Martelaar
Vandaag staat de Prins-Primaat van Hongarije
Mgr. Josef Mindszenty terecht
Russische politie in Boedapest
f1
SCHERPE CENSUUR OP KATHOLIEKE PERS
Honderden Katholieke organisaties opgeheven
Barankovics gevlucht
Ontmoeting in Menumbing tussen
B.F.0. en Republikeinse leiders?
Kardinaal Mindszenty
over democratie -
ACHESON TEGEN ONTMOETING TRUMAN-STALIN
Rusland speelt politiek spel met vrede als inzet
l:
a
Sf
Ontploffing in een
ziekenhuis
Tot hoofd en hart
33
Mindszenty „Geloof km
verklaringen niet"
MAURITIUS EN K.I.M.
35 persplaatsen
Zijn strijd tegen
staatsonderwijs
Hij wilde geen verraad
Het weer
Antwoord op brieven van Sukarno en Hatta
J
Waarom via persbureau?
J
DONDERDAG 3 FEBRUARI T949
BUReAUX van redactie en administratie
72ste JAARGANG No. 24375
124 I
°rd.
^"Franeker" op Mauritius
Hedenmorgen om 9 uur is in hei gerechtsgebouw ie Boeda
pest hei schandelh'ksie proces der moderne geschiedenis,
hei proces iegen Kardinaal-Prins-Primaai Mgr. Josef Mind
szenty, begonnen. Mei de Kardinaal zullen nog zeven andere
personen ierechi siaan, onder wie de privé-secreiaris van
de Kardinaal, dr. Andreas Zakar. Allen worden zij beschul
digd van samenzwering iegen de Hongaarse republiek,
spionnage, poging ioi hersiel van de Habsburgers na een
eventuele derde wereldoorlog, en iensloiie van zwarie
handel in buitenlandse valuta.
Als verdediger is aan de Kardinaal door hei mipisierie van
Jusiiiie toegewezen dr. Kalman Kiczko.
EXCOMMUNICATIE
Laatste vraaggesprek met Mindszenty
Verpleegster ernstig getoond
Kabinet Pasundan
zonder program
Een herderlijke
brief
De Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken,
Dean Acheson, heeft gisteren
punt voor punt het laatste
„vredesaanbod" van Sialin
van de hand gewezen en
zich tegenstander verklaard
van een ontmoeting tussen
Truman en Sialin.
Amerikaanse persstem
Weer een bon voor
S inaasappelen
SMEDESTRAAT S - HAARLEM
'««efoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: J. 3. W. Boerrlgter.
Hoofdredacteur: Drs. H. van Ru»,
wnd. hoofdredacteur: W. Se verin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
I 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
31/1
55.
53 H
254
35?'
40 tl
39 tl
234
Tl*
Vandaag begint te Boedapest het
met duivelse listigheid, bedrog
en leugen wekenlang voorbe
dde proces tegen Zijne Eminentie
•ozef Kardinaal Mindszenty. Het doel
yan dit zogenaamde proces is duide-
H!k: een der laatste bolwerken van
'erzet tegen het communisme in
Hongarije moet worden opgeruimd,
«een middel wordt te laag geacht
dit te bewerken. Zeker zal de
kele wereldpers in grote opmaak het
yerloop van dit proces publiceren;
*ele bladen zullen onomwonden van
Jjln afkeer en walging getuigen, an-
a®re zullen een laffe voorzichtigheid
^trachten of openlijk, en stellig te-
8en beter weten in, zich in dienst
stellen yan de communistische pro-
Uganda. Want het is immers maar
41 te duidelijk, dat dit een show-pro-
moet worden dat de ware bedoe-
Jjftgen der communisten moet camou-
^eren.
Men kan zich afvragen of het niet
Peter ware zich hiertegenover op het
standpunt te plaatsen dit leugen-pro-
hetzij volkomen te negéren, het-
met de uiterste soberheid te be
handelen. Het eerste zou o. i. in
^aen enkel opzicht verantwoord zijn,
"®rwijl het laatste gevaar kan ople
gen, aangezien een groot deel van
?et publiek tegenover het luid ver
kondigen van de leugen een even
"adrukkelijke verkondiging van de
baarheid van node heeft. Want er zal
£ngetwijfeld een grote mate van cri-
~sphe zin vereist worden om een
juist onderscheid te maken tussen
oogen, schijn en de klaarblijkelijke
aarheid.
