WERELD ROND
I
iWCDE NOORMAN: GEVANGENEN D£R ROMEINEN
HET IS GEEN KUNST KAAS TE KOPEN
Het mysterie van de acht
Duitse officieren
Rumoerig proces tegen voorzitter
Van West-Duitse comm. partij
Wanneer jong, belegen
of oud?
Zwitsaletten
VERVOLG
VERLEDEN
Z1}k
J
hWeg met het
Ruhrstatunt
trig
issie
^ieuw kabinet van
Pasundan
^aad van Europa
V0o
^rk^
r~
HOLLAND
/45ï\
DINSDAG 1 FEBRUARI 1949
PAGINA 3
NU
MES
balende republikeinse
invloed
Bestrijding bendewezen
rermanente commissie
bespreekt details
01 VITTORIO TIJDELIJK
RZITTER VAN W.V.V.
echt
metiJ
am
opf/i
DR. PHILIPS OVER
TELEVISIE
>tEr moet snél gewerkt
worden
VEEVOEDERPRODUCTIE
MOET OMHOOG
Rede dr. Louw es te Arnhem
Hoofdredacteur van „De
Haagsche Post" overleden
Benoeming
DOODSTRAF TEGEN
PIER NOBACH
Inselkommandant Voome
en Putten voor het Hof
Valse munter voor het
gerechtshof
Sty ging prijzen verse vis
VERKEER NEDERLAND—
BELGIË
Visé douanepost voor
beide landen
Lege kist onder een pompeuze
grafsteen
Vorm en soort
Waar komt de kaas
vandaan?
fOLVE!
HOLLAND
^1*888 y
Gebreken
W aarschu wing
OP HET
door LESLIE FORD
Ook dit jaar rijksbeurzen
voor muziekstudie
Diploma Gezinsverzorgster
Centrale voor Volkskunst
i Huis-
laat hei
-n. dat
fcfte huis-
J?
|n
U-
de vol*
U?
J,
Sorn** ®e'Bawi. de voorzitter van de
t'er<JïUnistische Parti1 in Wcst-Duitsland,
hct en S'steren te Dusseldorp voor
schi,n?eng bewaakte gerechtshof, be-
Hinat-gd van "aanm°ediging tot discri-
best" personen, die het militair
hein U» de sealiieerde strijdkrachten
b,.n„ II» een redevoering zou hij heb-
4an ^erklaard. dat de Duitse politici, die
den statuut voor het Ruhrgebied zou-
ïjjn Meewerken, niet verrast moesten
sCrI ™dien zij eventueel door de Duit-
Se].,, a's „Quislings" zouden worden be
bouwd.
tonet hlof moest de zitting enige minu-
"-fanf rda®0n tot P°lihie de demon-
"ten, die voor het gerechtsgebouw
maaf
talf.
;weged*
Adv.)
«f
nd 9
redactie
id, N.Z-
O vei
rrespoo*
n over
«den on-
ificeerdi
ij klacht
bericht
int, da"
oekend®
idonesi®
eidsraad
5rdt ge
ur gee®
van d®
king t°;
live da*
i n is bd
e heef
mmissi®
structieS
o, aldu-
rapp"^
rikaans®
mceg®[
hans h®'
imme®.,
jroter 18
;n Hif®'
co, wa®t
,m wef'
atooih'
ins var
ontwihj
atooih'
doeilijh'
>are
van h®
:n, zü®
roduct'!
cdt in 1®
schilledj
an tie"'
>rts, d®'
dijk zü.
Belg'!
t in h®J
olorad"j
delfst®*
hJfftgens jje Nieuwsgier'
lii» ,Djumhana zich bij de
heeft de
formatie van
voor de Pasundan geheel
li,. "Jumna
^"kabinet ,w,
gr ®.emaakt van het oorspronkelijke ur-
q5 ^-programma dat zoals gemeld
°or? Van ket eerste kabinet«heeft ver-
kt en o.a. de erkenning van de
Publiek behelsde.
an officiële zijde ïs een overzicht
■tiüb - ceerd van ontwikkeling in de
tone, e toestand gedurende de afge-
jen week:
®bgevolge van de zuiveringsacties in
v6rkfssorten tljocja en Solo is daar
tetJ^tering in de toestand merkbaar,
Paybl in de regentschappen Kudus en
j, hormale toestanden terugkeren.
0Verzi°bt vermeldt, dat in het al-
oj, ,een. de activiteit der benden zowel
tt'riu a a*s °P Sumatra voornamelijk is
v6ru t tegen het bedrijfsleven en het
«eer op de wegen. De hoeveelheden
höfns en munitie die de Nederlandse
i„°aPen regelmatig in beslag nemen be-
e ,etl voor het bendewezen echter
qUs meer de mogelijkheden.
«Ou in be afgelopen week hebben zich
Se^untal leden der voormalige T.N.I.
öp j.
j)6s stoffelijke resten van drie Eurp-
anters en twee Chinese employe's
-ïva onderneming Sumberaju, in Oost-
Vq,, die op 19 Januari werden ont-
8ev U' zijn nabij de onderneming terug-
4e k en- De lijken waren door de ben-
D®graven.
PMmanente commissie van het
Ij van Brussel zal deze week te
k 'Uen bijeenkomen om plannen uit
perken voor de instelling van een
i.5? van Europa, zo wordt van gezag-
abi
'ende zijde vernomen.
JS|)"aar de vijf ministers van Buiten-
Zaken, zoals gemeld, vorige week
lebbciw?n volledige overeenstemming
Gesties over alle principiële
*3ak ri Za* °e commissie in hoofd
eis a Practische details behandelen,
wijze van stemmen en de
iil5 c der delegaties van elk land.
gew het over deze punten eens is
sic nn« zal de permanente commis-
'3hdi en zekere andere Europese
tetse t (bie geen lid zijn van de Wes-
tlaarf nie-l formeel uitnodigen tot de
van Europa toe te treden.
