Vrijdag ontmoeting in Kalioerang?
POSTAMBTENAAR DE DADER
Strijd tegen Kardinaal Mindszenty
nadert tragische ontknoping
Ontwerp-coördinatieplan
voor het autobusvervoer
Spaak toch niet geslaagd
m
1
Delegatie in Batavia aangekomen
Coöperatieve verenigingen over geheel
het land als verganninghoudster
Eyskens nieuwe formateur
Het weer
HET KERSTMANNETJE" VOOR HET HOF
Talrijke Joden doodgeknuppeld
ORGANISATIE ONTDEKT
VAN OUD-N.S.B.-ERS
Geslaagde inval in vergadering
Tot hoofd en hart
Organisatie van de
politie
Verklaring Zondag j.l.
voorgelezen
IPKI-fllBW
i f m
m&ür k fV I
BONAANWIJZING VOOR
SINAASAPPELEN
WÈÊÈÈ
woensdag 24 november 1948
72ste JAARGANG No. 24316
DE Dl AM ANTEN DIEF STAL TE BANGKOK
Primitieve toestanden
Etalageverlichting
Minister kan geen
concessie doen
Citroenen zijn vrij
Witte paters naar Afrika
De toestand van Koning
George
Jï
/{f
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 2T544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
1.52 per meand, f 4.55 per kwartaal.
Directeur: J. J. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W, Severin.
O
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogt*.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonde; opgave van
redenen te weigeren.
De Constellation met de Nederlandse
Ihinisters Sassen en Stikker, de gede
legeerde van het opperbestuur Neher
en de adviseurs is heden op het vlieg
veld Kemajoran bij Batavia aangekomen.
Tegenover de pers legde minister Sassen
een verklaring af, waarin hij zeide, dat
de delegatie was gekomen om de fede
rale en souvereine staat van Indonesië
tot stand te brengen in een duurzame
unie met het vrije en souvereine konink
rijk der Nederlanden. Er .moet een
mogelijkheid zijn, dit snel te doen. Dat
hopen wij te bereiken. Wij zullen hier
voor korte tijd zijn. Daarna gaan wij
terug om rapport uit te brengen aan
onze regering.
Vele autoriteiten waren bij de ont
vangst van de delegatie aanwezig. Op
merkelijk was. dat dr. Beel ontbrak.
Tijdens het spelen van het Wilhelmus
rommelde in de verte een onweer
Nederlandse autoriteiten te Batavia
hebben heden aan correspondenten van
buitenlandse bladen verboden republi
keins gebied te bezoeken, Deze mede
deling werd gedaan gelijktijdig met de
aankomst van de ministers.
Over dezelfde aangelegenheid meldt
Aneta van gezaghebbende zijde te heb
ben vernomen dat voorlopig geen mede
werking zal worden verleend voor het
reizen van niet bij de delegaties of de
onderhandelingen betrokkenen naar
Djocja per vliegtuig van de C.v.G.D.
Omtrent de plaats, waar de ontmoe
ting tussen de Nederlandse ministers en
Batta zal worden gehouden, zijn van ge
zaghebbende zijde nog geen gegevens te
verkrijgen, doch in republikeinse krin
gen te Batavia is men van mening, dat
Kalioerang het meest waarschijnlijke
ontmoetingspunt zal zijn. Verwacht
wordt dat Vrijdag de besprekingen tus
sen de republiek en de nieuwe Neder
landse delegatie zullen beginnen. Hoge
republikeinse kringen geloven, dat het
resultaat van de besprekingen een vreed
zame schikking zal zijn dan wel tot'een
hervatting van de oorlogvoering op grote
schaal zal leiden. Gedetailleerde bespre
kingen over procedure-kwesties worden
niet verwacht.
Een republikeins waarnemer zeide dat
de nieuwe Nederlandse delegatie Ne
derland en de Nederlandse gedachte ver
tegenwoordigt en niet Indië en haar ko
loniale mentaliteit zoals die in Batavia
gevonden worden.
Het republikeinse te Batavia verschij
nende dagblad Merdeka schrijft, dat de
republiek de onderhandelingen pas als
officieel kan beschouwen, wanneer ze ge
houden worden onder auspiciën van de
C. v. G. D.
Van de zijde van de C. v. G. D. werd
desgevraagd aan Aneta verklaard, dat de
commissie „zeer verheugd" zal zijn over
elke poging om de partijen rechtstreeks
tot elkaar te brengen. Men wees hierbij
op de oorspronkelijke opdracht van de
commissie, namelijk „de partijen tot el
kaar te brengen" en zeide, dat het on
verschillig is of zulks al dan niet via de
commissie geschiedt.
Na besprekingen over de vorming van
de daerah Noord-Celebes is thans vast
gesteld dat de daerah begin volgend jaar
kan worden gevormd, aldus verneemt
de correspondent van Aneta uit Makas
sar. De vorming van de daerah Midden-
Celebes kan eveneens begin volgend jaar
verwacht worden.
