Indonesische federalé wordt ingesteld Zo spoedig mogelijk vrije regering verkiezingen SLUWE METHODES DER SOVJETS IN STRIJD OM BERLIJN 1 Woning problemen Tachtig nieuwe vlieg velden in de Congo ANGST VOOR AARDBEVINGEN DRIJFT DE BEWONERS DE VELDEN IN Berlijners verkiezen vrijheid boven voedsel Luchtbrug een prachtig staaltje van geallieerde samenwerhing Dr. DREES TE BATAVIA m Tot hoofd en hart MILITAIRE ACTIE ONVERMIJDELIJK TWEEDE BON VOOR SINAASAPPELEN Grote aanvoer deze maand Het weer Rivodutri, een ontvolkte stad Katholieke hulp-actie zorgt voor „minestrone" DONDERDAG 6 JANUARI 1949 bureaux van redactie en administratie 72ste JAARGANG No. 24351 RADIOREDE KONINGIN JULIANA H. M. de Koningin heefi hedenmiddag om 13.15 uur voor de radio de volgende rede uitgesproken: Reeds in 1942 sprak mijn moeder de hoop uii, dal Indonesië en Nederland, na de gemeenschappelijke overwinning op de vijand, vrijwillig en in vrijheid en gelijkwaardigheid zouden samenwerken lol herkrijging van vrede en geluk. Rear woorden gaven loen niel alleen uitdrukking aan een verwachting, maar hielden ook een belofie in. In Februari 1948 herhaalde mijn moeder die belofie. Zij verklaarde loen, onder herinnering aan de woorden van de groie vrijheidsstrijder Rooseveli, dal hel gemeenschappelijk streven ver behoor! uil ie gaan boven hei verkrijgen van onafhankelijkheid, doch mede gericht moei zijn op de ver werkelijking van de vrijheid van geloof, de vrijheid van It®i woord en vrijwaring van vrees en gebrek. In wederzijds Vertrouwen zou een nieuwe samenwerking moeien groeien tor vestiging van een vrij en souverein Indonesië, in gelijk waardig deelgenootschap mei Nederland verbonden in de Nederlands-Indonesische Unie. Zij besloot loen mei de Woorden: „Zowel Nederland als Indonesië zien uii naar de dag, dal de Verenigde Siaien van Indonesië, op voordrachi van Nederland, de hun toekomende plaais zullen innemen temidden van de verenigde volkeren." Groot verdedigingsplan EENDENJAGERS VERDRONKEN BIJ K0RTENH0EF Kath. Bond voor E.H.B.O. Bonnen voor werkkleding Dr.Drees als koerier Alles in orde op Java by paters Lazaristen blijft hem SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 2154J Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. van Run. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin, NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week, f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. Van de aanvang van mijn regering af Is mijn streven er op gericht geweest, de belofte, door mijn moeder gegeven, ten Volle ten uitvoer te leggen en mee te Werken om aan de volken van Indonesië Vrede, geluk en welvaart in een eigen souverein staatsbestel te verzekeren. Met vreugde heb ik mogen vaststellen, dat grote delen van Indonesië bereid waren aan dit doel mee te werken. Helaas bleken in andere delen krach- die geweld en wanorde verkozen boven een ordelijke samenwerking, de overhand te hebben over de ook daar aanwezige personen, die in goede ver- Standhouding met Nederland de nieuwe rechtsorde wiiden opbouwen. Daardoor werd een militaire actie ten laatste on vermijdelijk. Het doel daarvan was geenszins terug te komen op het woord, dat door mijn moeder en door het Nederlandse volk als geheel met betrekking tot Indonesië plechtig is gegeven. Het doel daarvan was uitsluitend de mogelijkheden te ope nen, om nu eindelijk aan Indonesië orde, Welvaart, vrijheid, zelfstandigheid en souvereiniteit te kunnen geven in een federale rechtsstaat. Thans is, door de afkondiging van het besluit „Bewind Indonesië in overgangs tijd", een belangrijke schrede gezet op de weg naar de vestiging van een eigen Indonesisch staatsbestel. Het is mijn oprechte