Djocja bezet na succesvolle operatie van parachutisten en luchtlandingstroepen
Indonesische kwestie Woensdag
voor Veiligheidsraad
Zes doden en acht gewonden
Hoe de actie
inzette
MONTY aan het hoofd van
Amerikaanse troepen?
Naar rast en orde
in Indonesië
SOEKARNO, SJAHRIR, HATTA EN
SOEDIRMAN GEÏNTERNEERD
Actie van E.V.C.?
Geïnterneerd
m:.
WÊÊmm
Indien toestand in Europa verergert
K. A. B.
Het weer
Tot hoofd en hart
Mr-
ONDER ARREST...
Weer textielverkoop
zonder punten
MAANDAG 20 DECEMBER 1948
72ste JAARGANG No. 24338
Regeringsverklaring
Hedenmiddag in Tweede
Kamer
Zondagmiddag ie ongeveer 15 uur Java-iijd hebben Nederlandse luchtlandingstroepen
de republikeinse hoofdstad Djocja bezet, nadat parachutisten in de ochtenduren het
vliegveld Magoewo, 8 km. ten Noorden van de stad, hadden ingenomen. Kort na de be
zetting van Djocja zijn, naar de Dienst Leger contacten meedeelt, president Soekarno, de
vice-president Moh. Hatta, de oud-premier Soeian Sjahrir, air-commodore Soeriadarma,
de minister van Buitenlandse Zaken Hadji A goes Salim en een aantal leden van hei
K.N.Ï.P. (voorlopig republikeins? parlement), onder wie de voorzitter, mr. Asaai, geïnter
neerd in hei paleis van de president en de ambtswoning van de vice-president. In Djocja
zelf hadden enige lichte schermutselingen plaais. Er werd slechts van één brand melding
gemaakt. Nederlandse mariniers landden vo oris nabij Toeban, 85 km. ten Westen van
Soerabaja. In hun opmars op Oost-Java bezetten Nederlandse roepen Pepandjeng. Zij
passeerden in hef Zuid-Westelijk deel van Midden-Java Keboemen. In Noord-Sumaira
werden 100 km. ten Zuiden van Tandjongbalei de plaais Ranianprapai en de onder
neming Wingfooi bezet. Ze bereikten hei To ba-meer en Ranianprapai, 160 km. van Me-
dan, en trokken Asahan binnen.
Bij Hollandiafabrieken
Kattenburg en Co.
POLITIONELE -ACTIE: OP,JAVA. HERVAT
Legercommuniqué
Volgens een Maandagochtend te Batavia uitgegeven leger
communiqué zijn in de eerste 36 uur van de actie tegen de
republiek Indonesia aan de zijde der Nederlandse strijd
krachten zes doden gevallen en acht man gewond. Er werd
geen gewag gemaakt van verliezen aan republikeinse zijde.
Het communiqué bevestigde de gevangenneming ie Djocja-
karia van generaal Soedirman, de opperbevelhebber van
hei republikeinse leger, en maakte melding van de in
neming van Roeworedjo, een kleine plaats op ongeveer
zestig kilomeier ten Westen van Djocja. Deze plaats was
„onder weinig tegenstand" ingenomen.
Er werd geen gewag gemaakt van actie op andere fronten.
Niet toegegeven werd, dat de Nederlanders gebruik maak
ten van zware wapenen of luchtbombardementen, zoals
van sommige zijden was gemeld.
Een Caialina-vliegtuig, dat gisteren op het vliegveld bij
Djocjakarla is buitgemaakt, had moeien dienen voor
evacuering van de republikeinse regering, van welke de
meeste leden gisteren werden gevangengenomen.
Bevestigd werd, dat de Caialina door een Amerikaanse
piloot werd bestuurd. Hei communiqué verklaarde tenslotte,
dat de andere zeven personen, die zich aan boord bevon
den, zes republikeinse officieren waren en een Indonesisch
tweede-piloot.
'Men m.
