Hatta-cultus
V.S. van Indonesië in 1950 souverein
FEDERALE REGERING
VERLIEZEN IN INDONESIË
Binnen een maand komt Federale
Interim-regering tot stand
mm
Reeds doodvonnis voor
Kard. Mindszenty?
Een centenkwestie
Tot hoofd en hart
Dr. Van Royen verklaart in Veiligheidsraad:
Dr. Van Royen critiseert
Rusland
V.
Het weer
BEVIN EN SCHUMAN ZIJN HET EENS
Geen fundamentele verschillen meer
Kleurringen rond maan
Amerika doet voorstel
regeling in Indonesië
Wetsontwerp ingediend
ZATERDAG 15 JANUARI 1949
BUREAUX van redactie en administratie
72ste JAARGANG No. 24359
Spoedig vrije algemene verkiezingen
TELEGRAM VAN
H. VADER
Aan Ned. Mariacongregaties
Kerstgave van Z.H. de Paus
Voor de armen in Indonesië
Verklaring van Hongaarse
vluchtelingen
WELTER STELT VRAGEN
SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
T«lefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 145480
Directeur: 3. 3. W. Boerrlgter.
Hoofdredacteur: Drs. H. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarlet. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt rich het recht voor
aavertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Terwijl het driemanschap Beel-Drees-
Michiels van Verduynen in Bata
via drukke besprekingen voert om
de kortst mogelijke tijd tot een inte-
rim-regering te komen de gisteren in
®nt blad gepubliceerde resolutie van de
tederalen mag men als een gunstig te-
van het verloop dezer besprekingen
"^schouwen zijn er blijkbaar zowel
Jn eigen land als in het buitenland
jachten aan het werk om deze onder-
vandelingen te doorkruisen ten einde
öe Politiek in de door hen gewenste
'•chting te stuwen.
Wij denken hier niet in de eerste
P'aats aan de Veiligheidsraad, welke in
Jj® loop van deze weken weer zoveel
?H)k van ondeskundigheid gegeven
veeft en daarbij zó hard tegen Neder
land heeft geschreeuwd, bij wijze van
"'leidingsmanoeuvre voor zijn volkomen
dasco in China, dat zijn optreden de
•juchtere Hollanders steeds meer zal
yersterken in de mening, dat het goed
s op de ingeslagen weg voort te gaan,
vaarbijs overwegend, dat veel ge-
cnreew meestal weinig wol betekent.
Neen, wij denken hier zeer bijzonder
aan degenen, die Hatta c.s. aan hun boe-
j n koesteren en langs allerlei wegen
■Pachten deze Republikeinse leider weer
,n het zadel te helpen. Men kent de
kringen waarin deze Hatta-cultus be
geven wordt Het Parool heeft er tij-
?e,js en na de militaire actie geen ge-
van gemaakt in welke richting
"aar sympathieën gaan. De P. v. d. A.
,eu heeft zich tot dusver voorzichtig-
aidshalve nog wat op de achtergrond
houden. Minister-president Drees
oert immers in eigen persoon de on-
hrhandelingen te Batavia. Neen. op dit
"joment is het nog niet verstandig zich
j^hter een Frans Goedhart te scha-
het
^ij hebben al eerder geschreven, dat
ons niet zou verwonderen als er
0tv> ixx^v z-VU vei WUUUCIC11 tilö Ci
jjn de vroegere politieke leiders van de
j l°ojase Republiek tussen de partijen
p Nederland onenigheid zou ontstaan,
tei? N°mme schreef heus niet zonder
-°en in het jongste nummer van de
Pmars". dat wij de federale opbouw
veten behoeden voor hen, wie zij
v| n voortdurende pijnlijke doorn in het
1<;es is.
hr''¥et h't laatste bedoel ik", aldus gaat
dat Romme verder, „helemaal niet,
i wij een even domme als kortzichtige
an. S zouden moeten ondernemen, om
alle
Ve republikeinen buiten de deur te
Sen. Maar ik bedoel wel ermee, nog
«ve uit.drukking te geven aan mijn
Ptmging. dat wij ook niet zo dom
als PPtzichtig moeten zijn, om een man
„,v- Hatta weer binnen te halen
stukt 0f deze P°litieke exponent van de
Hon ien makende republiek nu een ma-
Solri* 's ëeweest van de republikeinse
tonska dan wel zelfstandig de
Sch„ farerlde toeneming der bestands-
ge ondingen heeft bevorderd, die het
Neri 1,1 de deelstaten en het gezag van
rland moest ondermijnen in bei-
kclfuVallen behoort hij niet tot „de wer-
Ie 'Ik constructieve krachten" in de
rihet wier rnede werking de Rege-
gevaii recht °P Pri's stelt, en in beide
c°nstr7n ware het het tegendeel- van
slqUv detief, om de na-militaire faze
Tnt -Ie beginnen."
fractie^n6^ de voorzitter van de kath.
