NIEUWE DELEGATIE NAAR INDONESIË Om definitieve oplossing tot stand te brengen Meer textiel? Spel van gissingen en vergissingen begonnen Havenarbeiders en soldaten staan in Duinkerken grimmig tegenover elkaar I Verliezen in Indië Verbeteringen „Aardenburg Queuille vraagt motie van vertrouwen Alleen het HEDEN van betekenis Het weer DE GEZONDHEID VAN Z.H. DE PAUS Tot hoofd en hart LJ Instructies aan Batavia Aanschaf prothese nog steeds zeer moeilijk Vier doden op Zweeds schip ZATERDAG 20 NOVEMBER 1948 72ste JAARGANG No. 24313 Officieel wordt medegedeeld: De Nederlandse regering heefi een uitvoerige en diepgaan de studie gemaakt van het door minister Stikker gedaan verslag van de door hem in Indonesië gevoerde besprekin gen. Hei kabinet is daarbij tot de conclusie gekomen, dat er wellicht nog mogelijkheden zijn om op de grondslag van de gedragslijn welke door de regering is vastgesteld, op korte iermijn de geschilpunten tussen de regering van hei Koninkrijk en de regering van de republiek langs de weg der onderhandelingen op ie lossen. Derhalve heeft hei kabinet de minister van Overzeese Gebiedsdelen, mr. N. J. M. A. Sassen, de minister van Buitenlandse Zaken, mr. D. U. Stikker, en de gedelegeerde van hei Opperbestuur, L. Neher, aangewezen als delegatie, teneinde in Indonesië besprekin gen te voeren zowel met de regering van de republiek, als mei de federalistische nationalisten voor hei tot stand brengen van een definitieve oplossing. De delegatie zal worden bijgestaan door enige vooraan staande leden der Siaien-Generaal als waarnemers en enige deskundigen uit Nederland, terwijl in Indonesië in overleg mei de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon zodanige andere deskundigen kunnen worden toegevoegd als nodig zal blijken. Deze delegatie zal zeer binnenkort vertrekken. Nu de federalistische nationalisten op uitnodiging der Nederlandse regering enige maanden geleden naar Den Haag zijn gekomen voor het voeren van overleg dat tot ver heugende resultaten leidde, meent de delegatie dat hei ditmaal op haar weg ligt, hen nu in Indonesië ie gaan ont moeten. In kader van de Benelux DE BELGISCHE KABINETSCRISIS Terwijl in Duinkerken de siluaiie zich sieeds meer ioespiisie en de slakende havenarbeiders en soldalen bij de barrica des grimmig legenover elkaar slonden, heefl premier Henri Gueuille gisteravond aan hel einde van de driedaagse deballen aan de Nationale Vergadering een motie van ver trouwen gevraagd over hei optreden van de regering ten aanzien van de door de communisten geleide stakingsbe wegingen. De motie was eerder met goedkeuring van de premier ingediend door socialisten, M.R.P.-leden en radi calen. Zij zal Dinsdag in stemming komen. Nieuwe roebels Nieuwe roebels Koningin op „Meer en Bosch" KONING FAROEK VAN EGYPTE GESCHEIDEN Methylalcohol-vergiftiging de oorzaak <Jü£ ?L<ïcx?cias - tjjrtyfe. /foufa/ruaZf/fa m BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Reoactie 21544; Advertenties 21545 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week, f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. Directeur: 3. 3. W, Boerrigter. Wnd. hoofdredacteur: W. Severln. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter hoogte Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents pet mm.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel ronder opgave van redenen te weigeren. Nederlandse autoriteiten te Batavia hebben van het Nederlandse kabinet bieuwe vertrouwelijke instructies ont vangen. aldus verneemt Reuter uit door gaans welingelichte bron. Men meent te Weten, dat deze instructies voorzien in Hervatting van" de informele contacten biet de Indonesische republiek. Volgens andere bronnen zou de repu bliek de Commissie voor Goede Dien sten hebben uitgenodigd naar Kalioe- rang te komen, waarschijnlijk met het oog op de heropening der formele on