ACTIE TEGEN
BOEKITTINGGI
waarschuwt
Tegen politiek avontuur
J
Mi: !rter Stikker richt
zich tot Amerika
De commandant van het
Indonesische republikeinse
leger, generaal Soedirman,
is volgens hedenmorgen te
Batavia ontvangen Neder
landse berichten ie Djokja
karta gevangen genomen.
Amsterdam rustig
Polite neemt voorzorgen
Dr. Da Costa Gomez stelt
vertrek uit
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESIRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: J. J. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 78 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cervs pet m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week;
f 1.52 per maand f 4.55 per kwartaal.
ZUIVERINGSACTIE IN INDONESIË BEGONNEN
Djocja door Nederlandse luchtlan
dingstroepen bezet, Soekarno, Ha»-
c.s. geïnterneerd, de Veiligheids
raad in spoedzitting op verzoek van de
Ver. Staten en Australië nog vandaag
bijeengeroepen, ziedaar de belangrijkste
gebeurtenissen, welke in snel tempo nau
welijks vier en twintig uur, nadat onze
regering het Bewind Indonesië in Over
gangstijd had afgekondigd en in aanslui
ting daarop het bevel tot een militaire
actie tegen de Republiek had gegeven,
zich hebben afgespeeld.
Toen Zaterdag j.l. geen antwoord van
Hatta in Den Haag was binnengekomen,
waarin hij namens de Republiek de bin
dende- verklaring aflegde onze souverei-
niteit tijdens de periode der interim-
regering te erkennen, was het geduid
van de ministerraad ten einde en krees
de legerleiding in Indonesië opdracht de
zuiveringsactie te beginnen. Wat onze
soldaten daarop in enkele uren hebben
gepresteerd, grenst aan het ongeloofhi-
ke. Het is een wonderlijk knap staaltje
van moderne strategie in één slag, vrij
wel zonder bloedvergieten, Djocja, dat
onze regering reeds in 1947 in de Vei
ligheidsraad bij monde van onze am
bassadeur mr. 'Van Klef fens een broe--
nest van terreur en corruptie noemde,
te bezetten. Wij hebben het altijd een
fout geacht, dat de politionele actie des
tijds werd afgebroken, zonder het ro
versnest Djocja voor goed uit te bran
den, een fout, die echter achteraf d't
voordeel heeft gehad, dat het buiten
land onze regering nooit zal kunnen
verwijten, dat wij niet het uiterste heb
ben beproefd om de Republiek bij de
opbouw van de Ver. Staten van Indone
sië in te schakelen. Het is onnodig hier
nogmaals alle pogingen te releveren,
welke onze regering tot op het laatste
moment gedaan heeft om Djocja langs
de weg van vredelievende onderhande
lingen tot rede te brengen. Het was te
vergeefs. Zij eiste de hegemonie voor
heel Indonesië. De Republiek hield zich
aan geen enkel plechtig gesloten ver
drag, hetzij uit onwil, hetzij uit on
macht, zij chicaneerde, konkelde met het
buitenland, moordde en roofde en onze
soldaten moesten toezien, hoe honder
den bestandsschendingen per week vrij
wel ongestraft gepleegd werden.
Noch politiek, noch strategisch, noch
economisch was het voor onze regering
verantwoord langer dit alles te
dulden. Ongetwijfeld heeft zij de reac
ties, die haar optreden in het buiten
land mogelijk zullen wekken en die,
gezien de houding van sommige grote
mogendheden in het x-erlcden, zeker
niet onverdeeld gunstig zullen zijn. ter
dege overwogen, doch men vergete
niet dat zij de consequenties van haar
eigen politiek, gebaseerd op de belofte,
gedaan in de rede van 7 Dec. 1942 door
H. M. Koningin Wilhelmina, heeft te
aanvaarden. De consequenties ook van
do onlangs herziene grondwet, goedge
keurd met een meerderheid van meer
dan tweederde der Volksvertegenwoor
diging en in eerste instantie thans re
sulterende in het accoord met de goed
willende deelstaten, dat Zaterdag J.l.
definitief tot uitvoering kwam >n de
afkondiging van het B.I.O.-besluit.
