Vertrouwelijk Nederlands voorstel? GEELB0EK" over Kardinaal Mindszenty een rijdende waterval Resoluties en haar achtergrond Aï CONFERENTIE TE NEW DELHI BEGONNEN Slechts aanbevelingen zullen aan Veiligheidsraad worden gedaan Hepublik. leiders mogen naar het buitenland reizen Proces zal „zeer spoedig" beginnen METERSHOGE FOTO'S EN Het weer. Tot hoofd en hart NOG EEN BON VOOR SINAASAPPELEN ^Rak Agang over status van Republiek Internationale Bidweek 1800 politiemannen op de been J DONDERDAG 20 JANUARI 1949 5 72ste JAARGANG No. 24363 Republikeinen overhandigen memorandum Het memorandum INDONESIË EN VEILIGHEIDSRAAD Mildere resolutie van Verenigde Staten dan''"1 °P een plaats °P Java en dat de nitgenodigde vooraanstaande re- Pater Zuure Prestwick-ramp OOGGETUIGEN VERTELLEN Belgische electricitéits- en gasbedrijven staken Inieniie voor 21 Januari: Mogen de Lutheranen en andere Protestanten van Europa zich wenden tot de éne Katholieke Kerk. Het ontdekte z.g. „geheime archief" een rechtstreekse communistische zwendel „Venlo" had motorpech Eenmaal per week dienst BataviaS hanghai Populaire Urker overleden Truman's inaugurale parade een faniasiisch maar duur schouwspel Vreugdevol ontwaken Vorrink's toestand verbeterd DR. DREES UIT BATAVIA VERTROKKEN De griep in ons land Aantal gevallen zal toenemen BUREAUX van redactie en administratie SMEDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Directeur: 3. 3. W. Boerrlgter. Hoofdredacteur: Drs. H. van Run. wnd. hoofdredacteur: W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week, f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. probeert „Het Vrije Volk" de Maandag j.l. op het buitengewone congres van de Partij van de Ar beid aangenomen resolutie van oud- hiinister ir. Vos met de mantel der lief de te bedekken, wie scherp let op de Verhoudingen der stemmencijfers kan "toeilijk aan de conclusie ontkomen, dat rond de Indonesische kwestie binnen de P. v. d. A. over het in het Verleden gevoerde en in de toekomst te Voeren beleid der regering heel wat Verschil van mening bestaat. Dat de jongste militaire actie heel wat gemoe deren in de P. v. d. A. moet hebben ge schokt zal ieder begrijpen, die er maar enigszins van op de hoogte is, welk 'n op schudding de politionele actie in 1947 in d'e partij had veroorzaakt. Wat ons evenwel heeft verrast, is, dat de recalci trante groep, waarvan over 't algemeen '.■Het Parool" de spreekbuis is, zeer groot |S' gezien de getallen-verhoudingen bij de aangenomen resoluties. He resolutie van deze groep leden "terd immers aangenomen met 1388 te- Sen 1324 stemmen, terwijl er 88 blanco Jyeren. De politieke barometer staat hierdoor op „veranderlijk". Weliswaar y'erd een resolutie van het partijbestuur, jVelke zowel betrekking had op het ver- i®den als op de toekomst en waarin het beleid der regering werd goedgekeurd hlet 1879 tegen 909 stemmen (118 blanco ?h 2 ongeldig) aangenomen, maar ook h'er bleek uit het grote aantal tegen stemmers, dat een groot deel van de Partijleden zich geenszins con amore achter het regeringsbeleid wenst te "Charen. Vergelijken wij de inhoud van de eer ie resolutie van het partijbestuur met dis van de groep, waarvan ir. Vos de auctor intellectualis was, dan ziet men duidelijk, dat de tweede resolutie veel erder gaat dan de eerste. Haar tendenz kennelijk tegen het huidige re geringsbeleid gericht omdat zij, conse- gUent doorgevoerd, bijna zeker met dit eleid in botsing moet komen. Onge- V'ijfeld zou „Het Parool" niets liever 'dl dan dat deze botsing spoedig kwam, ant deze regering is het blad immers ah den beginne af aan 'n doom in het geweest, vooral omdat het blad niet Kan verkroppen, dat prominente katho lle politici in de hoogste functies, het- U als ministers, hetzij zoals dr. Beel i: de Positie van Hoge Vertegenwoordiger an de Kroon, grote invloed op het te beren beleid inzake Indonesië kunnen itoefenen. De hatelijke politieke prent °°r „Het Parool" dezer dagen