Aanvaarding
Sassen: „Aangename sfeer
COMMUNISTISCHE GEMEENTERAAD VOOR
OOST-EERLIJN BENOEMD
Alle zeep vrij
Het oude recept
Verdachten kregen laatste woord
Stikker zwijgt in alle talen
Als Marijke loopt.
Duizenden arbeiders marcheren over
Unter den Linden"
ENGELAND VIJF WEKEN ONDER
EEN DEKEN
w,
Rond 300. 000
bureaux van redactie en administratie
Tot hoofd en hart
Stad thans definitief
gesplitst
9 BURGEMEESTERS
Berlijn
Het weer.
MIST belemmert ook
Atlantisch Pact
Weer 200 gram vlees
woningen te kort
BERG HEEFT TOCH
BEROUW
WOENSDAG 1 DECEMBER 1948
72ste JAARGANG No. 24322
Sjarifoeddin
gearresteerd
DE MERAPI WERKT
Republ. vliegtuig houdt zich
niet aan wetten
||§p*
Zuinig met electriciteit
in de spitsuren
over
Geen vrije tarieven
ZWARE MIST
EUROPA
OVER
Londen ruikt naar haring en carbol
Amersfoort se beulen
SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen duBöel
tarief. Omroepers 16 cents pet m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Het zou van een voor de redactie
welhaast beangstigende oplet
tendheid getuigen, wanneer de
lezers, zonder de nadrukkelijke zelf-
presentering in dit inleidende artikel,
hadden bemerkt, dat de hoofdleiding
van hun courant met ingang van he
den is overgegaan in handen van
schrijver dezes.
In de gerede veronderstelling, dat
de vermelding van deze noviteit in
de kop van dit nummer vrijwel een
ieder zal zijn ontgaan, willen wij de
bij voorbaat zeer gewaardeerde aan
dacht van de lezers vragen, niet zo
zeer voor deze feitelijke verandering
op zich als wel voor enige vooralsnog
algemene trekken van het door ons
te voeren beleid en van de gronden,
waarop wij ons daarbij baseren.
Dat een krant er is voor haar lezers
en niet voor de redactie, zo mogelijk
nog minder voor de hoofdredacteur,
moge een waarheid lijken, welke in
de plaats van een bewijs nog slechts
de meerzeggende vergelijking met een
koe van node heeft. Maar de gevolg
trekkingen daaruit zijn van eminent
belang voor iedereen, die als betrok
kene bij de dagbladpers, in welke
functie dan ook, zijn taak naar be
horen vervullen wil.
De Nieuwe Haarlemsche Courant
is niet van vandaag of gisteren. Zij is
van 1876. En toch is zij in andere zin
zowel van vandaag als van gisteren
en zelfs nog van morgen daarbij.
Er is een zekere continuïteit, die niet
alleen niet wordt verstoord door de
dagelijkse wisseling der nummers,
maar zelfs haar bestaan daaraan te
danken heeft. En die continuïteit is
een reële grootheid, welke door de
lezers, meestal onbewust, als een aan
gename en vertrouwenwekkende om
standigheid wordt ervaren.
Gedurende enige jaren tot op heden
werd het hoofdbeleid van de Nieuwe
Haarlemsche Courant gevoerd door
haar waarnemend hoofdredacteur, de
heer Severin, die de goede moed had,
zijn gefundeerd standpunt ten aan
zien van de dreigende scheuringen in
het Koninkrijk niet te conformeren
aan de zeer veel of zeer weinig af
wijkende meningen, welke ook in zijn
naaste omgeving werden verkondigd.
Met dit voorbeeld kan het duidelijkst
worden geïllustreerd hoe zijn beleid
een vast beleid was, dat bij de lezers
blijkbaar algemeen waardering vond
Ket verwijt van pedanterie gaarne
riskerend, menen wij, dat een oprecht
woord van lof onzerzijds aan de heer
Severin niet mag worden onthouden,
en ons bezinnend op de eigen taak
willen wij voor het forum der lezers
nadrukkelijk verklaren, dat ons be
leid in diezelfde geest zal worden ge
voerd, ook al zal het onvermijdbaar
signatuur dragen van het persoon-
Tijk andere, dat wil zeggen van het
persoonlijk eigene. Wezenlijke afwij
kingen zullen niet plaats hebben dan
na ernstig zelfberaad. En tot gerust
stelling, zowel van de lezer als van
onszelf, kan hier worden vermeld,
dat de heer Severin de plaats van
waarnemend hoofdredacteur zal blij
ven bezetten en dat er artikelen van
zijn hand in dit blad zullen blijven
verschijnen.