wens, dat binnen Weinige weken een Indonesische fede- *ale regering wordt ingesteld, die de Verantwoordelijkheden en plichten, wel ke zijn verbonden aan een democratisch bestei, zal uitoefenen en vervullen. Deze federale regering zal onverwijld inge volge de haar toeko: lende bevoegdheden Verdere voorbereidingen treffen tot de overgang naar en de vestiging van de nieuwe rechtsorde. Zo zal zij zodra de omstandigheden dit toelaten in over eenstemming met de Hoge Vertegen woordiger van de Kroon vrije verkiezin gen in Indonesië doen houden. Aldus zullen, naar ik hoop, spoedig cfe «ouvereine staten van Indonesië werke lijkheid worden. Indonesië en Neder 'and zullen dan, in de unie verenigd, ,n ®cn harmonisch samengaan al hun kra'cft- ma kunnen geven aan een goede en Sezonde ontwikkeling van beide landen 0,1 aan het toenemen van de welvaart H.M. Koningin Juliana - in de wereld. Dan zal zoals mijn moe der het wenste een betere en geluk kiger toekomst gegrondvest zijn. In het kader van het geallieerd ver dedigingsplan voor Afrika zullen nog voor 1952 in de Belgische Congo een 80-tal vliegvelden worden aangelegd. Jachtvliegtuigen en bommenwerpers, op stijgend van deze vliegvelden, zouden bij een eventueel conflict een belang rijke rol te spelen krijgen bij de be scherming der geallieerde bases in Noord- en Centraal-Afrika en in het bij zonder van de strategisch zo belangrijke uraniummijnen van Shinkolobwe. Dit enorme net van vliegvelden zal aansluiten op dat van Frans-Equatoriaal Afrika. Op grond van een tienjarenplan zullen in deze Franse kolonie 67 vlieg velden worden aangelegd. In enkele Belgische bladen is de me ning tot uitdrukking gebracht dat het oprichten van deze luchtvaartbases erop zou wijzen, dat de Westerse strategie er reeds thans rekening mee houdt bij een eventueel conflict de Europese elite troepen op Centraal-Afrika terug te trekken. Twee jagers zijn Dinsdag bij een eendenjacht op de Kortenhoefsc plas verdronken. Bij nasporingen vond men alleen de roeiboot waarmee zij de plas waren op gevaren. Vermoedelijk is de licht gebouwde boot omgeslagen toen de ja gers omstreeks half zeven in de voor avond huiswaarts wilden keren. Tegen die tijd brak een hagelbui boven Kor- tenhoef los. Bij het verdere onderzoek vond men nog een rugzak en een pet van een der jagers drijvende in het water. Op een der eilanden trof men de hond van een der mannen aan, die daar blijk baar was heengezwommen. Tevens heeft men een aantal van de geschoten een den gevonden. De slachtoffers zijn de jachtopziener J. Breyer uit Kortenhoef en de heer O. van Dijk uit Den Haag. Zondag werd te Utrecht, zoals be kend, opgericht een Katholieke Bond voor E.H.B.O. Het E.H.B.O.-werk in katholiek verband was ondergebracht in het Wit-Gele (voor Limburg R. K. Groene) Kruis, doch is thans na ver kregen kerkelijke goedkeuring van het Hoogwaardig Episcopaat, als geheel zelfstandig werk in de bond onderge bracht, welke bond aangesloten is bij het Wit-Gele (voor Limburg R. K. Groene) Kruis. Het bondsbureau is ge vestigd: Postbus no. 19, Overschie, tel. 31500. Het C. D. K. deelt mede. dat de bon nen voor werkkleding H 10 en L 10 tot nader order geldig zijn voor het kopen van werkkleding. De bonnen H 11 en H 12, L 11 en L 12 zijn nog niet geldig. De bonnen H 1 t.e.m. 9 en L 1 t.e.m. 9 en de rantsoen bonnen FC en FD blijven voorlopig geldig. Generaal S. H. Spoor heeft een bezoek gebracht aan de militaire hospitalen. De legercommandant in gesprek met een gewonde soldaat. Vorige week kreeg een Helmondse familie bericht uit Indonesië, dat haar zoon daar tijdens de actie was gewond. De familieleden wilden graag spoedig nadere bijzonderheden vernemen, maar