Vorming Interim-regering
NOORDPOOL SLEUTEL TOT OVERWINNING
IN TOEKOMSTIG WERELDCONFLICT
Zakelijkheid
BIRMA ZAL GEEN BRIGADE
NAAR INDONESIË ZENDEN
Voorbereiding Ver. Staten
van Indonesië
Drie republikeinse vliegtuigen
op vliegveld aangetroffen
Walter Bedell Smith vraagt ontslag
Kortste route tussen acht der
grootste industriegebieden
Tot hoofd en hart
Het weer
Medische dienst heeft in Serang handen vol werk
C.v.G.D. op de hoogte
gesteld
Als Amerikaans ambassadeur te Moskou
Koude geen
bezwaar meer
R.K. ORGANISATIES
PROTESTEREN
DINSDAG 4 JANUARI 1949
72sfe JAARGANG No. 24349
Arrestatie Mindszenty
plan van Cominform
RIJST TEN BATE VAN
T.B.C.-BEST RIJDING
Minister Drees naar Batavia vertrokken
Vrije verkiezingen
Een verklaring
India stemt toe
T.N.I. vaii Bawean
meldt zich
Republ. guerilla-regering
Van order „Staakt het vuren"
GEN. SPÖOR NAAR
DJOCJA
Aankomst „Groote Beer"
Australië en Zeela
nd plegen overleg
Mevr. Van Mcok op Schiphol
MICHIELS VAN VERDUYNEN
TE SINGAPORE
Tegen het arresteren van
Kardinaal Mindszenty
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESTRAAT S HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
(Van een bijzondere medewerker)
De bisschopsconferentie van de Ver
enigde Staten werd dit jaar be
sloten met het publiceren van een
gezamenlijk schrijven, waarin het Ame
rikaanse Episcopaat zijn gelovigen en
kele dingen voorhield, welke het van
het grootste belang achtte.
Op het katholieke leven in de Ver
enigde Staten en zeker op de activiteit
van het episcopaat wordt bij ons wei
nig de aandacht gevestigd. Een bis
schopsconferentie in Fulda krijgt in
onze kranten een vrij uitgebreid ver
slag. Een schrijven van Kardinaal Su-
hard wordt in brochurevorm verspreid
en aangekondigd als het document voor
de moderne tijd overigens niet ten
onrechte. Men zou hier de indruk krij
gen, dat de Amerikaanse bisschoppen
zoiets nooit deden.
Van hen zien we alleen zo nu en dan
Kardinaal Spellman, midden tussen een
groep kinderen.
Toch is het Amerikaanse katholicisme
er een van bijzondere stempel. Het is fris
en strijdbaar. West-Europa kan er nog
iets van leren.
Wij hoeven daarbij niet te wijzen op
de passages in deze brief, die handelen
over het herstel van de sociale en eco
nomische orde. Hierin staan wel zulke
primaire dingen, dat wij mogen zeggen
daar al veel verder mee te zijn. Het so
ciale leven in Amerika is nog veel on
rustiger en met veel grotere tegenstel
lingen dan het onze. Slechts langzaam
en omzichtig kan het naar de vrede
groeien.
Wat in dit schrijven ons West-Euro-
peërs vooral opvalt dat is de zakelijk
heid van toon. het democratisch-over-
tuigende, waarop harde waarheden zacht
gezegd worden. En dat is verder de be
zorgdheid die uit deze woorden klinkt.
Amerikaanse voorlichtingsbureau's op
katholiek gebied hebben ons graag wijs
gemaakt dat het met de Katholieke
Kerk nergens zo goed ging als in de
Verenigde Staten. De Kerk stond in
aanzien en ieder jaar traden nieuwe
duizenden toe.
Ongetwijfeld is dat, bij West-Europa
vergeleken, een voorsprong. Hier staat
de Kerk gewoonlijk niet in aanzien en
worden, over het geheel genomen, slechts
weinig bekeringen gemaakt.
Maar wat hebben wij aan een getal
zeggen de bisschoppen. Wat doen wij
met een steeds groter aantal naam-ka-
tliolieken. die misschien wel klagen, dat
de wereld zo slecht wordt en dat er
overal corruptie komt, maar die hele
maal niet in zich de plicht voelen ervoor
te werken, dat dit verandert.
