„Indonesië moet gezuiverd worden vaii extremisten"
BOEKITTINGGI in onze handen
Matigt Amerika zijn houding?
Gehele natie achter
de 'Regering
Bezetting van Soeraharta en
Tjepoe is bevestigd
Rode-Kruis team
vermoord
Geen Marshall-hulp meer voor China
Tot hoofd en hart
Van Royen spreekt het eerst in de Veiligheidsraad
Het weer
Nieuwe landing op
Sumatra
m
Suriname teleurgesteld
Uitzondering voor
vijf steden
WEST-EUROPA EERSTE
VERDEDIGINGSLINIE
MEER SPIJSVETTEN
Prijs met drie cent
verhoogd
Neher spreekt voor
N. V. V
Telegram van E.V.C.
geweigerd
WOENSDAG 22 DECEMBER 1948
bureaux van redactie en administratie
72ste JAARGANG No. 24340
Federalisme
Politionele actie
Competentie Veiligheids
raad
Houding der V. S.
Communisme
COMMUNISTEN IN REPUBLIEK
OP VRIJE VOETEN?
Deens luchtvaartpersoneel wil
Nederlanders boycotten
Nederland zal straalmotoren
gaan fabriceren
C.v.G.D.VEILIGin KALIOERANG
Eerste Kamer op reces
SMEDESTRAAT S - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544! Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents pei m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per weekj
f 1.52 per maand f 4.55 per kwartaal.
Hedenmorgen is de Veiligheidsraad te Parijs in vergadering bijeengekomen.
De eerste spreker was dr. Van Royen. Spr. refereerdp aan de Nederlandse
regeringsverklaring van Dinsdag, waarin nogmaals uiteengezet werd het
Nederlandse doel, dat is: onafhankelijke en vrije Verenigde Staten van Indo
nesië, en uiteindelijk de totstandkoming van een Nederlands-Indonesische
Unie. Ten aanzien van de federale interim-regering zeide heer Van Royen,
dat ingevolge art. 2 der Renville-principes „fair representation" aan alle ge
bieden zal gegeven worden. Ook een clausule werd opgenomen voor opname
van die delen van de NederlandS-Indische Archipel die nog niet meedoen aan
federaal bestel.
De Nederlandse regering stelt zich ten doel Indonesië te zuiveren van extre
mistische elementen. Zij is voornemens de Veiligheidsraad regelmatig op de
hoogte te houden van de gebeurtenissen in Indonesië.
Dr. Van Royen begon zijn rede met er
de nadruk op te leggen, dat Nederland
twee jaren geleden in Linggadjati zich
zelf bereid verklaarde tot samenwerking
voor het bereiken van de spoedige ves
tiging van de souvereine V. S. van In
donesië.
De keuze is thans tussen snelle maar
ordelijke overdracht en revolutie, tussen
federalisme en eenheidsstreven, tussen
voortzetting der samenwerking met de
democratische wereld en sterke invloed
van extremisten, tussen democratische
gelijkheid van groepen en dictatuur van
een overheersende minderheid. Dit is
niet slechts de mening van Nederland,
maar ook van millioenen Indonesiërs,
die thans onder de naam van „federa
tion" streven naar de federale V. S. van
Indonesië. De Republiek heeft nooit op
gehouden in haar openlijke uitlatingen
propaganda te maken voor een stand van
zaken, die volkomen tegengesteld is aan
de gegeven belofte om een einde te ma
ken aan de schendingen van het bestand.
Dr. Van Royen gaf vervolgens een
breed overzicht van de schendingen van
het bestand van de zijde van de Repu
bliek. Hij zeide, dat, terwijl Nederland
nooit getracht heeft haat tegen de repu
bliek te zaaien, deze nooit heeft opge
houden Nederland voor te stellen als
publieke vijand nummer één.
Sedert jaren hadden de radio-
1 omroepers van Djocja bezworen, dat
de Nederlanders en allen die met
hen samenwerkten dienden te wor
den vermoord en uitgeschakeld. Van
Royen' zeide dat zelfs generaals van
het republikeinse leger aan deze
campagne meededen. Het is duide
lijk zeide hij, dat de Republiek in
geen enkel opzicht getracht heeft
haar bevolking voor te bereiden op
een herstel van de vriendschappe
lijke betrekkingen met Nederland.
Hij gaf een aantal sprekende voor
beelden van deze propaganda, met
het doel te bewijzen dat de Repu
bliek vanaf het begin niet van plan
is geweest zich aan de bepalingen
van de wapenstilstand te houden. Hij
zeide dat van de maand April af het
aantal inbreuken op de wapenstil
stand regelmatig gestegen is. Sedert
Juli pasten de republikeinse troepen
een taktiek van infiltratie in Neder
lands gebied toe.