De Nieuwe Haarlemsche Courant
is geen neutrale krant. Wilde zij
neutraal zijn, in de strikte zin
des woords, dan zou op zekere dag de
verste consequentie van dit stand
punt, dat de negatie van elk stand
punt is, ertoe nopen volkomen blanco
afleveringen te doen verschijnen,
welke nog slechts een dubieuze
geschiktheid tot boterhampapier
zouden bezitten. De Nieuwe Haar
lemsche Courant is positief, dat wil
zeggen: staat in dienst van zekere be
ginselen, welke op het algemene le
vensterrein bepalend zijn voor zin en
inhoud van dit leven en zich feestelijk
contradictoir verheffen tegenover de
trieste leegheid, die men wel eens
verkeerdelijk vrijheid noemt. Dat po
sitieve karakter vindt nadere bepa
ling in de hoedanigheid van christe
lijk in het algemeen en katholiek in
het bijzonder, beide aanmerkelijk
klaarder begrippen dan progressief,
personalistisch of reactionnair. Wij
stellen ons voor in het bijzonder te
waken voor tweeërlei vergissing: het
relativeren van wat in de wezenlijke
verhouding der dingen zelve veran
kerd ligt enerzijds en het betrekken
van volkomen indifferente zaken bin
nen de kring van het absoluut ge
normeerde anderzijds. Typeringen als
vooruitstrevend of behoudsgezind zul
len waardevol blijven voor de ka
rakterisering van het toekomstig be
leid, maar van geen van beide zullen
wij een dogma maken, dat de dieper
gelegen beginselen zou overschadu
wen. En wanneer men een uitermate
behoudende basering op het ene ge
bod, dat gelijk werd gesteld met het
allervoornaamste, progressief wil
Roemen, dan is het ons wel. Maar
Wenst men een tegengestelde bena
ming te geven aan een critisch en
aarzelend bezien van al te gewaag
de progressie, welker uitkomst niet
te berekenen valt, dan hebben wij
daartegen evenmin bezwaar.
Tenslotte brengt de naam van de
krant voor de hand liggende conse
quenties met zich mee. Wij willen in
bet kort zeggen, dat wij ons willen
beijveren om jn nauwste samenwer
king met de gehele redactie, waartoe
^ij mogen behoren, er voor te zor
gen dat elke lezer in stad en gewest
Zal ervaren niet de een of andere
brant, doch de %igen stedelijke en
fdgionale krant te lezen, waarin het
Waatselijke en het algemeen zo gun-
°"g mogelijk tegenover elkaar zullen
gorden uitgewogen. Dat een oude en
^proefde functionaris als de heer
an Willige, thans lid der hoofdre-
®ctie, mede zijn krachten hieraan
25* wijden, moge voor de lezers een
aarborg zijn zoals het voor ons een
^un betekent.
®n aan u, lezers, willen wij zeg-
dat wij u zullen beschouwen als
rsonen en niet als een naamloos
"«bliek.
Nadat Dinsdagavond te Kalioerang
een laatste informele bespreking
was gehouden tussen de ministers
Sassen en Hatta, is de Nederlandse
delegatie hedenmorgen te Batavia
teruggekeerd. Mr. Sassen verklaar
de bij zjjn aankomst, dat de bespre
kingen zijn gehouden in een aan
gename atmosfeer, doch dat het nog
te vroeg is hierop commentaar te
leveren. De delegatie zal met de
parlementaire delegatie in overleg
treden. Minister Stikker weigerde
zich uit te laten.
De leden van de republikeinse dele
gatie zijn eveneens te Batavia gearri
veerd en wel met een Amerikaans trans
portvliegtuig. Dr. Leimena, de voorzit
ter van de delegatie, zeide: ..Enige voor
uitgang is gemaakt, hoewel 'alle hinder
nissen nog niet overwonnen zijn". Dr.
Darmasetiawan verklaarde: „Enige moei
lijkheden zijn uit de weg geruimd, doch
vele andere moeilijkheden zijn geble
ven". Als twee voorname punten, waar
over nog geen overeenstemming is be
reikt, noemde hij: De positie van het
republikeinse leger en de macht van de
Hoge Vertegenwoordiger gedurende de
interim-periode.
