Vrijdag een resolutie van Cuba
K.L.M.-Constellation uit
Batavia op Schiphol
PARIJSE ZIEKENHUIZEN VOL
Primitieve werkmethoden
in Sovjet-uraniummijnen
Geen krachtige eis tot terugtrekken
van Nederlandse troepen?
Slechte gezondheidstoestanden
in voormalig Republikeins gebied
C.V.G.D. naar Banka
Andere toestellen zullen
volgen
Weerbericht misleidde Parmentier
„GRIEPERIGE RENTENIERS
Apothekers varen er wel bij
Dr. Drees ontmoet
prof. Supomo
Tien- tot twaalfarige werkdag
Tot hoofd en hart
Rede
J
van
mr. Van Kleffens
Hongaarse bisschoppen breken
besprekingen af!
-Het weer
ft
Rode-Kruis-teams hebben dringend
hulp nodig
Is dit de oorzaak van de Prestwick-ramp
Hogere huishuren
WURMSER HOUDT VOL
TEGEN KRAVCHENKO
Na het
Consumentencrediet
DONDERDAG 13 JANUARI 1949 B
72ste JAARGANG Nó. 24357
?it
Jarenlang geen kinine
uitgereikt
De textielvoorziening
SNITSELAAR VAN DE K.L.M. GETUIGT
De nienwe huishuurwet
Drukke besprekingen in Batavia
tyHetzelfde wat Goebbels
deed"
„Zuiderkruis" morgen
naar Indonesië
BUREAUX van redactie en administratie
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
©lefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: 3. 3. W. Boerrlgter.
Hoofdredacteur: Drs. H. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zoneter opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
>ór 10
k 245
Irani..
8.15
9.30
brgen-
Kleu-
11.45
10 Me-
12.38
13.20
14.00
16.00
scoop.
17.35
9/1
34%
33
56%
39%
59%
13 <4
56
55%
16%
13%
26%
38
48%
39 "A
24'A
71%
Morgen zal Cuba in de Veiligheids-
faaö een resolutie indienen, waarin ge
daagd zal worden om vrijlating van de
gearresteerde republikeinse leiders,
Poedige verkiezingen en eventueel te-
,P»trekken der Nederlandse troepen in
«Kionesië, aldus U.P. Het Cubaanse
*°orstel zal de algemene lijnen volgen
*an het plan, dat Dinsdag door de V. S.
ycrd omschreven. Het schijnt echter,
?at de vaag geformuleerde clausule over
terugtrekken der troepen niet veel
het ljjf heeft.
r In feite volgt, naar U.P. meldt, het
S-nbaanse voorstel een formule, die door
?e Amerikaanse gedelegeerde Philip
Jessup is voorgesteld en verschilt het
Weinig
van de Nederlandse voornemens,
zijn geen aanwijzingen, dat welk lid
v®n de Raad ook van plan zou zijn een
foorstel in te dienen betreffende krach-
"Ser ingrijpen.
Volgens ANPAneta- zal de resolu
te voorstellen, dat het beginsel van
bet zelfbeschikkingsrecht der volkeren
borden toegepast op Indonesië.
Waarnemers in Lake Success verkla
ar», dat er Woensdagavond een groeiend
bevoelen was, dat slechts een uiterst
Jtvakke resolutie ooit door de Veilig
heidsraad heen zou komen, ondanks de
drachtige verklaringen van de Ameri
kaanse gedelegeerde Jessup.
Het terugtrekken van de Nederlandse
poepen tot de bestandslijn van 18 De-
rernber zou een Frans veto kunnen uit
rekken. Een lid van de Franse delegatie
heeft Woensdag gezegd, dat zijn delega
te nog steeds van mening is, dat de
Veiligheidsraad niet bevoegd is in het
Indonesische geschil te interveniëren.
Y®t wordt als vaststaand aangenomen,
hat de Sowjet-Unie en de Oekraïne zich
p.an stemming zullen onthouden over
®lke resolutie, die door een der Wester-
mogendheden ingediend zal worden.
De Nederlandse ambassadeur in de
V S. mr. E. N. van Kleffens heeft
Woensdagavond een rede gehouden in
h® ..Overseas Pressclub" en ondermeer
|ezegd, dat de Republiek krachtig wordt
SOsteund door het communisme. Hij
ostigde de aandacht van zijn gehoor op
et feit, dat de Republiek, hoewel ze
onlangs een communistische op-
,'a.nd onderdrukt heeft, in de Veilig
heidsraad de krachtige steun van de
"//jet-Unie ontvangt.
..Hij noemde vijf punten waarover naar
ijn mening in zake Indonesië algemeen
misverstand heerst. Allereerst denken
eje mensen, dat de Republiek het ge-
grondgebied van Indonesië omvat,
u P de tweede plaats is er in het ge-
geen sprake van een vraag of In-
hnesig als geheel al dan niet vrij en
jglbankelijk zal worden. Daarover is
reik? v°lkomen overeenstemming be-
óon *ussen de Nederlanders en de In-
j hsiërs. Op de derde plaats gaat de
lin i n.iet tussen Nederland en de po-
m, jf Jc >rs van de Republiek, maar
orat aie gevoerd tegen de gewapende
henden, die het de Republikeinse leiders
hnmogelijk hebben gemaakt met de Ne
derlanders tot overeenstemming te ko
eten over voor beide partijen aanvaard
bare voorwaarden.
