Interim -regering voor
1 Januari 1949
Neher op Schiphol
Verliezen in Indië
K.V.P. is tevreden over
uitslag verkiezingen
1
C.G.T. STAAKT 24 UUR
Avoitdverlichting
van etalages
Werknemende
Middenstand
Soavereiniteit bij Vertegen
woordiger van de Kroon
Meer horloges
in zicht
Andriessen over actie-Weiter
Edities van communistische bladen
in beslag genomen
KARTHUIZERS WILLEN ZICH IN ONS LA
HATT A'S BRIEF
Het weer
Nederlandse aanspraak op
Duits grondgebied
Partijraad bijeen
Russische Maarschalk ontslagen
MET KERSTMIS
SINAASAPPELEN
Verhoging uitkeringen
Tot hoofd en hart
PRIJZEN VAN KOLEN
EN TEXTIEL
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1948
72sfe JAARGANG No. 24307
a
„Ik heb niet al mijn
bagage bij me
Opgepast voor zwarte
uurwerken
KOLONEL CALMEYER
Extra-credieten voor
militaire vliegtuigen
In het land der appel
sienen
Iets overbodigs?
H. Vader wenst
Truman geluk
Als zuinigheidsactie in
spitsuren slaagt
Overheidspersoneel
en kindertoeslag
Passagierslijst Joh. v.
Oldenbarnevelt
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severtn.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Uit doorgaans betrouwbare bron te Batavia verneemt Reuter, dat in de brief
Van Hatta, die minister Stikker meebrengt naar Nederland, een compromis
overeenkomst wordt voorgesteld, afhankelijk van de bereidheid van het
Nederlandse kabinet om de onderhandelingen te hervatten door bemiddeling
van de C.v.G.D. op de formeel aanvaarde basis van de Amerikaanse, monde
ling gedane, voorsteilen. Naar verluidt, wordt in de brief voorgesteld, dat
vóór 1 Januari a.s. de Nederlanders en de Indonesiërs ministers zouden be
noemen voor een federale interim-regering, die voorbereidingen zou moeten
treffen voor de verkiezing van een constituerende vergadering binnen onge
veer zes maanden. De interim-regering zou dan verantwoordelijk zijn aan dit
lichaam, dat een Grondwet zal opstellen voor de Verenigde Staten van
Indonesië en de onderhandelingen met de Nederlanders zal voeren voor de
instelling van een Nederlands-Indonesische Unie. De souvereiniteit over Indo
nesië zou gedurende de interim-periode blijven berusten bij de Nederlandse
Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon, doch de interim-regering zou de facto
het bestuur in handen hebben. De C.v.G.D. zou worden teruggetrokken na de
totstandkoming van de interim-regering.
Klokslag vier uur landde gistermid
dag op Schiphol de Constellation „Hol
land" van de K.L.M., komende uit Bata
via met aan boord de heer L. Neher,
gedelegeerde van het Opperbestuur te
Batavia, die naar Nederland terugkeer
de voor besprekingen met de regering.
Hij verklaarde, dat, toen hij uit Batavia
vertrok, de situatie zó was, dat er geen
reden tot direct pessimisme omtrent de
hervatting der onderhandelingen met de
republiek bestond. Wat betreft de
twee punten beëindiging van bestands
schendingen en hervatting van het goe
derenverkeer, deelde hij mede, dat deze
eisen nog altijd bestaan. De heer Neher
kon niet zeggen wanneer hij naar Bata
via zou terugkeren. „Ik heb ook dit
keer niet al mijn bagage bij me", zo
zeide hij lachend, „maar wat er met mij
gebeurt hangt af van het resultaat van
mijn besprekingen in Den Haag. De
nieuwe wetgeving laat wel degelijk een
vertegenwoordiger van het Opperbe
stuur in Batavia toe, al is het niet uit
gesloten dat deze figuur dan eventueel
een andere naam zal hebben". Boven
dien wees hij erop, dat hij nog steeds
directeur-generaal van de P.T.T. is zij
het met verlof. Over de voorstellen van
Cochran zei de heer Neher: ,De voor
stellen in de vorm, zoals ze ons werden
**»orgelegd, werden niet aanvaardbaar
geacht. Dit is echter iets ande.rs dan
ze verwerpen. Hoe dan ook, deze voor
stellen zullen, willen zij een ba,sis voor
de onderhandelingen vormen, als een
voorstel van de Commissie voor Goede
Diensten moeten worden aangeboden.