Wn jirhf.r eede Kamer. Politiek
ert echter langs duistere wegen. En
verschijnt plotseling in het gezagheb
bende blad ..The New York Times" een
^rtikel van de Haagse correspondent
atl dit blad, David Anderson, waarin
yd. felle aanval wordt gedaan op het
dat aan' Deze correspondent schrijft,
°nri de Politieke moeilijkheden, die de
^verhandelingen tussen Nederland en
bpi-foPPbliek al maandenlang hebben
be](,j}mcrd en nu opnieuw dreigen te
*an Smeren, moeten geweten worden
j. de bemoeiingen van het Vaticaan.
belangstelling van het Vaticaan in
Se zaak zou volgens Anderson geba-
zijn op de kwestie van het com-
caa me in het Verre Oosten. Het Vati-
toa? zou onderhandelingen, die tot een
WVpromis met de republikeinse leiders
n. hoogst ongewenst vinden en ook
b(,j nu de republiek als politieke een-
^'d heeft opgehouden te bestaan, is het
°na- NecierlBndse katholieken volstrekt
''jojvaarclbaar om onderhandelingen
Hatta. Sukarno of Sjahrir te openen.
We' ke* de bedoeling van dr. Drees
vOo om in contact te treden met de
6e jolige republikeinse leiders, blijven
ge, katholieke leiders op het tegenover-
p'plde standpunt staan.
Hi/of Romme heeft gistermorgen on-
gp. dellijk in de Volkskr. op dit artikel
Zj^dogeerd en het hele artikel „waan-
Z0n genoemd en van A. tot Z. als ver-
®fden en onwaar verklaard. Dit is
Va„°ende' Maar intussen doet het artikel
o een blad als „The New York Times",
VpPL,dver de gehele wereld gelezen wordt,
o Zijn fatale werk.
jÖe wegen der politiek zijn duister. En
«en\ ?aarom troffen ons zeer bijzonder
>an lei1 artikel van de fractievoorzitter
N-1? de P. v. d. A., jhr. v. d. Goes van
*Vo«aS lrL Het Vp.ie Volk van gister-
j- i.t-, „Afkappen'
S,><1 Onder de titel
r'Jft hij als volgt:
•.Een Bataviaans blad heeft de stelling
bi;?n.ceerd, dat praten met de Repu-
hpkdinse leiders nu geen zin meer
bp:." omdat er geen Republiek meer
Vap at- en dus ook geen leiders meer
yde Republiek,
tjp 'J moeten nu afwachten, of achter
jj. stoute bewering van het blad van
bpi a.v'a personen staan, die verantwoor-
tpr1Jkheid dragen. Zeker is, dat minis-
Drees niet daartoe behoort
leid J sPrak reeds met een Republikeins
r, prof. Supomo. Mochten anderen
boet deze gedachten spelen, dan
z'i g°c'd doen, deze illusies snel
tjp kappen want anders zouden wij
hiooKnd met ben, die deze mening
Vloten verkondigen, moeten afkappen.
V/lydllen niet in een afgrond van fictie
j^oen meegesleurd."
c^y-bgelijk is dit alles een toevallige
dp ne'dentie. Maar men ziet, dat rond
re vroegere leiders uit de Republiek
tq_ s heei wat deining ontstaan js. En
va b ziet tevens, het blijkt uit het artikel
gp? de „New York Times", dat men voor
bpp middel terugdeinst om zijn doel te
si„®iken. Het leek ons goed dit hier te
ï>lij?leren- Het kan van veel gewicht
Vai n in de toekomst. Immers in tijd
va,>
hen
bood leert men zijn vrienden ken-
r®déric Juliot-Cnrie, de meest op de
j^bbgrond tredende Franse atoomge-
^j6rde, heeft zich vandaag aangesloten
- bet protest van andere vooraan-
j,aabde figuren van de vereniging
abkrijk-Sovjet-Unie tegen de aanwe-
Shei<j in Parijs van Victor Krav-
^enko.
Dr. Van Royen heeft Vrijdagavond in de bijeenkomst van de Veiligheidsraad
verklaard, dat zijn regering alles zal doen wat in haar macht ligt om in de loop
van 1950 de souvereiniteit aan de Verenigde Staten van Indonesië over te dragen.
Antwoordend op het Amerikaanse voorstel, dat de souvereiniteit zal worden
overgedragen „in een verloop van maanden en niet van jaren", zeide hij, dat
Nederland per 1 Januari 1950 de overdracht tot stand gekomen zou willen zien,
doch dat het op het ogenblik onwaarschijnlijk scheen, dat het practisch moge
lijk zou zijn het gehele programma in zulk een korte tijd uit te voeren.
Nederland hoopt, dat binnen één maand een federale interim-regering in In
donesië zal zijn ingesteld. Van Royen voegde er aan toe, dat terstond na de
instelling van een interim-regering voorbereidingen zouden beginnen voor vrije
algemene verkiezingen. Het gekozen vertegenwoordigend lichaam zal dan een
grondwet voor de Verenigde Staten van Indonesië opstellen. Deze constitutie
zai daarna aan de deelnemende staten ter goedkeuring worden voorgelegd. De
interim-regering zal ook de administratieve organisatie van de nieuwe staat
voorbereiden. Tenslotte zal een Ronde Tafelconferentie worden gehouden van
de vertegenwoordigers van Nederland en Indonesië, teneinde een ontwerp
statuut te bespreken voor de Nederlands-Indonesische Unie.
schuldiging, dat Nederland in gebreke
is gebleven gevolg te geven aan de ver
zoeken van de Veiligheidsraad het vu
ren te staken en de republikeinse lei
ders vrij te laten, zeide hij: „Ik daag
iedereen uit enig geval te noemen, dat
voor de Veiligheidsraad is gebracht en
waarbij gewapende conflicten zijn be
trokken, waarin zo spoedig en in zulk
een mate aan de verzoeken van de Raad
gevolg is gegeven."
