91?
Dit jaar 40.000 nieuwe woningen
meD£NOORMAN: GEVANGENEN DER ROMEINEN
Engelse hulp aan Transjordanië
zal onderhandelingen vertroebelen
DE WERELD ROND
VERVOLG
VERLEDEN
Huurverhoging nog niet met zekerheid
te voorspellen
Ziekenfondspremie voor
vrijwillig verzekerden
WAT DE RADIO IN
1947 kostte
Mobilisatie oorlogskruis
ingesteld
Chinese regering verzoekt Grote
.Vier in conflict te bemiddelen
Boekennieuws
D.U.W.
Binnenvaart weer op
vooroorlogse sterkte
Nog geen reactie uit de vier hoofdsteden
MAANDAG 10 JANUARI 1*1*
PAGINA 3
Scholenbouw zeer
dringend probleem
Woningsplitsing neemt toe
?eme;
nog
Scholenbouw
belemmerd
Gang van zaken bij de
LOODS VERMIST
L. Neher weer directeur-
generaal der P.T.T.
Met 13 ct. per week
verhoogd
Tweede Kamer op 18 Jan. a.s.
bijeen
De „Leopoldskerk" gelost
j
v
Opmaken van akten van
overlijden van vermisten
M
EEN PACIFIC-VERDRAG?
Nieuwe bespreking tussen
de Scandinavische landen
OP HET
door LESLIE FORD
Vertaling van Pauline FeUinga
Afwijkend oordeel,
maar juister
thans
In 't Veld onderschrijft in zjjn Memorie van Antwoord aan de Tweede
ten ler vo"e^'S de algemeen gevoelde behoefte om tot klaarheid te komen
«Mizai van de te volgen huurpolitiek. Hij herhaalt datgene, wat reeds
Dom-11? dit verb?nd van regeringswege is betoogd, n.I. dat de huur-
trnL i' met *s z'en van de gehele loon- en prijspolitiek. Voor alle be-
partijen, huurders, eigenaren, bouwers en het rijk, is een spoedige
drinSSm? Van 'le* vraa£s4uk der huurverhoging en eventuele huurbelasting
Voe ?e gewenst, doch deze oplossing moet sociaal en economisch door
lat aar z'Jn- Of in 1949 de omstandigheden een huurverhoging zullen toe-
«ai, is uiteraard op dit moment nog niet met zekerheid te voorspellen al
St het m het stellige voornemen der regering dit vraagstuk in de loop van
komende jaar tot een oplossing te brengen.
-De minister meent, dat er alle aan-
*!!ding is om, wanneer een huurverho-
tot stand komt, niet zonder meer
gehele bedrag aan de eigenaren
a goede te laten komen. Slechts dat
s®deelte van de huurverhoging, dat no-
'S is ter compensatie van de gestegen
x5loitatielasten (belastingen, onder
oud), de dalende lasjen (minder
®egstaand. achterwege blijven van
fiderhoud) daarbij evenzeer in aan
merking nemend, dient aan de eigena-
*en te 'worden gelaten. Daarbij is het
sewenst de nodige waarborgen te
?cheppen, dat het onderhoud wederom
10 voldoende mate door de eigenaren
geschiedt. Zoals nog zal worden aan
getoond, zal de huurverhoging niet
kunnen worden beperkt tot het bedrag
°dig ter tegemoetkoming van de ge-
'®gen exploitatielasten; op langere ter-
ju'jn gezien is er meer nodig. Het
'eerdere kan ter financiering van de
°uw van nieuwe woningen worden
aangewend.
De eventuele huurverhoging zal
"penzeer op de nieuwe als op de oude
°ningen van toepassing zijn.
Ten aanzien van de vooruitzichten
*eor de woningbouw meent de mi
nister de verwachting te mogen uit
breken, dat voor 1949 het aantal
Gereedkomende woningen zal lig
gen tussen de 35.000 en 40 000. Wan-
tegenslagen uitblijven, zal de
b'eningproductie nog geleidelijk aan
*Unnen worden opgevoerd tot maxi
maal 60.000 in 1952 of 1953 en de la-
^re jaren. Dit zal echter afhangen
Van dg ontwikkeling van bnze de-
Jjezen-positie. Een productie van
yy-000 woningen per jaar moet in het
j'cht van de vooruitzichten, zoals zij
'nans beoordeeld kunnen worden»
®chter wel als een maximum wor
den beschouwd. Door de toepassing
de „Duplex"-woning zal het ma-
*hnum der ter beschikking komen
de wooneenheden binnen enkele ja-
ren tot 70.000 kunnen worden opge
voerd.
De minister is van mening, dat na
naloop van enige jaren het grootste
gedeelte van de woningbouw weer op
rendabele basis zal dieneVi te rus-
en Daarom zal ernstig moeten worden
gestreefd naar verlaging der bouw-
osten, terwijl aan de andere kant, zo-
s gezegd, ook een verhoging der hu-
n nRnnkan «"blijven,
tu Oostenrijkse woningen zijn
a"e geleverd; 700 stuks zijn ge-
i«° T»eerd' terwijl de rest in aanbouw
s. Toegegeven moet worden, dat deze
woningen duur zijn.