de luchtpostverbin- ding was nog niet hersteld. Een po ging om Batavia telefonisch te be reiken mislukte. Toen meldde de krant, dat dr. Drees naar Indonesië zou vertrekken. De minister-presi dent werd verzocht een brief mee te nemen en reeds de volgende dag kwam het antwoord: „Accoord". De brief werd daarna persoonlijk in Den Haag ten huize van dr. Drees bezorgd, waar de minister-president hem in ontvangst nam. j Een vliegtuig van de „British South American Airways" is met negen passa giers en een bemanning van zes koppen bij de Braziliaanse kust brandend in zee gestort. Drie passagiers kwamen om het leven.. Hoewel de in begin December 1948 aangewezen bonnen voor sinaasappelen tot dusver slechts in enkele gedeelten van ons land zijn gehonoreerd, is het noodzakelijk in verband met de te verwachten grote aanvoeren in deze maand reeds thans een tweede bon aan te wijzen. Uiterlijk 15 Januari moet men de bonnen 534 en 540 algemeen bij een handelaar in groenten en/of Iruit in leveren. Bon 534 algemeen (voor hou ders van A-, B- en C-kaarten) geeft recht op 500 gram, bon 540 algemeen (voor houders van D- én E-kaarten) op een kilogram sinaasappelen. De detail listen moeten de bonnen, geplakt op opplakvellen, uiterlijk 19 Januari inle veren bij een grossier in sinaasappelen. Deze dienen de bonnen uiterlijk 22 Ja nuari in te leveren bij de rayonleider van het bedrijfschap voor groenten en fruit, waaronder zij ressorteren. De rayonleiders moeten tenslotte uiterlijk 25 Januari de bonnen bij de distributie- diensten inleveren ter verkrijging' van een ontvangstbewijs. Instellingen kun nen zich ter verkrijging van sinaasap pelen tot de rayonleiders wenden. Naarmate de aanvoer voortgang heeft zal op de ingeleverde bonnen kunnen worden afgeleverd, met dien verstande, dat eerst de oude bonnen gehonoreerd moeten worden. De K.P.D., de communistische parfij in West-Duitsland, heeft besloten een „organisatorische scheiding" tussen haar en de door de communisten beheerste S.E.D. Socialistische Eenheids-Partij in de Sovjet-Russische zone tot stand te brengen. Verwachting tot Vrijdagavond. Plaatselijk nevel of mist. Overigens zwaar bewolkt met enkele opklarin gen. Droog weer. Over het algemeen zwakke Zuidelijke wind. Iets kouder. Zon: 8.47—16.46; Maan: 12.10—0.31. Drie aardbevingen deden gisteren Rivodutri, een klein stadje op de hel lingen van de Terminillo-berg weer schudden en dreven de laatste dorpe lingen in paniek het open -veld in om daar een tegen vandaag voorspelde catastrophe af tc wachten. De voor speiling, dat 6 Januari ergens in Italië een grote aardbeving zou plaats vin den, heeft de angst in ^de harten van de 1600 inwoners danig vergroot. Au toriteiten van het stadje zeggen dat de afgelopen dertig dagen minstens één schok per dag plaats vond, terwijl ver leden week gedurende een periode van vier en twintig uur tachtig bevingen duidelijk werden waargenomen. Dinsdagavond werd een vrouw ge dood toen zij naar huis terug ging, door een stuk steen dat uit eeij muur viel die door de drie bevingen van die dag uit zijn verband was geraakt. Gisteren heeft niemand zich in het stadje ge waagd. „Waarom helpt de regering ons niet", vroeg een groep bewoners aan een cor respondent van de U.P. „Dit gaat nu al weken door. doch thans is het zeer ernstig. Er is nog geen geleerde, ver schenen om ons te vertellen wat er aan de hand is. De kranten negeren het. De regering negeert ons ook. Misschien leven we wel op een vulkaan". Dit is het onderwerp van alle gesprekken van de verontruste bewo ners, die in de grotten toevlucht heb ben gezocht. Zij vertellen, dat het water in hun putten verleden week modde rig is geworden en dat geen van de