Vandaag komt de Veiligheidsraad
?n spoedzitting bijeen om zich mei
de iongste gebeurtenissen in Trido-
nesië bezigte houden. Wederom zal hy
zich bemoeien met een, zoal betoogd
ring reeds herhaaldelijk heeft^betoogd,
een interne aangelegenheid, te
slechts Nederland en Indone:®ie t
maken. Deze Raad verzette zich met,
toen Engeland in Malakka enJ „„tre
in Indo-China hardhandig tegen extr
misten in die gebieden moesten op
den. Wij zijn benieuwd of het spel va
1947 zich zal herhalen. Thans staat ae
Veiligheidsraad echter voor een fait ac
compli. Djocja is bezet, Soekarno c.s.
zijn in onze handen. In de kortst mo
gelijke tijd zal Nederland de rust en
orde. die millioenen Indonesiërs tenge
volge van de chaos in de Republiek
hebben moeten ontberen, herstellen.
Die millioenen Indonesiërs zullen ons
dankbaar zijn en zich eindelijk van een
ondragelijk juk van angst en vrees be
vrijd gevoelen.
Wat Nederland thans doet is met
anders dan voldoen aan zijn plicht,
voortvloeiend uit de souvereiniteit, die
het nog steeds bezit, en welke ook het
buitenland herhaaldelijk heeft erkend.
Een enorme verantwoordelijkheid
rust op onze ministers. Moge het Ne
derlandse volk zijn regering in deze
moeilijke uren steunen door strikte ge
hoorzaamheid aan het gezag. Reeds
heeft de KA.B. haar duizenden leden
opgeroepen zich geen ogenblik te laten
beïnvlieden door de communisten; die
ongetwijfeld er op uit zullen zijn o -
rust te zaaien in de kringen onzer ar
beiders. Ook het N.V.V. heeft zijn le
den aangespoord geen ondoordaonte
stappen te doen.
Laat het Nederlandse thuisfront thans
zijn plicht kennen, zoals daar ginds m
de tropen onze soldaten hun harde
plicht doen tot heil van vaderland en
volk, tot heil ook van de millioenen In
donesiërs, die snakken naar rust en
orde en naar de vrijheid, welke Ne
derland hun schenken zal.
De voorzitter der Tweede Kamer heeft
de leden telegrafisch opgeroepen voor
een vergadering, welke hedenmiddag te
vier uur zou worden gehouden. In deze
openbare vergadering legt de regering
een verklaring nopens de Indonesische
kwestie af. Uiteraard kan thans nog
niet beslist worden, wanneer de debat
ten over de regeringsverklaring een
aanvang zullen nemen, doch het moet
niet uitgesloten geacht worden, dat dit
reeds heden in een avondvergadering
zal geschieden.
Van 15 tot 31 Januari zal de detail
handel in textiel weer in de gelegen
heid gesteld worden goederen punten-
vrij te verkopen, aldus de mededelingen
de vakgroep „Distex". Van 3 tot 15
Januari mogen de confectie-industrie
en de grossiers reeds puntenvrij leve
ren. Waarschijnlijk zal deze verkoop
Selijk zijn aan die van Augustus j.l.
De landing der parachutisten op het
vliegveld bij Djocja heeft volgens Reu
ter de verdedigers van het vliegveld
blijkbaar volkomen verrast. Volgens
waarnemers zou de aanval op dit vlieg
veld, die door per vliegtuig aangevoerde
legereenheden wordt ondersteund, het
belangrijkste object van de aanval der
Nederlanders zijn.
Luchtaanvallen op het hoofdkwartier
van het republikeinse leger gingen, naar
U.P. meedeelt, aan de luchtlanding voor
af. Bij deze luchtaanvallen werd volgens
militaire kringen zware schade aange
richt.
In het communiqué dat het Neder
landse leger gisteravond uitgaf, wordt
te kennen gegeven dat de Nederlanders
voortgaan troepen het gebied van Djoc-
jakarta binnen te brengen. Het verluid*
dat generaal Spoor zich te Semarang,
ten Noorden van Djocja bevindt, waar
hij de troepenlandingen gadeslaat.