Op 2 October werd, zoals in het
kort gemeld, uit een postzak die per
K.L.M.-vliegtuig naar Bangkok was
gebracht, bijna duizend diamanten
gestolen ter waarde van 25.000 gld.
De rijksrecherche is er in geslaagd
om deze diefstal op te helderen. Vier
daders zijn gearresteerd maar de
diamanten zelf zijn nog niet terug
gevonden.
In verband met de vele moeilijkheden,
Waarmede de K.L.M. op de Indië-route
te kampen heeft, o.a. vele diefstallen uit
Vliegtuigen en uit aangevoerde oost-
lakken en bagage, is een rijksrecher
cheur een inspectietocht op deze route
gaan maken en heeft en passant ook ge
doemde diefstal opgehelderd. De betrok
ken postzak bevatte 15 aangetekende
stukken en was door de Siamese post
ambtenaar te Bangkok op de gewone
wiize met een mes geopend. Daarbij
sneed hij bij vergissing ook een envelop
Open, die onder in de postzak lag en die
110 diamanten bevatte. De diamanten
rolde er uit en het grootste gedeelte er
van stak de ambtenaar in zijn zak.
De rest de postzak bevatte voor
een waarde van f 60.000 aan juwelen
en edelgesteente liet hij intact en gaf
dit op de gewone wijze over aan de an
dere ambtenaren. Om de diefstal van
de diamanten te camoufleren bracht hij
inet hetzelfde mes, waarmede hij de zak
had geopend in de zak een snede aan
alsof een dief dat had gedaan. De Ne
derlandse politieman bevond al direct
bij zijn onderzoek, dat de snede door
het mes van de ambentaar moest ziin
aangebracht en zo kon men spoedig de
schuldigen achterhalen. De diamanten
lijn echter nog steeds verdwenen, maar
daar ze niet tot in het Oosten gangbare
type behoren, zijn maatregelen getrof
fen, dat .ze, 'zodra ze ergens aan de
markt mochten worden gebracht, on-
toiddelijk kunnen worden achterhaald.
Er heersen overigens zeer primitieve
toestanden op vele vliegvelden. In dit
geval was de Bangkokse politie des mor
gens om tien uur gewaarschuwd voor
de diefstal, maar ze arriveerde eerst om
twee uur en arresteerde toen twee on
dergeschikte employé's op aanwijzing
Van een hogere ambtenaar, die best zelf
de dader kan zijn geweest. Toen de
Nederlandse politieman in Bangkok arri
veerde bleken de arrestanten nog in het
geheel niet te zijn verhoord, terwijl
evenmin huiszoeking was gedaan. Ten
slotte zijn nog twee hogere ambtenaren
gearresteerd. De Nederlandse politie kan
Uiteraard in deze zaak weinig doen, daar
ie geheel afhankelijk is van de mede-
Werking der Bangkokse politie. In het
algemeen is echter de medewerking van
•te plaatselijke politiediensten zeer goed.
De K.L.M. heeft al verscheidene
maatregelen getroffen om de diefstal-
ten tegen te gaan. Zo zijn er op haar
kosten op sommige vliegvelden kluizen
aangebracht om de waardéartikelen tij
dens het oponthoud op het vliegveld te
tergen. Verder worden de bagage-rui-
hien der vliegvelden met een Lipsslot
afgesloten en bovendien verzegeld. Ook
dc- controle is strenger geworden. Op
®en vliegveld waar voortdurend zendin
gen horloges werden gestolen en de
douanenambtenaren met mooie horloges
om de pols liepen, zijn zes van deze
ambtenaren wegens diefstal gearres
teerd.
Maar de toestanden in het Oosten
maken het de K.L.M. uiterst moeilijk.
Op het vliegveld in Bangkok weigert
de post de postzakken bij het vliegveld
in ontvangst te nemen, zoals overal el
ders wel gebeurt. Daarom brengt de
K.L.M. de postzakken bij de heren thuis,
maar als ze niet thuis zijn moet de
K.L.M. ze bewaren!
In een der steden, welke de route
aandoet, huist de onderwereld op de
grote begraafplaats van de stad en zelfs
de politie durft er niet te komen!
...S?<
Voor de eerste maal zullen de Romeinen een echte rodeo te zien krijgen. Daarvoor
zijn Ken Maynard en zijn „duivels van de prairie" naar de Heilige Stad gekomen
om eens een fiks nummertje Wild-West-romantiek ten beste te geven tussen
de eeuwenoude monumenten
De strijd tegen Kardinaal Mindszenty,
Primaat van Hongarije, heeft de laatste
dagen een hoogtepunt bereikt. In kerke
lijke kringen vreest men, dat de jongste
verklaring van de Kardinaal in de Ma
gyar Kurir, die door de politie van Boe
dapest in beslag is genomen, als diens
„zwanezang" zal moeten worden be
schouwd. Men verheelt zijn bezorgdheid
niet, dat binnenkort het conflict tot een
tragische ontknoping zal 'eiden.