Dat de algemene sfeer van het Ame
rikaanse leven steeds heidenser wordt,
is niet de schuld van de enkele mensen
die het geloof een haat gezworen heb
ben en met duivelse geslepenheid trach
ten te ondermijnen door het openbare
leven steeds meer in hun macht te krij
gen. Zij zouden zoveel succes niet heb
ben, als hun werk niet bevorderd werd
door talloze halve christenen.
Wij doen niet voldoende als wij dit
geval opmerken en veroordelen: wij
moeten de vernielende invloed van deze
levenshouding tegengaan door er een
volledig Christendom tegenover te
plaatsen.
En hiermede komen de bisschoppen
aan hun eigenlijke indeling. Successie
velijk behandelen zij het Christendom
thuis, in de school, (Amerika kent nog
in belangrijke mate de schoolstrijd), in
het sociale leven en in het burgerlijke
leven.
Wij zijn niet in staat, zeggen zij bij
voorbeeld, alle plaatsen voor intellec
tuelen, die ons toekomen» te bezetten,
om de eenvoudige reden dat wij daar
voor niet de geschikte krachten heb
ben. Gevolg is, dat wij verschillende aan
vallers ongestraft hun gang moeten
laten gaan, laat staan dat wij zelf het
offensief kunnen openen.
De sociale orde moeten wij doorvoe
ren op christelijke en Amerikaanse
wijze. Het zal moeten gebeuren met
veel overleg en uiterst veel geduld, niet
met politiek en economisch geweld.
Zo staat dit schrijven vol met zake
lijke dingen, die ieder een geheel pro
gram inhouden. Het is de blauwdruk
van een katholicisme, dat een dertig
jaar geleden nog volop te kampen had
met de ketterij van het al te actieve
Amerikanisme. Nu nog is het koel, con
creet, en op de man af. Maar voor ons
trage, lauwe West-Europeërs was het
misschien goed als we er eens wat nader
kennis mee maakten.
Verwachting tot Woensdagavond:
Meest zwaar bewolkt met tijdelijk
enige sneeuw of regen. Aanvankelijk
matige tot krachtige wind tussen
Zuid en Oost. later afnemende en
veranderlijke wind. Iets zachter.
Zon op: 8.48. Onder: 16.43.
Maan op: 11.50. Onder: 23.22.
De democratische senator Robert F.
Wagner uit New York heeft er bij de
Senaats-commissie voor de betrekkingen
met het buitenland op aangedrongen een
anderzoek in te stellen naar de on
rechtvaardige gevangenneming van kar
dinaal Mindszenty.
Zeer betrouwbare bronnen berichtten
gisteren, dat de arrestatie van kardinaal
Mindszenty een onderdeel vormt van
een plan, dat is opgesteld door de Com-
inform-eonferentie in Sofia, ongeveer
een maand geleden en gericht is op de
vorming van een „nationaal eenheids
front", waarbij alle Oost-Europese sta
ten betrokken zijn.
Nu de Amsterdamse actie ten ba
te van het Prinses Wilhelminafonds
ter bestrijding van de T.B.C. in Surina
me achter de rug is, zal in Februari de
rijst aan de beurt komen.
De pinda's, die binnen de kortst mo
gelijke tijd waren uitvèrkocht, hebben
f 15.000 opgebracht. De rijst zal echter
op een andere manier gedistribueerd
worden.
Iedere vereniging, vakgroep of andere
vertegenwoordiging van werknemers-
groepen kan per persoon een kilo rijst
aanvragen. Men schrijft dan aan het
Wilhelminafonds, pja. mevr. G. Wijs
mullerMeyer, Nassaukade 125. Doch er
is een restrictie, en dat is deze. Om het
zo eerlijk mogelijk te verdelen, heeft de
regering bepaald, dat er slechts één
kilo per gezin beschikbaar zal worden
gesteld. Het kan dus niet. dat twee wer
kende leden van één gezin ieder een
kilo rijst aanvragen.
Het fonds zal dan berichten op welke
manier de distributie en de betaling zal
geschieden, nadat de bestelling is ge
accepteerd bij de Surinaamse Bank.