Militaire waarnemers te Batavia zei
den dat de Nederlandse troepen, ia
consolidatie van de stad, zich waar
schijnlijk zullen spreiden naar de
grootste stad van de republiek, Soera-
karta en naar Magelang.
Men verwacht dat de Nederlandse
troepen die te Gombong op 55 mijl fen
Oosten van Djocja over de demarka-
tielijn oprukken, zich zullen vereni
gen met de strijdkrachten die zich in
de richting van Magelang uitspreiden.
Het voornaamste obstakel voor een
snel Nederlands oprukken zou waar
schijnlijk de taak zijn Soerakarta in te
nemen, dat volgens militaire waarne
mers een sterke republikeinse burcht is.
Het is ook mogelijk dat de Nederlanders
naar deze stad zullen oprukken uit Sala-
tiga, dat aan weg Djocja-Semarang
ligt.
De landing der mariniers op de Noord
kust van Java, welke landing plaats
had tussen Soerabaja en Semarang,
heeft volgens Reuter het uitvoeren van
een afleidingsmanoeuvre ten doel, ten
behoeve van de opmars uit de richting
van Semarang.
Radio Djokjakarta en Antara zwegen
toen Nederlandse troepen Djocja be
zetten.
Na drie uur was radio Djocja nog
steeds uit de lucht. De laatste uitzen
ding werd plotseling onderbroken met
de aankondiging, dat het station „voor
enige ogenblikken" zou zwijgen. Onge
veer tezelfdertijd stopte Antara mid
denin een bericht. Van beide zijden
werd er niet over gerept, of de repu
blikeinen „de tactiek van de verschroei
de aarde" waarmee zij altijd gedreigd
hebben, toegepast hebben.
De legercommandant, luitenant-gene
raal Spoor, heeft het eerste gedeelte van
de operatie boven het vliegveld Magoe
wo bij Djocja uit zijn eigen vliegtuig
gadegeslagen, aldus meldt de dienst
voor Legercontacten. Nadat het zeker
was, dat de actie der parachutisten vol
gens het plan was verlopen, hetgepn
van de grond af werd geseind met de
woorden „all clear" vloog de generaal
terug naar Semarang, om daar de em-
barkatie der luchtlandingstroepen gade
te slaan. Hij keerde later naar Batavia
terug.
Na de bezetting van het vliegveld van
Djocja landde daar een Catalina-trans-
portvliegtuig met zeven passagiers. De
piloot was een Amerikaan. Met de pas
sagiers werd hij geïnterneerd voor ver
der onderzoek.
In het avondcommuniqué van het
Nederlandse hoofdkwartier wordt ge
zegd dat in Noord-Sumatra de Neder
landse troepen honderd kilometer zijn
opgerukt, aldus meldt U.P.
Radio Boekittinggi, de hoofdstad van
republikeins Sumatra, maakte gister
avond bekend dat het gehele eiland is
geplaatst onder de controle van de plaat
selijke republikeinse defensieraden.
Deze aankondiging werd gedaan uit
naam van premier Hatta.
De burgerlijke autoriteiten, die geen
opdracht hebben om zich terug te trek
ken, werden verzocht ter plaatse te
blijven indien de Nederlanders hun
steden bezetten. Deze autoriteiten is
echter verboden met de Nederlanders
samen te werken.
Nog altijd bevinden zich te Boekit
tinggi de bevelhebber van de republi
keinse troepen op Sumatra, generaal
majoor Soehardjo, de republikeinse
gouverneur Hassan en de vroegere vice
premier A. K. Gani.
Republikeinse officiële persoonlijkhe
den in Singapore tonen zich bitter te
leurgesteld over het falen van de
Engelsen en Amerikanen om de invasie
in de Republiek te voorkomen. Ze ver
klaarden voorts niet te weten, of een
rechtstreeks beroep op Amerika en En
geland of op de Veiligheidsraad gedaan
zou worden. Hun grootste bezorgdheid
was wat nu met Soekarno en de andere
vooraanstaande republikeinse leiders in
Djokja zal gebeuren.
