Aanvaarding Sassen: „Aangename sfeer COMMUNISTISCHE GEMEENTERAAD VOOR OOST-EERLIJN BENOEMD Alle zeep vrij Het oude recept Verdachten kregen laatste woord Stikker zwijgt in alle talen Als Marijke loopt. Duizenden arbeiders marcheren over Unter den Linden" ENGELAND VIJF WEKEN ONDER EEN DEKEN w, Rond 300. 000 bureaux van redactie en administratie Tot hoofd en hart Stad thans definitief gesplitst 9 BURGEMEESTERS Berlijn Het weer. MIST belemmert ook Atlantisch Pact Weer 200 gram vlees woningen te kort BERG HEEFT TOCH BEROUW WOENSDAG 1 DECEMBER 1948 72ste JAARGANG No. 24322 Sjarifoeddin gearresteerd DE MERAPI WERKT Republ. vliegtuig houdt zich niet aan wetten ||§p* Zuinig met electriciteit in de spitsuren over Geen vrije tarieven ZWARE MIST EUROPA OVER Londen ruikt naar haring en carbol Amersfoort se beulen SMEDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21545 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. van Run. Wnd. hoofdredacteur: W Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Ingezonden mededelingen duBöel tarief. Omroepers 16 cents pet m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week, f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. Het zou van een voor de redactie welhaast beangstigende oplet tendheid getuigen, wanneer de lezers, zonder de nadrukkelijke zelf- presentering in dit inleidende artikel, hadden bemerkt, dat de hoofdleiding van hun courant met ingang van he den is overgegaan in handen van schrijver dezes. In de gerede veronderstelling, dat de vermelding van deze noviteit in de kop van dit nummer vrijwel een ieder zal zijn ontgaan, willen wij de bij voorbaat zeer gewaardeerde aan dacht van de lezers vragen, niet zo zeer voor deze feitelijke verandering op zich als wel voor enige vooralsnog algemene trekken van het door ons te voeren beleid en van de gronden, waarop wij ons daarbij baseren. Dat een krant er is voor haar lezers en niet voor de redactie, zo mogelijk nog minder voor de hoofdredacteur, moge een waarheid lijken, welke in de plaats van een bewijs nog slechts de meerzeggende vergelijking met een koe van node heeft. Maar de gevolg trekkingen daaruit zijn van eminent belang voor iedereen, die als betrok kene bij de dagbladpers, in welke functie dan ook, zijn taak naar be horen vervullen wil. De Nieuwe Haarlemsche Courant is niet van vandaag of gisteren. Zij is van 1876. En toch is zij in andere zin zowel van vandaag als van gisteren en zelfs nog van morgen daarbij. Er is een zekere continuïteit, die niet alleen niet wordt verstoord door de dagelijkse wisseling der nummers, maar zelfs haar bestaan daaraan te danken heeft. En die continuïteit is een reële grootheid, welke door de lezers, meestal onbewust, als een aan gename en vertrouwenwekkende om standigheid wordt ervaren. Gedurende enige jaren tot op heden werd het hoofdbeleid van de Nieuwe Haarlemsche Courant gevoerd door haar waarnemend hoofdredacteur, de heer Severin, die de goede moed had, zijn gefundeerd standpunt ten aan zien van de dreigende scheuringen in het Koninkrijk niet te conformeren aan de zeer veel of zeer weinig af wijkende meningen, welke ook in zijn naaste omgeving werden verkondigd. Met dit voorbeeld kan het duidelijkst worden geïllustreerd hoe zijn beleid een vast beleid was, dat bij de lezers blijkbaar algemeen waardering vond Ket verwijt van pedanterie gaarne riskerend, menen wij, dat een oprecht woord van lof onzerzijds aan de heer Severin niet mag worden onthouden, en ons bezinnend op de eigen taak willen wij voor het forum der lezers nadrukkelijk verklaren, dat ons be leid in diezelfde geest zal worden ge voerd, ook al zal het onvermijdbaar signatuur dragen van het persoon- Tijk andere, dat wil zeggen van het persoonlijk eigene. Wezenlijke afwij kingen zullen niet plaats hebben dan na ernstig zelfberaad. En tot gerust stelling, zowel van de lezer als