Tot nog toe moet men ze beschouwen
als een punt van discussie".
Hij achtte het niet uitgesloten, dat
minister Stikker spoedig voor een twee-
Ie maal naar Indonesië zal vertrekken.
(Van onze Haagse redacteur)
In Zwitserland vertoeft sedert kort een
Nederlandse delegatie voor handelsbespre
kingen. Naar wij vernemen is het niet on
mogelijk, dat een nieuw handelsverdrag
Zal voorzien in een grotere import van
horloges dan tot dusverre plaats vond.
Na de oorlog zijn ruim 200.000 horloges,
inclusief technische uurwerken zoals stop
watches e.d. hier te lande ingevoerd, wel
ke via de Bedrijfsorganisatie in de Uur-
Werkenbranche gedistribueerd werden on
der grote bedrijven en instellingen.
De vraag naar dit artikel is echter tot
op heden verre boven de voorzieningsmo
gelijkheden gebleven. De horlogerepara
teurs, die de benodigde fournituren, zij het
in bescheiden mate, ui.t Frankrijk en Zwit
serland kunnen betrekken, maken een
goede tijd, doch de eigenlijke detaillist in
Uurwerken is de laatste jaren verre be
lleden zijn vooroorlogse omzet gebleven.
Volgens ruwe schattingen werden er voor
de oorlog in ons land vijf a tien maal zo-
Veel horloges gekocht als thans in distri
butie gebracht worden.
Er is dan ook een grote vraag naar hor
loges zonder vergunning; deze zijn betrek
kelijk gemakkelijk te koop op de „vrije
hiarkt". Volgens mededelingen uit vak
kringen is hierbij echter grote voorzich
tigheid t. a. v. de- kwaliteit geboden. Er
borden namelijk vele horloges van bepaald
inferieure kwaliteit ons land binnenge-
Stnokkeld; de gebreken zijn zelfs vaak
v°or de vakman moeilijk te onderkennen.
in België zijn de grossiers reeds zeer
ruim met horloges bevoorraad: wanneer
?an ook, wellicht over enkele maanden,
Nederland meer horloges zal gaan impor
ten, geschiedt dit mede uit de overwe-
f'ng, dat voorkomen moet worden, dat de
Nederlandse handel geheel wordt fijnge-
bnukt wanneer str aks de grens tussen bei-
be landen opengaat.
De regering maakt bekend, dat tot
baar leedwezen in de afgelopen week
de
navolgende verliezen zijn gerappor-
leerd:
lyKon. Landmacht: Lt.-kol. H. Schild uit
jjiaartensdijk (post Utrecht), gesneuveld
Novembe- 1948;
Sold J. 1 Schopberteld uit Olden-
|i> gesneuveld 7 November 1948;
q bold. A. K Spann uit Balgooij (gem.
Igkerasselt)gesneuveld 3 November
L Kon. Ned. 'nd. Leger: Mil. sold. W. M.
Verwachting tot Zaterdagavond.
Zwakke tot matige wind tussen
Oost en Zuid. Half tot zwaar be
wolkt, droog en tamelijk Koud weer.
Zondag: Zon 7.5876.51; maan
15.57—5.07.
Maandag: Zon 7.59—16.49; maan
16.10—6.22.
Kolonel Calmeyer van de Nederland
se generale staf heeft aan A.P. mede
gedeeld, dat Nederland extra-credieten
nodig heeft om zijn bijdrage te leveren
aan de defensie van West-Europn Ho'
grootste deel hiervan zal gebruikt wor
den voor de aankoop van Britse r li-
taire vliegtuigen.
Hij zei verder, dat het in 't algemeen
gesproken juist was. dat Nederland
moeilijk reeds vóór 1952 en bijdrage
aan troepen kan leveren, ma zo voeg
de hij hieraan toe. het is noodzakelijk
gebleken, dat op zeer korte termijn een
oplossing in Indonesia gevonden wordt,
welke Nederland in staat zal stellen
reeds voor 1952 met het leveren van een
bijdrage aan troepen een begin te ma
ken.
Volgens A.P. heeft Nederland zijn
eis op een strook Duits grensgebied
hernieuwd tijdens de gisteren ge
houden zitting van de zesmogend-
hedenconferentie, die bijeengeroepen
is,, om een internationaal controle-
orgaan voor het Ruhrgebied in het
leven te roepen.