Hij wees er op dat de republikeinse
leiders nooit deze methoden van intimi
datie, toegepast jegens allen die met
Nederland wilden samenwerken, hebben
verboden of afgekeurd.
Dr. Van Royen citeerde vervolgens be
wijsstukken, die moesten aantonen, dat
de Republiek voor 1 Januari massa
opstanden in de onder Nederlandse con
trole staande gebieden had georgani
seerd. Deze in beslag genomen documen
ten hadden betrekking op Oost- en West-
Java en Zuid-Sumatra en omvatten
voorbereidingen tot „totale oorlog" en tot
het vormen van guerilla-troepen.
De beschuldiging, dat de stichting
van federale staten in strijd was met
de „Renville"-overeenkomst, wees dr.,
Van Royen van de hand met citaten uit
de tekst van deze overeenkomst zelf.
Daarnaast moest worden rekening ge
houden met het feit dat in het Neder
landse gebied de bevolking een groeiend
en gezond verlangen toonde naar een
vorm van regering, waarin de controle
in Indonesische handen zou overgaan.
Dr. Van Royen behandelde vervolgens
de kernpunten van de geschillen met
de republiek. Hij vestigde er de aan
dacht op, dat van Nederlandse zijde
alle wettelijke maatregelen getroffen
zijn voor de vestiging van de fe
derale interim-regering, volgens de be
ginselen van de overeenkomsten van
Linggadjati en „Renville." Wanneer het
evenwel aankwam op het uitvoeren de
zer beginselen, dan bleek dat er m wer
kelijkheid geen basis voor overeen
komst bestond, omdat de Republiek
niet wilde zijn een der samenstellende
delen der federatie, doch geheel Indo
nesia wenste in te sluiten in de Repu
bliek!
Hij herinnerde in den brede aan de
onderhandelingen met Sjahrir, met Sja-
rifoeddin en met Hatta.
Dr. Van Royen betoogde, dat de repu
blikeinse eis tot behoud van haar eigen
bevel over haar strijdkrachten er op
gericht was de superioriteit der Repu
bliek te verzekeren. Hierdoor zou de
gehele federale structuur van de V. S.
van Indonesia bedreigd zijn.
Nederland kon zijn bescherming met
terugtrekken en de weg openen voor
een overheersing van het republikeinse
leger.
Hij twijfelde er niet aan of „eerlijke
mensen als Hatta, Leimena, Soepomo
en Darmasetiawan hadden gestreefd
naar overeenstemming, maar het tra
gische feit is, dat zij op het beslissende
ogenblik nooit in' staat waren hun
politiek te laten domineren over die
van de onverantwoordelijke elementen
m de republiek."
Dr. Van Royen
Hij zeide, dat de republikeinse rege
ring voor het bedwingen van deze op
stand de medewerking van de tweede
communistische groep van Tan Malakka
.had moeten inroepen. In Malakka's
nieuwe partij waren nu tal van oude
formaties van het voormalige commu
nistische front.
De afhankelijkheid van de regering
was slechts overgegaan van de ene
comm. groep op de andere. Het doel dezer
groep was evenwel hetzelfde: Indonesië
tot een communistische staat te maken
en vijandschap te kweken jegens de
westelijke democratieën. Dr. van Royen
ging uitvoerig in op de banden, die Tan
Malakkas beweging binden met het com
munisme in Malakka, China, Birma en
andere Oost-Aziatische staten. Met de
communisten waren voorts de onregel
matige bewapende groepen een hinder
nis bij iedere poging om tot een vreed
zame oplossing te komen.
Hij geloofde dat vele delegaties in de
Veiligheidsraad evenals de Nederlandse
regering de gematigde en constructieve
nationalistische elementen in Indonesië
wilden ondersteunen. Hij voegde eraan
toe: „Er is geen slechtere weg om dit
doel te bereiken dan te geloven in de
republikeinse propagandaleuzen en te
twijfelen aan het oprechte nationalisme
van deze gematigde elementen."
In de federale gebieden, zeide dr. Van
Royen, was het voor oppositie-groepen
mogelijk hun stem te uiten maar in de
Republiek was dat niet het geval. Dr.
van Royen hoopte dat de spoedige ves
tiging van de federale structuur de eer
lijkheid zou bewijzen van de Neder
landse bedoeling om Indonesië onafhan-
hankelijk te maken. „Onafhankelijk ook
van de genade van de machten van het
geweld".
Hierna sprak dr. Van Royen over de
politionele actie welke Zondag begon
nen werd. „Toen de Nederlandse rege
ring tot de conclusie gekomen was, dat
de republiek niet bereid of niet in staat
was doeltreffende stappen te onderne
men, zag zij zich tegenover een tragisch
dilemma geplaatst. Er stonden haar
twee wegen open. De eerste was aan de
Republiek toe te geven; dit zou naar
onze vaste overtuiging betekenen, dat
geheel Indonesië zou worden overgele
verd aan de overheersing door een dic
tatoriale minderheid, onder hetzelfde
bewind van geweld, chaos en ondeskun
digheid, welke tot nu toe in Djocja
heerst en aan een vergroting van de
communistische invloed.
