s-gj
ril
<4
RUSLAND BIEDT NOORWEGEN
NON-AGRESSIE-PACT AAN
WERELD ROND
mCD£NOORMAN:GBVANGENEN DER
OORLOGSGETROFFENEN
EISEN HUN RECHT
r
VERVOLG
ss£'
Sf«
Advies voor Raad
van Europa
Operatie per televisie in Leiden
Wij luisteren naar
VEHLEDEN
f'SJi
s,
pi
Nieuwe Scandinavische
besprekingen
Landbouwpolitiek in het teken
van de voedselvoorziening
Eerste demonstratie in Europa
Ernstige critiek
HOEST
.J
INA 2
MAANDAG 7 FEBRUARI 1949
PAGINA 3
vrö'
s. Hfï
Middag
igii\h
leafl1
aag
e"? ft
feHV^
Tn>
- daI$
itn|l
m-
£3
VOflf
"^raneker" terug uit
Batavia
Marshall-landen verkochten
geen alöminium en lood
^«chaffing Ondernemings-
helasting gevraagd
^9ienwerking gemeenten
- -
i'-Vdi
'V
DE GIJZELAARSKWESTIE
VAN MAASTRICHT
BOERDERIJBRAND
TE VENRAY
Congres in Haarlem van
Diocesane Raad van Overleg
PRINSES IRENE
als bruidsmeisje
mÊÊÊÊÊÊÊËm
Pater v. d. Hulst S.J.
overleden
Fraude bij distributiekring
Winterswijk
H. M. de Koningin bij Dies
viering in Leiden
K.
OP HET
door LESLIE FORD
Vertaling van Pauline Fellinga
Dr. van Mook
spreekt in Leiden
MINISTER IN 'T VELD
TE LEEUWARDEN
Besprekingen met Ged.
Staten
)0 erinS
7 gék*
actieve
toor de
jemeev
xet bit
monde
Heem*'
N.K-S-
ub iWlS
>n oof
,s wem
e heren
C.Root,
mede-
M. de
kloeke
hulde
samen-
hem bV
as.
ble-w e'l
i en voo'
ringeti
slocqe»'
.ansch"^
:ider
lspring«
de he^!
arden
>k bov j
iheid
al dM
waarf
zich V
lonstra"
sling.'
is. inde';
-hielga,
ade
=i se<
rnauv(e',
inden
rde
is
25-iari^
25-J0'
auze e'
og stee
mse
sn
ril
zich a'Ji
igers «L
it drie®
or eerv,(
het deif
het
-4 en
10-0.
'ondef
Haag e'
ten a<
ede dm
WiSf
E de ff
2 de
et Wisf
g maa'
lag nö1
ixging fjft
de st
Hoge''
worpy,
al in y'
uit ef
een J
aanvf1,
urkeiif
coorde'jii
>etitie j
wed®' jf
poedle^(
eten j
deze ajJ
•g
voor j
a de y
een
4'
otte j
einde
DWP i/
HVG0
inge ®jjjr
C.
1/;
)0.
•0
-een nieuwe nota heeft de Sovjet-Unie
®Ö^g ffPant.wnnrrl nn Hof onfwnnrrl dat
geantwoord
Je Noors
®erste
feSerin
over
op het antwoord dat
regering gegeven heeft op de
Russische nota, waarin de Sovjet
V? van Noorwegen opheldering vroeg
Atl Z^n houdin£ met betrekking tot het
wantisch Pact. In deze nieuwe nota ver-
jjpPt de Sovjet-Unie het Noorse antwoord,
i Russische regering beweert, dat het At-
«tisch Pact in strijd is met het Handvast
jA V- N. en merkt op, dat het de bedoe-
js s .der grote initiatiefnemers van het pact
trV de kleine landen in dit pact te be-
«ken om bases op hun grondgebied te
Sch vestisen. De Sovjet-regering be-
No°UWt als onvoldoende de verklaring der
sj 0rse regering, dat zij nooit
lTJe Politiek ten opzichte van de Sovjet-
ie zal steunen.
Sld^n verklaring der Noorse regering,'
Sovjet-nota, „ligt de suggestie op
loten, dat voor Noorwegen een aanvals-
Tging -
zou kunnen komen van de zijde
- de Sovjet-Unie. Een dergelijke sugges
ls van
van
tie
°orse
alle grond ontbloot, daar
regéring geen rechtvaardiging
5inGn ^eef^ om te twijfelen aan de bedoe-
Sov'611 van £°ec^ nabuurschap van de
Jet-Unie ten aanzien van Noorv^gen,
üug,een etke mogelijkheid van een aanval
«usïuit.
^dïen de Noorse regering echter nog
Je®ds aan de bedoelingen van goede
abuurschap van de Sovjet-Unie ten
Pzichte van Noorwegen twijfelt, stelt
?e Sovjet-regering, teneinde elke twij-
eI Weg te nemen, de Noorse regering
s°°r een non-agressie-pact met de
°vjet-Unie te sluiten en op die wijze
611 eind te maken aan alle twijfel.
tem w°ordvoerder van het Noorse depar-
^la vail/ Buitenlandse Zaken heeft ver-
(je ard, dat de Sovjet-Russische ambassa-
^fanasie:f Zaterdag een bezoek heeft
S5,racht aan de minister van Buitenlandse
vc°rt n' Lauge, voordat deze naar Amerika
Sest voor besprekingen over het voor-
harj Atlantische Pact. De ambassadeur
toen de nieuwe nota overhandigd.