Op de vierde plaats is het een mis-
j etstand te denken, dat, eer de Neder-
anders toesloegen, er een stabiel na-
'hnalistisch regiem heeft bestaan.
Tenslotte heerste er in de Republiek
dp ï1 onenigheid met betrekking tot Ne-
arlandse investeringen of handelscon-
cessies.
Mr. Van Kleffens gaf twee redenen
«or de sympathie in vele Amerikaanse
ringen voor de Indonesische republiek:
,h eerste zijn de Amerikanen altijd on-
jhmdellijk gunstig gezind tegenover
adereen, die beweert voor vrijheid te
rt.Ujden (mr. Van Kleffens vertelde in
Verband, dat in een verbazingwek-
1» v'
aantal brieven kort na de oorlog
jh'ing werd gegeven aan sympathie toen
j?.Amerika de mening postvatte, dat
j/'esland autonomie wenste). In de
st i hde plaats was er bij velen teleur-
vüng over het feit, dat de V. S. geen
J^doend geneesmiddel" bezaten voor alle
hailijkhg^en overal ter wereld,
jkpreker concludeerde, dat de kwestie
W;. essentie neerkomt op de keus tussen
Om met orde en vrijheid zonder
tph®. waarbij Nederland het eerste al-
rbatief heeft gekozen.
vraag wat er zou gebeuren als
als Indonesische volk Sukarno en Hatta
■o? leiders zou wensen, antwoordde mr.
an Kleffens, dat dit geheel zou wor-
«n» overgelaten aan het Indonesische
lk, daar het eerlijke nationalisme van
zhuamo en Hatta aan geen twijfel on-
erhevig was.
i Over de verklaring, die de Ameri
kaanse afgevaardigde Jessup Dinsdag in
Veiligheidsraad heeft afgelegd, zei
gezamenlijke Hongaars Episcopaat
j eJ1 gisteren, aldus Reuter, medege-
d-eM» dat het de onderhandelingen met
'egering, die kort na de arrestatie
jyj.h de Hongaarse primaat, kardinaal
v hdszenty, waren begonnen, niet kan
0rtzetten.
jJ?® besprekingen begonnen op vier
jy hüari op verzoek van premier Istvan
k0 maar er werd slechts één bijeen-
^ghïst gehouden. De tweede, die Zater-
1-i.L zou zijn gehouden, werd op het
d atste ogenblik ZOnder opgave van re
iki1'1 afgelast.
bisschoppen, die hun besluit in
v* brief aan de premier mededelen,
hts ®n' z'i huidige problemen
k0 ®®n Kerk en staat tijdens een bijeen-
Pf, st op Maandag hadden besproken
hadden bevonden, dat het hun „dp
sï>r ??enhlik" niet mogelijk was de be-
'ekingen voort te zetten.
10 h politieke kringen te Boedapest ge-
jlt men, aldus Reuter, dat de bisschop-
ii>st ten aan7'en van de besprekingen
Vatr,Ctics hebben ontvangen van het
Verwachting tot Vrijdagavond:
de nacht zwakke of matige en
k^Sen overdag matige en in de
"«streken vrij krachtige Zuid-Wes-
Juke wind. Hier en daar nevel of
ent overigens zwaar bewolkt met
«kele plaatselijke opklaringen. Over
zend droog. Vrij zacht.
2°n 8.43—16.56, Maan 15.57—9.03.
de ambassadeur, dat Jessup vele heftige
woorden had gebruikt en op de grens
van bngematigdheid was gekomen.
Mr. Van Kleffens herinnerde er aan,
dat de raad driemaal was uitgedaagd
de competentiekwestie aan de jurisdic
tie van het Internationale Hof te onder
werpen, doch daarvoor was nooit een
meerderheid te vinden geweest.
Bij de uitgang van het hotel waar de
lunch plaats vond, deed de republiek
een in zeer heftige bewoordingen ge
steld pamflet verspreiden, waarin Ne
derland wordt beticht van „moord, be
raamd voor Kerstmis", „genadeloze en
eerloze aanvallen met vliegtuigen, tanks
en geweren van Amerikaans fabrikaat",
terreur, verraad, massaslachtingen, enz.
(Van onze Haagse redacteur)
De zo pas ontsloten gebieden op Java
en Sumatra zijn zeer lang «van me
dische zorg verstoken geweest. Na de
Japanse tijd is door de Republiek wel
iets ten behoeve van de bevolking gedaan,
maar dit bleef toch ver onvoldoende, o.m.
omdat een apparaat voor distributie van
de hulp ontbrak. Het gevolg is dan ook een
diep treurige gezondheidstoestand bij de
inheemse bevolking.
In de reeds eerder gepacificeerde ge
bieden kwam het nog voor, dat in een uit
gestrektheid van 100 bij 120 km. één arts
zevenhonderd mensen moest helpen op één
morgen, doch het laat zich aanzien, dat
het werk, waarvoor de Rode Kruis-teams
nu gesteld worden, van nog veel groter om
vang zal zijn.
Men wil nog wel eens met een zekere
sentimentaliteit gewagen van de opofferin
gen, die de verpleegsters zich getroosten
om de ellende te verzachten, maar veel
meer hebben zij behoefte aan steun, steun
en nog eens steun, zo verklaarde gisteren
ten kantore van het Rode Kruis in Den
Haag een arts, die zelf tot voor kort de
leiding had van een mobiel team in In
donesië.