Het tweede alternatief voor de Neder
landse regering was volgens dr. Van
Royen, verdere nutteloze pogingen om
tot een verstandhouding met de repu
bliek te geraken op te geven en verder
te gaan met haar eigen autoriteit, om
zonder, en voor zover nodig, tegen dé
republiek, die maatre elen te nemen
welke nodig zijn om de ordelijke om
standigheden te scheppen onder welke
alleen een democratische en nieuwe
staat gevestigd kan worden. Deze maat
regelen zijn aan de ene kant de vestiging
van een geheel Indonesische interim-
regering zonder de republiek en aan de
andere kant de zuivering van de repu
blikeinse gebieden van de terroristische
heerschappij van hun legers en gewa
pende benden. Hij merkte op, dat er
naar de mening van de Nederlandse
regering geen andere keus was dan het
tweede alternatief te volgen.
Deze beslissing nam het Nederlandse
kabinet op Zaterdagmorgen 18 Decem
ber unaniem en er kan geen twijfel over
bestaan, aldus dr. Van Royen, dat de ge
hele natie, de communistische partij uit
gezonderd, achter deze beslissing staat.
Men heeft er lang over gedacht alvorens
tot deze beslissing te komen, omdat de
grote meerderheid van het Nederlandse
volk altijd hoopte in staat te zijn deze
wijze van handelen te vermijden. Als
zulks niet het geval zou geweest zijn dan
zouden wij al veel eerder gehandeld
hebben.
Hij merkte op, dat Nederland naar
de mening van verschillende hier ver
tegenwoordigde regeringen het andere
alternatief zou moeten hebben gevolg*
en toe hebben moeten geven aan de
Republiek, in de hoop, dat zulk een te
ken van vertrouwen de gematigde ele
menten in de Republiek zou hebben
gesterkt. „Hun doel is hetzelfde als het
onze: een onafhankelijk Indonesië ais
een element van stabiliteit in Zuid-Oost-
Azië: maar de methode, welke zij ad
viseren, is anders. Wij zijn overtuigden
wij weten, dat hun methode bewezen
zou hebben een vergissing te zijn
maar dan zou het te laat zijn om die
fout te herstellen.
Al hetgeen wij vragen is, dat de Vei
ligheidsraad ons de gelegenheid geeft te
bewijzen, dat onze methode zal leiden
tot de verwezenlijking van het gemeen
schappelijk doel waar wij naar streven.
Sprekende over de competentie van
de Veiligheidsraad merkte dr. Van
Royen op, dat hij dit onderwerp niet
eerder behandelde, omdat hij de Vei
ligheidsraad zo volledig mogelijk de
motieven der actie van de Nederlandse
regering in de laatste maanden wenste
uit te leggen. „Wij hebben niets te ver
bergen. Maar dit mag niet worden uit
gelegd als een erkenning onzerzijds van
de bevoegdheid van de Veiligheidsraad
deze zaak verder te behandelen."
Het gebeurde in Indonesië was met
een schending van de internationale
vrede, maar eerder een schending van
de binnenlandse vrede. Deze blijft voor
de uitsluitende verantwoordelijkheid
van de leden van de V.N. op welker ge
bied zulks gebeurt. Hetgeen op Java en
Sumatra gebeurde betekent geen be
dreiging van de internationale vrede
en veiligheid. Dr. Van Royen merkte
op volledig begrip te hebben voor de
belangstelling, welke landen ais
Australië, India, de Filippijnen en an
dere aangrenzende landen hebben voor
de Indonesische kwestie, maar dat geeft
de Veiligheidsraad nog niet het reent
in te grijpen in wat een intern confl'ct
was en nog is binnen de grenzen va»
het Koninkrijk der Nederlanden.
Dr. Vgn Royen moest met betrekking
tot de competentie van de Veiligheids
raad concluderen, dat de Indonesische
kwestie buiten zijn bevoegdheid valt.
Hij haalde hierna de uitlatingen aan
van de gedelegeerden van België,
Frankrijk, Brazilië en China om aan
te tonen, dat inzake de competentie
van de Raad in deze kwestie nog geen
enkel duidelijk standpunt was ingeno
men.
De Nederlandse gedelegeerde zei, dat
er een groot aantal vraagstukken zijn,
zelfs vitale vraagstukken voor de vrede
van de wereld, met betrekking waartoe
de V. N. nog niet in staat geweest zijn
een beslissende actie te ondernemen.
(Griekenland, Korea, Berlijn).