De Veiligheidsraad heeft vandaag de
Indonesische kwestie in behandeling
genomen. De Raad kwam in spoedver
gadering bijeen op verzoek van P. O
Jessup, de Amerikaanse vertegenwoor
diger. Dr. Jessup, die pas kortgeleden
is hersteld van een longontsteking, is,
tegen het voorschrift van zjjn dokter
in, uit Nice, waar hij rust hield, naai
Parjjs gevlogen. Er was geen Sovjet-
Russische afgevaardigde op de bijeen
komst aanwezig.
De assistent-secretaris-generaal deed
voorlezing van een telegram van de
Sovjet-Russische minister van Buiten
landse Zaken, Molotof, waarin deze
verklaart, dat een termijn van drie
dagen nodig is voor het beleggen van
een vergadering van de Raad en dal
slechts een termijn van één dag in
acht is genomen.
Na de boodschap van Molotof deelde
de assistent-secretaris-generaal mede,
dat hij vandaag met de Sowjet-Russi-
sche ambassade te Parijs had gespro
ken en dat deze had verklaard dat 22
December, later p de dag, een Sowjet-
Russiscbe gedelegeerde aanwezig 'zou
kunnen zijn.
Jessup zeide, dat de bijeenkomst be
legd was vanwege de zeer ernstige
bezorgdheid, welke zijn regering koes
terde over de gebeurtenissen in Indo
nesië. Zich richtend tot de voorzitter
vervolgde Jessup: „Ik hoop. dat gij in
staat zult zijn een dringend beroep te
doen op de vertegenwoordigers van de
Sowjet-Unie en de Oekraïnse repu
bliek, te pogen hier te zijn."
Nadat Van Langenhove (België).
de
voorzitter, had medegedeeld, dat ook de
afgevaardigden van Columbia en de
Oekraine afwezig waren, verklaarde
Faris el Choury, 'de Syrische afgevaar
digde, dat het vereiste aantal leden niet
aanwezig was. Alle elf zetels moesten
bezet zijn oro het vereiste aantal te
hebben.
Dr. Jessup verklaarde nog, dat hij
gaarne de aandacht van de Raad wilde
vestigen op een door zijn regering ont
vangen inlichting, volgens welke twee
leden van de Commissie voor Goede
Diensten de Australische en de Bel
gische vertegenwoordiger zich te Ka-
lioerang, het hoofdkwartier van de
Commissie, zouden bevinden. Het
Amerikaanse lid bevond zich in Bata
via toen de vijandelijkheden begonnen,
aldus Jessup, en volgens de inlichtin
gen die wij hebben ontvangen is er
geen communicatie tussen de twee
plaatsen mogelijk.
De bijeenkomst van de Veiligheids
raad, waarop de Indonesische kwestie
behandeld zau worden, werd daarop
verdaagd tot Woensdag a.s.
De voorzitter van de Nederlandse
delegatie bjj de Veiligheidsraad, dr. J.
II van Royen, heeft aan de pers een
uiteenzetting gegeven van het besluit
tot actie in Indonesië, welk besluit, zo
als hij zeide, eenstemmig door het
Nederlahdse kabinet werd genomen.
Dr. van Royen voegde, volgens A.P..
hieraan toe, dat Nederland in een po
ging om een verzoening tot stand te
brengen de C. v. G. D. had aanvaard en
dat het „in dit kader was, dat de Ne
derlanders voor de Veiligheidsraad tra-
den".
Hjj liet evenwel doorschemeren, dat
Nederland een eventuele order om het
vuren te staken niet zou in acht nemen.
Hü voegde hieraan toe, dat met uit
zondering van de communisten iedereen
in Nederland achter het besluit van de
regering staat.
Onder de leiding van de E.V.C. is
een actie gaande bij de personeien van
de drie confectiefabrieken Hollandia-
Kattenburg te Amsterdam om boven
de door het college van Rijksbemidde
laars toegestane uitkering van 2 pet.
over het loon over 1948 een extra-grati
ficatie van de directie te ver" rijgen. De
directie is van oordeel, dat zij geen
extra-gratificatie kan verstrekken, daar
zij gebonden is aan het besluit van het
genoemd college. Blijkbaar wordt op
aandrang van de E.V.C. een staking
overwogen, hoewel het niet zeker is,
dat een belangrijk deel van de perso
neien met neerlegging van de arbeid
accoord gaat.