De ergste kwalen, waarmede men te
kampen heeft, zijn Frambesia, een be
smettelijke ziekte, waarbij zich zweren en
beenverdikkingen voordoen, mijnworm,
gepaard gaande met ernstig bloedverlies,
malaria, schurft en dysenterie. Sommige
patiënten hebben reeds zoveel dysenterie
gehad, dat zij er immuun voor zijn gewor
den; ook doen zich gevallen voor van Fram-
boesia, malaria en mijnworm tezamen.
Van heinde en ver komt de bevolking
aanzetten wanneer zich een medisch team
presenteert; een Javaan liep 22 km. met
een half afgezworen grote teen.... Bijna
50 pCt. van de schoolkinderen blijkt te
lijden aan chronische malaria en loopt rond
met een vergrote milt,, hetgeen weinig ver
wondering behoeft te wekken als men be
denkt. dat de bevolking sinds de Japanse
bezetting nooit kinine heeft ontvangen. Nu
reikt één Rode Kruis-team tien- twin
tigduizend kininepillen uit per week.
En ook gebruikt één team 1 ons sal-
versan per week aan inspuitingen voor
de Framboesia-bestrijding. Dit lijkt mis
schien niet zo erg veel, maar men be
denke, dat 1 kilogram salversan f 11.000.
kost!
Gebrek aan scabieszalf en aan melk voor
kinderen, t.b.c.-lijders en ondervoeden, af
gebrande en beroofde poliklinieken het
relaas over de medische toestand in Indo
nesië wordt één lange lijst van erbarmelijke
misère en onoverzienbare moeilijkheden.
Het Rode Kruis zond en zendt telkens
weer teams uit, bestaande uit één arts,
twee verpleegsters, vier verpleeghulpen, een
apothekers-assistente of analyste, plus tech
nisch en administratief personeel, ter le
niging van deze grote nood. In het geheel
werken er reeds 24 artsen, 300 verpleeg
sters en een tweehonderdtal andere helpers
in de gebieden van Djocja, Blora, Solo,
Tapanuli, Asahan, Oost-Java, Bantam en
Bandung. Maar deze arbeid dreigt onder
graven te worden door het gebrek aan me
dicamenten daarvoor zijn grote finan
ciële middelen nodig.
Men heeft ons een tweetal smalfilms ver
toond, die nog duidelijker dan een realisti
sche beschrijving illustreren hoe erg de
toestand is. Maar Nederland mag niet
wachten met daadwerkelijke hulp tot het
zich zelf met eigen ogen overtuigd heeft.
De speciale girorekening van het Rode
Kruis voor de actie „Hulp aan Indonesië"
heeft het nummer 85 40 en men kan ook
zijn giften zenden "door brieven of brief
kaarten tot een gulden gefrankeerd te zen
den aan het adres „Hulp aan Indonesië".
De P.T.T. betaalt dan de waarde boven de
frank eer kosten aan het Nederlandse Rode
Kruis terug.
Twee maal Winston S. Churchill.
Links de kleine Winston Churchill (zoon
van majoor Randolph Churchill)die in
het jongensinstituut Le Resey in het
Zwitserse Gstaad vettoeft. Rechts zijn
grote voorgangerdie aan de Rivièra
van rust geniet.
De Nederlandse autoriteiten te Batavia
hebben, volgens Reuter, de Commissie
voor Goede Diensten faciliteiten verleend
om Zaterdag de republikeinse leiders op
het eiland Banka te bezoeken. Enkele
dagen later zullen faciliteiten verleend
worden voor een bezoek %an Prapat
aan het Tobameer, waar Sukarno, Sjah-
rir en Hadji Agus Salim zich bevinden.
Correspondenten zullen de leden van
de C.v.G.D. niet op hun tocht mogen
vergezellen, hoewel een aantal hunner
daartoe aanvragen hebben ingediend,
meldt U.P.
De Stichting van de Arbeid heeft met
nadruk onder de aandacht van de mi
nister van Economische Zaken ge
bracht. dat de textielvoorziening nog
steeds reden geeft tot vele klachten.
Zij heeft op verruiming aangedrongen.
Het onderzoek naar de ramp van
de „Nijmegen" bij Prestwfbk is gis
teren voortgezet met het verhoor
van verschillende getuigen. Alles
draaide opnieuw om de vraag of de
weerkundige dienst van het vlieg
veld niet in gebreke was gebleven
met het verstrekken van inlichtin
gen.
Uit de verklaringen van de opsteller
der weerberichten Jessop bleek, dat be
richten over verslechtering van het
weer terstond moesten worden doorge
geven aan de piloten der vliegtuigen.
Hij wees er echter op, dat, wanneer er
een verslechtering optrad omtrent de
tijd, waarop er een uitzending van weer
berichten plaats heeft, het mogelijk was
het nieuwe bericht in deze uitzending te
doen opnemen, zonder dat er een af
zonderlijk bericht behoefde te -worden
uitgezonden. Hij zei, dat Simpson hem
om ongeveer 23.30 had geraadpleegd
over een verslechtering van het weer en
dat hij had besloten, dat de waarschu
wing hiervoor deel zou uitmaken van de
uitzending, die elk half uur plaats
heeft. Hij achtte Simpson wel voor zijn
taak berekend. Uit verdere verklaringen
viel op'te maken, dat er op het vlieg
veld geen reserve-lamp aanwezig was
toen het zoeklicht stuk was.