Waarom, zo vroeg dr. Van Royen, zou
de Raad, die niet in staat was een be
slissing te nemen in zaken, waartoe hij
competent was, nu trachten een beslis
sing te nemen in een vraagstuk, welke
buiten zijn bevoegdheid valt.
„Mijn regering staat vast op haar
standpunt dat de Raad onder de termen
van het handvest niet competent is de
Indonesische kwestie te behandelen. Als
sommige leden van de Raad van oor
deel verschillen, dan is mjjn regering
geneigd, zoals het vorig jaar, de kwes
tie van de competentie van de Raad
voor het Internationale Hof van Justi
tie te brengen".
Hij besloot zijn uitvoerige rede met
de opmerking, te weten, dat er critiek
is op de actie, welke Nederland thans
ondernomen heeft en dat er twijfel be
staat ten aanzien van de beweegrede
nen.
Hij kan alleen zeggen, dat „onze da
den onze beloften zullen staven". Deze
zijn:
„Dat wjj eerst de werkelijke vrede in
Indonesië zullen herstellen: dat wij dan
zo vlug als mogelijk is voort zullen gaan
met de vorming van de onafhankelijke
V. S. van Indonesië, een lid met zijn
eigen rechten in de V. N.
Dat wij ons zullen houden aan de be
ginselen, welke wij hebben aanvaard in
de Linggadjati- en Renvihe-overeen-
komsten en deze zullen uitvoeren.
Dat niets ons van deze gedragslijn zal
doen afwijken".
(De zitting werd hierna geschorst tot
15 uur).
JAVA ZEE
DE TOESTAND OP JAVA
Landing
heribon
aboemi
OModj^
Soerok
[ogfdfcar**
Neaeri. gebied
Republiek
K©dtrf#
%oiw«90 Mak»
Door Nederlandse troepen bezet
Nederlandse opmars
o Vliegvelden
Haarden v. verzet" (zwervende benden)
O concentraties v Rep. benden
INDISCHE OCEAAN
CARTO-48125
Van bevoegde zijde deelt men ons mede, dat officiële bevestiging is ontvan
gen van het bericht, dat Boekittinggi, de republikeinse hoofdstad van Soematra,
in Nederlandse handen is.
Een Nederlands militair woordvoerder heeft aan Aneta de bezetting van
Solo, Soerakarta en het oliecentrum Tjepoe bevestigd.
Van officiële zijde wordt voorts gemeld, dat Nederlandse troepen in Midden-
Java Bandjanegara, Rembang en Kalioerang hebben bezet. In Oost-Java werd
Wlingi in het Zuid-Malangse bezet. Nederlandse troepen landden voorts by
Bagan Si Api Api op de Noordkust van Sumatra en hebben deze plaats bezet.
Het Zuid-Assahanse werd volledig bezet en Nederlandse - troepen gingen over
tot zuivering van het district.
OE TOESTAND OP SUMATRA
Kotorodia W
Van officiële zijde wordt gemeld, dat
Nederlandse troepen in midden-Java
Bandjamegara, Rembang en Kalioe
rang hebben bezet. In Oost-Java werd
Wlingi in het Zuid-Malangse bezet.
Nederlandse troepen landden voorts bjj
Bagan Si Api Api op de Noordkust
van Sumatra en hebben deze plaats be
zet. Het Zuid Assahanse werd volledig
bezet en Nederlandse troepen gingen
over tot zuivering van het district.
Door de val van Rembang is het
schiereiland Japara afgesloten, waar
door het de Indonesiërs niet meer
mogelijk is de zee te bereiken.
Baga Si Api Api, 300 mijl ten Zuiden
van Medan, is het hoofdkwartier voor
uitgebreide smokkelhandel met Singa
pore.
Naar A.P. meldt, is van Nederlandse
Uit officiële kringen werd gisteravond
te Washington vernomen, dat de V. S.
Vervolgens sprak dr. Van Royen
Uitvoerig over de communistische ge
varen, die in Indonesië dreigen. HÜ
betoogde, dat de republikeinse regering
fceer sterk wordt beïnvloed door com
munisten met het voortdurende gevaar,
«at deze groep te eniger tijd plotseling
be volledige macht zal overnemen. De
fepubiikeinse regering had nooit vier
kant en openlijk stelling genomen tegen
he communistische bedreiging, doch zij
bad integendeel de communisten de
gelegenheid geboden zich als een
®?achtige organisatie in belangrijke po
rties te nestelen. Zelfs na het oproer
van Moeso had Hatta de Sovjet-Unie
geprezen als exponent van de zaak der
rijheid van de koloniale volken. Het
was volgens dr. Van Royen een gevaar-
tike misvatting te denken, dat met het
erslaan van Moeso's revolutie het
^hhununistische gevaar geweken was.
