Katholieke Volkspartij staatkundig
bolwerk van katholieke kracht
Nieuw verlies van prestige
STAAT VAN BELEG IN CHINA
H. PLAATSEN IN JERUZALEM NOG NIET VEILIG
Zes soldaten
gewond
w
Partijcongres te Utrecht geopend
Verliezen in Indië
Mevr. Tsjang bij
Truman
Niet slechts de binnenstad moet onder
internationale bescherming komen
HITLER LIET DE INSCHEPING
NABIJ DUINKERKEN TOE
Tot hoofd en hart
1600 AFGEVAARDIGDEN
Het weer
Van der Goes van Naters
is nog optimistisch
spil
KIS
Bij granaatontploffing
Ter dood veroordeelde
gearresteerd
X Vt«: f
Nog eens: tegen
personeelsveren igingen
ZATERDAG 11 DECEMBER 1948
72ste JAARGANG No. 24331
Meyerink: Onrust bij
federale groepen"
Gevaarlyke bedreiging van Nanking
Joodse troepen misdroegen zich
Eerste rapport
Tweede rapport
MINISTER STIKKER
VOERT BESPREKINGEN
IN PARIJS
BRANDSTOFFENBON 02
ONGELDIG
Êgggpr*-. - jgjg
Geallieerden door Duitsers misleid
BUREAUX van redactie en administratie
SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: J. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W Severin.
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden medeUvimgen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents pei m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 55 cents per week,
1 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Voor de tweede maal, aldus de voorzitter van de Katholieke Volkspartij, de
heer J. W. Andriessen, tijdens zijn openingsrede op het congres van de partij, dat
vandaag te Utrecht is begonnen, heb ik de eer en het genoegen aan het Congres
der K. V. P. een woord van welkom te mogen toeroepen. Nog vers ligt in onze
herinnering het uitstekend geslaagde eerste congres, nu ruim een jaar geleden,
Waar ik rond 1300 afgevaardigden mocht begroeten. Dat aantal is thans niet
minder: het stemt tot grote voldoening dat hier thans pl.m. 1600 afgevaardigden
aanwezig zijn.
Voor deze medewerking, voor dit medeleven, zegt het Partijbestuur u oprecht
dank. tiet is een bewijs, dat het overgrote deel van ons katholieke volksdeel
welbewust en weloverwogen achter de K. V. P. staat en dat in de partij zelf een
opgewekt leven aanwezig is.
En wanneer ik het vorig jaar kon zeggen, dat, evenals weleer de R.K. Staats
partij, ook de K. V. P. daar' staat als een staatkundig bolwerk van katholieke
kracht, van stabiele kracht, die aan de Ned. Natie en de Ned. Staat een onont
beerlijke ruggesteun geeft, dan geldt dit thans, God zij dank, in onverminderde
mate.
Het is mij een behoefte, aldus de heer
Andriessen. bij de aanvang van deze
machtige bijeenkomst, te herinneren
aan de troonswisseling, welke in Sep
tember van dit jaar plaats vond. Na een
vruchtbare en duidelijk door God ge
zegende regeringsperiode van een halve
eeuw deed Hare Majesteit Koningin
Wilhelmina afstand van de troon ten
behoeve van haar, door ons volk op de
handen gedragen, dochter Juliana,
thans regerend Vorstin.
Wel zelden is meer tot uitdrukking
gekomen de grote waardering, de ver
knochtheid en dankbaarheid van geheel
ons Volk aan het Huis van Oranje. Ge
heel de wereld was er diep door ge
troffen.
Diepe indruk hebben èn het afscheid
van Koningin Wilhelmina èn de inhul
diging van Koningin Juliana op ons ge
maakt; een golf van ontroering ging op
meer dan een moment door ons heen en
wij hebben O. L. Heer hartgrondig ge
dankt voor wat Hij ons volk, in het Huis
van Oranje, gegeven heeft. Op dit mo
ment, nu wij hier bijeen zijn om van
ons zijn te getuigen, ben ik ongetwijfeld
de tolk van u allen, wanneer ik de wens
uitspreek, dat een nog lange, gezegende
levensavond Prinses Wilhelmina haar
deel zij en dat Koningin Juliana, de
voetsporen van haar Koninklijke Moe
der volgend, onder Gods onmisbare ze
gen, haar hoogst verantwoordelijke taak.
tot heil van de volkeren, hier en over
zee, kan vervullen. Daarvoor zullen wij
Haar de nodige wijsheid toebidden.
Hiernaast brengen wij, als trouwe
zonen der aloude Moederkerk, een eer
biedig en oprecht woord van hulde aan
de Prins der Kerk. Zijne Eminentie Joh.
Kardinaal de Jong.