huizen nog veilig is als gevolg van de scheuren in de muren, daken en fun deringen. De twee kerken zijn gesloten wegens de scheuren in de muren en de stukken steen, die telkens uit het dak loslaten. Het dak van de kerk op het kerkhof is gisteren ingestort. Alleen op het dorpsplein durft men Roman Chwaleck, de communistische voorzitter van het Vrije Duitse Vakver bond, deelt kleding en schoeisel uit om dé arbeiders te bewegen lid te worden van de communistische vakbond. Eindelijk dan besloten de Russen tot de blokkade van Berlijn om de positie der geallieerden in deze stad te ondermijnen en hen tot vertrekken te dwingen. Berlijn moest in de Sovjet-zone worden ingelijfd en het viemiogsendheden- bestuur worden opgeheven. Tevens werd dan het gat gestopt, waarlangs zovele geheimen van achter het ijzeren gordijn aan de buitenwereld bekend werden, Berlijn was een belangrijke observatie-post, het enige behoorlijk functionnerende contactpunt met de door de Sovjets bezette zone, de enige plaats in verre omgeving, waar de vrijheid nog niet geheel aan banden was gelegd. Zolang de fakkel der vrijheid hier niet was gedoofd, zou de bolsjewis tische orde en rust in de zone nooit werkelijk zijn verzekerd, zouden „reaction- naire elementen" blijven hopen op het ogenblik, dat de communistische dicta tuur omvergeworpen zou kunnen worden. Redenen van binnenlandse en van buitenlandse politieke aard dwongen de Sovjets een krachtmeting met de Westelijke geallieerden in Berlijn aan te gaan. Het startschot hiertoe werd gelost in Juni 1948 na het einde van de conferentie te Londen, waar besloten was tot het stichten van een West-Duitse staat over te gaan. Het eigenlijke verloop der blokkade is bekend. Het nemen en afweren van maatre gelen, die meestal \>m zuiver politieke redenen werden genomen en weinig met economische omstandigheden rekening hielden, zou snel kunnen worden be schreven. Voor de Berlijnse bevolking echter" brachten zij een periode van zware beproevingen, van angsten en zor gen, van leed en ontberingen. Want de geallieerden konden de uitwerking der Sovjet-Russische blokkade wel gedeel telijk neutraliseren, zij waren toch niet in staat alle nadelen, hieruit voort vloeiend. op te heffen Met ingang van 1 Juli 1948 was in de Westelijke sectoren van Berlijn een verhoging der levens middelenrantsoenen aangekondigd, doch deze aankondiging moest worden inge trokken. De Sovjets daarentegen hand haafden de verhoogde rantsoenen en beloofden de West-Berlijners hetzelfde, indien zij hun levensmiddelenkaarten maar in de Sovjet-sector afhaalden en zich bij een leverancier in dezelfde sector lieten inschrijven. Het voorstel was aanlokkelijk, doch slechts 23.000 van de ruim twee millioen West-Berlij ners maakten ervan gebruik. Zij wilden hun vrijheid niet verkopen voor wat extra eten en textiel die daarenboven nog aan de bewoners der Sovjet-zone werden ontnomen. Iedere dag verschenen in de communistische pers grote foto reportages over Russische graanschepen, die in Rostock waren binnengelopen en voedsel brachten voor de hongerende Berlijners. Een reporter van het blad Der Telegraf had echter bij het lossen opnamen kunnen maken, waaruit bleek, dat de zakken uit Leipzig afkomstig wa ren. In sommige steden werd alle vlees en vet eenvoudig gerequireerd om het naar Berlijn te brengen. De Soviet-pro paganda was te doorzichtig om veel succes te kunnen hebben. De Berlijner verkoos aardappelmeei- poeder en blikvlees boven verse aard appelen, groente en vers vlees, indien zijn vrijheid en overtuiging hiermede gemoeid waren. De huisvrouw zag zich geplaatst voor telkens terugkerende moeilijkheden. Reeds in Juli 1948 waren de gas- en electriciteitsrantsoenen zo laag gewor den, dat eenmaal warm eten per dag gedurende een hele periode was uitge sloten. 