Met n gelooft, dat in eerste instantie
d?eer dan vijf landen zullen wor-
U'tgenodigd.
„eeuwaj;
elm
..Ausse"
m de
ider ëe'i
agavoh
idagoc®;
dt Dih8
an vef
kg. P°5
ran.
ïdaag
Vetbn estuui*scommissie van het Wereld-
Van Vakverenigingen heeft de al-
v Z seci*etaris van 't Italiaanse algeme-
vo0r ^kverbönd, Di Vittorio. benoemd tot
.r van het Wereldvakverbond ter
van Arthur Deakin. de voor-
v7an de Britse TUC. Het mandaat van
Nch torio duurt tot het tweede wereld-
W 081 ^at van 29 Juni 10 M.i-
>29l worden gehouden. Voorts is Alain
rnnfoiorio iron rfp FrafiCP
1o«£- t—
'erbond,
alg. secretaris var> de Franse
V*' Ier vervanging van Léon Jouhaux be-
vtk,, tot ondervoorzitter van het Wereld-
^Cfbond.
t^Urice j. Tobin, sinds Augustus 1948
«Vj -'tee J. lODin, sinas Augustus nno
Au^ernend Amerikaans minister van
is door het Huis van Afgevaar-
fitn? t°t minister benoemd. Ralph
6tc]|bt werd tot onderminister aange-
rsverl'f,
r oV%
aantre
e vOf%
len
iusti'A
igeef
ven&of
ucn ji
iand®'
opni®® 5
rv&efi
bl®v
iH1'
t*
si'
ïttb
JS®
vatl^ Hongaarse coalitieregering zou
1worden verbreed door opne-
van vertegenwoordigers van de
b0. Stenigingen en andere niet-politieke
beringen, aldus meldt U. P.
Atn Hritse minister-president, Clement
^0 e- heeft een in het Lagerhuis ge-
sbggestie tot het instellen van een
klijke. onafhankelijke commissie,
'M;;. het voorbeeld van de commissie
on-Amerikaanse activiteiten in
s, van de hand gewezen.
v®tik;
Mt0'sens de „Daily Mirror" zullen rub-
SU'P on andere grondstoffen, die voor
Jcm gsdoeleinden kunnen worden op-
«en, waarschijnlijk geplaatst wor-
k Vjpt^T be lijst van goederen, die de
Unie niet van Groot-Brittannië
kopen.
Vt0 Gau, de Franse M.R.P.-volks-
arsfenw°ordiger, heeft aan de Hon-
gezant te Parijs een telegram ge-
Waarin hij voorstelt door een
tsenat'0hale commissie van justitie-
r1- ije eon onderzoek te laten instellen
c^ik '''btwoording van de vraag, of ge-
de§emaakt is van zekere preparaten
'•btj geestvermogens van Kardinaal
y te schakelen.
Sty S' proces tegen Kardinaal Minds-
,'-t p. ak volgens een woordvoerder van
th lcr,.r.e'Rn Office, een lid van de Brit-
ia W esta' te Boedapest als waarne-
atsg nw°ordig zijn, wanneer de Hon-
fcgering hiermede instemt.
Sefpe* ^ussische blad „Pravda" is een
She aar,val gericht tegen de confe-
ha' de aJVNcw Delhi. Het blad schreef,
hi gek Jeenkomst niets uitstaande
S^e Qvab met de strijd tegen de*kolo-
V biet Irbeersing van de imperialisten,
'h va5e Werkelijke belangen van het
A'zië'
Saak SUs XII heeft in een radiotoe-
v-bgre- 0 het Boliviaanse Eucharistische
M het v~rklaard. dat de consolidering
tiS®t d Christelijke gezin een van de
's. r'ngende noodzaken van onze
«Al, y
hJ in MVefbse handelsdelegatie is Zon-
bffu^. °u aangekomen, aldus meldt
"•«s. Ciële Russische nieuwsbureau
de internationale zongen, had verdreven.
Toen de zitting werd heropend was het
geroep en gezang evenwel nog hoorbaar,
doch minder luid.
Reimann verklaarde onschuldig te zijn.
Hij wordt verdedigd door een Engelse
en een Duitse advocaat. Een van de
twee Duitse journalisten, die als getui
gen a charge opgeroepen zijn, verklaar
de op grond van zijn aantekeningen, dat
Reimann's toehoorders op het woord
„Quislings" luide instemming betuigden
en riepen: „Hang de schurken op".
Een bezwaar van de verdedigers, dat
de tenlastelegging inhield, dat het mili
tair bestuur de Duitse politici als zijn
dienstknechten en agenten beschouwde,
werd door het Hof niet aanvaard. Het
openbaar ministerie zeide, dat het gaat
om medewerking bij de tenuitvoerleg
ging van het Ruhrstatuut, waarbij een
beroep gedaan wordt op de coöperatie
van Duitse politici en anderen als een
„vaderlandlievende daad ten behoeve
van Duitslands wederopleving".
Twee- a driehonderd mensen, die span
doeken droegen met opschriften als
„Weg met het Ruhrstatuut" en „Vrijheid
van het woord", wachten in een zijstraat
in de nabijheid van het gerechtsgebouw.
Toen Reimann naar buiten kwam, om
ringde de menigte hem. Met Reimann
voorop marcheerden de demonstranten
naar het communistische partijgebouw.
Bereden politie trachtte de menigte uit
een te jagen.