Uit onderscheid zal wellicht wor-
I 1 bemoeilijkt door de te verwach-
,en „zelfbeschuldigingen" van de we-
onlang gemartelde Kard. Mindszenty,
^'ens geestelijke weerstand, zoals
öze lezers maar al te zeer bekend is,
j lQt duivelse middelen waarschijnlijk
gebroken.
needs in het eerste uur van dit pro-
hebben wij de rampzalige uit-
,e5king van deze methodes in de
j-Oekentenis" van de Kardinaal kun-
constateren.
wat zich thans in Hongarije af-
Peelt is in wezen niet verschillend
an de vervolgingsdaden uit de tijd
eerste Christenen, al is er een
u°' Vefschil in toeleg en middelen.
Wanneer wij Kard. Mindszenty een
Pftelaar noemen, kiezen wij dan
j, k het juiste woord en geven wij
6Pi ook de juiste eer.
vierhonderd millioen katholieken
°!asn dit proces gade; vierhonderd
jï.'Üioen katholieken bidden tot God.
Hj zal hun gebeden verhoren, zoals
®Heen Hij in Zijn ondoorgrondelijke
raadsbesluiten zal weten, dat het 't
■^ste is voor Kerk en mensheid,
ten **4 volgens Zijn beloften de poor-
Ivor it r Mei niet zouden vermogen,
at zeker niet toegestaan aan een
„°.eP ontaarden, die met duivelse
J~eg te werk gaan en tenslotte hun
geh ondergang niet zullen ontlopen.
te"M°cht u vernemen dat ik beken-
hphSeTl heb afgelegd of verklaard
mijn waardigheid neer te leggen,
*al don zulks slechts het gevolg
bit 2^n van menselijke zwakheid."
en; Verhlaarde Kardinaal Mindszenty
jt9e tijd geleden in een brief, die
bisSs, geheime kanalen de Hongaarse
9Q7i° bereikte. Hij voegde er
tier toe: 'Jh achl bij voorbaat een
J'Jelijke verklaring van nul en ge-
t tvaarde."
tfoiZe tuthentieke, nog in vrijheid
hgte fBde, getuigenis moet ons bij
va» en van het uitvoerig verslag
y,/? de rechtszitting, welk verslag
iijf °uze lezers ondanks de afschuwe-
tyg en diep tragische inhoud niet
d„rnen te mogen onthouden, voort
and scherp voor ogen staan,
men
i
digVkerwys door middel van het toe-
herinnert zich hoe onlangs
dip-, -V- WW ...-W.W.W. WW.,. -WW
Wi van het praepp.raat actedron
dij zou worden gemaakt. Boven
trok *s de Kardinaal blijkens be-
- Uio5are berichten, waarin onder
van een ononderbroken ver-
OqP1" van 82 uur werd gesproken,
Zio 7tlet andere middelen onder zeer
are geestelijke druk gezet.
®ngelse minister van Buitenlandse
aKeril Be vin, heeft Woensdag in het
Jnis een voorstel verworpen, vol-
«etwelk hij de K.L.M. behoort te
u«k n 1164 eiland Mauritius te ge-
^lat" Engeland, zo zeide hjj, is tegen
erale sancties.
jNse Nederlandse regering heeft de En-
i 1 Bregering de verzekering gegeven,
en militair personeel, wapens of
°Ute ederen door vliegtuigen op deze
Op auÜen worden vervoerd.
4ike T Vraa§ van het links onafhanke-
Uabourhd Platts-Mills of Bevin niet
r* was, dat het veiliger zou zijn
u.aerlandse luchtvaartmaatschappij
~°g -Pdingsverbod op te leggen met het
<jejj bet feit, dat India en Pakistan
antwoordde Bevin: De Engel-
ah c.r.mg zou volgens de overeenkomst
rj°ate V.lcaë° niet de Nederlanders deze
sa ov n verbieden, tenzij, volgens
cH2pi?reenkomst, Engeland eveneens
GD Prnnl.MÜlr /lit amIa^J/.
cn Frankrijk dit verbod oplegde.
•Thomas Moore (conservatief)
°f het geen vriendschappelijke
Oh'Beh U,iZ'-'n de Nederlandse regering te
Udr, terroristen in Indonesië te
- kken. Hierop gaf Bevin geen
^."H-L.M.-Constellation „Franeker",
jje°®PS(tagmiddag onder gezagvoer-
W -Haas van het vliegveld Kemajo-
®atavia startte voor de vlucht
t>t wiland: is op Mauritius geland.
f» Vfa estel dat drie ton post en een
l^^hli v^t aan boord heeft, zal waar-
bdenJ Zaterdagmorgen op Schiphol
be'***!
V&baw^hvel is gisteren benoemd tot
L aadf10 gedMegeerde bij de
Schandelijkste proces der moderne geschiedenis
Kardinaal Josef Mindszenty, primaat
van Hongarije, trad om 9.05 uur plaat
selijke tijd de rechtszaal van de speciale
volksrechtbank te Boedapest binnen.