Over het tijdvak van 1 Juni tot 1
Dec. 1948 is het aantal woonruimten
d°or toepassing van de Premieregeling
^'°hingsplitsing met ruim 600 toege-
Naar ruwe schatting zal in
*®49, als gevolg van woningsplitsing,
vermeerdering van het aantal wo-
j'hgen met ongeveer 2000 kunnen wor-
verwacht,
arbeidsproductiviteit, vergeleken
Pet schat de minister op 70 a 75
s1i Zij vertoont in ieder geval een
iSende lijn.
r^genover de leden, die zich onge-
hp, tonen over de vermindering van
V0o bedrag, hetwelk op de begroting
W0 r. Rijksvoorschotten ingevolge de
0 "'hgwet wordt uitgetrokken, zij er
bin 8ewezen, dat financiering van Wo-
Riil?VVetb°uw met kapitaal, 'dat buiten't
a. om verkregen is, geenszins een
j.jbewnaal verschijnsel is. Van rege-
«gswege worden gemeentebesturen en
Qningbouw verenigingen gestimuleerd
ans opnieuw zich tot de kapitaal-
jj ®rkt te wenden. Tot ongerustheid
'hoeft deze gedragslijn geen aanlei-
te geven.
=™inister 53 niet bereid de grens
an 500 m-3 voor woon- en bedrijfs
ruimte bij de particuliere bouw te ver
hogen.
Ten aanzien van het tempo van de
?«tbouw voor de komende jaren wordt
64 volgende opgemerkt:
b ^a l Jan. 1949 moeten 1600 400 X
jwrderijen worden gebouwd, waarin X
nJ,aantal jaren is van het tijdvak, dat
l9ao deze wederopbouw na 1 Januari
o- is gemoeid. Stelt men dit tijdvak
bo len jaar, dan zouden jaarlijks H60
ti i» rderijen gereed moeten komen, een
Bern? dat binnen het bereik van de mo-
la« heden ligt Tien jaren na heden is
£hger dan wenselijk is, doch de minister
Öcht v°°rshands geen betere vooruit-
de ui u openen. Van een voornemen om
is ri ue boerderijen niet te herbouwen
6 minister niets bekend. Hij is voor-
hei"ena. aan de particuliere bouwers op
terpgehied van de boerderijenbouw gro-
Qv.1, Tijheid te geven. De minister
den;,®?4 met beslistheid, dat door het
kathpiaiïlent aan verzoeken van niet
te mo zijde om een ziekenhuis
Ven h&n bouwen voorrang- wordt gege
ven v-iuen overeenkomstige verzoeken
n katholieke kant.
het?r de te verwachten toena:
ftiend -bhgenaantal, zullen in
bedra Jaren in scholenbouw grote
n. - SSll f On 1 ïfD Virtn/Iov/Inn milliAannM
(enige honderden millioenen
jj^oons) moeten worden geïnvesteerd,
hij ^htsvoorganger van de minister en
hebben bij hun toenmalige en
eh vg oordige ambtgenoot van O. K.
steijg- ingedrongen op het doen
op-
sch0ï" van een meer-jarenplan voor
Zg^'-hhbouw. Een dergelijk plan is nood-
een i om een Werkprogramma voor
Deert termijn te kunnen opstellen.
tëhPff thans kan worden vastgesteld, dat
diahSolge van de ongunstige omstan-
hijv„den op het gebied van de bouw-
een ,'d het niet mogelijk zal zijn
°m j doend aantal scholen te bouwen
kun„b de behoefte aan schoolruimte te
bet h, voorzien, zodra tengevolge van
de PUltengewoon hoge geboortecijfer in
het w). onmiddellijk na de bevrijding
toene™- ngenaantal een zo belangrijke
Zal zal vertonen. In deze leemte
^iizedurende enkele jaren op andere
boeten worden voorzien.
dat>8TOlinister is het er niet mee eens,
m a!chercn en Zeeuws-Vlaand eren
acht u-lge mate zijn achtergesteld. Ook
h«J de stelling, dat het eerst en
j4-
de meeste schade is aangericht, in haar
algemeenheid niet juist. Naar zün me
ning kan men in de practyk van de
wederopbouw bij het bepalen van de
urgentie geen scheidingslijn trekken
tussen de herbouwgevallen en de niet-
herbouwgevallen.
Van een opheffing van de inspectie
voor de volkshuisvesting is geen
sprake. De door verscheidene leden
bedoelde reorganisatie vond haar
oorzaak in de veranderde toestand,
welke sedert 1940 is ontstaan.
In verband met het adres van 1 Sept.
j.l. aan de Raad van Vakcentralen over
de gang van zaken bij de D.U.W. zegt
de minister het eens te zijn met die le
den, die van oordeel zijn, dat de D.U.W.
zijn bedrijfskarakter dient te behouden,
omdat juist daaruit spreekt, dat de oude
werkverschaffingsmethode is losgelaten
De minister staat op het standpunt, dat
de D.U.W. geen sociale instelling is, doch
een technische dienst met een sociaal
doel. Het bedrijfskarakter van de D.U.W.
behoeft zeker niet in de weg te staan
aan 'n behoorlijke sociale opvatting en 't
doet dit in de practijk ook inderdaad niet;
er wordt steeds sociale rechtvaardigheid
betracht. Bepaald onjuist acht de mi
nister de klacht dat in het D.U.W.-
systeem geen ruimte voor sociale aspi
raties zou zijn. Medezeggenschap van
de D.U.W.-arbeiders bij het vaststellen
van de tarieven is niet mogelijk, omdat
voor die vaststelling voor het gehele
land eenvormige richtlijnen moeten
gelden. Nagegaan wordt, of het mogelijk
is de arbeidsvoorwaarden der D.U.W.-
arbeiders geheel af te stemmen op die
van het bouwbedrijf en een andere te
werkstelling voor zgn. D.U.W.-2-arbei-
ders in het leven te roepen. Dat de
D.U.W.-kampen broeinesten van commu
nistische propaganda zijn, is nimmer ge
bleken.
