1
Britse troepen naar Transjordanië
GaatSoekamo naar conferentie
te New Delhi?
NOG GEEN BESPREKINGEN MET
REPUBLIKEINSE LEIDERS
BOUWPLAN VOOR 1949
Amerikaanse begroting 1949-1950
bedraagt .41.8 milliard dollar
5 Engelse jagers neergeschoten
Britten zullen elk Joods vliegtuig
als vijandelijk beschouwen
VIRULY LANDT TE
BATAVIA
Engeland, Ver. Staten en Frankrijk
zouden uitgenodigd worden
Abdoelkadir: Solo zal thans het
centrum van herleving zijn
VOLTOOIING VAN AMSTERDAM
RIJNKANAAL IN 1952
Kiezers van Indonesië zullen zelf
hun leiders kiezen
400 millioen voor woningen
Tot hoofd en hart
Motorschip beschoten?
Het weer.
Zondagsrijverbod blijft
gehandhaafd
Federale regering binnen weinige weken
Algemeen secretariaat
Koninklijk Huis
Voor Europees herstel
4.5 milliard
6 MAANDAG 10 JANUARI 1949
72ste JAARGANG Nó. 24354
Brits machtsvertoon
^Hiz. federaal overleg
Vanavond bijeen
Nieuw kabinet van
P asoendan
DE GEBEURTENISSEN AAN
DE EGYPTISCHE GRENS
d'tm
i^Fml
Het verzoek van Asahan
NED. DELEGATIE BIJ DE
V. N. TE LAKE SUCCESS
GRIEPEPIDEMIE
ONDERZOCHT
Voor Nederland cijfers
nog niet bekend
Prinsesjes bezoeken
Circus Strassburger
Goud verkocht voor rekening
van republikeinen op Java
Vyf jarenplan voor de Spoorwegen
MINISTER STIKKER VERKLAART:
Geen twee vliegvelden
Benoeming mr. Van Maasdijk
Landsverdediging hoogste post
I E<
BUREAUX van redactie en administratie
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. van Run.
Wr>d. hoofdredacteur: W. Severin.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cems per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave ven
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per weekj
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
■Twee gebeurtenissen in Palestina hebben de kans op een spoedige vrede
®aiunerkelijk verslechterd. Joodse vliegtuigen hebben Vrijdagmorgen, vóórdat
®e order om het vuren te staken van kracht werd, vier Britse Spitfires en
®en Britse Tempest neergeschoten. Engeland heeft verklaard, dat dit boven
®ffyptisch grondgebied is gebeurd; het Israëlische ministerie van Buitenlandse
halten heeft daarentegen medegedeeld, dat de Britse vliegtuigen zich boven
bet grondgebied van Israël bevonden. Engeland heeft in krachtige termen bij
be Joden geprotesteerd.
«et Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Zaterdag bekend gemaakt,
?at de Britse regering gevolg heeft gegeven aan een verzoek van Trans-
J°rdanië, om troepen te zenden naar Akaba, de enige zeehaven die Trans-
Jordanië heeft. Tegen dit besluit heeft Israël een krachtig protest ingediend
oij de vertegenwoordiger der V.N. in Palestina.
Het Britse ministerie van Luchtvaart
beeft een communiqué uitgegeven, naar
aanleiding van het neerschieten van de
Vl.if Britse vliegtuigen. De tekst van het
*ommuniqué luidt:
.,In de laatste paar dagen hebben
vliegtuigen van de RAF uit de Kanaal
zone verkenningen uitgevoerd om de
b!epte en de omvang van de Joodse ln-
»al op Egyptisch grondgebied vast te
pellen. Deze verkenningen waren strikt
beperkt tot de Egyptische zijde van de
®rens. Op de ochtend van de 7e Januari
?e,rden twee formaties een van vier
vjpitfires en een bestaande uit een enkele
°Squito, geëscorteerd door vier Tem-
Pest-toestellen die op verkenning
aren binnen de Egyptische grens, aan-
jpfallen door Joodse jagers. De vier
?Pitfires keerden niet van de opdracht
£Ug- Enkele uren later werd een an-
0J'rro luchtverkenningsgroep, uitgezonden
gbi. nasporing te doen naar de vermiste
Citfires, eveneens door Joodse vlieg
azen aangevallen. Naar gemeld, wordt
i®n Tempest vermist. De RAF-toestellen
b kwestie hadden strikte orders de
Wens naar Palestina niet over te vlie-
b. De commandant van de Spitfires
ti<f h e' kW 24 km. binnen de Egyp-
dw grens werd aangevallen en ge-
j/f°ngen was per parachute zijn vlieg-
te verlaten. Hij was gewond en
j^rd door een Bedoeïn nabij Birgabra-
ongeveer 24 km. ten Westen van
hart?1' aangetroffen. Onze vliegtuigen
aden strikte bevelen, gevechten te
ermijden.
