Amerikaanse resolutie in Veiligheidsraad
Order het vuren te staken
Terugtrekken van troepen
China steunt Amerikaanse
resolutie
Troepen uit Semarang en
Djocja maken contact
Levenslang voor
Woudenberg
Rede van Jessup
Vliegveld Boekittinggi onbeschadigd
Marshall-hulp voor Indonesië
door V.S. stopgezet
Opmars naar
Bantam
Tot hoofd en hart
Actie in Indonesië
geoorloofd?
DE RESOLUTIE!
1
Het weer.
HOTEL-REST. v. AKEN
DONDERDAG 23 DECEMBER 1948
JO
72ste JAARGANG No. 24341
Frans veto?
m-
Roem en Setiaboedi
geïnterneerd
Indische Oceaan
Strijdkrachtenprogramma
tijdens de feestdagen
„GEIERWERKE" VOOR
- NEDERLAND
Landing op Toba-meenr
PORTRET KONINGIN
NIET OFFICIEEL
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
f Hoofdredacteur: Drs. H. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
I 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
9
(Telefonisch van onze Parijse correspondent)
De eerste dag: van het door de Belgische gedelegeerde Van Langenhoven
voorgezeten Indonesische debat in de Veiligheidsraad is geëindigd met een
onbetwistbaar prestige-succes voor de vertegenwoordiging van de Indonesi
sche Republikeinen. Hun woordvoerder, de heer Palar, had aan het slot van
zijn verklaring de Raad gevraagd om een onmiddellijk bevel tot het staken
van het vuren uit te vaardigen en een bevel aan de Nederlanders hun troepen
onmiddellijk terug te trekken op de stellingen, welke zij bezet hielden in over
eenstemming met de bestandsovereenkomst. De gedelegeerde van de Ver
enigde Staten, de heer Jessup, bracht een ontwerp resolutie ter tafel in
vereniging met Syrië en Columbia, waarin de Raad de partijen uitnodigt
onverwijld de vijandelijkheden te staken en onmiddellijk de strijdkrachten
terug te trekken naar hun respectievelijke zijden van de gëdemilitairiseerde
zones, zoals vastgesteld bü de bestandsovereenkomst van 17 .Januari 1948.
berust ook nu volgens Amerikaanse
zienswijze in het feit, dat vijandelijkhe
den op grote schaal in Indonesië een be
dreiging vormen van de internationale
vrede en veiligheid. Jessup citeerde rij
kelijk uit diverse rapporten van de
C.G.D. en uit zich zelf, d.w.z. uit vroe
gere verklaringen, door hem als hoofd
der Amerikaanse delegatie in de Veilig
heidsraad gedaan, en hierop construeer
de hij dan in hoofdzaak het volgende.
Na zorgvuldige bestudering van het
tot dusver ter beschikking gestelde ma
teriaal kan de regering der Verenigde
Staten geen enkele rechtvaardiging vin
den voor het hervatten van de vijande
lijkheden. Indien zoals beweerd is be
standsschendingen door de Republiek
zich zo talijk en zo uitgebreid hebben
voorgedaan, dan had de Nederlandse re
gering deze ter kennis van de Raad
moeten brengen, alvorens het Bestand
op te zeggen en tot militaire actie over
te gaan. Nederland heeft het Bestand
verbroken. Het heeft dit gedaan onder
omstandigheden, die een schending zijn
van art. 10 van het bestandsaccoord, vol.
gens hetwelk aan beëindiging van het
Bestand door een der partijen kennisge
ving aan de C.G.D. en aan de andere
partij vooraf behoort te gaan. Geen zo
danige notificatie bereikte de „commissie
in haar geheel" en geen notificatie be
reikte de Republiek te Djocja. Het sim
pele keiharde feit is, dat tegen des Raads
eigen bevel van 1 Augustus 1947 is in
gegaan.
In het kader van zulk een vertoog, dat
op een requisitoir tegen Nederland ge
leek, kan men bü Jessup's aandringen op
een rapport van de C.G.D., hetwelk de
Raad in staat zou stellen de uiteindelijke
verantwoordelijkheid te bepalen voor
Met falen van de pogingen der com
missie om een vreedzame oplossing te
bereiken, moeilük de gedachte van zich
afzetten, dat ook deze vraag naar dc
verantwoordelükheid voor dc Ameri
kaanse gedelegeerde eigenlük reeds op
gelost is.