De rijst zal f 2.— per kilo kosten,
waarvan f 1.ten goede komt van het
W ilhelminaf onds.
(Van onze speciale verslaggever)
Hedenmorgen om 8.28 uar is de mi
nister-president dr. W.. Drees naar Indo-
"«sië vertrokken. Gisteravond was de
reis vanwege de slechte weersomstan
digheden afgelast.
Heel Schiphol was gisternamiddag
tegen het uur. waarop het regerings
vliegtuig zou sfarten, in rep en roer.
..Polygoon" had het restaurant, waar de
minister de pers te woord zou staan,
met filmlampen en camera's gemeta-
morphoseerd in een filmstudio en een
ongewoon groot aantal journalisten
drentelde nerveus heen en weer. Alles
tezamen een, overigens niet voorop
gezette, demonstratie van de grote be
tekenis. die men allerwegen aan het in
grijpende besluit van de minister-pre
sident hecht. Daar was voorts de aan
wezigheid van mej. mr. M. A. Tellegen.
vertegenwoordigster van H. M. de Ko,-
hingin, van het op minister Van
pchaik na voltallige kabinet, die de
importantie van de gebeurtenis nog
dwingender deed uitkomen. Als het in
dit verband niet te oneerbiedig klinkt:
druppelsgewijs verschenen de minis-
®rs jn het restaurant. Minister Mans
et van weinige „niet-vlie-
nde" excellenties was. vergezeld
°h de heer L. Neher, de eerste die
tin opwachting kwam maken: minister
'eftinck sloot de indrukwekkende rij,
erwijl men ook de patriarchale figuur
an prof. Kranenburg, voorzitter van
de Eerste Kamer, kon waarnemen
Intussen: de minister-president ver
scheen niet. En het was tenslotte de
minister van Buitenlandse Zaken. mr.
D. U. Stikker, die, temidden van alle
spanning, het schokkende bericht we
reldkundig kwam maken, dat de reis
Van de minister-president niet zou
doorgaan; overigens met de geruststel-
knde toevoeging dat zulks alleen aan
de ongunstige weersomstandigheden tv
wijten was.
Hort daarop betrad minister Drees,
gezelschap van minister Van Maar
keen en van dr. A. Plesman. direc-
t®Ur van de K.L.M.. toch nog het res-
^hrant. Waarna de heer Plesman in
ikele kernachtige bewoordingen het
esluit, de tocht niet te laten door-
saan, nader motiveerde. De vliegdienst
ad de meteorologische situatie be-
deerd. zo zei hij, en had het weer
Iet geschikt bevonden, nademaal de
«Slechte buien" in het Middellandse-
<<eebekken waren blijven hangen. Zo
dra m deze situatie een keer ten goede
Zou zijn gekomen, zou de tocht aan
stonds een aanvang nemen.
De argeloze bezoekers van het restau
rant zagen inmiddels bij al deze onver
wachte en enigszins eneverende ge
beurtenissen, met kennelijke belang
stelling toe; maar toen tenslotte enkele
van de ministers ter plaatse het diner
Eingen -gebruiken maakte de sfeer van
onrust al spoedig plaats voor die van
een beminnelijke feestelijkheid....
«In de eerste plaats wil ik opmerken
dat ik niet alleen naar Indonesië ga;
de heer Blom, van het ministerie van
Buitenlandse Zaken, die reeds belang
rijke functies in Indonesië vervuld
beeft, en de heer De Pont van Overzee
se Gebiedsdelen, zullen met mij aan de
besprekingen deelnemen. Het is niet
Wijn bedoeling voor lange tijd weg te
blijven, want ook hier moeten belang-
.Uke beslissingen worden genomen. Ik
ben dus van plan gauw terug te ko-
ihen."
«Het doel van mijn reis is," zo
zeide minister Drees, „in Batavia de
bele nieuwe gewijzigde situatie, zoals
die in deze moeilijke omstandigheden is,
op te nemen. Op kritieke ogenblikken
xn de ontwikkeling van de Indonesische
u'?.?16' a.Wus de minister-president,
„hebben wij er steeds naar gestreefd
door persoonlijk contact een volkomen
overeenstemming tussen Batavia en
I)en Haag tot stand te brengen. Daartoe
gingen ministers naar Indonesië of
kwam de lt.-gouverneur-generaal naar
bier Op het ogenblik is het echter voor
«le Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon nog moeilijker Batavia te verla
ten dan voor mij om uit Den Haag weg
te gaan."