®fet het oog op deze ongeprovoceerde
invallen hebben onze vliegtuigen thans
°l'dracht gekregen ieder Joods vliegtuig,
Jat zjj boven Egyptisch gebied tegen-
°men, als vijandelijk te beschouwen.
i ®et Engelse ministerie van Buiten-
ndse Zaken heeft de tekst gepubli-
-oer ^ab het Britse protest tegen het
Si'6'® van de vijf toestellen. Deze
fhm,w+ als volgt: -Z-M-'S regering be
rin a bijgevoegde verkla-
Va™ P "Ministerie van Luchtvaart
v melde feiten, die hebben geleid tot
et verlies van vijf Engelse vliegtuigen
«s gevolg van onuitgelokte aanvallen
door Joodse vliegtuigen boven Egyptisch
Grondgebied, als ernstig.
heeft de waarnemende bemidde
laar der V. N. (dr. Ralph Bunche) van
deze gebeurtenissen op de hoogte ge-
'e'd en wenst eveneens een krachtig
Protest in te dienen bij de Joodse auto-
'eiten te Tel Aviv en al haar rechten
«r te behouden, zowel ten aanzien
eliT eisen tot schadevergoeding als van
jp mogelijke volgende actie."
Um Israëlische ministerie van Buiten-
het ac Zaken heeft de verklaring van
„«ruse ministerie van Luchtvaart be-
Weri Een woordvoerder sprak de be-
drie gen categorisch tegen. „Tenminste
Van de vijf vliegtuigen zijn neer-
ISrown tijdens gevechten die boven
tjj ,e"sch grondgebied begonnen en ein-
kunl?n' Ook de beide andere vliegtuigen
"«en Egypte niet ver meer binnen-
Hedenavond zal het bijzonder fe
deraal overleg te Batavia vergaderen
over de „huidige politieke situatie"
vc Batavia zijn aanwezig 0f worden
^Hdaag verwacht de walis negara van
hid.Sumatra. Oost-Sumatra. I->
dai
Sumatra, Oost-Sumatra, Pasoen-
H, Madocra, Oost-Java, voorts de sul-
Van Pontianak en vertegenwoordi-
Van het gebied van Padang, ter-
^Öl waarschijnlijk vandaag uit Makas-
arriveren Anak Agoeng gde
e°eng, minister Husein en vice-mi-
|ster Claproth. Het overleg van mi-
hister-presj^enj Drees met de federale
staat leiders za' in de loop van deze
Week
Worden voortgezet.
is tv, nieuwe kabinet van Pasoendan
t> -rTaHs samengesteld. Premier is mr.
biste hana Wiraatmadja, tevens mi-
Voo/ ,Van binnenlandse zaken a. i-
soenH= Vorming van de negara Pa-
Hjfe ,an ondertekende hij het z.g. „ma-
Verkl Van de twintig", waarin werd
s°en ,aar(i' dat voor een negara Pa-
W»>! geen bestaansgronden aan-
e2lg Waren.
gekomen zijn," aldus verklaarde hij.
Twee gevangen genomen Britse piloten
zouden volgens de Joden verklaard heb
ben, dat zij niet precies wisten waar de
grens tussen Egypte en Palestina liep.
De Britse delegatie heeft een afschrift
van de protest-nota gezonden aan de
waarnemend bemiddelaar der V.N., dr.
Bunche, die gisteren naar het eiland
Rhodos is vertrokken, in verband met
de vredesbesprekingen tussen Egypte en
Israël, welke daar Woensdag zouden
beginnen.
(Zië ook pag. 3)
P.SAIXS
NEGEB
KANAAL
BTW IENG/TROMI
SN NA Hf
StNAl
NAVIBI
f VAN
AKAB
DAHAB
H 11| ISRAËLISCH OEBIED
•«g grensoverschrijding
OOOR ISRABL-TROEPEN
VÖEBfED WAAR
/ENG. SPITFIRES
ZUN NEERGESCHOTEN
THANS
1
/JORDANIË
I
AKAÖA
5 A OUDt
AHAS'E
|a9;og
Hedenmiddag vijf uur Batavia-tijd is
de Constellation „Batavia" met gezag
voerder Viruly en 3000 kg. post aan
boord op het vliegveld Kemajoran te
Batavia geland Reeds eerder was ge
meld, dat Viruly toestemming had ge
kregen om van het vliegveld van
Dahran in Saoedi-Arabië op te stijgen.