Vandaag komt de Veiligheidsraad bijeen om de Indonesische kwestie te behan
delen. De buitengewone zitting van Maandag j.l. bracht echter reeds enkele
afgevaardigden bij elkaar, die de door de Nederlandse zuiveringsactie ontstane
situatie bespraken. Links dr. Van Royen, hoofd van de Nederlandse delegatie by
de Ver. Naties, geïnterviewd door een journalist. Rechts de Australische
afgevaardigde kolonel W. R. Hodgson in gesprek met dr. Palar (Republiek) en
Faris el Khoury, voorzitter van de Syrische delegatie.
de Veiligheidsraad zullen vragen de Ne
derlanders op te dragen het vuren te
staken en hun „politionele actie" te be
ëindigen. Instructies dienaangaande zijn
dr. Jessup te Parijs gegeven.
De Nederlanders hebben verklaard
volgens de woordvoerder der Ameri
kaanse delegatie, dr. Peil, dat hun ac
ties in Indonesië vandaag om 12 uur
(Parjjse *Üd) voltooid zouden z(jn- Hij
meende echter, dat het hier niet een
soort strijd betrof, die kon worden be
ëindigd volgens tijdschema. De Neder
landers zouden zeer veel te doen heb
ben met het bestrijden van guerilla-
taktiek.
De houding van de V. S. in de bijeen
komst van de Veiligheidsraad van van
daag zal, naar Amerikaanse kringen gis
teravond onthulden, tamelijk gematigd
zijn. De Amerikaanse delegatie heeft een
resolutie ontworpen, die door dr. Ph. C.
J essup aan de raad zal worden voorge
legd en waarin verzocht zal worden, het
vuren te staken, teneinde nieuwe onder
handelingen voor een vreedzame rege
ling mogelijk te maken, aldus deelde de
woordvoerder van de Amerikaanse dele
gatie, dr. Peil aan de correspondent van
het A. N. P. mede.
Hij voegde toe, dat de Amerikaanse
resolutie niet zou vragen om terugtrek
ken van de Nederlandse troepen in de
posities, die zij voor 18 December in
namen.
Te Parijs is bekend, dat een dergelijk
terugtrekken verzocht zou worden door
Australië, welk land geen lid van de
Raad is en daarom niet het recht heeft
resoluties voor te dragen.
Intussen vernam A. P. echter van een
Amerikaans woordvoerder dat het voor
stel het volgende zal inhouden:
1. Dat de vijandelijkheden onmiddel
lijk worden gestaakt.
2. Dat de Nederlandse troepen op hun
uitgangspunten zullen terugkeren.
3. Dat de geïnterneerde republikeinse
leiders, die bij de verovering van Djocja
werden gevangen genomen, onmiddellijk
zullen worden vrijgelaten.
Dit bericht wordt door U. P. bevestigd.
Het blijft dus 'n punt van twijfel welke
nu precies de houding is der V. S. en
wat de resolutie bevat. De republikeinse
delegatie had een verzoek aan de Veilig
heidsraad in bovenomschreven zin op
gesteld.
Wat de houding van Rusland betreft,
zou men een aanwijzing kunnen vinden
in een uitzending van radio-Moskou. De
commentator zei, dat Nederland een
„val" had gezet voor de republiek en dat
de C. v. G. D„ bestaande uit vertegen
woordigers van Amerika. Australië en
België, daaraan haar „zegen"' had ge
geven. De aanval was beraamd met
steun van Amerikaanse kapitalisten.
Omtrent de houding van Engeland,
Frankrijk en China was volgens A. P.
weinig betrouwbaars te vernemen. Het
Foreign Office weigerde commentaar te
leveren. Wel waren er berichten, dat
Amerika en Engeland overleg hebben
gepleegd.
De correspondent van A. P. wijst dan
verder op de te verwachten houding van
België, welk land de rol van vriend
schappelijke nabuur van Nederland zal
spelen.
Volgens A.P. zou mr. J. H. van Royen
bij de behandeling van de Indonesische
kwestie in de Veiligheidsraad aanbie
den het vraagstuk van de jurisdictie
van de raad in deze kwestie voor te
leggen aan het Internationale Hof van
Justitie in Den Haag.
Abdoel Rahman Azzam Pasha, secre
taris-generaal van de Arabische Liga,
heeft verklaard, dat de Nederlandse
actie in Indonesië aangemoedigd was
door de „onverschilligheid ten opzichte
van de eisen van rechtvaardigheid" van
de Verenigde Naties en de erkenning
van faits accomplis, gebaseerd op het
gebruik van geweld. Na de houding
van de Ver. Staten tegenover Palestina,
kreeg Nederland de overtuiging, dat
„het beste middel tot uitvoering van
haar imperialistische plannen was het
gebruik van geweld en het fait ac
compli".
zjjde vandaag bevestigd, dat Neder
landse troepen Soerakarta, de tweede
stad van de republiek, bezet hebben,
evenals de olievelden van Tjepoe.