De kardinaal was gekleed in een een
voudig zwart priestergewaad. Hij zag
bleek.
De president van de rechtbank, Vilmos
Olty, verzocht hem naar de microfoon
in het midden van de zaal te gaan en
naam, leeftijd en beroep te noemen. Met
duidelijke stem zei de kardinaal, dat hij
29 Maart 1892 was geboren en dat zijn
vaders naam Johann Pehm was. Op de
vraag naar zijn beroep antwoordde hij
„Prins-Primaat van Hongarije, Aarts
bisschop van Esztergom."
Het proces nam een sensationele wen
ding, toen de president een brief van
de Kardinaal aan de Hongaarse minister
van Justitie, Istvan Ris, voorlas, waarin
de Kardinaal verklaarde schuldig te zijn
en verzocht de actie tegen hem te staken
op voorwaarde, dat hij tijdelijk zou af
treden als Prins-Primaat van Hongarije.
Na de voorlezing van deze brief
stond de Kardinaal op om te verkla
ren, dat hij de brief eigenhandig ge
schreven had en uit vrije wil.
In de brief werd gezegd, dat hij in
staat was geweest om de gehele kwes
tie nog eens te overwegen, zowel de
beschuldigingen tegen hem als de be
trekkingen tussen Kerk en Staat. Op
grond daarvan verklaarde hij zich
schuldig aan het tenlaste gelegde.
„Ik wens bij te dragen tot de alge
mene vrede en ik verzoek derhalve tot
opschorting van het proces." In de brief
zegt de Kardinaal verder, dat hij in
de afgelopen 36 dagen tijd heeft gehad
om de zaak nog eens te overwegen en
dat hij tot de overtuiging gekomen
was, dat „tengevolge van mijn activi
teit een overeenkomst tussen Kerk en
Staat is verhinderd."
De zitting werd hierop verdaagd om
het verzoek van de Kardinaal te over
wegen.
Van bevoegde zijde verneemt het
A.N.P., dat het hoogst onwaarschijnlijk
is, dat de Kardinaal een dergelijke ver
klaring vrijwillig zou hebben afgelegd,
aangezien hij de bevoegdheid mist, zon
der toestemming van Rome afstand te
doèn van zijn waardigheid als Prins-
'Primaat.
Onder de andere beklaagden bevinden
zich de secretaris van de Kardinaal, dr.
Andras Zakar, de katholieke professor
JusAin Baranayi, de vroegere katholieke
hoofdredacteur dr. Laszlo Toth, en prins
Paul Eszterhazy, voor de oorlog de rijk
ste landeigenaar in Hongarije. Allen
worden van verraad beschuldigd.
De openbare aanklager is dr. Marton
Bodonyi.
Het gerechtsgebouw wordt zwaar be
waakt door politie in het grijs, die met
tommyguns is bewapend. In de rechts
zaal zelf zijn echter geen gewapende
wachten te zien. In de bank achter de
beklaagden zitten zes jonge detectives in
burger.
Van Vaticaanse zijde is hiet proces
tegen de Kardinaal bestempeld als „de
grootste belediging van de Katholieke
Kerk sedert de deportage van Paus
Pius VII door Napoleon."
„Dit proces doet denken aan de haat
van het Sanhedrin, de spot van Herodes
en de onrechtvaardigheid van Pilatus,"
aldus de verklaring.
De „Osservatore Romano" schrijft,
dat niet Mindszenty, doch zijn rechters
terecht zullen staan.
In verband met het proces heeft de
Hongaarse regering uitgebreide veilig
heidsmaatregelen genomen. De regering
heeft een grote politiemacht in Boeda
pest samengetrokken. De openbare ge
bouwen staan onder bewaking van ge
wapende troepen, onder de controle
van communistische commissarissen
van politie. De gewapende leden van
de Communistische Party zijn alien in
alarmtoestand.
Dinsdag zijn de politie en de rode
troepen begonnen met de „zuivering"
in Boedapest en in andere steden. On
geveer 200 personen zijn, verdacht van
activiteit tegen de regering, naar de
concentratiekampen in Oosteiyk Hon
garije getransporteerd.
Wij vernemen uit Boedapest, dat van
nu af politieke zaakgelastigden van de
Sovjetregering het onderzoek hebben
overgenomen in het proces tegen Kar
dinaal Mindszenty. Hiervoor is een
groep van vierhonderd beambten van
de Russische politieke politie in Boeda
pest aangekomen. Deze agenten zijn op
verzoek van Rakosi naar Hongarije
gezonden ter versterking van de Hon
gaarse politieke politie, daar Rakosi
van mening was. dat de Hongaarse po
litie niet sterk genoeg was voor de
campagne tegen Kardinaal Mindszenty
en de algehele liquidatie van de katho
lieke „reactie".