Men begrijpt de lach van Palar. Ook
indien de Verenigde Staten in de Vei
ligheidsraad verslagen worden, bijvoor
beeld door het veto van een der andere
groten, blijft, voor de Republikeinse zaak
de morele steun, die Jessup's betoog haar
biedt, en de hoop, die zij niet zal nalaten
eruit te putten. En men beseft ook de
volle en bittere ernst van de woorden,
waarin vanmorgen aan het eind van zijn
uiteenzetting dr. Van Royen de Neder
landse vastbeslotenheid tot uitdrukking
bracht, dat niets, wat ook de kosten
en gevolgen mogen zijn, Nederland Van
PARIJS, 22 December
De tekst van deze Amerikaans-Colum-
biaans-Syrische ontwerpresolutie laat de
Raad met bezorgdheid de hervatting
van de vijandelijkheden in Indonesië
gadeslaan en hem, kennis hebbende ge
nomen van de rapporten van de Com
missie voor Goede Diensten, de hervat
ting van de vijandelijkheden beschou
wen als in strijd zijnde met de resolutie,
aangenomen door de Raad op 1 Augus
tus 1947. De voorgestelde ontwerp-reso-
lutie geeft de Republikeinse delegatie
minder dan waarom zij gevraagd had,
inzoverre zij niet het bevel bevat tot on
middellijke vrijlating van de gevangen
genomen Republikeinse autoriteiten. Zij
geeft daarentegen inzoverre meer, als zij
een instructie aan de C.G.D. behelst om
in een volledig telegrafisch verslag de
verantwoordelijkheid voor het uitbreken
van de vijandelijkheden vast te stellen.
De verklaring van Jessup bracht op
het gelaat van Palar een voldane lach;
terwijl aan het andere uiteinde van de
raadstafel de Nederlandse gedelegeerde
dr. Van Royen, het hoofd gesteund in
de linkerhand, de rechterhand ononder
broken tot het maken van aantekeningen
bewoog.
Er was in Jessup's betoog niets, wat al
de moeite, de zorgvuldigheid, de intelli
gentie en de overtuigingskracht, ten
koste gelegd aan de Nederlandse uiteen
zetting van Nederlands goed recht,
althans enigermate scheen te belonen. De
Raad, aldus Jessup, heeft thans de uit
eenzettingen van de standpunten der
beide partijen aanhoord; maar hp. Jes
sup, wilde daar nu niet op ingaan. Daar
na volgde dan het uitvoerig vertoog, dat
culmineerde in de indiening van de ge
noemde ontwerp-resolutie en dat aan
alles, wat de Nederlandse gedelegeerde
naar voren had gebracht, vlak voorbij-
£in§:.
De hulde, die de Nederlandse gedele
geerde bij herhaling had gebracht aan
de inspanningen van de C.G.D. vond
bijvoorbeeld in het vertoog van de heer
Jessup geen enkele beantwoording met
ook maar de geringste erkenning van de
eindeloos herhaalde pogingen, döor de
Nederlanders ondernomen om met de
Republikeinen tot een accoord te ko
men Het vertoog zette voorop, dat de
positie van de Verenigde Staten funda
menteel dezelfde was als in Juli en
Augustus 1947. De jurisdictie van de
Raad in de aangelegenheid berustte en
De vergadering van de Veiligheids-
aad is hedenmorgen om 10.45 uur
(oor de voorzitter Van Langenhoven
Heropend.
De vertegenwoordiger van China,
Chiang, citeerde de conclusie van de C. v.
G. D., dat Nederland zich' niet aan het
bestand heeft gehouden. Zijn delegatie
achtte de actie ditmaal veel ernstiger
dan bij de vorige politionele actie, om
dat het uitbreken van de vijandelijk
heden heeft plaats gevonden, ondanks
de inmenging van de Veiligheidsraad,
ondanks de Renville-overeenkomst en
ondanks de aanwezigheid van de C. v.
G. D.
Sprekend over de Nederlandse mo
tieven, die werden gegeven voor de on
mogelijkheid om met de Republiek tot
een overeenkomst te geraken, zeide hij:
Er mogen redenen zijn voor bezwaren,
doch deze hadden moeten worden voor
gebracht bij de C. v. G. D. of bij ae
Veiligheidsraad". De Chinese regering
is er van overtuigd, dat reele samen
werking tussen Nederland en Indonesië
nooit kan worden geboren uit een
machtsontplooiing.
Hp eiste een snelle actie van de Vei
ligheidsraad en verklaarde tenslotte,
dat China zal stemmen vóór de door
Amerika ca. ingediende resolutie.