Ten aanzien van de Nederlandse
scheepvaart wordt medegedeeld in de
Memorie van Antwoord aan de Tweede
Kamer op de begroting van Wederop
bouw etc., dat verwacht wordt, dat ulti
mo 1949 de binnenvaartvloot weder uit
17.100 vaartuigen met een inhoud van
5.000.000 ton zal bestaan. Vóór de oorlog
was zij groot ca. 20.000 vaartuigen met
een inhoud van 5.000.000 ton en bij de
bevrijding ca. 9.000 vaartuigen met een
inhoud van 1.800.000 ton.
Nieuwe vaartuigen worden nog slechts
sporadisch gebouwd wegens ongunstige
verhouding tussen de bouwkosten en de
exploitatie-uitkomsten. Enige moderne
Rijnsleepboten en motorvrachtschepen,
alsmede enkele eenheden van het bag
ger- en bergingsmateriaal en veerboten
zijn sedert kort in de vaart gebracht of
bevinden zich nog in bouw.
Een plan tot reconstructie van de
binnenvaartvloot is in studie bij het
Directoraat-Generaal van Scheep
vaart.
De visserijvloot is na de bevrijding
met medewerking van het ministerie
van Landbouw, Visserij en Voedsel
voorziening practisch geheel opge
bouwd.
Voor de vervanging van ruim 100 ver
loren gegane grote vissersvaartuigen ls
thans een plan in studie, teneinde de
mogelijkheid te openen een beperkt aan
tal moderne vissersvaartuigen te doen
bouwen.
Aangenomen mag worden, dat met
medewerking van het Directoraat-Gene
raal van Scheepvaart de beschikbare
schepen van de kustvaartvloot alle her
steld zijn, terwijl door vervanging van
verloren gegane vaartuigen de capaci
teit van de vloot thans ongeveer gelijk
waardig is aan die voor de oorlog.
Sinds Zaterdagavond 8 uur wordt de
gehuwde loods J. Veenstra uit Hoek-
van Holland vermist. Om half zes voer
hij aan boord van de loodsboot „Rigel"
naar buiten. Een collega had hem om
8 uur voor het laatst gezien, toen V.
even aan dek ging, om een luchtje te
happen. Zijn vermissing werd pas vast
gesteld nadat de boot wegens slecht
weer om half twaalf in de haven was
teruggekeerd.
De heer T. van Houwelingen, direc
teur-generaal der P-T.T., zal 1 Februari
a.s. dit bedrijf met pensioen verlaten.
De heer L. Neher, die zoals reeds ge
meld weer bij de P.T.T. in functie zou
komen, is met ingang van genoemde
datum benoemd tot directeur-generaal.
„Noodgedwongen en onder ernstig pro
test" hebben thans alle ziekenfonds-or
ganisaties in principe besloten de premie
voor ieder betalend vrijwillig verzekerd
lid per week met 13 cent te verhogen.
Voor de meeste verzekerden betekent
dit, dat zij in plaats van 50 cent met in
gang van 17 Januari a.s. 63 cent per
week zullen moeten betalen.
Naar békend, worden de contributiegel-
den der verplicht verzekerden tezamen met
de bijdragen van de werkgevers gestort in
het Vereveningsfonds. De wetgever heeft
toegestaan, dat over 1948 uit dit Vereve
ningsfonds f 12.000.000 subsidie wordt ver
strekt aan de gezamenlijke ziekenfondsen
ter tegemoetkoming aan de in verhouding
hoge kosten van de afdelingen vrijwillige
verzekering. Dit jaar zullen die kosten nog
stijgen, enerzijds omdat het uiterst wense
lijk wordt geacht, dat de verstrekkingen
aan een vrijwillig verzekerde op hetzelfde
peil worden gebracht als die voor de ver
plicht verzekerde, anderzijds omdat ook de
kosten van ziekenhuisverpleging gestegen
zijn. Volgens een mededeling van de fede
ratie zou deze subsidie voor 1949 dan ook
feitelijk tot f 15.000.000 moeten worden ver
hoogd. In plaats daarvan zien de zieken
fondsen zich thans geplaatst voor de van
overheidswege voorgenomen regeling, waar
bij de bijdrage voor 1949 is verlaagd tot
f 7.500.000.
Over de voor de premie-verhoging nood
zakelijke machtigingen is overleg met de
autoriteiten gaande. Aan dt fondsen wordt
het advies gegeven te trachten 17 Januari
de verhoging door te voeren. Aangenomen
wordt echter, dat verscheidene fondsen
hieraan niet onmiddellijk zullen kunnen
voldoen.
Gevolg gevende aan de door hem aan de
Tweede Kamer gedane toezegging heeft de
minister van O., K. en W. de Kamer doen
toekomen een voorlopige opgave van de
uitgaven voor de radio-omroep over 1947. Hij
tekent hierbij aan. dat gedurende het tijd
vak van 1 Januari1 Maart 1947 de omroep
werd beheerd door de Stichting Radio Ne
derland in de Overgangstijd en sedert 1
Maart 1947 door de Nederlandse Radio
Unie en Radio Nederland Wereldomroep.
De uitgaven van deze laatste twee stichtin
gen van de omroeporganisaties, voor zover
het betreft haar omroeptaak, hebben dus
betrekking op een tijdvak van tien maanden.
Dienst Regeringscommissaris (inclusief ru
briek ,,Het Rijk over Zee") 98.663.86. Ne
derlandse Radio Unie: totale lasten gewone
dienst 4.076.688.22, totale baten gewone
dienst 59.241.52 4.017.446.70. Uitgaven
kapitaaldienst 1.075.151.58 f 5.092.598.28.