Dr. H. M. J. A. Luns, de Nederlandse
gedelegeerde, deelde de conferentie
mede. dat Nederland, ongeacht de vor
ming van een internationaal orgaan, bij
de vrede met Duitsland zou trachten
een klein stuk Duits grondgebied te
krijgen, aldus een Britse woordvoerder.
Hij zei, dat dr. Luns de Nederlandse
eisen stelde in verband met de moge
lijkheid, dat het door het internationale
orgaan te controleren gebied dat deel
van Duitsland zou kunnen omvatten,
dat Nederland wil hebben.
De hedenmorgen te Utrecht geopende achtste vergadering van de Partijraad
van de K.V.P. hield zich voornamelijk bezig met een aantal reglementair
voorgeschreven werkzaamheden. Een voorzitter en een onder-voorzitter en ae
leden van het partijbestuur werden gekozen, terwijl een begrotings- en Kas-
commissie werden benoemd.
d|,?re uit Indonesië, 3 October 1946 tij-
thp„_ ,actie tegen extremisten, blijkens
<j0'\s bekend geworden bijzonderheden
Ohtf, K N- 1 gevangen genomen, na
1\' yhichtingspoging wederom door T
gevangen genomen en in dezelfde
datum onbekend, door deze ge
muteerd.
6e a?' Marine: Heeft in de periode Van
Mök gel°pf week geen verliezen ge
porteerd.
Prof. mr. C. P. M. Eomme gaf voor
lichting over de staatkundige toestand
en het parlementaire werk. „De uitslag
%an de verkiezingen was voor de K.
V. P, bevredigend, al zou een of twee
zetels meer nog meer bevrediging heb
ben geschonken. Men bedenke echter,
dat ook de K.V.P. regeringspartij is ge
weest, waarvan bij een verkiezing ge
woonlijk de gevolgen worden onder
vonden", zo verklaarde de partijvoorzit
ter, de heer W. J. Andriessen in zijn
openingswoord. In bepaalde streken van
het land zou het stemmenaantal hoger
kunnen zijn geweest en aan deze zwak
ke plekken zal in de toekomst groter
aandacht worden besteed. De heer An
driessen dankte allen, die hebben me
degewerkt aan de verkiezingen, waar
voor men vaak belangrijke financiële
offers bracht. Dat dit geschiedde ook
door hen, die kritiek op de gevoerde
politiek meenden te moeten uitbren
gen, aldus spreker, kan de waarde van
deze offers slechts vergroten. Het was
uitermate verheugend, dat na rustige
en zakelijke discussies in vele ge-Vallen
tot eenheid van inzicht kon worden
gekomen. Het Voorlopig Katholiek Co
mité van Actie, de groep Weiter, heeft
het woord „voorlopig" aan de kapstok
gehangen en heeft onlangs bekend ge
maakt, dat het ook aan de komende
gemeenteraadsverkiezingen zal deelne-
men. Daarmede heeft het Actie-comite
zich tot een politieke en staatkundige
organisatie geformeerd.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen
spelen noch het Indonesische beleid een
rol noch het samengaan met de P. v.
d. A„ de twee grote bezwaren, die het
Actie-Comité in het leven riepen In
tussen moet worden opgemerkt, dat dit
laatste punt thans te minder cpportuum
is,* waar de samenwerking met de P.
v. d. A. is omgezet in een samenwer
king met de vier partijen, waarnaar de
K.V.P. gestreefd heeft en waaruit het
Kabinet op brede basis is voortgeko
men.
„In hoeverre beide overwegingen bij
het optreden van het Actie-Comité bij
de Kamerverkiezingen werkelijk heb
ben gegolden, blijve hier thans in het
midden". Dat het stichten van een for
mele politieke organisatie met als doel
aan de gemeenteraadsverkiezingen deel
te nemen, met genoemde overwegingen
niets van doen heeft, is voor eenieder,
die objectief oordeelt, glashelder. Dit
klemt nog te meer, waar uit de corres
pondentie, door het partijbestuur in dit
voorjaar met de heer Weiter gevoerd,
bleek, dat deze het program der K.V.P.,
met uitzondering van de Indonesische
paragraaf, welke de heer Weiter zelf
standig wenste te interpreteren, kon
onderschrijven.