Vijf en dertig van de tachtig plaat
sen, die beschikbaar zijn in de zaal.
waar het proces tegen Kardinaal
Mindszenty zal worden gevoerd, zijn
toegewezen aan de buitenlandse pers en
haar tolken, aldus heeft een woord
voerder van het Hongaarse ministerie
van Buitenlandse Zaken medegedeeld.
De aangewezen zaal was de grootste,
die in het gerechtsgebouw beschikbaar
is, doch het was onmogelijk geweest
alle correspondenten, die om een visum
verzocht hadden, toe te laten. Alle
grote Westerse persbureaux zouden
vertegenwoordigd zijn, aldus de woord
voerder.
Over degenen, die verantwoordelijk zijn
voor het proces tegen Kardinaal Mind
szenty. zal de zwaarste straf worden uitge
sproken, die de Katholieke Kerk kent, n.l.
de excommunicatie.
Op 28 December heeft de Congregatie
van het Consistorie formeel gedecreteerd,
dat allen, die rechtstreeks of indirect bij
de arrestatie van de Primaat van Hongarije
betrokken zijn. in de kerkelijke ban zullen
worden gedaan.
Aan Josef, Kardinaal Mindszenty is officieel ten laste gelegd, dat hij van
Hongaarse adellijke afstamming zou zijn. Dat is natuurlijk een ernstige beschul
diging in een volksrepubliek, die de adel als haar doodsvijand beschouwt, maar
die niettemin bijzonder trots is op het feit, dat zij een communistische graaf ali
gezant in Parijs heeft zitten en een communistische vorstin benoemde tot gezante
in Washington. Kardinaal Mindszenty heeft zich intussen als Bisschop en Primaat
van Hongarije nooit beroepen op zijn adellijke afkomst. Hij is integendeel een
uiterst eenvoudig en sober levend man, hoog en ascetisch van gestalte en met
een zeer fijn besneden gelaat, waarin twee donkere ogen de bezoeker door
dringend kunnen aanzien. Als hij in heel zijn houding en gebaar een aristocraat
is, dan is hij op de eerste plaats een aristocraat van de geest, een man van grote
eruditie, ervaring en levenswijsheid. Diplomaat is hij slechts in zo verre hij zijn
ivoorden wikt en weegt en zijn uitspraken uiterst zorgvuldig formuleert. Maar
deze uitspraken zijn dan ook scherp en laten geen enkele twijfel aangaande
de bedoeling, die er in ligt opgesloten. Hij is bovendien een man van onver
zettelijke beginselen, die onder geen enkele voorwaarde voor onrecht of geweld
wijkt, die nooit marchandeert, wanneer er beginselkwesties op het spel staan
en die een vijand is van het compromis, dat door zwakkere en politiserende
figuren in het Hongaars Katholiek leven steeds weer wordt nagestreefd. Deze man
staat in een hevig bewogen en voor de Hongaarse Katholieken uitermate zorg
wekkende tijd aan het hoofd van de Katholieke Kerk in Hongarije. Het was
onvermijdelijk, dat de haat van de vijanden dezer Kerk zich vooral tegen hem
zou richten en dat de communisten zich van elk middel zouden bedienen, om
zich van deze geduchte tegenstander te ontdoen.
Het is opvallend geweest, dat in het
door de Hongaarse regering uitgegeven
geelboek over wat zij betitelt als de
„zaak-Mindszenty" met geen eI1^el
woord wordt gerept over de werkelijke
oorzaken en achtergrond van het con
flict tussen de Katholieke Kerk en de
Hongaarse staat, dat uiteindelijk geleid
heeft tot de gevangenneming van de
Primaat van Hongarije.
Wij menen daarom goed te doen hier
ter vergelijking met de beschuldigingen,
die tegen de Kardinaal worden inge
bracht, de korte inhoud nog eens af te
drukken van het vraaggesprek, dat onze
redacteur C. de Groot in de afgelopen
zomer te Boedapest met Z. Eminentie
mocht hebben en waarin Kardinaal
Mindszenty een zeer duidelijke en open
hartige uiteenzetting heeft gegeven van
de bezwaren, die de kerkelijke overheid
in Hongarije koestert tegen het beleid
van de Hongaarse regering.
Voor zover bekend is dit interview
het laatste vraaggesprek met de Kardi
naal geweest, dat in de Westerse pers is
verschenen. Sindsdien is de door Z. Em.
geschetste toestand alleen nog maar ver
slechterd. Het bijzonder onderwijs is in
Hongarije genationaliseerd en duizen
den religieuzen en priesters, die zich
aan de opvoeding van de Hongaarse
jeugd wijdden, hebben deze taak moe
ten opgeven. De enkele katholieke week
blaadjes die in Hongarije nog bestonden
zijn opgeheven. De organisatie van de
Katholieke actie is nog meer beknot.
