Nieuwe lichtmasten en opgebroken
Haarlemse straten
WAT HAARLEM OP SOCIAAL
GEBIED DOET
ARRESTA TIE KARD. MINDSZENTY
KWAM NIET ONVERWACHT
Woensdag en Donderdag bakt Franken Driekoningenbrood
Ook bij de gemeente gaat de
cost voor de baet" uit
Piet Koster jubileert
VI JFTIG JAAR GELEDEN
Uit de N. H. Crt. van
Januari 1899
AGENDA
t
Bij de negers van
Achilet
Hoe spelen de R.K.clubs?
Het einde van de actie
op Java
Belgen maakten vals
Nederlands bankpapier
VIRULY PER „CONNY"
NAAR BATAVIA
DINSDAG 4 JANUARI 1949
PAGINA 2
als sportmedewerker N.H.Crt.
MIEP ZUCHT:
Vreemde historie
R.K. Openbare Leeszaal
P.T.T.-muziekconcours
Nieuws van de sportclubs
Kath. Jonge Middenstanders
Busvervoer vlot uitstekend
Burgerlijke Stand
Systematische voor
bereiding
LEZERS KLIMMEN IN
DE PEN
Het Concertgebouw
OVERVEEN
Dodelijk ongeval op
Julianalaan
ZANDVOORT
Conferenties voor gehuwden
Bliksem sloeg in schoorsteen
Katholiek jeugdwerk
Burgerlijke Stand
NOORDWIJK
NOORDWIJKERHOUT
Uitvaart Nic. Hermans
SASSENHEIM
DE NIEUWE BOUW
PASTOOR
De Friese Fakir
Kleine brand
VOORHOUT
Naftalirievergiftiging
Order 48 uur later
gepubliceerd?
Reeds enige arrestaties
verricht
Postverkeer naar Indonesië
Beurs van Amsterdam
VASTE MARKT
Reeds nu is de eerste suppletoire
begroting van de kapitaaldienst der
bedrijven voor 1949 verschenen.
Een bedrag van ƒ125.000 is uitge
trokken voor de verbetering van 'de
koppeling der electriciteit-centrale
Haarlem met de P-E.G.E.M. De be
staande koppeling is tengevolge van
het toenmen van de gevraagde elec-
trische vermogens van te geringe ca
paciteit geworden, om in noodgeval
len voldoende electrische energie van
de. P.E.G.E.M. te kunnen betrekken.
De totale kosten van deze verbetering
rijn geraamd op 950.000.
Verleden jaar zijn reeds transformato
ren aangeschaft tot een bedrag van
240.000. Het nog benodigde schakel
materiaal vraagt het overige kapitaal,
dat over dit en het volgend jaar ver
deeld zal worden. Een bedrag van
ƒ353.600 is uitgetrokken voor kabelnet
ten, wat betekent, dat in talrijke wij
ken de straten opengebroJ^n moeten
worden. Er komt een hoog^>anningska-
bel van de centrale naar het schakel
station op het Staten Bolwerk, van de
centrale naar het station aan de Welte
vredenstraat. in de Waarderpolder, van
het schakelstation aan het Staten Bol
werk naar het transformatorstation aan
het Santpoorterplein, van het station
aan de Botermarkt naar dat bij het
Sportfondsenbad. Het hoog- en laag-
spanningskabelnet wordt uitgebreid langs
de Eksterstraat. Vondelweg. Gijsbrecht
van Amstelstraat enz. in verband met
het bouwen van Woningen, eveneens
langs de Zomerkade, Duncklerstraat en
Dirk Schaferstraat. Aan de Soendastraat
wordt een transformatorhuisje gebouwd,
evenals aan de Spaarndarr.seweg nabij
ie Hertzogstraat. Het transformatorhuis
je in de Waarderpolder nabij Figee
moet vernieuwd worden, omdat de hui
dige transformator van zodanige capa
citeit is. dat aan de stijgende .vraag
naar electrische energie niet kan wor
den voldaan.
In deze begroting leest men tevens,
waar nieuwe openbare electrische ver
lichting zal komen. Daarvoor is ƒ231.800
uitgetrokken. In de eerste plaats komen
de lichtmasten en lantaarnpalen in de
bovengenoemde wijken, waar woningen
gebouwd zullen worden, evenals op het
industrieterrein in de Waarderpolder.
Verder zijn geprojecteerd lichtmasten
langs de Delftlaan tussen Orionweg en
Rijksstraatweg, langs de gereorganiseer
de Dreef, van dg Rijksstraatweg tussen
Soendaplein en Jan Gijzenbrug en tus
sen Tesselschadeplein en de grens van
Santpoort. Langs het Spaarne zullen tus
sen de Bakenessergracht en de Ged.
Oude Gracht 12 lichtmasten geplaatst
worden.
In verband met het woningplan 1949
is het noodzakelijk, dit jaar de riole-
rings- en bestratingswerken uit te voe
ren ten behoeve van de doortrekking
van de Vondelweg. Kosten ƒ85.000. Ten
einde in 1950 tijdig over bouwrijpe grond
te kunnen beschikken, moeten de rio-
lerings- en bestratingswerken ten Zui
den van de Jan Gijzenvaart dit jaar be
gonnen worden. Totale kosten bedragen
een half millioen, waarvan de helft op
dit jaar drukt.
Vermoedelijk zullen dit jaar verkocht
worden of in erfpacht uitgegeven gron
den gelegen aan de Hectorstraat, Ver-
gierdeweg, Muiderslotweg, Stephenson-
straat, Leeuwendalerstraat, Pleiaden-
straat en Reggestraat.
De uitbreiding van het productiever
mogen en de distributie van het gas
bedrijf zal 239.000 kosten. Een groot
deel daarvan is voor het vernieuwen
van twee ovens, waartoe reeds besloten
was.
In gebruik zijnde gasmeters zullen ook
dit jaar worden vernieuwd tot een uit
gave van ƒ25.000.
Ter verkrijging van een grotere wa
terproductie met het oog op de toene
ming van het watergebruik in Haarlem
moet in de naaste toekomst een pomp
station Zuid gebouwd worden. De kos
ten van voorbereiding zijn op 1000 ge
raamd. Er zullen 1800 nieuwe water
meters worden aangeschaft voor 65.000.