V0r?nSo heeft bij zijn aankomst te New
Verklaard, dat hij geen commentaar
Seven op het Russische aanbod van
Noorse
W seven op
fcari non-agressie-pact. zolang het
ement het niet in overweging had ge
i^en.
Vïa^nge zeide, dat hij minister Acheson zou
°eh welke verplichtingen en welke mate
kwart voor 7 is Zaterdagavond de
c5öeker" van de KLM met één passa-
t)a.' en 4.000 kg. post op Schiphol geland,
ka hl een zeer zware mist was gehuld,
tv, 'Un aankomst werd de piloot opge-
1e r door dr. Peters, de directeur van
»:G. en G.D., die zeer geïnteresseerd
fle ln de toestand te Batavia, dat „door
1e v,01!15611 besmet" is verklaard. De heer
iiefwas kad echter niets van pokken be
ien.,' zodat hij dr. Peters niets kon me-
seien.
„Ivjijerochtend is Constellation
vlor, .op Kemajoran geland. De „Delft"
via Khartoum en Mauritius.
hh Ifagochtend vertrok van Kemajo-
C de Constellation „Batavia" met 1.5
V, Post en 23 passagiers. De „Batavia
de route Bangkok-Sjarjah.
t het
„u_ Bruce, adjunct-administra-
'listho^i1 het plan-Marshall, heeft de
Velt i-, erkcnd van de tegenspraak,
ïLi Groot-Brittannië, Nederland en
die, le hebben geleverd op de beschul-
^smgen, die hy twee maanden geleden
deze landen had uitgebracht, als
1 dr
[.(.Jen Zjj een onregelmatig gebruik
„vben gemaakt van de zendingen alu-
Wat'Um en lood, welke krachtens het
Marshall waren ontvangen, door
1. Y Producten opnieuw met winst aan
jjj.5!'. .Staten te verkopen,
ihet onderzoek dat na de tegen-
8«6h van deze landen is ingesteld, is
enkel bewijs gevonden, dat een
dr*e lariden aan de Ver. Staten
'biniUm of lood heeft teruggezon-
Vbidat door de ECA was verstrekt.
aart Bruce.
dete voorlopige commissie van overleg
akir Sehtrale middenstandsbonden heeft
Ij de minister van Financiën verzocht,
;5stj Pdernemingsbelasting uit het be-
'5ti ^stelsel te schrappen. In het raam
en prijspolitiek zou de op-
'iftj?6 loon-
van deze belasting in vele ge-
een uitkomst voor- het bedrijfs-
van veiligheid Noorwegen kon verwachten
indien het tot het Atlantisch Pact zou toe
treden.
Van betrouwbare zijde te Kopenhagen
verneemt Reuter, dat Noorwegen, Zweden
en Denemarken hebben besloten tot een
nieuwe poging om een onafhankelijk Scan
dinavisch militair verbond te vormen.
i, uuKomst voor nei Deanjis-
de tekenen. Een grote groep wordt
hiogelijkheid om tot een gcono-
resultaat te komen n.l. beperkt
Prijsbeheersing, rantsoenering en
,ahdere omstandigheden, zodat er
franches zijn, waarin de onderne-
®en geringer loon voor prestaties
dt dan de werknemer, die in zijn
Werkzaam is, merken adressan-
^«ifg
dD.
ANP verneemt is bij de Raad
Sf Vtr, uaanhangig gemaakt een wets-
êenl °etreffende samenwerking tus-
"teenten onderling en tussen ge-
v n en andere lichamen. De bedoe-
v'1 s' n dit wetsontwerp is een stelsel
1^1 ^Jbenwerking in de breedste zin
woord in te voeren en aan de
Viking, zoals die tot nu toe
tkVdti ^?ett, een gewijzigde grondslag te
tsf ka indiening bij de Tweede Ka-
's», °ver enige rijd worden tegemoet
«\n
V^dejJl?itenlanders in Birma zullen on-
uit staatsdienst ontslagen
l n- De reden voor deze maatregel
"Wanhopige" financiële positie des
Isn
^rf<ic„ ar,ische en Egyptische gedele-
0 het de besprekingen op Rhodos
ijsjs„ eens geworden over een „werk-
t -b?a^°°r het vaststellen der bestands-
h^'er in Zuid-Palestina, aldus meldt
hs-üzen et vaststellen der bestands-
A hy vormde de grootste moeilijk-
ehei "e, besprekingen, die twee weken
^Ün begonnen.