Te Athene werd vernomen, dat het uit
leden van de Griekse Volkspartij en van
de Liberale Partij samengestelde kabinet,
dat onder leiding staat van de 88-jarige
premier Sofoelis, een bredere basis zal
verkrijgen, door opname in de regering
van leden der onder leiding van Papan-
dreoe staande Sociaal-Democratische Partij.
De moeder van kardinaal Mindszcnty
is volgens Radio Vaticana drie dagen lang
opgesloten geweest.
Een blokband-taxi doet mee in de Rallye Monte Carlo. Hans de Rijk gaat met
zijn chauffeur A. Bastiaannet meedoen aan de rallye met een Peugeot, die ge
woonlijk als taxi dienst doet. De sneeuwkettingen worden pasklaar gemaakt.
Soekamo en de andere republikeinse
leiders, die door de Nederlanders ge
arresteerd waren, zullen misschien de
Aziatische conferentie bijwonen, die
door Nehroe, de premier van India, is
uitgeschreven, aldus meldt U. P.
Dr. H. K. Handoe, een vertrouweling
van Nehroe, verklaarde: „Ik verneem,
dat wordt overwogen om bij de Neder
landers stappen te ondernemen, moge
lijk via goede diensten van Engeland,
om het bijwonen van de Indonesische
leiders te vergemakkelijken indien zij
zulks wensen."
De Engelse minister van Buitenlandse
Zaken, Bevin, heeft Zaterdag op het
Foreign Office een onderhoud gehad
met de hoge commissarissen van het
Britse Gemenebest, waarbij de minister
voor de gfebieden van het gemenebest,
Noel Baker, aanwezig was.
Uit gewoonlijk betrouwbare bron
vernam Reuter, dat deze bijeenkomst
plaats had ter bespreking van de hou
ding van de diverse regeringen van het
gemenebest jegens de Aziatische confe
rentie.
Reuter's diplomatieke medewerker
schrijft, dat, naar verluidt, de hoge com
missarissen ernaar gestreefd hebben een
duidelijke uiteenzetting van minister
Bevin over de Britse houding ten aan
zien van de Nederlandse actie in Indo
nesië te verkrijgen.
De heer R. G. Menzies, de leider van
de oppositie in het Australische parle
ment, verklaarde Zondag, dat Australië
Naar aanleiding van buitenlandse be
richten als zou contact hebben plaats
gehad tussen de Nederlandse en repu
blikeinse autoriteiten verneemt Aneta
van bevoegde kringen te Batavia, dat
stappen in deze zin niet zijn onderno
men. Minister-president Drees heeft
overleg gepleegd met dr. Beel en zijn
adviseurs en met de voorlopige federale
regering. Het overleg met de federale
vertegenwoordigers is nog niet beëin
digd.
De republikeinen zouden n.l. niet aan
gedrongen hebben op terugtrekking van
de troepen. In plaats daarvan zouden
zij gewezen hebben op wijzigingen m
de vorming van de federale interim-re
gering, teneinde de republikeinen in
staat te stellen samen te werken, zon
der al te groot geweld te moeten doen
aan hun beginselen. De voorgestelde
veranderingen zouden een vermindering
van de tijdelijke macht van de vertegen
woordiger van de Kroon, een vermeer
dering van de macht van de interim
regering en een vaste datum voor de
overdracht van de souvereiniteit inhou
den.
Abdoelkadir, voormalig secretaris van
staat van algemene zaken en pl.v. Luit.-
G.G., bezocht de nieuwe onder Neder-
De Japanners hebben een groot aandeel
gehad in de revolutie in Indonesië. Nog
steeds waren er Jappen in de republiek
aanwezig. Bij de intocht in Magelang
troffen de Nederlandse troepen (waar
onder zich zoals op de foto blijktveel
Indonesiërs bevinden) de Japanner Wa-
tanabe aan. Hij leefde onder de bevol
king en werd dadelijk gevangen
genomen.
landse controle gebrachte gebieden van
Midden-Java.
Hij zeide te verwachten, dat thans de
„renaissance van Midden-Java" meer
van Solo dan van Djocja zal uitgaan.
Belangrijk is, dat Solo zich reeds voor
samenwerking met het nieuwe gezag
uitsprak, aldus Abdoelkadir. Djocja is
te ver gegaan.
Solo zal thans het centrum van de
herleving zijn. Hij zeide, dat behalve de
republikeinse topfiguren er een groep
van republikeinse persoonlijkheden is,
die allerwege vertrouwen geniet en ver
antwoordelijkheidsgevoel heeft.