A.V.R.O858.483.65
K.R.O. 763.439.70
V.A.R.A711.146.32
N.C.R.V664.497.21
V.P.R.O. 92.684.49
1K.O.R36.456.09
R.V.U3.133.—
Ned. Strijdkrachten f 130.787.20
Radio Nederland Wereldomroep:
Gewone dienst 822.240.74
Kapitaaldienst f 62.737.35
R.N.I.O.
Totaal uitgaven
884.978.10
1.889.500.—
f 11.226.367.90
De Tweede Kamer zal Dinsdag 18 Jan.
in openbare vergadering bijeenkomen.
Na trekking der afdelingen zal de voor
zitter o.m. voorstellen in deze vergade
ring onmiddellijk een aanvang te maken
met de beraadslaging over de Rijksbe
groting van Wederopbouw en Volks
huisvesting en Verkeer en Waterstaat.
Het ligt in de bedoeling, deze vergade
ring des avonds voort te zetten en dan
onmiddellijk een aanvang te maken met
de beraadslaging over Buitenlnadse
Zaken.
De haventrust te Bombay heeft ge
bruik gemaakt van ongeorganiseerde
arbeiders om de lading van het Neder
landse schip „Leopoldskerk" te lossen.
Het Nederlandse stoomschip „Nieuw-
Holland" is door sleepboten naar een
ligplaats te Sydney gesleept, daar uit
sluitend goederen voor Singapore en
Malakka zullen worden geladen.
26. Voorzichtig trachtte Eric de soldaat meer te naderen, doch eensklaps Het
deze de zware deur met zijn voet dichtvallen. De Romein keek. Erich in de ogen
en zei: Alleen een krankzinnige zou hier een ontvluchtingspoging wagen. De
gangen zijn vol bewakers, een vluchteling zou geen tien passen ver komen/' Eric
liet niets blijken van zijn teleurstelling en vroeg: „Wanneer ik mijn tegenstander
in de arena overwin, wat gebeurt er dan?" Een schampere glimlach gleed over het
gezicht van de soldaat: Jij krijgt meer dan één tegenstander. Als je er één mocht
overwinnen, neemt een ander zijn plaats in! Daarom kan keizer Commodus ge
makkelijk aan iedere slaaf, die overwinnaar blijftde vrijheid beloven."* „Maar dat
is moord" riep Eric uit. De soldaat haalde de schouders op. „Vroeger, onder de
goede keizer Marcus Aurelius, waren de toestanden anders, maar keizer Commodus
vernietigt, wat zijn vader opbouwde." De overige gevangenen waren naderbij
gekomen en luisterden zwijgend naar de woorden van de Romein. Toen de solda&t
de gespannen aandacht op de gezichten las, hield hij opeens zijn mond. Een goed
verstaander had uit zijn woorden kritiek op de keizer kunnen horen en dit kon
zijn doodvonnis betekenen. Op dat moment zwaaide de kerkerdeur open en een
officier trad binnen. „Inspectie van de wacht" sneed zijn stem door de gespannen
stilté en de soldaat verschoot van kleur. De spleetoogjes van de kapitein namen de
situatie goed op en tenslotte boorde zijn blik zich in de ogen van de soldaat. „Wat
beduidt dit?" snauwde hij. ,Je weet, dat je niet met de gevangenen mag spreken.
Verdwijn! Meid je bij de commandant. Je zult hier meer van horen."
Dezer dagen is een legerorder te ver
wachtenwaarin bekend gemaakt wordt,
dat bij K.B. is ingesteld het „Mobilisatie-
oorlogskruis," dat verleend wordt aan
militairen en oud-militairen die in wer
kelijke dienst zijn geweest.
Het wordt o.a. verleend aan
Nederlanders die in het tijdvak na 30
Augustus 1939 en vóór 3 September 1945
gedurende tenminste zes maanden heb
ben dienst gedaan aan boord van een
zeeschip, varende onder Nederlandse
vlag, dat zich bevond buiten de feite
lijke macht van een vijandelijke
mogendheid, en aan hen die deel uit
maakten van vliegtuigbemanningen der
Nederlandse burger-luchtvaart onder
Nederlands dan wel geallieerd beheer,
en gedurende het tijdvak na 30 Augustus
1939 en vóór 3 September 1945 geduren
de tenminste zes maanden hebben dienst
gedaan aan boord van een vliegtuig, het
welk zich bevond buiten de feitelijke
macht van een vijandelijke mogendheid.
Tenslotte kan het ook worden toegekend
aan Nederlanders die gedurende de oor
log militaire werkzaamheden in het be
lang van het Koninkrijk hebben verricht.
Ter verkrijging van de machtiging tot
het dragen van het „Mobilisatie-oorlogs-
kruis" dient men een formulier aan te
vragen bij de „Secretaris van het comité
betreffende het Mobilisatie-oorlogskruis,"
Bleyenburg 38 te 's-Gravenhage.
Verschenen is het verslag van de commis
sie voor privaat- en strafrecht uit de Twee
de Kamer nopens het wetsontwerp betref
fende het opmaken van akten van overlij
den van vermisten.
Na de bestudering van de Memorie van
Antwoord met bijbehorend gewijzigd ont
werp van wet is zij -iog nader met de
regering in overleg getreden. Daarbij heeft
zij gevraagd of de regering een schatting
kan geven van de tijd, welke met het op-
nfcaken van de akten van overlijden der
rond 120.000 vermisten gemoeid zal zijn.