th* v.'j'Pjb'natieke kringen te Washing-
Pw laarde men, dat de V.S. nieuwe
;:.a'clr}"r bepaalde voorwaarden hebben
'iih1' iu^°or een regeling van het ge-
6 v.i be Sovjet-Unie óver de Ber-
k^Ais, claal Suhard, aartsbisschop van
%Jj neeff in een mededeling aan de
14,Ptijs e pers verklaard: „Wij stellen
it)'het eens t° meer te verzekeren,
^rt ^sw.^Mprobleem van onze tijd er
Uit de sociale onrechtvaardig-
v1»attii roeien. Wij koesteren diepe
d voor de billijke verzuchtingen
®rslfi rechtmatige eisen van de ar-
h k. Se-"
is een autobus met skiërs
rPe bocht van de weg ge-
van een steile helling gekan-
«h
Woii of5nticn jonge mensen kwamen
wvi n het leven en twintig raakten
De algemeen secretaris der permanen
te commissie van de Westerse Unie heeft
het volgende communiqué gepubliceerd:
„De permanente commissie van het
Brusselse Pact heeft overeenkomstig de
richtlijnen van de Raad van Advies de
gedetailleerde plannen voor een Europe
se Raad in studie genomen. Een grote
mate van algemene overeenstemming
werd bereikt, doch een definitieve be
slissing achtte men niet mogelijk vóór
een conferentie, waaraan naar men hoopt,
andere Europese regeringen zullen deel
nemen. Onder dit voorbehoud doet de
permanente commissie de volgende aan
bevelingen:
1. De Raad dient te bestaan uit een
commissie van ministers en een advise
rende vergadering. 2. De commissie van
ministers dient één minister per deelne
mend land te omvatten. Zij zou bevoegd
zijn om alle aangelegenheden te behan-
delen, die van gemeenschappelijk be
lang zijn voor de ledenstaten, behalve
kwest'ies betreffende de landsverdedi
ging. De commissie zou bovendien de
werkzaamheden van de adviserende ver
gadering voorbereiden. 3. De adviseren
de vergadering is bevoegd om te beraad
slagen en aanbevelingen te doen aan de
Commissie van Ministers. Zij heeft geen
wetgevende of constituerende bevoegd
heid. Iedere regering zal voor haar land
vaststellen, op welke wijze haar verte
genwoordigers worden aangewezen. 4.
De vergadering zal overleg plegen aan
gaande alle punten, waarover de Com
missie van Ministers om advies verzoekt.
Zij kan eveneens het initiatief nemen om
aangelegenheden te bespreken, die van
gemeenschappelijk belang zijn voor al
de ledenstaten, in het bijzonder econo
mische, sociale, culturele en juridischs
kwesties; practische maatregelen over
wegen. die ten doel hebben nauwere on
derlinge eenheid te bevorderen en mid
delen bestuderen om onder de volkeren
van Europa beter begrip te ontwikkelen
voor de beginselen, die de basis vormen
van hun gemeenschappelijke beschaving.
De beslissingen worden genomen bij
meerderheid van stemmen der aanwezi
gen. 5. De vergadering zou normaal een
maal per jaar een gewone zitting moeten
houden. Zij zou tevens bevoegdheid heb
ben commissies te benoemen voor on
derzoek of voorbereiding in details van
kwesties, die op de volgende zitting moe
ten worden besproken. De debatten die
nen openbaar te zijn."
Op het agrarisch congres van de Partij
van de Arbeid te Utrecht gehouden, heeft
hiinister Mansholt medegedeeld, dat
Nederland na Amerika de grootste land
bouwkundige dienst heeft. Tot heden heeft
de landbouwpolitiek gestaan in het teken
van de voedselvoorziening. De boeren heb
ben daarvoor offers moeten brengen. De
toekomstige landbouwpolitiek is echter ge
richt op de algemene verhoging van het
landbouwpeil en op bestaanszekerheid
voor de boeren. Het Marshall-plan stelde
ons in staat voort te gaan met de opbouw
van onze veestapel, aldus de minister. Op
de duur moeten wij ons daarvan echter
losmaken. Het is noodzakelijk, dat wij zó
ver komen, dat wij met minder dollars
toch de mensen en dieren in Nederland
kunnen voeden. Over de inkrimping van
de import van veevoeder zeide spr. nog
dat het gevolg hiervan zal zijn een ver
laagde toewijzing voor koeien tot 175 kg
en dat voor varkens de verlaging zal gaan
tot 200 kg.
(Van onze redacteur)
10 Mei 1940 werden door het gemeente
bestuur van Maastricht, in zoverre aanwe
zig, op last van de Duitsers, een 10-tal
gijzelaars aangewezen, borg staande voor
het goed gedrag der bevolking. Daarover
is heel wat te doen geweest; regering èn
Kamer raakten tenslotte erbij betrokken,
want de gijzelaars, in hun rechtsbewust
zijn gekrenkt, vorderden opheldering, die
niet gegeven werd. Het feit, dat de burge
meester alleen tenslotte de verantwoor
ding op zich nam, veranderde daaraan
niets. Een commissie uit de Kamer be
moeide zich met het geval. Het resultaat
daarvan is geweest, dat de burgemeester
een verklaring gaf, waarin hij verzekerde,
dat hij, mocht hij toen verkeerd gehan
deld hebben, het gebeurde dan betreurde.
De gijzelaars namen met deze verklaring
genoegen, opmerkend, dat zij hierna op
verdere behandeling der aangelegenheid
geen prijs meer stelden.
In de woning van de heer Cox te Veulen
(Venray) ontstond brand, toen buta-gas uit
een defecte buis stroomde. De woonkamer
stond terstond in lichte laaie en slechts
door een venster in te slaan kon de reeds
met brandwonden overdekte huisvrouw er
in slagen zichzelf en haaf drie kinderen
in veiligheid te brengen. Burenhulp noch
de spoedig arriverende brandweer ver
mochten er in te slagen het woonhuis en
de stallingen van het vuur te redden. Een
belangrijk bedrag aan geld ging verloren.
Slechts enig vee werd gered.