Uit dit interview bleek overigens reeds
toen zeer duidelijk aan welke verdruk
king het Katholieke volksdeel in Hon
garije bloot stond. Thans is de Kardi
naal, die onvervaard opkwam tegen
dit onrecht, zelf het slachtoffer van de
communistische tyrannie geworden.
De vragen en antwoorden van het
vraaggesprek, die door onze redacteur
op uitdrukkelijk verzoek van de' Kardi
naal, letterlijk en onverkort werden ge
publiceerd, luiden als volgt:
Kan Uwe Eminentie ook zeggen, of
de Katholieke Kerk in Hongarije het
nieuwe regiem heeft erkend, en, zo niet,
wat daarvan de redenen zijn?
De Katholieke Kerk in Hongarije
is niet tegen de democratie gekant en
bestrijdt deze ook niet, zoals van be
paalde zijde wordt gesuggereerd. Het
Episcopaat koestert echter enkele be
zwaren tegen de huidige regering. Het
eerste daarvan is, dat de Hongaarse
republiek geen diplomatieke betrek
kingen onderhoudt met het Vaticaan.
Het tweede is, dat er in Hongarije, hoe
wel de bevolking er overwegend katho
liek is, practisch geen katholieke pers
wordt toegelaten.
Op het Uno-congres te Genève in
zake de persvrijheid is van officiële
Hongaarse zijde medegedeeld, dat de
Katholieke Kerk in Hongarije beschikt
over negentien bladen.
Er bestaat in heel Hongarije geen
enkel katholiek dagblad. In Augustus
van verleden jaar heeft de minister
president toegezegd, dat de regering
toestemming zou geven tot de uitgave
van een katholiek dagblad. Die toe
stemming is nooit gekomen. De katbo-
Istvan Barankovics, oppositie-leider
in het Hongaarse parlement, is na uit
Hongarije te zijn gevlucht, te Wenen
aangekomen.
Hij verklaarde, dat hij zijn katholieke
volksdemocratische partij had ontbon
den, omdat hij zijn principes liever niet
in gevaar wilde brengen. Barankovics
verwees in een te Wenen afgelegde ver
klaring naar een rede in het Hongaarse
parlement van vorig jaar December,
waarin hij zeide, dat de politiek der
regering, die alle elementaire mense
lijke. vrijheden vernietigt", zijn partij
belette normaal te functionneren. Daar
om wilde hij de partij vóór Kerstmis
ontbinden. De regering wilde dat ech
ter niet toestaan voordat het proces te
gen Kardinaal Mindszenty een aanvang
zou nemen.
De Hongaarse vice-premier, Rakosi,
deelde Barankovics verleden week
Woensdag mede, dat het ontbinden van
de partij slechts kon worden toegestaan,
indien Barankovics een verklaring uit
gaf, dat de houding van het Vaticaan in
de zaak-Mindszenty het de partijleden
onmogelijk had gemaakt goede katholie
ken en goede Hongaren te zijn.
Barankovics zeide verder; „Ook gaf
Rakosi te kennen, dat een Katholieke
Kerk, afgescheiden van Rome, niet in
strijd was met de bedoelingen van de
regering. Ik antwoordde, dat ik altijd
trouw zou blijven aan mijn godsdienst.
Ik deelde de voorzitter van de Kamer
daarom schriftelijk mede, dat de party
had opgehouden te bestaan. Zelfs het
prijsgeven van onze eer zou de levens
duur van de party niet meer dan een
of twee maanden verlengd hebben."
Verwachting tot Vrijdagavond;
Voor het Noord-Westen van het
land; Droog weer met weinig be
wolking. Zwakke en langs de kust
tijdelijk matige Zuid-Westelijke
wind. 's Nachts lichte vorst, behalve
dicht bij de kust. In de middag tem
peratuur enkele graden boven het
vriespunt.
Voor het Zuid-Oosten van het
land: Droog weer met weinig bewol
king en weinig wind. 's Nachts ma
tige vorst; in de middag tempera
tuur iets boven het vriespunt.
Zon op: 8.16. Onder: 17.33.
Maan op: 10.27.
Vanmorgen om 7 uur heeft zich in 6e
polikliniek van het Algemeen Zieken
huis te Harlingen een ontploffing voor
gedaan, waardoor een hoofdverpleegster
ernstige verwondingen heeft opgelopen.
De zaal, waarin zij juist een recept aan
het klaarmaken was, geraakte in brand.