Franse zegslieden bewaarden, volgens
A P een nauwgezet stilzwijgen over de
Franse houding, waarbij zij er op we
zen, dat het Franse ministerie van Bui
tenlandse Zaken het ge val verder wilde
bestuderen alvorens een besluit te ne
men. Persoonlijk bleken zij echter af
kerig te staan tegenover de voorgestelde
resolutie in haar huidige vorm.
Frankrijk heeft tot nu toe slechts
tweemaal van zijn recht van veto ge
bruik gemaakt. Een van deze veto s
werd uitgesproken 25 Augustus 1947
over een Russisch voorstel, dat een
commissie van de Veiligheidsraad toe
zicht zou houden op de bevelen van de
Veiligheidsraad aan de Nederlandse en
republikeinse troepen.
Het bevel „staakt-het-vuren" zelf was
toen reeds goedgekeurd.
Indien, zoals de Amerikanen vrezen.
Frankrijk over de driemogendhedenre-
solutie zijn veto zal uitspreken, bete
kent dit, dat de behandeling nog meer
tijd in beslag zal nemen, daar dan over
eenstemming bereikt zal moeten worden
over een andere resolutie. De V. S., al
dus maakten woordvoerders van de de
legatie aan A. P. duidelijk, zullen niet
toestaan, dat de Indonesische kwestie
onbeslist blijft.
Een Britse zegsman zei, dat zijn
regering voorstander was van een
onmiddellijk bevel ,,staakt-het-vu-
ren", maar dat zij gereserveerd staat
ten opzichte van een verzoek, dat de
Nederlanders het veroverde gebied
prijs zullen geven.
Gezien de houding van Rusland tij
dens de behandeling in de Veiligheids
raad van de politionele actie, wordt het
waarschijnlijk geacht, dat Malik de be
noeming van een commissie van de Vei
ligheidsraad zal vragen voor toezicht
op de door de Veiligheidsraad te nemen
maatregelen.
Generaal Romulo, het hoofd der Phi-
lippijnse delegatie, heeft aan de Veilig
heidsraad medegedeeld, dat hij eerst in
Januari aan de behandeling van het In
donesische geschil zal kunnen deelne
men. In zijn telegram verklaart Romulo
dat de Nederlandse actie in strijd is met
de door Nederland aangegane verplich
tingen en in strijd met het handvest der
V. N.
Naar de mening van de Philippijnen
is het de eerste taak van de Raad on
middellijk een bevel tot het staken van
het vuren uit te' vaardigen. Generaal
Romulo vraagt aan de Veiligheidsraad,
het bevel tot het terugtrekken van dé
Nederlandse troepen tot de bestands
lijn en de onmiddellijke vrijlating van
de geïnterneerde republikeinse autori
teiten.
Hij zegt voorts, dat niet te verwachten
is dat Nederland een dergelijk bevel
zal opvolgen en betoogt, dat in dit ge
val een uitspraak van het Internatio
nale Hof van Justitie gevraagd zal moe
ten worden.
De tekst van de gemeenschappe
lijke resolutie van de V. S., Colum
bia en Syrië, betreffende Indonesië,
luidt volgens U. P. aldus:
De Veiligheidsraad, met bezorgd
heid nota nemend van de hervat
ting der vijandelijkheden in Indone
sië en nota genomen hebbend van de
berichten der C. v. G. D., beschouwt
zulk een hervatting der vijandelijk
heden als in conflict te zijn met
de resolutie, die door de Veiligheids
raad is aangenomen op zijn 171ste
zitting op 1 Augustus 1947, en doet
een beroep op partijen om:
a. de vijandelijkheden onmiddellijk
te staken en
b. onmiddellijk hun gewapende
macht terug te trekken op de respec
tievelijke zijden van de gedemilita
riseerde zones, die zijn ingesteld op
grond van de wapenstilstandsover
eenkomst van 17 Jan. 1948.
Instrueert de C. v. G. D. om vol
ledig en snel telegrafisch rapport
uit te brengen over de ge
beurtenissen die sedert 12 December
1948 plaats vonden, daarin de ver
antwoordelijkheid voor het uitbre
ken van de vijandelijkheden taxe
rend.
het thans ondernomen werk zal af
brengen.
Voor het bijwonen van deze debatten
waren vandaag van de zijde van de pers'
maar matig veel belangstellenden opge
komen; van de zijde van het publiek
was de belangstelling zeer gering om
niet te zeggen nul.