Dinsdag 15 Maart zal in Brinkmann
te Haarlem door de Diocesane Raad van
Overleg tussen de standsorganisaties en
de K.A. een congres worden belegd. Als
sprekers zullen optreden prof. dr. Jos.
Gielen, oud-minister van O., K en W.,
met de onderwerpen: „De toekomst on
zer jeugd" en „Persoonlijkheid of ma
chine", en de heer W. Steinmetz, wet
houder van Amsterdam, met het onder
werp: „De morele gevaren aan de groot
stad verbonden".
40. Nauwelijks was de bange Romein verdwenen of de aanwezigen barstten in
lachen uit.
„Ziezo, gij hebt uw vrouw terug, mijn vriendwendde de commandant zich
tot Eric.
,.Ik dank. u voor uip hulp!" antwoordde deze. „Maar waarom hielp gij mij? Waar
aan heb ik dit te danken? En wat zal er met Pertilax gebeuren?"
Gij vraagt zoveel, mijn beste!" glimlachte de Romein. „Pertilax? Hem wacht
eenzelfde lot als zijn voorganger Commodus. Hij werd lastig en wilde de macht van
mijn Pretoriaanse garde beknotten. Doch laat ons van dit onderwerp afstappen
Waarom ik u hielp?" vervolgde hij na een korte pauze„Wij, Pretorianen,
bewonderen uw moed, kracht en beheiidigheid Gij hebt onze sympathie gewon
nen, al zijt gij dan ook een e/iIn ieder gevaldit is één van de redenen
waarom ik u te hulp kwam!"
„En de andere?" wilde Eric weten.
„De andere reden aarzelde de commandantterwijl hij Eric aankeek. ,JJe
andere reden is een speculatieve. Gij zijt een geboren leider. Ik geloof beslist, dat
mijn garde voor u door het vuur zou gaanGrote overwinningen zou het leger
behalen, dat u als veldheer zou hebbenDe keizerszetel is vrij. Wanneer gij
keizer van Rome was, zou het rijk een grote toekomst tegemoet gaan
Verbaasd luisterde Eric en hij kon zijn oren niet gelovenHij? keizer
van het Romeinse rijk? De commandant trad op hem toe, uitnodigend zijn hand
uitstekend en zei: „Ik zou het zeer op prijs stellen, wanneer gij het keizerschap
zcfadt willen aanvaarden
H. K. H. Prinses Irene was Zaterdagmid
dag bruidsmeisje bij het huwelijk van
Mej. Violet Charlie del Court van Krim
pen met Jhr. H. W. C. M. de Jonge van
Ellemeet. De bruid is de jongste zuster
van mevrouw Feaver, die de huisgenote
was van H. Af. de Koningin in Canada.
Te Mariëndaal (Grave) is, voorzien
van de laatste H.H. Sacramenten, in de
ouderdom van 68 jaar overleden pater
H. van der Hulst S.J. Op 7 Febr. 1881
werd hij te Amsterdam geboren en in
Maastricht op 2 Aug. 1914 priester ge
wijd. Hij studeerde een jaar te Rome
en gaf o.a. les op het Canisius-college te
Nijmegen en het St. Aloysius-college te
Den Haag. Woensdag 9 Febr. worden te
9.15 uur de Lauden gezongen. De plech
tige uitvaart is te 9.30 in de kapel van
Huize Mariëndaal, waarna begrafenis op
het kerkhof aldaar.
In verband met frauduleuze handelin
gen met distributiebescheiden zijn gear
resteerd te Winterswijk J. D. T., tot voor
kort leider van de distributiekring Win
terswijk en de Winterswijkse winkeliers
J. H. Gr. en H. W. K. L.
Zij worden verdacht van fraude met
levensmiddelenkaarten. Door valsheid in
geschrifte wist T. zich onrechtmatig toe-
slagkaarten toe te eigenen, die hij ver
kocht. De fraude werd op het C.D.K. in
Den Haag ontdekt. De knoeierijen zijn
reeds een half jaar aan de gang. Het
onderzoek in deze zaak wordt geleid
door rechercheurs van het C.D.K. De
drie arrestanten zijn naar het Huis van
Bewaring te Zutphen overgebracht.
Voor het eerst in Europa werd een ope
ratie per televisie uitgezonden. Een groot
aantal professoren en doctoren waren in
Leiden aanwezig, om deze zeldzame
operatie mee te maken. Links: de be
langstellenden in de college-zaal tijdens
de uitzending. De beelden werden op
schermen van 1.30 x 1 meter gedemon
streerd. Onder: het televisie-apparaat
wordt naast de operatie-tafel in gereed
heid gebracht.
In 'het Academisch Ziekenhuis te Lei
den is Zaterdagmiddag voor de eerste
maai in Europa televisie toegepast voor
het overbrengen van het beid van een
operatie naar een nabijgelegen college
zaal. Prof. dr W. F. Sucrmondt ver
richtte de operatie, welke door de toe
passing der televisie in de collegezaal
kon worden gevolgd door meer dan
honderd belangstellenden, professoren,
medici en studenten. Ook de commis
saris der Koningin in Noord-Holland,
dr J. E. baron de Vos van Steenwijk,
die curator der Rijksuniversiteit is, was
aanwezig.