Vervolgens sprak de heer Andriessen
een woord van welkom aan Hunne Ex
cellenties de Ministers, de leden van de
Eerste en Tweede Kamer der Staten-
Generaal, de leden van de Partijraad, de
afgevaardigden van de verschillende
partij-instanties en aan de voorzitters
en leden van de Jongerenraad. Daarna
ging hij over tot behandeling van de
agenda van het Congres.
(Zie ook pagina 3).
Verwachting tot Zaterdagavond:
Matige tot krachtige, laterin de
kuststroken tijdelijk harde wind uit
Zuidelijke richtingen. Meest zwaar
bewolkt en voornamelijk in het Wes
ten van het land plaatselijk enige
regen. Zacht voor de tijd van het
jaar.
Zondag: Zon 8.3916.29. Maan
14.16—4.01.
Maandag: Zon 8.4016.29. Maan
14.31—5.17.
Alsof het teleurstellende resultaat
van de besprekingen met de Re
publiek nog niet voldoende was
oir, onze regering in een uiterst hache
lijke positie te brengen, komt vrijwel
tegelijkertijd een beslissing, genomen
op de conferentie van de Economische
Commissie voor Azië en het Verre Oos
ten (Ecafe) welke op het ogenblik te
Lapstone (Australië) vergadert, een
nieuwe slag aan het Nederlandse pres
tige toebrengen.
Wat is daar gebeurd? Tegen de uit*
dvukkelijk uitgesproken wil van de
Ned. delegatie aldaar onder leiding van
b'of. dr. H. Gelissen, en volkomen in
Btrï>d met de Nederlandse souvereini-
teit over heel Indonesië, heeft bovenge-
hcemde conferentie de Republiek toege
laten als lid met beperkte rechten van
deze commissie. De Ned. delegatie heeft
hierop het enig mogelijke antwoord ge
geven: zij heeft de conferentie verlaten.
Zeer waarschijnlijk zal onze regering
tvelke zich bij dit besluit immers onmo
gelijk kan neerleggen, m beroep gaan
bij de Economische en Sociale Raad der
Ver. Naties. Of deze de beslissing der
Ecafe ongedaan zal maken? De Repu-
bl'ek wrijft zich intussen in de handen
over dit nieuwe succes op het interna
tionale forum en vol zelfvoldoening'
Verklaarde de republikeinse minister
Mohammed Natsir dan ook, dat hier
een overwinning van het practisch den
ken op de meer juridische en formele
denkwijze behaald werd. Hij zeide er
Ju et bij, dat op de conferentie van de
Ecafe een economische confe
rentie langs slinkse wegen de poli
tiek blijkbaar een dominerende rol
speelt. Prof. Gelissen zeide zeer terecht:
..De toelating van de Republiek betekent
dat de commissie erkent dat de Repu
bliek verantwoordelijk is voor de inter
nationale betrekkingen van Indonesië.
De commissie heeft wel het recht te
beslissen over aanvragen voor het lid
maatschap met beperkte rechten, maar
dit betekent niet dat de commissie het
recht heeft over de politieke status van
het desbetreffende gebied te beslissen."
Ondanks deze verklaring stemden
Australië, Nieuw-Zeeland. Pakistan,
Tridia, Birma, China, de Philippijnen en
de Sovjet-Unie vóór toelating der Repu
bliek. Groot-Brittannië, Frankrijk en
Siem onthielden zich van stemming en
slechts Nederland en de Ver. Staten
stemden tegen. Weer eens heel duidelijk
bïeek bij deze stemming, hoe de stukken
°p het internationale politieke schaak
bord momenteel staan en het valt niet
te ontkennen, dat dit verre van gunstig
is voor Nederland.
Dat de Ver. Staten mèt Nederland
tegen stemden, is ongetwijfeld een reden
tot verheugenis, al valt over de motie-
Ven der V. S. vanzelfsprekend te twis
ten. Mogelijk was Amerika inderdaad
ervan overtuigd, zoals de afgevaardigde
Var. de V. S. ook verklaarde, dat deze
commissie geen politieke beslissing
biocht nemen. Het is ook mogelijk, dat
Amerika, na nog zeer recent door middel
van de C. v. G. D. Djocja politiek ge
steund te hebben in de houding tegen
over de Ned. delegatie onder leiding van
de ministers Sassen en Stikker, toch nog
een kans wilde openhouden om de diepe
kloof tussen Nederland en de Republiek
te overbruggen. Amerika kon dit diplo
matieke spel des te gemakkelijker spe
len. omdat het zeker wist, dat de meer
derheid tóch voor de Republiek zou
stemmen.