Keuter meldt, dat Sjarifoeddin door
de republikeinse troepen gevangen ge
nomen is bij de kampong Klamboe,
waarheen hij na de arrestatie van Djo-
kosoejono was gevlucht. Nog andere
communistische leiders werden tegelijk
met Sjarifoeddin gevangen genomen,
o.a. Soeripno. Reuter zegt hierbij, dat
Gisteren zijn de inwoners van de
dorpen in de omgeving van de vulkaan
Merapi gewaarschuwd, dat zij het ge
bied moesten ontruimen tengevolge
van verhoogde activiteit van de vuur
spuwende berg. Een regen van stenen
kwam omlaag en er hingen dikke wol
ken, aldus meldt „De stem van vrij
Indonesië". Er schijnt geen onmiddellijk
gevaar te bestaan voor Kalioerang, dat
slechts enkele kilometers van de Me
rapi af ligt.
door deze arrestaties practiseh een eind
is gekomen aan de republikeinse veld
tocht tegen de communistische opstan
delingen.
Het voorlopig parlement van Oost-
Java heeft na drie stemmingen met 40
stemmen voor, 3 stemmen tegen en 2
stemmen blanco, tot Wali-Negara van
Oost-Java verkozen de regent van Ban-
joewangi, Ahmed Koesoemonegoro.
De heer Gerbrandy (A.R.) heeft aan de
minister-president gevraagd of de berich
ten, als zou bij aankomst van het delegatie
vliegtuig op het vliegveld bij Djocja, de
Nederlandse driekleur, welke als maat-
schappijvlag gehesen was, „op verzoek" zijn
neergehaald, daar het aanwezig zijn van
de vlag „een onprettige indruk maakte", op
waarheid berusten. Zo ja, kan de minister
mededelen, hoe het incident, waarop deze
berichten blijkbaar doelen, zich precies
heeft voorgedaan? Indien werkelijk sprake
is van het neerhalen van de vlag op ver
zoek van republikeinse zijde, kan de
minister dan mededelen, wie verantwoor
delijk is of zijn voor de beslissing, dat de
vlag verwijderd moest worden?
De Sovjet-delegatie heeft op de con
ferentie van de economische commissie
voor Azië en het Verre Oosten van de
Verenigde Naties, als enige gestemd te
gen de resolutie van India om de kwes
tie van het 'lidmaatschap van Indonesië
uit te stellen tot 8 December.
Naar Aneta verneemt, heeft de vlieg-
veldcontröle te Rangoon aan de Neder
landse controle op Kemajoran verzocht,
melding te maken van het tijdstip van
de aankomst van vliegtuigen uit Indo
nesië, zulks in verband met de niet-
aangekondigde komst van de republi
keinse Dakota RI 001 te Rangoon. Dit
vliegtuig had eerst Hatta van Djocja
naar Sumatra gebracht en is vervol
gens doorgevlogen naar Rangoon, waar
bij de internationale luchtvaartwetten
niet in acht zijn genomen.
„Het Dagblad" meldde, dat een repu
blikeinse vliegboot van het Catalina-
type te Djambi was waargenomen.
Thans wordt van militaire zijde be
vestigd, dat ditzelfde vliegtuig vele ma
len door de Militaire Luchtvaart is
waargenomen. Het toestel zou vanille
en kinabast, doch ook in rubber ver
pakte opium naar het buitenland ver
voeren.
Dan kijkt ze ern
stig en volgt met
aandacht de
voorzichtige
stappen, die haar
kleine doch ste
vige beentjes
maken. Ze heeft
geen tijd voor
u>at er rondom
haar gebeurt,
zelfs niet voor
de fotograaf, die
deze opname
kortgeleden
maakte. Waar
zal ze zich aan
vast grijpen,
wanneer deze
zelfstandigheid,
de eerste, die we
ons in ons leven
weten te verove
ren, een te grote
weelde blijkt?
Marijke staat nog
in de kinder
schoenen. Dit
zijn haar schre
den op het grote
pad. Ze zal er
wel komen, zo
als we er alle
maal gekomen
zijn. Troost je:
het is vallen en
opstaan. Pijnlijk?
misschien wel
voor zo'n heel
klein meisje.
Maar straks
wordt ze met
open armen ont
vangen, toege
juicht en „in
veiligheidge
bracht.
De minister van Economische Zaken
vestigt nogmaals de aandacht op de
noodzakelijkheid het electriciteitsver-
bruik in de spitsuren te beperken. De
desbetreffende verbodsbepalingen die
nen stipt te worden nageleefd en aller-
wege moet de nodige medewerking
worden verleend. Indien dit niet ge
schiedt zullen zonder verwijl strenge
maatregelen worden getroffen.
99
De Berlijnse communistische leiders
hebben gisteren een nieuw gemeentebe
stuur en een gemeenteraad voor Oost-
Berlijn benoemd en daarmee de politieke
splitsing van de stad in twee delen defi
nitief gemaakt.