Het betrof een experiment om na te
gaan of een dergelijke televisie-uitzen
ding geschikt zou zijn voor toepassing
bij het onderwijs. Waar het een experi
ment gold, heeft men gebruik gemaakt
van een kabel-verbinding tussen opera
tie-zaal en college-zaal, om te voorko
men, dat deze uitzending zou worden
opgevangen door televisie-ontvangappa
raten elders. De bedoeling is uiteraard
dergelijke operaties te demonstreren
voor een groot medisch publiek, waar
door b.v. aan vele studenten de moge
lijkheid wordt geboden meer van de
operatieve techniek t ezien dan op het
ogenblik mogelijk is. In Amerika werd
daartoe de televisie reeds eerder toege
past.
In de college-zaal kon men op het
projectiescherm de operatie goed vol
gen, verklaarde ons een der medici,
die het experiment bijgewoond heeft.
Het operatieetrrein was beperkt tot
een oppervlakte van 1.00 bij 0.35 me
ter. Op dit gebied kon men de han
den van de professor, die de operatie
verrichtte zien en tevens de assisten
ten, die hulp verleenden, waarnemen
in hun werk
De voorzitter van de Leidse medi
sche Faculteit prof. mr S. T. Bok,
deelde nog mede dat de demonstratie
in technisch opzicht goed geslaagd
was.
Uiteraard bleken verschillende onvol
maaktheden te bestaan, doch deze zijn
bij regelmatiger toepassing zeker te
overwinnen.
Moeilijker zal het zijn om het gemis
aan kleuren op te heffen. Teleurstellend
was de geluidsweergave.
i (Van onze redacteur)
In de kringen van de oorlogsgetrof
fenen heerst de grootste ontevredenheid,
voortspruitend uit een bittere teleur-
stelling_ over het uitblijven van de be
handeling in de Tweede Kamer van het
in Januari van het vorige jaar inge
diende wetsontwerp op de materiële
oorlogsschade. Al kunnen zij zich niet
met dit wetsontwerp verenigen, „een
slechte regeling is beter dan geen rege
ling," aldus deze gehandicapte bevol
kingsgroep, die nog steeds maar niet
weet waar zij aan toe is.
Tijdens de jaarvergadering van de
kring Arnhem—Nijmegen van de Katho
lieke Volkspartij heeft een afgevaardigde
uit Oostelijk Nederland, het centrum van
het verwoeste gebied, op rustige en ern
stige wijze de volle aandacht op dit pro
bleem gevestigd. Hij verklaarde hierbij,
dat de getroffenen de partijleiding ver
antwoordelijk stellen voor het uitblijven
van een goede regeling en zij noemen
de niet-getroffenen schuldig hieraan. De
zelfde man zeide zich te generen de
partij contributie te gaan innen voor de
KVP bij de oorlogsgetroffenen.
Deze in alle opzichten achtergestelde
bevolkingsgroep vraagt niet meer, maar
eist een spoedige afdoening van deze
kwestie. Hun geduld is thans op. nadat
zij geen antwoord hebben gekregen oo
honderden vragen, zelfs aan leiders uit
de partijen en kamerleden. Steeds op
nieuw weer ^vordt. de behandeling van
de wettelijke regeling' uitgesteld en
naast hun geduld hebben zij ook het ver
trouwen verloren in door henzelf ge
kozen partijleiders.
De voorzitter van deze kring, de heer
Chr. Matser, tweede voorzitter van ,de
KVP, stelde hiertegen met de grootste
nadruk vast, dat het feitelijk alleen de
KVP-fractie is geweest die stappen heeft
ondernomen om tot spoedige behande
ling van de wettelijke regeling te komen.
Van de andere partijen werd hierbij ont
stellend weinig belangstelling onder
vonden. In verband met de doorlopende
aandrang heeft contact met de minister
van Financiën plaats gehad, waarin deze
een spoedige totstandkoming van de
Memorie van Antwoord aan de Kamer
in het vooruitzicht heeft gesteld, zodat
op korte termijn behandeling van deze
kwestie mag worden verwacht. De heer
Matser beloofde persoonlijk opnieuw in
deze kwestie te bemiddelen en zal de
zaak nqfimaals aan de partijleiding voor
dragen. Deze leiding blijft deze aange
legenheid op de voet volgen. De voor
zitter, de heer Andriessen, zal er bij de
opening van de Partijraadsvergadering
nog nader op terugkomen. De heer Mat
ser verklaarde tevens, dat men ook in de
hoogste kringen van de KVP ernstig on
tevreden is over de gang van zaken.
4
H. M. Koningin Juliana heeft Zondag
een deel van de Dies-viering van de
Leidse universiteit, waar zij in de jaren
19271930 studeerde, meegemaakt. In de
ochtenduren woonde H. M. de zitting
van de Christen Studentenraad bij. Na
afloop daarvan zat zij aan bij de lunch
in de Doelen en ten slotte nam zij deel
aan het Studium Generale in de Leidse
Schouwburg.
Rode Hoestpoeders van Mijnhardf
Doos 43 ct.
MAANDAG
HILVERSUM I - 301 M. 18.00 piano,
18.15 sport, 18.30 Strijdkr., 19.00 nieuws,
19.15 boekbespr., 19.30 actueel geluid,
19.45 klankbeeld, 20.00 nieuws, 20.05
progr. prol., 20.15 gram., 20.30 luister
spel, 21.05 Selecta, 21.30 maandblad,
22.00 strijkork., 22.45 Avondoverd., 23.00
nieuws, 23.15 conc.