Tenslotte betoogde minister Drees dat
bem met betrekking tot de besprekin
gen in Indonesië een tweeledig doel
voor ogen stond: ten eerste de vorming
van een „volledige Interim-regering,
die representatief zal zijn voor heel
Indonesië," en ten tweede „de voorberei
ding voor de zo spoedig mogelijke vor
ming van de Verenigde Staten van In
donesië aan wie wij de souvereiniteit
kunnen overdragen. Daartoe," zo besloot
zijne excellentie, „is het nodig dat er
vrije verkiezingen worden gehouden,
die op verschillende punten van beslis
sende betekenis zullen zijn. De minister-
president legde zijn verklaring in het
Engels en in het Nederlands af.
Omtrent de route, die het speciale
vliegtuig zal nemen, werd niets bekend
gemaakt. Wel wist men te vertellen dat
gezagvoerder Sillevis zijn orders dien
aangaande in een gesloten enveloppe
ontvangen heeft...,
Uit gezaghebbende bron verneemt
Reuter, dat India besloten heeft door
tocht te verlenen aan het Nederlandse
vliegtuig, waarmede dr. Drees zich naar
Indonesië begeeft. India heeft de be
slissing aan de regering van Pakistan
medegedeeld.
Dr. Drees in gesprek met de man, die
de presidentshamer zal hanteren tij
dens zijn afwe?igheid, minister mr. Van
Maarseveen.
Een speciale correspondent van Aneta,
die een rondreis maakt door het Noor
delijke deel van Oost-Java, meldt, dat
de streek tussen Demak en Rembang
ongeschonden gebied is. De steden Koe
does, Pati, Djoeana en Rembang zijn vol
dagelijks leven, de pasars zijn druk be
zocht en op de velden wordt gewerkt
het leven is er normaal voortgegaan. Te
Blora daarentegen zijn de meeste grote
gebouwen opgeblazen. De wegen in deze
streek zijn over het algemeen goed be
rijdbaar, met slechts enkele vernielde
bruggen en de ondernemingen in het,
binnenland zijn intact. De voedselvoorzie
ning baart ook hier echter zorgen. Zowel
in als rond de steden zijn de rijstvoor-
raden weggehaald. De textielpositie is,
door ruilhandel met de federale gebie
den, gunstiger. Het bestuursapparaat
komt langzaam op gang. In Koedoes
bleef vrijwel iedereen op zijn post, met
inbegrip van de regent. In Pati is 60%
der bestuursambtenaren aanwezig, ter
wijl in Koedoes het gehele politie-appa-
raat zich heeft gemeld, met de hoogste
leiding in Patir
Uit het meest Westelijke deel van
Java meldde een correspondent van
Aneta. die het Bantamse gebied bezocht,
dat de Nederlandse militairen bij Kopo
op het vliegveld Gorda drie republi
keinse tweedekkers hebben aangetroffen.
Te Rangkasbitoeng vond men 11 locomo
tieven, 150 goederenwagons en 40 per
sonenrijtuigen. Het baanvak was daar op
verschillende plaatsen opgebroken.
De electriciteitsvoorziening van Serang
vindt voortgang, doch is soms aan sto
ringen onderhevig. De opmars der Ne
derlandse troepen werd de eerste dag
enige tijd vertraagd, doordat een grote
brug over de Tjimantjeuri was vernield
en daar een baillybrug van bijna 40 me
ter lengte moest worden geslagen. Een
gemotoriseerde eenheid en een afdeling
infanterie slaagden er echter in, over de
restanten van de vernielde brug de over
kant te berejken De kampogns langs de
wegen maken een verlaten indruk, doch
in de velden ziet men veel jongens, die
karbouwen hoeden.
Sprang zelf maakt een slordige indruk.
De bevolking lijdt aan vele tropenziek-
ten en de medische dienst van het Rode
Kruis heeft voor maanden handen vol
werk. De eerste dag behandelde het
Rode Kruis 500 patiënten tegen fram-
boesia en schurft. In de stad worden
dagelijks 800 porties eten uitgedeeld.