De uitbreiding van de gemeentereini
ging vraagt dit jaar ruim 150.000 Er
zullen drie roltrommel-vuilnisaufo's
worden aangeschaft tegen 24.500 per
stuk. Verder komt er eên baggermolen
met dieselmotoren voor ƒ35.000.
Voor de bouw van 16 woningen aan
de Dinkelstraat en 8 aan de Wester
gracht staat ƒ221.000 op de kapitaal-
dienst. In verband met het woningbouw
plan 1949 wordt voor bouwvoorschotten
aan diverse woningbouwverenigingen
ten behoeve van de bouw van 330 wo
ningen een voorschot geraamd van
3.015.000.
Ook zal het u interesseren te verne
men, dat het tehuis voor ouden van da
gen aan de Schotersingel een ijskast
krijgt, een rioolmachine zal wordén
aangeschaft en het bureau voor Open
bare Werken in plaats van met kolen-
kachels door gasradiatoren verwarmd
zal worden.
Volgens een besluit van de minister
van Waterstaat mag de overweg over
de spoorlijn aan de Jans- en Kruis
weg te Haarlem niet langer dan t>
minuten achtereen afgesloten wor
den. Door dit besluit zal het wachten
van een kwartier dus tot het ver
leden behoren.
De Haarlemse biirgerij wordt sinds
1 Januari des nachts bewaakt door
een tweetal politieagenten, die per
fiets de stad doorkruisen. Zjj worden
reeds de schrik der dieven genoemd.
Als bijzonderheid zij vermeld, dat
hedenmorgen 11 Januari onder de
gemeente reeds een veertigtal spreeu
wen in een boom gezien is. Dc vogels
zaten te kwinkeleren alsof het een
Meimorgen was.
Te Haarlem wordt een algemeen
petitionnement gehouden om van de
minister van Waterstaat een behoor
lijk spoorwegstation te verkrijgen.
In het afgelopen jaar heeft de poli
tie 829 processen-verbaal opgemaakt,
waarvan 440 wegens openbare dron
kenschap, zijnde 416 minder dan in
1897.
Rooms-Katholieke kiezers van
Heemstede, luistert niet naar het
fluitje der zo hoog opgegeven onder
linge welwillendheid. Onze tegen
standers kennen geen verdraagzaam
heid als het er om gaat. Kiest daarom
12 Januari Johannes Beelen Sr. Hij
is een geboren Heemstedenaar en
goed katholiek.
Het tractement van de commissaris
van politie, de heer Van Goor. is bij
K. B. verhoogd tot f 3.000.
In de nacht vaSi 15 Januari woedde
een zware storm boven Haarlem. De
in aanbouw zijnde remise van de
electrische tram aan de Leidsevaart
stortte geheel in. Muren van drie
stenen dik werden ingedrukt als
bordpapier. Ook de zgn. centrale, pas
gereed, werd geheel vernield. Hon
derd man is aan het opruimingswerk
begonnen.
De heer W. T. H. Pielage. Lange
Veerstraat, alhier, heeft ten behoeve
van zjjn zaak in vleeswaren ene snij
machine aangeschaft, welke in alle
opzichten voldoet voor het publiek.
De zeereerwaarde heer P. Royak-
kers, pastoor der St. Antoniusparo-
chie en directeur der Mariascholen,
heeft een driedaags feest georgani
seerd, „geheel uit den weldadigen
aandrang zijns harten voortkomen
de". Ook de kinderen van de armen
scholen werden onthaald en de koor
zangers kregen een souper. (Wat is
^ïe tijd toch veranderd!)
BIOSCOPEN:
Rembrandt: Bambi (a. 1.), 2, 4.15, 7 en
6.15 u.; Cinema Palace: Op glas ijs (a. 1.),
2 4.15. 7 en 9.15 u.; I.uxorKid from Spain
(18 j.), 2, 4.15, 7 en 9.15 u.; Frans Hals: Cal
cutta (14 j.), 2.30. 7 en 9.15 u.; City: Twee
meisjes en een matroos (14 j.), 2.15, 4.30, 7
en 9.15 u.; Spaarne-theater: King-Kong
bij de Arabieren (18 j.), 2.30, 7 en 9.15 u.
Dinsdag 4 Januari
Stadsschouwburg: Ludamus met „En zo
begon het", 8 uur.
Concertgebouw: Piano-recital Nicolai
Orloff, 8 uur.
Woensdag 5 Januari
Stadssohouwburg: Ludamus met
begon het", 8 uur.
,En zo
Donderdag 13 Januari a.s. zal het vijf-
en-twintig jaar geleden zijn, dat de heer
P. B. Koster, wonende te Haarlem, Rol-
iandstraat 34, werd aangesteld als
sportmedewerker van de Nieuwe Haar-
lemsche Courant, waarbij hjj o.m. werd
belast met het verzorgen van het sport
nieuws der R.K. clubs.
Toen de heer Koster zijn eerste schre
den op het journalistieke pad zette,
stond {ie R.K. sport in Haarlem en om
geving nog in dp kinderschoenen en
moest er een zware strijd gestreden
worden tégen minachting en vooroorde
len, ook uit eigen kamp. En dat deze
strijd door taai volhouden der leiders
glansrijk gewon.ien werd, vond mede
zijn oorzaak in de krachtige steun,
welke men in die dagen van ons
Katholiek dagblad de „Nieuwe
Haarlemsche Courant" ei zijn
actieve medewerker de heer Kos
ter. Die activiteit is in de loop der
jaren niet verflauwd en nog steeds ver
vult P.B.K. een belangrijke taaie bij het
verzorgen van het nieuws t - Haarlem
in de sportrubriek van onze Nieuwe
Haarlemsche Courant, een taak. die er
zeker niet gemakkelijker op geworden
is, nu deze rubriek wij mogen het
gerust wel eens openlijk verklaren
is gegroeid tot een der uitgebreidste en
best gerecigeerde van de Nederlandse
De Kathoiieke sportclubs uit Haarlem
en wijde omgeving zijn de heer Koster
grote dan'., verschuldigd voor het vele
propagandistische werk m de afge ipen
25 jaar door hem verricht en deze dank
zal ook wel blijken op de dag van zijn
MogeThet hem gegeven zijn nog vele
jaren in'goede gezondheid de belangen
der Haarlemse clubs te behartigen.