„Deze verklaring zal. hoop ik,"
aldus dr. Van Royen. „de Raad er
van overtuigen, dat de Nederlandse
regering haar uiterste best doet tot
een spoedige en bevredigende oplos
sing van de Indonesische kwestie te
komen".
Tevoren antwoordde Van Royen op
critiek op het Nederlandse optreden
o.m. ten aanzien van de beëindiging der
vijandelijkheden en het vrijlaten van
politieke gevangenen.
De Nederlandse troepen hadden thans
alléén toestemming gekregen op te tre
den tegen de verwarring stichtende ele
menten, die individueel dan wel col
lectief de openbare veiligheid in ge
vaar brengen of zich bemoeien met of be
lemmeringen in de weg leggen aan de
bevoorrading van de bevolking met
voedsel en andere essentiële zaken. De
vooraanstaande politieke leiders, die
een verblijfplaats hadden aangewezen
gekregen, genoten óp enkelen na vol
ledige vrijheid van beweging. Ten aan
zien van dit punt voegde hij er aan toe:
„Ik dring er bij alle leden van de Raad
od aan zorgvuldig te bedenken wat de
consequenties zullen zijn. wanneer de
Raad begint met zich te mengen in de
vraag, of enige lidstaat met of zonder
goede redenen zekere maatregelen heeft
genomen om zijn binnenlandse veilig
heid te waarborgen. Niet wij. doch de
Raad ondermijnt aldus de gehele struc
tuur van de V. N. door een van haar
hoofdzuilen, namelijk de stelling, dat
de V. N. zich zullen onthouden van in
menging in de binnenlandse aangele
genheden van een lidstaat, weg te bre
ken. Het resultaat van een dergelijk op
treden zou rampzalig zijn. niet alleen
voor de V. N. doch ook voor de veilig
heid van haar leden." „Hoevele leiders
van een politieke oppositie mogen hun
vrijheid behouden, zelfs in vredestijd,
in de Sovjet-Unie?" aldus dr. Van
Royen.
Spr. deed een heftige aanval op Rus
land. de V. S. en India in verband met
hun verklaringen op vroegere zittingen
van de Raad over de Indonesische
kwestie.
Hij gaf een opsomming van beslis
singen van de Veiligheidsraad, welke
door de Sovjet-Unie waren geïgnoreerd
en verklaarde, dat „ofschoon de mis
lukte communistische revolutie in de
republiek, georganiseerd door de Sov
jet-agent Musso, door de republiek werd
gesmoord", de Sovjet-Unie thans „de
republikeinse zaak weer krachtig
steunt". Klaarblijkelijk beschouwt de
Sovjet-Unie de republiek nog steeds als
de beste kaart om in Indonesië uit te
spelen.
Dr. Van Royen beschuldigde vervol
gens de Amerikaanse afgevaardigde, dr.
Jessup. van een „kennelijk gebrek aan
onpartijdigheid en billijke waardering
van de feiten". Antwoordend op de be-
I !'et hart wordt rijk door wat het
De Nederlandse Maria-congregaties
hebben naar aanleiding van het ver
schijnen der Apostolische Constitutie
„Bis Saeculari" een danktelegram ge
zonden aan Z. H. de Paus. Bovendien
zonden zij een lijst van geestelijke ge
schenken H. Missen, gebeden en of
fers tot intentie van de Paus aan de
H. Vader, afkomstig van honderd Ne
derlandse congregaties. In antwoord
hierop zond Mgr. Montini, de substituut
staatssecretaris uit naam van Z. H.
de Paus een telegram aan de Neder
landse Mariacongregaties van de vol
gende inhoud:
„De verheven Opperherder, gevoelig
getroffen door de dankbetuigingen en
de plannen van de Nederlandse Maria
congregaties, spreekt Zijn grote lof uit
over hun nobele ijver en zegent hen
met liefde."
MONTINI, substituut.
Nederland kon niet meegaan met het
voorstel de Nederlandse troepen op hun
voormalige stellingen terug te trekken.
Wanneer de Nederlanders zouden moé
ten terugtrekken, zouden alle samen
werkende groepen, die de extremisten
helpen bestrijden, ten prooi vallen aan
represailles van de zijde der extremis
ten-benden, die dan wederom de macht
in handen zouden nemen.
Ten aanzien van de komende verkie
zingen in Indonesië zeide hij nog:
„Het is de bedoeling van de Ne
derlandse regering de waarnemers
van de V. N. bij deze verkiezingen
uit te nodigen. Met het oog op het
feit. dat nog niet in alle gebieden
algehele vrede en orde is gevestigd
en voorts met het oog op de nodige
administratieve en technische voor
bereidingen zal het practisch onmo
gelijk zijn deze verkiezingen binnen
zes maanden te doen houden. Mijn
regering zal echter al het mogelijke
doen om de verkiezingen nog in het
derde kwartaal van dit jaar te doen
plaatsvinden."
Na de verklaring van dr. Van Royen
kreeg de Engelse afgevaardigde, Sir
Alexander Cadogan. het woord. Hij
pleitte voor een „hands off "-politiek.