De eerste foto's van de zuiverings
acties in Indonesië zijn thans radio
grafisch naar ons land overge
bracht. Hierboven: Met machinege
weren worden de aanvallende
kameraden gedekt, die in korte tijd
Djocja bezetten. Hiernaast: Dichtbij
het centrum van Djocja. Stellingen
worden ingenomen om de troepen
op de achtergrond te beschermen
Van officiële Nederlandse zijde
wordt gemeld dat Moh. Roem, voorzit
ter der republikeinse delegatie, en Se
tiaboedi (Douwes Dekker), adviseur
van de republikeinse regering, zijn ge
ïnterneerd. Het vliegveld van Fort de
Koek (Boekittinggi) is vrijwel onbe
schadigd in Nederlandse handen ge
vallen en onmiddellijk in gebruik ge
nomen. In Midden-Ja va hebben uit
Solo oprukkende Nederlandse troepen
Delanggoe veroverd. In het gebied ten
Zuid-Oosten van Demak heeft de be
volking op eigen initiatief wapens, mu
nitie en explosieven ingeleverd.
In Midden-Java verenigde de Neder
landse colonne, die uit Semarang in
Zuidelijke richting was opgerukt, zich
met de troepen in de omgeving van
Djocja.
Verder werden naast Soerakarta en
Tjepoe ook Parakan, Setjang, Wonoboso,
en Magelang bezet. Voordat de extre
mistische benden Tjepoe moesten ont
ruimen slaagden zij er in branden te
stichten in de stad en de olie-installa
ties. In Oost-Java bezetten de Neder
landse troepen Blitar en werden de be
langrijke werken van de Kali Konto on
der controle gesteld.
Op Sumatra werd ook Padangpand-
jang door de Nederlandse troepen bezet.
Over het algemeen is de weerstand zeer
gering. Tegenaanvallen werden nergens
ondernomen.
Er sneuvelden van 19 Dec. af acht Ne
derlandse militairen en 14 werden er
gewond, van wie één door een ongeval.
Officieel wordt gemeld, dat de eerste
troepen, die langs de weg van Sema
rang naar Djocja trokken, gisteravond
om 8 uur Bataviatijd Djocja zijn bin
nengetrokken.
De in Solo aangekomen troepen ont
vangen reeds brieven en pakketten, ter
wijl de distributie van kranten zoveel
mogelijk hervat is.
Met Kerstmis zullen extra-verstrek
kingen geschieden. De prijs van de le
vensmiddelen is zeer hoog.
Te Soerabaja is uit Djocja terugge
keerd de voorzitter van de Dewan Is
lam in Oost-Java, Hadji Noor Jasin. die
een half jaar geleden nabij de status-
quo-lijn met enkele andepen ontvoerd
en overgebracht werd naar Djocja. waar
hij in de gevangenis werd opgesloten.
Zondag kwam hij in de gevangenis te
Djocja tot de ontdekking, dat de ge
hele gevangenis leeg was. Sjarifoeddin,
die hij daags tevoren in een cel in zijn
De situatie op Java en Sumatra, zoals
deze na de laatste berichten van
gisteravond was.
8AnLo{N
OOO* Hl». TOM»*»
BUIT BIB'»
FCDE8AAL GtlltO
OiPOBUMINS GC8IEO
nabijheid had gezien, was verdwenen.
Jasin en enkele anderen meldden zich
bij de republikeinse troepencomman
dant, die zeide, dat 't de bedoeling was
de gehele gevangenis aan de politiek
van de verschroeide aarde prijs te ge
ven.
Jasin werd later door de Nederlandse
troepen aangetroffen en per vliegtuig
naar Soerabaja teruggebracht.
De Nederlandse ambassadeur in Wash
ington, dr. Van Klef fens, heeft gisteren
volgens A, P. gezegd, dat de Nederlandse
troepen in Indonesië „met een mini
mum aan strijd" oprukken. Dr. Van
Kleffens maakte deze opmerking op het
departement van Buitenlandse Zaken,
waar hij tezamen met de ambassadeurs
van Groot-Brittannië. Frankrijk, België,
Ver. Staten en Luxemburg deelnam
aan "besprekingen over het Noord-Atlan
tische Pact.
Hij deelde journalisten mede, dat „de
bevolking vredelievend en vriendschap
pelijk is en rustig aan het werk blijft. Ei
wordt geen noemenswaardige strijd ge
leverd".