derhandelingen met de Nederlanders. Uit republikeinse bron verneemt Reuter nog. dat Hatta, die thans op Su matra vertoeft, bereid is onmiddellijk naar Java terug te keren, indien dit noodzakelijk zou zijn voor nieuwe con tacten met de Nederlanders. De Dienst voor Legercontacten meldt o.m.: Uit een rapport aan de militaire gou verneur van de Solo-Semarangsector blijkt, dat de communistische troepen in de omgeving van Soeloer (20 k.m. ten Westen van Randoeblatoeng, nabij Tjepoe) bestaan uit 2000 man van het volksleger en 6 overgelopen compag- nieën der T.N.I. .,Deze strijdmacht be schikt over voldoende strijdmiddelen om het 5 jaar uit te houden. Zij bezit een goudvoorraad van 50 k.g. en is ruim voorzien van geld, doch beschikt niet over levensmiddelen, waardoor het mo reel is verslapt" aldus het rapport, dat verder zegt. dat behalve Sjarifoeddin en Djokosoejono ook Daroesman, Soe- Hoewel sedert de bevrijding in de textielvoorziening van de bevolking ge leidelijk aan verbetering is gekomen, is de minister van Economische Zaken blijkens zijn Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer zich er van be wust. dat deze voorziening ook thans hog in verschillende opzichten te wen sen overlaat. De oorzaak hiervan moet in de eerste plaats worden gezocht in de benarde deviezensituatie, waarin ons land verkeert, waardoor enerzijds de noodzaak bestaat zich bij de importen van halffabrikanten en eindproducten sterke beperkingen op te leggen, ander zijds de in de textielsector tot nu toe zeer gunstige exportkansen zoveel mo gelijk moeten worden benut. De minister streeft er naar, mede in het kader van de voorbereiding der Eco nomische Unie met België en Luxem burg, tot verdere verruiming van de bin nenlandse textielpositie te geraken. Van het tempo waarin zulks zal kunnen wor den verwezenlijkt, zal het afhangen of »1 dan niet spoedig tot opheffing der textiel rantsoenering zal kunnen worden hesioten. De Britse regering heeft Vrijdag de tekst gepubliceerd van een wetsontwerp, dat ten doel heeft te verzekeren, dat «iemand in Engeland wegens geldgebrek Juridische bijstand ontzegd wordt. narto en Soeripno zich bij de commu nistische strijdmacht bevinden. Volgens de Dienst voor Legercontac ten heeft de republikeinse resident van Tapanoeli medegedeeld, dat de majoor Bedjo, ondanks de order van de mili taire commandant van Sumatra, om na de bezetting van Sibolga de vijan delijkheden te staken, zijn aanvallen voortzet. In de laatste tijd valt in het gebied van Noord-Sumatra .een verhoogde ac tiviteit waar te nemen van subversieve elementen, namelijk groepjes gewezen Lasjkars, die zich schuldig maken aan overvallen en sabotagedaden in het ge bied der Negara Soematera Tilmoer. De conferentie van Oost-Java heeft zonder hoofdelijke stemming een con clusie aanvaard, waarin besloten wordt tot de vorming van een negara Oost- Java. Vier afgevaardigden tekenden aan, dat zij geacht willen worden tegen te hebben gestemd. De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen in de afgelopen week het navolgende verlies is geleden: Kon. Landmacht: Korp. S. Koopmans. uit Hennaarderadeel. (Fr.), gesneuveld 7 November 1948. Het Kon. Ned.-Ind. Leger en de Kon. Marine hebben in de afgelopen week geen verliezen gerapporteerd. mm Verwachting tot Zaterdagavond: Zwaar bewolkt met nu en dan lichte regen of motregen. Matige eh aan de kust tijdelijk krachtige wind tussen Zuid en Zuid-West. Aanhoudend zacht weer. Zondag: Zon 8.1016.42, Maan 20.39—13.15. Maandag: Zon 8.1116.40, Maan 22.06—13.44. Nu de Paus de laatste dagen van Zijn zomervacantie te Castel Gandolfo door brengt, zijn de audiënties er tot het minimum beperkt. Zodoende kan Z. H. zich beter wijden aan dringend werk en ietwat meer rust nemen. Ofschoon Z. H. er beter dan tevoren, uitziet, is het opgevallen dat Hij niet meer zo goed ter been is, hetgeen ver moedelijk