Het is moeilijk een en ander op lo
gisch verantwoorde wijze te combineren,
doch de feiten liggen er. Diegene, die
uit het laatste optreden van het Katho
liek Comité van Actie de conclusie trok,
dat de heer Weiter en de zijnen kenne
lijk een conservatieve katholieke partij
wilden stichten, hebben misschien geen
ongelijk. Als dit onverhoopt zo zou zijn,
dan mogen de initiatiefnemers tot dit
politieke gebeuren hun verantwoorde
lijkheid terdege beseffen. Voor ons zal
er een aansporing in liggen met nog
meer kracht en overtuiging onze eigen
wegen te blijver, volgen. De heer An
driessen besprak vervolgens de deining,
die rond het optreden van Weiter c.s.
en de brief van de bisschoppen is ver
oorzaakt. Druk werd er gediscussieerd
over de vraag of er binnen de K.V.P.
voldoende ruimte en gelegenheid be
staat, afwijkende meningen tot gelding
te brengen en te effectueren. Hieruit
zijn o.a. de besprekingen over het ver-
trouwvol beraad op Drakenburgh ge
volgd, waaraan de K.V.P.-leiding en het
Centrum voor Staatkundige Vorming
con amore meewerkten. De heer An
driessen waarschuwde voor de Onaf
hankelijke Boerenpartij, de „Nederland
se Boerengemeenschap", waarvoor van
communistische zijde een merkwaardige
animo bestaat. De intense belangstelling,
die er van de zijde der Katholieke
Kamerfractie voor de problemen van de
boerenstand bestaat, wettigt zeker niet
een dergelijke organisatie.
De voorzitter besprak dan in het kort
de loon- en prijspolitiek en zette nog
eens de bezwaren ertegen uiteen. De
materiële oorlogsschade, een brandend
probleem, niet het minst in Limburg,
moet nu met bekwame spoed worden
aangepakt en tot een redelijke oplossing
worden gebracht. De heer Andriessen
stelde voor over deze kwestie in een
motie de gevoelens van de partij ter
kennis te brengen van regering en volks
vertegenwoordiging en aan te dringen
op een spoedige behandeling, waarop
tot nu toe nog te lang moet worden ge
wacht, waar de Memorie van Antwoord
nog steeds niet bij de Kamer is binnen
gekomen.
t*«x< .X-.v
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
PARIJS, Vrijdagavond.
Het parket van de Seine heeft van
avond de verstandige maatregel getrof
fen om de twee communistische afge
vaardigden Villon en Lhuillier, die gis
termiddag by de botsing op Champs
Elysées tussen de politie en een optocht
van communistische en „communiceren
de" oudstrijders, -verzetslieden en -gede
porteerden op weg naar het graf van de
onbekende soldaat, gearresteerd werden,
weer in vryheid te stellen. Aan de in-
vryheidstelling is een verhoor vooraf
gegaan van een aantal getuigen, waar
onder de prefect van politie, die gisteren
in persoon ter plaatse de politie-opera-
ties had geleid. Voor de arrestatie had de
parlementaire onschendbaarheid geen
beletsel gevormd, daar de deputes, zo
heette het, op heterdaad betrapt waren
op het plegen van openlijke rebellie en
organisering van een verboden manifes
tatie.
Hoewel er barricades waren met
vlaggen er op geplant en door de po
litie er weer afgerukt, stenen door de
lucht gevlogen zijn en in het nauw ge
dreven politie revolverschoten heeft ge
lost en er een kleine honderd personen
over en weet licht gewond zijn, is de
afloop nochtans niet bijzonder tragisch
geweest. Maar het spreekt vanzelf, dat
de communistische agitatie met haar
onnavolgbare dialectiek er alles pro
beert uit te halen en nog veel meer er
in zit. De inbeslagneming gisteravond
van het communistische avondblad „Ce
Soir" en hedenmorgen van de commu
nistische „Humanité," die van het ge
beurde fel in zijn eigen kleuren gehou
den, tegen de minister van Binnen
landse Zaken Moch ophitsende versla
gen brachten, deze „aanranding van de
persvrijheid" waar tegen overigens
ook reeds de Parijse Dagbladbond
heeft geprotesteerd is daarbij een
dankbaar neventhema.
De Unie der Parijse Arbeiderssyndi
caten (C.G.T.) heeft het consigne uitge
geven voor een morgen te houden alge
mene proteststaking van 24 uur en het
lijdt geen twyfel, dat bovendien een
communistische interpellatie in aan
maak is voor Dinsdag a.s., wanneer de
Nationale Vergadering terugkeert van
haar vacantie.