Dr. Mansur, vooraanstaande federalist,
heeft tegenover een correspondent van
Reuter verklaard, dat hij er geen be
zwaar in zag, de republikeinse leiders
in de nabije toekomst een grotere ma
te van vrijheid toe te staan, mits zij
bereid waren tot samenwerking en hun
activiteit zouden beperken tot bepaalde
gebieden, waarin rust en orde heersten.
Dr. Mansur zeide van mening te zijn,
dat het thans verlenen van een onbe
perkte mate van bewegingsvrijheid aan
de republikeinse leiders het herstel van
het land zou kunnen vertragen.
De Wali-Negara van Oost-Sumatra
heeft, zoals reeds gemeld, Zaterdag „45
vertegenwoordigers van Zuid-Asahan
ontvangen, die kwamen verzoeken om
aansluiting van Asahan bij Oost-Suma
tra. Hij verklaarde, dat de speciale zit
ting van de vertegenwoordigende raad
van Oost-Sumatra heden, Maandag, over
aansluiting zal beslissen. -
De commissaris van de Kroon, nr
Brouwer, zeide er evenmin als de Wali-
Negara aan te twijfelen, dat de raad
in gunstige zin op de smeekbede zal ant-
woorden.
In de fractie Indonesia de republi
keins gezinde fractie van de voormalige
premier Puradiredja in het parlement
van Pasoendan, is een scheuring opge
treden. Een vijftal bestuursleden u
uitgetreden en zal waarschijnlijk een
nieuwe fractie vormen. Volgens het re
publikeinse dagblad „Pedoman gmg
het meningsverschil over de uitvoering
van het urgentieprogAmma van ue
fractie en de samenstelling van het nieu
we kabinet.
Republikeinse berichten, die ge
deeltelijk uit Nederlandse bronnen
afkomstig zijn, zeggen, dat de acti
viteit van de republikeinse gueril-
latroepen over geheel Java en Su
matra wordt voortgezet. Deze activi
teit is in hoofdzaak gericht tegen Ne
derlandse buitenposten, verbindin
gen en ondernemingen.
De „Washington Post" van Vrijdag
bevat een advertentie van bijna een hal
ve pagina onder het hoofd: „Indonesisch
débacle", geplaatst door de redactie van
de „Haagse Post", „om 'de lezers in te
lichten". De advertentie geeft een uit
eenzetting van de Indonesische kwestie,
het Nederlandse standpunt en het ver
band met de communistische penetratie
in Zuid-Oost Azië-
een grote misstap beging door zich te
laten betrekken bij een aanstaande
Aziatische conferentie waarvoor Enge
land niet is uitgenodigd. De heer Men
zies, die commentaar leverde op het be
sluit van de regering om twee vertegen
woordigers naar de conferentie van
New Delhi af te vaardigen, voegde hier
nog aan toe, dat Engeland grote belan
gen in het verre Oosten had en daarom
uitgenodigd had moeten worden,
De heer Peter Fraser, premier van
Nieuw-Zeeland, heeft verklaard, dat
ook Engeland, de Verenigde Staten
en Frankrijk zouden worden uitgeno
digd.
Nieuw-Zeeland zal met officieel
vertegenwoordigd zijn, doch zal een
waarnemer sturen, zo voegde hij hier
aan toe.
Een autoriteit te New Delhi heeft
medegedeeld, dat de opening van de
conferentie thans definitief is vastge
steld op 20 Januari. Men verwacht, dat
de conferentie ongeveer drie dagen
zal duren.
Drie Nederlandse vliegtuigen hebben
het 16 ton metende motorschip „Kiang
Peng" uit Singapore op Oudejaarsavond
l'A kilometer buiten Pekan Baroe in
Noord-Oost Sumatra met machinege
weervuur bestookt en tot zinken ge
bracht, waarbij negen leden van de be
manning werden gedood, aldus hebben
veertien overlevenden van het schip, die
te Singapore zijn aangekomen, aldaar
aan Reuter medegedeeld. De kapitein
van 't schip en twee andere overlevenden
moesten met talrijke wonden in het
ziekenhuis worden opgenomen. De om
het leven gekomen leden der beman
ning waren Maleiers en Chinezen.
De Nederlandse delegatie bij de Vei
ligheidsraad te Lake Success is als volgt
samengesteld: dr. J. H. van Royen, jhr.