te wijten is aan een storing van de bloedsomloop in de onderste ledematen. Momenteel is er nog geen reden tot ongerustheid, doch indien deze kwaal doorzet, zijn ernstiger gevolgen, niet uitgesloten. De onderhandelingen over een Noord- Atlantisch militair verdrag tU3sen de V.S., Canada en de vijf landen van de West-Europese Unie zullen, naar ver wacht wordt, volgende week te Wash ington beginnen. Reuter verneemt, dat door de Westelijke mogendheden reeds in grote trekken overeenstemming is bereikt over de bepalingen van het ver drag. De Griekse Koninklijke familie bezit in Tatoi. bü de Griekse hoofdstad, een buiten verblijf, waar zij zich zo nu en dan terugtrekt, om, ondanks de burgeroorlog, enkele dagen onbezorgd te leven. Koningin Frederika danst er met haar kinderen soms oude Griekse volksdansen. 99 (Telefonisch van onze Brusselse (correspondent) BRUSSEL, Vrijdagavond Nadat het kabinet-Spaak, zoals wij reeds in een groot gedeelte van onze edities van gisteren gemeld hebben, aan dc Prins-Regent zijn ontslag had aangeboden, is het gebruikelijke spi l van de gissingen en vergissingen weer begonnen. Het is nog te vroeg om zich in de een of andere richting positief of negatief uit te laten, maar één ding staat toch wei vast en het wordt ook in poli tieke kringen door iedereen met dc grootste klem betoogd, dat is het be richt dat enorm veel afhangt van de! houding van Spaak. Het lijkt wel duidelijk, aangezien de bereidheid daartoe bij beide partijen bestaat en de besprekingen over een nieuw programma ai vergevorderd en zelfs beëindigd zijn, dat men in de rich ting gaat van een nieuwe Katholiek- socialistische coalitie, maar het is ook bekend met hoeveel wrijving en moei lijkheden deze samenwerking gepaard gaat. De algemene indruk is nu, dat alleen Spaak over voldoende autoriteit en diplomatieke tact beschikt om de twee partijen in goede harmonie te la ten samenwerken. Hieruit besluit men en dat is ook het oordeel zowel van In zijn rede zeide de premier: „Ik wens niet slechts een anti-communisti sche meerderheid. Ik wens een meerder heid voor actie. Er bestaat geen ver schil van mening onder mijn ministers. Wij hebben een program, dat voorziet in belastinghervormingen, een campagne voor het omlaagbrengen van de prijzen en ter stabilisering van de franc. Doch wij zijn tevens besloten de massale actie van de communistische partij het hoofd te bieden." Alles wees er op, dat Queuille een overweldigende meerderheid zal ver werven. De premier vervolgde zijn rede zeg gend: „Financieel gezien zijn we tot Januari gedekt. Doch het is noodzakelijk, dat alle Fransen weer aan het werk gaan. Daarom zijn de jongste stakingen zo'n groot gevaar voor het land en de eerste slachtoffers zijn de mijnwerkers zeif geweest." Zich tot de communisten wendend zei de premier: Door de productie omlaag te brengen en door jullie daden van sabotage en terreur om de arbeiders te verhinderen hun werk te bereiken, zijn jullie de hoofdschuldigen. „Wat onze nationale defensie betreft, aldus de premier. Frankrijk wenst een leger te bezitten. Gesteld het geval, dat Duitsland weer macht zou verkrijgen, dan zal het Franse leger een zekerheid De zoontjes van de Franse president, Vin cent Auriol, scherm den laatst tegen de republikeinse garde tijdens wedstrijden >p het jubileumfeest van de „Cercle mili taire''. betekenen tegen een invasie en zij die proberen onze soldaten te demoralise ren zijn misdadig." Tevoren had Jacques Duclos, de lei der van de communistische kamerfractie in Frankrijk, geantwoord op de door de minister van Binnenlandse Zaken Dins dag in de* nationale vergadering uitge brachte beschuldigingen. Duclos daagde Moch uit, de bewijzen van de beschul diging over te leggen. „Ik verklaar hier plechtig", zo zei Duclos, „dat de Franse communistische partij geen centime uit het buitenland heeft ontvangen en ik daag iedereen