Wat wij het meest betreuren bij deze
gang van zaken is dat ook op deze con
ferentie weer bleek, hoezeer het Neder
landse prestige in internationale krin
gen, zeer bijzonder in bet Verre Oosten,
gedaald is. Wij kunnen er op wijzen, dat
nog bij het Renville-aecoord duidelijk
de oppersouvereiniteit van Nederland
over heel Indonesië door de Ver. Naties
erkend is, het helpt ons weinig. De Re
publiek gaat toch haar gang. Onder
schatten wij ook niet. de diepe indruk,
welke een besluit, als thans op de con
ferentie der Ecafe genomen, op de In
donesische deelstaten wel moet maken.
Weliswaar werden ook zij als lid erkend,
maar de uitzonderlijke positie, welke
Djocja inneemt, zal niet nalaten de toch
zo voor prestige uiterst gevoelige Ooster
ling steeds meer met respect te doen
opzien naar zijn grote, durvende, Indo
nesische Broeder.
Plukken wij hier niet de vruchten
van bijna drie jaar praten en concessies
doen aan de Republiek?
De laatste twee van de vijf parlemen
taire waarnemers, die de ministeriële de
legatie naar Indonesië vergezelden, te
weten de lieren jhr. mr. M. van der
Goes van Naters en de heer H. J. W. A.
Meyerink, keerden gisteren terug.
De fractie-voorzitter van de P.v.d.A.
meende te kunnen constateren dat de
vijf parlementariërs het wel eens waren
over twee belangrijke punten. Primo,
dat de federale gedachte de meest na
tuurlijke is, dat zij het meest past bij
het land en dat zij dus de toekomst
heeft; en secundo, dat men in de Repu
bliek verschil kan maken tussen con
structieve elementen en „wilde mannen",
welke laatsten men dan vooral in het
militaire moest zoeken.
Persoonlijk kon de heer Van der Goes
van Naters daar in dit verband nog aan
toevoegen, dat het verkeerd zou zijn van
„een scheiding der geesten" in de Repu
bliek te spreken. „Was dat maar waar",
zo verzuchtte hij. „Men kan slechts ho
pen dat die komen zal".
„Als u mij vraagt of de zaak „mis" is'
zo besloot hij, „dan zeg ik: nee zeker
niet. Misschien komt er nog een moei
lijke tjjd, maar ik geloof wel dat de
kwestie uiteindelijk in orde komt. In zo
verre ben ik optimistisch."
De heer Meyerink (A.R.) zeide in de
kringen van de federale groepen een ta
melijk grote onrust te hebben waarge
nomen omtrent hetgeen te gebeuren
staat. „Dit betekent echter niet", de heer
Meyerink betoogde zulks met nadruk,
„dat er in de verhouding met de federa
listen een verkoeling zou zijn ontstaan".
Minister Joekes en prof. Logemann
waren op Schiphol aanwezig om de he
ren te verwelkomen.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de navolgende verliezep zijn gerappor
teerd:
Koninklijke Landmacht:
Kapt. J. Boltjes, legenr. 170913004. af
komstig uit Groningen, gesneuveld 4
December 1948.
Sold. Ie kl. J. P. A. van de Pol, le-
gernr. 26081157, afkomstig uit Bever
wijk, gesneuveld 5 December 1948.
Sold. J. H. Schalm, legernr. 280805394,
afkomstig uit Amsterdam, gesneuveld 1
December 1948.
De Koninklijke Marine en het Ko
ninklijk Ned.-ïnd. Leger hebben in de
periode van de afgelopen week geen
verliezen gerapporteerd.
Laatste voorbereidingen voor de aanval op de vloot. Op het R.A.F.-vliegv.eld
XJpwood worden de bommen geladen tijdens grote manoeuvres van luchtmacht'
en marine.
NANKING, 10 December (Reuter)
President Tsjang Kai Sjek heeft giste
ren de staat van beleg afgekondigd voor
het grootste deel van China, dat nog in
handen van de regering is.
Het bevel van de president, dat on
middellijk van kracht is, heeft vermoe
delijk ten doel een einde te maken aan
communistische infiltratie en „revolu-
tionnaire actie" in het gebied en de ste
den van Peiping, Tientsin, Tsingtao,
Hankow en Woehoe. De staat van beleg
geldt niet voor Formosa (Taiwan) en
de Westelijke provincies van Singian,
Sikan en Tibet.
De onder communistische leiding
staande leg'ers bedreigen Nanking thans
weer van een nieuwe zijde, namelijk van
het gebied van het meer Hoeng-Tze uit,
ongeveer 120 kilometer naar het Noor
den gelegen. Naar verluidt, bevinden
zich duizenden manschappen van de
communistische legers in dit gebied. Dit
leger tracht blijkbaar ten Zuid-Westen
van het meer tot de spoorlijn Soetsjou-
Poekou door te dringen. Hierdoor zou
dit leger achter de regeringsstrijdkrach-
ten komen, die thans op de grens van
Honan Anhwei en Kiangsoeopereren.