gepubli- eerd. waarop men de heren Beel, Rom- jhe. Weiter en Sassen op een snuivend Paard ziet rennen, onder de kop: „de 'er Beelskinderen", geeft precies de hientaliteit weer, waaruit de resolutie van oud-minister Vos is voortgekomen. „Het Handelsblad" sprak er dezer da- ?eu zijn vreugde over uit, dat de Neder landse socialisten met een twee-derde Jheerderheid de militaire actie tegen de destructieve elementen in de republiek hebben goedgekeurd en dus in grote Meerderheid achter de regering staan, j, VfiJkunnen dit optimisme niet delen. Twee<ree^-derde meerderheid bijv. in de e Kamer wijst op grote instem- ee lïle^ een bepaald regeringsbeleid, n n l^cede-derde meerderheid in een J ij wijst op een ernstige verdeeld- p Vlij betreuren deze verdeeldheid in de Y- d. A., omdat zij het de regering, die ch al met zulke zware internationale brmen te kampen heeft, nog moeilijker ^aakt een vaste koers te blijven varen. iSWaar heeft het P.v.d.A.-congres, Vei "Het Vrije Volk" opmerkt, zijn hlangens aan Partijbestuur en Kamer actie niet voorgeschreven, maar (j brgelegd, doch wij,vrezen al te zeer ^at de Kamerfractie der P. v. d. A. ge- ,U'ge de merkwaardige uitlatingen van aar voorzitter, het evenbeeld is van het bhgres. In het verleden was de gering- ve' zelfs vermeende, verdeeldheid in de j. "-P. voor de Partij van de Arbeid ben om alarm te slaan. Wij zullen c et hetzelfde doen, maar willen alleen j, "stateren, dat het jongste congres der w'.v- d. A. heeft bewezen, dat een stro- ty'hg in de P. v. d. A. aan kraeht wint, W zoer gevaarlijk kan worden voor j* huidige beleid der regering en niet Vg^her gevaarlijke voor de onderlinge J„rhouding tussen de twee grootste po- 'eke partijen van ons land. Hedenochtend te half elf is in een der regeringsgebouwen te New Delhi de door Pandit Nehru bijeengeroepen Aziatische conferentie ter bespreking van de Indonesische kwestie met een openbare vergadering onder voorzitterschap van Nehru geopend. De volgende zittingen, die geheim zullen zijn, worden gehouden in het Hyderabad House. De conferentie zal haar eigen procedure en agenda vaststellen. Afghanistan, Australië, Burma, Ceylon, China, Egypte, Ethiopië, Iran, Irak, Libanon, Nepal, Nieuw-Zeeland, Pakistan, de Philippijnen, Saoedie-Arabië, Siam, Syrië en Yemen hebben de uitnodiging van de regering van India tot deze conferentie aanvaard. China, Australië, Nepal, Nieuw-Zeeland en Siam zijn vertegenwoordigd door waarnemers. De Australische minister-president Chifley zeide gisteren op de vraag, of de vertegenwoordigers van Australië op de conferentie te New Delhi gedele geerden zijn met volledig stemrecht of alleen maar waarnemers, dat „zij, al vorens Australië te verlaten, instructies hebben gekregen". Deze instructies zullen in de loop der conferentie wor den „aangevuld", voegde hij er aan toe. Deze uitlatingen van Chifley wor den in Canberra aldus uitgelegd, dat de regering nog geen beslissing heeft ge nomen over de houding door Australië op de conferentie aan te nemen en dat deze zal laten afhangen van de loop der gebeurtenissen. Tengevolge van vervoersmoeilijk- heden zal de heer Inglis, handelscom missaris van Nieuw-Zeeland in India, de conferentie te New Delhi bijwonen in plaats van de heer Foss Shanaha, de assistent-secretaris van Buitenlandse Zaken. De afgevaardigden mar de conferen tie bespraken gisteravond reeds een 8000 woorden omvattend memoran dum, dat door de Republikeinse ver tegenwoordigers te New Delhi aan hen was overhandigd. In het memorandum wordt verzocht een resolutie aan de Veiligheidsraad te doen toekomen, waarin gevraagd wordt om vestiging van een Indonesi sche interim-regering tegen 1 Maart 1949, het houden van algemene verkie zingen voor een constituerende verga dering tegen 1 Juni 1949 en volledige overdracht van de souvereiniteit en het terugtrekken van de Nederlandse troe pen uit Indonesië tegen 1 Sept. 1949. Dr. Sumitro, republikeins woord voerder te New Delhi, deelde mede, dat in