Inmiddels is niettemin ondanks de in
beslagneming van de Magyar Kurir de
verklaring van de Kardinaal j.l. Zondag
in alle kerken van Hongarije van de
kansel voorgelezen. In deze verklaring
weerlegt de Kardinaal de beschuldigin
gen die tegen hem door de communisten
worden ingebracht.
Het Franse Katholieke blad „L'Aube"
geeft enkele passages uit de herderlijke
brief van de Kardinaal: „Ik wil", zo zegt
hij, „dat geen. enkele Katholiek veront
rust wordt ter wille van mij. Dientenge
volge machtig ik de gelovigen de tegen
mij gerichte protestmoties, die men doet
rondgaan, te tekenen, daar ik wel weet,
dat de ondertekenaars niet over hun
vrije wil kunnen beschikken".
In het begin van de brief zegt de Kar
dinaal, dat hij de „grote morele folterin
gen, waaraan de Katholieken worden
blootgesteld" erkent en deelt. Talrijken
onder hen, zo zegt hij, hebben te kiezen
tussen het behoud van hun materieel
bestaan en de christelijke leer. „Moge
hij, die de genade van het heilige helden
dom heeft ontvangen, de rechte weg van
Christus volgen".
Als tegenactie is de Hongaarse radio
Maandag begonnen met het uitzenden
van de tekst van protesttelegrammen,
die de regering zou hebben ontvangen
van organisaties en arbeiders en waar
in de „arbeiders hun ontevredenheid
uiten tegen de „reactionnaire hetze
van Kardinaal Mindszenty". Deze
stroom van protesten, aldus radio Boe
dapest, richt zich niet tegen de vrijheid
van godsdienst maar „tegen de haat-
politiek van de Kardinaal", die als
..oorlogsophitser" en „agent van het
Amerikaanse imperialisme" wordt be
titeld en als „verstoorder van de rust
in Hongarije's binnenlandse politiek".
In een commentaar op deze gebeurte
nissen verklaarde Radio-Viticana Dins
dagmiddag: Wij weten niet wat men door
deze campagne tegen Kardinaal Minds
zenty hoopt te bereiken. Wij weten wel,
dat de ervaring leert, dat bepaalde re
giems zfch uiterst onbehaaglijk gevoelen
tegenover diegenen, die zonder vrees in
de naam van God en van de Kerk de
verdediging op zich nemen van waar
heid en vrijheid.
(Telefonisch van onze Belgische correspondent)
BRUSSEL, Dinsdagavond.
Tegen ieders verwachting in heeft Spaak Dinsdagnamiddag moeten mede
delen, dat hij er niet in geslaagd is een regering te vormen. Hij heeft de
Prins-Regent hiervan in kennis gesteld en deze heeft kort hierop de heer
Eyskens, minister van Financiën, met de vorming van een nieuw kabinet
belast.
De mislukking van Spaak, waarvan de eerste symptomen al in de loop van
de middag te merken waren, is tóch een grote verrassing geweest. De be
sprekingen verliepen aanvankelijk vrij vlot en zelfs nog in de namiddag kon
Spaak verklaren, dat de politieke kwesties opgelost waren. Er was overeen
stemming bereikt inzake het onderwijsprobleem en de koningskwestie^ terwijl
de twee partyen het eens waren geworden over het programma. Spaak be
schikte bovendien over een candidaat, die bereid was de portefeuille van
Justitie te aanvaarden na overleg met de C.V.P.-Ieiding.
Waarover is Spaak gestruikeld? Hij is
gestruikeld over de eis van de katholie
ken het aantal portefeuilles te vermin
deren en over hun weigering de zorg
over het Marshall-plan in handen te ge
ven van een socialist.
Spaak heeft er de nadruk op gelegd,
dat de C.V.P. derhalve de verantwoorde
lijkheid voor deze mislukking dragen
moet, omd^t zij vasthoudt aan de illusie,
dat het terugbrengen van het Kabinet
tot twaalf of veertien ministeries een be
langrijke bezuiniging zou betekenen.
Spaak ontkent dit en hij is van oordeel,
dat deze bezuiniging volstrekt denk
beeldig is. Hij heeft dit voor de pers, aan
wie hij verweet dit denkbeeld bij het
publiek ingang te hebben doen vinden,
gedemonstreerd door na te gaan, welke
ministeries er eventueel zouden kunnen
verdwijnen en daartegenover te stellen
de consequenties, die dit zou meebren
gen. Men mag echter niet vergeten, dat
wat de C.V.P. vooral op het oog heeft
de concentratie is van bepaalde minis
teries, die tot de economische sector be
horen, om op die manier de sleutelposi
ties in één hand te brengen. Het voor
deel daarvan is, dat bepaalde opposities,
zoals b.v. tegen de stijging van de prijs
van steenkool en electriciteit, tegen de
reorganisatie van de mijnindustrie enz.,
gemakkelijker kunnen worden over
wonnen.