Fritz Ebert, zoon van de eerste Duitse
rijkspresident, werd tot voorzitter ge
kozen en meteen beëdigd. De communis
tische fractie benoemde verder een
„voorlopige" gemeenteraad, die bedoeld
is voor geheel Berlijn maar naar ver
luidt in West-Berlijn niet zal worden
erkend.
De nieuwe bestuurscolleges werden
„gekozen" in een buitengewone zitting
van het communistische rompparlement
in de Staatsopera.. De 98 „Westelijke"
gemeenteraadsleden waren niet aanwezig.
Met algemene stemmen werd besloten
de in October 1946 door middel van alge
mene verkiezingen gekozen gemeente
raad van het mandaat vervallen te ver
klaren. Behalve de burgemeester werden
voorts drie loco-burgemeesters en een
aantal wethouders benoemd die in func
tie zullen blijven tot de in de nabije
tpekomst door de communistische ge
wenste algemene verkiezingen zijn ge
houden.
Terwijl communistische raadsleden en
hoge partijfunctionarissen de Staats
opera betraden, marcheerden door een
dikke mist duizenden Berlijnse arbeiders
over „Unter den Linden" naar een
massabetoging die ter ondersteuning van
het streven der communisten naar de
oppermacht in het stadsbestuur van
Berlijn werd belegd.
De nieuw benoemde burgemeester van
Oost-Berlijn Fritz Ebert, is lid van de
socialistische eenheidspartij, de door de
communisten beheerste groep, die in 1946
onstond na de de fusie van socialisten en
communisten in de Oostelijke zone van
Duitsland.
De nieuwe „Westelijke" gemeenteraad
zal Zondag worden gekozen, wanneer de
Duitsers van de Amerikaanse, Britse en
Franse sectoren naar de stembus trek
ken. De Russen verklaarden deze ver
kiezingen „onwettig" en verboden haar
voor de Sovjet-sector. Als tegenmaat
regel is thans het communistische stads
bestuur voor Oostelijk-Berlijn tot stand
gebracht.
Dr. Ferdinand Friedensburg heeft
Dinsdagavond op een verkiezingsverga
dering in de Britse sector verklaard:
„Heden verlaat ik het gemeentehuis als
een verslagen man. Er zijn fouten ge
maakt, doch ik weet niet wat ik anders
had moeten doen".
Friedensburg zeide, „dat het in de
Sovjetsector gekozen gemeentebestuur"
geen andere autoriteit bezat dan „de
bajonetten van een bezettende mogend
heid". Hij voegde er aan toe: „Men had
voor de bijeenkomst van heden geen
betere plaats kunnen kiezen dan de ope
ra. Het enige tragische is echter, dat
38 procent van de Berlijnse bevolking
thans door deze mensen bestuurd zal
worden".
Dr. Friedensburg heeft voorts ver
klaard: „Berlijn kan niet op een enigs
zins verstandige manier worden b®-
stuurd als het in twee delen is gesplitst
Weliswaar kan volgens dr. Friedens
burg een gesplitste stroom-, water- en
gaslevering worden gewaarborgd, doch
een splitsing van het rioleringssysteem
zou naar zijn mening grote gevaren op
leveren. Theoretisch bestaat wel de
mogelijkheid de vuilafvoer van West-
Berlijn naar de Spree te leiden, doen
er zouden epidemieën uit voort kun
nen komen. Aangezien zowel Oost- als
West-Berlijn hiervan te lijden zou heb
ben, aldus dr. Friedensburg, zal in deze
aangelegenheid onder alle omstandighe
den wel de mogelijkheid van samenwer
king bestaan.
Berlijns wettig gekozen magistratuur
onder leiding van mevrouw Louise
Schroeder, waarnemend burgemeester
van Berlijn, zal bijeenkomen in de wo
ning van mevrouw Schroeder in de Ame
rikaanse sector ten einde de situatie
te bestuderen, die is ontstaan door de
verkiezing van een magistratuur, welke
gesteund wordt door vertegenwoordigers
van de Oostelijke sector.
Het is thans niet meer een bui
tengewone onderscheiding burge
meester van Berlijn te zijn, want er
zijn er nu al negen.
Dat is zo gekomen: Twee jaar ge
leden spraken de Russen hun veto
uit over de verkiezing van de sociaal
democraat Ernst Reuier. Toen Louise
Schroeder, die de functie van Reuter
op zich nam, ziek werd, werd Fer
dinand Friedensburg opperburge
meester met twee plaatsvervangers,
die burgemeester genoemd werden.
Gisteravond hebben de Russen een
afzonderlijke stadsregering gevormd.