het memorandum eveneens wordt gevraagd om financiële steun en ma teriële hulp in de vorm van kleding, medicijnen en andere artikelen, die nodig zijn om de republikeinse regering in staat te stellen op ieder gebied nor maal te werken. Op de vraag of de materiële hulp mi litaire voorraden inhield, zeide Sumitro dat „aan de conferentie werd overge laten hierover te beslissen". Sumitro voegde hieraan toe, dat het memorandum de conferentie nog ver zoekt in haar resolutie een aanbeve ling aan de Veiligheidsraad op te ne men, inhoudende, dat, indien de Ne derlanders voortgingen in strijd met de Veiligheidsraad te handelen, de Raad zich moet beroepen op de ar tikelen van het Handvest, welke be trekking hebben op het verbreken van diplomatieke betrekkingen en het op leggen van sancties. „Wij hebben de conferentie medege deeld, dat er wederzijds begrip onder de deelnemende landen behoort te be staan en dat, indien de Veiligheidsraad in gebreke zou blijven een eind te ma ken aan de Nederlandse agressie, de Aziatische landen zelf die artikelen van het handvest behoren toe te passen en dat zij direct de Republikeinse regering de jure moeten erkennen", zo zeide hij. Voorts werd voorgesteld, dat alle aan de conferentie deelnemende landen de Naar A.P. meent zouden de V.S., die tezamen met China, Noorwegen en Cuba een resolutie opstellen, besloten hebben de nadruk te leggen op de onmiddellijke staking der vijandelijkheden, zowel door de Nederlandse als door de republi keinse troepen, aldus A.P. In het oorspronkelijke Amerikaanse plan zou een bepaling zijn vervat, waarin het geleidelijk terugtrekken van de Nederlandse troepen van republikeins grondgebied werd geëist, doch deze be paling had men nu herzien om tegemoet te komen aan de bezwaren van som mige gedelegeerden, die vreesden dat Nederland een bevel van de Raad om de troepen terug te trekken, terzijde zou schuiven. Volgens de berichten zou Woens dagavond bij de gedelegeerden van Verwachting tot Vrijdagavond: Wisselend bewolkt, overwegend droog weer. In het Zuiden van het land zwakke tot matige wind uit Westelijke richtingen, elders matige tot krachtige en langs de Wadden- kust nu en dan harde wind tussen West en Zuid-West. Iets koudere nacht. Overdag ongeveer dezelfde temperatuur als vandaag. Zon: 8.36—17.07; Maan: 0.51—11.38. Van gezaghebbende zijde te Bata- is verklaard, dat de republikein- leiders geen hinderpalen in de ®K gelegd zullen worden, wanneer *'j naar het buitenland wensen te 6lzen. Hatta en andere vooraanstaande 0 Publikeinen op Banka genieten thans hein eiland volledige bewegingsvrij- Z0p?' ®Wus verneemt Aneta. Na het be- die Van de Heren Gieten en Thomson, onderzoek hebben ingesteld be?f de redenen, waarom de orders Effende de bewegingsvrijheid van ig y- Hatta c.s. niet waren uitgevoerd, hen n deze vooraanstaande republikei- v6 °P Banka behoorlijke accommodatie uj5eict. De wacht voor hun verblijf q'teraard opgeheven, heiri een vraag over de bewegingsvrij- van de republikeinse leiders in het hebif1 een- verklaarde men van gezag- h6i„ende zijde, dat hun bewegingsvrij- heer automatisch zou toenemen, wan- dit rt besprekingen met de commissie bijeenkomsten B. F. O. een aan- s hemen. d^Ct Wordt niet onmogelijk geacht, dat ?c besPrekïngen zullen worden Va llteinen> tezamen met de commissie *Uh* 'uit de B. F. O.) aan één tafel ®h plaats nemen. De heSjx "hnister-president van Oost-Indo- ip e Anak Agung Gde Agung, heeft dat H mterview aan Aneta verklaard, ip p.1 t bijeenkomst federaal overleg ditspra i drie van baar resolutie geen Vap d beeft gedaan over de status distant® Republiek. Zij heeft in eerste gerriepnÜ bij dit punt van de resolutie ge- ders om oriënterende besprekingen over de mogelijkheden van de vorming van een federale interim-regering als over gang naar de vrije souvereine V. S. van Indonesië te voeren." Op dé vraag naar de mening van Anak Agung over de status van de Republiek, zei hij, dat „zijns inziens de namen der