Dr. A. F. Philips heeft gisteravond de
eerste televisie-uitzending van dit jaar
geopend met een toespraak. Hij spoorde
de televisie-commissie aan, spoed te
maken met het ontwerpen van plannen,
opdat Nederland in de televisie-industrie
niet achter raakt. Hij herinnerde aan
het pionierswerk in het verleden op het
gebied der radio-industrie. Al heeft de
oorlog bij de ontwikkeling van de tele
visie in Nederland ten opzichte van het
buitenland vertragend gewerkt, gezien
de stand van onze televisiekennis en de
potentiële televisie-productie staan er
zeer grote mogelijkheden voor deze in
dustrie open. Een industrie, die voor ons
land een nieuwe bron van welvaart en
deviezen kan worden en bovendien bij
een onverhoopte werkeloosheids dreiging
dubbel belangrijk kan zijn. Maar dan
moet snel gewerkt worden, zoals Philips
altijd snel gewerkt heetf.
Verder drong dr. Philips er dan ook
met nadruk op aan, dat de televisie-com
missie op kortst mogelijke termijn, een
definitief advies aan de regering zal
voorleggen.
Dr. ir. S. L. Louwes, directeur-generaal
van de Voedselvoorziening, heeft in een te
Arnhem gehouden vergadering van de Gel
derse Maatschappij van Landbouw een in
leiding gehouden over „Het landbouwbe
leid in de toekomst".
Er is geen sprake van dat de graanvoor-
ziening nu geen moeilijkheden meer zal
opleveren, aldus spr. De vetpositie is iets
beter, omdat de wereld in dit opzicht niet
geheel afhankelijk is van Amerika.
Onze textielpositie is slecht. De hoeveel
heden vlas en wol kunnen nauwelijks een
rol spelen. Wij moeten, om te kunnen in
voeren, onze veredelde producten expor
teren. Al wat nog hapert op het gebied van
cultures dient te worden veranderd.
Veevoeder moet zoveel mogelijk in Ne
derland worden verbouwd, als ons land
ziin veestapel weer op het vooroorlogse
feil brengt. Dit is de kern van de land-
ouwpolitiek.
Iedere veehouder moet zich afvragen, qf
hij zijn runderen, varkens en vooral kippen
wel zal kunnen voeden. Wat hij van de
regering mag eisen, is, dat deze hem zo
goed mogelijk inlicht over de toewijzingen
van het veevoeder. Rekening moet wor
den gehouden met schaarste aan dit voe
der. De minimumprijs ervan wordt be
paald door het geïmporteerde graan. De
marktprijs is gegarandeerd, evenals die
van de varkens.
In de nacht van Zondag op Maandag
is na een ziekte van enkele dagen te Den
Haag overleden de uitgever en hoofd
redacteur van „De Haagsche Post", de
heer S. F. van Oss. De heer Van Oss
werd in 1868 te Vierlingsbeek geboren.
Hij begon zijn journalistieke loopbaan
in 1888 als correspondent van het „Al
gemeen Handelsblad" te Londen. Onge
veer een jaar later maakte hij een stu
diereis door de Verenigde Staten. Kort
daarop werd deze reis gevolgd door een
naar Zuid-Afrika. In 1902 volgde de be
noeming van de heer Van Oss tot hoofd
redacteur van „De Nieuwe Financier en
Kapitalist". Deze functie vervulde hij
ruim 20 jaar. Intussen richte hij in 1910
Van Oss Co's Bank op, van welke in
stelling hij directeur werd. In 1914 be
gon hij met de uitgave van „De Haag
sche Post", welk blad hij sedertdien als
hoofdredacteur heeft geleid.
De H. E. Pater W. Schoemaker, missio
naris van het H. Hart. is benoemd tot
Apostolisch Administrator van het Vica
riaat van Poerwokerto (Midden-Java).
Pater Schoemaker werd geboren te De
venter, 11 Januari 1909. en was tot zijn
benoeming als missionaris werkzaam op
Java.
De Groninger Kamer van het Bijzon
der Gerechtshof te Leeuwarden behan
delde gisteren wederom de zaak tegen
de beruchte landwaehter en S.D.-hand-
langer Pier Nobach uit Doezum, welke
zaak onlangs naar de rechter-commis-
saris werd verwezen voor een psychia
trisch onderzoek. Uit het psychiatrisch
rapport, dat thans ter zitting werd uit
gebracht, bleek, dat verdachte's intellect
volkomen normaal is. In het rapport
werd Nobach ijdel en zelfingenomen ge
noemd, een groot egoïst en simulant, die
geenszins lijdt aan geheugenstoornis en
zelfs een zeer scherp verstand heeft. De
advocaat-fiscaal achtte de ten laste ge
legde feiten bewezen- en eiste, na een
uitvoerig requisitoir, de doodstraf.
De voormalige „Inselkommandant" van
Voome en Putten, de 36-jarige Ernest
Schermuly. hoorde gisteren voor de Rot
terdamse Kamer van het Haagse Bij
zondere Gerechtshof, wegens daden, in
strijd met de menselijkheid begaan in
de periode van 1 September 1944 tot
1 Januari 1945 op het eiland Voorne en
Putten, twintig jaar gevangenisstraf met
aftrek tegen zich eisen. Hij werd ervan
beschuldigd zeven bewoners van het
eiland, die verdacht werden van illegale
activiteit, zonder vorm van proces te
hebben doen fusilleren. Twee en twin
tig getuigen, onder wie nabestaanden
van de slachtoffers, waren gedagvaard,
omdat de verdachte ontkende de hand
in deze executies te hebben gehad.
Het Gerechtshof te 's Gravenhage ver
oordeelde gistermorgen in hoger beroep
J. H. te Rotterdam, die wegens het laten
maken van dollarmunten uit door hem
geleverd metaal door de Arrondisse
mentsrechtbank te Rotterdam was ver
oordeeld tot een jaar gevangenisstraf.
De Procureur-Generaal bij het Ge
rechtshof réquireerde veertien dagen
geleden een gevangenisstraf van een
jaar en negen maanden.