De S. E. D.-man Friedrich Ebert
werd in de Russische sector opper
burgemeester, terwijl tot zijn plaats
vervangers Arnold Gohr (christen
democraat), Ernest Geske (sociaal
democraat) en dr. Reinhold Schwarz
(sociaal-democraat) benoemd werden.
Verwachting tot Donderdagavond:
Zwakke tot matige wind tussen
Zuid-Oost en Zuid-West. Vannacht
en morgenochtend lichte vorst behal
ve plaatselijk in de kustgebieden van
de Noordzee en het IJselmeer. Hier
en daar tijdelijk nevel of mist. Mor
gen overdag overal temperaturen bo
ven het vriespunt en weinig bewol
king.
Zon 8.2716.32. Maan 10.4817.21.
De dikke mistlaag, waaronder Europa
verscholen gaat, vormt een belemme
ring voor het tot stand komen van
het Atlantisch Pact. De instructies voor
de vijf ambassadeurs der West-Euro-
pese Unie zijn per koerier onderweg.
Deze instructies worden thans niet eer
der dan over een dag of twee in Wash
ington verwacht. Men heeft weinig
boop, dat de besprekingen eerder dan
de volgende week zullen beginnen.
Franse diplomaten hebben medege
deeld, dat de landen van de West-
Europese Unie het Noord-Atlantisch
verdedigingsverdrag ook het karakter
van een politiek, sociaal en cultureel
verdrag willen geven.
De „New York Times" noemt de be
sprekingen te Washington over het
Noord-Atlantische Pact „misschien de
belangrijkste diplomatieke stap" der
V. S. na de bekendmaking van de Mon-
roe-leer in 1823.
Het College van Rijksbemiddelaars
heeft, volgens „Trouw", beslist, dat geen
uitbreiding zal worden gegeven aan
proefobjecten in het bouwbedrijf, waar
ifiet z.g.n. plafondloze tarieven wordt
gewerkt.
cmwhwF,
MtSTG
rusland
NOORDZEE
SNEEUW!
EN MIST}
BERLIJN
P OIL EN
EN KRACHT»
VRiESWECR
GESTREMD,.
DUtrS-\PRNAG
LAND
K
■parus
frankrijk
PES DAG"
iVSmiu-
SHONG
SCHEEPVAART
EN LUCHTVERKEER
gestaakt
ROEMENIE
SLA VIE
BULGA
MAtSb
SPANJE
Havenplaat
Vliegvelden
AFRIKA
In Palais de Bourbon te Parijs kwamen de delegaties der vijf landen, die het Pact
van Brussel ondertekenden, bijeen, om het plan ter voorbereiding van het
Europees Parlement te bestuderen. De Britse en Nederlandse delegaties. In het
midden de Nederlandse gedelegeerde oud-minister Albarda, rechts de heer dr.
G. A. H. J. S. Bruins Slot.
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
LONDEN, HEDENMORGEN
De mist, die nu al bijna vijf maal 24
uren over bijna geheel Groot-Brittan-
nië hangt en die alle luchthavens pot
dicht heeft gesloten, het wegverkeer
heeft bemoeilijkt en yele tientallen
schepen vasthoudt in Britse havens, was
deze morgen eerder toe- dan afgeno
men.
Londen lag onder een vuile, natte,
gele deken, welke rook naar verjaarde
haring en carbol. Reeds om 5 uur gis
termiddag begonnen de auto's van het
wegverkeer te verdwijnen. Enorme
files vormden zich bij de ingangen van
de stations, waar een beperkte trein
dienst moeite had de voorstedelingen
te verwerken.
Later op de avond kwam ook het Lon
dense busverkeer stil te liggen. Som
mige bussen konden niet eens meer hun
garage bereiken. Ook het tramverkeer
werd stopgezet.
In de Theemsmond liggen meer dan
100 schepen op het klaren van de mist
te wachten. In Southampton liggen nu,
behalve de lijdzame „Queen Elizabeth",
ook de „Queen Mary" en de „Aquita-
nia", op beter weer te wachten om te
kunnen vertrekken. De Queen Mary
had bovendien last van een onverwachte
staking. Bij Stockport botsten 2 treinen
tegen elkaar in de mist. Vier personen
werden gedood, vijftig gewond. Te Lap-
worth vond eveneens een treinbotsing
plaats, waarbij 8 personen gewond wer
den. Het verkeer door de lucht lag van
zelfsprekend al meer dan vier dagen
stil.
Ook de wetgevers van Westminster
werden slachtoffer van de mist, die par
lementsleden en perslieden dwong na de
zitting van gisteren in de commissie
kamers van het parlement te blyuen.