C. J. Boydon, meteoroloog op het
vliegveld Prestwick, gaf bijzonderheden
over de weersgesteldheid op Prestwick
bij vier gelegenheden in 1947 en -drie
gelegenheden in 1948, waarbij gezagvoer
der Parmentier daar landde. Hij zei, dat
Parmentier slechts één keer, op 22
Maart 1948, had moeten landen met be
hulp van de inlichtingen van het vlieg-
veldpersoneel. Hij ontkende, dat de
windsnelheid die avond 50 mijl bedroeg.
Het hoofd van het vliegbedrijf der
K.L.M., de heer Snitsclaar, als deskun
dige gehoord, zeide, dat een vlieger bij
een nachtlanding inlichtingen verwacht
te over zicht en wolkendek.
Het vliegtuig had gevraagd of het
Ground Control Approach System te
gebruiken was en welke landingsbanen
gebruikt werden. Prestwick antwoordde,
dat banen 26 en 32 vrij waren voor ge
bruik onder de toen heersende weers
omstandigheden en seinde daarna het
weerbericht. Snitselaar zeide, dat de
boodschap betekende, dat Ground Con
trol Approach op 32 mogelijk was, doch
dat op 26 een zichtlanding gemaakt dien
de te worden.
Op 'n desbetreffende vraag van Came
ron verklaarde Snitselaar, dat Parmen
tier zich nooit in een richting bevonden
zou hebben, die hem naar het ongeluk
leidde, indien hij een juist weerbericht
had gehad. Het was volgens zijn me
ning mogelijk de oorzaak van de ramp
te herleiden tot het weglaten van ver
helderende en belangrijke inlichtingen
omtrent het weer.
Hedenmorgen om even over vieren is
de K.L.M.-Constellation „Eindhoven",
komende van Batavia, op Schiphol ge
land. Dit is de eerste machine van de
K.L.M., die na het landingsverbod van
diverse staten langs de Indië-route uit
Batavia in Amsterdam is aangekomen.
De „Eindhoven" had zes passagiers,
twee babies en een grote zending Niwin-
pakketten van de geschenkenactie aan
boord.
Het vliegtuig wordt gevolgd door de
Constellation „Delft", die een uur later
uit Batavia is gestart. De „Delft" heeft
3000 k.g. post aan boord. Twee andere
Constellations zouden Donderdag ver
trekken.
Gezagvoerder Hans Schultz heeft de
journalisten mededeling gedaan over
het verloop van de reis. Allereerst ver
telde hij, dat het toestel Dinsdagmiddag
om 3 uur Bataviatijd uit Indonesië ver
trok. De reis is in 42 uur volbracht,
waarvan 36 vlieguren. De gezagvoerder
meent, dat hiermede een record is ge
vestigd, ondanks de vrij sterke tegen
wind op de gehele reis.
Over het algemeen, zoals uit deze ge
tallen wel blijkt, heeft de reis een vlot
verloop gehad. Overal werd prettige
medewerking ondervonden. Welke rou
te gevolgd is, zei de gezagvoerder niet.
Aan boord bevonden zich, behalve
de passagiers, 600 Niwin-pakketten
met een gewicht van 1245,4 k.g. en
ruim 1.000 k.g. post. Deze post is on
middellijk naar het Postkantoor Cen
traalstation vervoerd en zal de ge
adresseerden zeer spoedig bereiken.
Schultz heeft als laatste stopplaats
vóór Schiphol Malta moeten aan
doen, wegens benzinegebrek. De
vlucht heeft geen enkel bijzonder
risico opgeleverd.
Op een desbetreffende vraag, zei
gezagvoerder Schultz niet te geloven
dat de route, die hij thans gevlogen
heeft, geschikt is voor een nieuwe
regelmatige dienst Amsterdam
Batavia v.v.
Vandaag wordt Kardinaal Van Roey,
Aartsbisschop van Mechelen en Primaat
van België, 75 jaar. In 1926 ving hij zijn
pontificaat aan, nadat hij tevoren bijna
20 jaar zijn grote voorganger Kardinaal
Mercier als Vicaris-Generaal ter zijde
had gestaan. Kardinaal Van Roey werd
te Vorselaar in het hart van de Vlaamse
Kempen geboren. Hij is de 17e Aarts
bisschop van Mechelen en de 6e Primaat
van België. Zijn diocees omvat bijna 1000
parochies. Op bijzondere wijze maakte
Kardinaal Van Roey zich verdienstelijk
voor de opleiding van toekomstige pries
ters, waarvoor hij een nieuw seminarie
liet bouwen en het bestaande Groot
Seminarie liet uitbreiden. Ook voor het
katholieke onderwijs werd door de
Kardinaal zeer veel gedaan.
(Bijzondere correspondentie)
Rustige intimiteit: dat is het karakter van de kroniek, die het leven van
Frankrijk gedurende de eerste veertien dagen van dit jaar wil samenvattenEr
hoeft geen woord geschreven te worden over oorlog en revolutiezo schrijft de
Parijse kroniekschrijver van De Nieuwe Gids. De klassieke rubriek over de
wedloop tussen *pr ij zen en lonen biedt weinig sensationeels (men stelt zelfs een
zekere daling ban sommige voedingswaren vast). Het niet minder klassieke
hoofdstuk over de regeringscrisis is buitengewoon mager. Premier Queuille heeft
enkele dagen aan de zonnige Rivièra doorgebracht. De fotos m de kranten, die
ons een Queuille laten zien comfortabel geïnstalleerd in de schaduw van een
palmboom, kunnen niet anders dan de jaloersheid van de man xn de straat
opwekken.