republikeinse leiders met wie de commissie uit de B .F. O. contact wil opnemen, niet kunnen worden los gemaakt van het begrip Republiek. Zo als ik de situatie thans zie, zijn deze leiders nog. steeds te beschouwen als leden van de regering of regeringsperso nen der Republiek als staatkundige or ganisatie." Anak Agung vervolgede: „Op welke manier later inpassing van de Re publiek als staatkundige organisatie in de republiek der V. S. van Indonesië zal dienen te geschieden, zal uiteraard wor den bepaald door onderling overleg tus sen de deelstaten, die later de Republiek der V. S. van Indonesië zullen uitmaken, terwijl de bepaling van de volkswil daarbij vanzelfsprekend de doorslagge vende factor zal zijn." Hij zag de bespre kingen met de republikeinse leiders met optimisme tegemoet. New Delhi zal 't hoofdkwartier .wor den voor de buitenlandse diénst van de Indonesische republiek, aldus heeft Su mitro, de leider van de republikeinse delegatie bij de U.N.O., aan A.P. ver» klaard. Dr. B. Zuure van de Witte Paters uit Boxtel, die wegens zijn uitgebreide kennis van de talen van de Afrikaanse negerstammen grote vermaardheid ver wierf, is voor observatie in het zieken huis va-i St. Johannes de Deo te 's-Her- togenbosch opgenomen. de Veiligheidsraad een vertrouwelijk Nederlands voorstel de ronde doen, met de basis waarop Nederland het optreden van de Veiligheidsraad in zake Indonesië zou aanvaarden. De Nederlandse delegatie bij de V.N. wilde het gerucht, dat een dergelijk voorstel de ronde deed, noch bevestigen, noch ontkennen. In welingelichte kringen werd gezegd, dat het Nederlandse voorstel gelijk is aan de herziene Amerikaanse resolutie, die vandaag bij de Veiligheidsraad zou worden ingediend. Zowel in het Nederlandse als in het Amerikaanse plan zou ditmaal minder de nadruk worden gelegd op de kwestie van het terugtrekken der Nederlandse troepen van republikeins gebied. De Britse delegatie bij de V.N. heeft Londen geraadpleegd over de ontwerp resolutie inzake Indonesië. Men hoopt, dat Londen op tijd zal antwoorden voor de vergadering van de Raad, ofschoon men te Lake Success bereid is de bij eenkomst uit te stellen. Het onderzoek naar de ramp van de „Nijmegen" is gisteren voortge zet met het verhoor van een aantal getuigen, die allen in de nacht van het ongeluk het vliegtuig hadden gezien, of van de ramp op de hoog te waren gesteld. Uit hun verklaringen werd opnieuw duidelijk, dat men pas zeer laat was overgegaan tot het zenden van ambu lances. William Robertson, ambulance chauffeur van het ziekenhuis te Ayr, werd pas te 2.20 uur opgeroepen. Er was lang misverstand of men nu uit Prest- wick hulp moest laten komen of uit Ayr. Bepaalde instructies werden pas zeer laat verstrekt. Getuigen, die het vliegtuig hadden gezien, deelden mede, dat het rondvloog met een brandende rechtervleugel, voordat het neerstortte. John Milliken van hotel „De Zwarte Stier" had drie steekvlammen uit de machine zien komen. Hij hoorde hoe de motoren stopten. Wat later zag hij een rode gloed verschijnen. In de namiddag zijn de president, functionarissen van het ministerie van burgerluchtvaart en anderen naar Prest- wick en de plaats van de ramp ge gaan. De zitting werd tot heden ver daagd. faciliteiten aan Nederlandse vMegtni- gen en schepen, 'die militaire goederen naar Indonesië vervoeren, moeten op schorten. De besprekingen aan de voor-avond van de opening concentreren zich rond de mogelijkheid, dat de conferentie te Lake Success of te New Delhi een of ander blijvend orgaan vestigt om de ontwikkeling ten aanzien van Indonesië gade te slaan. Een ander punt van bespreking vormt de, betrekking van het Indonesische pro bleem tot het communisme in Azië. Vol gens gewoonlijk betrouwbare bronnen zullen enige afgevaardigden, onder wie Romulo, de nadruk leggen op „de wen selijkheid om het initiatief te nemen uit handen der communisten, die ge poogd hebben de leiding in het Aziati sche nationalisme te nemen." Ofschoon