van onszelf, kan hier worden vermeld, dat de heer Severin de plaats van waarnemend hoofdredacteur zal blij ven bezetten en dat er artikelen van zijn hand in dit blad zullen blijven verschijnen. De Nieuwe Haarlemsche Courant is geen neutrale krant. Wilde zij neutraal zijn, in de strikte zin des woords, dan zou op zekere dag de verste consequentie van dit stand punt, dat de negatie van elk stand punt is, ertoe nopen volkomen blanco afleveringen te doen verschijnen, welke nog slechts een dubieuze geschiktheid tot boterhampapier zouden bezitten. De Nieuwe Haar lemsche Courant is positief, dat wil zeggen: staat in dienst van zekere be ginselen, welke op het algemene le vensterrein bepalend zijn voor zin en inhoud van dit leven en zich feestelijk contradictoir verheffen tegenover de trieste leegheid, die men wel eens verkeerdelijk vrijheid noemt. Dat po sitieve karakter vindt nadere bepa ling in de hoedanigheid van christe lijk in het algemeen en katholiek in het bijzonder, beide aanmerkelijk klaarder begrippen dan progressief, personalistisch of reactionnair. Wij stellen ons voor in het bijzonder te waken voor tweeërlei vergissing: het relativeren van wat in de wezenlijke verhouding der dingen zelve veran kerd ligt enerzijds en het betrekken van volkomen indifferente zaken bin nen de kring van het absoluut ge normeerde anderzijds. Typeringen als vooruitstrevend of behoudsgezind zul len waardevol blijven voor de ka rakterisering van het toekomstig be leid, maar van geen van beide zullen wij een dogma maken, dat de dieper gelegen beginselen zou overschadu wen. En wanneer men een uitermate behoudende basering op het ene ge bod, dat gelijk werd gesteld met het allervoornaamste, progressief wil Roemen, dan is het ons wel. Maar Wenst men een tegengestelde bena ming te geven aan een critisch en aarzelend bezien van al te gewaag de progressie, welker uitkomst niet te berekenen valt, dan hebben wij daartegen evenmin bezwaar. Tenslotte brengt de naam van de krant voor de hand liggende conse quenties met zich mee. Wij willen in bet kort zeggen, dat wij ons willen beijveren om jn nauwste samenwer king met de gehele redactie, waartoe ^ij mogen behoren, er voor te zor gen dat elke lezer in stad en gewest Zal ervaren niet de een of andere brant, doch de %igen stedelijke en fdgionale krant te lezen, waarin het Waatselijke en het algemeen zo gun- °"g mogelijk tegenover elkaar zullen gorden uitgewogen. Dat een oude en ^proefde functionaris als de heer an Willige, thans lid der hoofdre- ®ctie, mede zijn krachten hieraan 25* wijden, moge voor de lezers een aarborg zijn zoals het voor ons een ^un betekent. ®n aan u, lezers, willen wij zeg- dat wij u zullen beschouwen als rsonen en niet als een naamloos "«bliek. Nadat Dinsdagavond te Kalioerang een laatste informele bespreking was gehouden tussen de ministers Sassen en Hatta, is de Nederlandse delegatie hedenmorgen te Batavia teruggekeerd. Mr. Sassen verklaar de bij zjjn aankomst, dat de bespre kingen zijn gehouden in een aan gename atmosfeer, doch dat het nog te vroeg is hierop commentaar te leveren. De delegatie zal met de parlementaire delegatie in overleg treden. Minister Stikker weigerde zich uit te laten. De leden van de republikeinse dele gatie zijn eveneens te Batavia gearri veerd en wel met een Amerikaans trans portvliegtuig. Dr. Leimena, de voorzit ter van de delegatie, zeide: ..Enige voor uitgang is gemaakt, hoewel 'alle hinder nissen nog niet overwonnen zijn". Dr. Darmasetiawan verklaarde: „Enige moei lijkheden zijn uit de weg geruimd, doch vele andere moeilijkheden zijn geble ven". Als twee voorname punten, waar over nog geen overeenstemming is be reikt, noemde hij: De positie van het republikeinse leger en de macht van de Hoge Vertegenwoordiger gedurende de interim-periode. Keuter meldt, dat Sjarifoeddin door de republikeinse troepen gevangen ge