Naar de Legervoorlichtingsdienst mee
deelt, zal het radioprogramma voor de
Nederlandse Strijdkrachten ook dit jaar
wederom de beschikking krijgen over
extra zendtijd, teneinde daardoor een
zo groot mogelijk contact tot stand te
brengen tussen onze strijdkrachten in
Indonesië en in de West en hun ver
wanten in het vaderland. Dientenge
volge zullen de uitzendingen van het
strijdkrachtenprogramma reeds om 18.00
uur beginnen en om 19.00 uur eindigen
op 24. 25, 26 en 31 December 1948 en
1 Janauri 1949. Bovendien zal een extra
uitzending verzorgd worden in de nacht
van oud en nieuw tussen 00.30 en 01.00
uur.
Van de programma's, welke via de
P.C.J.-zenders uitgezonden zullen wor
den naar Indonesië, uitzendingen die
dagelijks tussen 13.15 en 14.00 uur Ne
derlandse tijd verzorgd worden, moet in
de eerste plaats genoemd worden de
grote bijeenkomst, welke het strijd
krachtenprogramma Vrijdag a.s. te 13.00
uur belegt in de Domkerk te Utrecht,
waar een 1500-tal verwanten van mili
tairen bijeen zullen zijn en waar o.a,
zullen spreken ds. Koningsberger en
pater L. A. M. Goossens O.F.M.
Het internationaal bureau voor her
stelbetalingen te Brussel heeft bekend
gemaakt, dat het in zijn laatste drie zit
tingen de kapitale uitrusting van nog
68 Duitse fabrieken als schadeloosstel
ling aan bü het bureau aangesloten
landen heeft toegewezen.
Aan Nederland werden de Geier-wer-
ke te Lengerich, een fabriek van graaf-
werktuigen, toegewezen.
De Ver. Staten hebben Woensdag alle
Marshall-hulp aan Indonesië stopgezet
hangende een regeling inzake de vijan
delijkheden tussen Nederland en de In
donesische republiek.
Met betrekking tot deze maatregel
herinnert de Econ. Coop. Admin, er in
een communiqué aan, dat de E.C.A.-
gelden niet op nuttige wijze kunnen
worden gebruikt voor de levering van
goederen aan Indonesië, tenzij er „rede
lijke zekerheid" bestaat, dat de Ameri
kaanse hulp op doelmatige wüze kan
Van officiële zijde wordt gemeld, dat
Nederlandse troepen gisterochtend de
status quo-lijn in West-Java overschre
den in de richting Bantam, o.m. van
uit de omgeving van Tangerang en ten
Westen van Buitenzorg. Balaradja, 25
km. ten Westen van Tangerang, is reeds
door Nederlandse troepen bezet. De
mariniersbrigade rukte op uit Babat (25
km. ten Zuidoosten van Toeban) in
Zuidelijke richting, waarbij geen weer
stand werd ondervonden. In de omge
ving van Fort de Koek werden zuive
ringsacties uitgevoerd. Hedenochtend
landden Nederlandse troepen in water
vliegtuigen op het Tobameer nabij Ba-
lige. De troepen werden bij deze plaats
aan land gezet, waarna het vliegveld
van Siborong Borong werd bezet.
Bantam, dat dikwijls omschreven
wordt als het meest onherbergzame ge
bied van Java, werd verleden jaar van
de overige republikeinse gebieden van
Java afgesneden ten tijde van de eerste
politie-actie. Dit gebied, dat beroemd is
om zijn peper, herbergt de laatste re
publikeinse bolwerken op West-Java.
Uit Nederlandse militaire bronnen
verneemt U. P.„ dat de republikeinen
minstens de helft, der gevangenen heb
ben vrijgelaten, die tijdens de commu
nistische staatsgreep van September
werden gearresteerd en geïnterneerd in
Soerakarta. De overigen, zo wordt van
dezelfde zijde gemeld, zijn door de repu
bliek overgebracht naar Madioen. Vol
gens deze Nederlandse bronnen werd
Soerakarta bij de nadering van de Ne
derlanders door de Indonesiërs geplun
derd en de rijstv'oorraden van de stad
vernietigd. De voedsel- en electriciteits-
voorziening van de stad bevindt zich in
slechte conditie. In de stad zelf heerst
volkomen rust.
De gewezen leider van het Ne
derlandse Arbeidsfront, J. H. Wou
denberg." tegen wie op 13 December
voor het Amsterdamse Bijzonder
Gerechtshof de doodstraf is geëist,
is hedenochtend veroordeeld tot le
venslange gevangenisstraf.