Het Gerechtshof bevestigde heden
morgen het vonnis van de Arrondisse
mentsrechtbank.
De eerste dag van de vrije prijzen voor
verse vis kwamen aan de IJmuidense
afslag qjet minder dan twintig schepen
hun vangst lossen. De vissers wilden
klaarblijkelijk profiteren van de prijs
stijging. Er werd onder meer ruim f 200
betaald voor een kist kabeljauw van 50
kg., schelvis schommelde om de f 100 per
kist. Later op de ochtend daalde de prijs
aanmerkelijk, maar bleef toch boven die
van de laatste tijd. Men verwacht in de
naaste toekomst een verdere daling.
35. Vóór hem strekte zich een kleine ga-ng u$t, en daarachter ontwaarde Eric
het ruime voorjyyrtaal van het keizerlijke paleisDoch daar, in dit voorportaal
liep Winonati, naast de vreemde Romein, terwijl Pum-Pum achter haar aan
trippelde„Winonah!" schalde Eric's opgewonden stem door de zaal, toen hij
op haar toe stormde Het was, als voer er een electrische schok door de gestalte
van het meisje en met een paar ogen, groot van ongeloof, draaide zij zich om
,JEric!" stamelde zij, toen ze de Noorman op zich toe zag snellen,JZric, einde
lijk!" herhaalde ze bleek van ontroering. De dwerg huppelde van geluk bij het
zien van zijn meester en struikelde over zijn woorden, zodat niemand verstond wat
hij zeiDoch nu kwam de Romein tussenbeidenWat betekent deze verto-
ning?" klonk zijn verontwaardigde stem„Gij schijnt te vergeten, dat dit mijn
slavin is! Ik zal genoodzaakt zijn u door de schildwachten te laten verwijderen!"
Niet zo haastig!" gromde Eric beschermend de arm om Winonah heenslaattd,
welke handeling de Romein met uitpuilende ogen gadesloeg
„Wat!sputterde de man Doch een dreigend opheffen van Eric's zwaard,
deed hem abrupt zwijgen.
„Dit is mijn mouw!" snauwde Eric met flikkerende ogen. ,Jk erken geen
mensenhandel! Vooruitga me voor naar de keizerIn diens tegenwoordig-
heid zullen wij deze zaak ophelderen!" Verschrikt week de Romein achteruit en
bedreigd door Eric's zwaard zette hij zich langzaam in beweging.
(Van onze Limburgse redacteur)
Binnen het kader van de Benelux
zullen geleidelijk ook de treinverbin
dingen NederlandBelgië verbeterd
worden. De spoorwegverbinding Maas
trichtLuik, een der belangrijkste van
ons land voor grensovergang, liet nog
veel te wensen over, vooral door de
dubbele douaneformaliteiten.
Konden deze in ons Eysden nogal tijd
rovend wezen, de reizigers waren ten
minste zo lang onderdak. In Visé ging
alles wel vlotter en gemoedelijker, doch
daar mocht men, weer of geen weer,
buiten staan. In 1914, bij de Duitse in
val, is het station aldaar verwoest. Het
werd nooit behoorlijk vervangen, al
bouwde men in de laatste tijd ook een
wachtkamer.
Toen ter vereenvoudiging der douane
formaliteiten tot een visitatiepost, als
tussen Antwerpen en Roosendaal, geko
zen moest worden tussen Eysden en
Visé, maakte laatstgenoemde plaats we
gens onvoldoende onderdak minder goe
de kansen. Vooral te Luik was men
daarover ontstemd en zag men er, zon
der veel reden, een nadeel in als de ge
zamenlijke visitatie te Eysden geschied
de. De keus is nu toch op Visé gevallen,
doch de Belgische Spoorwegen zullen
nu ook een nieuw station voor Visé gaan
bouwen.
„Een prachtkaasje, mevrouw! U ziet: zo wit afe boter!
Gesneden of aan. een stukje?"
Mevrouw ziet en koopt, maar als meneer 's avonds dat
ene losse plakje proeft, roept hij naar de keuken: „Wat is dat
voor kaas? Er is peen smaak aan!"
Dat klopt ook, want witte kaas moet wel „te jong" zijn:
zij is onvoldoende gerijpt. Van overheidswege is vroeger veel
gedaan om de warenkennim van zuivelproducten bij winkelier
en publiek te vergroten, maar toen deze campagne goed en
wel was ingezet, kwam de oorlog al.
Toc\ is het zo eenvoudig om langs deze weg meer van
kaas te leren, voldoende om voortaan te weten, dat u een goed
stuk kaas koopt, precies naar uw smaak.
Koning Nebucadnezar at al kaas, maar dat was geen
volvette Goudse. De Assyriërs en Babyloniërs. Egyp-
tenaren en Phoeniciërs maakten kaas door de melk te
stremmen en haar dan in de zon te drogen. Wij
leerden het kaaanaken van de Romeinen; ook het
woord kaas komt van het Latijnse „caseus". De
Hollandse kaas had eeuwen geleden al grote be
kendheid in de wereld. Wij mogen dan ook zeker
wel meer van kaas weten, dan hoeveel gram wij op
onze bon kunnen verlangen. Weet, wat u koopt, dat
is de strekking van dit artikel over de kaassoorten.