A. M. Vassilevsky, een Russische
maarschalk en eerste onderminister
voor de gewapende macht, die in 1947
verscheidene malen een onderhoud had
met Montgomery, toen de veldmaar
schalk de Russische hoofdstad bezocht,
is door de Sovjet-regering ontheven van
ziin functie als chef van de generale
staf aidus meldt radio Moskou. Als re
den' van deze maatregel werd opgege
ven dat de Russische maarschalk, die
in de afgelopen oorlog talrijke succes
sen heeft behaald en o.a. by Stalingrad
een deel van de Russische troepen heeft
aangevoerd, „overbelast was met werk
zaamheden". De raad van ministers van
de Sovjet-Unie heeft daarom veror
dend hem^n zijn functie te ontheffen.
Vassilevsky zal eerste onder-minister
voor de gewapende macht blijven.
Zo wonen onze jong.ens van een com
pagnie stoottroepen op West-Sumatra in
tenten aan het strand van de Boengoes-
baai bij Padang.
De Kartuizers zijn reeds zo lang
uit ons land verdwenen, dat de
meesten hen niet eens meer kennen.
Zij zijn de kloosterstichting van de
H. Bruno, die in 1084 op ae plaats,
waar nu nog de bekende Grande
Chartreuse ligt bij Grenoble in Frank
rijk, de eerste nederzetting begon.
Als de oude woestijnvaders wilden hij
en de zijnen God dienen in persoon
lijke eenzaamheid, afgezonaerdheid
en streng stilzwijgen. In hen leven de
anachoreten voort en in hun nederzet
tingen de oude kluizenarijen.
In de middeleeuwen, die méér oog
hadden voor de waarde van een der
gelijk God-beschouwend leven in af
gezonderdheid van de wereld, nam de
orde der Kartuizers een hoge* vlucht.
In 1521 telde zij in Europa 206 kar-
tuizen.
(jok in onze lage landen kwam ze
tot grote bloei: niet minder dan 20
kartuizen hebben jarenlang door hun
ingekeerd met God verenigd leven
als haarden van vroomheid en gods
dienstige begeestering het bescha
vingsleven van Nederland beïnvloed.
Er hebben kartuizen gestaan op ons
huidig Nederlands grondgebied te
Geertruiüenberg, Arnhem, Roermond,
Utrecht, Amsterdam, Zierikzee, Vught,
Kampen en Delft. Het was een ont
stellend verlies voor de Nederlandse
vroomheid, toen in het Noorden de
ene na de andere nederzetting in de
periode der Hervorming verloren
gmg en ook later in het Zuiden Keizer
jozef II en de Franse Revolutie aan
de katuizen een einde maakten.
Na eeuwen wil men dit onschatbaar
verlies weer herstellen en de Kartui
zers terughalen op Neaerlanase bo
dem, waarmee zij eens zo nauw ver
bonden waren. De banden zijn eigen
lijk al weer aangeknoopt, want gedu
rende de laatste 25 jaren is er een
jonge generatie van Neaerlande Kar
tuizers ontstaan op vreemde bodem:
een 30 landgenoten zijn verspreid
over de verschillende kartuizen in
het buitenland.
Het kwam zelfs zo ver, dat het vorig
jaar te Calci bij Pisa in Italië hei
kartuizerklooster door een geheel Ne
derlandse communiteit kon worden be
trokken.
Daarmee heeft het bestuur der orde,
dat sedert 1940 weer zijn zetel heelt
in de beroemde Grande Chartreuse, at
mogelijkheid geschapen tot geleidelijk
herstel van de zegenrijke betrekkingen,
welke de orde weleer met de Dietse
landen heeft gehad, vooral in de late
middeleeuwen en de tijd der Contrare.
formatie. Want dit convent, dat daar
ginds ook reeds een noviciaat geopend
heeft voor Nederlandse roepingen,
hoopt zich binnen enkele jaren in
dien althans voldoende stoffelijke
steun wordt geboden van Italië naar
de vaderlandse bodem te kunnen ver
plaatsen.
Om deze vestiging te bevorderen is
hier te lande sedert een jaar de Stich
ting „Dionysius de Kartuizer" werk
zaam. Naast de verbreiding van een
gebedenverbond voor de terugkeer der
Kartuizers, die allereerst als een werk
der genade moet worden gezien, streeft
de Stichting vooral naar de vorming
van een bouwfonds, om het passend
complex van een Nederlandse kartuize
mogelijk te maken. De Stichting ont
leende haar naam aan de eerbiedwaar
dige Dionysius van Ryckel, die 500 jaar
geleden de glorie is geweest van het
Roermondse kartuizerklooster en een
wereldnaam bezit in de mystieke lite
ratuur.