Als de Nederlanders opbouwend werk
willen verrichten, laten wij hen dan de
kans geven. Vervolgens sprak de afge
vaardigde van Cuba. Deze diende geen
resolutie in, maar verklaarde zijn steun
te zulen geven aan een resolutie, die de
volgende punten zou bevatten:
al Terugtrekking van de Neder
landse troepen achter de vroegere
status quo-lijnen, behalve in die
gevallen, waarin de Commissie voor
Goede Diensten zou menen, dat
terugtrekking gevaar zou opleveren
voor verstoring van rust en orde.
bl Volledige vrijheid voor alle
politieke gevangenen.
e) Een tijdschema voor de vorming
van de-Verenigde Staten van Indo
nesië, waarin zou moeten worden
opgenomen een datum voor alge
mene verkiezingen voor één Juli
van dit jaar.
Ambassadeur So Nyoen (Birmal deed
dan een beroep op Nederland „billijk en
redelijk te zijn". De afgevaardigde van
Australië noemde de verklaring van dr.
Hierna werd de vergadering van de
Raad verdaagd tot Maandag a.s. des
namiddags 15 uur (21 uur Ned. tijdl
zonder dat een resolutie werd ingediend.
'j
f v
Het hoofd van de Nederlandse Missie
in Japan, ambassadeur H. Mouw (links),
begroet luit.-generaal Shang Chen
(rechts), hoofd van de Chinese mili
taire missie tijdens een receptie, die
voor de Nederlandse ambassadeur in
Tokio gehouden werd.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Zwaar bewolkt met enkele op
klaringen en hier en daar enige lich
te regen of motregen. Matige en later
in de kuststreken weer krachtige
xvind uit Westelijke richtingen. Aan
houdend zacht.
Zondag:
Zon op: 8.41. Onder: 16.59.
Maan op: 18.57. Onder: 10.12.
Maandag:
Zon op: 8.41. Onder: 17.01.
Maan op: 20.30, Onder: 10.33.
Gisteravond werd te Londen een offi
cieel communiqué uitgegeven over de
besprekingen, die de Britse minister van
Buitenlandse Zaken, Bevin, met zijn
Franse ambtgenoot, Robert Schuman,
gevoerd heeft. In dit communiqué wordt
gezegd, dat de besprekingen de twee
ministers in staat stelden „tot in bij
zonderheden van gedachten te wisselen
over alle hangende internationale pro
blemen die de twee regeringen raken
cn in het bijzonder de problemen van
Duitsland, de Europese Unie, het Atlan
tisch pact, de Middellandse Zee, het
Midden-Oosten, Zuid-Oost-Azië en het
Verre Oosten."
„Gezien het karakter van deze proble
men, tot de oplossing waarvan de mede
werking vereist wordt van andere re
geringen, was het doel van de bespre
kingen niet besluiten te nemen, doch
van gedachten te wisselen in de geest
van ware vriendschap, welke de be
trekkingen tussen de twee landen ka
rakteriseert en voortspruit uit hun bond
genootschap."
Schuman zeide, dat de conferentie van
komende week te Londen tussen Groot-
Brittannië, Frankrijk en de Verenigde
Staten over het bezettingsstatuut voor
West-Duitsland zonder enige bezorgd
heid kon worden tegëmoetgezien, daar
juist ten aanzien van dit punt de Britse
en Franse standpunten zo veel meer tot
elkander waren gekomen. Zij waren,
aldus Schuman, thans alleen nog maar
van elkander gescheiden door „nuances".
Zij hadden o.a. gesproken over de
toelating van Italië tot verschillende
Westerse groeperingen als het Atlan
tisch pact, het pact van Brussel en de
beweging voor Europese eenheid. Ook
de kwestie van de Italiaanse koloniën
was grondig besproken. Schuman zeide,
dat de commissie voor Europese eenheid
het spoedig eens zou worden over de
aanvaarding van zowel het Britse voor
stel voor een Europese ministerraad als
over het Franse voorstel tot instelling
van een Europese assemblée.
Over Duitsland zei Schuman, dat de
Britse en Franse standpunten elkaar
zo dicht genaderd waren, dat het on
juist zou zijn om in de toekomst nog
te spreken over fundamentele ver
schillen. Er waren natuurlijk nog wel
meningsverschillen over de tijd van
uitvoering van de verschillende maat
regelen, maar over de hoofdzaken was
men het eens. Gevraagd of dit ook
Paus Pius XII heeft, bjj gelegenheid
van het Kerstfeest, een som gelds over
gemaakt aan de Apostolische Delegatie
te Batavia ten behoeve van de armen.
Door de Apostolische Delegatie is dit be
drag bereids over de Apostolische Vi
cariaten en Prefecturen van de Indone
sische Archipel verdeeld.
betrekking had op de kwestie der her
stelbetalingen, zei Schuman: „Op de
eerste plaats".
Schuman zeide, dat er in de afgelopen
24 uur „nieuwe factoren" waren opge
komen, waarover Bevin hem had inge
licht en waarvan hij hoopte, dat zjj zou
den medehelpen tot een oplossing in het
Verre Oosten. Sommige waarnemers
meenden, dat deze opmerking betrek
king had op verwachte verklaringen van
Nederlandse zijde in de Veiligheidsraad
over de toekomst van de Indonesische
onafhankelijkheid. Schuman zeide, dat
de Franse regering een spoedige erken
ning van Israël voorstond, doch dat de
situatie door de gebeurtenissen was ge
compliceerd. zodat het moeilijk was een
juiste voorspelling te doen over het tijd
stip er van.