Het leven van een
doodgraver is vaak
zonder romantiek,
en dagelijks maakt de
man kennis met de ver
gankelijkheid van dit
ondermaanse leven, wan
neer hij het „In Paradi-
sum" hoort uitzingen over
de schamele resten van
degene, die eens „die of
die" is geweest, maar nu
slechts kan blijven voort
leven in vergeelde fami
lie-albums, op schoorste
nen of misschien zelfs in
literatuur en monumen
ten. Hij ontvangt zijn zwa
re last en laat ze zakken
in de kuil, die als laatste
verblijf op dit tranendal
geldt. 'Hij is de schovcn-
binder van de dood, die
zijn lugubere baas volgt
op de voet bij diens tocht
door het menselijke ko
renveld, dat te rijpen staat
in de ondergaande zon
van dit avondland. En hij
harkt de paden langs de
zerken, snoeit de bomen
en struiken en graaft de
groeven, keert de oude
graven en in de stille af
zondering, onder de hoge
peppels doet hij eenzaam
zijn verdienstelijk werk,
alleen met de doden die
hem geen vrees meer in
boezemen. Hij weet onder
elke zerk de overblijfselen
van een mensengeslacht,
waarvoor hij eerbied heeft
en wat hij bewaart. En zo
werkte de doodgraver van
Bennekom, die luistert
naar de poëtische naam
„Minne", waarmede hij de
liefdeloze dood de schrik
injaagt en hem ondanks
zijn grijze pruik onbe
vreesd doet zijn in zijn
werk met de doden. En
enige jaren geleden, toen
het volk der Hunnen ons
land alweer had verlaten,
met achterlating echter
van ontelbare doden, spit
te Jan Minne zijn doden
akker in 't vredige Ben
nekom om en verplaatste
hij het „HeldenfriedhoF'
dat op de schr >nste plek
van het Bennekomse nieu
we kerkhof lag, naar de
rand, een meer afgelegen
plek.
Op de 23ste November
van het onheilsjaar 1944,
toen het hele dorp Benne
kom reeds lang was geë
vacueerd, speelde een
compagnie „Fallschirm-
jager" met landmijnen,
welke zij in de korenmo
len moesten opbergen.
Maar hun spel eindigde
noodlottig en de hele
compagnie met korenmo-
En Minne vond die
Duitsers handige jongens,
die zich onder de ogen
van hun generaal hadden
laten begraven, maar in
wezen ,,'m in alle stilte
waren gepiept." Jan Smit
evenwel, die tijdens de
■oorlog opzichter op het
Bennekomse kerkhof was
en droomde van een groot
se Pruisische tijd, die toen
zou aanbreken, was erbij
toen de Duitsers, die bij
de vreeswekkende ont
ploffing waren omgeko
men, werden gekist. Hij
alleen mocht komen in
het toenmalige spergebied,
len en omliggende huizen waar de ramp plaats vond.
en al werd de lucht inge
blazen door een vreselijke
ontploffing. Alle dood
kistenmakers van Ede
werden aan het werk ge
steld en met een pompeu
ze Duitse begrafenis, waar
zelfs de generale staf een
afvaardiging stuurde, wer
den 77 Duitsers op het
kerkhof in Bennekom be
graven. In het midden
prijkte een prachtige zerk,
waarin de namen van
acht officieren waren ge
beiteld, die daaronder hun
laatste rustplaats zouden
hebben gevonden. Toen
Minne nu echter als de
doodgraver uit „Hamlet"
in de grond wroette om
deze Duitsers te verplaat
sen. vond hij onder de
grafzerk slechts één kist,
die prompt uit elkaar viel
en het was slechts wat
houtwol dat hij vond. geen
spoor van de acht officie-
En hij wist te verhalen,
dat de kapitein van de
compagnie, die een „hond
van een vent" was, acht
van zijn soldaten niet
meer kon terugvinden en
toen kleine gedeelten ver
pulverde lichamen in een
kist deed en deze als de
acht officieren identifi
ceerde. Hij zegt er bij ge
weest te zijn toen de kist
verder met houtwol werd
opgevuld. Maar „Minne"
de doodgraver, vond niets,
alleen een lege kist en
sprak over „handige jon
gens, die nu misschien
met Franco een biertje
drinken." De Rijksdienst
voor Identificatie en Ber
ging beschikt niet over
officiële gegevens over
dit geval en zo blijft het
een mysterie, wat wel niet
opgelost zal zijn, als deze
dienst de Duitsers op het
kerkhof van Bennekom
ren. En Minne vond het naar de verzamelbegraaf-
vreemd, maar ham de
planken van de kist bij
elkaar en zette ze tegen
het baarhuisje. Spoedig
daarop kreeg hij echter
bevel ook de acht officie
plaats voor Duitsers in de
Peel zal hebben overge
bracht, want zij zullen
niets anders vinden dan
wat planken als de resten
van een lege kist, die
ren te begraven, waarop Minne daar in de grond
hij de planken maar weer heeft gestopt.
in de grond stopte en er
een paaltje bijzette, No.
330/337.
Een mysterie, zoals er
zovele zijn in deze na
oorlogse wereld.
Als kaas drie weken oud is, komt ze
op de markt. Van drie tot zes weken is
ze jong, tot drie maanden belegen
en daarna mag ze het ere-praedicaat
oud dragen. Hoe ouder de kaas, hoe
duurder zij verkocht mag worden, om
dat zij zorgvuldig „gefokt" wordt, wat
arbeidsloon en pakhuisruimte kost en
bovendien wordt zij lichter door vocht
verlies. Jonge kaas is door haar hoger
vochtgehalte nog zo zacht, dat men met
de vinger de korst kan indrukken.
Daarbij geldt wel, dat hoe vetter de
kaas is, des te langer zij zacht blijft.
Er zijn ook kaassoorten, zoals de
Parmesaanse, die men wel 20 jaar oud
laat worden, zodat men haar alleen nog
maar geraspt of gemalen kan gebrui
ken. Zeer oude, harde kaas hebben de
Italianen ons in macaronischotels en in
sauzen leren waarderen
Wij kennen het best de platte
Goudse en de ronde Edammer.
