunnen ma
ken. De titel „psycholoog" is in Neder
land (nog) niet beschermd. Waarschu
wen tegen beunhazerij is inmiddels
heel iets anders dan critiek oefenen
op de wetenschap zelf.
Het psycho-diagnostisch onderzoek
(het woord is samengesteld uit het
Griek^ en zou kunnen worden ver
taald met: studie van het zieleleven)
wordt door Dr. ten Have omschreven
als het proef-ondervindelijke onder
zoek van het zieleleven, dat gericht is
op de diagnose van de zielkundige aard
en aanleg.
Terwijl men er tien jaar geleden, zegt
Dr. ten Have, in ons land, althans bui
ten de grote steden, nog met veel voor
behoud en hier en daar zelfs met wan
trouwen tegenover stond, wordt er nu
allerwegen en in toenemende mate ge
bruik van gemaakt, steeds wanneer
men zich ten aanzien van personen voor
vragen ziet gesteld, die voor hun op
lossing kennis van het zieleleven van
de betrokkene vereisen: inzake schooi
en «beroepskeuze, problemen bij onder
wijs en opvoeding, selectie van gega
digden voor een betrekking, arbeids
vraagstukken en dergelijke. Ook de
terreinen van propaganda en reclame
staan sterk onder de invloed van de
toegepaste psychologie.
De sterke vlucht van deze jonge we
tenschap het zij bij herhaling gecon
stateerd bergt gevaren in zich. Po
pulair noemt men dat psycho-technisch
onderzoek: testen. Welnu, dit „testen"
groeit welhaast tot een mode-verschijn
sel. Het begint tot de goede smaak te
behoren zichzelf, zijn zoon of dochter,
zijn personeel, eens „naar de testdok
ter" te laten gaan. Is dat eenmaal ge
schied, dan heeft men aan de smaak
van zijn kring voldaan en kan men
er dus over meepraten. Het verkregen
advies wordt in zulke gevallen als regel
gelaten voor wat het is. Natuurlijk was
dan de gang naar een psycholoog weg
gegooid geld.
Het andere, grotere gevaar signa
leerden we boven reeds. Vooral in de
beginperiode van de experimentele
psychologie waren zeer simpele proe
ven in gebruik, aan de hand waarvan
aanleg en geschiktheid van de te on
derzoeken personen werden vastge
steld. Proeven die de schijn hadden een
eenvoudig rekensommetje te zijn, of
figuren die moesten worden aaneenge
sloten, fouten die moesten worden op
gespoord in zeer simpele tekeningen
en 'n enkele vaardigheidsproef waren
de belangrijktse hulpmiddelen. Deze
proeven, die in serie konden worden
aangemaakt, gehanteerd door besliste
deskundigen, konden toch reeds heel
wat over de proefpersoon vertellen en
zelfs met vrij grote nauwkeurigheid
iemands geschiktheid voor een of an
der beroep bepalen. Deze proeven,
waarvan er verscheidene nog als hulp
middel in gebruik zijn, schenen even
wel zó simpel, dat zeer velen, prac-
tisch zonder wetenschappelijke voorop
leiding, meenden in staat te zijn ze
niet alleen te kunnen afnemen, maar
en daar zit uiteraard het gevaar
er de waarde van te kunnen bepalen.
Zo groeide het beslist gevaarlijke ama
teurisme op dit terrein, gevaarlijk, om
dat in vele gevallen eenvoudig met de
toekomst en met het geluk van mensen
werd en wordt gespeeld.
De nieuwere richting bij het „tes
ten" is vrijwel geheel gebaseerd op
het wetenschappelijk waarnemen van
alle denkbare eigenschappen van aard
en aanleg van de te onderzoeken per
soon; en welhaast elke wetenschappe
lijk werker op dit gebied heeft hiertoe
een serie z.g. testproeven beschikbaar,
samengesteld uit enkele werkelijk voor
treffelijke proeven van internationale
vermaardheid, en voorts proeven, die
slechts in kleine kring bekend zijn.
Niet zelden slechts aan de proef-leider
alléén. Een krantenartikel leent zich
uiteraard niet voor een uiteenzetting
van dit soort proeven. Dat is ook de
bedoeling niet van deze beschouwing.
Dit betoog werd opgezet om nog
eens de aandacht te vragen voor een
voortreffelijk initiatief, dat enkele ja
ren geleden in de K.A.B. (naar wij
menen in het Aartsbisdom) werd ge
boren en dat thans ook in het Bisdom
Haarlem wordt toegepast. Wij waren
zo gelukkig in de gelegenheid te wor
den gesteld het werken van deze bu
reaux voor advies bij school-, studie-
en beroepskeuze van nabij te mogen
gadeslaan.
De medewerkers, wonende en wer
kende in verschillende delen van het
land, zijn allen paedagogen van profes
sie met volledige bevoegdheid, die,
onder leiding van eerste klas psycho
logen, de psycho-diagnostiek als toe
gepaste wetenschap beoefenen.
Het bijwonen van een werkvergade
ring dezer samenwerkende psycholo
gen is niet in elk opzicht een genoegen.
Want als de heren aan het discussiëren
slaan over de waarde van een onder-
(Vervolg op de 6e kolom)