Berichten van regeringszijde beweren,
dat de nationalisten een „grote overwin
ning hebben behaald ten Zuid-Oosten
van Soetsjou en melden verder dat twee
nationalistische legers zich hebben ge-
Een ongewone kalmte kenmerkt de Heilige Stad, nu opnieuw een wapen
stilstand tussen Joden en Arabieren er van kracht is geworden. Slechts bij
uitzondering valt er nog een schot, en Jeruzalem geniet weer eens van een
opschorting der vijandelijkheden, welke tijdens de laatste zes maanden de chris
telijke heiligdommen en instellingen hebben bedreigd en een zware tol van de
bevolking hebben geëist.
Niemand weet wat de toekomst zal brengen. Dit hangt grotendeels af van de
besprekingen van de UNO te Parijs. Doch inmiddels is ook daar niet een defini
tieve oplossing gevonden.
Een vooraanstaande katholieke gees
telijke verklaarde op 3 December, „dat
de christenen alle reden hebben om voor
hun welzijn en de veiligheid van de
H. Plaatsen te vrezen", indien slechts
de oude ommuurde binnenstad van
Jeruzalem onder internationale juris
dictie zou komen. Zulk een beslissing
zou volgens hem „ongeveer 50 christe
lijke kerken en godsdienstige instellin
gen in het z.g. Nieuwe Jeruzalem over
laten aan het goeddunken van hen, die
zo harteloos en zonder pardon de chris
telijke kerken in Jeruzalem en elders
gedurende de laatste maanden hebben
ontwijd." Aldus P. Antonius Bruya
O.F.M. van de Wacht van het H. Land.
„Deze vrees," zo voegde hij er aan
toe, „is een gevolg van de vastgestelde
ontheiligingen, welke erkend en afge
keurd werden door de overheid van
Israël. Zou deze toestand blijven voort-
durem dan zou het een maskerade wor
den van dezelfde beginselen, waardoor
de Verenigde Naties in het leven wer
den geroepen. Godsdienstvrijheid is niet
het geringste van deze princiepen
Intussen zijn nog' twee rapporten ont
vangen uit kerkelijke bron, welke om
veiligheidsredenen thans nog niet na
der genoemd kan worden. Zij illustre
ren de huidige situatie en omstandighe
den in het H. Land.
porry Davis, een Amerikaanse oorlogs-
z^teraan, die zijn staatsburgerschap op-
om in Frankrijk een campagne voor
wereldregering te voeren, liet
Ndens een propaganda bijeenkomst te
tjQrys, waaraan ruim 15.000 personen
Jtelnamen, een brief van Herbert Evatt,
(5 voorzitter van de V. N., voorlezen.
®rrV Verklaarde, dat Evatt had toege-
Bep,
""ftr,
en, dat de V. N. niet bij machte
en de wereldvrede te herstellen.
Het eerste rapport verklaart: „Op 20
October j.l. rukten strijdkrachten van
Israël de plaats Rameh in Noord-Gali-
lea binnen. Zij ontmoetten geen weer
stand. Aan de bevolking, die voor twee
derden uit Christenen en voor een der
de uit Drusen (leden van een Moham
medaanse secte) bestaat, werd verze
kerd, dat zij ongehinderd in haar
woonsteden kon blijven. Nieuwe
troepen, die de volgende dag arriveer
den. bevalen dat de Christenen, en zij
alleen, met inbegrip van vrouwen en
kinderen, ouden van dagen en zieken,
het stadje binnen een half uur moesten
verlaten. De Joden bedreigden iedere
achterblijver met hetzelfde lot als de
bevolking van Deiry Assin en Tireh,
waar een bloedbad werd aangericht.
„De Christenen aldus de verklaring
brachten twee nachten in het veld
door, onder de bomen moesten zij voor
het slechte weer schpilen. Sommigen
konden naar .de Republiek Libanon
ontsnappen. Na twee dagen mochten de
Christenen, dank zij de tussenkomst
van de Drusen, naar Rameh terugke
ren. Zij ontdekten, dat tijdens hun af
wezigheid hun huizen waren geplun
derd. Sommige Joodse officieren be
loofden vergoeding aan de Christenen
van Rameh."
„Zonder door militaire of burgerliike
instanties gevonnist te zijn werden
christenen in Galilea ter dood gebracht
door de Israëlische troepen, die hen
verdachten van samenwerking met de
Arabische strijdmacht onder leiding
van Kawakji. Israëlische troepen
brachten er de schrik in door ver
dachte personen en bepaalde andere
Christenen te bevelen hun eigen graf
te delven, waarna zij werden neerge
schoten."