De minister van Justitie heeft in ant
woord daarop verklaard voorshands van
oordeel te zijn, dat een aantal van circa
2.000 aangiften per week bereikbaar is. Hij
meent daaraan evenwel niet de gevolg
trekking te mogen verbinden, dat de ge
hele arbeid in zestig weken voltooid zal
zijn.
Vooreerst toch zal het werk geleidelijk
moeten worden opgebouwd; het bureau zal
niet van de aanvang af op volle kracht
werken en het zal enige tijd duren voor
dat men over een goed geoutilleerd appa
raat beschikt. Bij ruwe schatting taxeert
de minister de benodigde tijd op twee ja
ren.
Een historisch moment. President Tru
man tijdens zijn rede voor het Congress,
waarin hij zijn haast revoXutionnair
programma afkondigde. Achter de Pre
sident links Sen. Kenneth McKellar,
rechts Sam Ray burn, de president en de
spreker van het Huis.
-■
Een van de vele Griekse kinderen, ge
vlucht uit de streken waar de burger
oorlog woedt. Meer dan 750.000 vluchte
lingen leven thans in kampen.
In gewoonlijk betrouwbare kringen te'
Nanking wordt gemeld, dat de Chinese
regering de ambassadeurs der vier grote
mogendheden heeft verzocht te helpen
bü het verkrijgen van een regeling met
de door de communisten geleide strijd
krachten. De Chinese minister van Bui
tenlandse Zaken. dr. Woe Teh Tsjen,
heeft een onderhoud gehad met de
Britse, Franse en Amerikaanse ambas
sadeurs om hun aandacht te vestigen op
het door Tsjang Kai Sjek met Nieuwjaar
gedane vredesaanbod. Vernomen wordt,
dat de Sovjet-gezant te Nanking niet bij
het onderhoud aanwezig was wegens
ziekte, maar dat hij door een van zijn
diplomatieke collega's in kennis was ge
steld van hetgeen besproken was. Naar
verluidt, hebben Washington, Londen,
Parijs en Moskou niet gereageerd op
(Vervolg van pagina 1)
In diplomatieke kringen te Londen
gelooft men, dat het verzoek van Trans
jordanië aan Engeland om troepen te
zenden, en het besluit van de Britse re
gering, om aan dit verzoek te voldoen,
het vooruitzicht op directe onderhande
lingen met Israël en de Arabische lan
den ter verzekering van een permanen
te regeling zeer vertroebelen. Het kleine
Arabische koninkrijk, dat tot nu toe
beschouwd werd als de sleutel tot
de Palestijnse vredesonderhandelingen,
heeft met één slag zijn rol in de Pales
tijnse oorlog gewijzigd, door gebruik te
maken van het in 1936 met Groot-Brit-
tannië gesloten verdrag, waarin de
beide landen elkaar militaire hulp toe
zeggen ingeval van een aanval. Het is
nog niet bekend, hoeveel troepen Enge
land zal zenden.
Een woordvoerder van het Britse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken heeft
verklaard, dat de kwestie een „ernstige
aangelegenheid" was voor de Engelse
regering. Hij constateerde, dat de laat
ste berichten uit het Midden-Oosten
duidelijk aantoonden, dat Joodse troe
pen zich nog steeds op Egyptisch grond
gebied bevonden. Hij maakte duidelijk,
dat naar de mening van de Engelsen
de vooruitzichten op het staken van het
vuren afhangen van de terugtrekking
van Joodse troepen van Egyptisch
grondgebied.
De Israëlische regering beschouwt
het zenden van Britse troepen naar
Akaba. onder de voorwaarden van
het Brits-Transjordaanse handelsver
drag, als „een definitie vijandige
handelwijze", aldus wordt uit Tel
Aviv bericht. In een krachtig protest
spreekt de regering van Israël Haar
ernstige bezorgdheid uit „over de ge
volgen, die kunnen voortvloeien uit
Het officiële Russische nieuwsbureau te
Berlijn heeft de regeringen van Engeland,
Frankrijk en de V. S. in een verklaring
ervan beschuldigd, dat zij een geheime
overeenkomst zijn aangegaan, repatriermg
van Duitse krijgsgevangenen te verhinde
ren, zodat zij voor gedwongen arbeid naar
Frankrijk, België en andere Europese lan
den gezonden kunnen worden.
Volgens een Britse officiële woordvoer
der is deze Russische beschuldiging
geheel ongegrond en kennelijk bedoeld de
aandacht af te leiden van het feit, dat de
Sovjets zelf hun belofte niet hebben ge-^
houden.
De tweede conferentie tussen vertegen
woordigers van de Hongaarse regering en
van het Episcopaat, die Zaterdag moest
plaats hebben, is voor onbepaalde tijd uit
gesteld. Over deze verdaging spreken zich
de officiële, noch de kerkelijke kringen
uit Het is niet uitgesloten dat het Hon
gaarse Episcopaat de regeringsvoorstellen
aan het Vaticaan heeft doen toekomen en
dat het antwoord nog niet is binnenge
komen.
deze eenzijdige interventie van Enge
land in het Palestijnse geschil".
In welingelichte kringen te Washing
ton verklaarde men van mening te zijn,
dat het besluit van Engeland om troe
pen naar Transjordanië te zenden ver
ontrustende mogelijkheden in zich ver
borgen zou kunnen houden. Het State
Department weigerde vooralsnog com
mentaar te leveren.