H. W. VAN TURNHOUT.
Voorzitter Comm.ssie Katholiek
- Voetbal te Haarlem.
Het hoofdstuk Maatschappelijke
Steun en Voorzorg van de Haarlem
se gemeentebegroting 1949 wijst een
tekort aan van f 3.523.678, ongeveer
hetzelfde als een jaar tevoren. Welke
enorme bedragen voor verschillende
onderdelen nodig zijn, moge blijken
uit dc volgende posten:
Genees-, heel- en verloskundige hulp
f 102.660; ziekenverpleging (inbegrepen
zenuwzieken) f 486.199; kosten van over
brenging en verpleging van arme krank
zinnigen f 296.233; subsidie aan het St.
Elisabeths Gasthuis f 395.489; kosten
van steunverlening aan behoeftigen,
valide en invalide armlastigen f 1.601.700;
aan gezinnen voor politieke delinquen
ten en vreemdelingen f 116.374; genees
kundige armenzorg f 117.458; verzorging
oorlogsslachtoffers en Indische gerepa-
trieerden f 332.096. Het grootste deel van
al deze kosten wordt vanzelfsprekend
door het Rijk terugbetaald. De kosten
van het Sociaal Voorlichtingsbureau, die
verleden jaar op f 7500 geraamd waren,
7 Januari viert de heer J van Soest,
Sendrachtstraat 1, de dag, waarop hij
'óór 25 jaar als magazijnbediende in
lienst kwam bij de firma A. J. van dei
ihgge, Gierstraat 3.
de feestdagen gaven
heel wat drukte. Er ts
veel werk blijven liggen.
Een gemakkelijk potje
komt haar nu van pas.
Mevr. Lotgering Hillebrand geeft het
DIKKE KOOLSOEP
1 kleine savoyekool, 1 ui, 2 theelepels ker
rie 6 bouillonblokjes. 2 1. water, 150 gr
gort. wat melk, bosje selderij, 50 gr. boter.
Snipper de Ui, fruit ze met de kerrie m de
boter. Snipper de kool fijn en smoor ze
olm 10 mm. Voeg water, bouillonblokjes
en vlugkokende gort toe en laat het ge
heel plm. 1 uur zachtjes Koken. Vul zo
nodig het water aan Maak de selderij
schoon en snijd ze fijn. Kook ze plm. 10
min. mee en maak de soep af met wat melk.
aroma enz.
Het smoren van de gesnipperde kool'in
boter houdt smaak en geur van de koo
beter Ze is ook vlugger gaar. Voor kool
als groente gegeten dus geschikt.
Publ. Centr. Bur. v. d.
Dat lieve Kerstfeest is weer voorbij.
Hoe Kerstmis gevierd wordt bij onze ne
gers? Slechts' met ons tweeën, mijn kape
laan en ik, pastoortje, moeten ons best
maar doen het zo plechtig mogelijk te
vieren. Twee dagen van te voren komen
de Christenen, die ongeveer 50 km. van
de statie wonen, al naar de Missie toe.
Moeders met het eten op haar hoofd, een
kindje op haar rug en nog één aan haar
hand. en dan Vader met nog een paar
kindertjes.
Er zijn ongeveer 3500 biechtelingen, vijf
en dertig honderd. We gaan op de voor
avond van Kerstmis niet naar bed, want
dan is het te druk in de kerk. Er slapen
ongeveer 2000 mensen in de Missie, m
scholen en in het open veld, net als #le
herdertjes van Bethlehem. Om half twaalf
worden de trommels geslagen, twee grote
trommen met een zwaar geluid en vijf
kleine. Dat zijn onze Kerstklokken. Te
middernacht is de kerk stampvol. Dan zijn
er misschien wel 1000 mensen binnen. We
hebben geen kerkbanken, de mensen staan
opgepropt en als er iemand ,.in zwijm
valt.', moet hij nog blijven staan De cate
chisten zetten ëe Kerstliederen in: Stille
Nacht. Heilige Nacht, overgezet in de Ne
gertaal. De engelen zullen hun „Gloria" in
de echte Kerstnacht wel schoner gezongen
hebben. Er zijn alleen kaarsen en lampen
op het priesterkoor, de rest van de kerk
is half donker. Toch wel echt. Klokslag
twaalf uur begint de Nachtmis. Aanstonds
na de Consecratie begint de kapelaan de
H. Communie uit te reiken. De Communi
canten gaan van de Communie-bank door
de sacristie naar buiten, omdat de mensen
zo wringen en dringen. Om twee uur 's-
nachts tweede H. Mis en zo door tot zeven
uur en dan begint de Hoogmis. Deze Hoog
mis wordt buiten in de open lucht opge
dragen. Want beste lezer, er zijn misschien
wel 8000 zielen in onze Miss:? om Kerst
feest te vieren. Vele heidenen zijn meege
komen. Bij mijn laatste Kerstfeest, in 1947,
werden bijna 4000 H. Communies uitgereikt.
Om twaalf uur 's-middags waren we nog
niet klaar met ons werk. Daarbij komt
nog, dat December. Januari en Februari
de warmste maanden, of liever, de heetste
maanden zijn van het jaar. Letterlijk, we
konden niet meer. van vermoeidheid slof
ten we maar door. Mijn dievbaie zwarte
parochianen, die zwarte Moeders en Va
ders met hun kindertjes, ze Zijn allemaal
mijn kinderen. Ze gaan dikwi.il3 scheef en
verkeerd,- rflaar in die laatste Kerstnacht
waren er zo maar 4000, die van hun hartje
een net kribbetje voor Jezus gemaakt
hadden. Ik ben nu in Holland en heb
hier Nachtmis ge zongen, middernacht twaalf
uur, en het was wel rr.ooi en plechtig,
maar lieve lezer, laat mij liever, 10 maai
liever Kerstfeest vieren met mijn zwarte
kinderen.