HILVERSUM II - 415 M. Na 18 u. ook
245 en 1875 M. 18.00 nieuws, 18.15
varia, 18.20 Politiekapel, 18.45 Parle
mentair overz., 19.00 klankbeeld, 19.30
gram., 20.00 nieuws, 20.05 lezing, 20.10
dingen van de dag, 20.15 melodietjes,
20.50 Ducdalf, 21.10 Verdi, 21.55 viool en
vleugel, 22.15 lezing. 22.30 "kleinkunst,
23.00 nieuws, 23.15 gram.
DINSDAG
HILVERSUM I - 301 M. 7.00 nieuws,
7.15 gymn., 7.30 Chopin, 7.45 Morgen
gebed, 8.00 nieuws, 8.15 gram., 9.00
lichtbaken, 9.30 conc., 10.00 kleuters,
10.15 opera's, 10.40 schoolradio, 11.00
gram., 11.30 als de ziele luistert, 11.40
gram., 12.00 Angelus, 12.03 cello en
piano, 12.30 mededelingen, 12.33 lunch-
conc., 12.55 Zonnewijzer, 13.00 nieuws,
13.25 septet, 13.45 lezing, 14.00 kwarietj
14.30 vrouw, 15.00 schoolradio, 15.30
gram., 16.00 Zonnebloem. 16.30 Zieken-
lof, 17.00 jeugd, 17.15 Wigwam, 17.45
exotische klanken.
HILVERSUM H - 415 M. Vóór 10 u
ook 245 en na 18 uur ook 245 en 1875 M
7.00 nieuws, 7.15 gram., 7.50 Dagope
ning, 8.00 nieuws. 8.15 varia, 8.55 vrouw
9'30 waterst.. 9.35 aubade!
10.00 Morgenwijding, 10.15 Romancers,
10.50 kleuters, 11.00 viool, 11.30 jonge
?óe?'jeni' .I"*-3" mededelingen,
12.33 lezing, 12.40 piano en orgel, 13.00
?IennWS4 5 f^a„T" 13 20 Metropole ork„
ïfi'dn i matinée- 16 25 lezing,
16.40 jeugd, 17.00 kinderkoor, 17.30 film-
muziek.
51
„Die jonge man komt in moeilijkhe
den" zei hij. „Hij heeft iets ontdekt, of
denkt dat althans, dat de situatie voor
hem veranderd heeft. Wat was het.
Buck?"
De ijzeren sergeant schudde zijn
hoofd.
„Hij heeft een vertrouwelijk gespreK
met zijn zwager gehad, meneer, meer
weet ik niet."
Sergeant Buck keek de verdwijnende
Jim met enige goedkeuring na. „Hij is
een goede jongen, meneer," zei feij.
Ik vrolijkte daar aanmerkelijk van op,
maar later hoorde ik dat dat een ver
gissing was. Het schijnt dat in al dat
soort zaken, waar ze samen bij betrok
ken geweest waren, de mensen, die bij
sergeant Buck in de smaak vielen, al
tijd monsters van slechtheid bleken te
zijn. Dat beweerde kolonel Primrose
tenminste. Ik hoorde ook later, dat ser
geant Buck een man in goede doen was,
dat hij zijn militaire bezoldiging en po
kerwinsten in huizen aan de kust bij
viootstations had belegd en nu met zijn
pensioen en zijn rente het beter had dan
de kolonel met zijn pensioen en zijn
niet-renderende effecten. Maar dat
bracht nooit verandering in hun ver
houding tot elkaalr. De kolonel was nog
steeds de kolonel en de sergeant de ser
geant hoewel hij dikwijls een stren
ge gouverneur leek.
Het was nu duidelijk dat, wat Jim
ook gedaan of gezegd had, terwijl we
weg waren, hij bepaald sergeant Buck's
hart had gestolen. Persoonlijk vermoed
ik dat 't kwam doordat kolonel Primro
se Buck verlaten had en mij voortdu
rend in vertrouwen nam. En misschien
ook, omdat Jim, hetgeen wel de diepste
sympathie van de sergeant moest wek
ken, in -de luren was gelegd door een
vrouw, nog wel een buitenlandse.
Ik verliet het tweetal een paar minu
ten nadat Jim vertrokken was en ging
mijn wagen halen. Ik was de hele dag
nog niet in het dorp geweest en de pro
visiekast raakte leeg. Ik ging naar
Church Street zonder bet minste ver
moeden in wat voor nieuwe verwikke
lingen van de zaak Sandra Gould en
Maggie Potter ik zou raken of hoe -•
net als m mrs. Potter's geval een
tot nu toe volkomen onbeduidende fi
guur nieuwe betekenis zou krijgen. Het
was, geloof ik, niets minder dan de
hand van het noodlot, dat, toen ik de
kruidenierswinkel in kwam, Elsie Car
ter er was, de meloenen bevoelend en
de bessenmandjes omkerend.
Zodra ze me in de gaten kreeg, liet ze
alles in de steek en kwam naar me toe
„Beste Grace, het moe£ gewoon ver
schrikkelijk voor je zijn, arm kind!"
„Ik houd me taai, Elsie," zei ik.
„O, maar schat! Wat konden we ook
anders verwachten? Ik zei die arme
Maggie verleden week nog, dat ik niet
begreep dat ze het verdroeg."
Ik staarde haar even ontsteld aan.
„Zo?" zei ik bepaald bitter. „Dan is
Maggie Potter's dood aan jou te wijten."