De volvette Goudse is het typische pro
duct van de Hollandse en Utrechtse
boeren. Zij oefenen het kaasbedrijf uit
van vader op zoon en hun wekelijkse
rit met hun product, in de hoge houten
karren opgestapeld, naar de oude mark
ten van Gouda, Woerden en Bodegra
ven is een levendige traditie. Er is een
enorm verschil in smaak bij die vol
vette kaas. maar de handelaren weten
precies welke kaas „hun" boeren ma
ken.
De Edammer is een „evenwichtiger"
product, omdat zij thans bijna alleen op
de fabrieken gemaakt wordt. Edammer
is iets droger dan de boeren Goudse
en ook minder vet, al is dit verschil
tussen 40 en volvet zeer gering.
40 betekent 40 pet. vet in de droge
stof, volvet geeft 45 pet. aan. Eerst
groot verschil proeft men bij 20 kaas,
die vaak taai en smakeloos is en eigen
lijk als zij jong is gegeten moet wor
den. Deze 20 kaas, die fabrieken zo
wel in Goudse als in Edammer vorm
maken, was voor de oorlog voorname
lijk een exportartikel, nu hebben wij
deze kaas ook leren eten. Van onze
gehele kaasproductie in de dertiger ja
ren was maar iets meer dan 10 pet.
in 20 -f; de normale verhouding moet
zijn, dat van de tien Nederlandse kazen
vier volvet zijn, vijf 40 en één 20
De keuze van Edammer of Goudse is
een kwestie van smaak en van wat
men gewend is. Men moet beide soor
ten proberen en waarderen. Daarnaast
zijn in onze kaashandel nog enkele min
der bekende, doch bijzonder smakelijke
soorten, zoals de Friese nagelkaas, die
men beslist eens vragen moet. Deze
nagelkaas met haar kruidnagelen is
meestal zachter dan de zeer bekende
Leidse of sleutelkaas met de komijntjes.
Deze kaas is genoemd naar de streek
waar zij het eerst gemaakt werd en dat
is al heel lang geleden. Nu maken de
grote Friese fabrieken ook komijne
kaas en die is zelfs in 20 heel goed
te eten.
Of de kaas uit Friesland erf uit Hol
land komt is gemakkelijk te onderschei
den. In de korst van de kaas is namelijk
een plaatje van caseïne aangebracht,
waarop de cijfers en letters staan. Die
worden door de kaascontróle-stations
hB4350
uitgereikt en zo'n
plaatje, het kaas-
merk, moet uw
garantie zijn. Er
zijn sinds kort nieu
we kaasmerken in
omloop gebracht,
met het oog op de
internationale her
kenning van het
product, voorzien
van het woord Hol
land. Afbeeldingen
ervan ziet men
hierbij afgedrukt.
Onder het woord
Holland staat het
seriecijfer met de
initialen van het
contrólestation. Een
U betekent Utrecht.
F Friesland, NH
Noord-Holland, HB
Zuidholland - Bra
bant. Ook het vet
gehalte, volvet, 40
-f of 20 is op het kaasmerk vermeld.
Natuurlijk vindt men deze merken
niet op de gesmolten kaas. die als blok-
kaas, korstloze of smeerkaas en zelfs
als rookkaas in de handel wordt ge
bracht. Heeft een kaas zodanige gebre-
kén, dat zij bezwaarlijk nog in de win
kel verkocht kan worden, dan stuurt
men haar naar een kaassmelterij, waar
de bovengenoemde producten gemaakt
worden. Gesmolten kaas is een hoog
waardig voedingsmiddel, er zit geen
„rommel" in, zij mist alleen het „karak
ter" van een natuurkaas.
Wij kennen ook buitenlandse kaas
soorten, die op het ogenblik alleen moei
lijk of in het geheel niet te krijgen zijn!
De vermaardste soorten zijn:
uit Frankrijk de Camembert en de
Brie, die in de streek bij Parijs gemaakt
worden en de Rochefort (schapenkaas)
uit Zuid-Frankrijk: pittige kazen, on
ooglijk van uiterlijk;
uit Engeland de Stilton (die op Gor
gonzola lijkt) en de Cheshire;
uit Italië de Parmesaanse en de Gor
gonzola;
uit België de Limburger;
uit Duitsland de Tilsiter en
uit Zwitserland de Emmenthaler
(Gruyère).
Deze buitenlandse kazen worden dik
wijls opzettelijk in een schimmelige om-
gewing gefokt, om daardoor een pikante
smaak op te wekken. Een algemene op
vatting is evenwel dat geen kaas zo wei
nig „verveelt" als de goede, ouderwetse
Edammer en Goudse.
Maar ook onze kaas kan wel eens slecht
zijn. Evenals de mens, heeft de kaas ook
ziekten en gebreken. Kaas wordt immers
van melk gemaakt en de kwaliteit van
het gras kan al invloed hebben op de
smaak van de melk, die men dan weer
in de kaas terugvindt. In melk zijn bac
teriën; goedaardige en soms wel eens bo
ze bacteriën, die het rijpingsproces van
de kaas beïnvloeden.
De kaas wordt gerrfaakt door bakken
melk door lebferment (uit de kalveren-
maag) te doen stremmen. Als het vocht
er dan uitgelopen is. houdt men een dik
ke brij, de wrongel, over en die wordt in
de vormen (Goudse of Edammer) ge
kneed, daarna gepekeld en tenslotte op
houten stellingen te drogen gezet. Dan
begint het rijpingsproces en hoe zich dat
precies voltrekt, weet men nog niet Het
resultaat treft men evenwel in de winkel
aan; een voortreffelijke kaas. een goede
en ook wel eens een slechte. Als er
scheuren in het zuivel (dat is de vak
term voor de kaas binnen de korst) zijn,
noemt men de arme kaas een „knijper"
en dan moet men haar niet kopen, even
min als een Goudse met tal van onregel
matige gaatjes in het zuivel. Een en
kel. mooi. rond „vetgaatje" mag er ge
rust in zijn. doch zo'n sponzige kaas
moet U beslist niet nemen. Als de kaas
nog witte randen bij de korst heeft is
zij „onrijp" en cfus zonder enige smaak
en zo zijn er tal van gebreken, met
vreemde namen als „boekelscheurtjes",
„grofgaterig". die U zeker niet hoeft te
weten. Als U tegenover de winkelier
toont dat U er „iets" van weet en vooral
als U belangstelling toont, zal hij zijn
product ook met veel meer toewijding
en liefde verkopen. En ook daarom gaat
het!