Eerst wanneer het bouwfonds is bij
eengebracht, zal worden uitgezien naar
een geschikte plaats van vestiging.
Voor hen, die er voor voelen hun
daadwerkelijke steun te verlenen aan
deze prachtige onderneming en nauw
keuriger gegevens wensen, verwijzen
wij naar- het correspondentie-adres der
Stichting: mr. H. J. J- Scholtens, Prins
Bernhardlaan 2a, Beverwijk. Trou
wens in meerdere plaatsen van ons
land zijn reeds comité s van actie opge
richt, welke het ideaal der Stichting
willen helpen verwezenlijken.
Bij sommigen, als ze hiervan ken
nis nemen, zal misschien de vraag rij
zen: „Is deze actie niet iets overbo
digs? Er zijn al zoveel kloosters van
allerlei orden en congregaties in ons
land. En dan: is dat kluizenaarsbestaan
nog wel op zijn plaats in een wereld,
die borrelt van actie en eerder be
hoefte heeft aan kloosterlingen met een
uitgesproken actief leven?"
In dat laatste lid zit de eigenlijke
doorn Want dat ons land een bloeiend
kloosterleven kent, kan slechts een
reden te meer zijn, om de Kartuizers,
die in de opvatting der Kerk gelden
als aan de spits te staan der religieuze
orden, op Nederlandse bodem niet te
willen missen: zelfs al laten wij de
traditionele verbondenheid vian ons
land met St. Bruno's stichting buiten
beschouwing. Maar het eigenlijke be
zwaar bij velen is gelegen in de over
schatting van het actieve leven, ten
gevolge waarvan men het zuiver be
schouwende levep als iets overbodigs
gaat zien.
Zonder afbreuk te willen doen aan
de betekenis der orden en congrega
ties, die een brede actie ontplooien op
velerlei terrein van charitatief en
geestelijk leven, willen wij toch even
de nadruk leggen op de onmisbaarheid
van centra van beschouwend biddend
leven, dat zich als hoofdtaak stelt God
de eer te brengen, welke de mens
Hem steeds matiger brengt, en zicb
daarom radicaal uit de wereld terug
trekt.
Dat de wereld er toe overhelt zulk
een levenswijze overbodig te gaan vin
den of niet meer van deze tijd, levert
juist het bewijs, hoe hard ze deze
haarden van intense godsvrucht nodig
heeft als een tegenwicht voor haar
rusteloze bedrijvigheid en overschat
ting van het zichtbare.
P r
De persdienst van het Vaticaan heeft
de tekst gepubliceerd van de geluk
wensen, die Z.H. de Paus aan president
Truman heeft gericht ter gelegenheid
van diens herverkiezing, alsmede de
tekst van het antwoord, dat daarop is
gevolgd.
Na de wens uitgesproken te hebben,
dat het mandaat van Truman in het
teken van vrede en voorspoed moge
staan, wenste Z.H. de Paus hem geluk
en gaf hem de verzekering van zijn
beste wensen voor hemzelf en zijn ge
zin.
In zijn antwoord verklaarde de pre
sident:
„Ofschoon wij op verschillend terrein
werkzaam zijn, hebben wij bepaalde
doeleinden gemeen en wel het geluk
van de mensheid en de vrede en goede
verstandhouding tussen de volken van
de wereld.
Wij leven in een moeiiyk tijdperk,
waarin iedere gebeurtenis zware con
sequenties heeft. Het is in de geest van
diepe nederigheid, dat ik verzoek om
door de Goddelijke Voorzienigheid te
worden verlicht"
(Van onze Haagse redacteur)
Hier en daar hoort men alarmerende
berichten, dat de hurbines van de
meeste electriciteitscentrales het, de
laatste tijd opgevoerde, stroomverbruik
niet meer kunnen verwerken
Naar wij vernemen heeft dit niet zo
zeer betrekking op het electriciteits-
verbruik in het algemeen als wel op de
overbelasting van de centrales in de
spitsuren, van ongeveer 7 tot 9 uur
's morgens en van 4 tot 6 uur in de
middag.