Voorbijkomende arbeiders hielpen het
vuur blussen.
De B.F.O. heeft gigteren haar ant
woord gepubliceerd op de brieven van
Sukarno en Hatta betreffende de voor
waarden, waaronder zij met de B.F.O.
besprekingen wensen te voeren.
Indien zij aan de uitnodiging gevolg
geven, zal de voorzitter van de B.F.O.
te Batavia voorbereidingen treffen voor
een bijeenkomst. Ter voldoening aan de
aanvullende voorwaarden van Hatta c.s.
verzoekt de B.F.O. telegrafisch aan de
betrokkenen kennis te geven om bijeen
te komen te Menumbing.
Wat de vraag betreft of Sukarno c.s.
Kardinaal Mindszenty wordt er
vooral van beschuldigd een „reaction-
nair", een vijand van de democratie,
te zijn. Met alle middelen zou hij het
democratisch staatsbestel omver wil
len werpen. Hij zou er zelfs een nieu
we oorlog voor willen ontketenen.
Het vooraanstaande Franse dagblad Le
Monde heeft ter logenstraffing van
deze aanklacht de tekst gepubliceerd
van een herderlijk schrijven, dat op
18 October 1945 door de Hongaarse
primaat tot de hem toevertrouwde ge
lovigen werd gericht.
„Reeds in onze voorafgaande brief,"
zo schreef de Kardinaal, „hebben wij
de democratie met vertrouwen be
groet. De wereld heeft genoeg onder
de tirannie geleden. Zij heeft aan ons
allen, die een beter lot verdienen,
de wil van één mens opgelegd. De
tirannie heeft Europa op tot nog toe
ongekende wijze in een medogenloze
oorlog gestort en heeft deze moor
dende strijd tot in het absurde voort
gezet. De tirannie heeft met de hei
ligste menselijke rechten, de gewe
tensvrijheid en het recht van opvoe
ding der ouders de spot gedreven."
„De democratie maakt een einde
aan deze dwaling der tirannie. Maar,
let wel, niet de democratie die de
absolute macht van één mens ver
vangt door die van een ander. Noch
de democratie die de egoïstische en
mateloze overheersing van één groep
mensen vervangt door het bewind
van een andere even egoïstische en
ontwortelde groep."
,£>eze vreugde en dit vertrouwen
hebben ons in ons schrijven van de
maand Mei bewogen een begrijpen
de houding aan te nemen ten aanzien
van de Hongaarse democratie. Wij
hadden weliswaar reeds op dat ogen
blik redenen om ons ongerust te ma
ken, maar wij hebben dat, wat wij
hadden kunnen opmerken, nog voor
ons willen houden. Wif hadden ver
trouwen in het begrip dat door de
vertegenwoordigers van de democra
tie ten aanzien van de Kerk en haar
werken in hoffelijke bewoordingen,
schone beloften en soms daden geuit
werd Wij hebben deze feiten opge
merkt en wij hebben er onze con
clusies uit getrokken. Wij zijn van
mening dat de misdaden en dwa
lingen de voortbrengselen van een
nieuw bewind zijn: fouten en zwak
heden die snel verdwijnen zullen als
het leven in het land zal zijn gereor
ganiseerd."
„Wij hebben lang en geduldig ge
wacht. Herhaaldelijk hebben wij ge
meend onze stem te moeten verhef
fen, maar wij wilden de democratie
niet beletten zich van haar moeilijk
heden los ie maken, wij wilden de
ijverig toegewijde mensen van goede
wil niet de gelegenheid ontnemen
openlijk verzet aan te tekenen. Nu aan
de vooravond van de verkiezingen
kunnen wij niet langer zwijgen: wij
moeten zeggen dat wij in de Hon
gaarse democratie talrijke verschijn
selen opmerken, die geheel tegen
strijdig zijn met de beginselen van
de zuivere democratie. Wij moeten
zeggen, dat dit bewind nieuwe ge
varen met zich mee kan brengen
voor ons Ongelukkige, zwaarbeproef
de vaderland. Wij moeten zeggen, dat
een Christelijke kiezer zijn stem niet
zal kunnen geven aan dit bewind,
dat een nieuwe onderdrukking, een
nieuwe gewelddadige overheersing
voorheeft en dat geregeld de natuur
wetten verkracht."
Acheson achtte Rusland verantwoorde
lijk voor het mislukken van alle pogin
gen tot het bereiken van wereldvrede
en beschuldigde Stalin in het bijzonder
van het spélen van een politiek spel met
le vrede als inzet. Acheson noemde het
laatste voorstel van Stalin een politieke
manoeuvre. Hij deelde dit te Washington
mede op een langdurige persconferentie
die vrijwel geheel was gewijd aan Sta
lin's antwoorden op de door I.N.S. ge
stelde vragen.