Vrijdagavond waren rond de maan
enige kleurenringen te zien. waarbij
vooral de kleuren rood, blauw en daar
tussen geel duidelijk waarneembaar
waren. Op de straat trok dit verschijnsel
veel belangstelling. Op verscheidene
plaateen in Amsterdam stonden groepen
mensen te kijken in de mening, dat zij
iets bijzonders zagen. In tegenstelling
hiertoe deelde het K.N.M.I. te De Bilt
mede, dat het hier een verschijnsel be
treft, dat zelfs heel vaak te zien is, ook
overdag in het zonlicht. Het wordt ver
oorzaakt door reflexie van het licht in
waterdruppeltjes of kleine ijskegeltjes
in de hogere wolkenlagen en is een vev-
schijnsel. dat analoog is aan het optre
den van een regenboog. Wel waren de
kleuren Vrijdagavond buitengewoon hel
der. maar dit was het gevolg van de ver
deling van de waterdruppeltjes of de
kleine ijskegeltjes.
Van gezaghebbende zijde verneemt
Reuter dat de Ver. Staten onder ver
scheidene leden van de Veiligheidsraad
een ontwerp-voorstel hebben doen cir
culeren voor een regeling in Indonesië.
Het voorstel, dat is opgesteld door
de delegaties van de Ver. Staten, Cu
ba, Canada en Noorwegen, houdt de
volgende punten in:
1. De Nederlanders moeten de militaire
operaties staken de Indonesische repu
blikeinen zullen daartoe medewerken.
2. Alle republikeinse leiders worden
vrijgelaten.
3. Tegen 1 Maart 1949 wordt overeen
stemming bereikt over de Verenigde
Staten van Indonesië: verkiezingen voor
een constituerende vergadering zijn
voltooid tegen 1 October 1949.
4. De overdracht van de souvereiniteit
aan de nieuwe regering is voltooid te
gen 1 April 1950.
Dit ontwerp staat apart van het voor
stel van vier punten, dat op de jongste
zitting van de Raad door de Cubaanse
delegatie is ingediend.
De plannen voor een snelle berech
ting van Kardinaal Mindszenty zijn ge
reed en het doodvonnis staat nn reeds
vast, zo verklaarden Hongaarse vluch
telingen gisteren in Weenen
De zegslieden beweerden, dat reeds
verscheidene weken geleden op een
vergadering van hooggeplaatste leden
van de Kominform in Sofia, welke in
verband stond met de conventie van de
communistische partij in Bulgarije, tot
het doodvonnis besloten werd.
De rechtbank, waarvoor de Kardinaal
za! verschijnen, zal bestaan uit katho
lieke beroepsrechters. Hierdoor wil de
regering de indruk wekken, dat het pro
ces geen politiek karakter draagt en dat
de verantwoordelijkheid voor het von
nis berust bij katholieken.
De zegslieden vertelden verder, dat
de Hongaarse regering op het ogenblik
petities laat circuleren onder de boeren
bevolking waarin geëist wordt, dat de
Kardinaal tot de grootste straf veroor
deeld zal worden.
Door deze actie probeert de regering
haar houding tegenover de Kardinaal
enigszins te rechtvaardigen.
De zegslieden zeiden, dat de onder
drukking in Hongarije thans ongeveer
gelijk staat met die, welke heerste on
der het regiem van de fascistische Piil-
kruisers
De Hongaarse kerken, zo zeiden zij,
zijn dagelijks vol met mensen, die voor
Kardinaal Mindszenty bidden.
Kenneth B. Keating, afgevaardigde
van New York. heeft aan de Commissie
voor Buitenlandse Zaken van het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden ver
zocht, een speciale sub-eommissie te be
noemen om een onderzoek in te stellen
naar de arrestatie van Kardinaal Minds
zenty. primaat van Hongarije, en van
Aartsbisschop Stepinac in Joegoslavië.
De „American Jewish League Against
Communism" heeft een telegram gezon
den aan Kardinaal Spellman. aartsbis
schop van New York. waarin zij zich
aansluit bij zijn veroordeling van de
anestatie van Kardinaal Minszenty.
Bij de Tweede Kamer is inge
diend het ontwerp van wet „Bewind
Indonesië in Overgangstijd. Het
ontwerp is gelijkluidend met het op
18 December j.l. afgekondigde Ko
ninklijk Besluit B.I.O.
Aan de Memorie van Toelichting is
nog het volgende ontleend:
Allereerst is gestreefd naar een zo-
Sir Stafford Cripps, de Engelse minister van Financiën, toont zijn beste glimlach
voor de. B.B.C.-televisie-camera. Geen wonder. Hij heeft zo juist een chèque tot
een bedrag van 8 millioen Engelse ponden in ontvangst genomen, die hem
namens de Australische regering voor het economische herstel door de Austra
lische Hoge Commissaris L A. Beasly werd overhandigd.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week in
Indonesië de navolgende verliezen zijn
geleden (56 doden):
Koninklijke Marine: Mar. III
Z.M. J. L. M. BAST. stbnr. 48432, uit
Rotterdam, gesneuveld 6 Jan.; tijd. serg.-
majoor der mariniers U DU CLOO, stb
nr. 24743, uit Surabaja, gesneuveld 11
Jan.; mar. Ill Z.M. L. Hagting, stbnr.
48014, uit Fries (Dr.), gesneuveld 12 Jan.
Koninklijke Landmacht: sold.