Mensen, die 30, 40, 50 km. komen aan
sjouwen dagen van te voren, met hun eten
en hun kinderen, opgeroepen niet dooi
zwaar klokkengelui van nieuv/o klokken
in mooie torens, doch bijeengetrommeld
door mijn zeven MissietromrneJs om in een
arm kerkje met arme spulletjes Kerst
feest te vieren. Lezers, ik Krijg heimwee.
Ik hoop spoedig weer naar irnjn Achilet
terug te keren. Helpt u mij met uw gift
voor mijn nieuwe kerk? Vlug a.u.b., voor
dat mijn verlof om is. Dank u wel hoor
C. W. van Graven, Achterweg 25, I i^se
Een politieagent, die Maandagavond
omstreeks half negen liep te surveille
ren pp de Schotersingel, bemerkte, dat
er een auto stilhield voor een slagers
winkel. Er stapte een man uit, die een
zak bij zich had. De man stapte de win
kel binnen. De agent besloot de zaak
eens te onderzoeken en klopte tegen de
winkeldeur. De slager deed open en
vroeg wat er aan de hand was. Toen
bleek, dat de slager, terwijl hij kort te
voren aan het telefoneren was, opeens
een persoon met een zak de winkel
binnen had zien komen en door had zien
lopen naar de achteruitgang .van het
huis. Agent en slager gingen achter het
huis kijken, doch vonden daar alleen de
zak, waarin zich 25 kg. kalfsvlees be
vond. De man, die het vlees blijkbaar
aan de slager -had willen verkopen, was
verdwenen. Zijn auto had hij echter voor
de winkel laten staan.
De R.K. Openbare Leeszaal en Biblio
theek. Niewe Gracht 70, telt de volgen
de aanwinsten:
R. ALLERS. Zelfverbetering; J. S.
BAAR. Jan Cimbura; roman van het
Tsjechische boerenland; J. W. B. BEYK,
De nieuwe Sint Bavo te Haarlem; G BO-
MANS, Buitelingen; GLADYS H. CAR
ROLL, Op eigen erf. Amerikaanse boe
renroman); A H. CORNETTE, De schil
derkunst in de lage landen; R. FRAN-
Q1JINET. Palet in het Zuiden; A. J.
GRAFFELMAN, In konvooi. (Koopvaar -
dijreizen gedurende de tweede wereld
oorlog); G. C. JONGH VISSCHER. Ge
schiedenis der bouwkunst; M. E. KRO
NENBERG. Verboden boeken en opstan
dige drukkers; V. LUMEN ARS, Modern
fotoboek; F. MUCKERMANN, De mens
in de eeuw van de techniek; J L. DE
ROOS, Natuurkunde en het vliegtuig,
MARTA RUDZKA, Workuta. (Een ge
deporteerde Poolse vrouw beschrijft
haar lijdensweg door de Sowjet-Unie);
J. P. STRIJBOS, De Noordvaarders.
(Herinneringen aan de oorlogswinter
1944--45); h. VENCKEN, De witte kara
vaan; roman. (Speelt in N.-Afrika; mis
siegeschiedenis).
In Haarlem zal op Tweede Pinkster
dag van dit jaar een groot muziekcon
cours worden gehouden van P.T.T.-mu-
ziekverenigingen. Aan „De Haarlemse
Postfanfare" is de organisatie van deze
dag opgedragen.
Aan het concours, uitgeschreven door
het Ned. Verbond van P.T.T.-Sport-,
Ontspannings- en Ontwikkelingsvereni
gingen. zullen muziekverenigingen uit
alle delen van het land deelnemen.
Het wedstrijdprogramma voor de
R. K. Tafeltennisvereniging Winfried
luidt: EendrachtWinfried, Te Zaanen
2Winfried 4, Prowano 3Winfried 5;
6 Jan.: Winfried 2Prowano, Winfried
3TOG 5. Danes: 6 Jan.:-Winfried 2
Rapidity; 16 Jan.: Tournooi van (Win
fried in Krelagehuis aan de Leidsp-
vaart.
(Van onze correspondent)
TXT at. men reeds lang vreesde, is nu gebeurd: Kardinaal Vorst-Primaat Joseph
1/1/ Mindszenty is in het bijzijn van zijn oude moeder op de eerste dag na
Kerstmis in zijn residentie gearresteerd en naar een onbekende plaats
weggevoerd.
Op 27 November hield de leider der Hongaarse communisten Mathias Rakosi
een rede, waarin hij de scherpste bedreigingen aan het adres van de Kardinaal
uitspiak. De intussen afgetreden Hongaarse minister van financiën dr. Nicolaas
Nydrady, die ons een bezoek bracht en inlichtingen verstrekte over de toestand
in Hongarije, vertelde, dat hij na de rede van Rakosi in Baden-Baden, waar hij
toen verbleef, gelezen te hebben, een telefonisch gesprek had gehad met zijn
ministerie en gevraagd had, wat de rede van Rakosi te betekenen had. Hem
werd verteld, dat met de spoedige arrestatie van de Kardinaal rekening moest
worden gehouden.
Tumb.veiUngen)l(zH
zijn nu op f 9500 gesteld. Het tehuis
voor ouden van dagen kost 1' 69.508; het
Haarlems Kindertehuis f 46.117. De ge
meente-instelling voor kinderverzorging
krijgt een subsidie van f 38.500; aan het
Kinderhuis „Het Zonnehuis" is toege
dacht f 2000; aan de Christelijke en Ka
tholieke Gezinszorg f 19.500; Maatschap
pelijke Zorg voor Zieken f 14.500; aan
de Juliaantjes f 600; aan de Kruisver
enigingen voor Kraamhulp f 9000 (vorig
jaar f 12.000); aan de Kraamkliniek in
het Florapark f 500. De Armenraad re
kent op een subsidie van f 45.176. De
uitgaven ten behoeve van de Nazorg
voor geestelijk en lichamelijk misdeel-
den zijn geschat op f 116.165- Wanneer
in 1949 de bouw van paviljoens en ba
rakken op het terrein aan de Schalkwij-
kerweg gereed is gekomen, zal met de
exploitatie van de tuingronden ten be
hoeve van deze Nazorg begonnen wor
den. De kosten van sociaal-economische
hulpverlening aan kleine zelfstandigen
bedrage f 15.000. Aan het voorzienings
fonds voor kunstenaars zal f 850 worden
bijgedragen. Er wordt op gerekend, dat
dc werkverruiming f 50.000 zal kosten,
maar dit bedrag zal belangrijk hoger
stijgen. In 1947 werd bijna drie ton voor
dit doel uitgegeven, doch de gemeente
weet nog niet, welke werken, in ver
band met de kapitaaldienst, kunnen
worden uitgevoerd. De militaire over-
bruggingsuitkeringen zijn geschat op
f 20.270 en de kosten van de Haarlemse
Demobilisatieraad op f 9230.