Elsie werd lijkgroen.
„En wat meer is," ging ik woedend
door, „als je er toe kon besluiten, op
te houden met al dat geklets over Ro
semary en Jim, zou het voor iedereen
beter zijn!"
Ik weet werkelijk niet waarom ik
dat zei, behalve dat ik opeens ontzet
tend kwaad was dat ze haar beroerde
praatjes bij Maggie Potter had gelucht.
Ik had niet het minste idee, dat het El
sie zo zou aangrijpen. Van groen werd
ze doodsbleek. Haar scherpe kraalogen
brandden haast gaten in me.
„Jij moet nodig wat zeggen, Grace!"
Ze siste het me bijna toe.
„Denk je dat ik geen ogen meer in
mijn hoofd heb? Wat doet Rodman
Bishop aldoor in jouw huis?"
Ik keek haar verwezen aan. Als Elsie
eenmaal op gang is, kan geen menselij
ke macht haar tegenh'ouden.
„En wat meer is, als Rosemary Bishop
hier terugkomt en niet het fatsoen heeft,
Jim met rust te laten, kun je Sandra
niet kwalijk nemen dat ze vecht voor
haar geluk? En je kunt van mij niet
verwachten, dat ik een meineed doe als
kolonel Primrose me er naar vraagt. De
hemel weet dat ik alleen naar beste we
ten handel!"
„O, hemel!" dacht ik. Ik had wel kun
nen weten dat het kwieke mannetje
met de tintelende zwarte ogen een hele
boel had gedaan, waar hij mij niets van
gezegd had. En ik vond weer dat mr
Bishop groot gelijk had. De ellende is,
dat er te veel mensen rondlopen, die
„naar beste weten" handelen. George
Barrol was de enige niet
„Ik wist niet dat Rosemary en San
dra aan het vechten waren geslagen,
tenminste niet op de openbare weg,"
zei ik, zo nonchalant als ik kon.
„Dan hebben de lui het mis, die den
ken dab kolonel Primrose jou in zijn
vertrouwen neemt," snauwde Elsie vol
leedvermaak. „Hij kwam gistermiddag
bij me. Blijkbaar beselfend, dat jullie
met z'n allen niet betrouwbaar zijn.
Zelfs al wisten jullie de waarheid,"
voegde ze er nog kwaadaardig bij.
Ik weet niet waarom ik mijn positie
els vertrouweling van de kolonel wilde
verdedigen vooral omdat wat ze zei
van onze onbetrouwbaarheid volkomen
waar is. Maar er is iets aan Elsie's vos
sen neus en dunne lippen en spiedende
ogen, dat een kat zelfs een muis zou
doen verdedigen.
„Kolonel Primrose heeft niet beweerd,
dat hij me in vertrouwen genomen
beeft," zei ik koel en naar waar
heid.
Op dat ogenblik reikte een vrouw
langs haar om de grootste en sappigste
krop sla te nemen. Elsie draaide zich
om en nam hem vastberaden uit haar
hand. Ik vluchtte, met een gevoel of ik
eea koude pannekoek had gegeten.
Wat had kolonel Primrose van Elsie
gehoord of liever, wat had hij niet
van haar gehoord? Ik wilde er niet over
denken, maar ik kon niet beletten, dat
de series zotte ideeën c.ie Elsie al die
jaren heeft gehad, als wilde paarden
door mijn hoofd renden. Rodman Bishop
en Alice Gould „hadden wat" met el
kaar. Dr. Potter maakte Maggie lang-
zaam dood. Kleine Andy Thorp was
doodstom, omdat hij laat was gaan pra
ten. Sandra's baby was Chinees of Ma
leis, of groen of geel of iets heel grie-
zeHgs, toen ze geboren was. Maar aan
gezien ze tevens dood geboren was, wist
niemand het precies, behalve de lui van
het ziekenhuis. De pachter van de club
had de oorspronkelijke betimmering
s winters verkocht aan de Metropoli
tan, er gewone' -planken voor in de plaats
gezet en het geld opgestreken. Chapin
Bishop's hoofd was met geweld onder
gehouden in de plas, tot hij dood was.
Rosemary's dof goud haar was met pe
roxide behandeld, mijn kastanjebruin
haar met hehna. Sandra kwam eigenlijk
uit Hoboken, New-Jersey; zg was eigen
lijk een gevluchte Russische aristocrate,
verkeerd begrepen en doodgesard door
Alice Gould.
Ik kon werkelijk geen nonsens be
denken die Elsie Carter niet had rond
verteld. Ik rilde als ik dacht aan het
verhaal dat ze kolonel Primrose ge
daan moest hebben. Vooral als ze, zoals
ze feitelijk gezegd had, Rosemary en
Sandra had zien ruzie maken.
Ik wachtte bij mijn auto tot de jon
gen mijn inkopen op de achterbank leg
de (Wordt vervolgd)
(Van onze Haagse redacteur)
Voor de studenten te Leiden gaf Zater
dag onder zeer grote belangstelling de
oud-lt. gouverneur-generaal, dr. H. van
Mook, een openbaar college, waarin hy
in grote lijnen de verhouding tussen
Nederland en Indonesië naging. Het ver
schil in situatie na de bezetting tekende
hij aldus: hier te lande een herstel van
oude, vaststaande waarden en een tenig-
keer naar dat oude, welke misschien wel
wat te ver ging ginds een bijna ont
ploffende geestdrift om iets nieuws te
beginnen en zelfs te weinig aandacht
voor herstel van datgene, wat van vroe
ger was.