Acheson zei dat voor elke ernstig ge»
meende poging van Stalin alle diploma
tieke kanalen beschikbaar zyn, en drnk-
lieken in Hongarije bezitten slechts
twee weekbladen, waarvan er een zich
uitsluitend met de zielzorg bezig houdt,
terwijl het andere, „Uj Ember" (Nieuwe
mens), zich ook op politiek terrein be
weegt. Dit laatste weekblad mag echter
hoogstens met acht pagina's per week I zekeringen van Amerikaanse vertegenwoor-
verschijnen. Meestal is de toegewezen cUgers bij de UNO, welke inhielden dat de
te daarmee zün bevreemding uit over
de door Stalin gekozen weg via een
nieuwsagentschap. Acheson zei verder er
absoluut geen nut in te zien een Ameri
kaanse president voor de vierde maal de
halve wereld rond te laten reizen om
nog eens een ontmoeting met Stalin te
hebben. (Acheson zinspeelde kenneiyk
op de conferenties te Yalta, Teheran
en Potsdam. Red.).
Acheson zei verder dat de regering
van de V. S. niet met een bepaalde na
tie besprekingen zal voeren over inter
nationale vraagstukken die andere naties
direct raken zonder dat vertegenwoor
digers van de daarbij betrokken naties
aanwezig zijn. Acheson verweet Rusland
sabotage in de UNO inzake de pogingen
tot het bereiken van een overeenkomst
over de atoomkwestie, over de interna
tionale ontwapening en over de vorming
van een internationale politiemacht. Ver
volgens verklaarde hij dat het Russische
misbruiken van het vetorecht oorzaak
is geweest dat de bepalingen in het
Handvest over vreedzame oplossing van
geschillen niet konden worden uitge
voerd.
Acheson ontmaskerde Stalin's büzon-
dere interesse voor een Russisch-Ame
rikaans vredesverdrag als propaganda
door de mededeling dat zowel de V.S.
als de Sovjet-Unie zich krachtens het
UNO-handvest verplicht hebben tot het
bewaren van de vrede. Hij bracht ver
der in herinnering dat pres. Truman op
de dag van zijn inauguratie steun van
de V.S. aan de UNO beloofde.
Acheson herhaalde eerder gegeven ver-
papiervoorraad slechts toereikend voor
vier pagina's. Bovendien wordt er van
regeringswege scherp toezicht gehou
den op de inhoud van het blad, dat
wegens de regeringscoalitie onwelge
vallige publicaties reeds driemaal tij
delijk verboden is, eenmaal gedurende
een gehele maand.
Daartegenover staat dat, hoewel
de katholieken twee derden der be
volking uitmaken, er in Boedapest
alleen elf dagbladen verschijnen, die
anti-katholiek zijn en artikelen pu
bliceren, gericht tegen het geloof,
de moraal, de geestelijkheid en de
katholieke instellingen. In de pro-
vincie beschikken de coalitiepar
tijen over 48 dag- en 81 weekbladen.
Vervoio op pao8
V.S., zodra de Berlijnse kwestie uit de
weg is geruimd, zullen deelnemen aan de
besprekingen van de ministers van buiten
landse zaken der grote vier over het ge
hele Duitse vraagstuk. Acheson weigerde
commentaar te leveren op de vraag waar
om Stalin in zijn antwoord over de Ber
lijnse kwestie klaarblijkelijk vermeed de
monetaire problemen aan te snijden.
Acheson erkende dat het uitstel van de
vorming van een West-Duitse regering een
Het geluk van het heden wordt zelden
gewaardeerd; dat van het verleden is
altijd mooier.
zullen kunnen worden gehoord in de
kwaliteit van president en leden der re
publikeinse regering, stemt de B.F.O. in
met de brief van de H.V.K. aan de voor
zitter van de B.F.O.. luidende: „Hier
mede heb ik de eer mede te delen, dat
de Nederlandse regering mij heeft ge
machtigd u te berichten, dat zij de door
uw college benaderde republikeinse lei
ders beschouwt als regeringspersonen
van een republiek, welker status en ver
schijningsvorm afhankelijk zal zijn van
de 'volkswil, zulks met inachtneming van
het beginsel van gelijkwaardige deel
staten binnen het raam van de Republiek
der V.S. van Indonesië."