A. P. meldt in aansluiting hierop, dat
ook Blitar dat ten Zuid-Westen van
Malang ligt, door Nederlandse troepen
is bezet.
In welingelichte kringen te Batavia
verwacht men elk ogenblik een mede
deling, dat de Nederlandse troepen,
die uit de richting van Semarang kwa
men contact hebben met de luchtlan
dingstroepen. die Zondag Djocja bezet
hebben.
De Nederlanders gaven geen bijzon
derheden over de val van Soerakarta.
maar een woordvoerder gaf te kennen,
dat de tegenstand van de republikei
nen in de stad niet zwaar geweest was
De woordvoerder zei. dat hij geen
bijzonderheden kon geven over de ver
overing van Tjepoe en hij weigerde de
berichten te bevestigen, dat de repu
blikeinen teruggetrokken waren na
oliebronnen in brand gestoken te
hebben.
De Nederlandse censuur heeft het
overzenden verboden van alle berich
ten, die door radio-Kediri, het enige
zendstation op Java, dat nog in handen
is van de republikeinen, zijn verspreid.
De censuur-dienst heeft anderzijds for
meel de verspreiding verboden van alle
militaire berichten, uitgezonderd die,
welke in de officiële communique's
zijn vervat.
De militaire autoriteiten hebben de
drie inzittenden van de Catalina, die
Zondag op Djocja landden, thans vrij
gelaten. Volgens een woordvoerder van
het leger zouden zich, naar A.P. meldt,
op West-Java kleine incidenten hebben
voorgedaan.
Generaal Soedirman, die ziek is,
staat onder Nederlandse medische be
handeling.
De Staten van Suriname hebben een
telegram gezonden aan het ministerie
van Overzeese Gebiedsdelen, waarin
gezegd wordt, dat zij „met grote te
leurstelling vernomen hebben" van de
militaire actie in Indonesië. De „Persa-
toean Indonesia", een vereniging van
Indonesiërs in Suriname, heeft een te
legram gezonden aan Koningin Julia
na, waarin wordt verklaard, dat de In
donesiërs in Suriname „ze.er teleurge
steld zijn over de schending van de
„Renville-overeenkomst" en waarin
beleefd wordt verzocht om onmiddel
lijke vrijlating van Soekarno, Salim,
Hatta en Soedirman en om hervatting
van de besprekingen met de republiek-
Ten aanzien van de militaire actie in
Indonesië zegt het blad „Suriname"
onder de kop „Wat dan?" van mening
te zijn, dat de actie een einde zal ma
ken aan alle Nederlandse illusies. De
federale staten hebben dezelfde doel
stellingen als de republiek, doch de fe
deralisten spelen het spel op een ande
re wijze en beantwoorden kwasi met
kwasi. Het blad meent, dat de Neder
landers niet rustiger zullen slapen, na
dat zij de actie als met succes besloten
zullen hebben beschouwd.
iCARTO-4
WRd*riandw opmar*
Door NodJrocpan bmf
FFPH Omte-tfctf. MZ«Q op 17. Doe. W<8
Situatie op Java en Sumatrazoals deze
na de berichten van gisteren in de loop
van de dag was. Inmiddels zijn evenwel
de posities gewijzigd, gelijk uit
de laatste berichten in dit nummer
is te constateren.
Uit Costa Rica- wordt gemeld, dat de
opstandelingen, die vanuit Nicaragua
Costa Rica zijn binnengevallen, in een
stad in de nabijheid van de Nicaragu
aanse grens, die zij bezet hebben, zes le
den van het internationale Rode Kruis
in Costa Rica hebben doodgeschoten.
Onder de slachtoffers bevinden zich een
katholiek priester en dr. Antonio Facio
Castro, de zoon van een vooraanstaand
Costa-Ricaanse chirurg.
De slachtoffers werden na de moord
beroofd. Hun lijken werden verminkt.
Gemeld wordt dat de slachtoffers in
koelen bloede, door van dichtbij afge
vuurde schoten werden vermoord, toen
zij trachtten een ziekenhuis in te richten
in een afgelegen boerenwoning, in de
nabijheid van de bezette stad.
Volgens sommige berichten zouden de
aanhangers van ex-president Rafael Cal-
deron Guardia zich bevinden op 70 km.
ten noorden van de hoofdstad van Costa
Rica en in een hevig gevecht gewikkeld
zijn met de regeringsstrijdkrachten. Ver
der zou gevochten worden tussen San
José en de haven van Limon, waar op
standelingen zouden pogen naar de
hoofdstad op te rukken.
De commissie, welke door de Ameri
kaanse staten werd ingesteld naar aan
leiding van het beroep van Costa Rica
op het te Rio de Janeiro gesloten verdrag
tot het verlenen van wederzijdse bij
stand in geval van een onuitgelokte aan
val, is naar Nicaragua vertrokken, ten
einde een onderzoek in te stellen naar
de juistheid van de beweringen van Cos
ta Rica, dat Nicaragua de hand heeft in
de inval in Costa Rica.