nomen is bij de kampong Klamboe, waarheen hij na de arrestatie van Djo- kosoejono was gevlucht. Nog andere communistische leiders werden tegelijk met Sjarifoeddin gevangen genomen, o.a. Soeripno. Reuter zegt hierbij, dat Gisteren zijn de inwoners van de dorpen in de omgeving van de vulkaan Merapi gewaarschuwd, dat zij het ge bied moesten ontruimen tengevolge van verhoogde activiteit van de vuur spuwende berg. Een regen van stenen kwam omlaag en er hingen dikke wol ken, aldus meldt „De stem van vrij Indonesië". Er schijnt geen onmiddellijk gevaar te bestaan voor Kalioerang, dat slechts enkele kilometers van de Me rapi af ligt. door deze arrestaties practiseh een eind is gekomen aan de republikeinse veld tocht tegen de communistische opstan delingen. Het voorlopig parlement van Oost- Java heeft na drie stemmingen met 40 stemmen voor, 3 stemmen tegen en 2 stemmen blanco, tot Wali-Negara van Oost-Java verkozen de regent van Ban- joewangi, Ahmed Koesoemonegoro. De heer Gerbrandy (A.R.) heeft aan de minister-president gevraagd of de berich ten, als zou bij aankomst van het delegatie vliegtuig op het vliegveld bij Djocja, de Nederlandse driekleur, welke als maat- schappijvlag gehesen was, „op verzoek" zijn neergehaald, daar het aanwezig zijn van de vlag „een onprettige indruk maakte", op waarheid berusten. Zo ja, kan de minister mededelen, hoe het incident, waarop deze berichten blijkbaar doelen, zich precies heeft voorgedaan? Indien werkelijk sprake is van het neerhalen van de vlag op ver zoek van republikeinse zijde, kan de minister dan mededelen, wie verantwoor delijk is of zijn voor de beslissing, dat de vlag verwijderd moest worden? De Sovjet-delegatie heeft op de con ferentie van de economische commissie voor Azië en het Verre Oosten van de Verenigde Naties, als enige gestemd te gen de resolutie van India om de kwes tie van het 'lidmaatschap van Indonesië uit te stellen tot 8 December. Naar Aneta verneemt, heeft de vlieg- veldcontröle te Rangoon aan de Neder landse controle op Kemajoran verzocht, melding te maken van het tijdstip van de aankomst van vliegtuigen uit Indo nesië, zulks in verband met de niet- aangekondigde komst van de republi keinse Dakota RI 001 te Rangoon. Dit vliegtuig had eerst Hatta van Djocja naar Sumatra gebracht en is vervol gens doorgevlogen naar Rangoon, waar bij de internationale luchtvaartwetten niet in acht zijn genomen. „Het Dagblad" meldde, dat een repu blikeinse vliegboot van het Catalina- type te Djambi was waargenomen. Thans wordt van militaire zijde be vestigd, dat ditzelfde vliegtuig vele ma len door de Militaire Luchtvaart is waargenomen. Het toestel zou vanille en kinabast, doch ook in rubber ver pakte opium naar het buitenland ver voeren. Dan kijkt ze ern stig en volgt met aandacht de voorzichtige stappen, die haar kleine doch ste vige beentjes maken. Ze heeft geen tijd voor u>at er rondom haar gebeurt, zelfs niet voor de fotograaf, die deze opname kortgeleden maakte. Waar zal ze zich aan vast grijpen, wanneer deze zelfstandigheid, de eerste, die we ons in ons leven weten te verove ren, een te grote weelde blijkt? Marijke staat nog in de kinder schoenen. Dit zijn haar schre den op het grote pad. Ze zal er wel komen, zo als we er alle maal gekomen zijn. Troost je: het is vallen en opstaan. Pijnlijk? misschien wel voor zo'n heel klein meisje. Maar straks wordt ze met open armen ont vangen, toege juicht en „in veiligheidge bracht. De minister van Economische Zaken vestigt nogmaals de aandacht op de noodzakelijkheid het electriciteitsver- bruik in de spitsuren te beperken. De desbetreffende verbodsbepalingen die nen stipt te worden nageleefd en aller- wege moet de nodige medewerking worden verleend. Indien dit niet ge schiedt zullen zonder verwijl strenge maatregelen worden getroffen. 