Uitbreiding van de centrales, waaraan
de laatste jaren niets gedaan is kunnen
worden, kan thans niet aan de orde ko
men; er wordt daarom nu een beroep
gedaan op het bedrijfsleven om zuinig
heid te betrachten, maar vanzelfspre
kend zal ook de huisvrouw in deze ac
tie betrokken moeten worden.
Slaagt de zuinigheidsactie voor de
spitsuren, dan bestaat er een goede kans,
dat étalage- en reclameverlichting in
de avonduren weer zal worden toege
staan. Over de overbelasting van de
electriciteitscentrales zal de directeur-
generaal van de Energievoorziening a.s.
Maandag nadere mededelingen doen.
(Van een bijzondere medewerker)
Daar is een heel boze brief op ons
bureau gewaaid. Van een zwaar
verontwaardigde arbeider. En niet
over wittebrood met varkensvlees of
zoiets. Neen iets veel ernstigers heeft
zijn trouw organisatorisch gemoed zo
deerlijk verontrust, dat hij het een
voudig niet harden kon en lucht moest
geven aan zijn ontstemming. Wat is nu
wel dat wereldschokkende, dat onze
vriendelijke vriend zo ontstemd heeft?
In de krant heeft hij het verslag ge
lezen van de oprichtingsvergadering
van een afdeling der standsorganisatie
voor de werknemende middenstand.
Hij acht dit beslist in strijd met de
belangen der K.A.B. en meent zelfs dat
het algemeen welzijn een ernstige
knauw dreigt te krijgen wanneer „dit
euvel doorvreet."
Ware dit briefje de enige klank van
verzet en wanbegrip (of is het alleen
dit laatste?) wat van tijd tot tijd over
deze jongste der standsorganisaties
doorklinkt, we zouden de vragenstel
ler met een persoonlijk briefje hebben
beantwoord. Maar. zijn we goed geïn
formeerd, dan komt deze vraag nog al
eens op vergaderingen, zelfs diocesane
en nationale, naar voren, zodat we
daaruit mogen afleiden, dat voor deze
aangelegenheid (laten we niet tè spoe
dig van een vraagstuk spreken) een
bredere belangstelling bestaat. En bo
vendien vraagt onze briefschrijver:
„schrijf daar nou eens een fel stukje
over in Uw Zaterdagavond-rubriek."
We zijn blij dat niet gevraagd wordt
er tegen te schrijven, alleen: erover.
De vragensteller zou anders misschien
teleurgesteld worden. En fel zullen we
er ook niet over schrijven: vooreerst
is dat onze aard niet en daarnaast be
hoeft deze zaak geen felheid. Ze
vraagt begrip.
Mogen we beginnen met nog eens de
vraag te stellen wat eigenlijk een stand
is. Een eenvoudig klinkende vraag,
maar wie poogt er een antwoord op te
geven bemerkt al spoedig, dat een
definitie toch nog niet zo héél eenvou
dig is. Heel wat sociologen van naam,
Oostenrijkers. Duitsers. Nederlanders
hebben er dikke boeken over volge
schreven en bleven het nadien vaak
gloeiend oneens. In zijn, in 1938 bij
Dekker en v. d. Vecht verschenen werk:
„Klasse en Stand" somt de hoogge
leerde schrijver Dr. J. Janssens liefst 49
geraadpleegde boeken op en 82 namen
van sociologen, die er bijna allen een
minstens lichtelijk van elkaar afwij
kende, soms rechtdraads tegenover el
kander staande mening over verkondi
gen. Het verbaast dan ook niet, dat hij
na ruim 250 pagina's van het meer dan
300 pagina's tellende boekwerk tot deze
constatering komt:
,,'t Is in het geheel niet onmogelijk,
dat voor menigeen de kwestie der stan
den en klassen door de voorgaande be
spreking inplaats van klaarder en een
voudiger veel gecompliceerder gewor
den is. Zulks vindt dan echter zijn
oorzaak niet zozeer in onze uiteenzet
ting als wel in de zaak zelf. die dik
wijls veel te eenvoudig wordt voor
gesteld."