A. A. Snouek Hurgronje, dr. J. G. de
Beus, P. A. Ursone, mr. Wirjono Koeso-
mo, mr. A. H. Helb, raadsman aan de
Nederlandse ambassade, dr. H. Friederi-
cy, R. Gontha en J. van Houten, hoofd
afd. buitenlandse voorlichting van het
departement van Buitenlandse Zaken
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen, wordt door de Wereld
Gezondheidsorganisatie een onderzoek inge
steld naar de griep-epidemie, welke thans
in verschillende landen heerst. Aan deze
landen is verzocht een telegrafische opgave
van de aantallen ziektegevallen.
Voor ons land zijn deze cijfers nog niet
békend en nu ook nog moeilijk te geven,
daar voor griep geen aangifte-plicht be
staat. Men kan zich echter van de situatie
v ;1 een beeld vormen uit de ziektecijfet
van grote bedrijven e.d.
Het schijnt, dat de in Frankrijk heersende
epidemie zich naar het Zuiden van Neder
land voortplant. Volgens betrouwbare mede
delingen draagt de ziekte in ons land tot
nog toe geen ernstig karakter.
Zaterdagmiddag brachten, temidden
van een twaalftal vriendinnetjes, de
prinsesjes Beatrix en Irene een bezoek
aan circus Strassburger te Amsterdam.
Het jeugdige gezelschap arriveerde onge
merkt in drie taxi's en bleef geduren
de bijna de gehele voorstelling onop
gemerkt.
Verwachting tot Dinsdagavond:
Meest zwaar bewolkt met tijdelijk
enige regen. Aanvankelijk matige
later vooral aan de kust .krachtige
wind tussen Zuid en West. Iets zach
ter.
Te Manilla wordt, aldus Reuter
een hoeveelheid van 11.000 ounces half-
geraffineerd goud verkocht voor reke
ning van de republikeinen op Java. De
prijs van het goud zou ongeveer 46
dollarcent per ounce bedragen.
De regering van de Philippijnen zou
toestemming hebben gegeven om het
goud naar Londen te verzenden,1 waar
het verder zal worden geraffineerd. Na
deze bewerking zal het weer naar
Manilla worden verzonden.
In zijn Memorie van Antwoord
aan de Tweede Kamer deelt de
minister van Verkeer en Waterstaat
o.m mede, dat het Zondagsrij-
verbod eerst zal kunnen worden
opgeheven, zodra de branstofpositie
dit mogelijk maakt. Thans is deze
mogelijkheid nog niet ten volle aan
wezig. NaaP aanleiding van de vraag,
of het in de bedoeling van de rege
ring ligt, binnenkort opnieuw de
benzineprijs te verhogen, kan de mi
nister thans geen definitief antwoord
geven, aangezien dit onderwerp een
der punten is. die in Benelux-
verband. moeten worden bezien.
Wat betreft de reeds ingediende of te
verwachten wetsontwerpen op
het gebied van het vèrvoer
deelt hij mede, dat het zijn bedoeling is,
zo spoedig mogelijk bij te dragen tot het
voor behandeling gereed maken van de
wet tot wijziging van de WAP, in het
wetsontwerp betreffende het goederen
vervoer langs de weg (WAG) alsnog
enige wijzigingen aan te brengen die het
karakter van dit wetsontwerp aangaan,
vervolgens de regeling van het goederen
vervoer te water, die nauw verband
houdt met het hiervoor genoemde ont
werp, voor indiening gereed te maken
en tenslotte een ontwerp voor te be
reiden met betrekking tot de havens.
Met ingang van 15 Mei 1949. zal het
slechts in zer beperkt aantal aanwezige
dieselmateriaal worden aange
wend voor 't rijden des Maandags tot
en met Vrijdag van vier treinen tussen
Amsterdam, Den Haag en Rotterdam
enerzijds en Enschede, Groningen en
Leeuwarden anderzijds, welke zullen
worden toegevoegd aan de bestaande
twee-uursdienst met stoomsneltreinen.
De vertrektijden van deze treinen zowel
uit Groningen, Leeuwarden en Enschede
naar het Westen als uit Den Haag, Rot
terdam en Amsterdam naar het Noor
den en het Oosten, zullen voor zover
Mr. Stikker heeft in antwoord op
vragen van Associated Press over
de toekomstige ontwikkeling in en
met betrekking tot Indonesië als
zijn verwachting uitgesproken:
1: Binnenkort zullen ordelijke toe
standen in geheel Indonesië heersen.
2: Spoedig worden productie en ex
port hervat in die gebieden, waar
militaire operaties noodzakelijk wa
ren.
3: Het levenspeil zal daar gestadig
stijgen.