99 De Berlijnse communistische leiders hebben gisteren een nieuw gemeentebe stuur en een gemeenteraad voor Oost- Berlijn benoemd en daarmee de politieke splitsing van de stad in twee delen defi nitief gemaakt. Fritz Ebert, zoon van de eerste Duitse rijkspresident, werd tot voorzitter ge kozen en meteen beëdigd. De communis tische fractie benoemde verder een „voorlopige" gemeenteraad, die bedoeld is voor geheel Berlijn maar naar ver luidt in West-Berlijn niet zal worden erkend. De nieuwe bestuurscolleges werden „gekozen" in een buitengewone zitting van het communistische rompparlement in de Staatsopera.. De 98 „Westelijke" gemeenteraadsleden waren niet aanwezig. Met algemene stemmen werd besloten de in October 1946 door middel van alge mene verkiezingen gekozen gemeente raad van het mandaat vervallen te ver klaren. Behalve de burgemeester werden voorts drie loco-burgemeesters en een aantal wethouders benoemd die in func tie zullen blijven tot de in de nabije tpekomst door de communistische ge wenste algemene verkiezingen zijn ge houden. Terwijl communistische raadsleden en hoge partijfunctionarissen de Staats opera betraden, marcheerden door een dikke mist duizenden Berlijnse arbeiders over „Unter den Linden" naar een massabetoging die ter ondersteuning van het streven der communisten naar de oppermacht in het stadsbestuur van Berlijn werd belegd. De nieuw benoemde burgemeester van Oost-Berlijn Fritz Ebert, is lid van de socialistische eenheidspartij, de door de communisten beheerste groep, die in 1946 onstond na de de fusie van socialisten en communisten in de Oostelijke zone van Duitsland. De nieuwe „Westelijke" gemeenteraad zal Zondag worden gekozen, wanneer de Duitsers van de Amerikaanse, Britse en Franse sectoren naar de stembus trek ken. De Russen verklaarden deze ver kiezingen „onwettig" en verboden haar voor de Sovjet-sector. Als tegenmaat regel is thans het communistische stads bestuur voor Oostelijk-Berlijn tot stand gebracht. Dr. Ferdinand Friedensburg heeft Dinsdagavond op een verkiezingsverga dering in de Britse sector verklaard: „Heden verlaat ik het gemeentehuis als een verslagen man. Er zijn fouten ge maakt, doch ik weet niet wat ik anders had moeten doen". Friedensburg zeide, „dat het in de Sovjetsector gekozen gemeentebestuur" geen andere autoriteit bezat dan „de bajonetten van een bezettende mogend heid". Hij voegde er aan toe: „Men had voor de bijeenkomst van heden geen betere plaats kunnen kiezen dan de ope ra. Het enige tragische is echter, dat 38 procent van de Berlijnse bevolking thans door deze mensen bestuurd zal worden". Dr. Friedensburg heeft voorts ver klaard: „Berlijn kan niet op een enigs zins verstandige manier worden b®- stuurd als het in twee delen is gesplitst Weliswaar kan volgens dr. Friedens burg een gesplitste stroom-, water- en gaslevering worden gewaarborgd, doch een splitsing van het rioleringssysteem zou naar zijn mening grote gevaren op leveren. Theoretisch bestaat wel de mogelijkheid de vuilafvoer van West- Berlijn naar de Spree te leiden, doen er zouden epidemieën uit voort kun nen komen. Aangezien zowel Oost- als West-Berlijn hiervan te lijden zou heb ben, aldus dr. Friedensburg, zal in deze aangelegenheid onder alle omstandighe den wel de mogelijkheid van samenwer king bestaan. Berlijns wettig gekozen magistratuur onder leiding van mevrouw Louise Schroeder, waarnemend burgemeester van Berlijn, zal bijeenkomen in de wo ning van mevrouw Schroeder in de Ame rikaanse sector ten einde de situatie te bestuderen, die is ontstaan door de verkiezing van een magistratuur, welke gesteund wordt door vertegenwoordigers van de Oostelijke sector. Het is thans niet meer een bui tengewone onderscheiding burge meester van Berlijn te zijn, want er zijn er nu al negen. Dat is zo gekomen: Twee jaar ge leden spraken de Russen hun veto uit over de verkiezing van de sociaal democraat Ernst Reuier. Toen Louise Schroeder, die de functie van Reuter op zich nam, ziek werd, werd Fer dinand Friedensburg opperburge meester met twee plaatsvervangers, die burgemeester genoemd werden. Gisteravond hebben de Russen een afzonderlijke stadsregering gevormd. De S. E. D.