Door welwillende medewerking van
het bestuur der Ned. R.K.M. slaat de
K.J.M.V. in het vervolg haar tenten op
in de bovenzaal van net Middenstands
bureau in de Kruisstraat. Woensdag
avond om 8 uur wordt daar de belang
rijke jaarvergadering gehouden. De
agenda vermeldt de diverse jaarversla
gen en verder: bespreking van. het pro
gram van het komende halfjaar met als
hoogtepunten: de installatie van nieuwe
leden en de viering van het derde lus
trum..
Na een dag „bussen" in de Bollen
streek kan men zonder overdrijving zeg
gen, dat deze eerste dag uitstekend ge
slaagd is. Het vervoer vlotte goed en
de weinige feilen, die er geconstateerd
werden, zullen spoedig tot het verleden
behoren, wanneer de buschauffeurs meer
wegroutine hebben opgedaan en de pas
sagiers zich meer hebben ingesteld op
hun nieuw vervoermiddel.
Waarschijnlijk tengevolge van uitver
koop e.d. waren gisteren de bussen in
de stad overladen, zodat een enkele keer
het vervoer stagneerde. Maar wie is er
nu, tegen een „modegril" opgewassen?
GEBOREN: A. G. Nederstigt, z; C.
van Steijnvan den Berg, z; J. M.
HoogkamerFaas, z; A. M. A. van Vas-
tenhovenHuis in 't Veld, z; A. M.
HunscheBakker, z; A. C. van Gelder
van de Gevel, z; A. Geldorpvan
der Velde, z; H. B. L. JurresFraenkel,
z; T. W. Bos—Hartog, z; ,A. E. van
Waartvan der Mark, z: J. E. Anto-
nisseHoek, z; M. A. van Ulft—van
Oeffel, z; C. M. M. KaulingSeverijnse,
z; K. J. Tulende Roo, z: J. H. Sta-
penseaJonker, d; J. H. BlansertHof
man, d; J. Broekhuizen—Schappert, d;
C. M. Bilars—Hetem,' d; J. de Koninck—
Jongejan, d; G. T. Croese—Herni, d;
L. Rees—Beikes, d; L. J. Kater—van
Huijstee, d; .J. M. C. Spiering—van der
Weijden, d; C. KosterOpstal, d.
OVERLEDEN: C. C. Nieuwenhuizen—
Bieman, 75 j„ Wassenaerstraat; F. H. J
Rap. 51 j., Zijlweg; H. C. C. Noot—
Bienhoff, 71 j., Meeuwenstraat; G. Sta-
pensea. 71 j., Frans Halsstraat; H. E,
van der Hegge ZijnenHeule, 79 J„
Tempeliersstraat; G. Vierste, 72 j., Da
Costastraat; E. Lammersten Hui-
scher, 77 j Vergierdeweg; E. Uitten-
bosch, 68 j., Koudehorn; R. Klein, 62 j.,
Barendsestraat; S E. de VogelTijssen,
71 j., Leidsestraat; G. HuibertsDekker,
73 j.. Kortenaerstraat; W. van Duijn,
7 m., Indische straat; H. G. Duin—Jansz.
80 j., Barendsestraat; M V. C. Hollande
—Klop, 77 Atjehstraat.
Op de Amsterdamsevaart had een aan
rijding plaats tussen een vrachtauto en
een personenauto. De vrachtauto reed
vanuit de Nagtzaamstraat linksaf in de
richting stad, maar bleef ter plaatse
«midden op de weg staan om de perso
nenauto, die uit de richting Amsterdam
kwam te laten passeren. Een botsing
scheen echter niet meer te voorkomen.
Beide wagens liepen schade op.
Men heeft een electrische motor ont
vreemd. die zich bevond achter een bol
lenschuur aan de Zijlweg.
De minister begaf zich daarop onmid-
delijk naar Rome om het Vaticaan op
het gevaar opmerkzaam te maken. II\j
was van mening, dat de zending van
een buitengewoon gevolmachtigde van
de Paus de situatie nog te elfder ure
zou kunnen redden. Naar wij van mi
nister Nyaradi vernamen zou de vroe
gere nuntius in Boedapest met deze
zending belast zijn. Blijkbaar bestond
echter niet meer de mogelijkheid om dc
communistische regering van Boedapest
van haar plan af te brengen. De arres
tatie van de Kardinaal kwam dus niet
onverwacht, doch zij werd volgens een
vast plan voorbereid.
Reeds enkele maanden geleden zei
de leider van de politie-afdeling van
het ministerie van Buitenlandse Za
ken. Endre Szebenyi, tot een hoge
kerkelijke autoriteit, dat de medewer
kers van de Kardinaal de een na de
ander zouden worden gearresteerd om
hem zo weerloos te maken.
Inderdaad werden sindsdien honder
den priesters gearresteerd en naar
verluidt ten dele naar Rusland gede
porteerd.
Sindsdien zijn onder communistische
regie talrijke demonstraties gehouden
tegen de Kardinaal en meer dan eens
werd op andere Hongaarse bisschoppen
pressie uitgeoefend opdat zij zouden
trachten de Kardinaal tot aftreden te
bewegen..