Het tweede rapport betreft de ont
heiliging en de plundering van de kerk
en het klooster van de Dormitio Maria
(dormitio „inslapen" of overlijden
van Maria) op de berg Sion, gelegen
buiten de Zuidelijke muren van Jeru
zalem. Deze grote kerk en het klooster
werden in het begin dezer eeuw ge
bouwd op de plaats waar, volgens de
traditie, de Heilige Maagd leefde na de
Hemelvaart des Heren en waar zij
overleed en ten hemel werd opgeno
men. (De naam Dormitio herinnert aan
het „inslapen" of overlijden van Maria.
De crypte onder de kerk zou de juis
te plaats aangeven, waar Zij is over
leden. Bestuurd door de Duitse Bene
dictijnen van de Aartsabdij van Beuron,
werden de kerk en het klooster dank
zij de bijdragen der Duitse katholieken
gebouwd).
Het rapport beschuldigt er de troepen
van Israël van, deze kerk en dit klooster
te hebben gebruikt als uitgangspunt
voor militaire operaties. Uit dien hoofde
aldus het rapport bombardeerden
de Arabieren deze gebouwen en tenge
volge van de gevechten werden zij ten
zeerste beschadigd, terwijl het interieur
van de kerk een puinhoop is geworden:
Tot 18 Mei j.l. werd niet geraakt aan
de kerk en het klooster van de Dormitio
tijdens de gevechten tussen de Arabie
ren en Joden. De Arabieren, die tot dan
toe de berg Sion bezet hielden, maakten
in het geheel geen gebruik van kerk
klooster of toren. In de ochtend van 18
Mei kwamen Joodse stoottroepen de
kerk van de Dormitio binnen door de
deur te vernielen. Zij vroegen om door
gang naar de toren en verzekerden de
priesters, dat zij in de kerk geen gebruik
van hun wapens zouden maken. Deze
belofte werd niet gehouden.
Nog voor de avond viel, ,werd de
kerk een operatiebasis; de priesters wer
den gedwongen zich in een paar onder
grondse vertrekken op te houden. De
Arabieren beantwoordden deze militaire
operatie met een regen granaten, welke
de kerk in hoge mate beschadigden,
Gezien het levensgevaar, waarin zij
verkeerden, werden verscheidene pries
ters in de nacht van 31 Mei door het
Internationale Rode Kruis geëvacueerd.
Slechts drie leden van de kloosterge
meenschap bleven achter.
Deze drie priesters vroegen, dat de
Joodse militairen zich zouden terug
trekken om verdere beschadiging te
voorkomen. Hün werd verzekerd, dat de
terugtrekking zou geschieden zo spoedig
de toestand dit zou veroorloven, en dat
de andere priesters zouden mogen terug
keren. Eveneens werd hun verzekerd,
dat de militaire autoriteiten strikte be
velen hadden gegeven, opdat alle bezit
tingen van de kerk in het bijzonder
gewijde voorwerpen, boeken en mu
seumstukken bewaakt en goed be
waard zouden worden. Spoedig daarop
scheurden de Joodse troepen echter de
Hebreeuwse waarschuwingsbiljetten van
de deuren van de bibliotheek ep de
kerk, zij braken in in verscheidene ver
trekken en stalen daar waardevolle
voorwerpen. Nog erger is, dat heiligen
beelden en crucifixen vernield en ont
wijd werden en de kerk veranderd werd
in een danszaal.
De drie priesters mochten zich zelfs
niet voor d.e meest natuurlijke handelin
gen in het gebouw bewegen tenzij onder
gewapende bewaking; zij gaven er ech
ter de voorkeur aan deze last te verdra
gen en het heiligdom niet achter te la
ten, uit vrees dat het verder ontwijd zou
worden.
Op 15 Juli kregen zij bevel het ge
bouw binnen een half uur te verlaten.
Zij moesten al hun geld inleveren en
mochten geen lijst opmaken van de
voorwerpen in het klooster. Het interieur
van de kerk van de Dormitio is thans
een puinhoop.
veegd bij de strijdkrachten, die de com
munistische formaties in de Soetsjou-
Soehsien-Yoengtsjen-driehuek hebben
ingesloten. Binnen deze driehoek staan
in totaal ongeveer zeshonderd duizend
man communistische en nationalistische
troepen van ongeveer gelijke sterkte te
genover elkaar.
Uit Tientsin in Noord-China werd ge
meld, dat communistische colonnes gis
teren langs de spoorlijn Peiping-Hankow
Peiping tot op 30 K.M. genaderd zijn.
Vice-admiraal Oscar C. Badger, com
mandant van de Amerikaanse Westelijke
Pacificvloot, maakte gisteren bekend,
dat binnenkort Amerikaanse mariniers
naar Shanghai zullen vertrekken om de
Amerikaanse levens en waardevolste
eigendommen,, waaronder de electrische
centrales, te beschermen.