Op het eiland Baweanr 80 mijl ten
Noorden van Soerabaja, waarheen op
verzoek van de bevolking enkele dagen
geleden een Nederlandse hulpexpeditie
is vertrokken, heeft het volledige gar
nizoen van de TNI zich met wapens
aangemeld. Aangezien alle leden der
TNI vreemdelingen op het eiland wa
ren, zijn zij op verzoek der bevolking
naar Java teruggezonden, waar zij naar
hun woonsteden zijn teruggekeerd.
Bawean is voor zijn voedselaanvoer
afhankelijk van Java. De laatste zes
maanden nam de republiek wel vis af,
doch zond geen rijst of mais naar Ba
wean, waardóór de bevolking van Ba
wean niet veel vertrouwen in de re
publiek meer stelde. De toestand werd
op het eiland zó onhoudbaar, dat ver
schillende malen aan het Nederlandse
bestuur om hulp is gevraagd, terwijl
ook het Nederlandse consulaat-generaal
te Singapore waar de Baweanners
als ras-zwervers veel kwamen met
soortgelijke verzoeken werd bestormd.
Tenslotte is enige dagen geleden aan
het verzoek gehoor gegeven en vertrok
'een hulpexpeditie met kleding, voedsel,
twee Indonesische bestuursambtenaren
en veertig politiemannen, benevens een
afdeling mariniers naar Bawean, waar
men door de bevolking enthousiast werd
ontvangen.
Een speciale correspondent van het
Chinese blad „Sin Po" meldt, dat vier
republikeinse ministers, die zich niet in
Nederlandse handen bevinden, n.l. Soe-
kiman (Binnenlandse Zaken), Leimena
(Gezondheid), Djocanda (Verbindingen)
en Kasimo (Voedselvoorziening) elkaar
thans hebben ontmoet en in een berg
streek in Oost-Java verblijf houden. In
samenwerking met de republikeinse
strijdkrachten zouden deze vier minis
ters een guerilla-regering hebben ge
vormd om de werkzaamheden van de*
voormalige republikeinse regering voort
te zetten. Volgens de „Sin Po" bestaat
deze regering uit een civiel en een mili
tair bestuur en zou zij beschikken over
een aantal radiozenders.
De Commissie voor Goede Diensten
vergaderde Maandagavond na ont
vangst van een mededeling der Neder
landse delegatie, waarbij de Commis
sie op de hoogte gesteld werd van de
order tot staken van de vijandelijkhe
den op Java en van de houding (posi
tion) van de Nederlandse regering be
treffende wederinschakeling van de
militaire waarnemers. Hierbij waren
gevoegd de opmerkingen van dr. Van
Royen hieromtrent in de Veiligheids
raad. De commissie is voornemens de
militaire waarnemers onmiddellijk na
overleg met de consulaire commissie en
de Nederlandse autoriteiten weer in te
schakelen.
Hedenochtend is generaal Spoor met
een aantal staatssecretarissen per vlieg
tuig naar Djocja en Solo vertrokken om
zich persoonlijk op de hoogte te stellen
van de toestand en na te gaan hoe de
rehabilitatie versneld ka:- word»
Met het vliegtuig reisden nog mede:
de secretarissen van staat E. W. Alons
(Financiën), H. van de Wal (Binnen
landse Zaken), mr. A. H. C. Gieben
(Justitie), J. E. van Hoogstraten (Econ.
Zaken) en ir. C. J. Warners (Verkeer).
Walter Bedell Smith heeft president
Truman verzocht hem te ontheffen van
de functie van ambassadeur der V.S. te
Moskou.
Smith diende zijn verzoek in tijdens
een conferentie met president Truman.
Fr is blijkbaar nog geen beslissing ge
nomen. Na afloop van het onderhoud
gaf Smith te kennen, dat indien de pre
sident er op zou staan, dat hjj zijn func
tie zou blijven waarnemen, hem geen
andere keuze over zou blijven dan naar
Moskou terug te keren.