's Avonds zat men in het duister of, behielp zich mei een zaklantaarn of schaarse kaars. Trams en U-baan legden om zes uur het bijltje er bij neer. Het was onmogelijk geworden een bezoek te brengen aan vriend of kennis. Berlijn heeft een doorsnee van 80 km., zodat eer. vriend, die tien km. verder woont, eigenlijk nog dichtbij is. Te voet zijn deze tien km. echter een hele afstand, terwijl de U-baan er hoogstens een half uur over doet. Het bezoeken van bios copen en theaters werd voor velen een puzzle. Vele theaters beschikten niet over eigen lichtinstallaties en moesten gesloten blijven. Het was een zware slag voor het bloeiende Berlijnse theater leven, dat zich het eerst van de oorlogs verwondingen had hersteld en zich in een geweldige belangstelling mocht ver heugen. Financieel raakte men in de grootste moeilijkheden. Vele Berlijnse bedrijven moesten bij gebrek aan brandstoffen sluiten. De arbeiders werden werkloos. Andere bedrijven beschikten na de Sovjet-Russische muntsanering niet meer over voldoende financiën om hun per soneel uit te behalen. Ambtenaren van het gemeentelijk bestuur moesten zes weken op hun salaris wachten, daar de Sovjets de rekening van de stad Berlijn niet vrij wilden geven. Er dreigde een nijpend grondstoffentekort. Het betreden van de Sovjet-sector werd steeds gevaarlijker. Men kon ge controleerd worden op het bezit van West-Duitse marken of gearresteerd, om dat men zijn geld bij de Westelijke ge allieerden had ingeleverd. Alhoewel het verkeer tussen de ver schillende sectoren in beginsel vrij is meden duizenden en duizenden Berlij ners een gedeelte van hun stad, omdat zij wisten, dat hier geen enkele rechts zekerheid bestond. Men kon gearresteerd worden en ver dwijnen zonder dat ooit iemand te we ten kwam waarom. Het wemelde van Sovjet-agenten, zodat men zeer moest oppassen. Het geringste ongelukkige woord kon noodlottig zijn. „Du Spion", was de geijkte beschuldiging der Sovjets. Hiermede dekten zij hun gehele gerech telijke willekeur. Indrukwekkende lijs ten waren door de sociaal-democratische parlementsfractie ingediend, de namen bevattende van personen, die gearres teerd en voor altijd verdwenen waren, zonder dat iemand kon zeggen, of zij nog in leven waren of waar zij zich be vonden. De Sovjets waren op deze beschuldi gingen het antwoord steeds schuldig ge bleven. De NKWD timmerde niet langs de weg. Zij werkte in stilte, snel, verraderlijk, doch effectief, 's Avonds Wij zijn in de gelegenheid hiernaast een uitgebreide aanhaling te plaat sen uit een zojuist verschenen boek van de journalist-schrijver Harold French, uitgegeven door het Ned. Boekhuis te Tilburg. Allerwegen werd dit werk, getiteld „Ik was achter het ijzeren gordijn" met spanning tegemoet gezien. Het geeft in alle objectiviteit en met ver melding van vele details een boeiend verslag van de Sovjetisering der Oostzone van Duitsland. De strijd om Berlijn wordt levendig belicht. De weergaloos sluwe, doch vooral ge wetenloze c.i mensonterende metho des der Sovjets worden zakelijk en duidelijk beschreven zonder sensa tionele overdrijving. Geen ongeloof- waardig griezelverhaal, doch een overtuigende documentatie. Henri de Greeve schreef in het voor woord: „Lees dit boek, staar in deze afgronden van bedrog, leugen, gewe- tenloosheia, moordlust en schurk achtigheid, om te ontwaken tot een almachtig verzet, op de eerste plaats door inkeer tot een diep gefundeerd, christelijk leven." werd er op de deur geklopt. De bewo ner deed open. Hij werd overvallen, in een gereed staande auto gesleept naar de Sovjet-sector