Weegt dit alles zwaar genoeg om een
de T^ijnwerkers mogen staken in Frankrijk, de revolutie moge voorbereid worden,
*>ün £ens van duinkerken mogen stil liggen, de muzikanten vieren het feest
St. Cecilia. Door een der straten van Duinkerken trekt het muziekcorps
schallende hoorns, bekeken door de stakers die op straat slenteren en de
soldaten die in volle wapenrusting in de stad aanwezig zijn.
mislukking aanvaardbaar te maken?
Alles bijeengenomen misschien niet,
maar van de andere kant, is er toch ook
geen drama geschied. Spaak heeft bij het
aanvaarden van de opdracht duidelijk te
kennen gegeven, dat zijn persoonlijke
conditie deze was, dat men het hem niet
te lastig moest maken. Vandaag nog ver
trouwde hij de pers toe, dat hij natuur
lijk deed wat hij kon, maar dat het doel
van zijn leven toch niet in het premier
schap bestaat.
De heer De Schrijver, voorzitter van
de C.V.P., heeft in verband daarmede
verklaard, dat er nieuwe onderhande
lingen gevoerd zouden moeten worden
tussen de twee grote partijen en dat het
hem helemaal- niet nodig leek, dat men
nu reeds aan kamerontbinding zou
gaan denken. Zeker is het intussen, dat
de mislukking van Spaak de bespre
kingen niet vergemakkelijkt, aangezien
er inderdaad niemand is, die met de
zelfde autoriteit voor de twee partijen
staat en die het geheel der problemen
zozeer domineert. Dat is van belang om
dat men bij verdere besprekingen dan
ook gemakkelijker in de detailproble
men verstrikt raakt.
Het feit overigens, dat de heer Eys
kens tot formateur is aangeduid, wyst
er op, dat men nog steeds een oplossing
zoekt in dezelfde richting. De minister
van Financiën is een trouw aanhanger
van de formule-Spaak en staat bij de
socialisten doorgaans niet slecht aange
schreven.
Hij is een groot voorstander van de
katholiek-socialistische coalitie en zal
ongetwijfeld alles ondernemen om met
enige detailvérschillen toch in grote
lijnen de pogingen van Spaak voort te
zetten. Of hij daarin zal slagen is een
andere kwestie. Op dat punt is het voor.
zichtiger af te wachten. De gebeurtenis
sen beantwoorden niet steeds aan het
beeld, dat men er zich van vormt. Dat is
door de mislukking van Spaak wel ge
bleken.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Comelissen (VVD) betreffende ophef
fing van het verbod tot het verlichten
van etalages en het ontsteken van licht
reclames na zonsondergang heeft de
minister van Economische Zaken ge
antwoord, dat hij tot zijn leedwezen
geen enkele concessie kan doen.
Gezien de ernst van de toestand kan
verzachting van de onlangs genomen
maatregelen tijdens de maand Decem
ber niet in overweging worden geno
men.
Aan de uitvoering van deze maatre
gelen zal met de meest mogelijke ge
strengheid de hand worden gehouden.
Verwachting tot Donderdagavond:
Droog weer met enkele overdrij
vende wolkenvelden, weinig wind en
vannacht plaatselijk lichte vorst en
vorming van nevel of mist. Dezelfde
of iets lagere temperatuur dan van
daag.
Zon: 8.16—16.37. Maan: 1.0214.35.
Binnenkort znllen weer sinaasappelen
beschikbaar worden gesteld. Ter ver
krijging daarvan moet men de bonnen
414 en 420 algemeen uiterlyk 4 Decem
ber bij een handelaar in groente en/of
fruit inleveren. Bon 414 algemeen (voor
houders van A-, B- en C-kaarten) geeft
recht op 500 gram, bon 420 algemeen
(voor houders van D- en E-kaarten) op
één kilogram sinaasappelen.
Het is nog niet zeker of deze distribu
tie-op-bon bestendigd za! blijven of dat
mettertijd tot vrije consumptie kan wor
den overgegaan. De beslissing hierover is
o.a. afhankelijk van de mate, waarop
ons land sinaasappelen zal kunnen be
trekken uit het buitenland. De vooruit
zichten zijn niet somber. Sinaasappelen,
welke op de thans aangewezen bonnen
zullen worden afgeleverd zijn groten
deels afkomstig uit Italië. Met Palestina
is een contract gesloten, krachtens welk
dit land gedurende de periode van medio
December tot medio Februari ca. 12.000
ton sinaasappelen aan ons land zal leve
ren. Voqr de invoer uit Spanje is een
contingent vastgesteld van 40.000 ton
sinaasappelen, alsmede van 800 ton
citroenen. Citroenen zuil .i zonder bon
in de handel worden gebracht.