Ons zal denkelijk gsen teveel aan
nederigheid worden verweten, wanneer
we na dit citaat verklaren het ook niet
zo eenvoudig te vinden, en dat we zijn
gaan zoeken naar een definitie van het
begrip stand, die ons het beste aansprak
en waarvan we tenslotte voor onszelf
meenden: ja, zo is het toch eigenlijk
wel. Zulk een definitie vonden we
tenslotte geformuleerd door de man
die het woord: standsorganisatie in Ne
derland min of meer heeft geïntrodu
ceerd en die in ieder geval één der be
langrijkste, zo niet de belangrijkste leek
is geweest (èn nog is) in de opbouw
der Katholieke arbeidersorganisatie in
Nederland. We bedoelen niemand min
der dan Henri Hermans. Na een on
derscheiding in enkele hoofdgroepen
(natuurstanden, beroepsstanden, politie
ke standen en cultuurstanden) zegt hij
van de hier bedoelde (cultuur)stan
den:
Cultuurstanden zijn natuurlijk ge
vormde groepen van mensen, die in
het maatschappelijk leven, waarin zij
geheel of ongeveer gelijkwaardige func
ties bekleden, goed te onderscheiden
zijn en getypeerd worden door inner
lijke cultuur en beschaving, levensbe
hoeften. levensgewoonten en gemeen
schappelijke omgang of saamhorig
heidsgevoel.
Het zou ver buiten het bestek van
dit artikel vallen de onderscheiden
aanduidingen in deze definitie nader
uiteen te gaan zetten. Ze is trouwens
zo duidelijk, dat na enige malen rustig
herlezen het volledige beeld van een
maatschappelijke of cultuurstand klaar
voor ogen komt.
(Vervolg op pag. 3
Het moederklooster der Kartuizers „La Grande Chartreuse"
(Van onze Haagse redacteur)
Blijkbaar mede geleid door de over
weging, dat een terstond ingaande
prijsverhoging voor kolen een onbil
lijkheid zou inhouden ten opzichte van
hen, die hun rantsoen nog slechts ten
dele hebben kunnen opnemen, hebben
de bevoegde instanties besloten de
thans geldende prijzen voorlopig aan te
houden.
Er is reden om aan te nemen, dat de
kolenprijzen niet vóór 1 Januari 1949
omhoog zullen gaan.
De geruchten, welke in de handel
circuleren, dat binnen enkele maanden
een vrij aanzienlijke stijging van de
prijzen voor verschillende textielwaren
te verwachten zou zijn, worden in Den
Haag tegengesproken.
In de Vrijdagavond te Amsterdam ge
houden vergadering van de salaris
commissie ad hoe werd met de centrale
organisaties van overheidspersoneel
overeenstemming bereikt over toeken
ning voor een tijdelijke kindertoeslag
in verband met de afschaffing van sub
sidies op de eerste levensbehoeften. De
toeslag zal beginnen bij het tweede
kind en kan voor wat het bedrag be
treft ongeveer overeenkomen met het
geen voor het particuliere bedrijfs
leven werd bepaald.
Op de bureaux van ons blad ligt de
passagierslijst ter inzage van het troe
pentransportschip „Johan van Olden
barnevelt", dat 24 November te Am
sterdam wordt verwacht.
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen is in Italië 4500
ton sinaasappelen gekocht en is te ver
wachten, dat dezer dagen de beslissing
valt over een transactie met Palestina.
Een en ander maakt het mogelijk om
streeks Kerstmis een hoeveelheid sinaas
appelen ter beschikking te stellen.
Eveneens met Kerstmis zal 180 gram
slaolie per persoon worden gedistri
bueerd.
Voorts kan gemeld worden, dat nog
niet bekend is met ingang van welke
datum aardappelmeel in het brood zal
worden verwerkt.
De berichten als zouden binnen afzien
bare tijd in de restaurants wederom ge
bakken aardappelen mogen worden ge
serveerd, worden van officiële zijde
tegengesproken.
De minister van Sociale Zaken heeft
een circulaire aan de gemeentebesturen
getekend, waarbij mededeling wordt ge
daan van een wijziging in de uitkerin
gen ingevolge de overbruggingsregeling
en de sociale bijstandsregeling. Zoals
bekend, zijn de uitkeringen ingevolge
de overbruggingsregeling, die een per
centage vormen van het loon. dat be
trokkene in zijn beroep kan verdienen,
aan maxima gebonden. Deze maxima
worden met f 0.15 per dag verhoogd. De
sociale bijstandsuitkeringen ziin niet
gebaseerd op een percentage van het
loon. maar op normen. Deze normen
worden met f 1.per week verhoogd.
Dat men zo weinig afweet van de I
Kerk en haar leer, is een groter ge- I
\^vaar dan het communisme.