gebracht, waar hij in het niet verdween. De Amerikaanse militaire rechtbanken hebben herhaaldelijk pogingen tot ont voering te behandelen gekregen, waar bij Sovjet-agenten gegrepen werden. In het algemeen kunnen zij echter onge hinderd ontsnappen. Aan de Branden burger Tor begint de Sovjet-sector en geen enkele agent uit Westelijk Berlijn, hetzij geallieerd of Duits, heeft het recht hier nog in te grijpen. Iemand, die in West-Berlijn een inbraak pleegt of een moord begaat, kan in Oost-Berlijn niet gearresteerd worden. Ongure, elementen maakten van deze verwarde toestanden dankbaar gebruik en verhoogden nog de onzekerheid, die de aanwezigheid der Sovjets reeds over de stad uitgespreid had. De luchtbrug was een prachtig staaltje van geallieeide samenwerking. Vol be wondering keek de Berlijner naar de ronkende vliegtuigen, die onafgebroken af- en aanvlogen. Dag en nacht ging dit bedrijf door: starten, landen, lossen en laden. Enorme watervliegtuigen dobber den vreedzaam op het zacht golvende water van de verlaten Wannsee of zoch ten, van alle zijden schuimkoppen om zich heen spattend, in snelle vaart het blauwe luchtruim Jonge piloten sneu velden. Eén ogenblikje slechts hadden zii geweifeld. Het werd hun noodlottig. Het was niet meer mogelijk gebleken de zware Skymaster nog over een grijn zende puintop te trekken. Een puinhoop ontzielde lichamen, droefheid in verre landen, waar vrouwen, moeders of ver loofden tevergeefs op de blijde terug keer van hun dierbaren zouden wach ten. In Berlijn werden hun lichamen aan de aarde toevertrouwd, in aanwezigheid van honderdduizenden, die beseften, dat zij hun jonge levens voor hén, voor hun zich nog op te houden. Daar heeft de katholieke hulp-actie gaarkeukens op gericht. Voornamelijk wordt hier „mi nestrone" Italië's beroemde groen- tensoep gekookt, doch er is ook Amerikaans ingeblikt voedsel beschik baar. In de boomgaarden en op de hel lingen zijn tenten opgezet. Doch de bewoners zijn nog niet tevreden. „De regering behoort ons hier weg te halen", zegt men. „zij moet deze ge hele stad minstens tien kilometer ver plaatsen. Niemand is van plan om hier nog te blijven, doch we zijn er nog omdat we niet weten waar we heen moeten." De theorie dat de Terminillo-berg een onderaardse vulkaan bevat, is al eens vroeger gehoord. Ongeveer twin tig jaar geleden werd de streek door soortgelijke schokken verontrust. De oudere mensen spreken daar nog over. De paniek is ook overgeslagen naar zeven andere plaatsjes binnen een omtrek van 20 K.M. rondom de berg, doch in Rivodutri heeft men de mees te last. Te Rieti, een flinke stad, is al leen het woord „aardbeving" voldoen de om de bevolking de straat op te jagen. In Rivodutri zijn de schokken echter werkelijkheid. Het weer is zacht en de dorpelingen hebben wat dat be treft nog geen hinder gehad van het nonen buitenshuis. De carabinieri, die uit steden in de omgeving zijn geko men, handhaven de orde en de hulp- commissie weet aan alle behoeften te voldoen. Het moet maar eens verteld worden hoe de zaken hier staan, zeg gen de dorpelingen. Rome moet tussen beide komen. Morgen kan het te iaat zijn. De minister-president dr. W. Drees is hedenmiddag te 16.15 uur Bataviase tijd aangekomen op het vliegveld Kemajo- ran bij Batavia. Hij verklaarde, naar Indonesië te zijn gekomen om bespre kingen te voeren met de vertegenwoor digers der Nederlandse regering en dat het van deze besprekingen zal afhangen, met welke personen hij verder contact zal opnemen. Ter begroeting van dr. Drees waren op het vliegveld aanwezig generaal Spoor, vice-admiraal Pinke en de leden der C. v. G. D. Herremans en Critchley. Hij inspecteerde de erewacht, die be stond uit