(Van onze Haagse redactie)
De Landelyke Bond van Autobus
ondernemers, die 90 leden telt, heeft
op een bijeenkomst der pers een
ontwerp-coördinatieplan voorgelegd
waardoor het autobusvervoer, in an
dere en naar het inzicht van het
bestuur in betere banen geleid
wordt. Vooropgesteld wordt, dat het
algemeen belang op de hierna te
schetsen wijze, het best gediend
wordt en dat de particulier hersteld
wordt in de mogelijkheid een auto
busbedrijf op te richten los van de
vele beperkende bepalingen tijdens
de oorlog ontstaan.
Hoe was de toestand voor de oorlog?
In 1939 werd door de W. A. P. (de wet
tot wijziging van het personenvervoer)
een zekere ordening in het autobusbe
drijf tot stand gebracht, waarbij met de
belangen van de oprichters van dit be
drijf, de particulieren die na de eerste
wereldoorlog het risico hadden aange
durfd ons land te ontsluiten voor auto-
busverkeer, rekening werd gehouden.
Men kon geen bezwaar hebben tegen het
concessiestelsel, daar hierdoor excessen
vermeden werden en nog altijd beroep
op de Kroon open stond.
Tijdens de oorlog echter in 1942
heeft de Commissie Vergunning
Personenvervoer, aldus werd mede
gedeeld, het autobusvraagstuk opge
lost op een wijze die op z'n zachtst
uitgedrukt willekeurig genoemd moet
worden. Men zou daarmede desnoods
nog vrede kunnen hebben, daar deze
maatregelen genomen werden in een
abnormale tijd, maar zodra ie nood
toestand opgeheven werd, na de oor
log dus. zou de macht van deze com
missie toch beknot moeten worden'en
'zouden de inbreuken, die werden aan
gevoeld als een volkomen ontrechFmg,
toch opgeheven moeten worden. Dit is
niet geschied De gedupeerden bleven
gedupeerd en de dwangpositie, waar
voor velen gesteld waren, werd niet
opgeheven.
Bij de reactie, na de bevrijding opge
treden, zijn 39 zaken aanhangig ge
maakt bij de Raad van Rechtsherstel
en het resultaat is, dat 19 overeenkom
sten werden gekenschetst als onder
dwang gesloten en in strijd met het
rechtsbeginsel te zijn. De A.T.O. en de
N S. hebben 17 oudere gevallen bij min
nelijke schikking geregeld.
Nu is, als gevolg van de motie-Ser-
rarens, de Commissie Vergunning Per
sonenvervoer wel uitgeschakeld, en is
deze zomer ingediend het wetsontwerp
tot wijziging van de W. A. P., maar de
Bond van Autobusondernemers wenst
de zaken in groter verband te rege
len, vandaar dat hij komt met zijn
coördinatie-plan.
Het gaat uit van streekvervoersonder-
nemingen, waarvoor ons land in 31 ge
bieden is verdeeld. In elk vervoersge
bied is geprojecteerd een coöperatieve
vereniging, die de vergunninghoudster
is en die onder een eenhoofdige leiding
staat. Deze wordt bijgestaan door een
Raad van Bestuur (commissarissen). De
particuliere ondernemer heeft nu het
recht tot exploitatie van de vergunning
voor een bepaald traject bij de gratie
van de coöperatieve onderneming.
In deze organisatievorm heeft men nu
een combinatie van het grote belang van
een geüniformeerd autobuswezen in een
bepaalde streek en de leiding van één
man in een niet te groot bedrijf, die
alles kan overzien, de streek kent en
onmiddellijk maatregelen kan nemen
waar deze geboden zijn. Een overkoe
pelend lichaam voor het gehele land
werkt daarbij federatief en kan de vor
ming van een fonds ter hand nemen,
waardoor de exploitatie van onrenda
bele lijnen mogelijk wordt gemaakt.
Op deze wijze denkt men een tweeledig
doel te dienen: de gedupeerde particu
lier te herstellen in zijn mogelijkheid
tot exploitatie van personenvervoer en
tevens het algemeen belang te dienen,
want hoewel het particulier initiatief
voorrang heeft, het moet aantonen
bruikbaar te zijn voor het algemeen be>-
lang.
Gisteren vertrok Van het vliegveld
Welschap te Eindhoven een machine van
de Aëro-Holland Luchtvaartmaatschap
pij met bestemming Midden-Afrika
Aan boord bevonden zich veertien Witte
Paters, o.w. zeven Nederlanders: de
eerw. paters B. Janssens, H. Lanters, P.