In de sententie overweegt het Hof o.m.
dat het verweer van verdachte, als zou
hij geen opzettelijke medewerking aan
de vijand verleend hebben, moet wor
den verworpen. Verdachte heeft geheel
vrijwillig medegewerkt aan de maat
regelen van de vijand, die tot doel had
den elke vorm van arbeidsverstoring
tegeri te gaan. Verdachte heeft een on
gekend grote bereidwilligheid aan de
dag gelegd en is in zijn propaganda,
vooral in zijn radioredevoeringen, met
zeer grote sluwheid te werk gegaan,
waarbij hij zich niet heeft ontzien om
de rechten van arbeiders, die weigerden
zich bij het N.A.F. aan te sluiten, als
vervallen te verklaren.
Het Hof heeft zeer ernstig overwogen,
de door de procureur-fiscaal 'geëiste
doodstraf uit te spreken, doch meent,
dat gezien het feit, dat het door ver
dachte gestelde doel in slechts zeer ge-
Verwachting tot Vrijdagavond.
Overdrüvende wolkenvelden, maar
overwegend droog weer met hier en
daar nevel of mist. Meest zwakke
wind tussen Noord en Oost. In de
kuststreken van het Noorden van
het land: Liöhte dooi tot temperatuur
om het vriespunt. Elders in het land:
In de nacht lichte en plaatselük ma
tige vorst, in de middag temperatuur
om het vriespunt.
Zon: 8.47—16.32; Maan: 1.39—13.18.
ringe mate is verwezenlijkt, te kunnen
volstaan met levenslange gevangenis
straf en ontzetting uit de openbare rech
ten voor 'de duur van het leven.
Naar wij van het secretariaat van H.
M. Koningin Juliana vernemen, is in
sommige kringen de indruk gevestigd
alsof het in de dagbladen gepubliceer
de portret van H. M. de Koningin, ge
schilderd door de heer Willy Sluyters,
een officieel portret zou zijn, dat in op
dracht van het Koninklijk Huis is ver
vaardigd. Teneinde misverstand te voor
komen. melden wij thans, dat dit por
tret aan de hand van bekende foto's ver
vaardigd werd in opdracht van de uit
geverscompagnie „De Branding" te De
Bilt.
worden gedistribueerd onder de bevol
king van Indonesië en zal bijdragen tot
het economisch herstel, zowel in dat ge
bied als in Europa.
Zolang de situatie in Indonesië niet zal
zijn opgehelderd, is het onmogelijk na te
gaan, of het programma van economi
sche hulpverlening in dit opzicht effe
tief zal zijn. en het zou derhalve niet
gerechtvaardigd zijn voort te gaan met
het verstrekken van E.C.A.-gelden ten
behoeve van dit gebied.
Het communiqué zet voorts uiteen, dat
het door de leider van de E.C.A., Paul
Hoffman, genomen besluit geen invloed
heeft op het E.C.A.-programma voor
Nederland, doch dat de voor Indonesië
uitgetrokken, doch nog niet gebruikte
gelden voorlopig ter beschikking zullen
worden gehouden. Paul Hoffman heeft
het besluit tot stopzetting van de hulp
verlening genomen na overleg te hebben
gepleegd met het departement van Bui
tenlandse Zaken.
Uit E.C.A.-cüfers blijkt, dat dit be
sluit ongeveer 14.100.000 blokkeert aan
hulp die reeds gemachtigd of gecontrac
teerd is.
Indonesië zal evenwel minstens nog
S 54.500.000 herstel-hulp ontvangen waar
voor contracten zijn getekend, zelfs
hoewel een deel van de betrokken goe
deren nog niet is afgeleverd.
De administrateur van het Plan-
Marshall, Paul G. Hoffman, heeft het
hoofd van de E. C. A.-missie in Den
Haag- hiervan telegrafisch op de hoogte
gesteld.
Voor een
PRIMA KERSTDINER
tegen normale prijs
Baan 1 hoek Houtplein - Tel. 11044
Bij v. Aken is tJ uit en thuis
hun zonen geen „koloniale troepen"
zijn, die een volk van zijn vrijheid be
roven en hardhandig tot knechtschap
brengen, doch in de volste zin van het
woord v r ij h e i d s-s t r ij d e r s zijn voor
die volkeren, welke wij .krachtens onze
roeping als Moederland moesten opvoe
den tot de volwassenheid van waarlijk
zelfstandige volkeren.