-man Friedrich Ebert werd in de Russische sector opper burgemeester, terwijl tot zijn plaats vervangers Arnold Gohr (christen democraat), Ernest Geske (sociaal democraat) en dr. Reinhold Schwarz (sociaal-democraat) benoemd werden. Verwachting tot Donderdagavond: Zwakke tot matige wind tussen Zuid-Oost en Zuid-West. Vannacht en morgenochtend lichte vorst behal ve plaatselijk in de kustgebieden van de Noordzee en het IJselmeer. Hier en daar tijdelijk nevel of mist. Mor gen overdag overal temperaturen bo ven het vriespunt en weinig bewol king. Zon 8.2716.32. Maan 10.4817.21. De dikke mistlaag, waaronder Europa verscholen gaat, vormt een belemme ring voor het tot stand komen van het Atlantisch Pact. De instructies voor de vijf ambassadeurs der West-Euro- pese Unie zijn per koerier onderweg. Deze instructies worden thans niet eer der dan over een dag of twee in Wash ington verwacht. Men heeft weinig boop, dat de besprekingen eerder dan de volgende week zullen beginnen. Franse diplomaten hebben medege deeld, dat de landen van de West- Europese Unie het Noord-Atlantisch verdedigingsverdrag ook het karakter van een politiek, sociaal en cultureel verdrag willen geven. De „New York Times" noemt de be sprekingen te Washington over het Noord-Atlantische Pact „misschien de belangrijkste diplomatieke stap" der V. S. na de bekendmaking van de Mon- roe-leer in 1823. Het College van Rijksbemiddelaars heeft, volgens „Trouw", beslist, dat geen uitbreiding zal worden gegeven aan proefobjecten in het bouwbedrijf, waar ifiet z.g.n. plafondloze tarieven wordt gewerkt. cmwhwF, MtSTG rusland NOORDZEE SNEEUW! EN MIST} BERLIJN P OIL EN EN KRACHT» VRiESWECR GESTREMD,. DUtrS-\PRNAG LAND K ■parus frankrijk PES DAG" iVSmiu- SHONG SCHEEPVAART EN LUCHTVERKEER gestaakt ROEMENIE SLA VIE BULGA MAtSb SPANJE Havenplaat Vliegvelden AFRIKA In Palais de Bourbon te Parijs kwamen de delegaties der vijf landen, die het Pact van Brussel ondertekenden, bijeen, om het plan ter voorbereiding van het Europees Parlement te bestuderen. De Britse en Nederlandse delegaties. In het midden de Nederlandse gedelegeerde oud-minister Albarda, rechts de heer dr. G. A. H. J. S. Bruins Slot. (Telefonisch van onze Londense correspondent) LONDEN, HEDENMORGEN De mist, die nu al bijna vijf maal 24 uren over bijna geheel Groot-Brittan- nië hangt en die alle luchthavens pot dicht heeft gesloten, het wegverkeer heeft bemoeilijkt en yele tientallen schepen vasthoudt in Britse havens, was deze morgen eerder toe- dan afgeno men. Londen lag onder een vuile, natte, gele deken, welke rook naar verjaarde haring en carbol. Reeds om 5 uur gis termiddag begonnen de auto's van het wegverkeer te verdwijnen. Enorme files vormden zich bij de ingangen van de stations, waar een beperkte trein dienst moeite had de voorstedelingen te verwerken. Later op de avond kwam ook het Lon dense busverkeer stil te liggen. Som mige bussen konden niet eens meer hun garage bereiken. Ook het tramverkeer werd stopgezet. In de Theemsmond liggen meer dan 100 schepen op het klaren van de mist te wachten. In Southampton liggen nu, behalve de lijdzame „Queen Elizabeth", ook de „Queen Mary" en de „Aquita- nia", op beter weer te wachten om te kunnen vertrekken. De Queen Mary had bovendien last van een onverwachte staking. Bij Stockport botsten 2 treinen tegen elkaar in de mist. Vier personen werden gedood, vijftig gewond. Te Lap- worth vond eveneens een treinbotsing plaats, waarbij 8 personen gewond wer den. Het verkeer door de lucht lag van zelfsprekend al meer dan vier dagen stil. Ook de wetgevers van Westminster werden slachtoffer van de mist, die par lementsleden