Essers, P. Daverveldt, H. Buijs,. Br.
Wiro en Br. Petrus Claver. De hoog-
eerw. pater H. Hartman, Provinciaal
der Witte Paters, deed de missionaris
sen uitgeleide. Rond 2 of 3 December
zal hetzelfde Dakota-vliegtuig met een
groep Witte Paters terugkeren, die in
het vaderland herstel van hun krach
ten komen zoeken na tien of meer ja
ren missiearbeid.
De journalisten, die by het Britse
hof geaccrediteerd zyn, hebben bekend
gemaakt. dat koning George de Zesde
aan een slagaderwandontsteking in zijn
rechterbeen lydt en niet aan trombose.
H. M. Koningin Juliana en Prins
Bernhard hebben gisteren een telegram
met bewijs van medeleven en de
wens voor zijn spoedig volledig herstel
gezonden aan de Engelse koning.
Een telegram van dank daarvoor is
op het koninklijk paleis Soestdijk ont
vangen.
Mevr. Kosenkina, de Russische onder
wijzeres, die destijds van de derde ver
dieping van het Russisch consulaat in
New York sprong cm aan de Sovjets
te ontkomen, is nu zover, dat zij het
ziekenhuis kan verlaten. Links de
dokter, die haar behandelde. Zij wil nu
Amerikaans staatsburgeres worden.
Hugo Hermann Wolf. 56 jaar oud, die in,
het kamp Amersfoort de bijnaam „Het
Kerstmannetje" kreeg, moest zich Dins
dag als vijfde man van de groep Kotella
voor het Bijzonder Gerechtshof te Am-
sterdam verantwoorden.
De publieke belangstelling voor deze
zaken blijft groot en toen het kerstman
netje hedenochtend werd binnengeleid,
klonk van alle kanten gemompel: „Ha, daar
is hij."
De eerste getuige, de heer Goedhart, die
drié jaar in concentratiekampen vertoefde,
vertelt dat Wolf zeer kwistig was met
stokslagen en trappen. Getuige heeft waar
genomen, dat Wolf een Joodse gevangene
zodanig trapte, dat hij op de grond viel.
Wolf bleef doortrappen op het onder
lichaam van de getroffene.
De volgende getuige, mevr. M., wier
echtgenoot, de heer S., in het kamp Amers
foort is overleden, kon zich niet goed-
houden, barstte in snikken uit en
schreeuwde naar de verdachte, op de
vraag van de president wat zij omtrent
het lot van haar echtgenoot wist: „Dood
geknuppeld door die vuile sadist", en
wilde op Wolf toelopen; zij werd even
Naar het A.N.P. verneemt, is per
soneel van de Dienst Opsporing
ontvluchte politieke delinquenten,
een onderdeel van de rijkspolitie
te Amsterdam, er dezer dagen in
geslaagd een vereniging, gesticht
door voorwaardelijk veroordeelde
politieke delinquenten, op te rollen.
Het doel der vereniging was hulp en
steun te verlenen aan oud-N.S.B.-ers. die
levensonderhoud zoeken of om andere
redenen financiële hulp nodig hebben.
Het onderzoek heeft echter uitgewe
zen, dat ook ondergedokenen en voort
vluchtige politieke delinquenten, even
als ongewenste vreemdelingen, door
deze vereniging werden geholpen.
Het hoofdkwartier was in een perceel
te Amsterdam, waarin een soort ar
beidsbureau was gevestigd en waar
voortdurend vergaderingen werden be
legd.
In dit perceel is een inval gedaan en
de politie is er in geslaagd bescheiden,
waaronder een kaartsysteem en de vol
ledige administratie in beslag te ne
men. Bovendien konden verscheidene
vooraanstaande figuren in deze ver
eniging worden gearresteerd.
Het onderzoek wees bovendien uit,
dat een van de medewerkers, een be
kend radio-propagandist uit de be
zettingstijd, gelden, die bestemd
waren om gebruikt te worden
voor de ondersteuning van politieke
delinquenten, ten eigen bate aanwendde.
Het onderzoek wordt nog voortgezet.
Op grond hiervan kunnen op het
ogenblik geen nadere bijzonderheden
worden medegedeeld.
Om deel te nemen in het succes van
onze naaste is vaak meer edelmoedig-
heid nodigdan om deel te nemen in
zijn smart.
weggevoerd, maar wilde toch aanwezig
ziin, toen de volgende getuige, Van O.,
zijn verklaringen zou afleggen. Maar ook
hij kon zijn zenuwen niet de baas blijven
en stond voor het hof te snikken. De ge
tuige W. vertelde daarna dat Wolf samen
met Franzca de heer S. heeft neergeknup-
peld. Het slachtoffer was na afloop met
wonden overdekt en is enige dagen later
overleden.