De inleiding tot de beslissende slag
vormden twee memoranda aan de Kar
dinaal. Het eerste was ondertekend door
negen „prominente" katholieken en wel
door de communistische burgemeester
van Boedapest Bognar, door de minister
van Onderwijs Ortutay, door de vroe
gere minister van Buitenlandse Zaken
Gyöngyosi, wiens communistische ge
zindheid bekend is, door de schrijver
Jenö Katona. de redacteur van de „Ma
gyar Nemzet" Georg Parragi en door de
Hongaarse gezant in Parijs, graaf Mi
chael Karolyi.
Deze communistische of extreem
linkse „prominente figuren" brachten
in hun memorandum hun „grote be
zorgdheid over het lot van de Katho
lieke Kerk' tot uitdrukking.
Het tweede in dezelfde geest ge
schreven memorandum was onderte
kend door de bekende musicus Zoltan
Kodaly, dfe historicus en zaakgelastig
de in Moskou Julius Szekfii en door
de op de post van gezant bij het Va
ticaan azende vroegere Nazi Joset
Cavallier. een meer dan twijfelachtige
.^persoonlijkheid".
Het doel van de mobilisatie van deze
„twaalf prominente katholieken" was de
katholieken in Hongarije en in het buiten
land te tonen, dat niet slechts het eenvou
dige volk, de leerlingen. Ieraren, studen
ten, boeren en arbeiders, de vakorganisa
ties en gemeenten, doch ook de prominente
katholieken, die het regiem ter beschik
king staan, het aftreden van Mindszenty
eisten, opdat tussen Kerk en Staat een
zelfde overeenkomst zou kunnen worden
gesloten als tussen de protestantseen Is
raëlitische Kerken van Hongarije en de de
mocratie.
Terwijl de bisschoppen en de Kardinaal
voortdurend lastig gevallen werden met
memoranda, arresteerde men de abt van
Kispect, de Franciscaner-pater Alexander
Kruppa en een aantal parochie-geestelij
ken, waarvan er één tot zes jaar gevan
genisstraf werd veroordeeld.
De striid der bolsjewiken gold dus niet
alleen de persoon van de Kardinaal, doch
de katholieke clerus in zijn geheel. Als de
strijd tegen de kerken nog niet begonnen
is, dan is dat slechts om tactische redenen-
Men schakelt eerst de priesters uit. De
kerken zullen dan vanzelf hun poorten
moeten sluiten.
Alle eerder door de regering genomen
maatregelen! hadden niet liet gewenste re
sultaat. Niet slechts de Kardinaal, doch
ook de lagere geestelijkheid en de regu
lieren, de nonnen en de gelovigen lieten
zich niet bang maken. Hun blikken en
hun hoop richtten zich naar Esztergom.
waar Kardinaal Mindszent;- onbewegelijk
als een rots in de branding stond.
De communistische regering meent door
de arrestatie alle verzet gebroken te heb
ben, doch om met generaal De Gaulle te
spreken, zij heeft hiermee slechts een slag,
niet de oorlog gewonnen. De gevolgen van
deze „overwinning" zullen zeer spoedig
zichtbaar worden.
H. -M. Koningin Juliana betreedt het
paleis op de Dam in verband met de
audiëntie der buitenlandse diplomalen.
Een abonne, die geregeld de concer
ten bezoekt, schrijft ons het volgende:
De staat, waarin de tuinzaal en de
kleine foyer-vestiaire van het Gemeen
telijk Concertgebouw verkeren, deed
ons altijd vermoeden, dat dit gebouw
aan de gemeente geen winst, eerder
verlies opleverde. Met het gevolg: de
uitgaven van onderhoud zo laag moge
lijk gehouden. Nu lezen we echter in
het overzicht: „Wat Haarlem over heeft
voor de kunst", dat het Concertgebouw
een pacht oplevert van f28.000.en de
kosten f 13.500.zijn. Er werd dus een
winst gemaakt van f 14.500.
Waar nu al jaren lang wordt gezocht
naar een betere gelegenheid voor het
houden van kamerrtiuziekavonden en
het stichten van een geheel nieuwe zaal
in deze tijd wel tot de vrome wensen
zal blijven behoren, rijst bij ons de
vraag: Kunnen van dat zoete winstje de
tuinzaal met de aangrenzende foyer niet
eens opgeknapt, liever nog gfheel ge
moderniseerd worden?
Wanneer de tuinzaal door concertge
vers wordt vermeden, is dit op de eer
ste plaats niet om de acoustiek, want
die is goed. maar om de hoogst onge
zellige sfeer, die er door de verouderde
aankleding heerst!
Noot Redactie: Het Concertgebouw le
vert inderdaad een zekere winst op.
maar bij de opsomming uit de begro
ting werden niet vermeld de rente én
aflossing, welke bedragen f 33.000.zo
dat de exploitatie eigenlijk verlies be
tekent.
Maandagmiddag omstreeks 5 uur ge
schiedde op de Julianalaan te Overveen
een verkeersongeval, dat de 56-jarige
Haarlemse dame J. L. B. het leven heeft
gekost. Vanuit Overveen gezien stond
aan de rechterzijde van de weg een be
stelauto. Deze moest opeens een stukje
achteruit rijden, omdat de chauffeur de
Vrijburglaan in wilde gaap. Eerst liet de
bestuurder een tweetal autobussen voor
bij rijden. Toen hij daarna met zijn wa
gen achteruit ging, hoorde hij plotseling
iets achter de auto. Hij reed weer naar
voren, stopteken stapte uit. Op het weg
dek zag hij toen de dame zitten, die door
zijn auto was aangereden. Zij werd het
dichtstbijzijnde huis van dokter De
graaf binnengebracht, waar zij nog ver
telde, dat zij de bus had willen halen.
Zij was daartoe achter de auto omgelo
pen en aangereden. Het slachtoffer over
leed aan de verwondingen, zijnde in
wendige kneuzingen.
Op initiatief van het Comité voor Ka
tholieke Actie zal de zeereerw. heer H.