uit het tegenovergestelde te bewijzen." Duclos eiste de instelling van een par lementscommissie, belast met het on derzoek naar de gedragingen van de communistische partij, de controle van haar boekhouding en de beoordeling van de door de minister van Binnen landse Zaken tegen die partij uitgespro ken beschuldigingen. Op het spreekgestoelte der nationale vergadering richtte hij zich tot de mi nister van Binnenlandse Zaken en zei: „Ik beweer eens te meer, dat gij gelo gen hebt." Minister Moch, die Duclos antwoord de, zei: „U geeft slechts toe wat kan worden toegegeven. Het is niet de taak van een commissie van onderzoek de feiten aan het licht te brengen. Dat zullen deskundigen van de justitie doen" Moch verklaarde voorts, dat de com munistische partij een „permanente vijfde colonne is, die betaald wordt door een totalitaire staat." De Sovjet-mijnwerkers hebben de Franse mijnwerkers-federatie opnieuw 100.000 roebel (5.747.000 fr.) gestuurd als teken van solidariteit met de stakende Franse mijnwerkers, aldus meldt de Sovjet Monitor. De gift, die vergezeld ging van brie ven van solidariteit, bestond uit 65.000 roebel van de Estlandse mijnwerkers en 35.000 roebel van de Georgische mijn werkers. Vierduizend manschappen der Mobiele Garde en van de Franse koloniale troe pen zjjn Vrijdag het havengebied van Duinkerken binnengerukt. De militaire voertuigen begaven zich naar de stalen verschansing waarachter zich 200 van dc 1500 stakers bevonden. De stakers heb ben het grootste gedeelte van de haven geheel van de stad afgesloten. Slechts twee schepen werden op de rede van Duinkerken toegelaten. Andere vaartui gen met Duinkerken tot bestemming werden naar Antwerpen gedirigeerd. Het Wereldverbond van Vakverenigin gen zal een speciale internationale com missie vormen om een onderzoek in te stellen naar de oorzaak van de Franse mijnstaking, zo meldt het Tsjechoslo- waakse nieuwsbureau. De commissie zou bestaan uit Engelse, Amerikaanse, Bel gische, Poolse, Hongaarse en Tsjecho- slowaakse vertegenwoordigers van vak verenigingen. Katholieke als socialistische leidende fi guren dat de orisis binnen enkele dagen opgelost kan zijn als Spaak het wil. De kwestie is nu dat Spaak er niet erg op gesteld is de functie van eer ste minister te behouden omdat hij al zwaar genoeg belast is met ere bui tenlandse politiek. Men schrijft hem zelfs het plan toe om Maandag rus tig naar Parijs terug te gaan en zich met de onderhandelingen niet veel in te laten. Wanneer hij inderdaad be sloten zou hebben het premierschap niet meer te aanvaarden, verandert ongetwijfeld het gehele aspect vqfi d - politieke toestand. Men mag echter niet vergeten dat Spaak al enkere malen van plan geweest is zijn func tie neer te leggen of ervoor te be danken en dat men hem iedere keer weer heeft kunnen ovedaalen. On misbaar is tenslotte een sterk argu ment, al was het maar om de eer zucht. Ook bij de kortstondige crisis over de schoolkwestie enkele maanden geleden begaf Spaak zich naar Parijs alsof nij met de zaak niets te maken had en niet temin kwam hij terug om op verzoek van de Prins-Regent zijn demissie weer in te trekken. Het blijft dus zeer goed mogelijk dat, om het land te behoeder, voor een lange en zware crisis die ten slotte nog op Kamerontbinding en ver vroegde verkiezingen kan uitlopen, Spaak er nogmaals, zij het ook zuch tend. toe besluit de rol van formateur en eerste minister op zich te nemen. Intussen is de Prins-Regent met dc (Van onze correspondent) Op initiatief van de persdienst van het ministerie van Oorlog bracht een aantal journalisten een bezoek aan het militair herstellings- en trainingsoord/ „Aardenburg" bij Doorn, waar de com mandant. Overste K. Siersema, en de chef van de medische dienst, kapitein dr. J. E. van Gogh, hen rondleidden. Aangezien twee weken geleden een onzer verslaggevers reeds uitvoerig be