Wolf was commandant van het Joden-
commando en naar de ex-gevangenen ver
tellen, mishandelde hij deze mensen op
gruwelij ke wij ze.
Verdachte kan zich dat allemaal niet
meer herinneren, maar wil het ook niet
ontkennen. Als de president aan mevr. M.
mededeelt, hoe haar echtgenoot zijn einde
heeft gevonden, barst zij opnieuw in tra
nen uit. Zij werd weer weggeleid, maar
maakte van een onbewaakt ogenblik ge
bruik om de verdachte drie harde klappen
op het hoofd te geven.
Wolf heeft zijn bijnaam gekregen, om
dat hij denneboompjes uit het bos had
gehaald en in het kamp gedragen om ze
daar te planten.
De beschuldigingen stapelden zich met
iedere getuigenverklaring hoger tegen de
verdachte op en steeds zijn het verslagen
van mishandelingen van Joden. Velen
hunner zijn aan de gevolgen overleden.
Wolf had de gewoonte Joodse gevan
genen als dieren te behandelen. Som
migen moesten op handen en knieën
rondkruipen en blaffen. Anderen joeg
hij midden in de winter door kuilen
waar water in stond. Zij moesten dan
een stuk hout in de mond meenemen..
Getuige Buijsen heeft Wolf met een
baksteen een 16-jarige Joodse jongen
op het hoofd zien slaan. De jongen zak
te ineen en kon niet meer opstaan.
Wolf ontkent dit.
Getuige de l'Or moest eenmaal krui
wagens vullen met graszoden. Joodse
gevangenen moesten deze kruiwagens
een kilometer ver in het bos rijden. Dit
was zeer zware arbeid, verklaarde de
getuige, voor een normaal mens, dus
zeker voor de uitgeputte Joodse ge
vangenen. Sommigen hielden het niet
vol en zakten ineen. Wolf sloeg er toen
met een gummiknuppel op los. Een ge
vangene werd op deze wijze gedood.
Het lijk werd ontkleed en zo op een
kruiwagen naar daar de kalkput gere
den. Getuige verklaarde voorts dat
Wolf hem bij Berg gemeld had, waar
door getuige een maand „rozentuin"
kreeg. Dit bestreed Wolf fel.
„Wolf nam meer dan eens een Joodse
gevangene mee in het bos. Wij hoorden
dan schreeuwen en huilen en na enige
tijd een schot. Even later kwam Wolf
terug, het lijk op een kruiwagen mee
voerend", verklaarde getuige Van Lin-
schoten.
De verdachte is enige jaren in Amers
foort en ongeveer van medio 1943 tot
de Dolle Dinsdag in het kamp Vugt ge
weest. Na Dolle Dinsdag ging Wolf met
het grote evacuatie-transport weer naar
Amersfoort. In beide kampen stond hij
bekend onder zijn bijnaam en in beide
Er wordt een strijd gevoerd om de
organisatie der politie; een strijd,
welke sedert de bevrijding de ge
moederen van de Nederlandse burge
meesters vervult en waaraan buiten de
gemeentelijke kring tot dusver te wei
nig aandacht is geschonken. Dat ten on
rechte, want niet alleen de positie van
de burgemeesters is bij dit vraagstuk
betrokken, doch een der fundamenten
van het gemeentelijk bestel.
In het kort geschetst ligt de zaak zó:
De gemeentewet stelt de burgemeester
verantwoordelijk voor de handhaving
van de openbare arde en rust in de ge
meente en gaf hem daartoe het bevel
over een eigen gemeentelijk politie-ap-
paraat. Deze gemeentelijke politie-orga-
nisatie is door de bezetter om hals ge
bracht; deze immers had nodig een ge
centraliseerd politie-apparaat dat een
willig werktuig was in handen van de
bezettende macht. Een dergelijk appa
raat is voor een politie-staat onmisbaar,
maar druist in tegen alle beginselen van
een democratische rechtsstaat zoals Ne
derland behoort te zijn.
Het wordt de toenmalige regering nog
hoogst kwalijk genomen, dat zij na de
bevrijding niet onmiddellijk maatrege
len nam om het Duitse wanproduct
door een aan de Nederlandse rechtsop
vattingen beantwoordende regeling te
doen vergangen, doch integendeel: elf
dagen vóór de Volksvertegenwoordiging
haar grondwettelijke taak ging hervat-
,ten, met een beroep op het staats-nood-
recht een Kon. besluit het politiebe-
sluit 1945 uitvaardigde, waarin de door
de Duitsers ingevoerde politie-organisatie
in grote trekken werd overgenomen.
Voor de grotere gemeenten werd de ge
meentepolitie hersteld, doch het over
grote aantal der gemeenten. 888 in ge
tal, behield de Rijkspolitie. De politie
dienst wordt in die gemeenten verricht
door hiërarchisch onder de bevelen van
gewestelijke- en groepscommandanten
staande Rijkspolitiemannen. De burge
meesters hebben wel een papieren be-
velsrecht over de in hun gemeente ge-
stationneerde Rijkspolitiemannen, doch
in feite missen zij daarover elke zeggen
schap.