Het secretariaat van het Bisdom
Haarlem maakt bekend, dat de „Kleine
Bloemzusters van St. Franciscus, Rot
terdam-Maas" niet bestaan en dat de
brieven, die onder die naam in omloop
zijn gebracht, niet de minste waarde
hebben en vernietigd kunnen worden.
neem TIJDIG
ZWITSAl FABRIEKEN APELDOORN
Vertaling van Pauline Fellinga
46
„Allemaal hier. behalve haar man,"
zei hij, hard fluisterend. „Die Potter is
hier géweest, maar hij is weggegaan.
Sergeant Buck keek over zijn schou
der naar de man, die uit de auto kwam.
„Ze zeggen dat hij last had van de
warmte. Ik ben naar de club gegaan.
Hij had twee pure whisky's genomen,
wat-ie nog nooit gedaan heeft, zolang
de barman zich herinneren kan. Hij zegt
dat-ie nooit een borrel neemt in zijn
werk."
Hij ging wat op zij toen dr. Potter
aankwam. Hij 'zag er bepaald vervallen
uit.
„Elsie Carter zei, dat je me hebben
moest," begon hij, zijn voorhoofd afve
gend. Hij keek vragend van mij naar
kolonel Primrose „Wat is het heet!"
Sergeant Buck had heus niet naar de
club-bar hoeven te gaan. Potter's adem
zei genoeg.
„Ik moest u hebben, dokter," zei ko
lonel Primrose.
„Zelfs als hij iets geweten had, zou
één blik op sergeant Buck's granieten
gezicht waarschuwing genoeg geweest
zijn of anders een blik op mijn ge
zicht dat er iets bijzonders voor hem
weggelegd was.
„Komt u binnen, alstublieft."
Kolonel Primrose ging voor. -Ik wist
dat hij dr. Potter bespiedde als een
havik, iedere aarzeling, iedere nerveuze
trekking in handen en gelaat waarne
mend. Als ik gedurfd had, zou ik geroe
pen hebben, dat zij daar dood lag. Maar
ik deed het niet. Ën onwillekeurig dacht
ik. dat hij het wist. hoe dan ook, al was
het onmogelijk.
Hij ging met hen mee. Ik bleef ach
ter, kijkend naar de pijnlijke optocht
door de veranda en de deur, die sergeant
Buck openhield. Hij zou haar na een
paar stappen moeten zien, door de open
slaande deuren, waar ze lag! Ik keerde
me af. Ik kon het niet verdragen, dat
dit alles in mijn huis gebeurde.
Toen kwam er een kreet en verwarde
stappen en een hysterisch gestamel; en
toen ik me omkeerde, probeerde dr. Pot
ter zich weg te trekken, terwijl sergeant
Buck hem vasthield. Mr. Parran met
twee van zijn mannen waren op de ve
randa. Toen was er opeens geen ver
warring meer, dr. Potter zakte neer in
een stoel, zijn hoofd is zijn handen. Mr.
Parran stond over hem gebogen.
Ik ging de veranda op. Adam Potter's
gezicht was ellendig.
„Ik heb het niet gedaan! Ik zweer bij
de hemel, dat ik het niet gedaan heb!"
riep hij. Hij beefde als een riet.
„V bent hier voorbijgekomen en hebt
haar gezien. U kwam terug en ver
moordde haar.'-'
„Niet waar! Ik zweer bij de hemel,
dat het niet waar is!"
„U hebt haar een slag met een voet
schraper gegeven."
„Neen, neen!"
„Wanneer hebt u haar gedood?"
„Ik heb het niet gedaan, ik heb het
niet gedaan, zeg ik u!"
Mr. Parran boog zijn mager gezicht
naar hem over. „Vóór u een borrel nam
of er na?"
Ik keek boos naar kolonel Primrose.
Dc* man was niet in conditie voor zoiets.
„Hoort u eens. dr. Potter," zei hij
zacht. „We weten dat u passeerde in uw
auto, terwijl zij achter met Julius
praatte."
Dr. Potter knikte dof.
„Ik dacht dat ik gek werd," mompelde
hij. „Ik dacht dat ik gek werd."
Parran keek veelbetekenend kolonel
Primrose aan, die licht zijn hoofd
schudde.
„Wist u dat zij het was?"
Dr. Potter knikte. „Maar het kon niet;
ze kon niet lopen! Ze is in geen jaren
uit geweest! Ik dacht dat ik hallucina
ties had!"
„Wist u dat ze al eerder uit was ge
weest?"
Dr. Potter staarde de Officier van
Justitie aan. „Neen, neen!"
„Dat ze u bespionneerd heeft de vori
ge nacht? Toen u Sandra Gould doodde?"
Dr. Potter schudde stom zijn hoofd.
„Goed," zei kolonel Primrose „Goed.
Rustig aan maar."
Dr. Potter leek te ontwaken uit een
versuffing. Hij streek zijn hand over
zijn voorhoofd en bevochtigde zijn lip
pen.
„Neen, neen," zei hij. ..Ik zeg u, dat
ik haar zag, maar ik geloofde niet, dat
zij het was. Ik dacht, dat ik ziek was.
Ik ik heb in geen nachten geslapen."