Bij informatie is ons gebleken,
dat de organisaties in de kleding
industrie, aangesloten bjj de erken
de vakcentrales, aan deze actie
niet deelnemen, een eventuele
staking niet zullen ondersteunen
en tegen neerlegging van het werk
ernstig waarschuwen.
De leiding van de Uniebonden is van
oordeel, dat er, zo er gerechtvaardigde
verlangens bij de personeien bestaan,
getracht moet worden daaraan tegemoet
te komen langs organisatorische weg in
overleg met de directie van de Hollan-
dia-fabrieken en het Sociaal Werkge
versverbond in de confectie-industrie, die
zich daarover met ..et college van Rijks
bemiddelaars in verbinding kunnen
stellen.
De Indonesische republikeinse verte
genwoordiger in Australië, dr. Rad'n
Oesman meende dat de Nederlandse aan
val op Indonesië een grote terugslag
in Zuid-Oost-Azië tengevolge zou heb
ben.
Hoewel de steden en de hoofdwegen
wellicht snel door de Nederlanders zul
len worden bezet zouden de Indonesiërs
voor onbepaalde tijd, vooral op Sumatra,
een guerilla kunnen voeren, zei Oesman.
Soedjanmoko. een vertegenwoordiger
van de Republiek te Parijs verklaarde
dat de Nederlandse regering met alle
middelen getracht heeft de werkzaam
heden van de C.v.G.D. te remmen om
Republiek te dwingen de Nederlandse
voorwaarden te accepteren.
De voorzitter van de India League of
America heeft in een brief een beroep
op president Truman gedaan en ver
zocht deze aan de Amerikaanse gedele
geerden bij de Veiligheidsraad instruc
ties te geven een resolutie voor te stel
len, welke de Nederlandse regering er
van zaj weerhouden enige actie te on
dernemen, welke vijandelijkheden tot
resultaat zouden kunnen hebben. Voorts
werd gevraagd, de C.v.G.D. te ver
zoeken, de onderhandelingen voor een
vreedzame oplossing te hervatten.
Batavia bood op de eerste ochtend van
de nieuwe actie de aanblik van eer
stad, die kalm een normale Zondag be
groet, meldt A.N.P
OUDE BESTANDSLIJN
NIEUWE OPMARS
In de straten, die er vele maanden als
een militair kamp uitgezien hebben
slenterden 't gebruikelijke aantal solda
ten. Enkele dienstplichtigen liepen met
geschouderd geweer, hetgeen iets nieuws
was, daar militaire politie en soldaten m
formatie dit tot nu toe alleen deden.
Door de winkelwijken van de stad
reden meer convooien en vrachtwagens
dan gewoonlijk. Ook verschenen er en
kele kleine tanks.
Nederlanders en Indonesiërs speelden
zoals gewoonlijk gezamenlijk hun bal
spel op het Koningsplein in Batavia.
Het symphonieconcert dat iedere Zon
dagavond een groot aantal vooraanstaan
de Europeanen trekt had als gewoonlijk
plaats.
Het aanvangen van de actie was hoor
baar aan het gedreun van veldgeschut
bij het aanbreken van de dag.
Het Italiaanse kabinet heeft Zaterdag
een spoedzitting gehouden, om maat
regelen te treffen tegen de 24 uurs
staking van het rijkspersoneel, die
vanmorgen in Italië zou beginnen. De
regering beschouwt de staking als „een
ondemocratische druk" op het parle
ment.
481121V.PELT
EGIN VAN DE ACTIE OP NOORD.
MIDDEN-SUMATRA
1ÖOKM
Js ie %-
ANÜJQcNG
8ALE1-
AHAN
Soekarno
ANT AU PAR Ar
SfBOlOA
TAPAWELnCf* c
WEST V
SUMATRA
V PELT 48113
V OCOCKV
..«.♦OUO£ BESTANDS-
NIEUWE OPMARS
VLIEGVELDEN
Verwachting tot Dinsdagavond:
Meest zwaarbewolkt, maar droog
weer. Tijdelijk iets afnemende wind.
hoofdzakelijk uit richtingen tussen
Oost en Noord. Zowel vannnacht als
morgen overdag bijna overal lichte
vorst.