Mevrouw Tsjang Kai Sjek heeft Vrij
dagavond een onderhoud gehad van een
uur met President Truman. Toen zij het
Witte Huis verliet, weigerde zij mede
delingen te doen aan verslaggevers, en
zei zij, dat President Truman deze moest
deen. Volgens Truman's perschef had
Truman gezegd, dat mevrouw Tsjang
haar zaak uiteengezet had en hij haar
welwillend aanhoord had.
(Van onze correspondent)
Vrijdagmorgen is in de Chassée-
kazerne te Breda een scherpe granaat
tot ontploffing gekomen, waarbij zes
soldaten werden gewond. Twee hunner,
dié 21 jaar oud zijn, liepen ernstige
scherfwonden op en moesten in het St.
Ignatiusziekenhuis worden opgenomen.
De to'éstand van één hunner is levens
gevaarlijk. De granaat bevond zich -in
een kastje van een der militairen, doch
het is nog niet komen vast te staan, op
welke wijze het projectiel hier is terecht
gekomen.
De Rijkspolitie is er gisteravond in
geslaagd Alexander Dirk Hogguer, lid
van de colonne Henneicke, die enige tijd
geleden uit het interneringskamp te La
ren wist te ontvluchten en Vrijdag door
het Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam bij verstek ter dood werd veroor
deeld, te arresteren.
Bij een wegcontrole op de Rijks
straatweg AmsterdamBussum. nabij
Diemen. werd de auto, waarmee H. zich
uit de voeten trachtte te maken, nadat
hij kennis had genomen van zijn dood
vonnis. aangehouden.
De politiemannen herkenden Hog
guer. die gesignaleerd stond en gaven
hem ondanks zijn pogingen alsnog te
ontkomen, geen kans. De bestuurder van
de auto werd eveneens gearresteerd.
De correspondent van het A. N. P.
meldt telefonisch, dat de minister van
Buitenlandse Zaken mr. D. U. Stikker
gistermiddag met dr. J. H. van Royen
en mr. C. G. W. H. baron Van Boetze-
laer van Oosterhout een bezoek heeft
gebracht aan de minister van Buiten
landse Zaken van Frankrijk, Schuman.
Voorts heeft mr. Stikker besprekingen
gevoerd met leden van de Belgische
delegatie bij de V. N. en met de heer Van
Langenhoven, die sedert 1 December
voorzitter is van de Veiligheidsraad.
De bon 02 van de brandstoffenkaarten
zal na 18 December niet meer geldig
zijn voor het kopen van brandstoffen.
Men moet de bon 02 dus uiterlijk op 18
December bij een brandstoffenhandelaar
inleveren.
Een heel gecompliceerd ongeluk vond
gisteravond plaats op de Rijksstraatweg
ter hoogte van Marlot in Den Haag. Drie
auto's kwamen met elkaar in botsing
en vlogen daarna alle drie in brand.
Oorzaak: Een van de bestuurders was in
beschonken toestand.
'v.:
u f*1-
De Duitsers hebben in de laatste we
reldoorlog de geallieerden voor wat be
treft de verdediging van de Atlantik-
wall op handige wijze een rad voor de
ogen gedraaid en op grootscheepse ma
nier vervalsing gepleegd. Zij hebben
stafkaarten, waarop een beduidend gro
ter aantal divisies was aangegeven dan
in werkelijkheid in en achter de Atlan-
tikwall stonden opgesteld, in handen
gespeeld van geallieerde spionnen in
Frankrijk en Zwitserland. Op het hoofd
kwartier werden nauwkeurig twee soor
ten staten bijgehouden, van de werke
lijke en de gefingeerde krijgsmacht
Met zwart waren de bestaande divisies
en met blauw de gefingeerde aange
geven.
Men heeft te Viehy aan de Japanse
gezant deze vervalste kaarten getoond,
opdat de Japanse bondgenoten overtuigd
zouden zijn van de grote krachtsinspan
ning van de Duitsers. De Duitse leger
leiding gings zelfs zover, dat zij in het
kustgebied regelmatig divisies van de
ene plaats naar de andere overplaatste
om de bevolking in de waan te bren
gen, dat talloze manschappen gereed
stonden om aan een geallieerde invasie
het hoofd te bieden.
Deze grootscheepse overdrijving
heeft niet weinig bijgedragen tot 'de
beduchtheid in het geallieerde kamp
om met een invasie te beginnen.
Afgezien van het aantal kan ver
der worden vastgesteld, dat de
troepen aan de Nederlandse kust
slechts munitie hadden voor één a
twee gevechtsdagen en dat zij van
zeer geringe gevechtswaarde waren.