en perslieden dwong na de zitting van gisteren in de commissie kamers van het parlement te blyuen. Niets zou echter aan hen, die zich geen voorstelling kunnen vormen van de kwalijke aard van deze record-mist, een duidelijker beeld kunnen geven dan de toestand van het verkeer. Daar in sommige delen van Londen de bus diensten reeds stil lagen om half drie in de middag, vormden zich elders lange processies van knorbuikende vracht auto's en taxi's, die in de laagste ver snelling achter een tram aankropen, welke als gids diende in de satanische duisternis. Het is onnodig hieraan toe te voegen, dat menige bus van de route afdwaalde en terecht kwam in myste rieuze buurten, die nooit een bus gezien hadden, om tenslotte tot rust te komen in volkomen onorthodoxe zijstraatjes. Het ministerie van Economische Zaken deelt mede, dat met ingang van 2 De cember a.s. alle beperkende bepalingen t.a.v. de productie en de handel in zeep. zeepproducten, was- en reinigingsmidde len, gecalcineerde en kristalsoda zijn vervallen. Dit houdt in, dat van die datum af bovengenoemde artikelen in elke gewenste soort mogen worden ge produceerd en geheel vrij mogen worden verhandeld. De prijzen voor zeepproducten zijn thans als volgt vastgesteld: waspoeder 23 cent per pakje van 250 gram; toilet zeep 30 cent per stuk van 90 gram; huis houdzeep 34 cent per dubbel stuk van totaal 225 gram; zachte zeep 1.04 per k.g.; de prijs voor scheerzeep blijft on gewijzigd. Met ingang van 3 December wordt het vleesrantsoen weer gebracht op 200 gram per week voor de leeftijdsgroepen A, B en C en op 100 gram voor de groepen D en E (kleine kinderen en baby's). De ze terugkeer naar het basisrantsoen is noodzakelijk om de consumptie in over eenstemming te brengen met de binnen landse aanvoer en de import van slacht vee. Handhaving van het indertijd voorshands verhoogde rantsoen van 250 gram per week zou een te grote aan tasting van de voorraad ingevroren vlees betekenen, aldus deelt het mi nisterie van Landbouw en Voedselvoor ziening ons mede. (Van onze Haagse redactie) Zich baserend op reëele veronder stellingen inzake de woonbehoefte en daarbij rekening houdend met inwoningen, samenwoningen, on derhuur e.d. trekt hel Centraal Bu reau voor de Statistiek uit de uit komsten van de woning- en gezins telling van 31 Mei 1947 de conclusie, dat het woningtekort in cms land, gerekend naar de toestand op 31 Mei 1947, varieert van 271.000 tot 357.000.,, Let men op Je grootte der inwonen de huishoudens, dan blijkt dat 153.000 dezer huishoudens 3 of meer personen tellen en 135.000 daarvan bestaan uit een echtpaar met één of meer kinderen. Beperkt men zich tot laatstgenoemde groep en de bijna 13.000 huishoudens, die tijdelijk in hotels, zomerhuizen, kantoren en andere volstrekt onaan vaardbare. noodverblijven zijn onderge bracht, dan kan voor de leniging van de ergste nood de bouw ran 150.000 wo ningen op korte termijn noodzakelijk worden geacht. Van alle provincies in ons land heeft Zuid-Holland het grootste woningtekort. Uitgaande van de uitvoerig gemotiveer de veronderstellingen van het C.B.S. te uitvoerig om hier te vermelden blijkt dat het tekort wordt omvat door de cijfers 64.800 en 88.200. Voor Gelder land zijn deze cijfers 34.500 en 46.600. De acute woningnood wordt voor Zuid- Holland berekend op 32.226, voor Gel derland op 20.773. De cijfers voor de drie grote steden luiden als volgt. Het woningtekort voor Amsterdam bevindt zich tussen 21.100 en 25.000, te Rotterdam tussen 23.000 en 27.800 en te 's-Gravenhage tussen 15.400 en 26.400. De bouw van de volgende aan tallen woningen wordt op korte termijn noodzakelijk geacht: te Amsterdam 6.553, te Rotterdadm 9.252 en te 's-Gravenhage 8.947. 