richtte over dit bewonderenswaardig instituut (Zie ons blad van 5 Nov.), kunnen wij ons bepalen tot het maken van enige opmerkingen. Steeds beter raakt men geoutilleerd tot het. streven de invalide militairen het gebruik van hun ledematen te hergeven. De wegen in het kamp. die in zeer slechte toestand zijn, zullen binnenkort in een groot wegenplan worden verbe terd, waarvoor de benodigde gelden zijn gevoteerd. Binnen korte tijd zal men een gebouwencomplex in gebruik nemen, waarin een aantal bedrijven zal worden gevestigd, zoals metaalbewerking, tim meren, smeden en schilderen. De eerste oefeningen in het gaan met ten dele verlamde benen zullen aanzienlijk Worden vergemakkelijkt door een in aanbouw zijnd loopbad, waarin de patiënten tot aan de hals in het water staan. De opwaartse druk van het water maakt de bewegingen minder moeilijk. Hoe uitstekend de dienst ook werkt, het zwakke punt blij£ de aanschaffing van de prothesen. De import uit Enge land, waar men in deze reeds zeer ver gevorderd is, vergt veel tijd. De Neder landse industrie staat nog in de kinder schoenen en de afgeleverde prothesen kunnen nog heel wat verbeterd worden. Wenken hiervoor worden geregeld door Aardenburg gegeven. Koningin Juliana heeft gisteren een bezoek gebracht aan de inrichting Meer en Bosch te Heemstede, waar 450 epi leptici behandeld en verpleegd worden. H. M. werd ontvangen door de genees heer-directeur dr. B. Chr. Ledeboer en de voorzitter van het bestuur de heer H. J. Voors. De heer Ledeboer gaf H. M. een overzicht van de aard en «verschijnselen van deze zieekte en de bestrijdingsme- thoden, waarbij hij bijzonderheden ver strekte over het moderne onderzoek- systeem en de tegenwoordig zeer effec tieve behandelingsmogelijkheden. Mgr. Zanar, secretaris van kardinaal Mindszenty, is te Esztergom, de zetel van de primaat, gearresteerd, beschul digd van verraad tegenover de Hon gaarse regering. gebruikelijke consultaties van de voor zitters der partijen en van Kamer en Senaat begonnen. Men schrijft hem de bedoeling toe zijn onderzoek ditmaal over een zeer breed veld uit te strek ken, zodat hij stellig ook nog andere personaliteiten zal raadplegen. Het is inderdaad niet onwaarschijnlijk dat hij beginnen zal op verzoek van Spaak te trachten een andere formateur te vinden, die de goedkeuring van de par tijen zou kunnen wegdragen. Wanneer dat niet lukt is het nog vroeg genoeg om Spaak nogmaals in de arm te ne men met argumenten die door de in het werk gestelde pogingen dan nog meer bewijskracht zullen hebben gekregen. Een en ander kan echter nog wel enke le dagen in beslag nemen. COMMUNISTISCHE VLOEDGOLF OVER AZIE CHRQNOLOBISCH OVERZICHf NOVEMBER 1947 AZIATISCHE KOMINFORM CONFERE ANDSÜÖËRlJE .V.",-.-. V .\J| NOVEMBER 1947 VESTIGING KOM UNFORM BUREAU CHARBIN WIADIWOSTQX HEN M REI PING Si <5 {OCTOBER 1948 NSTALLATIE 9 NOVEMBER 1948 NIEUW COMMUN OFFENSIEF TIBET PA Kt STA CHINA FEBRUARI 1948 GROOT COMMU NISTISCH CpNQR^ CALCUTTA OfRM. JULI 1948 COMMUNISTISCHE ISTAATSGRFFP APRIL 1948 COMMUN OPSTAND 5|JUNI 1946 COMMUN TERREUR A LAK KA INGAPORE SOWJE7 RUSLAND G*bied onder communistische overheersing De cijfers 1 t/m9geven de chrono- logische volgorde van de feiten 7 SEPTEMBER (948 SO OPSTA Te Cairo is officieel medegedeeld, dat koning Faroek van Egypte en koningin Farida gescheiden zijn. Ook de zuster van de Egyptische koning, prinses Fawzia, is gescheiden van haar gemaal, de Sjah van Perzië. Prinses Fawzia is gescheiden, „omdat het klimaat van Teheran minder ge schikt voor haar gezondheid was. dan dat van Egypte", aldus verklaart de officiële mededeling. Voor de echtschei ding van koning Faroek en koningin Farida worden hogere motieven aange voerd. „Allah heeft het in zijn hoge wijs heid gewild, dat de banden, die de twee edele vorstelijke personen verenigden, verbroken worden. Hij heeft dè koning en de koningin het