enige teleurstelling werd ge uit, dat Australië en Nieuw Zeeland slechts als waarnemers vertegenwoor digd zullen zijn, wordt het feit, dat zij aanwezig zijn, met vreugde begroet. Het Franse persbureau A. F. P. meldt, dat men er zich in politieke en diplo matieke kringen te New Delhi van ont houdt voorspellingen te doen over het verloop der conferentie. In bij de con ferentie betrokken kringen doet de mening opgeld, dat zij zich zal beper ken tot het doen van aanbevelingen aan de Veiligheidsraad en geen rechtstreekse stappen zal ondernemen bij de Neder landers. Ook lijkt het niet waarschijn lijk, dat de conferentie zal besluiten tot het toepassen van economische sancties welke overigens weinig effect zou den sorteren tegen de Nederlanders. Voor het overige wordt in Indische krin gen een levendige belangstelling aan de dag gelegd voor het bericht van de vrij lating van Sjahrir. In de weeshuizen te Djokjakarta heeft het Departement van Sociale Zaken kleren uitgereikt. De kleintjes, groten deels in lompen gekleed of slechts in het bezit van hansopjes van ruwe kapokvezel, wachten op hun nieuwe kleren. (Van onze Belgische correspondent) In een Zondag gehouden vergadering heeft de afdeling Gas- en Electriciteits- bedrijven van de Belgische Algemene Cen trale der Openbare Diensten het besluit genomen om op 31 Januari a.s. in staking te gaan met als doel: loonsverhoging. De V.S. zouden niet voornemens zijn oorlogsmateriaal aan enig Scandinavisch land te leveren, dat geen lid wordt van het voorgestelde Atlantische Pact, aldus meldt Reuter. De Hongaarse regering heeft een „geelboek" gepubliceerd over de affaire van Kardinaal Joseph Mindszenty, de gearresteerde primaat van Hongarije. Er werd te verstaan gegeven, dat het pro ces tegen de kardinaal „zeer spoedig" zal beginnen en dat buitenlandse jour nalisten zullen worden toegelaten in Hongarije, om van het proces verslag te geven. Het geelboek telt honderd pagina's en is in verschillende talen uitgegeven. Het bevat veel nog niet gepubliceerd mate riaal, o.a. wat verklaard wordt de be kentenis van de kardinaal te zijn in z|jn eigen handschrift en gedetailleerde be schuldigingen, waarbij verschillende le den van de Amerikaanse legatie betrok ken worden, met name de Amerikaanse gezant, Selden Chapin. Volgens het geelboek zou kardinaal Mindszenty hebben verklaard, dat hij zichzelf als een Hongaars edelman be schouwde en dat zijn doel was geweest en is „het doel van de monarchistische beweging in Hongarije". Mindszenty voegde er volgens het geelboek aan toe: „Ik meende dit slechts mogelijk na omverwerping van de Hon gaarse republiek met buitenlandse, en in de eerste plaats Amerikaanse hulp. Het was hierom, dat ik alles deed om de Amerikaanse politiek in Hongarije te steunen, deels door mijn activiteit tegen de Hongaarse republiek en deels door voortdurend aan te dringen op in terventie door een regelmatige mede deling van feiten en door spionnage", aldus het door de regering gepubliceer de geelboek. In het geelboek wordt verder een be schrijving gegeven van de beweerde betrekkingen van de kardinaal met de Hongaarse nazi-regering in oorlogstijd. Het omvat eveneens een uitgebreide ver klaring, ook, naar gezegd wordt, in het .handschrift van de Kardinaal, waarin een beschrijving wordt gegeven van zijn besprekingen in Amerika met Otto von Habsburg en zijn moeder, ex-koningin Zita. Het geelboek beschuldigt de kardinaal verder van handel in valuta op de zwarte markt tot een bedrag van min stens 120.000 dollar. Het door de Hongaarse regering ver spreide bericht over het ontdekte z.g. geheime archief" van Kardinaal Minds zenty slaat op een rechtstreekse commu nistische zwendel. Er zou een „metalen koker" zijn gevonden, die door Kardi naal Mindszenty in de kelder was „ver stopt". Op grond van dit op 23 December 1948 „ontdekte geheime archief" werd Kardinaal Mindszenty op 26 December gearresteerd. Het is meer dan alleen interessant, dat de