In deze geest sprak de generaal-ma-
joor b. d. D. A. van Hilten Vrijdag
avond op een bijeenkomst van de Ver
eniging ter Beoefening van de Krijgs
wetenschap te Den Haag. Hij vertelde
ook enkele wetenswaardige feiten van
de houding van Hitler ten opzichte van
Engeland. Hitier heeft de Engelsen in
1940 bij Duinkerken de gelegenheid ge
boden zich in te scheden, hoewel ver
schillende van zijn pantserkorpsen klaar
stonden om in te grijpen. Op zijn uit
drukkelijk bevel moesten deze werkloos
blijven. Dit deed Hitier kennelijk met
de bedoeling het Engelse volk niet te
verbitteren, want als de Britten vernie
tigd of gevangen genomen waren, was
de haat in Engeland zo groot gewonden,
dat er geen kans meer op onderhande
lingen zou bestaan.
en iedere vrouw die het wel meent met
de geestelijke gezondmaking 'van ons
volk, alle jongens met fut en meisjes
met enthousiasme, wenden zich af van
wat hun mooiste bezit, hun persoonlijk
heid, dreigt te doden, en geven al hun
krachten, ook ten eigen bate, aan de
prachtige mogelijkheden die in onze
vrije parochiële- en standsverenigingen
volop aanwezig zijn en ook werkelijk
bloeien daar waar men het gevaar heeft
leren kennen en de schone mogelijk
heden ontdekt.
Hoe groter de liefde, hoe groter de j
smart.
(Van een bijzondere medewerker)
Wi zien ons genoodzaakt nog eens
een artikel te wijden aan het euvel
der personeelsverenigingen. Wat
zich op dit terrein aan het voltrekken
is, is niet langer meer alleen betreurens
waardig; het is ergerlijk en in hoge mate
gevaarlijk. Regelmatig wordt door voor
aanstaande Nederlanders, zowel van pro
testants-christelijke als van katholieke
zijde gewaarschuwd tegen het gevaar
van de vervlakkende en geestdodende
neutraliteit. Het is al weer enige tijd
geleden dat de in de P. v. d. A.-kringen
zo bekende figuur dr. W. Banning zich
in het koor van deze waarschuwende
stemmen mengde met deze uitspraak in
zijn boek. Het vraagstuk van de arbeid
„Men isolere de arbeiders niet onderne
mingsgewijs. maar brenge hen vooral
ten opzichte van vragen van opvoeding,
onderwijs, vrije-tijdsbesteding. volkscul
tuur. zoveel mogelijk samen in gemeen
schappelijke arbeid en verantwoordelijk
heid. opdat nieuwe bindingen ontstaan.
De R. K. wereld heeft met haar stands
organisaties een goed voorbeeld gege
ven". Toegegeven zij dat dr. Banning
hier niet zozeer waarschuwt tegen neu
traliteit als wel tegen dè personeelsver
eniging als zodanig. Maar zijn heenwij-
zen naar de „R. K. wereld'' sluit zich
toch wel zeer duidelijk een waardering
in voor het feit, dat van katholieke zijde
veel (maar o.i. nog lang niet genoeg)
wordt gedaan om o.a. de arbeiders te
leren hun vrije tijd in cultureel vormen
de zin goed te besteden.
We horen zo een of andere lezer al
vragen: wat heeft de schrijver nu weer
voor misdadigs in een of andere perso
neelsvereniging ontdekt om tegen te ful
mineren. Ons antwoord zou kunnen zijn:
bij een of andere vereniging: niets maar
bij alle in gelijke mate alles. De stroom
van klachten, vaak als een verdediging
van deze moderne vorm van verplichte
winkelnering vermomd of bedoeld,
groeit zodanig aan. dat een herhaald
waarschuwen tegen dit gevaar eenvou
dig gebiedende plicht is.
Op grond van een elders door ons ge
publiceerd artikel over dit onderwerp
schrijft ons b.v. een arbeider werkzaam
bij een onderneming met wereldnaam:
Jullie kunnen schrijven en waarschuwen
zo hard je wilt, ik blijf bij die vereni
ging. We betalen er per week f 1.25
contributie aan, maar wat we er dan
ook voor krijgen is zeker het dubbele
waard, Eén avond per week gaan we
yan uit ons dorp per autobus-van-de-
baas naar de bioscoop, één avond per
week hebben we een vaste ontspannings
avond. iedere week worden we met de
autobus opgehaald om naar het badhuis
in de stad te gaan".
Wel ja, vooruit maar, waarom gaan we
ook niet Zondagsmorgens in de bedrijfs-
kerk de H. Mis horen (geen denkbeeldig
geval, er is een grootbedrijf in Neder
land dat serieus heeft getracht in zijn
„eigen" bedrijfsdorp een bedrijfskerk te
bouwen, één voor de katholieken en één
voor de protestanten); we kunnen dan
rustig Zondagsmiddags met de bedrijfs-
kinderwagen de (a.s. of zijn ze het eigen
lijk niet reeds in hun wieg?) bedrijfs-
kinderen in een bedrijfspark rondrijden.