4: In de naaste toekomst zullen de
Amerikaanse en Nederlandse stand
punten elkaar naderen.
5: De Westelijke mogendheden in
Zuid-Oost-Azië moeten eerlang sa
menwerken.
Op de vraag, of er republikeinse lei
ders zijn die door de Nederlandse rege
ring aanvaard kunnen worden óm de
toekomstige leiding van de republiek op
zich te nemen, antwoordde de minister:
Het is niet aan de Nederlandse regering
om te beslissen wie de constructieve lei
ders van het Indonesische volk zullen
zijn in de Ver. Staten van Indonesië, die
op de federale basis van de Renville-
overeenkomst gevormd worden. Wij ho
pen, dat het Indonesische volk in alle
delen van Indonesië die mannen zal
kiezen, die na de overdracht van het
regeringsgezag aan het federale Indone
sische bestuur, in staat zullen zijn om
handhaving van de orde en de demo
cratische vrijheid te verzekeren. U
vraagt mij om namen. Zoals ik reeds
gezegd heb, beslissen daarover de kie
zers in Indonesië, niet wij".
Op de vraag, of het in de bedoe
ling lag, de instelling van de interim
regering uit te stellen tot het repu
blikeinse gebied er in opgenomen
kon worden, antwoordde mr. Stikker:
„Alle delen van Indonesië zullen zo
spoedig mogelijk in de totale poli
tieke structuur van de toekomstige
Ver. Staten van Indonesië onder de
interim-regering opgenomen moeten
worden". Hij verklaarde vervolgens
de hoop te delen, waaraan Donder
dag j.l. door Koningin Juliana in
haar radio-toespraak uitdrukking
werd gegeven, n.l. dat binnen wei
nige weken een federale regering
zal worden gevormd.
Het volgende commentaar leverde de
minister vervolgens op de schorsing van
de Marshall-hulp voor Indonesië: „Ik
verwacht, dat de misvatting welke die
schorsing heeft teweeg gebracht spoedig
tot het verleden zal behoren en ik hoop
dat de Indonesische bevolking dan weer
van die hulpverlening zal mogen profi
teren. Wat de gevolgen van de schor
sing betreft, de nood is nog groot, vooral
Minister In 't Veld heeft in zyn Memorie van Antwoord op het Voorlopig
Verslag van de Tweede Kamer het bouwplan voor 1949 bekend gemaakt.
Dit bouwplan sluit met een bedrag van 1300 millioen. Daarby zijn nog buiten
beschouwing gelaten de werken waarvoor geen of weinig materialen nodig
zijn. Van deze 1300 millioen zullen 400 millioen voor de woningbouw wor-
den' gebruikt. Een grote post vormen ook de weg- en waterbouwkundige
werken, ƒ395 millioen, en de bedrijfsgebouwen voor Nyverheid, Handel ei|
Verkeer, 340 millioen.
In de Memorie wordt er op gewezen, dat de grootste moeilijkheden voor de
uitvoering van de onderhanden zijnde werkzaamheden van het bouwplan-1949
liggen bij de materiaalvoorziening. Deze is door het tekort aan deviezen ten
behoeve van de bouwnijverheid onvoldoende en daardoor wordt de arbeids
productiviteit op het werk nadelig beïnvloed. De voornaamste bouwmaterialen
waaraan in dit verband moet worden gedacht zyn: hout, cement, waisproduc-
ten, metselsteen en dakpannen.
In het nationaal budget 1949 wordt het totaal beschikbare bedrag aan deviezen
geschat op ƒ5.41 milliard. Om het bouwprogramma te kunnen uitvoeren is
een bedrag van 330 millioen (6%) aan deviezen nodig.
Het is van groot belang, dat meer deviezen voor import van bouwmaterialen
beschikbaar komen. De mogelijkheid daartoe houdt natuurlijk verband met
de vraag of wy er in de komende jaren in zullen slagen door krachtige be
vordering van de industrialisatie te komen tot een sluitende betalingsbalans.
(De Memorie van Antwoord van Minister In 't Veld aan de Tweede Kamer over het
huur- en woningvraagstuk vindt men op pag. 3).
in de gebieden waar het economisch
herstel nu begonnen is. Een spoedig her
stel is om meer dan één reden nood
zakelijk. Het is het meest doeltreffende
wapen tegen de verspreiding van het
communisme".