De President van de Republiek is met verlof in de Alpen geweest. Onschul
dige caricaturen stellen hem voor als een skiloper in een sneeuwlandschap waar
elke denneboom, elke gems eigenlijk maar een vermomd politieagent is, die over
de veiligheid van het Staatshoofd waakt. Tot 11 Januari waren de Kamers
eveneens met vacantie.
Hetgeen de Fransen in de eerste
plaats zorgen baart is de griep. Men
beweert, dat de ziekte uit Italië geko
men is en men haalt herinneringen op
aan de vreselijke epidemie die destijds
uit Spanje kwam en het land teisterde.
Voorlopig is de kwaal vrij onschuldig.
De Fransen snuiten hun neus, zij heb
ben wat koorts, zij drinken warme
dranken gedurende een week en ver
klaren zich dan genezen. Nochtans zijn
de ziekenhuizen propvol. Zij, die er een
toevlucht gezocht hebben, zijn meestal
kleine renteniers, die door de inflatie
geruïneerd werden en zich beschaamd
„economisch zwakken" noemen. Zij be
schikken niet meer over de nodige
middelen om voldoende kolen en eten
te kopen. Zij zijn dan ook de eerste
slachtoffers, die de griep maakt. Het
aantal doden is betrekkelijk gering:
ongeveer 4 procent der ziektegevallen.
Maar de specialisten beweren, dat het
einde van de epidemie gewoonlijk het
gevaarlijkste moment is. De autoriteiten
hebben maatregelen getroffen. Het Mi
nisterie van volksgezondheid publiceert
communiqué's, in een medisch-techni-
sche taal gesteld en derhalve voor de
massa niet verstaanbaar. Iedereen weet
echter, dat hij zijn handen zuiver moet
houden en zoveel mogelijk moet thuis
blijven om de besmetting te vermij
den: Frankrijk is nog steeds het land
van Molière. Op straat ziet men
mensen, die hun neus verbergen ach
ter vierdubbele compressen of die zon
derlinge, zogenaamd ontsmettende pro
ducten inademen. De apotheken blijven
ook 's Zondags open en doen schitte
rende zaken.
Een ander voorwerp van zorgen (en
veel ernstiger) is de verhoging van de
huishuur. Het is al een hele tüd geleden,
dat het Parlement de nieuwe maatrege
len heeft goedgekeurd. Van 15 Januari
af worden zij nu toegepast. Sedert de
Eerste Wereldoorlog zijn de huurprijzen
niet in diezelfde verhouding gestegen als
de levensduur. Men kon eigenlijk tot
nog toe twee categorieën Fransen on
derscheiden: degenen, die sedert lang
een appartement bewoonden, en de an
deren. De eersten waren de bevoorrech
ten.
Er moet echter onmiddellijk aan toe
gevoegd worden, dat de eigenaars zeer
dikwijls hun huizen verwaarloosden en
dat de Parijse gevels er over 't algemeen
miserabel uitzien. Wat de andere huur
ders betreft, zij hadden slechts een
kamer kunnen krijgen, nadat zij de
eigenaar voor de overname van meubels
of van badkamerinstallaties onwette
lijke maar aanzienlijke sommen in de
hand gestopt hadden. Kortom, de kwes
tie is vergiftigd door de zwarte markt,
die een onvermijdelijk gevolg is van de
schaarste. De enige oplossing was die,
welke het Parlement er aan gegeven
hèeft: geleidelijke verhoging van de
huurprijzen, zodat zij op hetzelfde peil
komen te staan als de andere prijzen
en het bezit van een huis niet langer
een deficitaire operatie blijft. Men hoopt
dat er nieuwe huizen zullen gebouwd
worden en de crisis een natuurlijke op
lossing zal vinden.
By het vaststellen van de nieuwe
huurprijs wordt er met de huidige geen
rekening gehouden. Ieder appartement
wordt gemeten. Het getal m2 wordt ver
menigvuldigd door een bepaalde coeffi
cient, die verschilt naar gelang van de
ouderdom, de ligging, de rang van het
huis. Het berekenen van de oppervlakte
biedt geen moeiiykhcden. Anders gaat
het met de keuze van de coëfficiënt. De
eigenaars streven er natuuriyk naar hun
huis in een hogere categorie te plaatsen,
dan de huurder het zou wensen. Maar
tegen .de beslissing van de eigenaar is
beroep mogeiyk. De huurder krygt
twee maanden tyd om zyri argumenten
in te dienen.
In afwachting van een accoord tussen
de twee partijen wordt er een forfaitaire
verhoging van 33% toegepast. De Parij-
zenaars zullen dus, van 15 Januari af,
voor het merendeel ruim een derde meer
betalen dan in October 1948 (de huur
wordt om de drie maanden betaald). Zij,
die het nu reeds met hun eigenaar eens
geworden zijn en dus het door hem voor
gestelde aanvaarden, zullen twee a drie
maal zoveel betalen als verleden jaar.