detachementen van de Marine, de Kon. Landmacht en het K.N.I.L. Dr. Drees zeide, dat hij een goede reis had gehad, met stopplaatsen op Malta, te Sjarja en te Bangkok. Hij vertrok van Kemajoran met een stoet auto's, geës corteerd door motorrijders, rechtstreeks naar het paleis Koningsplein, waar een menigte belangstellenden zich had ver zameld. Op het bordes van het paleis werd hij begroet door dr. Beel en de leden der voorlopige federale regering. Op Curasao werd dezer dagen in de pro-Kathedrale Kerk Mgr. A. v. d. Veen v. Zeppenveldt tot bisschop gewijd. De nieuwe bisschop op weg naar de Ka thedrale Kerk, begeleid door mr. A. A. G. Smeets, notaris op Curasao. leven en hun vrijheid gegeven hadden. In de communistische pers verschenen als enige reactie schampere artikelen over waaghalzerijen van geallieerde pi loten, die de veiligheid der Berlijnse bevolking in gevaar brachten. De Berlijner zelf wist echter beter. Het grote gevaar der communistische dictatuur smeedde allen tot een hechte eenheid aaneen. Volkscommissariaat landse veiligheid. voor binnen- Schijnbaar kleine dingen zijn vaak I ^in het leven van de grootste waarde^J (Van een bijzondere medewerker) Het woningprobleem kost de rege ring heel wat hoofdbrekens en niet ontkend kan worden, dat, vooral sedert minister In 't Veld de leiding van het ministerie van Weder opbouw en Volkshuisvesting op zich heeft genomen, verschillende doeltref fende maatregelen zijn getroffen om de ramp van de woningnood zo krachtig mogelijk te kunnen bestrijden. Het be langrijkst is zeker wel de regeling waar bij overheidssteun wordt toegezegd bij splitsing van woningen. Deze regeling lijdt echter aan een te groot perfectio nisme. Want financiële steun wordt al leen verleend als door splitsing volwaar dige woningen worden verkregen; d»« dus voldoen aan de eisen van de plaat selijke bouwverordening. En deze eisen zijn hoog. Dientengevolge zal bij woningsplit sing in vele gemeenten elke woning over §en aparte gang en voordeur moe ten beschikken. Deze bepaling, op zich bezien, moge verklaard kunnen wor den als gericht op het belang van de volkshuisvesting, de practijk leert even wel, dat juist deze bepaling het be zwaarlijk maakt van deze regeling gebruik te maken. Immers vele woningen lenen zich niet voor een zo ingrijpende verbou wing en als dat wél het geval is. zijn de verbouwingskosten zó hoog. dat de eigenaar veelal niet in staat is, zij het ook met overheidssteun, daartoe over te gaan. Door het te hoog stellen van de eisen schiet men dus het doel voorbij. Hieraan menen wij te moeten toeschrijven het teleurstellend resul taat. dat in het eerste halfjaar, dat de regeling van kracht is, slechts 600 wo ningen beschikbaar zijn gekomen. De honderdduizenden woningzoeken den zouden zeer gelukkig zijn met een eigen woning, ook al zouden zij bij voorbeeld niet over een eigen ingang beschikken. De samenwoningsruzies ont staan meestal zoals de ondervinding lëert over het gemeenschappelijk ge bruik van keuken en W.C. Indien men de eisen voor woningsplitsing met over heidssubsidie matigde en tot gesepa reerd gebruik van keuken en toilet beperkte, zou deze regeling een belang rijke bijdrage kunnen leveren voor de oplossing van het ons volksleven be dreigende woningprobleem. Op ander terrein begint een maat regel van minister In 't Veld zijn uit werking te doen gevoelen, namelijk de in het najaar aangekondigde beperking van het aantal aanbestedingen van bouwwerken. Het grote aantal woning complexen, dat tot besteding kwam, maakte dat het bouwbedrijf in die ma te verzadigd was met opdrachten, dat de omvang van de bouwwerken-in-uit- voe'ring groter was dan het potentieel der beschikbare