Wat de houding van de Ver. Staten
betreft, verklaarde Mr Stikker: „Ik be
treur de houding die de Amerikaanse
delegatie tot nu toe in de .Veiligheids
raad heeft aangenomen. Deze houding
weerspiegelt een zeker wantrouwen in
onze doeleinden. Ik ben er zeker van,
dat de naaste toekomst zal aantonen,
dat onze doeleinden in Indonesië niet
afwijken van het Amerikaanse inzicht
en dat zjj de belangen van Zuid-Oost-
Azië dienen door de schepping van een
vrije en souvereine Indonesische staat".
De laatste vraag luidde hoe de minis
ter dacht over de samenwerking der
Westelijke mogendheden in Zuid-Oost-
Azië. Hierop verklaarde hij: „Zulk een
samenwerking is heel normaal overal
waar democratieën bestaan of zich ont
wikkelen en verdedigd moeten worden.
Deze samenwerking dient niet beperkt
te blijven tot die Europese mogendheden
die vroeger speciale belangen in Azië
hadden. Heden ten dage hebben de Ver.
Staten even veel belang bij een stabiele
mogelijk aangepast worden aan de
eisen van het zakenverkeer. Tevens
ontstaat hierdoor des Maandags tot en
met Vrijdags een latere reisgelegenheid
dan thans, zowel van Groningen, Leeu
warden en Enschede naar het Westen
als omgekeerd. j
In verband met de schaarste aan de
viezen en materialen en de mogelijk
heden bij de Nederlandse industrie, is
een urgentieprogramma voor
de Spoorwegen opgesteld, dat in
ongeveer vijf jaren zal moeten worden
voltooid, wil 't bedrijf behoorlijk kunnen
functionneren. Dit programma voorziet
in een geleidelijke vervanging van de
stoomtractie door electrische en die-
selijelectrische tractie, hetgeen de elee-
trificatie van alle hoofdlijnen tengevolge
zal hebben, waardoor een in vele op
zichten meer economische exploitatie
mogelijk wordt.
De verliezen, welke de K. L. M.
in 1947 en 1948 op het lijnbedrijf
Nederland heeft geleden, kunnen
worden becijferd op ruim f 2.000.000,
onderscheidenlijk ca. f 1.500.000.
De noodzaak erkennende om de onze
kerheid ten opzichte van de aanleg van
luchtvaartterreinen in het
Westen van het land zo spoedig
mogelijk weg te nemen, zal de minister
er op aandringen, dat de betreffende
commissie haar advies zo snel mogelijk
uitbrengt. Er zal zeker geen sprake zijn
van de aanleg van twee soortgelijke
vliegvelden in Zuid-Holland-West op 9
k.m. afstand van elkaar.
De aanleg van een nieuwe auto
snelweg AmsterdamUtrecht,
die als gevolg van het slechte terrein
zeer kostbaar is, is ter hand genomen
en belangrijke grondwerken zijn daar
voor in uitvoering. Tot 's ministers
leedwezen dwingen de financiële om
standigheden tot een langzamer tempo
dan aanvankelijk was beoogd.
Voor de aanleg van het Amster-
dam-Rijnkanaal wordt thans nog
een bedrag van 4.000.000.afge
vraagd. Hierbij wordt gehoopt, dat voor
de verdere aanleg in de komende jaren
voldoende fondsen kunnen worden be
schikbaar gesteld om de openstelling
van dit kanaal voor de vaart met 2000-
tons schepen in begin 1952 te doen
plaats hebben, wat dus een vertraging
van niet meer dan één jaar tegenover
het aanvankelijke werkplan zou bete
kenen. Na 1949 zal voor de voltooiing
van het kanaal naar raming nog
17.000.000 nodig zijn.
De minister deelt nog mede, dat op
het directoraat-generaal van Verkeer
een éénhoofdige leiding nodig wordt ge
acht, opdat duidelijk zij, waar de be
voegdheden liggen. Voorts acht hij het
gewenst, dat alle bemoeiing met het
wegverkeer, met inbegrip van de ver
keersveiligheid, in één hand komen, met
de zorg voor de vrijheid van het ver
keer en de bescherming en instandhou
ding van de verkeersbanen. Deze be
moeiingen zullen worden ondergebracht
bij de directie-Waterstaat.
In verband met de vele nieuwe en zwa
re eisen, welke sedert de inhuldiging zo
wel aan het secretariaat van H. M. de
Koningin als aan dat van Z. K. H. de Prins
der Nederlanden gesteld worden, is mr. dr.
J. G. van Maasdijk, met ingang van 1 Ja
nuari 1949 tot waarnemend algemeen se
cretaris van het Koninklijk Huis benoemd.