W. J. M. AARNS, legernr. 270903123, uit
Andelst (gem. Valburg), gesneuveld 3
Jan.; sold. J. N. H. VAN DEN BERGH,
legernr. 271211051, uit Rotterdam, ge
sneuveld 4 Jan.; sold. J. I. BERVOETS,
legernr. 281214511, uit Den Haag, ge
sneuveld 6 Jan.; sergt.-majoor V. P.
BLOMJOUS, legernr. 190317005, uit
Voorburg, gesneuveld 2 Jan.; sold. Iste
kl. J. BOS, legernr. 270717059, uit Hil
versum, gesneuveld 2 Jan.; sold. J. BRA-
VENBOER, legernr. 261125017, uit Rot
terdam, gesneuveld 3 Jan.; sold. J. DE
BRUIJN. legernr. 260623061, uit Wou-
brugge (Z.-H.), gesneuveld 6 Jan.; sold.
M. P. C. DE BRUIJN, legernr. 280423003,
uit Breda, gesneuveld 1 Jan.; sold. A.
CNOSSEN, legernr. 270926178, uit Hceg
398 (gem. Wijmbritseradeel), gesneuveld
3 Jan.; sold. 'G. VAN DIJK, legernr.
250502018, uit Amersfoort, gesneuveld 3
Jan.; sold. W. TH. VAN DER GEEST,
legernr. 270629064, uit Oud-Ade (gem.
Alkemade), gesneuveld 2 Jan; sold. J.
DIJKSTRA, legernr. 260402035, uit Hui-
zum (gem. Leeuwarden), gesneuveld 6
Jan.; sold. H. GOEREE, leg.nr. 270722137,
uit post Valthermond (gem. Odoorn),
gesneuveld 6 Jan.; sold. C. A. DE HAAS,
legernr. 261003040, uit Eindhoven, ge
sneuveld 9 Jan.; soldaat eerste klasse L.
v. HAASTRECHT, legernr. 250806110. uit
Leiden, gesneuveld 7 Jan.; sold. J. F.
VAN HUGTEN, legernr. 261224027, uit
Asten (N.-B.), gesneuveld 6 Jan sold.
H. H. JANSEN, legernr. 210515005, uit
Voorburg, gesneuveld 31 Dec.; serg. J.
JUNG, legernr. 190625004, uit Delft, ge
sneuveld 7 Jan.
Sold. T. J. W. KAMPSCHREUR, legnr.
260710214, uit Eist, gesneuveld 5 Jan.;
korp. T. VAN DER KNAAP, legernr.
261002242, uit Maassluis, gesneuveld 6
Jan.; sold. J. KOSTER, legnr. 280517063,
uit Groningen, gesneuveld 3 Jan.: korp.
G. MANUSSEN legernr. 270717010, uit
Amsterdam, gesneuveld 5 Jan.; sold. A.
H MARGES, legernr. 251120060. uit
Delft gesneuveld 6 Jan.; sold. B. W. C.
MASSOP, legernr. 240217181, uit Ulft,
gesneuveld 6 Jan.; sold. J. MEERMAN,
legernr. 260415214, uit Holten, gesneu
veld 6 Jan.; sold. J. B. MEERSSMAN,
legernr. 270902241. uit Maurik, gesneu
veld 7 Jan.; sold. J. MEINDERS, legernr.
261103034, uit Wildervank, gesneuveld 3
Jan.; sold. W. METTING, legernr.
2170611064, uit Nieuwe Schans gesneu
veld 3 Jan.; sold. J. M. A. MOURITS,
legernr. 270318074, uit Noordwijk, ge-
sDeuveld 4 Jan.; korp. D. PERLOT, le
gernr. 261025008, uit Den Haag, gesneu
veld 7 Jan.: sold. A. C. DE ROOIJ. le
gernr. 240510003, uit Boskoop, gesneu
veld 29 Dec.; sold. C. J. SCHAAP, leger
nr. 270128142, uit Schiedam gesneuveld
3 Jan.; 1ste luit. J. R. SIMONS, legernr.
150713003 uit Utrecht, gesneuveld 7 Jan.;
sela. 1ste kl. J. VERBEEK, legernr.
130910002. uit Rotterdam, gesneuveld 3
Jan.; huzaar D. J. VERHOOG, legernr.
270813216. uit Den Haag. gesneuveld 6
Jan.; korp. C. H. VINK, legernr.
240113002. uit Rotterdam, gesneuveld 31
Dec.; huzaar G. VIS, legernr. 270626196,
uit Heerenveen, gesneuveld 29 Dec.; sold.
B DE WIT. legernr. 280307000, uit
Amersfoort gesneuveld 27 Dec.; sold,
lste kl. W. TH. ZANDVOORT, legernr.
250611167, uit Oss, gesneuveld 7 Jan.;
sold. M. J. VAN ZOGGEL. legernr.
260403123, uit Schijndel, gesneuveld 4
Jan.
Koninkl. Ned.-Ind. Leger;
Serg.-majoor instructeur E. G. VAN
LING, stbnr. 91396, uit Indonesië, ge
sneuveld 4 Jan.; Amb. sold. 2de kl. inf.
W. GERRITS. stbnr. K 5462058, uit In
donesië, gesneuveld 26 Dec.; Jav. sold.
2de kl. inf. NGADIO. stbnr. K 10467010.
uit Indonesië, gesneuveld 26 Dec.; Jav.
sold, lste kl. inf. WIJONO, uit In
donesië, gesneuveld 26 Dec.; Tim. sold,
lste kl. inf. R. RATURADJA. stbnr.