Smith verklaarde. t hij aanvankelijk
voor een verblijf van twee jaar naar
Moskou was gegaan. Hij was daar nu al
BEDELL SMITH
drie jaar geweest. Op de vraag of hij
„sommige leiders" in de Sovjet-Unie
kon aanduiden, die zoals president Tru
man onlangs verklaarde, „zeer verlan
gend waren om tot een overeenkomst
met de„ V.S. te komen," antwoordde
Smith „neen," er aan toevoeger 5: „Ik
stel me zo voor, dat er zekere leiders
in de Sovjet-Unie zijn, die er meer naar
verlangen een verzoenende houding aan
te nemen dan de stugge politiek te vol
gen, die wij hebben ondervonden, doch
het is moeilijk te zeggen, wie de leiders
zijn."
Tenslotte zeide Smith in antwoord op
een desbetreffende vraag, dat er nooit
een scheuring in het Politbureau was
geweest. „Er zijn zekere meningsver
schillen voordat men een politieke ge
dragslijn uitstippelt en goedkeurt, maar
ik kan mij niet voorstellen, dat een
scheuring mogelijk is in een organisatie
als de hunne."
Bedell Smith meende, dat de verhou
ding tussen de Verenigde Staten en de
Sovjet-Unie waarschijnlijk jarenlang zal
blijven zoals zij is. „Het zou zeer ver
keerd zijn," aldus zeide hij, „de mening
aan te nemen, dat de huidige gespannen
toestand vandaag of morgen automa
tisch tot een oorlog zal uitbarsten."
Het troepenschip „Groote Beer" met
enige contingenten zieken en afgekeurde
militairen van het K.N.I.L., de Kon.
Marine en de Kon. Landmacht aan
boord wordt in de loop van morgen,
Woensdag 5 Januari, uit Indonesië in de
haven van Amsterdam verwacht. De ont
scheping zal onvoorziene omstandig
heden voorbehouden beginnen Don
derdag 6 Januari des morgens te 9 uur
Aalmoezenier Pxeterse kort de tijd door de krant te lezen bij Goemiwang op
teeg
naar Bandjanegara. Hij moet met zijn jongens wachten tot de Veldgenie
•«n baileybrug over de vernielde brug heeft aangelegd. Op de achtergrond de
carriers waarmee voortgetrokken wordt.
Terwijl de aandacht van het overgrote deel der mensheid is gericht op Berlijn,
China en andere hete plekken in de koude oorlog tussen Oost en West, houden
Amerikaanse strategen zich intensief, maar zonder veel opzien te baren bezig
met het dak van de wereld" de ijzige Noord- en Zuidpoolgebieden, die
misschien de sleutel tot de overwinning in een toekomstige oorlog zijn.
vorige winter zond de vloot een vlieg-
dekschip naar de Straat Davis, de wijde
passage tussen Labrador en Groenland,
die van de Atlantische Oceaan naar de
Baffin Baai voert. En een van Admiraal
Byrds belangrijkste opdrachten op zijn
tocht naar de Zuidpool was het testen
De vorige maand hebben 65 Ameri
kaanse oorlogsschepen en dertig lucht
eskaders, met een personeel van in
totaal 31.000 man, de grootste^ manoeu
vres gehouden, welke ooit in het Noor
delijk deel van de Atlantische Oceaan
uitgevoerd zijn. Voor de eerste maal
zijn dezer dagen B-50's, de zwaarste
bommenwerpers, die de Verenigde ota-
ten bezitten, voor het houden van
oefeningen naar Alaska gezonden. Deze
wintertraining zal tot half Maart wor-
den voortgezet. Voor de maand Fe-
bruari staan nieuwe vlootmanoeuvres
in het hoge Noorden op het programma.
Bijzondere uniformen, welke de dragers
ervan in staat moeten stellen tempera
turen van 55 graden Fahrenheit onder
het vriespunt te trotseren, worden aan
de lopende band vervaardigd. Tussen
5 en 8 November werd bij Argentina
(Newfoundland) een amphibisch expe
riment ondernomen; lucht, en land
strijdkrachten namen aan deze lan
dingsmanoeuvre deel. Dergelijke oefe
ningen zijn ook gehouden in de Hud-
sonbaai en andere arctische gebieden
door gecombineerde Amerikaans-Cana-
dese strijdkrachten. Reeds gedurende de
van een duikboot bij ongewoon lage
temperatuur.