De speciale correspondent van het
Chinese blad Sin Po meldt: Welinge
lichte republikeinse kringen te Bata
via hebben verklaard, dat wel vast
staat, dat 35.000 gearresteerde commu
nistische opstandelingen thans in vrij
heid z}jn gesteld, teneinde tegen de
Nederlanders mee te strijden. Mogelijk
zijn ook de gearresteerde leiders in vrij
heid gesteld.
De vereniging van Deens luchtvaart-
personeel, welke 700 personen, die
werkzaam zijn op het vliegveld Kastrup.
omvat, heeft heden een resolutie aange
nomen, waarin de Nederlandse actie in
Indonesië veroordeeld wordt. In de re
solutie aan het kabinet en het parlement
wordt medegedeeld, dat het personeel
op Kastrup de Nederlandse luchtvaart
maatschappij zal boycotten, indien
het. Deense kabinet niet protesteert tegen
de actie, hetgeen, blijkens uitlatingen
van de Deense premier, niet zal gebeu
ren.
Verwachting tot Donderdagavond.
Droog weer met enkele overdrij
vende wolkenvelden en plaatselijk
nevel of mist. In het Noorden van
het land weinig wind. In het Zuiden
zwakke tot matige Oostelijke wind.
Vannacht lichte en op sommige
plaatsen matige vorst. Morgen over
dag meest lichte vorst.
Zon; 8.47—11.31; Maan: 0.40—12.55.
De administrateur van het Plan-
Marshall, Paul Hoffman, heeft verklaard,
dat zijn onderzoek naar de toestand in
China tot resultaat heeft gehad, dat het
herstelprogram van 70 millioen dollar
wordt opgeschort: Het program van we
deropbouw zal worden „uitgesteld tot
de toestand in China opgehelderd is".
Amerika heeft zelfs besloten, de plan
nen voor technische projecten, op enkele
uitzonderingen na, op te schorten. Deze
projecten bevatten bijvoorbeeld*de we
deropbouw van dokken en het transport
systeem. Na een onderhoud met presi
dent Truman deelde Hoffman verslag
gevers mede, dat de verdeling van hulp
goederen in de vijf Chinese steden, waar
in de ECA thans werkzaam is, voortgang
zal vinden, zelfs indien deze steden in
handen van de communisten zouden ko
men, mits een de facto regering der
communisten de veiligheid van ECA-
personeel en volledige publiciteit, dat de
hulp van de V8. uitgaat, verzekert
De centrale raad van de Kwomintang,
het hoogste politieke lichaam van de
Chinese regeringspartij, heeft vandaag
de door Soen Fo voorgelegde en door
Tsjang Kai Sjek geaccepteerde minister-
lijst goedgekeurd.
Op het laatste ogenblik werd het
kern-kabinet uitgebreid van vier tot zes
leden.
Communistische strijdkrachten hebben
de belangrijke Noord-Chinese havenstad
Tangkoe thans volledig in hun bezit.
Hsinho, even ten Noorden van Tangkoe,
is eveneens door de opstandelingen ver
overd. Hierdoor is de druk, die de com
munisten op Tientsin uitoefenen aan
zienlijk vergroot. Foe Tsjo-Yi, een ge
neraal van de regeringstroepen, heeft
bevolen te Tientsin en Peiping voorbe
reidingen te treffen voor straatgevech
ten. Beide steden zijn, op het verkeer
door de lucht en.per radio na, volledig
geïsoleerd. De generaal heeft het groot
ste deel van zijn strijdkrachten op deze
steden kunnen terugtrekken. Enkele re
geringslegers zijn echjer 50 km. ten Wes.
ten van Tientsin door de communisten
omsingeld, en door de val van
Tankoe zijn zij niet meer in staat, over
zee te ontvluchten.
Volgens militaire waarnemers is de
strijd ten Noorden van de Yangtse reeds
zo goed als beslist. De daar gesta-
tionneerde troepen schijnen niet meer in
staat te zijn een krachtige communis
tische aanval op te vangen.
De haast, het woekeren met seconden,
vaak gepaard gaande met het ver
kwisten van uren, maakt het leven
waardeloos en belachelijk.
De permanente militaire commissie,
opgericht door de commissie voor de
defensie van de vijf landen, die het
pact van Brussel hebben ondertekend,
beeft met goedkeuring van de vijf mi
nisters van defensie besloten, dat
West-Europa de eerste verdedigings
linie zal zijn. aldus heeft de Belgische
minister van defensie, kolonel Raoul de
Fraiteur, aan de commissie voor de
defensie van de Belgische Kamer van
afgevaardigden meegedeeld.