W. Agterrop, secretaris van het Bisdom
en geestelijk leider van het Katholiek
bureau voor huwelijksvoorlichting, in de
parochiekerk van St. Agatha op drie
Woensdagavonden in de maand Januar'
een conferentie houden voor alle ge-
nuwden. De eerste conferentie wordt ge
geven op Woensdag 5 Januari a.s. des
avonds 8 uur.
Maandagmiddag om drie uur is dc
bliksem ingeslagen in de schoorsteen
van de ,,Corodex"-fabriek voor harspro-
aucten te Zandvoort. Dit 32 meter ho^e
gevaarte werd geheel gescheurd en het
vertoonde enkele grote gaten. Daar de
schoorsteen zeer wankel stond, werd de
directie voor het alternatief geplaatst:
de fabriek sluiten omdat de arbeiders
groot gevaar liepen als de schoorsteen
zou instorten, of de schoorsteen laten
omtrekken. Tot het laatste werd beslo
ten. Met behulp van de ladderwagen
werd een takel om de schoorsteen aan
gebracht. waarna deze met de jeep van
dc brandweer werd aangetrokken. De
schoorsteen kwam precies op de goede
plaats terecht, zonder dat het gebouw
verder enige schade opliep.
De gezamenlijke jeugdorganisaties
hielden Zondagavond een contact
avond waarbij alle ouders werden uitge
nodigd. De patronaats zaal was geheel
gevuld toen na een inleidend woord
van de aalmoezenier van het jeugdwerk,
'kapelaan Nijman. de verkenners de
avond openden. De zonnepitjes zongen
daarop een mooi kerstlied, waarna een
zonnepitje een gedicht van v. Duinker
ken declameerde. Het hoofdnummer van
de avond was de opvoering van het
Kerstspel „Kermisvolk op kerstmis" van
Henri Ghéon. Dit zware stuk werd do'or
een vijftal jongens en meisjes zeer ver
dienstelijk vertolkt. In aanmerking ne
mende dat het merendeel van hen voor
't eerst op de planken verscheen en ook
de regie en het kapwerk door eigen
krachten werd verzorgd, mag men van
een succes spreken.
Nadat de meisjes van de Jongerenge-
meensehap nog een kerstlied hadden
gezongen, werd de avond, die ook werd
bijgewoond door pastoor van Diepen,
met een dankwoord van kapelaan Nij
man gesloten.
Geboren: E. Kerkman en D. A. P. He-
melop z; M. Keur en M. C. Davies z; H.
L. J. van Lent en E. M. van den Bos d;
B. Wit en M. Brandsma d; L. Driehui
zen en A. C. Wendt z; H. A. M. Berk
hout en A. M. M. Bakkenhoven z; A.
Sabelis en H J Mustert 2 z.
Ondertrouwd: J. C. Havers en H. H.
van der Flier.
Overleden: G. J. M. Hoogenbosch—
Damen, v. 60 jaar.
Maandagmorgen heeft in de kerk van
de St. Victor parochie de plechtige uit
vaart plaats gehad van' Nic. Hermans
die in Indië is gesneuveld. Zeer veel
parochianen gaven door hun tegenwoor
digheid blijk van medeleven met de
zwaar getroffen familie. Pastoor Brink
droeg de plechtige H. Mis van Requiem
op, geassisteerd door aalmoezenier
Schoonebeek van Thuisfront en kap. de
Graaf. Een erewacht van militairen was
op het priesterkoor opgesteld. Een
prachtige krans van de parochie was
hier gedeponeerd. Pastoor Brink heeft
woorden van troost gesproken tot de
ouders en de familie. Hij las nog een
brief voor welke hij van de gesneuvelde
parochiaan ontvangen had juist voor hij
het bericht van overlijden vernam.
Na de H. Mis speelde de organist het
Wilhelmus, waarna het parochiaal zang
koor het „Ecce quomodo irioritur" zong.
Hierna begaven allen zich naar het kerk
hof waar bij de ingang ter nagedachte
nis aan de overledene een gedenkteken
werd onthuld en ingewijd. De militairen
bestaande uit een detachement Grena
diers uit Den Haag verleende militaire
eerbewijzen. Na de inwijding volgde een
défilé van de parochianen langs het mo
nument.
Zoals wij reeds uitvoerig berichtte,
hebben de plannen om tot de bouw te
komen van een eigen parochiekerk in
Noordwijk aan Zee steeds vastere vorm
gekregen, zodat binnen afzienbare tijd
de noodkerk in het Casino niet meer' be
hoeft gebruikt te worden.
Thans is tot kapelaan aan de St. Je-
roensparochie te Noordwijk-Binnen be
noemd de weleerw. heer J. C. v. d. Meer,
die belast zal worden met de bouw van
de nieuwe kerk. De nieuwe bouwpastoor
werd geboren in 1902 en priester gewijd
in 1926. Sedert 1936 was hij kapelaan
van lie parochie O. L. Vr. Onb. Ontvan
gen te Amsterdam.
De Friese Fakir, die overal in het land
met zulk een succes is opgetreden, komt
7 Januari ook naar Sassenheim. Dé
avond wordt georganiseerd leri bate van
het Katholiek Thuisfront. Men verzoekt
ons nog mede te delen, dat het binnenge
komen bedrag voor Thuisfront bedroeg
ƒ186.65. en niet 1865.65 zoals abusieve
lijk in Sursum Corda was vermeld.
Bij de fam. van V. ontstond een bin
nenbrandje. De uitgerukte brandweer
hoefde echter geen dienst te doen, daar
de brand met eigen middelen was ge
blust.
De veehouder J, Jansse bemerkte na
meikenstijd, dat vier naast elkaar staan
de koeien wat vroeg gingen liggen,
waarvoor hij geen «reden wist te vinden,
's Avonds om 10 uur ging hij nog eens
kijken, maar werd toen gerustgesteld
omdat de dieren rustig stonden te her
kauwen. Gropt was 's morgens zijn ont
steltenis, toen hij deze vier drachtige
koeien dood in de stal vond. Wat was
de oorzaak? Men had deze dieren tulpen
bollen te eten gegeven, welke afkomstig
waren uit een schuur, waar ook gla
diolen hadden gelegen, die een naltalino-
behandeling hadden ondergaan. De rijks
veearts Kraak uit Lisse, stelde dan ook
vast, dat de beesten aan naftaline-ver-
giftiging waren gestorven.