vice-minister-president van Honga rije, Rakosi, reeds begin December wist, welke „bewijsstukken" men op 23 De cember zou ontdekken in het geheime archief van Kardinaal Mindszenty. In zijn rede voor de volledige vergadering van het Centraal Comité van de Com munistische „Arbeiderspartij" verklaar de Rakosi letterlijk het volgende (het hieronder volgende citaat is ontleend aan het officiële orgaan van de Komin- form „Voor duurzame vrede, voor volks democratie", Boekarest, no. 24 van 15 December 1948): „De politiek van geduld en toegeeflijk heid tegenover „spionnen, verraders, de- viezensmokkelaars en hen, die de Habs- burgers willen terughalen, fascisten en vrienden van het oude reactionnaire re gime (zoals men ziet heeft Rakosi op meesterlijke wijze de punten van de aan klacht voorzien. Red.), tegenover laster tongen in priester- of Kardinaalstoga, deze politiek is afgelopen. Wanneer er geen orde kan komen door wederzijds overleg, dan zullen w|j die door de wil van het volk, door staatsgeweld berei ken." Tot grote teleurstelling van de publie ke opinie heeft de patriarch van de Roemeense Orthodoxe Staatskêrk zijn goedkeuring van en instemming met de arrestatie van Kardinaal Mindszenty en de vervolging van de Katholieke Kerk in Hongarije uitgesproken. Radio Vaticana citeerde een bericht van het Italiaanse blad „II Quotidiano", dat de Hongaarse bisschoppen in een ge zamenlijk schrijven aan minister-presi dent Dobi verklaard hebben, onder geen beding besprekingen meer te zullen voe ren met de Hongaarse regering, voordat een verklaring is gegeven van de arres tatie van Kardinaal Mindszenty. Volgens de „Volksbote", een blad dat te Innsbruck verschijnt, heeft de Hon gaarse Geheime Politie de onlangs ge arresteerde secretaris van Kardinaal Mindszenty, Mgr. Andreas Zakar, tot waanzin gedreven, om hem zodoende be kentenissen af te persen. De KLM-Constellation „Venlo", ge zagvoerder Snitselaar, heeft op weg van Amsterdam naar New York motorpech gekregen tussen Santa-Maria (Azoren) en Gander, aldus meldt A.P. Na een vlucht van zes uren op drie motoren slaagde Snitselaar er in Woensdag avond de „Venlo" behouden in Lissabon neer te zetten. De „Venlo" had 44 pas sagiers aan boord. Donderdagmorgen zou een reservemachine uit Amsterdam te Lissabon arriveren, die de passagiers naar New York zal brengen. In verband met de gewijzigde om standigheden op de Indië-route der K. L. M„ wordt de lijn naar Sjanghai thans alleen onderhouden van Batavia uit. Van heden af vertrekt er iedere Donderdag een Skymaster van Batavia via Singapore en Bangkok naar Sjang hai, vanwaar deze 's Maandags weer naar Batavia terugkeert. De op Urk zeer populaire heer G. de Boer is op 95-jarige leeftijd vrij plot seling overleden. Tot een paar dagen vóór zijn dood maakte hij dagelijks nog een flinke wandeling. Toen Urk vorig jaar Mei officieel ophield eiland te zijn en de wegverbinding met het overige deel van Nederland tot stand was ge komen, verklaarde de krasse oude heer, dat hij „de ondergang van zijn geliefd eiland niet wilde zien" en vertrok naar, wat op Urk nog altijd genoemd wordt, de vaste wal. De trek naar het water en zijn oude collega's was hem echter te sterk; bij kleine tussenpozen kwam {lij telkens weer op Urk. De toeschouwers bij Truman's inau gurale parade hebben vandaag waar voor hun geld gekregen, hoewel de prijzen der plaatsen zeer hoog wa ren en een enkele keer zelfs tien dol lars bedroegen. Een groot aantal kunstenaars, tech nici en werklui werkte dag en nacht om de meer dan veertig grote rijdende podiums te voltooien. Deze kosten dui zenden dollars, hetgeen gefinancierd wordt door de regeringen der staten, de stadsbesturen, vakverenigingen en apdere groepen. De kleinere podiums zijn ongeveer zeven meter lang. Het grootste, dat van Oklahoma, is bijna zo lang als een Pullman-rijtuig. Een der praalwagens vervoert een waterval gemaakt van een rol stof die met zilver bestrooid is. Kentucky, de staat van de