Mr. Parran boog zich weer naar voren.
„Een slecht geweten?" vroeg hij.
Dr. Potter zag hem rustiger aan, met
iets van zijn normale gelaatsuitdruk
king. Hij glimlachte zelfs een beetje.
„Neen," zei hij. „Mijn patiënten hebben
babies gekregen."
„Waar was u Zaterdagnacht, dr. Pot
ter?" vroeg kolonel Primrose. „Na de
bootepisode op de club? Toen uw vrouw
zonder énige twijfel buitenshuis was?"
Langzaam daagde een' licht in dr. Pot
ter's holle ogen.
„Dus dat is het dus," zei hij, half in
zich zelf. Hij keek kolonel Primrose
open aan.
Ik werd opgebeld op de club vlak
nadat het orkest kwam, voor week-end-
gasten in Nag's Head. Het eerste kind,
en ze riepen me uren voor ze me nodig
hadden. ïk telefoneerde Maggie van de
club, toen probeerde ik, haar te berei
ken op Nag's Head, om één uur, om te
zeggen dat ik waarschijnlijk niet voor
de morgen thuis zou zijn. Ik kon haar
niet krijgen Ik was er ongerust over,
maar ik kón niet weg. Toen ik terug
kwam. om 3.30, zei ze. dat de telefoon
niet gegaan was. Ik nam aan. dat ze ge
slapen had en het niet had gehoord."
„Zei u er niets meer over?"
„Neen, neen. Ik een andere verkla
ring kwam niet in aanmerking, zeg
ik u!"
Dr. Potter rilde, wenkend naar de
huiskamer. „Maar waarom moesten
ze Maggie dat aandoen? Ik begrijp het
niet."
„Ze was buiten om een oogje op u te
houden," zei de Officier van Justitie.
„Ze dacht dat u een laat afspraakje had
met Sandra Gould Men heeft haar zien
twisten met Sandra bij de garage, op
de tijd dat de moord plaats vond. Was
u daar ook?"
Potter's geel, mager gezicht kleurde
opeens toornig rood. Hij beheerste zich
met moeite en schudde zijn hoofd.
„Ik begrijp het volstrekt niet," zei
hij tegen kolonel Primrose. „Ik heb San
dra veel ontmoet, als arts en in gezel
schap. Maggie gedroeg zich nooit of ze
praatjes gehoord had. De hemel weet,
dat er altijd genoeg gekletst wordt, over
allerlei. Maggie klaagde alleen omdat
niemand haar wat vertelde."
„Hebt u niets ongewoons aan haar ge
merkt de laatste tijd
Hij schudde moe zijn hoofd.
„Ik denk dat ik niet meer in staat was
tot opmerken. Ik zie zoveel ziekte, wer
kelijk en denkbeeldig. Ik raak er aan
gewend, zeker. Maggie was niet ziek; ze
had zich alleen laten gaan, neurotisch,
niets te doen; verlangen om sympathie
te wekken om zich zelf te dramati
seren. O, ik denk dat ze heel anders was
geworden, als ik een modedokter was
geweest in Baltimore, inplaats van een
plattelandsdoktertje."
(Wordt vervolgd)
Beurzen voor muziekstudie zullen ook
dit jaar van rijkswege beschikbaar wod-
den gesteld aan on- of minvermogende
jongelieden van Nederlandse nationali
teit, die bijzondere muzikale aanleg be
zitten en die zich aan de muziek als
vakbeoefening willen wijden. Verder
zullen één of meer beurzen beschikbaar
worden gesteld ten einde belangstellen
den, die daartoe financieel niet bij
machte zijn, in de gelegenheid te stel
len een hier te lande met succes vol
brachte vakstudie in het buitenland, on
der leiding van een kunstenaar van in
ternationale betekenis, af te sluiten.
Wie voor bovengenoemde beurzen in
aanmerking wensen te komen, dienen
gezegelde verzoekschriften daartoe voor
1 Maart a.s. in te zenden aan de minis
ter van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, p.a. Dep. van O., K. en W„
Prinsessegracht 21, 's-Gravenhage.
Het bestuur van de Katholieke Ge
zinszorg in het bisdom Haarlem heeft
aan de volgende gezinsverzorgsters, die
na haar opleiding het praktijkjaar heb
ben voleind, het landelijk diploma „Ge
zinsverzorgster" uitgereikt: J. M. v. d.
Beek, Den Haag; M. A. Berghuis. Am
stelveen; C. Groen, Amsterdam; I. Ho-
genbuch. Naaldwijk; C. M. de Koning,
Vijfhuizen; M. E. Peeters, Oegstgeest;
F. C. L. Rethans, Den Haag; P. Ros
bergen, Boskoop; E. J. van Tol, Nes
a. d. Amstel; M. C. v, d Vooren. War
mond; M. M. Weel, Heerhugowaard;
G. G. Bekedam. Rotterdam; A. T.
Boing. Halfweg; J- M. M. Hettinga,
Amsterdam; A. de Koning, Vijfhuizen;
W. C. Kwakkenbos. Woerden; A. Pe-
ters-Sengers, Wychen; L. de Roodt,
Rotterdam; C. C. v. Ruyven. Poeldijk;
P. G. Valkering. Limmen: G. T. Visser,
Hoogkarspel; C. C. v. d. Winkel, Den
Haag.
De Centrale voor Volkskunst, onder
leiding van Bèr Höllewijn, gevestigd in
het Pesthuys - te Maastricht, die voor
dien samenwerkte met de Culturele
Raad voor Limburg, zal voortaan geheel
zelfstandig optreden. De Centrale zei
dus, ten behoeve van de onder haar be
heer staande afdelingen, rechtstreeks
bij Rijk, provincie, gemeenten enz. ver
zoeken om subsidie indienen