Zon: 8.46—16.30; Maan: 22.49—17.28.
Een militiare woordvoerder in Den
Haag heeft recapitulerend het volgende
overzicht van de actie in Indonesië ge
geven:
In de morgen van de 19de December
vertrokken parachutisten vanuit het
vliegveld Andir in Dakota's naar Djocja.
Om 6.40 uur werd het vliegveld Moeowo
bereikt. De landing geschiedde in voor
beeldige orde en verliep zonder onge
lukken. Om 8.10 uur volgde de eerste
Dakota met aanvullingstroepen. De ac
tie verliep volgens plan, het moreel der
troepen is goed, men voelt het inzetten
van de operatie als een grote opluchting.
Om 11.30 uur werd begonnen met de
opmars naar Djocja. Langs de route van
het vliegveld naar de stad werd slechts
een vuurhaard ontdekt. Na de landing
van de parachutisten werden nog 130
sorties door de luchtmacht uitgevoerd.
Bij de troepen, die zich met deze ope
raties bezig hielden, deed zich geen
enkel ongeluk voor.
Tegelijkertijd werd een actie ingezet
vanuit Semarang en Gondong. Bij de
eerste actie stootte men op enige weer
stand.
Op Sumatra werd langs een route van
100 K.M. snel opgerukt. Rantauprapat
viel in Nederlandse handen. De reactie
van de bevolking is over het algemeen
grote dankbaarheid, het besluit van de
regering wordt gewaardeerd.
Onzekerheid bestaat ten opzichte van
de vraag of de heer Soekarno c.s. niet
heeft willen of niet heeft kunnen
vluchten.
Volgens een radiobericht uit Boekit-
tingi, dat Zondagavond fe Singapore
door Antara, het Indonesische nieuws
bureau, werd opgenomen, zou Boekit-
tingi, de republikeinse hoofdstad op
Sumatra, Zondag tweemaal door vier
Nederlandse vliegtuigen zijn gebombar
deerd. Het radiobericht kwam zwak
door.
Tijdens de eerste Nederlandse politi
onele actie in Indonesië, vorig jaar, vat
ten de republikeinen het plan op Boe-
kittingi tot hun hoofdstad in geval van
nood te maken, om vandaar uit het ver
zet voort te zetten, wanneer Djocja zou
vallen.
De heer De Bruynvoorzitter van
de K.A.B., heeft Zondag' op de cen
trale raadsvergadering van de Urecht
se Diocesane Bond te Arnhem een
verklaring afgelegd over het stand
punt der K.A.B. inzake Indonesië. Zij
luidt als volgt:
De regering heeft na veel geduld
te hebben betracht, nadat overeen
komsten door Republikeinse leiders
herhaaldelijk waren overtreden, na
dat honderden mensen zijn vermoord,
nu er geen enkel uitzicht meer was
op overeenstemming, tenslotte beslo
ten militair in te grijpen om recht en
vrijheid voor het Indonesische volk
te bereiden. Die daad ligt in de poli
tieke sfeer. .Daarvoor dragen aller
eerst de regering en de volksverte
genwoordiging de verantwoordelijk
heid. De Arbeidersbeweging als zo
danig neeft zich daarmee niet te be
moeien, daar zij daarvoor in geen
enkel opzicht verantwoordelijk is.
Voor het geval communisten hier of
daar zouden trachten de arbeiders in
'n politiek tegen de regering gericht
avontuur te werpen, zal de K.A.B.
zich daartegen met alle haar ten dien
ste staande middelen verzetten. Zij
rekent daarbij ten volle op de begin
selvastheid, de trouw en de daad
kracht van haar leden.
Het Chr. Nat. Vakverbond spreekt
zich in dezelfde geest uit en waar-
schuivt eveneens tegen stakingen als
politiek wapen.