verlangen ingegeven te scheiden, hoezeer zij het ook betreu ren". Vier leden van de bemanning van het Zweedse schip „Gudrun" zijn volgens U.P. overleden aan methylalcoholver giftiging, terwijl het schip van Amster dam naar Hamburg op weg was. Naar verluidt zouden de zeelui de methyl alcohol m Amsterdam gekocht hebben. behoeve van de komende generaties in bewegingen als de K.A.B. en andere standsorganisaties. Volledig begrip hiervoor zal het enthousiasme van de leden maar ook van de niet-leden doen stijgen. Het zal de laatste categorie er van doordringen, dat zij niet langer af zijdig mogen blijven staan, maar het Ideaal der kath. maatschappelijke be wegingen op hun schouders mee moe ten dragen de toekomst in. Geen ka tholieke sociale organisatie richt zich exclusief tot haar beperkte groep van leden. Het werk zou a priori tot mis lukken zijn gedoemd. Tot allen klinkt hun woord, allen hebben rechten, maar onafscheidelijk aan rechten verbon den zijn de plichten. let uzelf strijden brengt vaak inner lijke rust, met een ander strijden schept verwijdering en oorlog aer- I iden I (Van een bijzondere medewerker) In de beginselverklaring van de Neder landse K.A.B. is een van de opmer kelijke punten, dat zij (die beginsel verklaring) bijna steeds spreekt niet over de leden alleen, maar over de ge hele arbeidersstand. Nemen we b.v. het zo belangrijke punt II: Bij al haar werk. dat gericht is op de behartiging van de belangen van de arbeiders, staat de N.K.A.B steeds als doel voor ogen: 1. Alle arbeiders in het licht der christelijke levensbeschouwing te bren gen tot het welbewust besef van de verhevenheid en de waarde hunner roeping als menselijk persoon en als kind van God in het gezin, het bedriif en het vaderland. 2. Alle arbeiders bewust te maken van de verantwoordelijkheid en de plichten die uit deze roeping volgen en hen te bezielen met de fiere wil deze hoge verantwoordelijkheid te dragen; 3. Voor alle arbeiders de rechten te verwerven en te verzekeren, die de vervulling van deze roeping en het dragen van deze verantwoordeliikheid mogelijk en gemakkelijk moeten ma ken. met name het recht op eer be hoorlijk aandeel in de stoffelijke» wel vaart, hetgeen o.m. inhoudt de moge lijkheid tot het verwerven van per soonlijk bezit; het recht op een behoorlijk aandeo in de cultuurgoederen; het recht op waardering en medezeg genschap in het bedrijfsleven, in ma: schappij en staat. Zelfs maar een oppervlakkige poging deze ideaal-omschrijving te ontleden voert tot het duidelijke inzicht dat hier mede de K.A.B. een program op zich heeft genomen van zo veel omvattende betekenis, dat vervulling er van slechts het werk van generaties kan zijn. Het is niet onmogelijkdat dit laatste voor meerderen een ietwat ontmoedigende gedachte kan zijn. Werk voor genera ties. We horen het doorklinken in de vraag van zo menige nog niet of pas georganiseerde arbeider: wat heb i k eigenlijk aan deze bond. die van MIJ zulke belangrijke financiële en andere offers vraagt. Het is wel aardig te be denken, dat mijn kinderen en kleinkin deren waarschijnlijk in veel betere ver houdingen zullen leven dan ik ooit heb kunnen doen, maar ik heb meer aan een kwartje NU. dan aan een gulden over twee jaar. Ik wil NU mee profi teren van mijn eigen strijd. Nu komt mijn "gezin geld te kort, nu zie ik geen kans mijn zoon. die een begaafd leer ling is, hoger onderwijs te doen volgen, nu moet mijn vrouw er bij uit werken gaan; wat interesseert het me hoe het er over vijftig jaar uitziet. Hef dan maar bezwerend de hand en tracht de woordenstroom te stuiten, het helpt niet. Want uw opponent heeft voor een niet onbelangrijk deel gelijk. Maar voor een ander deel ook weer spreekt hij zichzelf tegen. Hij heeft gelijk. Ondanks het ijveren van arbeidersorganisaties en goedwil lende werkgevers, ondanks de ernstige wil van vele met verantwoordelijkheid