Nederland móést politioneel ingrijpen,
omdat anders een stuk van Indië
zou hebben belet, dat de vele, verschil
lende Indonesische volkeren werkelijk
vrij werden. Nederland móést ingrijpen
om steun te verlenen aan een grote
groep Indonesische volkeren, die anders
niet tot_ vrijheid zouden komen. Neder
land móést ingrijpen of zich volkomen
terugtrekken uit Indië. Dit laatste nu
zou onverbiddelijk leiden tot een ter
reur aan de ene kant en een slaafse af
hankelijkheid van verschillende Indone
sische volkeren aan de andere zijde, ofwel
tot een geweldige chaos van elkaar be
vechtende Indonesische volkeren, ofwel
tot overheersing door een vreemde mo
gendheid, die de Indonesische volkeren
wel „mores" zou leren.
Nederland heeft plichten tegenover
de Indonesische volkeren. Het móét die
volkeren helpen, om in een gevestigde
rechtsorde waarachtig zelfstandig te
worden. Het politioneel optreden werd
ons opgelegd door onze verantwoorde
lijkheid voor het werkelijk vr'J worden
van alle Indonesische volkeren.
Zich v rij w i 11 i g terugtrekken uit
Indië, vóór deze taak is vervuld, zou
niets minder betekenen dan verraad
plegen aan volkeren, waarvoor wij ver
antwoordelijk zijn, tot ze zich zelf zijn.
PASCH. VAN MARVILDE.
Schenkt niet te veel aandacht aan
kleinigheden, blijft altijd.de grote.lijn
zien.
Werd ons de kans geboden, de ge
sprekken te horen, die verant
woordelijke ministers en hoge
diplomaten en voorname adviseurs van
koning of president voeren kort voor
een land de oorlog verklaart, dan zou
den wij dolgraag gebruik maken van
die gelegenheid. Niet. om in politieke
geheimen te worden ingewijd, doch om
te achterhalen in hoever het geweten
daarbij 'n rol speelt, of. alvorens over te
gaan tot 'n oorlogsverklaring, serieus de
vraag wordt gesteld en ernstig de
kwestie onderzocht wordt omtrent de
zedelijke geoorloofdheid van do aanhan
gige oorlogsverklaring.
Feiten dwingen ons bevreesd te zijn,
dat de kwestie van oorlog of geen oor
log in sommige kringen veel te eenzij
dig bekeken wordt van kans- en nuts-
standpunt uit.
Zeker, zo een regering tot oorlogsver
klaring besloten heeft, dan legt de pro-
paganda-dienst van het oorlog-begin
nende land onmiddellijk uit aan het
publiek, dat oorlog een onvermijdelijke
noodzaak was, omdat het „andere" land
door zijn onrechtmatig optreden de
oorlog uitlokte en er geen ander mid
del dan oorlog bestond om aan een on
draaglijke toestand een einde te ma
ken.
Geen regering of volk wenst als ge
wetenloos-handelend beschouwd te wor
den, wel beseffend, dat gewetenloos
heid de meest onmenswaafdige houding
is.
Daarom is de massa van het volk ge-
J neigd te geloven, dat eigen land ge-
1 rechtvaardigd de oorlog begint. Spe-
j ciaal is dat in gevallen, waarin de oor-
i log schone beloften inhoudt aan econo
mische en politieke machtsuitbreiding.
Als bezitsdrang of machtsdrift een rol
meespeelt, gelooft men licht in het ge
oorloofde van handelingen, die voorde
len beloven op dat gebied.
Zuivere gewetensvorming is steeds
moeilijk, wanneer sterke passies zich
doen gelden. Nu zijn de rijken meest
al sterk door bezitsdrang gepassionneerd
en de machtigen lijden vaak bijzonder
aan machtsdrift, zodat het ook voor
economisch-rijke en militair-sterke
machten moeilijker is een zuiver gewe
ten te bewaren d»n voor de armere en
zwakkere landen. Daarom waarschijn
lijk vertoont zich bij niet-machtige
staten, bij kleine landen de kenmer
kende eigenschap, voortdurend de
kwestie van het recht naar voren te
schuiven en telkens aan te dringen op
het scheppen van rechtsregelingen, die
willekeur in optreden voorkomen of
remmen althans.
Juist omdat kleine landen «r niet aan
denken kunnen, zich door machtsver
toon tegen onrechtmatige behandeling
te vrijwaren, gaat hun hoop, tn ver
langen, hun belangstelling uit naar
rechtsregelingen als middel tot beveili
ging van hun positie.