Maar deze verhoging is nog maar een
begin. Andere zullen volgen, daar de
definitieve verhoging ongeveer het vijf
voudige van de huurprijzen van 1948 zal
bedragen.
Vanzelfsprekend is deze verhoging,
waarmede iedereen het in beginsel eens
was in het Parlement, het voorwerp
van heftige kritiek. Een campagne werd
ingezet om de toepassing van de wet
uit te stellen totdat de lonen met een
speciale premie zullen verhoogd zijn om
deze onverwachte stijging van de le
vensduurte te compenseren. Het is niet
uitgesloten dat, binnenkort, de tweede
verhoging vergemakkelijkt wordt door
het toekennen van speciale vergoedin
gen. Maar niets laat toe te besluiten dat
de eerste niet zal toegepast worden zo
als door de wetgever bepaald. De enige
innovatie, waarvan thans sprake is, is
het aanduiden van „getuige-huizen" in
iedere buurt. Een commissie zal vast
stellen dat een bepaald huis tot een be
paalde categorie behoort. In geval van
twijfel tussen eigenaar en huurder zul
len zij zich ter plaatse op de hoogte
stellen.
Januari is ook de maand van de
Goncourts. De beroemde kleine acade
mie was, sedert de dood van René
Benjamin en het ontslag van Sacha Gui-
try, tot acht leden geslonken. Op 5 Ja
nuari vergaderden zij (zeven mannen en
één vrouw: Colette) in het bekende
restaurant dat de zetel is van hun werk
zaamheden. Hun kèuze viel op twee
schrijvers wjer namen reeds sedert da
gen bekend waren: Philippe Hériat,
achterkleinzoon van Zulma Garraud, die
de vriendin was van Balzac, en Armand
Salacrou. Hériat is vijftig jaar oud en
heeft een twaalftal romans op zijn naam.
Zijn laatste boek, „La Familie Boussar-
del", dateert van 1946. Salacrou is,
evenals zijn voorganger Sachra Guitry,
een toneelschrijver. Zijn twee laatste
stukken, „Les nuits de la colère" en
„L'Archipel Lenoir", hebben in Parijs
een schitterend succes behaald.
Om volledig te zijn, moet deze kroniek
melding maken van de politieke deinin
gen, hoe oppervlakkig zjj ook het leven
van het land slechts beïnvloed hebben.
Het feit van de week was de officiële
bekendmaking, tijdens een vergadering
van het Nationaal Comité van de MRP.
van de ontmoeting BidaultDe Gaulle
in November 1948.
Destijds waren geruchten daarover in
omloop gebracht. Daarop was de oud
minister van Buitenlandse Zaken naar
Beyroet vertrokken, waar hij de Franse
delegatie bij de UNESCO zou voorzitten.
De ontmoeting greep plaats kort na de
verkiezingen voor de Raad der Repu
bliek, die, zoals men zich herinnert, de
Gaullisten een aanzienlijk succes tenna-
dele van de MRP bezorgd hadden. On
middellijk na de bevrijding was Bidault
minister geweest van de Voorlopige Re
gering met De Gaulle als President. La
ter had de generaal zich uit de politiek
teruggetrokken, terwijl de minister lei
der van Buitenlandse Zaken gebleven
was. Het was onder De Gaulle dat de
grondslagen van de Franse buitenlandse
politiek uitgestippeld werden. Bidault,
verdediger van een maximumprogram
ma, had echter herhaaldelijk rekening
moeten houden met de omstandigheden.
Men beweert dat de Generaal hem het
„prijsgeven" van de Franse belangen
niet vergeven kon. Het was dus wel in
teressant voor hem de oud-minister te
rug te zien. Hij stelde hem een toenade
ring van zijn partij tot de Gaullistische
Rpl; voor. Hadden de feiten niet bewe
zen dat veel leden van de MRP zich weer
door de Generaal aangetrokken voel
den? Wat werd er precies besproken? Men
weet het nog niet. maar het blijkt wel
dat Bidault niet ingegaan is op het voor
stel van de Generaal. De christenen van
de MRP wensen hun onafhankelijkheid
te behouden. Zij hopen dat hun tegen
slagen niet van beslissende betekenis
zijn en dat hun laatste uur nog niet ge
slagen is.
Het vervoer van veel passagiers op de
door hem gevlogen route is onmogelijk,
met het oog op de 'grote hoeveelheid
benzine, die meegenomen moet worden.
Op deze reis was een extra piloot mee,
in verband met de geringe rust, die de
bemanning onderweg kan nemen. Alle
passagiers aan boord waren Nederlan
ders. Er waren geen militairen aan
boord.
Prof. Supomo, lid van de republikeinse
delegatie, heeft een informele oriënte
rende ontmoeting gehad met minister
president dr. Drees, aldus verneemt
Aneta. De vertegenwoordigers van de
deelstaten zullen hedenmiddag ten pa-
leize besprekingen voeren met de Hoge
Vertegenwoordiger van de Kroon en dr.
Drees. Hedenmorgen vergaderde de
voorlopige federale regering. Ook het
B.F.O. vergaderde hedenochtend te Ba
tavia.