Na besloten te hebben, dat West-Eu
ropa een geschikt gebied zou zijn voor
een gevecht in de eerste linie, heeft de
commissie een plan opgesteld voor het
vormen van een gemeenschappelijk
militair potentieel, inclusief manschap
pen en economische hulpbronnen-, aldus
de minister. De permanente commissie
is begonnen met het opstellen van een
inventaris van oorlogsmateriaal, dat in
het bezit is van de vijf mogendheden.
Naar aanleiding van de Belgische
deelneming aan het pact van vijf.
deelde de minister mede. dat hij on
mogelijk alle verantwoordelijkheid
alleen op zich kan nemen. Daarom is
een commissie van landsverdediging
ingesteld, waarvan behalve de minis
ter van defensie deel zullen uitmaken
de eerste minister, de ministers van
financiën, binnenlandse zaken en be
groting. alsmede de drie chefs van de
generale staf.
De minister zei verder, dat de Bel
gische bijdrage tot het militaire pact
de tien lichtingen niet te boven zou
gaan. België zal zich toeleggen op de
bouw van straalvliegtuigen. waarvan
Nederland de motoren zal leveren.
Van Nederlandse zijde is de C. v. G. D.
er officieel van in kennis gesteld, dat de
Australische, Amerikaanse en Belgische
afgevaardigden van de commissie zich
te Kalioerang in veiligheid bevinden.
Een Belgisch officier is vandaag per
vliegtuig naar Djocja vertrokken om
contact op te nemen met de leden van
de C. v. G. D.
Begin Januari 1949 zal de rantsoen-
waarde van spijs vet van 200 gram op
250 gram worden gebracht, d.w.z., men
zal naar keuze op de nieuwe bon voor
voedingsvetjen een gelijke hoeveelheid
boter of margarine of spijsvet kunnen
kopen. In verband hiermede mogen om-
smelters sedert 20 December j.l. geen
bak- en braadvet of gesmolten dierlijk
vet in verpakkingen van 0,2 of 0.4 kg.
meer afleveren. Hetzelfde geldt voor
grossiers en detaillisten met ingang van
30 December a.s. De hoeveelheden
spijsvet, die op 31 Dec. nog in de oude
verpakking bij grossiers en detaillis
ten aanwezig zijn, kunnen aan de om-
smelters ter omsmelting worden terug
gezonden.
De als gevolg van de aangekondigde
subsidieverlaging in het nieuwe jaar
noodzakelijk geworden prijsverhoging
voor spijsvet bedraagt gemiddeld 3 cent
per 100 gr. In verband met de verhoog
de rantsoenwaarde worden pakjes bak
en braadvet van 250 gram in de handel
gebracht, welke 41 cent zullen kosten.
Aangezien ook het subsidiebedrag op
vlees werd gewijzigd, moesten eveneens
voor dierlijk vet de prijzen worden her
zien. Ook vor dit product wordt, in ver
band met de verhoogde rantsoenwaar
de, een verpakking van 250 gram inge
voerd, waarvan de prijs 49 cent zal be
dragen. Voor bak- en braadvet, resp.
gesmolten dierlijk vet in verpakking
van 500 gram geldt een maixmumver-
koopprijs van 82 cent, resp. 98 cent per
pakje. Op de nieuwe bonnen voor voe-
dingsvetten mogen pakjes vet van 200
grain of 400 gram niet meer verkocht
worden.
Gisteren kwamen de hoofdbesturen
van de bij het N.V.V. aangesloten bon
den in vergadering te Amsterdam bij
een ter bespreking van de huidige
situatie in Indonesië.
De gedelegeerde van het Opperbe
stuur in Indonesië, de heer L. Neher,
gaf een uiteenzetting van de ontwikke
ling der oderhandelingen, welke heeft
geleid tot de beslissing om het be
stand met de regering van de Indone
sische republiek op te zeggen en tot
daadwerkelijk optreden over te gaan.
De hoofdbesturenvergadering ver
wacht, dat de Nederlandse werknemers
geen gehoor zullen verlenen aan op
roepen om het werk neer te leggen of
andere onberaden stappen van welke
aard ook zullen doen, omdat hierdoor
het bereiken van een vreedzame oplos
sing eer wordt bemoeilijkt dan bevor
derd.
De directeur van het telegraafkan
toor te Amsterdam heeft Maandag een
telegram van de E.V.C., bestemd voor
het Wereldvakverbond, geweigerd. De
directeur achtte de invloed van het
telegram in strijd met de veiligheid
van de staat. De E.V.C. sprak om. van
een „koloniale oorlog".
De Eerste Kamer heeft in haar ver
gadering van gistermiddag een aantal
minder belangrijke wetsontwerpen af
gedaan. Ze zal, behoudens bijzondere
omstandigheden, de eerste week van
Januari weer bijeenkomen.