40399, uit Indonesië, gesneuveld 26 Dec.,
Toradja sold. 2de kl. inf. RANTE DA-
NUN, stbnr. K 24712681, uit Indonesië,
gesneuveld 29 Dec.; Jav. sold, lste kl.
inf. SANBARDI, stbnr. 16471. uit Indo
nesië, gesneuveld 29 Dec.; Chin. sold.
2de kl. inf. ANG TJAN TJOEI, stbnr.
K 9465700, uit Indonesië, gesneuveld 31
Dec.; Jav. sold. 2de kl. inf. SENEN,
stbnr. K 74613645, uit Indonesië, gesneu
veld 29 Dec.; Soend. sold. 2de kl. inf.
IDI ALIAS ACHMAT, stbnr. K 11466551,
uit Indonesië, gesneuveld 31 Dec.; Jav.
korp. inf. PAINO, stbnr. 31617, uit In
donesië. overleden op 30 Dec. ten ge
volge van oorlogsverwonding: Amb.
sold. 2de kl. inf. J. LEWAHERILA,
stbnr. K 6468546. uit Indonesië, gesneu
veld 23 Dec.: Man. sold. 2de kl. inf.
W. PALAR. stbnr. K 346153, uit Indo
nesië, gesneuveld 24 Dec.
danig bewind voor de overgangsperiode,
dat daarin het Indonesische karakter
duidelijk tot uitdrukking zou komen.
Zulks bracht noodzakelijkerwijze met
zich de overdracht aan eigen Indone
sische organen van de uitoefening van
zoveel mogelijk bevoegdheden en ver
plichtingen, welke volgens de bestaan
de wetgeving nog niet aan zodanige or
ganen toekwamen.
Een tweede beginsel, hetwelk de op
zet van het onderhavige ontwerp heeft
beheerst, heeft gelegen in de wens om
de vorming en inrichting van de nieuwe
organen te doen aansluiten aan de wen
sen, welke bij het gepleegd overleg naar
voren werden gebracht. Dit komt tot
uiting in de samenstelling en de be
voegdheden van de nieuwe organen: de
Federale regering, de Federale Raad. het
Federaal vertegenwoordigend lichaam en
de raad van secretarissen van Staat.
De federale regering is het geheel In
donesisch toporgaan in het nieuwe be
stel, dat. een zware taak zal hebben te
vervullen en daartoe met grote be
voegdheden is toegerust. Daaronder val
len in het algemeen alle bevoegdheden
met betrekking tot Indonesië, welke
volgens de bestaande wetgeving toeko
men aan de Koning en de Gouverneur-
Generaal
Een zeer belangrijke nieuwe functie,
welke aan de Hoge Vertegenwoordiger
van de Kroon is toegekend, betreft de
mogelijkheid om zijnerzijds desgewenst
voorstellen te doen aan de federale re
gering tot het treffen van maatregelen
ter: a. Voorziening in de overgang naar
en de vestiging van de nieuwe rechts
orde op de voet van het bepaalde in
het veertiende hoofdstuk der Grond
wet; b. Voldoening aan of waarborging
van een rechtsplicht van Indonesië, de
eisen van rechtszekerheid, de funda
mentele menselijke rechten en vrijheden
en een deugdelijk bestuur, en c. De
voorziening in een belang, dat in onder
linge samenwerking tussen Nederland
en Indonesië moet worden behartigd.
Het Cubaanse ministerie van Buiten
landse Zaken heeft medegedeeld, dat
Cuba Israël de facto erkent. Volgens
Joodse en andere bronnen hebben thans
22 landen het bestaan van de staat
Israël hetzij de jure, hetzij de facto
erkend.
(Van een bijzondere medewerker)
Onze vriend de vrijgestelde was uit
z'n hum. zwaar uit z'n hum. En
dat gebeurt hem niet zo heel
gauw. Hij is een oude rot in het „vak";
bezit al een mooi gouden horloge (met
inscriptie: ter dankbare herinnering),
enfin iemand die heus wel tegen een
teleurstelling kan. Daar schijnt een vrij
gestelde meer dan iemand anders tegen
te moeten kunnen. Wij hebben daar zo
geen verstand van. maar na wat onze
vriend vertelde, kregen we er toch wel
enig begrip voor.
We zaten rustig samen een Nieuw
jaarsborreltje te drinken en dan wordt
natuurlijk over elkanders werk zo een
en ander gepraat. Op onze vraag hoe
het in de K A B. gaai, aarzelde hij nog
al'even. „Als ik zou zeggen dat het best
gaat, voel ik ruzie te hebben met de
waarheid, zeg ik daarentegen dat het
er beroerd mee gesteld is, dan overdrijf
ik hopeloos in de andere richting. Ér
zijn natuurlijk heel wat redenen om te
zeggen: het gaat goed. Nog steeds im
mers stijgt het ledental. Het zou me
niets verbazen als in de loop van 49
het 300.000e lid werd ingeschreven. Wan
neer je zou nagaan wat Herwonnen
Levenskracht presteert, hoeveel vrou
wen van arbeiders reeds in het afge
lopen jaar gebruik konden maken van
het rustoord Sonnehaert in Zeist, als je
terugdenkt aan die enthousiaste kader-
dag*met de tienduizend bestuurders in
Juni '48. als je, in werkgeverskringen
verkerende, vaststelt, hoe ontzaglijk
groot de invloed vooral var. de Katho
lieke arbeidersbeweging daar is. als je
weet dat ditzelfde ook het geval is in
regeringskringen, bij de Stichting van
de Arbeid en de Stichting van de Land
bouw. kijk dan heb je zin om te zeg
gen: Wat gaat het best met de K.A.B.