Dr. Drees had eveneens een bespre
king met de heer J. P. Snel, voorzitter
van de Indisch-Nederlandse Partij. Bij
deze bespreking was ook jhr. Michiels
van Verduynen aanwezig. De heer Snel
bepleitte spoedige instelling van het In
donesisch staatsburgerschap, waardoor
een gemakkelijke en geleidelijke inpas
sing van de Indische Nederlanders in
de nieuwe rechtsorde ten zeerste be
vorderd zou worden
Ook de tegenparty in het proces-Krav-
chenko laat zich niet onbetuigd. Nadat
Kravehenko Dinsdag in Parijs een druk
bezochte persconferentie had gehouden,
heeft gisteren ook André Wurmser, de
schrijver over de zaak-Kravchenko in
„Les Lettres fran?aises", de pers ontvan
gen, doch het bezoek was hier de helft
minder dan bij de séance van Krav
ehenko.
„Wij zullen geen enkele beschuldiging
intrekken, welke wij tegen Kravehenko,
die een verrader en afvallige is, hebben
ingebracht," zo verklaarde Wurmser. „De
juridische gronden van het proces zijn
in werkelijkheid weinig belangrijk, doch
het proces zelf is van belang. Het gaat
hier om een proces, dat door een vreem
de regering is gesteund, tegen een Frans
blad, waarvan men het recht van vrije
meningsuiting wil beperken. Ik herhaal,
dat Kravehenko een verrader is. Als
Russisch officier heeft hij zijn land ver
raden door desertie en hij heeft zijn ge
val verergerd. Volgens zijn eigen ver
klaringen zijn sommige zijner familie
leden aldus in levensgevaar geraakt. Het
verraad van Kravehenko is begonnen
reeds voor de publicatie van zijn boek,
toen hij in April 1944 een interview toe
stond aan een Amerikaans blad. Door
dit interview poogde hij verdeeldheid te
zaaien onder de geallieerden. Hij heeft
toen gedaan wat Philippe Henriot in
Frankrijk en Goebbels in Europa heb
ben gedaan."
Wurmser verklaarde verder, dat hij
het „lijvige boek" van Victor Kravehen
ko niet wilde ontleden. Het proces zou
echter weer een uitstekende publiciteit
voor „die roman" zijn. „Kravehenko
wacht met ongeduld op dit proces, waar
van de datum wellicht samenvalt met
die van het proces, dat thans in de Ver
enigde Staten tegen de leiders van een
politieke partij wordt ingesteld. De hui
dige verspreiding in Amerika van anti-
Sovjet-geschriften kan niet als een lou
ter toeval worden beschouwd. Wij me
nen, dat het hier om een campagne tot
ophitsing van de gemoederen gaat," zo
besloot Wurmser.
„De eerste minister heeft het decreet
ondertekend, waarbij Petsche benoemd
wordt tot minister van Financiën", aldus
heeft een woordvoerder van de Franse
regering na afloop van de ministerraad
van Woensdagmorgen verklaard.
Op 1 Februari a.s. loopt het consu
mentencrediet af. Het werd in
1946 ingevoerd, omdat bij duizen
den gezinnen uit de lagere inkomens
groepen een grote achterstand was ont
staan aan kleding, dekking en schoeiseL
Was de toestand in vele gezinnen vóór
de oorlog in dit opzicht al niet roos
kleurig, de bezettingsjaren deden dit
gebrek tot het uiterste toenemen. Toen
na de bevrijding deze goederen lang
zamerhand weder in grotere mate ver
krijgbaar werden, waren grote groepen
der bevolking niet in staat deze aan te
schaffen. Het is normaal dat voor de
aankoop van kleding, dekking en schoei
sel wordt gespaard, maar gezien het
dringend karakter van deze behoeften
was dit ook bezien uit het oog
punt van het algemeen belang niet
mogelijk. Mede als onderdeel van de
door de regering gevoerde loon- en prijs
politiek kwam toen de wet op het con
sumentencrediet tot stand. Aan bijna
400.000 gezinnen werd in totaal bijna
160.000.000 gulden aan credieten ver
strekt. Deze credieten zijn ten goede
gekomen aan ongeveer 1.400.000 inwo
ners. Van de verleende credieten zal
pl.m. 35 millioen gulden worden afge
lost; 125 millioen bleef dus ten laste van
het rijk.
De wet op het consumentencrediet
heeft over het algemeen een goede uit
werking gehad. De behoefte aan kleding,
dekking en schoeisel is bij grote groepen
der bevolking nog lang niet gelenigd;
daarbij komt ook nog de noodzakelijke
aanvulling en vervanging van het meu
bilair en de stoffering. De verhouding
tussen lonen en prijzen is nog niet zo
danig, dat de lager bezoldigden tot aan
koop van de noodzakelijke goederen
kunnen overgaan De moeilijkheden
welke duizenden arbeiders dagelijks in
hun gezin ondervinden door het nij
pende tekort aan noodzakelijke goede
ren, wordt door de deskundigen de
voornaamste oorzaak genoemd van de
nog steeds te geringe arbeidsproductivi
teit en arbeidslust. Voorts moest er tegen
gewaakt worden dat de mensen in han
den van woekeraars vallen of door mid
del van afbetalingscontracten te hoge
verplichtingen op zich nemen.
De overheid zal dus ook thans maat
regelen moeten nemen. Herhaling van
de verlening van consumentencredieten
is niet wenselijk, omdat dit de onjuiste
mentaliteit zal bevorderen dat men er
op rekent dat de overheid voor alles
zorgt Het is de taak van de overheid
om het verantwoordelijkheidsbesef van
de bevolking op te voeren en aan te
moedigen.