Niets zou echter aan hen, die zich
geen voorstelling kunnen vormen van
de kwalijke aard van deze record-mist,
een duidelijker beeld kunnen geven dan
de toestand van het verkeer. Daar in
sommige delen van Londen de bus
diensten reeds stil lagen om half drie
in de middag, vormden zich elders lange
processies van knorbuikende vracht
auto's en taxi's, die in de laagste ver
snelling achter een tram aankropen,
welke als gids diende in de satanische
duisternis. Het is onnodig hieraan toe
te voegen, dat menige bus van de route
afdwaalde en terecht kwam in myste
rieuze buurten, die nooit een bus gezien
hadden, om tenslotte tot rust te komen
in volkomen onorthodoxe zijstraatjes.
Het ministerie van Economische Zaken
deelt mede, dat met ingang van 2 De
cember a.s. alle beperkende bepalingen
t.a.v. de productie en de handel in zeep.
zeepproducten, was- en reinigingsmidde
len, gecalcineerde en kristalsoda zijn
vervallen. Dit houdt in, dat van die
datum af bovengenoemde artikelen in
elke gewenste soort mogen worden ge
produceerd en geheel vrij mogen worden
verhandeld.
De prijzen voor zeepproducten zijn
thans als volgt vastgesteld: waspoeder
23 cent per pakje van 250 gram; toilet
zeep 30 cent per stuk van 90 gram; huis
houdzeep 34 cent per dubbel stuk van
totaal 225 gram; zachte zeep 1.04 per
k.g.; de prijs voor scheerzeep blijft on
gewijzigd.
Met ingang van 3 December wordt het
vleesrantsoen weer gebracht op 200 gram
per week voor de leeftijdsgroepen A,
B en C en op 100 gram voor de groepen
D en E (kleine kinderen en baby's). De
ze terugkeer naar het basisrantsoen is
noodzakelijk om de consumptie in over
eenstemming te brengen met de binnen
landse aanvoer en de import van slacht
vee. Handhaving van het indertijd
voorshands verhoogde rantsoen van 250
gram per week zou een te grote aan
tasting van de voorraad ingevroren
vlees betekenen, aldus deelt het mi
nisterie van Landbouw en Voedselvoor
ziening ons mede.
(Van onze Haagse redactie)
Zich baserend op reëele veronder
stellingen inzake de woonbehoefte
en daarbij rekening houdend met
inwoningen, samenwoningen, on
derhuur e.d. trekt hel Centraal Bu
reau voor de Statistiek uit de uit
komsten van de woning- en gezins
telling van 31 Mei 1947 de conclusie,
dat het woningtekort in cms land,
gerekend naar de toestand op 31
Mei 1947, varieert van 271.000 tot
357.000.,,
Let men op Je grootte der inwonen
de huishoudens, dan blijkt dat 153.000
dezer huishoudens 3 of meer personen
tellen en 135.000 daarvan bestaan uit een
echtpaar met één of meer kinderen.
Beperkt men zich tot laatstgenoemde
groep en de bijna 13.000 huishoudens,
die tijdelijk in hotels, zomerhuizen,
kantoren en andere volstrekt onaan
vaardbare. noodverblijven zijn onderge
bracht, dan kan voor de leniging van de
ergste nood de bouw ran 150.000 wo
ningen op korte termijn noodzakelijk
worden geacht.
Van alle provincies in ons land heeft
Zuid-Holland het grootste woningtekort.
Uitgaande van de uitvoerig gemotiveer
de veronderstellingen van het C.B.S.
te uitvoerig om hier te vermelden
blijkt dat het tekort wordt omvat door
de cijfers 64.800 en 88.200. Voor Gelder
land zijn deze cijfers 34.500 en 46.600. De
acute woningnood wordt voor Zuid-
Holland berekend op 32.226, voor Gel
derland op 20.773.
De cijfers voor de drie grote steden
luiden als volgt. Het woningtekort voor
Amsterdam bevindt zich tussen 21.100 en
25.000, te Rotterdam tussen 23.000 en
27.800 en te 's-Gravenhage tussen 15.400
en 26.400. De bouw van de volgende aan
tallen woningen wordt op korte termijn
noodzakelijk geacht: te Amsterdam 6.553,
te Rotterdadm 9.252 en te 's-Gravenhage
8.947.
3. Het bericht noemt het bisdom Csa-
nad een der grootste diocesen van Hon
garije. Dit duidt kennelijk op propa
ganda, want het is in feite een der
kleinste diocesen van het land.