Dat een Nederlander, Hugo de Groot,
de eerste sterke promotor van interna
tionaal recht was. kan ons derhalve
niet bevreemden. En het kan als een
stiik roem van Nederland gelden, dat
het zowel voor het binnen- als voor
het buitenland gevoelig is voor hand
having en bevestiging van hef natuur
recht en schepping van positief recht
op basis van het natuurrecht.
De uitdrukking ..mag dat zo maar?"
ligt een Nederlander dan ook op de
lippen.
Daarover mogen wij ons verheugen;
het getuigt immers van grote liefde
voor recht en van afkeer van willekeur.
Het kan ons dan ook niet verwonderen,
dat het volk, ook het gewone volk, nü
bij herhaling de vraag stelt:
„M ag dat zo maar in Ind ië?"
Kort na de oorlog stond de doorsnee-
Nederlander weinig sympathiek
tegenover het opdringende vrij-
heidsstreven van Indonesië. Ter verkla
ring van dat feit kan men verschillende
factoren aanwijzen. Hier vermelden wij
enkel het feit, dat vele Nederlanders
nog leefden in „koloniale" geest. Zij
vonden Indië's roep om onafhankelijk
heid een „revolutionnair gedoe." Indië
was „van ons" en wij waren daar ..de
baas"! Wie daarin verandering wilde
brengen, vergreep zich aan Nederlands
rechten. Ten opzichte van Indië leden
velen beslist aan ongeregelde bezits- en
machtsdrang, gevolg van het feit dat
wij. enkele eeuwen lang. daar over een
zwakker volk „baas" hebben gespeeld
en zelf daar dus „de koek ook gebak
ken hebben."
Psychologisch volkomen verklaarbaar
is het dus. det onder invloed daarvan
het geweten van velen niet zuiver
werkte. De machtsdrift en de bezitsdrift
werkten te sterk. Maar Nederland zou
Nederland niet zijn gebleven, wanneer
bij nadere bezinning het rechtsgevoel
niet volkomen in werking was geko
men. Vrij spoedig kwam er dan ook
kentering in de gedachtengang van ons
volk. De koninklijke belofte van Wil-
helmina. Indonesië zelfstandigheid te
geven, werd in al haar konsekwenties
aanvaard. Ons volk ging zich ver
plaatsen in de gedachte van Indonesië,
omdat het zich de rechtsvraag ging
stellen.
Op het ogenblik zijn de geesten in
Nederland zo gerijpt, dat men er zelfs
voor voelt, aan de Indonesische vol
ken onafhankelijkheid te geven.
Nu het rechtsgevoel tegenover Indo
nesië volkómen is gaan werken, stelt
menigeen uit het volk zich de vraag:
„is hervatting der politionele actie wel
geoorloofd"?
Ons volk heeft beslist vertrouwen ra
't oordeel der Regering. Het zal gelo
ven, dat het wel mag, omdat het in de
rechtschapenheid der Regering gelooft
en uitgesloten acht. dat de hele Kamer
met rechts-verkrachting accoord zou
gaan.
Dat het óók verlangt naar i n zc h t
in de geoorlooüheid van de politionele
actie is een feit en pleit voor ons volk.
Hoe klaarder aan het Nederlandse volk
wordt getoond, dat Nederland zijn rech
ten niet te buiten gaat, hoe beter.
Nog meer aanbeveling verdient het,
aan te tonen dat Nederland door zijn
politioneel ingrijpen louter zijn plicht
vervult tegenover de Indonesische vol
keren. Want ziet de Nederlander dat
in, dan zullen onze „jongens" in edeler
gesteltenis onder de tropenzon hun
zware werk verrichten; zij zullen ge
makkelijker hun zelfbeheersing bewa
ren en edelmoediger optreden tegenover
het Indonesische volk. omdat zij dan
beseffen, dat hun optreden werkelijk
een „dienen" is van het volk. om daar
aan rust en orde en veiligheid en wel
vaart en waarachtige onafhankelijkheid
te brengen en het te beschermen tegen
elementen, die genoemde goederen m
hoge mate bedreigen.
Komt het Nederlandse volk tot h e t
inzicht, dat ons land, ten koste van
offers, zijn verant-woordelijkheid
voor Indonesië aandurft, dam zal het
voor de ouders van onze jongens-in-
Indië. althans iets minder moeilijk wor
den. zich neer te leggen bij het pijn
lijke, dat van hen wordt gevraagd: dan
immers zal het tot hen doordringen, dat
(Vervoiff op 6e kolom)