Tengevolge van de Japanse bezetting
zijn de verhoudingen in Indonesië gron
dig verschoven; alles, wat vroeger ge
woon werd geacht, wordt nu in discussie
gebracht. In de oorlogsjaren was er zo
wel een neiging om de Japanse krachts
inspanning te bewonderen als een in
tense afkeer van de terreur; beide stro
mingen hebben hun invloed behouden.
Het ernstigste gevolg van de bezetting
is geweest, dat grote hoeveelheden wa
pens terecht zijn gekomen in handen,
welke door weinig verantwoordelijk
heidsgevoel werden bestüurd. Daarnaast
is het belangrijkste verschijnsel, dat het
nationalisme een stoot naar boven kreeg.
Dit nationalisme is ook nu nog vaak
tegen het Westen gericht; het wil niet
alleen de Westerse overwinning teniet
doen, maar ook de neerbuigendheid van
de Westerling. Wanneer dit streven en
zijn consequenties niet worden erkend is
er geen enkele overeenkomst met Indo
nesië te verkrijgen.
Dr. Van Mook besprak hierna de ver
houding tussen de andere Aziatische lan
den en Indonesië, dat de kans heeft voor
Azië te gaan betekenen wat het be
tekend heeft voor het Westen en voor
Amerika. De economische ontwikkeling
van Indonesië in het verleden heeft er
toe geleid, dat het welvaartsniveau der
bevolking weliswaar naar onze maat
staven gemeten laag genoemd kon wor
den. maar naar. Aziatische maatstaven
bepaald aan de hoge kant was. Zou deze
welvaart verloren gaan dan wordt Indo
nesië in de ontwikkeling van Azië de
hekkensluiter, terwijl het vooraan zou
kunnen gaan.
Over het communisme zei dr. Van
Mook, dat het maar zeer ten dele dog
matisch is en zich voornamelijk vast
klampt aan de ontevredenheid. Gelnkkig
kan Indonesië ook sterke tegenkrachten
opleveren, welke spreker aan een nadere
beschouwing onderwierp.
Nog altijd zijn de grondslagen voor
een democratische ontwikkeling aan
wezig; het is van belang voor het Wes
ten die grondslagen niet verloren te
doen gaan. Na de oorlog zijn beide lan
den ontwaakt in een veranderde wereld;
het blijft ons geestelijke inspanning
kosten af te zien van het recht om altijd
het laatste woord te spreken ook al
geschiedt dit met de beste bedoelingen.
Dr. Van Mook herhaalde deze uitspraak
in verschillende bewoordingen: de plaats
van de Nederlander is naast en niet. zij
het dan zo'n beetje schuin, boven de
Indonesiër en: Samenwerken is iets an
ders dan het beste met iemand voor
hebben.
Ik geloof, aldus de oud-lt. gouver
neur-generaal, dat hier te lande in
de afgelopen jaren het juiste begrip
langzamerhand gegroeid is en dat
het ginds begint te groeien. Wij heb
ben en wij mochten met de jongste
actie geen andere bedoeling hebben
dan datgene te doen, wat de taak
der politie is. Tezamen moeten Ne
derland en Indonesië iets maken, dat 1
groter was dan wat vroeger bestond;
het kan, als de strijdende democratie
er in slaagt haar vrijheid hier te
brengen, de grondslag worden, die
Zuid-Oost Azië behoudt voor de
vrije wereld.
Wij verbazen ons en voelen ons ge
griefd door de scherpe critiek van onze
medestanders, maar moeten ook beden
ken. dat Nederland fouten heeft begaan
en kansen heeft gemist, omdat wij lij
den aan een zekere botheid van op
treden, die het voor anderen moeilijk
maakt ons te begrijpen.
Spr. zeide tenslotte, dat Indonesië en
Nederland in hetzelfde kamp staan.
Sjahrir noemde zich zelfs, toen hij in
1938 door het Nederlandse gezag ge
ïnterneerd was, half Nederlander. Wan
neer iemand in deze omstandigheden
blijk geeft zo de invloed van het Westen
te hebben ondergaan, dan wijst dit er
op, dat er een grondslag gevonden kan
worden voor gezamenlijke opbouw.
De minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting, mr. In 't Veld, heeft Zaterdag
ten provinciehuize te Leeuwarden bespre
kingen gevoerd met het college van Ged.
Staten, bij welke besprekingen mede aan
wezig was ir. Z. Y. van der Meer, direc
teur-generaal van de Wederopbouw, ter
wijl voorts enkele hoofd-ambtenaren van
Rijk en Provincie de conferentie bijwoon
den. Bij deze besprekingen had het col
lege gelegenheid verschillende problemen
ter tafel te brengen, zoals het bouwvo
lume, vooral in verband met de uitvoering
van openbare werken en de woningbouw,
werkloosheidsproblemen, volkshuisvesting,
industralisatie en de vraagstukken nopens
het ontsluiten van het lage midden.
1 Na afloop bezichtigde de minister de op
lossing, die in het provinciehuis is gevon
den voor de huisvesting der verschillende
diensten, waarna een bezoek werd gebracht
aan het gemeentebestuur van Leeuwarden
dat eveneens enkele zaken met de minis
ter besprak.