a.s. vice- president Alben Barkley, is het sterkst in de parade vertegenwoordigd. Ken tucky heeft vijf podiums. De kosten zijn opgebracht door de staat zelf, de landbouw en veeteelt-industrie, mijn- belangen, aluminium-producenten en Dit is nog maar een klein gedeelte van de vijftig tractoren, welke dezer dagen aan de Noord-Oostpolder werden afge leverd om het werk in de zware grond *h de c°ntact te moeten leggen met l van dit, aan de zee ontworstelde nieuwe eerste plaats de republikeinse lei- gebied, te vergemakkelijken. distillateurs. De distillateurs kregen moeite met het organisatie-comité, omdat zij drie whiskeyflessen wilden laten paraderen. „Geen reclame" be sliste de commissie en nu staan de whiskey-flessen in een hoek van de werkplaats, terwijl de ontwerpers met nieuwe ideeën voor de dag moes ten komen. Het district Columbia liet voelen dat de bewoners geen stem hebben bij de verkiezing van de president, door een stembus te vertonen, waarop „stemloos Washington" stond. De waterval werd geleverd door Tru- man's staat, Missouri. Op dit podium kwam ook een model van het Witte Huis en een adelaar, die 500 dollar heeft gekost. Het reusachtige podium van Oklaho ma bood grote variatie. Er kwamen twee vier meter-hoge foto's op van Will Rogers, een zes-mans orkest, deel van de enscenering van het muziek-spel „Oklahoma", een rijtuig getrokken door vier (papieren) paarden, wat Indianen, enige wolkenkrabbers, een paar boor torens, verscheidene stuks vee en een half dozijn knappe meisjes, onder wie de dochter van gouverneur Roy J. Tur ner. De ontwerper vertelde trots \dat de praalwagen van Oklahoma zevenduizend dollar kostte. Bijna duizend geüniformeerde politie mannen, zeshonderd soldaten en twee honderdvijftig reservisten van de mari ne zetten de parade-route af. In het ge heel deden achttienhonderd politie agenten dienst. Onder de menigte meng den zich politic-mannen in burger. Natuurlijk waren uitgebreide voorzorgs maatregelen getroffen voor eerste hulp en had de politic overal radio-auto's gestationneerd. De politiemacht bleef voortdurend op de been, aan de man nen werd op hun post voedsel uitge reikt. Het genie straalt helderder in de nacht van het verleden dan in het licht van zijn eigen tijd. Carl Klein, een veertigjarige tuin architect te New York, die geduren de twee jaar blind is geweest, ontwaakte Woensdagmorgen j.L met een zware hoofdpijn en bemerkte, dat hij zijn gezichtsvermogen terug ^ïad gekregen. Ih de loop van de namiddag is gisteren een verbetering ingetreden in de toe stand van de heer Vorrink. Tegen mid dernacht meende de geneesheer te kun nen geloven, dat ae stoornis in de nier functie is opgeheven. Ook is enige verbetering in de ingewandsaandoening te constateren. De Deense geneesheer geloofde niet, dat nog levensgevaar aan wezig is. Deskundigen van de Deense rijkslucht vaartdienst en Nederlandse deskundigen beëindigden gistermiddag het onderzoek te Hesnaes. waar de PHNAZ neer kwam. De bewaking van het toestel door politie-agenten is daarna opgeheven. De districtsjachtopziener zal zorg dragen voor de verwijdering der resten van het vliegtuig. Naar het ANP te 's-Graven- hage van de zijde der Aero-Holland ver nam heeft het onderzoek niets aan het licht gebracht. De stoffelijke overschotten van de Maandagavond op Falster verongelukte piloten Protiva en De Jong zijn gisteren van het ziekenhuis in Nyköping overge bracht naar het vliegveld Kastrup. Het is nog niet bekend, wanneer de stoffe lijke overschotten in Nederland zullen aankomen. De begrafenis is bepaald op Maandag 24 Januari. Minister-president, dr. W. Drees, is he* den per vliegtuig uit Batavia naar Ne derland vertrokken. By zijn vertrek zei de hij te menen, dat zijn bezoek de vor ming van een Indonesische federale re gering had bespoedigd. Hij wilde geen commentaar geven op de heden in New Delhi beginnende conferentie van de Aziatische landen over de Indonesische kwestie. In een van te voren op schrift gestel