En wie dat zegt heeft nog niet eens
ongelijk.
Best gaat het. als je alleen let op het
representatief karakter, als je let op de
resultaten van de haar vertegenwoor
digende arbeid, als je ziet wat onze be
weging voor de mensen weet te berei
ken. Maar het gaat bepaald niet best als
je de zaak eens van een andere kant
gaat bekijken. En nou kun je me voor
een brommerige ouwe rot verslijten,
maar geloof me: de romantiek is er uit.
Ik kan me nog zo goed de tijd herin
neren van de socialistenoptochten uit
het eerste decennium van onze eeuw.
Hoe wij als jonge kerels contra-demon
straties op touw zetten; want de „rooien"
bedreigden onze priesters, onze Kerk en
ons Geloof: kortom we vochten ergens
tegen. Maar we moesten eveneens ergens
vóór vechten. Voor het verkrijgen van
korter arbeidsduur, voor betere lonen,
voor meer sociale zekerheid; we moesten
vechten om ons zelf wat inzicht bij te
brengen in de grote vraagstukken; het
ABC van het sociale vraagstuk, -waar
van we toch zelf zo volop het slacht
offer waren, moesten we in moeizame
praatavonden met de geestelijke advi
seur of een of andere idealistische
schoolmeester leren in de onbehaaglijke
hoek van een rokerig café.
Maar en dat is belangrijk we
begrepen wat er op het spel stond. En
jong of oud. we kwamen, of nu Willem
Passtoors of Jan Smit, Praeses van Nis-
pen of Dr. Schaepman dan wel iemand
uit onze eigen kring fabrieksarbeiders
aan het woord waren, we kwamen en
zorgden een ongeorganiseerde kameraad
mee te nemen. En dat is. waar ik me
tegenwoordig aan blauw erger. Over het
algemeen gedragen de leden zich tegen
over hun beweging, alsof ze haar voor
een soort automaat aanzien, waarin je
boven een kwartje goóit om er onder
een gulden te kunnen uithalen. Ze den
ken dat er niets meer te vechten is.
Het is een centenkwestie geworden. Het
onderwerp: waar blijven m'n contributie
centen, is een officieel nummer gewor
den op het repertoire van menig vrij
gestelde. Niet dat ik er iets op tegen
heb dat dit onderwerp voor de leden
wordt behandeld. Integendeel, ze heb
ben er volledig recht op te weten wat
er met hun geld gebeurt. Maar een
beetje actief lid wéét dat, als hij Herstel
en zijn vakblad maar regelmatig leest,
als hij maar trouw op de vergaderingen
en de ontwikkelingsavonden komt. Maar
hoe zit dat tegenwoordig?
Het mag je als inleider over een min
of meer -idealistisch onderwerp hele
maal niet verbazen, als je overkomt wat
mij nu. midden in wat we toch het
„vormingswerkseizoen'' zouden kunnen
noemen, is gepasseerd: dat in een der
grootste afdelingen van ons mooie Bis
dom Haarlem van de 1200 leden ener af
deling er zegge en schrijve 12 aanwezig
wraren oftewel één procent. Ik sprak
een retraitehuis-pater die al jaren vóór
de oorlog regelmatig ook de speciale
K.A.B.-retraites leidde. Deze sprak van
niet minder dan drie achter elkaar mis
lukte retraites, die stuk voor stuk op
speciaal verzoek waren georganiseerd.
Enfin, ik zou in die trant kunnen door
gaan. het heeft betrekkelijk weinig zin.
Nodig is dat onze mensen weer opnieuw
gaan inzien dat het in de K.A.B. natuur
lijk óók gaat om materiële belangen,
maar dat deze vorm van belangenbe
hartiging er uiteindelijk slechts is om de
voorwaarden te vervullen voor die an
dere veel hogere doelstelling: betere
mensen te vormen die zich
de echte vreugde om het
kindschap Gods bewust zijn.
Vervolg op pag. 3
Het lid der Tweede Kamer, de heer
Weiter, heeft aan de ministers van Bui
tenlandse Zaken en van Overzeese Ge
biedsdelen o.m. gevraagd, of het juist is,
dat de Nederlandse ambassadeur te
Washington op een lunch van de ..Over
seas Pressclub of America" zou hebben
gezegd, dat, als het „Indonesische volk"
Sukarno en Hatta als leiders zou wen
sen, dit geheel zou worden overgelaten
aan dit volk, daar het eerlijke nationa
lisme van Sukarno en Hatta niet aan
twijfel onderhevig is. Is de regering niet
van mening, dat deze uitlating wijst op
een neiging van de ambassadeur in
Washington om een eigen politiek te
voeren, welke afwijkt van die der Ne
derlandse regering?
DAT KAN ALLEEN DIANA1
Prachtig* gl*d toigUdwe*
r*iita< grote maat
met riem en garantie
voor I- 27.95
SUPERKLASSE
Alléén verkrijgbaar in de DIANA filialen te HAARLEM Grote Houtstraat 1 68
te AMSTERDAM: ven Wowtr. 82, tel. 90730, Cewtuwb. 430 en de üertqstr. 28