Bevin heeft in verband met de ge
spannen toestand in het Nabije Oosten
zyn plannen voor een weekend afge
zegd. Reuter maakt melding van ge
ruchten, volgens welke de Britse con
sul-generaal te Haifa de Britse onder
danen in Israël zou verzocht hebben,
naar veiliger streken te evacueren.
De verloven van het Britse marine
personeel te Malta zijn ingetrokken.
Het Britse vloothoofdkwartier te Va-
Ietta heeft bekend gemaakt, dat ver
scheidene oorlogsschepen naar hun ba
sis zijn teruggeroepen. By Cyprus houden
de Britse marine en luchtmacht oefe
ningen, terwijl, volgens uit de hoofdstad
van Transjordanië ontvangen berichten,
Engeland in Transjordanië zijn lucht
macht versterkt.
De minister-president van Nieuw-
Zeeland, Peter Fraser, verklaarde Za
terdag te Ottawa _r zeker van te zijn
dat, „indien de democratische staten in
de Stille Oceaan door de nood tot
samengaan worden gedwongen", zich
een bondgenootschapsverdrag voor de
StiQe Oceaan zou ontwikkelen, in de
iyn der ontwikkeling van het voorge
stelde Atlantische bondgenootschap.
Premier Fraser verklaarde tegenover
verslaggevers dat het duidelijk was
dat Australië, Nieuw-Zeeland, Groot
Brittannië, Canada, de Verenigde
Staten, Mexico en bepaalde Midden- en
Zuid-Amerikaanse staten van een der
gelijk verdrag deel zouden uitmaken.
Hij voegde hieraan nog toe dat Nieuw-
Zeeland geen formele besprekingen met
andere landen had gevoerd, om tot het
sluiten van verdedigings-overeenkom-
sten voor het gebied van de Stille
Oceaan te komen.
De ministers van de drie Scandinavi
sche landen zullen op 22 Januari te
Kopenhagen bijeenkomen ter voortzet
ting van de discussie, die voornamelijk
over defensie-aangelegenheden gaat.
Deze week zijn de ministers te Karlsbad
in Zweden in geheime zitting bijeen
geweest.
Verwacht wordt dat het Inter-Scandi-
navische defence-committee voor een
volgende bijeenkomst een uitvoerig rap
port heeft opgesteld.
Zaterdagavond werd te Reykjavik ver
nomen, dat IJsland semi-officieel uit
genodigd zou zijn toe te treden tot het
Noord-Atlantisch pact.
Latham. Kom
27
Ik begreep het volkomen. Dat wil
zeggen, ik wist niet of ze zo wanhopig
bezorgd was uit angst dat het Paul zou
zijn, of dat ze in haar onderbewustzijn
wilde dat het Paul was, zodat het Jim
niet zijn kon. Of ze, net als Lucy Lee,
bereid was, één man voor de wolven te
gooien om de ander te redden.
„Je beschuldigt toch niet in ernst de
man, met wie je gaat trouwen, van
moord, lieveling?" vroeg ik zo luchtig
mogelijk. „Of ga je niet met hem trou
wen?"
Ze wachtte zolang met antwoorden,
dat ik dacht, dat ze het in 't geheel niet
zou doen.
„Gisteravond heb ik hem gezegd, dat
ik niet met hem trouw, als ik niet alles
weet van Sandra," zei ze eindelijk, met
een wrang glimlachje. „Ik vrees dat hij
mij hetzelfde zal zeggen als hij de
ochtendbladen heeft gezien. Ik geloof
c„ niet dat hij iemand is, die het zal ap-
»eest gebouwd moet worden waar preciëren, dat ik in gezelschap van Jim
was tot half twee, terwijl ik de politie
verteld had dat ik om half een naar bed
g'lk weet niet hoe lang we daar ston
den in de vallende schemering, aldoor
weer hetzelfde besprekend; Rosemary
vertelde me verder niets, niet wetende
dat ik iets meer wist dan wat is. me
verteld had. Naar later bieek wist ze
een heleboel dat ze nooit vertellen zou.
Ik geloof ook niet dat het veel geholpen
zou hebben, want zelfs de dingen, die
ze me vertelde, zeiden me op dat ogen
blik niets, en ook later met met voor
ik ze keurig samen gevlochten zag mei
andere, geknoopt en geweven tot een
van de dodelijkste netten, die ooit een
roofdier gevangen hebben.
Van het begin af had kolonel Prim
rose gezegd dat dót zijn doel was, dat
hij het verscheurend dier in de val zou
lokken, hoe schijnbaar-onschuldig en
innemend zijn voorkomen ook was, of
hoe fluwelig zijn klauwen. Het klonk
wat fantastisch toen hij het zei. Nu lijkt
het dat niét meer, nu weten we hoe
bloedig en onmeedogend die klauwen
waren, hoe smal het pad, dat sommigen
van ons scheidde van de dood.
Terwijl we daar nog stonden, gebeur
de er iets vreemds. We hoorden iemand
van links het laantje afkojnen.
Dat was op zichzelf niet verwonder
lijk, hoewel het laantje weinig wordt
gebruikt. Het vreemde was, dat de man,
die naderde, zich blijkbaar heel behoed
zaam bewoog, telkens een eindje liep,
en dan stilhield c:.i de schijn te wek
ken, dat hij daar maar stond te genie
ten vaa de ave d-rmiskieten en vol
strekt niet achter zich keek
Hij deed dat voor de tweede keer,
toen we Andy Thorp herkenden en za
gen, dat hij iets onder zijn grijs flanel
len jasje had, dat hij tegen zijn licihaam
drukte door zijn ene hand in zijn
broekzak te houden en zijn elleboog
tegen zijn zij. Hij bleef staan voor hij
aan mijn hek kwam en keek weer rond.