3. Het bericht noemt het bisdom Csa- nad een der grootste diocesen van Hon garije. Dit duidt kennelijk op propa ganda, want het is in feite een der kleinste diocesen van het land. Men ziet welke waarde men moet hechten aan de communistische berich ten over verdeeldheid in de Rooms Ka tholieke Kerk in Hongarije. De commu nisten in Hongarije passen in de strijd met de Kerk het oude recept van Goeb- bels e.s. toe, waarmede misschien wel een ogenblik verwarring kon worden gesticht, maar waarmede uiteindelijk toch geen succes kon worden bereikt omdat de waarheid altijd de leugen zal ontmaskeren. Ook in Hongarije. De communisten zijn goede leerlin gen van de nazi's. Zelfs vraagt men zich wel eens af, of deze leerlingen niet dikwijls hun meesters nog in leugenachtigheid overtreffen. Duidelijk demonstreert zich dit in hun manipulaties met de pers en wel heel in het bijzonder op dit ogenblik in Hon garije. Zoals men weet spannen de com munistische machthebbers zich tot het uiterste in om het verzet der Kerk te gen het communistische regiem te bre ken. Geen middel wordt onbeproefd ge laten. En wat is gemakkelijker dan nu de katholieke pers vrijwel is verboden en de andere is gelijkgeschakeld de gelo vigen aan het wankelen te brengen door een geruchtenoffensief om aldus te trachten tussen de katholieke geeste lijkheid en het eenvoudige volk ver deeldheid en verwarring te zaaien? Vooral de ziel van het verzet, Z. Em. Kard. Mindszenty, moet het ontgelden. Nóg hebben de communistische autori teiten deze moedige Kerkelijke Hoog waardigheidsbekleder niet gearresteerd, omdat het hun tot op dit ogenblik naar hun zeggen meer in hun kraam te pas komt, hem niet tot martelaar te ma ken en zij bovendien menen zijn geest kracht om het verzet te leiden te kun nen breken door hem zijn naaste mede werkers te ontnemen, hetzij door hen in de gevangenissen op te sluiten, hetzij door hen ergens in Siberië of elders te laten verdwijnen. Terwijl zich dit alles in het land zelf afspeelt wordt ook de leugenpropagan da naar het buitenland niet verwaar loosd. En zo zien wij regelmatig berich ten in de pers opduiken, waarin de Ka tholieke Kerk op de een of andere wijze wordt betrokken. Het is te betreuren, dat een deel der pers in ons land deze berichten maar klakkeloos overneemt. Daarom geven wij ter waarschuwing enige staaltjes van de Hongaarse com munistische leugencampagne. Enige weken geleden werd het ge rucht verspreid, dat het Vaticaan Kard. Mindszenty uit Hongarije zou wegroe pen en hem tot Curie-Kardinaal zou aanstellen. Tevens verbond dezelfde communisti sche pers hieraan de mededeling, dat er ernstig meningsverschil zou bestaan tus sen de Aartsbisschop van Eger, Mgr. Czapik en Kardinaal Mindszenty over het beleid tegenover de huidige rege ring, vooral inzake de schoolkwestie. Mgr. Czapik zou dan ook volgens ge noemde pers in plaats van Kardinaal Mindszenty tot Primaat van Hongarije worden benoemd. Mgr. Czapik heeft tijdens zijn verblijf te Rome in de Hongaarse uitzending van Radio-Vaticana deze geruchten te gengesproken en zijn instemming met het beleid van Kardinaal Mindszenty betuigd. Daarnaast begonnen Hongaarse pers en radio onder de leuze „Mindzentisme" een tegenstelling te scheppen tussen de houding van Kardinaal Mindszenty (Mindszentisme) en de Katholieke Kerk. Thans vermeldt Reuter zonder enig voorbehoud, dat er volgens de Hon gaarse pers een tegenstelling zou zijn tussen de Bisschop van Csanad, Mgr. Hamvas en Kardinaal Mindszenty. Dit bericht luidt als volgt: „De Hongaarse pers maa^t melding van verdeeldheid in de Hongaarse R.K. Kerk naar aanleiding van de politiek van Kar dinaal Mindszenty, de Primaat van Hon garije en een „Onomwonden tegenstan der van het huidige regiem". De Bisschop van Csanad, Mgr. Andrea Hamvas, wiens diocees een der grootste in Hongarije is, heeft verklaard, dat in de toekomst alle herderlijke brieven van de Kardinaal in kerken, die onder zijn (Hamvas') jurisdictie staan, verboden zullen zijn. Hij heeft, aldus de pers, te vens