Men ziet welke waarde men moet
hechten aan de communistische berich
ten over verdeeldheid in de Rooms Ka
tholieke Kerk in Hongarije. De commu
nisten in Hongarije passen in de strijd
met de Kerk het oude recept van Goeb-
bels e.s. toe, waarmede misschien wel
een ogenblik verwarring kon worden
gesticht, maar waarmede uiteindelijk
toch geen succes kon worden bereikt
omdat de waarheid altijd de leugen
zal ontmaskeren. Ook in Hongarije.
De communisten zijn goede leerlin
gen van de nazi's. Zelfs vraagt
men zich wel eens af, of deze
leerlingen niet dikwijls hun meesters
nog in leugenachtigheid overtreffen.
Duidelijk demonstreert zich dit in hun
manipulaties met de pers en wel heel
in het bijzonder op dit ogenblik in Hon
garije. Zoals men weet spannen de com
munistische machthebbers zich tot het
uiterste in om het verzet der Kerk te
gen het communistische regiem te bre
ken. Geen middel wordt onbeproefd ge
laten. En wat is gemakkelijker dan nu
de katholieke pers vrijwel is verboden
en de andere is gelijkgeschakeld de gelo
vigen aan het wankelen te brengen door
een geruchtenoffensief om aldus te
trachten tussen de katholieke geeste
lijkheid en het eenvoudige volk ver
deeldheid en verwarring te zaaien?
Vooral de ziel van het verzet, Z. Em.
Kard. Mindszenty, moet het ontgelden.
Nóg hebben de communistische autori
teiten deze moedige Kerkelijke Hoog
waardigheidsbekleder niet gearresteerd,
omdat het hun tot op dit ogenblik naar
hun zeggen meer in hun kraam te pas
komt, hem niet tot martelaar te ma
ken en zij bovendien menen zijn geest
kracht om het verzet te leiden te kun
nen breken door hem zijn naaste mede
werkers te ontnemen, hetzij door hen in
de gevangenissen op te sluiten, hetzij
door hen ergens in Siberië of elders te
laten verdwijnen.
Terwijl zich dit alles in het land zelf
afspeelt wordt ook de leugenpropagan
da naar het buitenland niet verwaar
loosd. En zo zien wij regelmatig berich
ten in de pers opduiken, waarin de Ka
tholieke Kerk op de een of andere wijze
wordt betrokken. Het is te betreuren,
dat een deel der pers in ons land deze
berichten maar klakkeloos overneemt.
Daarom geven wij ter waarschuwing
enige staaltjes van de Hongaarse com
munistische leugencampagne.
Enige weken geleden werd het ge
rucht verspreid, dat het Vaticaan Kard.
Mindszenty uit Hongarije zou wegroe
pen en hem tot Curie-Kardinaal zou
aanstellen.
Tevens verbond dezelfde communisti
sche pers hieraan de mededeling, dat er
ernstig meningsverschil zou bestaan tus
sen de Aartsbisschop van Eger, Mgr.
Czapik en Kardinaal Mindszenty over
het beleid tegenover de huidige rege
ring, vooral inzake de schoolkwestie.
Mgr. Czapik zou dan ook volgens ge
noemde pers in plaats van Kardinaal
Mindszenty tot Primaat van Hongarije
worden benoemd.
Mgr. Czapik heeft tijdens zijn verblijf
te Rome in de Hongaarse uitzending
van Radio-Vaticana deze geruchten te
gengesproken en zijn instemming met
het beleid van Kardinaal Mindszenty
betuigd.
Daarnaast begonnen Hongaarse pers
en radio onder de leuze „Mindzentisme"
een tegenstelling te scheppen tussen de
houding van Kardinaal Mindszenty
(Mindszentisme) en de Katholieke Kerk.
Thans vermeldt Reuter zonder enig
voorbehoud, dat er volgens de Hon
gaarse pers een tegenstelling zou zijn
tussen de Bisschop van Csanad, Mgr.
Hamvas en Kardinaal Mindszenty. Dit
bericht luidt als volgt:
„De Hongaarse pers maa^t melding van
verdeeldheid in de Hongaarse R.K. Kerk
naar aanleiding van de politiek van Kar
dinaal Mindszenty, de Primaat van Hon
garije en een „Onomwonden tegenstan
der van het huidige regiem".
De Bisschop van Csanad, Mgr. Andrea
Hamvas, wiens diocees een der grootste
in Hongarije is, heeft verklaard, dat in
de toekomst alle herderlijke brieven van
de Kardinaal in kerken, die onder zijn
(Hamvas') jurisdictie staan, verboden
zullen zijn. Hij heeft, aldus de pers, te
vens verklaard, dat hij „zijn plichten zou
vervullen, schouder aan schouder met de
werkende massa's".