In dit geval kan men twee wegen be
wandelen. Men kan overgaan tot het
verstrekken van credieten; thans echter
niet zoals het consumentencrediet
met sociale inslag, doch alleen in geval
len waarin dit zakelijk en economisch
verantwoord is. Volkscredietbanken
werken op dit terrein. Het komt ons
echter voor dat deze onmogelijk de gro
te massa der bevolking zullen kunnen
helpen; daargelaten nog het bezwaar,
dat men de mensen er aan gewent op
crediet te leven.
Daarom verdient de tweede weg, die
van de bevordering van het sparen, naar
onze mening de voorkeur. De bezettings
tijd en de na-oorlogse periode hebben
aan de spaarzin der bevolking ernstig
afbreuk gedaan. De arbeidende bevol
king moet er weer toe gebracht worden
te gaan sparen, hoe moeilijk dit haar
onder de huidige omstandigheden ook
zal vallen. Indien de mensen weer gaan
sparen, in hoe bescheiden mate ook, zal
dat er toe leiden, dat het inkomen op
andere wijze zal worden besteed en
men er sterker op zal letten geen on
nuttige uitgaven te doen.
De overheid behoort hier gezien
het grote algemene belang, de aanvan
kelijk nog geringe spaarcapaciteit der
bevolking, en de noodzaak voor velen
om na betrekkelijk korte tijd grotere
uitgaven voor kleding, dekking, schoei
sel en huisraad te doen stimulerend
op te treden door het in het vooruit
zicht stellen van een belangrijke toe
slag op het gespaarde.
De te treffen regeling zal bepalingen
moeten bevatten aangaande het maxi
mum-inkomen; het minimum te sparen
percentage van het inkomen; de termijn
gedurende welke gespaard moet worden;
de grootte van de toeslag (die kan afne
men naarmate het inkomen stijgt); de
invloed van het aantal kinderen by de
toepassing van de regeling en de con
trole op de besteding der uit te keren
gelden.
Het troepenschip „Zuiderkruis" zal
morgen met detachementen van het
K.N.I.L., de Kon. Marine en de Kon.
Landmacht uit Rotterdam naar Indonesië
vertrekken.
Op het ogenblik werken ongeveer
120.000 personen in de uraniummijnen
van Marienberg in Saksen. Sommigen
van hen zijn vrijwilligers, de grote
meerderheid evenwel bestaat uit dwang
arbeiders, onder wie zowel meisjes en
jongens van 12 tot 14 jaar als vrouwen
van meergevorderde leeftijd, aldus luidt
het rapport van een vluchteling uit een
dezer werkkampen.
Het gebied, waar de mijnen zich be
vinden, is volkomen afgesneden van de
rest van Duitsland. Bezoekers of jour
nalisten werden er niet toegelaten. Het
centrum van dit gebied in Marienberg,
vroeger een stadje met 7000 inwoners,
dat nu echter door het grootste deel der
plaatselijke bevolking verlaten is. Hun
huizen en alle hotels zijn door de Rus
sen in beslag genomen.
Er zijn geen productiecijfers beschik
baar, doch het is waarschynlijk, dat ten
gevolge van de primitieve werkmetho
den de productie laag is, ondanks het
grote aantal arbeiders.
Het Uraniniet of pekblende, dat het
uranium bevat, wordt gedolven in ver;
laten koper-, zilver-, lood- en kobalt-
mijnen. De laatste mijn, waarin was ge
werkt, is de mijn van Freiberg, die reeds
sinds 1913 is gesloten.
Men ontdekt gemakkelijker de ge- I
breken van anderen, dan dat men ze
verdraagt.
I Af
br
Het rapport vermeldt, dat practisch
geen moderne machines zijn geïnstal
leerd. Het erts wordt vervoerd in man
den en emmers en naar boven gehesen
door middel van touw-katrollen. Het
uraniniet wordt met handkracht ge
dolven. Houweel en schop zijn de
voornaamste werktuigen. Het onge-
vallencijfer is zeer hoog, daar er geen
veiligheidsmaatregelen worden geno
men. Gemiddeld 80 tot 100 mensen per
maand worden het slachtoffer van
neervallend gesteente. Er zijn geen
liften; de mijnwerkers moeten naar
boven en beneden klimmen via hou
ten ladders. De meesten van hen wer
ken 100 tot 120 meter onder de grond.
Het toezichthoudend personeel be
staat uit Russen en naar het rapport aan
geeft, duurt de werkdag tien tot twaalf
uur. Een deel van de dwangarbeiders
ontvangt geen loon, maar krijgt het
voedsel van Russische cantines. Anderen
krijgen normaal loon, als dit niet gehal
veerd wordt zoals dikwijls gebeurt
omdat zij het vereiste quantum niet heb
ben gehaald.
Zweepslagen en dagen zonder voedsel
zijn enkele van de straffen, die worden
toegepast in de gevangenkampen, waar
heen diegenen worden gebracht, wier
werk onvoldoende wordt bevonden.
Het rapport vermeldt, dat het zeer
moeiiyk is, om uit dit mynengebied te
ontsnappen, daar er overal wachten zfln,
terwyi schynwerpers de gehele nacht
heen en weer flitsen om eventuele ont
snappingspogingen te vernmaeren.
De arbeiders wagen het niet onder
elkaar over hun toestand of over poli
tiek te praten, omdat overal verklikkers
en spionnen zün aangesteld.