Waarom besteden de Amerikaanse mi
litairen en waarschijnlijk ook de Rus
sische zoveel aandacht aan het Noord
poolgebied en aan het vraagstuk, hoe
mensen, schepen, vliegtuigen en machi
nes zich in buitengewone koude gedra
gen?
Misschien kan het antwoord het best
gevonden worden in een rapport dat
generaal Carl Spaatz, kort voordat hij
zijn functie van staf-chef van de Ameri
kaanse luchtmacht neerlegde, opgesteld
heeft. Daarin zegt hij:
„Er zijn acht grote industriële gebie
den in de wereld met een productie, die
hen tot een allerbelangrijkste factor m
een oorlog maakt. Deze acht gebieden
zijn gelegen in Japan, Midden-Siberië,
de Oeral, het Moskou-district, het Don-
bekken, West-Europa, de Britse eilan
den en de Verenigde Staten. Al deze
sleutelgebieden liggen boven dertig gra
den Noorderbreedte en de twee grote
landmassa's, waartoe zij behoren het
Eurazische en het Noordamerikaanse
continent hebben een punt, waar zij
elkaar raken in de Noordelijke IJszee.
Hoewel het poolijs practisch onbegaan
baar is voor landstrijdkrachten en sche
pen het passeren onmogelijk maakt,
werpt het geen hindernis op voor vlieg
tuigen. De kortste luchtweg van het
middelpunt der Verenigde Staten naar
de Oeral, tussen Alaska en Duitsland, of
tussen Groenland en Japan, loopt direct
over het poolgebied."
Ook kolonel Bernt Balchon, de Noorse
Noordpool-expert, die een maand gele
den in dienst is gegaan van de Ameri
kaanse luchtmacht, verklaarde in een
rede, in Januari 1947 in Noorwegen uit
gesproken, dat de Noordpool in een toe
komstige oorlog het brandpunt zal zijn,
„omdat de kortste route tussen de ge
bieden van vitaal belang over de pool
leidt."
Een andere deskundige, generaal Wil
lem E. Mitchell, een van de pioniers van
de luchtvaart, zei eens: „Wie Alaska be
zit, bezit de wereld." Niet slechts bom
menwerpers zouden de ..kortste weg"
over het dak van de wereld kunnen vol
gen, maar ook voor raketwapens zou
deze route op hun weg naar Detroit of
New York, naar Moskou of Stalingrad
openstaan. Of enige natie, met inbegrip
van de Verenigde Staten en de Sovjet-
Unie, raketbommen bezit, in staat om
duizenden kilometers af te leggen en een
uitgekozen doel met zekerheid te tref
fen, is niet bekend. Wel bekend is ech
ter, dat de Duitsers kort voor hun ne
derlaag geloofden er een te hebben, die,
in Frankrijk gelanceerd, de Verenigde
Staten zou kunnen bereiken.
Tenslotte geven wij nog een citaat uit
„Arctic Diplomacy", een uitgave van de
bekende Foreign Policy Association: „In
dien onze militairen wgt al te veel geha
merd hebben op het belang van het
Noordpoolgebied voor de verdediging
Een officiële Birmese zegsman heeft
verklaard, dat de Birmese regering niet
haar goedkeuring kan hechten aan de
oprichting van een Birmesebrigade, die
de Nederlanders in Indonesië zou be
strijden, zoals deze werd aangekondigd
door de voormalige minister-president
van Birma, Ba Maw. Zulk een door een
individueel persoon geleide beweging
zou er onvermijdelijk toe leiden, dat
aanzienlijke hoeveelheden wapenen en
munitie in handen zouden vallen van
onbevoegde personen, aldus de woord
voerder.
Het Philippijnse departement van
Buitenlandse Zaken heeft gisteren het
voorstel van de premier van India,
Pandit Nehroe, om een conferentie van
Zuid-Oost-Aziatische landen te beleg
gen, goedgekeurd.
Australië zal met Nieuw Zeeland
overleg plegen alvorens te antwoorden
op de uitnodiging van Pandit Nehroe.
Van officiële zijde werd verklaard,
dat de Australische premier, Chifley,
die als minister van Buitenlandse Za
ken optreedt tijdens de afwezigheid van
dr. Evatt, waarschijnlijk ook contact
met Engeland en Amerika zal zoeken.