belasten, stijgt de nood in vele gezinnen tot een onrustbarende hoogte. Was er alleen het feit, dat in de arbeiders- en kleine middenstandsgezinnen slechts met grote moeite de eindjes aan elkan der konden gorden geknoopt, het zou erg zijn, maar te voorkomen. Feit is inmiddels, dat in talrijke gezinnen de schuld bij kruidenier en bakker zoda nig is gestegen, dat men van tijd tot tijd van leverancier moet veranderen, om weer eens ergens crediet te kunnen krijgen. Kijk, op dat moment treedt de proletarisering im een ramp waartegen nu welhaast 60 jaar geleden Rerum No varum stelling nam. En laat men nu niet trachten het toenemen van dit euvel te ontkennen, het is er, met fei ten en cijfers aantoonbaar. In regerings- voorlichtingsberichten wordt als regel gesproken over lonen van de arbeiders als zouden die rond de veertig a vijftig gulden per week liggen. In vele geval len moge dit juist zijn. Maar denk eens een ogenblik aan de nog talrijk be staande vijfde klas gemeenten, waar het contractloon nog altijd een week- inkomen gelegen tussen de 30 en 35 gulden aanwijst. En laat nu iedereen maar het domme potlood in de hand nemen om te becijferen hoeveel H IJ tekort zou komen, indien hij met zulk een weekgeld moest trachten rond te komen. Hier spreekt weer een van die misleidende dingen uit het regerings beleid. Regeringsvoorlichting moet be trouwbaar zijn, anders mag zij geen vertrouwen van het publiek vragen. Wanneer men de noodkreten uit de plattelandsgemeenten, gerangschikt in de onzalige 4e en 5e gemeenteklassen, leest en hoort, denkt men met verontwaar diging aan het handhaven van dit stel sel. tegen het uitdrukkelijk verlangen van de arbeidersorganisaties in. Dui delijk wordt het. dat de arbeider, die redeneert: er valt niets meer te vech ten, dg romantiek is uit de beweging, ongelijk heeft. Ook in materieel opzicht dient de strijdvaardigheid van de groe pen der bezitlozen op peil te blijven. Voor wat de K.A.B. betreft behoeft men zich daarover dan ook niet onge rust te rtjaken. Dat de strijdmethode inmiddels een andere behoort te zijn dan in de periode, dat men stond te genover liberale werkgevers, is vanzelf sprekend: de tegenspeler is een andere, n.L de houding van de regeringsadvi seurs, i.e. rijksbemiddelaars en anderen- Dat evenwel de georganiseerde bewe gingen van arbeiders en middenstan ders, van boeren en werkgevers mach tige invloed hebben, dat het er heel wat anders uit zou zien. gold hun in vloed niet. behoeft, dunkt ons. geen nader bewijs. Maar toch gelijk heeft de arbeider, die beweert, dat er ook en vooral op materieel gebied nog heel wat urgente wensen zo spoedig mogelijk dienen te worden verwezenlijkt. Daar staat tegenover dat hij met de boven aangehaalde redenering zich zelf min of meer tegenspreekt. Natuurlijk is het NU van de allergrootste betekenis. Maar ligt in de klacht, dat rSen niet genoeg inkomen heeft voor zijn gezin, niet reeds de vrees besloten niet vol doende voor de toekomst, voor de ko mende generatie te kunnen zorgen? In derdaad. wij zijn weliswaar mensen, levend in het nu, maar zorgend voor het komend geslacht. In practisch ieder onzer leeft stil verdoken het verlangen- om datgene, wat we in en met onszelf niet hebben kunnen bereiken, te mogen verwezenlijken in onze kinderen Hoe trots kan de jonge vader bij de wieg van zijn zoon staan: ik was „maar" een metselaar, mijn zoon zal een groot ar chitect worden. En bij elke vader, die het ernstig meent met de opvoeding van zijn kin deren, zien we steeds weer dat perma nente pogen het karakter van z!in zoon te boetseren als het ware naar het ideaal, dat hij zelf zo gaarne had wil- ïen bereiken. Het is deze natuurliike trek in iedere mens. die ten grondslag ligt aan wat we zouden willen noemen het l'ange-afstandwerk. net werk ten (Zie vervolg op 6e kolom)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1