De ontwerpers van het Rijkspolitie-
besluit hebben kennelijk voor ogen ge
had een met tanks en jeeps uitgeruste
politiemacht, bestemd om de bedreigde
orde en rust met geweld te handhaven.
Zij hadden geen oog voor de practijk ln
het overgrote deel der gemeenten, vooral
de kleinere gemeenten, waar de politie
onder leiding en verantwoordelijkheid
van de burgemeester een onmisbare fac
tor is voor het goed functionneren van
het plaatselijk bestuur en voor de hand
having van de orde en rust.
De bevolking blijft de burgemeester
zien als de eerste magistraat tot wie zij
zich kan wenden in alle aangelegenhe
den. Het gezag van de burgemeester ln
de gemeenten met Rijkspolitie lijdt er
ernstig onder als hij zoals nu vrij al
gemeen geschiedt onkundig wordt
gelaten van hetgeen op politioneel ge
bied in zijn gemeente plaats vindt. Van
de opgemaakte processen-verbaal krijgt
hij geen kennis: onderzoeken en inlich
tingen, ook omtrent personen uit de
intellectuele kringen der burgerij, gaan
buiten hem om. Delicate zaken op poli
tioneel gebied worden behandeld door
met de bevolking vrijwel onbekende
..politie-officieren" (klinkt dit niet een
boetie Germaans?). Geen wonder dan
ook dat deze gang van zaken in de kring
der burgemeesters tot gerechtvaardigde
protesten aanleiding heeft gegeven en
de Veren, van Ned. Gemeenten het ver-
'eden jaar noodzakelijk achtte aan dit
onderwerp een speciaal congres te wij
den.
De infectie der centralisatie, tijdens
de Duitse bezetting opgedaan, is
nog niet geweken. Immers in 1947
lag op het departement van Binnenland
se Zaken een wetsontwerp, klaar, het
welk beoogde aan de onbevredigende
organisatie van de politie een wettelijke
grondslag te geven. Dank zij het krach
tige protest der Vereniging van Nederl.
Gemeenten is het zover nog niet geko
men. Het door het congres gevraagde
commissoriale onderzoek, waartegen
over minister Witteman, minister van
Binnenlandse Zaken, welwillend stond,
werd door minister Van Maarseveen,
destijds minister van Justitie, afgewezen.
Het opmerkelijke feit deed zich ech
ter voor, dat de heer Van Maarseveen,
minister van Binnenlandse Zaken gewor
den, wel bereid bleek een dergelijke
commissie in te stellen. Deze commissie
is thans aan het werk gegaan en heeft
de opdracht, vóór het einde van dit
jaar met haar rapport gereed te komen.
Moge de arbeid van deze commissie
er toe leiden, dat op het stuk der poli
tie de burgemeester weer zal worden
hersteld als zelfstandige gezagdrager
met als bestuurstaak de handhaving van
het gezag, de openbare orde en de vei
ligheid in de gemeente.
kampen sidderde de kampbevolking als
hij in de nabijheid kwam.
Na het verhoor der aanwezige getui
gen schorste de president prof. mr. J
A. van Hamel de zitting voor de mid
dagpauze.
Door de behandeling van de zaak te
gen Kotalla ca is de belangstelling van
het publiek voor de lotgevallen van ge
vangenen uit het kamp Amersfoort weer
toegenomen. In de afgelopen dagen zijn
vele brieven bij het Bijzonder Gerechts
hof binnengekomen met het verzoek om
inlichtingen over nog steeds niet terug
gekeerde familieleden, waarvan het lot
niet bekend is. Dit vertelde de president
prof. mr. J. A. van Hamel bij het begin
van de zitting van gistermiddag tegen
Hugo Hermann Wolf.
Prof. Van Hamel deed de mede
deling, dat Zaterdag a.s. een uitgebreid
onderzoek zal worden ingesteld naar
de doodsoorzaak van de Amsterdamse
wethouder A. S. de Miranda. In vele
van de brieven die bij het Hof binnen
komen, wordt gezegd, dat oa. Wolf
een groot aandeel heeft gehad in het
doodknuppelen van de Amsterdamse
wethouder.
Des middags nam de president met de
verdachte de dagvaarding door. „Dat is
niet van mij uitgegaan", was vaak het
antwoord van Wolf. De presider vraagt
hem of hij niet ingezien heeft, dat hij
als soldaat onwaardige handelingen,
heeft gepleegd. Daarop antwoordde Wolf:
„Ik ben opvliegend van aard". De zaak
werd geschorst tot Zaterdag 27 Nov. aa.