Deze berichten volgen op een verkla
ring van de plaatsvervangende premier,
Matyas Rakosi, waarin deze zei, dat
„Hongarije's politiek van verdraagzaam
heid ten aanzien van reactionnaire lei
ders der Hongaarse R.K. Kerk een einde
had genomen" en dat „de volledige
kracht der staatsbevoegdheden" tegen
hen gebruikt zou worden."
Wij tekenen bij dit bericht het vol
gende aan:
1. Wanneer gesproken wordt over de
Hongaarse pers, dan is dit de Hongaarse
communistische of onder communisti
sche invloed staande pers. Van een
katholieke pers is immers geen sprake
meer. Ook het katholieke weekblad „Uj
Ember" verschijnt niet meer. Dit blad
vermeldde n.l. op 20 November, dat het
niet meer verschijnen zal, omdat van de
betrokken instanties geen papiertoewij
zing meer is verkregen.
2. Mgr. Andrea Hamvas heeft tezamen
met alle Hongaarse Bisschoppen op 3
November j.l. persoonlijk de verklaring
getekend, dat hij volkomen solidair is
met de houding van Kardinaal Minds
zenty en dat hij zich onvoorwaardelijk
schaart achter diens leiding.
(Vervolg op 6e kolom)
(Van onze verslaggever)
Ook in de Amersfoortse zaak was het
laatste woord aan de verdachten. Een
bij de wet gewaarborgd voorrecht, waar
van Berg en Kotella een zeer uitgebreid
gebruik maakten, maar dat door de
overigen vrijwel genegeerd werd.
Berg las het Hof een uitvoerige, op
schrift gestelde verdediging voor, waar
in hij de „wezenlijke grond voor zijn
handelingen" onthulde. Hij begon met
te wijzen op een „tiefere Verschieden-
heit" tussen de Duitse en Nederlandse
denk- en levenswijze en knoopte daar
aan een genoegelijk filosofietje vast. Hij
sprak over massapsychologie en over de
„tlberempf indlichkeit" van de „Haftlinge".
De executies wenste hij niet als oorlogs
misdaden beschouwd te zien, en hij han
teerde in dit verband een hele serie
argumenten: erstens, zweitens, drittens
enz. Nochtans, hij had berouw over het
geen hij misdreven had; hij eindigde
zijn werkelijk voortreffelijke redevoe
ring met de bede, dat God „die Nieder-
Als men niet uit rechtvaardigheids
besef, maar omdat het niet anders
kan de sociale positie der werknemers
verbetert, maakt men het de vijand
mogelijk onkruid te zaaien. j
lande" bijzonder zou zegenen. Ach ja,
tussen de beul van Amersfoort en de
kampcommandant, die het toch zo goed
gemeend heeft, liggen maar drie jaar
bevrijding.
„Kotella had wel geslagen, maar hij
ontkende pertinent mishandelingen „aan
de lopende band" gepleegd te hebben
en ook van mishandelingen, die de dood
tengevolge hadden, was geen sprake.
Deze verdachte viel ook de getuigen
aan: „Dieser Zeuge war nicht kompetent
dafür, Herr Prasident". Hij had de ge
vangenen geen ,,übermenschliche An-
strengungen" aangedaan en hij was ook
volmaakt onschuldig aan de fusilleringen.
Hij vroeg slechts om een „gerechtes
Urteil".
Brahm had slechts geschoten „wie Sol
dat" en als hij geslagen had dan was
er altijd iets aan vooraf gegaan.
„Ik draag de gevolgen van mijn da
den", dat was het enige wat Wolf, het
Kerstmannetje, te zeggen had; en Oberle
kon helemaal niets zeggen, omdat hij
„geen twee zinnen" van het proces ver
staan had. Maar hij was slechts „wie
Soldat kommandiert worden". Overigens
had hij het volste vertrouwen in zijn
raadsman.
Alscher zou het „heel kort" maken,
maar zijn verhaal over zijn ervaringen
in Rusland en Siberië „het was er
niet mals mijne heren" was niet mis.
Hij had overigens nooit een gevangene
met een stok of met een ander voorwerp
geslagen.
May tenslotte had werkelijk niets te
zeggen, dan dat hij het Hof bedankte
voor „de zakelijke behandeling".
Uit de baaierd van juridische en mo
rele problemen, die de Amersfoortse
zaak is, zal het Hof het vonnis moeten
distilleren. 14 December a.s. zal de uit
spraak volgen.