Het ligt in de bedoeling om in de toe
komst de functie van algemeen secretaris
van het Koninklijk Huis in te voeren.
situatiee in Azië als West-Europa. Ik
vertrouw er dan ook op, dat wij ons
eerlang verenigd zullen zien door een
gemeenschappelijke opvatting over de
problemen van Zuid-Oost-Azië, hetgeen
dat deel van de wereld en onze eigen
volkeren ten goede zal komen".
President Truman heeft vandaag aan
het Congress zijn begroting voorgelegd
voor het komende belastingjaar, dat op
1 Juli a.s. begint. In totaal vraagt Tru
man voor het komende jaar een bedrag
van 41.858 milliard dollar. Meer dan de
helft hiervan is bestemd voor hulp aan
het buitenland en voor de uitvoering
van het herbewapenin^sprogram. De in
komsten zijn begroot op 40.985 milliard
dollar, zodat de begroting dus een tekort
te zien geeft van 873 millioen dollar. De
totale schuld der V.S. zal per 1 Juli ruim
251 milliard dollar bedragen.
De President zal een nieuwe belasting
wetgeving aanbevelen, waaardoor de In
komsten met 4 milliard dollar kunnen
worden verhoogd.
De grootste post op de begroting Is
een bedrag van 14.3 milliard dollar voor
de landsverdediging. Dat is 2.5 milliard
dollar meer dan voor het lopende jaar.
De president verklaarde, dat de uit
gaven het daaropvolgende jaar vermoe
delijk nog hoger zullen zijn in verband
met de uitbreiding der programma's en
grote orders voor schepen, vliegtuigen
en ander materiaal. De Amerikaanse
strijdkrachten, zo zei hij, zouden de
sterkste zijn die het land ooit in vredes
tijd had gehad. De luchtmacht zou on
geveer op het huidige peil blijven met
412.000 man in actieve dienst. Er zal een
minimum zijn van 48 strijdgroepen en
10 eskadrons, waarbij nog 27 groepen
van de nationale luchtwacht. Volgens de
plannen zal tegen 1950 de luchtmacht
9.200 vliegtuigen van alle typen hebben.
Het vorige, door de republikeinen be
heerste Congres had sterk aangedron
gen op een luchtmacht van 70 groepen.
Dit werd door Truman resoluut gewei
gerd.
Een hoogstaand mens stelt aan ande
ren veel geringer eisen dan aan
zichzelf.J
re
Het leger zal 677.000 man sterk zijn.
Een nationale burgerwacht van 325.000
actieve leden en een reserve van 230.000
man zullen het leger aanvullen.
De omvang van de actieve vloot
wordt geraamd op 731 schepen, waar
onder 288 gevechtsschepen. Het marine
personeel zal 527.000 man tellen. Op de
begroting is 406 millioen dollar uitge
trokken voor de bouw van oorlogs
schepen.
Afgezien van mogelijke uitgaven op
grond van het program voor militaire
hulpverlening, worden de totale uit
gaven voor internationale objecten ge
raamd op 6,7 milliard dollar in 1949/50,
tegenover 7,2 milliard over 1948/49.
Het Europees herstelprogram zal hier
van bijna 70 procent in beslag nemen. De
President schat de uitgaven voor het
herstel van Europa over het komende
belastingjaar op 4,5 milliard dollar, ver
geleken bij een verwacht totaal van 4,6
milliard in het lopende jaar. (De Euro
pese deelnemers aan het plan-Marshall
hebben in een vorige week gepubliceerd
rapport de over 1949/50 benodigde eco
nomische hulp op 4.347.000.000 dollar be
groot).
Volgens een voorlopige schatting zal
de hulp aan het buitenland (buiten het
plan-Marshall) voornamelijk voor
Duitsland en Japan in het totaal 1
milliard dollar bedragen; dat is aanzien
lijk minder dan vorige jaren.
Naast het plan-Marshall voorziet de
egroting in voortzetting der hulpverle
ning aan Griekenland, Turkije, China
en Korea. De door het congres te ver
strekken toewijzingen worden voorlo
pig geraamd op 600 millioen dollar en
de uitgaven gedurende het begrotings
jaar op 355. millioen.
Slechts 49 millioen dollar is uitgetrok
ken voor hulp aan China. Dit is het nog
uitstaande saldo van de in 1948 verstrek
te gelden.
De president gaf te kennen, dat hg la
ter in het jaar een aanzienlijk bedrag
zou vragen voor militaire hulp aan leden
van de voorgestelde Noord-Atlantische
alliantie en aan bepaalde andere landen.
Doch de militaire hulp aan landen, wel
ker verdediging van vitaal belang is
voor de veiligheid van de Ver. Staten,
was de enige grote uitgaaf die niet in
de begroting was opgenomen.