verklaard, dat hij „zijn plichten zou vervullen, schouder aan schouder met de werkende massa's". Deze berichten volgen op een verkla ring van de plaatsvervangende premier, Matyas Rakosi, waarin deze zei, dat „Hongarije's politiek van verdraagzaam heid ten aanzien van reactionnaire lei ders der Hongaarse R.K. Kerk een einde had genomen" en dat „de volledige kracht der staatsbevoegdheden" tegen hen gebruikt zou worden." Wij tekenen bij dit bericht het vol gende aan: 1. Wanneer gesproken wordt over de Hongaarse pers, dan is dit de Hongaarse communistische of onder communisti sche invloed staande pers. Van een katholieke pers is immers geen sprake meer. Ook het katholieke weekblad „Uj Ember" verschijnt niet meer. Dit blad vermeldde n.l. op 20 November, dat het niet meer verschijnen zal, omdat van de betrokken instanties geen papiertoewij zing meer is verkregen. 2. Mgr. Andrea Hamvas heeft tezamen met alle Hongaarse Bisschoppen op 3 November j.l. persoonlijk de verklaring getekend, dat hij volkomen solidair is met de houding van Kardinaal Minds zenty en dat hij zich onvoorwaardelijk schaart achter diens leiding. (Vervolg op 6e kolom) (Van onze verslaggever) Ook in de Amersfoortse zaak was het laatste woord aan de verdachten. Een bij de wet gewaarborgd voorrecht, waar van Berg en Kotella een zeer uitgebreid gebruik maakten, maar dat door de overigen vrijwel genegeerd werd. Berg las het Hof een uitvoerige, op schrift gestelde verdediging voor, waar in hij de „wezenlijke grond voor zijn handelingen" onthulde. Hij begon met te wijzen op een „tiefere Verschieden- heit" tussen de Duitse en Nederlandse denk- en levenswijze en knoopte daar aan een genoegelijk filosofietje vast. Hij sprak over massapsychologie en over de „tlberempf indlichkeit" van de „Haftlinge". De executies wenste hij niet als oorlogs misdaden beschouwd te zien, en hij han teerde in dit verband een hele serie argumenten: erstens, zweitens, drittens enz. Nochtans, hij had berouw over het geen hij misdreven had; hij eindigde zijn werkelijk voortreffelijke redevoe ring met de bede, dat God „die Nieder- Als men niet uit rechtvaardigheids besef, maar omdat het niet anders kan de sociale positie der werknemers verbetert, maakt men het de vijand mogelijk onkruid te zaaien. j lande" bijzonder zou zegenen. Ach ja, tussen de beul van Amersfoort en de kampcommandant, die het toch zo goed gemeend heeft, liggen maar drie jaar bevrijding. „Kotella had wel geslagen, maar hij ontkende pertinent mishandelingen „aan de lopende band" gepleegd te hebben en ook van mishandelingen, die de dood tengevolge hadden, was geen sprake. Deze verdachte viel ook de getuigen aan: „Dieser Zeuge war nicht kompetent dafür, Herr Prasident". Hij had de ge vangenen geen ,,übermenschliche An- strengungen" aangedaan en hij was ook volmaakt onschuldig aan de fusilleringen. Hij vroeg slechts om een „gerechtes Urteil". Brahm had slechts geschoten „wie Sol dat" en als hij geslagen had dan was er altijd iets aan vooraf gegaan. „Ik draag de gevolgen van mijn da den", dat was het enige wat Wolf, het Kerstmannetje, te zeggen had; en Oberle kon helemaal niets zeggen, omdat hij „geen twee zinnen" van het proces ver staan had. Maar hij was slechts „wie Soldat kommandiert worden". Overigens had hij het volste vertrouwen in zijn raadsman. Alscher zou het „heel kort" maken, maar zijn verhaal over zijn ervaringen in Rusland en Siberië „het was er niet mals mijne heren" was niet mis. Hij had overigens nooit een gevangene met een stok of met een ander voorwerp geslagen. May tenslotte had werkelijk niets te zeggen, dan dat hij het Hof bedankte voor „de zakelijke behandeling". Uit de baaierd van juridische en mo rele problemen, die de Amersfoortse zaak is, zal het Hof het vonnis moeten distilleren. 14 December a.s. zal de uit spraak volgen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1