de verklaring, welke aan de journalis ten op het vliegveld werd uitgereikt, zeide dr. Drees: „De besprekingen tus sen de Nederlandse federalisten en de republikeinen zouden vruchtbaarder zijn wanneer de internationale belangstelling in dit probleem wat zou afnemen." Dr. Drees deelde nog mede, dat de wens der bijeenkomst federaal overleg geheel in de lijn lag van onze eigen gedachtengang, n.l. dat de besprekingen nu allereerst zul len worden gevoerd tussen Indonesiërs onderling. Afgezien van elke politieke be- óordeling, kan niemand de betekenis mis kennen, die de Republiek, onafhankelijk van de situatie die na de actie is ontstaan, heeft voor de oplossing van het Indonesi sche vraagstuk. Zij toch wordt in Indone sië en in de wereld door velen gezien als een symbool voor de vrijheidsstrijd en telt in haar rijen velen, wier medewerking voor de opbouw van Indonesië niet kan worden gemist. De vraag, of overeenstemming met de voormannen van de Republiek op de grondslagen van federalisme en democratie zal zijn te bereiken, zal thans echter in de eerste plaats door Indonesiërs moeten worden onderzocht. Dr. Drees zei, dat hij en de heer Michiels van Verduynen een belangrijke bespreking hadden met Sjahrir, een bespreking, waar in van weerszijden duidelijk de wil is ge bleken, om alsnog te trachten een resul taat te bereiken, dat samenwerking tussen alle Indonesiërs en tussen de Indonesiërs en de Nederlanders mogelijk zal maken. Gaarne zou ik ook met Moh. Hatta hebben gesproken, zeide hij, doch dat is voor het ogenblik op bezwaren gestuit. Op de vraag of er omstandigheden denk baar zijn, waaronder Nederland zijn ver antwoordelijkheid voor Indonesië geheel of ten dele zou afstaan aan de V.N., ant woordde minister Drees ontkennend. Gedurende de overgangstijd moet Ne derland de verantwoordelijkheid blijven dragen. De heren Drees, Michiels van Verduynen en hun adviseurs vertrokken met de Con stellation „Tilburg". De Constellation „Fra- neker" is hedenochtend eveneens naar Ne derland vertrokken. Bij informatie bij de geneeskundig hoofdinspecteur van de Volksgezondheid vernamen wij, dat de griep nagenoeg in het gehele land in min of meerdere mate heerst. In sommige streken van het Zuiden des lands, waar ook de eerste gevallen werden geconstateerd, heeft deze ziekte zelfs een epidemisch karakter aangenomen. Vooral in de Zuid-Oosthoek van Limburg, o.a. Heerlen en omgeving, komt influenza veelvuldig voor. Noord en Midden-Limburg zijn minder aange tast. In onze Westelijke, Oostelijke en cen traal gelegen provincies wordt de griep zeer wisselend waargenomen; bijv. een gemeente vermeldt veel gevallen, terwijl in een aangrenzende gemeente griep sporadisch voorkomt. Voor de pro vincie Gelderland kan nog worden op gemerkt, dat de griep eerst beperkt bleef tot het gebied ten Zuiden der grote rivieren, doch gedurende de laatste da gen begint de ziekte ook tot boven de rivieren door te dringen. In het Noorden des lands worden tot heden nog de minste gevallen geconstateerd. Een ongunstige uitzondering vormt hier alleen het Zui den der provincie Friesland. Nergens heeft de griep een kwaads aardig karakter, alhoewel dikwijls hoge temperaturen worden genoteerd. Er zijn slechts enkele sterfgevallen aan griep- pneumonie. De algemene verwachting is, dat het aantal gevallen van griep nog wel zal toenemen. Dank zij de versnelde aanvoer van overzee is het mogelijk een derde bon voor sinaasappelen aan te wijzen. Uiter lijk 29 Januari moet het publiek de bon nen 573 en 579 algemeen bij een hande laar in groenten en of fruit inleveren. Bon 573 algemeen (voorkomende op de A- B- en C-kaarten) geeft recht op 500 gram, bon 579 algemeen (voorkomende op de D- en E-kaarten) op één kilogram sinaasappelen. Bij de aflevering op de nieuwe bonnen hebben oude bonnen voorrang. Verwacht wordt, dat de eerste en tweede bon zeer spoedig in het gehele land zullen zijn gehonoreerd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1