Klein drama in de vroege morgen in
onze heerlijke omgeving.
„Morgen, buurman, wat een
gladde wegen, niet?
„Gevaarlijk, buurman. Voor je er erg
in hebt, lig je.
En de man lag inderdaad languit op
het bevroren asphalt.
„Ha, ha, die buurman", lachte de buur
man, „je staat toch ook niet erg stevig
op je benen...."
En hij maakte een zwaai en kuste
de aarde.
Op Zondag 9 Januari
ADOZilvermeeuwen
Vitesse- -VVE
DEM—HRC
HollandiaGVO
RKVVASLTO
De Meer—WMS
RoodenburgHBC
PurmerendHeemskerck
DSSSDZ
OntwaaktWilskracht
PancratiusBPC
BSMDocos
Inzendingen tot Zaterdagochtend 9 u
op open briefkaart aan de Sportredactie
van het Kasteel van Aemstel, N. Z.
Voorburgwal 6573, Amsterdam. Over
de prijsvraag wordt niet gecorrespon
deerd. Binnenkomende klachten over
onjuistheden i de uitslag worden on
derzocht en zo nodig gerectificeerc.
zonder dat de deelnemer, die de klacht
heeft ingediend, nog speciaal bericht
krijgt.
Meent men dat de thuisclub wint. dan
vult men het cijfer 1 in, bezoekende
club 2, gelijk spel 3.
De Haarlemse kantonrechter, belast
met de afwikkeling van tribunaalzaken,
heeft hedenmorgen de beschuldiging
tegen de 47-jarige Haarlemmer S„ de
vroegere personeelchef van de Amster
damse Biienkorf. vervallen verklaard.
Het Franse persbureau A.F.P. deelt
mede, dat het hoofd van de Dienst Le-
gercontacten. erste W. C. Koenders,
aan de dagbladcorrespondenten te Ba
tavia geen reden heeft kunnen opgeven,
waarom het b. .el .ol >ct :kon van
het vuren op Java, dat 31 December is
gegeven, pas 48 uur later is gepubli
ceerd. Hij merkte op. dat alleen gene
raal Spoor de oorzaak van ai, opont
houd kan bekend maken. Op de vraag,
wanneer het Republikeinse commando
op de hoogte is gesteld, antwoordde
overste Koenders, dat het geen nut had
de vijand hieromtrent in te lichten,
aangezien er op Java geen georganiseer
de tegenstand meer bestond, evenmin
als geregelde troepen en een centraal
Republikeins commando. Niettemin gaf
hij in de loop van het onderhoud toe,
dat de Republikeinse kolonel Hidayat
het opperbevel van de Republikeinse
troepen „voor geheel Indonesië" op zich
heeft genomen.
Zoals gemeld zijn Groningse en
Zeeuwse rechercheurs vorige week op
het spoor gekomen van een groep Bel
gen, die valse bankbiljetten van f 100.—
vervaardigde.
De Hoogezandse kweker K„ aan wie in
België een vordering van f 8100.— in
Nederlands geld was voldaan met brief
jes van honderd gulden, deponeerde
deze som op een bank in zijn w'oon-
piaats. Een klerk van een andere bank
te Hoogezand kreeg door transmissie
één der biljetten in handen en ontdekte,
dat het briefje vals was. In Gent en
Brugge zijn thans enige personen geai-
resteerd. De Belgische politie zet het on
derzoek voort. De 81 biljetten zijn op
drie na achterhaald.
Naar wij vernemen is hedenmorgen
om half tien (Amsterdamse tijd) een
K.L.M.-„C'onstellation" onder gezagvoer
der A. Viruly met bestemming Batavia
vertrokken. De machine heeft 3000 kg.
post aan boord.
Omtrent de te volgen route kunnen
nog geen nadere mededelingen worden
gedaan.
Het postverkeer van en naar Indone
sië door de lucht is vanzelfsprekend
nog zeer onregelmatig. Gisterochtend
echter is post binnengekomen, die op
27 en 28 December uit Indonesië is ver
stuurd.
Het postverkeer over zee gaat volko
men normaal door. Dit is wel niet de
vlugste, maar op het ogenblik toch ze
ker de weg met de minste risico's.
(Niet-otficiële Koersen)
3'4 Nederl. 1948
3-3\'2 Nederland 194?
3 Ned 62-64
3 Ned. 62-64 Oei. £ac
Ned. Handel MIJ. eert
A.K.U.
Van Berkel's Patent
Calvè-Delft eert
Van Gelder
Kon. Hoogovens eert.
Unilever cert
Ned. Kabel
Philips
Kon Petroleum
„Amsterdam" Rubbei
Holl. Amerika Lijn
Kon. N. Stoomb Mij.
Scheepvaart Unie
H.VA.
Dell MIJ eert
AMSTERDAM, 3 Jan. 1949
Ter beurze zette het nieuwe jaar in
met een vaste stemming over nagenoeg
de gehele linie. De nog vrij onverwach
te mededeling, dat de beperkende maat
regelen ten aanzien van de Indische
fondsen met ingang van heden groten
deels werden opgeheven, werd met al
gemene instemming ontvangen.
De advieskoersen, die bij opening wer
den bekend gemaakt, luidden in door
snee circa 10 pet. hoger, dan de voor
afgaande noteringen op de stopprijzen,
doch de aangekondigde Aziatische con
ferentie over het Indonesische geschil
schijnt wat aanbod aan' de markt te
hebben gebracht, zodat de officieel vast
gestelde koersen merendeels op een wat
lager niveau kwamen.
Ook de overige markt was vast
gestemd, alhoewel de koersverbeterin-
gen hier meer beparkt bleven. Kon. Olie
monteerde ruim 2 pet
Vorig Opening
slot
4/1
lOO,',
93gb
98.J,
99'/4
99-',
15514
161V4
162 *4
11214
153
142
196gb
277
277
250
227 y.
233-ii
118'4
31912
171gb
174
166
169
14814
149
164%
169
172b 2:
176 18
161M, EO
163