Voorts geeft de Hoge Vertegenwoor
diger der Kroon de bereidheid van de
regering te kennen om de heren Sukarno
c.s. in de gelegenheid te stellen in volle
vrijheid van gedachten te wisselen. Zou
het overleg tot zodanige resultaten lei
den, dat op korte termijn kan worden
overgegaan tot de instelling van een
federale interim-regering, zo zal het uit
de aard der zaak mogelijk zijn het vraag
stuk van de algemene bewegingsvrijheid
van hen, die thans aan zekere beperkin
gen zijn onderworpen, te bezien in het
licht van de alsdan heersende omstan
digheden, aldus de Hoge Vertegenwoor
diger van de Kroon.
Vrijdag zal de Bijeenkomst Fede
raal Overleg m plenaire vergadering
bijeenkomen ter behandeling van
het verzoek van de Hoge Vertegen
woordiger van de Kroon aan de
B.F.O. de resolutie van de Vei
ligheidsraad in beschouwing te ne
men.
De verdere punten van de agenda
zijn: Staatkundige hergroeperingen
in Indonesië en het instellen van
een contactcommissie voor het on
derhouden van contacten tussen de
B.F.O. en de federale regering te
Batavia.
Naar aanleiding van berichten, als zou
de B.F.O. niet langer dan het einde van
de week willen wachten op een even
tueel antwoord van de republikeinse
voormannen, en dat de B.F.O. de dis
cussies zal aanvangen zonder de repu
bliek, wanneer de vooraanstaande repu
blikeinen zich thans niet bereid verkla
ren, aan deze discussies deel te nemen,
deelt de voorzitter der B.F.O. mede, dat
dit in de vergadering van de B.F.O. zelfs
niet ter sprake is gekomen en dat der
halve deze berichten van elke grond zijn
ontbloot. De voorzitter van de B.F.O.
betreurt deze berichten te meer, omdat
zij de contacten met de republikeinse
leiders op schadelijke wijze doorkruisen.
Sir William Strang, de nieuwe Britse
permanente onderminister van Buiten
landse Zaken,-, heeft te Batavia bespre
kingen gevoerd met de Hoge Vertegen
woordiger van de Kroon en met voor
aanstaande republikeinen en federalis
ten.
Uit Den Haag seint Schorr naar de
„Christian Science Monitor", dat de fe
deralisten op een beslissend ogenblik
Nederland, dat op hen rekende, in de
steek hebben gelaten. „Zij hebben uiting
gegeven aan hun tegenzin om een inte
rimregering te vormen, totdat de status
van de republiek is opgehelderd. Zij zijn
bevreesd voor het verzet in de Veilig
heidsraad en van de 19 landen van de
resolutie van Nieuw-Delhi."
Schorr zegt met zekerheid te weten,
dat de interim-regering niet binnen en
kele weken zal Worden gevormd en
meent te weten, dat minister Sassen on
langs de federalisten heeft aangespoord,
hun,vrees op zy te zetten, doch „dat er
geen aanwijzingen zijn, dat deze aan
sporing het gewenste effect heeft ge
had."
De Nederlandse regering bevindt zich
aldus in een dilemma: Enerzijds acht zy
het programma van de Veiligheidsraad
niet uitvoerbaar en anderzijds is zij niet
in staat haar eigen programma uit te
voeren.
Naar aanleiding van het artikel in „De
Nieuwsgier" van gisteren over een da
lende invloed van de republikeinse stro
ming in de Pasundan schrijft Adil Pu-
radiredja aan dat blad met betrekking
tot het programma van het nieuwe ka
binet, dat, aangezien het vorige pro
gramma van de fraksi Indonesia (in deze
vertegenwoordigd door Djumhana) voor
de Nederlandse autoriteiten onaanvaard
baar bleek, het nieuwe kabinet zonder
programma tot stand is gekomen.
De aanvoer van sinaasappelen van
overzee geschiedt thans in een zodanig
snel tempo dat een vierde bon aange
wezen kan worden Uiterlijk 12 Febru
ari moet het publiek de bonnen 614 en
619 algemeen bij een handelaar in
groente en/of fruit inleveren. Bon 614
algemeen (voorkomende op de A-, B-
en C-kaarten) geeft recht op 500 gram,
bon 619 algemeen (voorkomende op de
D- en E-kaarten) op 1 kg. sinaasappelen.
punt van bespreking heeft uitgemaakt og>
de conferentie in Moskou over de blok
kade van Berlijn. Hij zei dat de Russen
er toen van hadden afgezien, het loslaten
van de plannen tot vorming van een West-
Duitse regering als voorwaarde te stellen
voor de opheffing van de blokkade.
De Britse regering heeft de indruk dat
de laatste suggestie van Stalin voor een
ontmoeting met president Truman niet
meer is dan een propaganda-manoeuvre en
daarom niet ernstig kan worden genomen.
Zo werd gisteravond te Bonden uit hoog
geplaatste kringen door Ï.P. vernamen.