Toen dook hij met buitengewone snel
heid de kant af naar het strand. We
hoorden een paar stenen vallen mi een
ogenblik later verscheen Andy weer.
Hij sloeg zijn broekspijpen af, schudde
het zand uit zijn schoenen en drentelde
dezelfde weg terug. Hij had niet één
keer onze kant opgekeken, maar later
ontdekte ik, dat we vrij goed verbor
gen waren achter de hoge struiken, die
langs de laan groeiden en langs de
schutting van de G<>ii}ds
Wat betekent dat?" fluisterde Rose
mary Het bewees, hoe verdacht Andy
zich gedragen had, ondanks zijn vertoon
van nonchalance. We hadden geen van
beiden gesproken. Feitelijk hadden we
onze adem ingehouden.
„Het betekent dat hu kwijt is, wat hij
onder zijn arm had," zei ik.
Rosemary rilde.
..Het wordt koud." zei ze. „Laten we
naar huis gaan," en ze stak haar arm
door de mijne. Hij beefde. Ze keek her
haaldelijk om op de terugweg en toen
een grote, vierkante figuur plotseling
voor ons opdoemde, schrok ze hevig en
gaf een korte angstige kreet, voor ze
zag wie het was. Ik had tot dusver niet
gemerkt hoe ontzettend nerveus ze was;
hoewel inderdaad het verschijnen van
sergeant Buck, op wacht staand in de
schaduw van de ligusterheg, een beetje
cm verwacht was geweest.
„Ik heb order van de kolonel, de da
mes te zeggen, dat u niet in 't donker
alleen buiten mag blijven, mevrouw,"
rapporteerde hij stijf. Toen voegde hij er
bij, tegen Rosemary: ,,'t Is niet veilig,
miss, als er 'n moordenaar losloopt. Ge
loof mij maar, de kolonel weet wat-ie
zegt. Ik ben acht en twintig jaar bij hem
en hü heeft 't nog nooit mis gehad."
Toen, met een bijna onmerkbare be
weging van geweer-presenteren, liet hij
ons voorbijgaan, volgde als achterhoede
en bracht ons als 't ware op naar het
huis. Er was iets ergs komieks aan,
maar ook bepaald iets geruststellends,
hoewel het nog niet volkomen donker
was. Rosemary beefde niet meer en keek
niet meer om.
„Ik ben idioot schrikachtig," zei ze,
toen we op de veranda kwamen, en wat
ik ten onrechte beschouwde als de in
timiteit van mijn eigen huis.
„Ik had niet op mijn gast gerekend.
Hij was in de huiskamer. Meer dan dat,
de Officier van Justitie, mr. Parran was
bij hem en ook een verhit-uitziend
jongmens, blijkbaar uit de stad.
Ze zaten om de tafel, over een grijs
velletje postpapier gebogen. In een oog
opslag zag ik dat het Sandra's zelf
moordbriefje was. Ze hadden nog twee
andere vellen papier, die ze er blijk
baar mee vergeleken.
„Ik hoop dat we niet storen," aei ik.
Kolonel Primrose hield zijn hoofd
schuin naar beneden en gluurde naar
me op. Hij grijnsde.
„Volstrekt niet,
gerust binnen."
Hij zei het even hartelijk als toen hij
me later inviteerde in zijn eigen huis in
P-Street in Georgetown.
„Erg vriendelijk van u," zei ik.
De snelle, geamuseerde tinteling In
zijn ogen verdween direct, toen hij
langs mij heen naar Rosemary keek. Ze
stond in de deur. Haar gezicht was als
was en ik had het gevoel, dat het zo
geworden was door iets dat ze gezien
had toen we binnenkwamen. Ik keek zo
onopvallend mogelijk rond. maar ik
kon niet door de massieve figuur van
de Officier heen kijken, zodat wat er op
de tafel bij de haard lag, buiten mijn ge
zichtsveld bleef.
Bovendien was het volkomen duide
lijk, dat ze blij zouden zijn als we weg
gingen. Dus gingen we naar de keu
ken. Niemand in April Harbor heeft
Zondagsavonds bedienden; ze gaan alle
maal naar de kerk, dus zorgen we zelf
voor ons avondeten, gewoonlijk ieder
in het huis van iemand anders. Ik gaf
Rosemary een glas water. Ze dronk wat
en zette het glas neer," en opende en
sloot haar vingers er om heen, kijkend
vroegere officieuze verzoeken om be
middeling.
Met een speciaal vliegtuig is Zaterdag
ochtend bovendien een nieuwe vredes
missie van de Chinese regering van
Nanking naar Midden-China vertrokken.
Naar in gewoonlijk betrouwbare kringen
verluidt, bestaat de missie uit Tsjang
Tsjoen, een der voornaamste Chinese
ministers, twee generaals enige andere
functionarissen en adviseurs.
Het door communistische troepen be
legerde Tientsin heeft Zaterdag egn
officiële delegatie, die de witte vlag
met zich voerde, uitgezonden, teneinde
tot een wapenstilstand met de bele
geraars te komen en openlijke vredes
besprekingen met de bevelhebbers der
communistische legers te openen.
De communisten zijn Zondag door de
verovering van het gebied om de in
Oost-Tientsin gelegen wapenopslag
plaats het centrum van de stad tot op
3 kilometer genaderd.
Volgens het garnizoenshoofdkwartier,
dat het verlies van dit gebied officieel
toegeeft, kregen de regeringstroepen op
dracht zich terug te trekken, nadat zij
de communisten zware verliezen hadden
toegebracht. Vóór de terugtocht waren
alle verdedigingsinstallaties vernietigd.