Dan kan vader onderwijl daar zijn be-
drijfspotje-bier drinken, en moeder gaan
zitten breien aan een door het bedrijf
beschikbaar gesteld patroontje. Betalen
is niet meer nodig. We voeren alleen de
„contributie" aan de personeelsvereni
ging wat op. Laten het eenvoudig Zater
dags van het loon afhouden. Dwaasheid
eigenlijk al dat loon zelf in je handen.
Laat de baas eenvoudig het hele loon
houden, en daarmee de bedrijfsbakker.
-slager, -kruidenier, enz. betalen. De rest
kan hij dan (als er tenminste nog een
rest is) op een bedrijfsspaarbankboekje
zetten. We ëoen dan nog aan bezitssprei-
ding ook. Onzin en sterk overdreven?
Waarom Er is toch maar een gradueel
verschil tussen de bedrijfsautobus-naar
de-bioscoop en de bedrijfsbakker enz.
Maar mag er dan. vraagt misschien
iemand, helemaal geen gemeenschapszin
in een bedrijf zijn Niet alleen mag dat,
maar dat móét er zijn. We zijn het hele
maal met prof. dr. Devolder eens waar
die schrijft: Streven alle leden der on
derneming een zelfde objectief doel na
en trachten zij dit doel door een be
paalde vorm van samenwerking te ver
wezenlijken, dan moet die gemeenschap
pelijke doelgerichtheid op de duur tot
een orde-eenheid of een gemeenschap
leiden." Welnu in een gemeenschap moet
een gemeenschapsgéést zijn. of het is
geen gemeenschap. Maar om die goede
gesteldheid te bereiken, zijn heus andere
en betere middelen' te bedenken en deze
worden o.a. door de bonafide vakbonden,
zowel van werkgevers als van werkne
mers. ook daadwerkelijk nagestreefd.
Hoe verklaren het de arbeiders die nu
vragen om en dwepen met hun veelge
prezen personeelsvereniging dat dezelfde
werkgeyers. die deze personeelsbindingen
aan het bedrijf met vaak zo royale hand
steunen, zich openlijk door middel van
adressen aan de regering tegenstander
tonen van de medezeggenschap der ar
beiders in het bedrijfsleven middels de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie
Daar immers ligt de voornaamste moge
lijkheid om de gemeenschap in beroep of
bedrijf te bevorderen in het verlenen van
medezeggenschap, dat wil mede zeggen,
het mede laten dragen van verantwoor
delijkheid dóór de arbeiders.
Overigens hebben we er in het geheel
geen bezwaar tegen dat ter bevordering
van de onderlinge goede verstandhou
ding eens. een enkele keer door de be
drijfsleiding een gezellig avondje voor
het personeel wordt georganiseerd of
een gezamenlijk uitstapje. Maar tegen
een vaste verenigingsvorm, wat dus een
vaste binding betekent tussen de perso
neelsleden, binnen het verband van de
onderneming, daar verzet zich elk ge
zond denken tegen. Trouwens reeds met
die „avondjes" is uitkijken de bood
schap. Een personeelsvereniging van een
grote fabriek organiseerde dezer dagen
een gezellige avond, die maar liefst
duurde van Zaterdagsavonds 8 uur tot
Zondagsmorgens half vijf. Gevolg: (o.a.)
massaal kerkverzuim van de katholieke
deelnemers. Hoezeer dit euvel invreet
en hoe weinig het gevaar wordt onder
kend, blijkt b.v. uit het feit dat dezer
dagen de eerste gemeente gestart is in
ons land met een voorstel van B. en W.
aan de raad, om aan de personeelsver
eniging van het gemeentepersoneel sub
sidie te verlenen. Elders vernemen we
dat een provinciaal, min of meer offi
cieel orgaan, zich tot personeelsvereni
gingen wendt, waarbij het werk van de
huishoudelijke voorlichting wordt aan
geboden „omdat men daardoor de massa
bereikt".
Het werk van de vrije verenigingen,
die op de eerste plaats in hun program
schrijven: het vormen van harmonisch
ontwikkelde persoonlijkheden, wordt op
deze manier zowel van binnen uit als
van buiten af uitgehold. Ook hiervoor
zijn concrete aanwijzingen aanwezig.
Ruimtegebrek verbiedt ons ons betoog
met talrijke voorbeelden te staven.
Een heel kort woord over: wat dan.
Ons antwoord is algemeen, maar ieder
trekke daaruit zijn les: Al wat initiatief
heeft, ieder in wie het verlangen naar
werkelijke levensvreugde leeft, elke man
fVervolg op 6e kolom)