arbeidskrachten. De aannemers waren daardoor genoopt ook minder goede arbeidskrachten in te schakelen en dat verminderde de ar beidsproductiviteit van het gehele per soneel. Bovendien waren de aannemers, door tijdnood gedwongen, afhankelijk van hun personeel, hetwelk door pre mies en zwarte lonen moest worden ge bonden, opdat de aannemer zijn bouw werk op de gestelde tijd kon opleve ren. Dit alles had een mentaliteit ten gevolge, welke funest was voor de ar beidsproductiviteit over de gehele li nie; deze bewoog zich ondanks de pre mies e.d. in dalende lijn. De factor der arbeidslonen werd zodoende voor de aannemers een groot struikelblok en bij de opvolgende aanbestedingen kwamen dan ook steeds hogere inschrijvingen uit de bus. De minister trof tegen dit euvel een tweeledige maatregel: le het tijde lijk stopzetten van de bestedin gen van woningwetwoningen en 2e. ver laging van de maximumprijs van deze woningen van f35.tot f32.50 per M3. Het gevolg hiervan was dat in het bouwvak kunstmatig enige werkloos heid werd gekweekt, de aannemers de minder bruikbare krachten konden af stoten en met minder personeel ten gevolge van de grotere productiviteit der bona-fide bouwvakarbeiders meer tot stand konden brengen. De animo voor de bestedingen is toegenomen en de door de minister beoogde daling der bouwkosten is een feit geworden. Tepslotte nog een aantekening over een derde onderwerp, de volkshuisves ting rakende. In verschillende com plexen woningwetwoningen zijn wo ningen voor grote gezinnen opgenomen. Het verschijnsel begint zich nu voor te doen, dat de grote gezinnen deze woningen niet ambiëren, or.dat de huurprijs voor hen te hoog is. De van rijkswege gegeven normen voor de huurvaststelling zijn gebaseerd op de inhoud van de woning en komen neer op plm. 2 cent per week voor elke M3. inhoud. Normale arbeiderswoningen ko men dientengevolge op pl.m. f 5.50 per week; die voor grote gezinnen op f 7.-— a f 8.per week. In deze tijd. waarin de arbeider ieder dubbeltje weer twee maal moet omkeren alvorens het uit te geven en in de grote gezinnen de nood steeds hoger stijgt, zijn deze veelal met in staat, deze hoge huur op te bren gen. Deze gezinnen zijn dus gedwongen in hun onvoldoende huisvesting te be rusten. Dit geeft ons aanleiding een de sideratum naar voren te brengen: voor alle woningwetwoningen worde een zo veel mogelijk gelijke huur vastgesteld, zodat de grote gezinnen de aan hun behoeften aangepaste woningen zouden kunnen betrekken. (Telgrafisch van onze Romeinse correspondent) Het agentschap Fides verneemt tele grafisch uit Java dat bij de bezetting door de Nederlanders van Soerakarta ge bleken is, dat van de Missie, welke toe vertrouwd is aan d ers Lazaristen, noch missionarissen, noch bezittingen iets te lijden hebben gehad. Van de belangrijkste missieposten m de thans onder Nederlandse controle gebrachte gebieden komen goede berich ten binnen. Drie Nederlandse priester^ die vrijwilig in het republikeinse gebied waren achtergebleven, n.l. de pastoors Van Goethem en Smets te Madioen en. pastoor Koek te Blitar. zijn in goede welstand, evenals de zusters van het Heilig Hart te Blitar en de zusters van het missiehospitaal „Onder de Bogen* te Djocja. De gebouwen en de missiehuizen heb ben weinig of niet geleden. Uit het missiecentrum Pohasarang zijn geen berichten binnengekomen. De voorzitter van de Koreaanse dele gatie bij de V. N„ Tsjang My Oen. is door Z. H. de Paus in audiëntie ontvan gen. Hij overhandigde zijn geloofsbrie ven als bijzonder gezant van de presi dent van de republiek Korea bij de H. Stoel. Hij is eveneens tot ambassadeur te. Washington benoemd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1