De Jlfew York Times" van heden
bevat op de frontpagina een brief
aan de redactie van meer dan een
kolom, geschreven door Harry Gi-
deonse uit Brooklyn, waarin hij be
pleit, de kwestie inzake de bevoegd
heid van de Veiligheidsraad om het
Indonesische probleem te behandelen,
voor te leggen aan het Internationale
Hof van Justitie te Den Haag.
Omtrent het „losbarsten" van de
guerilla-strijd zegt hij: de eenvoudige
waarheid is natuurlijk dat de guerilla-
strijd nooit heeft opgehouden sedert
de Japannezen hun gezag overgaven
terwijl de onmacht van de Re
publiek om haar eigen strijdkrachten
te beheren, misschien de voornaam
ste reden voor de politionele actie
is. Verscheidene malen werden bevé
len gegeven, doch het ontbrak de re-
gering-Djocja blijkbaar aan gezag
om uitvoering van haar orders door
haar eigen aanhangers te verkrijgen.
Moeten wij ook de wil verlammen
om de werkelijkheid onder het oog
te zien, waarmede de Nederlanders
te maken hebben, wanneer zij in
werkelijkheid de Amerikaanse idea
len en belangen verdedigen, aldus
vraagt de schrijver.
(Informatiedienst inzake lectuur)
I verboden, II streng voorbehouden,
Hl gevormde lezers, IV volwasse
nen, IV-V rijpere jeugd, V voor
allenVI kinderlect. Een sterretje
meer dan gewone ontwikk. vereist. De
Rom. cijfers geven de toelaatbaarheid aan.
Broer, A. L., Ds.: HET WITTE HUIS IN
'T GROEN. Een beschrijving van paleis en
landschap Soestdijk met de aangrenzende
gebieden van Gooi- en Eemland; met 54 blz.
foto's. A. G. Schoonderbeek, Laren. De on
dertitel spreekt voor zichzelf. Prachtige
foto's maken dit boek tot een rijk be
zit. IV—V.
Bunge, H.: ASTROLOGIE. A. J. G.
Strengholt, A'dam. Leerboek der sterren
wichelarij. Het werkt bijgeloof in de hand
en spreekt zich op onaanvaardbare wijze
uit over godsdienst. I.
Byrnes, James F.: OPENHARTIGE TAAL.
(Speaking frankly). Servire, Den Haag. Een
ongemeen belangwekkend boek over de in
ternationale situatie. Voor belangstellenden
in de grote politiek zelfs een onmisbaar
boek. IV.
Van Doom, Willem: HET KAN RAAR
LOPEN. J. J. Kuurstra, A'dam. Een jonge
leraar Nederlands brengt de meisjesharten
van 't Zaans lyceum in beroering, maar
met zijn uiteindelijke keuze zullen de le
zers het wel eens zijn! IVV.
Eisen doorn, Jo: DE WEGENBOUWER
VAN ROTONDO. Van Munster, A'dam.
Bert's vader blijkt N.S.B.-er te zijn geweest,
maar de ontknoping van dit aardige jon
gensboek toon Bert als illegaal wer
ker. IV—V.
Franke. S.:-SIEBE VAN DE DIJKHOEVE.
De Arbeiderspers. A'dam. Dit verhaal speelt
in West-Friesland ten tijde van Floris V.
Een goed boek, vlot en spannend geschre
ven. V.
French, Harold: IK WAS ACHTER HET
IJZEREN GORDIJN. Nederlands Boekhuis,
Tilburg. Een beklemmende nachtmerrie van
onvrijheid en sinistere dreiging, waarvan
men moeilijk kan geloven dat ze nu, op
dit ogenblik, en zo betrekkelijk dicht bij
onze grenzen, werkelijkheid is dat is de
beste karakteristiek van dit boek van Ha
rold French. Het geleidewoord van Henri
de Greeve is een juweeltje op zichzelf. IV.
Hauser, Ernest O.GEMASKERDE MEN
SEN. Zuid-Holl. Uitg. Mij., Den Haag.
Land- en volkenkunde van het Japan van
vóór de atoombommen. Goeddeels ver
ouderd en niet meer actueel bijgewerkt. IV.
Henderson, Nevile, Sir: HERINNERIN
GEN VAN EEN DIPLOMAAT. Allert de
Lange, A'dam. Milieu-schildering van de
diplomatieke wereld in genoemde periode.
Vooral de sfeer van het oude regime is
hoe de warme afdrukken van haar top-w geschreven- jy
pen zwakker werden en verdwenen op Hulzen, Joh.; OM DB ZUID NAAR
de koude oppervlakte.
„Grappig dat ze er nu tóch nog zijn en
dat ze ze weer te voorschijn kunnen la
ten komen," zei ze verstrooid, met een
hoofdbeweging naar de huiskamerdeur.
„Is dit een amateur-voordracht over
vingerafdrukken, miss Bishop?" schert
ste ik. Ik was een beetje ongerust
(Wordt vervotad)
Vai> Hulzen, Joh.;
DE OOST. A. Roelofs Van Goor, MeppeL
Oorlogstijd brengt Chris via de Kaap naar
Indië, aan boord van de Oldenbamevett.
Hij beleeft heel wat. VI.
Jonkers. A.: WELVAARTSZORG IN IN-
DONESIë. W. van Hoeve, Den Haag. Poli
tieke ontwikeling, welvaartsbronnen en
economisch leven van Indonesië. Aan vak
mensen warm aanbevolen. IV.