Maramis, de republ. min. van Fin.
ciën heeft gezegd, dat de guerillastrijd
in Indonesië wel vijf jaar kan duren,
ofschoon de republikeinse guerillastrij-
ders slecht georganiseerd en slecht be
wapend zijn. Maramis vertoeft te
Istanboel op weg naar de door Pandit
Nehroe bijeengeroepen conferentie. Hij
zeide verder, dat de Indonesische kwes
tie de gehele Moslimse wereld aangaat
en dat de republikeinse regering de
hulp van vrijwilligers uit de Aziatische
landen op prijs stelt.
Gistermiddag omstreeks half vier arri
veerden per K.L.M.-toestel uit Rome
mevr. Van Mook en haar dochter op
Schiphol. Zij werden begroet door de
oud-Luit.-Gouverneur-Generaal.
De Nederlandse ambassadeur in Lon
den, jhr. Michiels van Verduynen is
vandaag te Singapore aangekomen.
Bij zijn aankomst verklaarde hij
met betrekking tot de conferentie van
New Delhi: „Niemand kan de landen
van Azië tegenhouden om een confe
rentie te houden inzake de Neder
landse actie in Indonesië. Maar wellicht
zullen sommigen dit beschouwen als een
inbreuk op de behandeling van de kwes
tie in de Veiligheidsraad".
De Amerikaanse vloot van veertien
schepen, die in de Middellandse Zee
kruist, zal deze maand vervangen wor
den door een nieuw eskader van ge
lijke sterkte. Het betreft hier een nor
male aflossing.
Het Katholiek Bureau voor Maat
schappelijk en Cultureel Overleg, waarin
de landelijke Katholieke organisaties
saménwerken, heeft een telegram ge
zonden aan de Hongaarse gezant te Den
Haag. waarin heftige verontwaardiging
wordt uitgesproken over de arrestatie
van kardinaal Mindszenty.
De vertaling van de in het Frans ge
stelde tekst luidt:
De landelijke Katholieke organisaties,
te weten: de St. Adelbertsvereniging, de
Algemene Katholieke Werkgevers Ver
eniging, de Katholieke Actie, de Katho
lieke Arbeiders Beweging, de Katholieke
Boeren en Tuindersbond. de Nederl.
R. K. Middenstandsbond, de Werkne-
mende Middenstand, benevens het Kath.
Vrouwen Centrum en de Kath. Jeugd
beweging, samenwerkende in het Kath.
Bureau voor Maatschappelijk en Cultu
reel Overleg, speken hun verontwaardi
ging uit over de arrestatie van de pri
maat der Katholieke Kerk in Hongarije,
Kardinaal Mindszenty. Zij achten deze
arrestatie een grievende schending van
de rechten van de mens en een onder
mijning van de zelfstandigheid der Kath.
Kerk in de uitoefening van haar taak
tot geestelijk heil der mensheid. Zij ach
ten het noodzakelijk, dat aan deze on
rechtvaardige vrijheidsberoving ten
spoedigste een einde komt.
van ons continent, moet dit bekend wor
den gemaakt, opdat het land zijn volle
aandacht kan besteden aan gebieden van
grotere importantie in strategisch op
zicht. Wanneer echter de militaire
theorieën omtrent de Noordpool juist
zijn, moeten de Verenigde Staten on
middellijk stappen nemen om hun in
dit gebied nog zwakke positie met gro
te snelheid te versterken."
I Men heeft geen lijd, omdat men
onrustig is. j
hoewel het vertrek van minister-pre
sident dr. W. Drees wegens slechte
weersomstandigheden moest worden
uitgesteld, was gisteravond toch bijna
de gehele ministerraad in het restau
rant te Schiphol bijeen. Het was wel een
bijzondere ministerraad, want film
camera-mannen en journalisten hadden
vrij toegang. Zittend v. I. n. r.: mr. Blom
(adviseur van dr. Drees), mej. mr. M.
Tellegen (Kabinet van H. M. de Ko
ningin), dr. W. Drees, mr. Van Maarse
veen, prof. Rutten. Staande v. I. n. r.:
mr. Sassen, ir. Mansholt, mr. Stikker,
mr. -Wyers, de heer Götzen en mr.
Szhokking.