Het verbondsbestuur van het N.V.V.
deelde gisteren mede, dat in verband
met. de situatie in Indonesië vandaag
een bestuursvergadering zou worden
gehouden. liet N.V.V.-bestuur wekte
de arbeiders op in afwachting van
een nadere verklaring de werkzaam
heden geivoon voort ie zetten en geen
onberaden stappen te doen.
De minister van Buitenlandse Zaken,
mr. D. U. Stikker, heeft zich heden
morgen met een rede via de P.C.J. tot
Amerika gericht, waarin het besluit van
de Nederlandse zuiveringsactie werd ge
motiveerd.
Verscheidene Engelse en Amerikaanse
bladen, waaronder de New York Times,
melden, dat de Amerikaanse regering
plannen in overweging zal nemen, veld
maarschalk Montgomery aan het hoofd
van de Amerikaanse troepen in Duits
land 'te plaatsen, en deze troepen in te
Hjven bij de strijdkrachten van de lan
den, die het Pact van Brussel hebben
ondertekend, indien de toestand in
Europa ernstig mocht worden. Tegen
over deze berichten nemen Amerikaan
se militaire autoriteiten te Washington
het grootste voorbehoud in acht. In di
plomatieke kringen wordt nochtans ver
klaard, dat deze mededelingen te Wash
ington generlei verwondering hebben
gewekt. De eenheid van commando, zo
is men in deze kringen van mening, is
inderdaad de voornaamste zorg van hen,
die van het Pact van Brussel een wer
kelijk doeltreffend instrument voor de
verdediging van Europa willen maken.
Zoals men zich herinnert was de ver
eniging van het commando bij de over
winningen van 1918 en 1943 beslist nood
zakelijk en het zou zeer te verwonderen
zijn, zo de staven der betrokken lan-
den uit deze beide oorlogen niet de
juiste lessen zouden trekken. Mocht de
toestand in Europa ernstig worden, zo
wordt in deze kringen betoogd, dan zou
het feit, dat de Amerikaanse troepen in
Europa niet onder het oparbevel van de
Europese verdediging staan, zeer zeker
te betreuren zijn.
Volgens de Londense correspondent
van de New York Times, zou de be
voegdheid tot het sluiten van een voor
waardelijke overeenkomst over een be
velhebber in handen gelegd zijn van ge
neraal Clay, Amerikaans bevelhebber in
Duitsland. Men beschouwt Montgomery,
voorzitter van de commissie der opper
bevelhebbers der Westelijke Unie, de
meest waarschijnlijke candidaat. De be
noeming zou echter waarschijnlijk alleen
in geval van oorlog afgekondigd wor
den, aldus het blad.
I Van mensenhoogheid en mensen>ieer-
I lijkheid blijft tenslotte niets, maar
Vdan ook niets over.
Hatta
Sjahrir
Generaal Soedirman (links)
De hoofdstad heeft 't nieuws met be
trekking tot Indonesië zeer kalm opge
nomen. Practisch allen, die we over de
gebeurtenissen hoorden spreken, zeiden:
eindelijk is het zover. In de krantenwijk
van Amsterdam heerste de gewone Zon
dagse rust en niets verried er welke
belangrijke beslissingen in Indonesië
vielen. De belangstelling der voorbij
gangers was minimaal, de kou noodde
trouwens ook niet tot staanblijven uit.
De tegenstelling met de vorige militaire
actie, toen grote groepen druk stonden
te discussiëren voor de krantengebou
wen, was opvallend groot.
Niettemin heeft de politie om te zijn
voorbereid op alle eventualiteiten van
bepaalde zijde, voorzorgsmaatregelen
genomen. De bezetting van het hoofd
bureau is met een klein detachement
versterkt, terwijl de agenten, die he
dennacht dienst deden, een gedeelte
van de ochtenduren in dienst zouden
blijven.
Dr. Da Costa Gomez, de afgetreden
vertegenwoordiger in Nederland van de
Nederlandse /.ntillen. die Zondag naar
de West zou terugkeren, heeft zijn ver
trek enige dagen uitgesteld en het voor
lopig op morgen, Dinsdag, bepaald.
