I
Schuldig aan samenzwering
tegen de staat, verraad en
drijven van zwarte handel
I
?s
'S
Witboek op bevel van kardinaal
werken des duivels
m
Alle eigendommen
geconfiskeerd
ÏS
ES
MINDSZENTY GEPUBLICEERD
HONGARIJE LOS VAN ROME
DOEL VAN HET PROCES
Bevin tast nog in duister terzake
van Kard. Mindszenty's houding
Aartsbisschop
van Warschau
PROCES-KRAVCHENKO KRIJGT SFEER
VAN ECHTSCHEIDINGSPROCEDURE
Toi hoofd en hart
„Naast het lijden van mijn volk is mijn
eigen lot niet belangrijkf>
KARD. SPELLMAN VEROORDEELT
PROCES TE ROEDAPEST
Hongaarse regering wijst Brits protest af
Het weer
Verklaringen tegen „Ik verkoos de vrijheid"
niet steekhoudend
ÏNA
f-L*
-1, W'ï
htse 3j
2—-wrc.
a.
DjNSDAG 8 FEBRUARI 1949
BijReaux van redactie en administratie
72sfe JAARGANG No. 24380
Ic-ebI
1—0, D*
:djs i^
L: po<^i
l-o (LSC
lust—PSV king
Hedenmorgen werd Zijne Emi
nentie Jozef Kardinaal Mindszen-
ty veroordeeld tot levenslange
jWangenisstraf. Zin en strekking van
•Jet hieraan voorafgegane proces en
,an de toen nog te verwachten ver-
afdeling werden op deze plaats reeds
E'fhaaldelijk belicht.
Wijwei tegelijk met deze veroor
deling van Kardinaal Mindszenty door
'J gangster-volksgerechtshof te Boe
dapest ontvingen wij nog twee een
duidelijke taal sprekende mededelin-
*en, welke aan de vele geschokte
pesten, misschien in verwarring ge
jacht door een goeddeels onbetrouw-
,are en zeker oncontroleerbare be-
•chtgeving, opnieuw een vaste over
ling kunnen bijbrengen. Het ver-
°°P van het proces, zoals het via
Wsbureaux en andere bronnen tot ons
'°°rdrong, is namelijk van die aard
jkweest, dat de publieke mening mo-
i-'ijkerwijs wankel is komen te
aan in haar redelijk verantwoorde
Wontwaardiging over de schandda-
eP van een misdadig regiem.
Qaarmee zou dan tevens het voor
gestelde doel van ditzelfde regiem
ta bereikt om door bedrog, raffine-
?®ht en intrigue, welke slechts ten
„k worden doorzien, een gunstige
t te scheppen voor verwerkelij-
van de reeds door Goebbels ver-
hten
'ë-
5
li?et
Hel Volksgerecht te Boedapest heeft Kardinaal Mindszenty,
Vorsf-Primaat van Hongarije, hedenmorgen veroordeeld
tof levenslange gevangenisstraf. Het vermogen van de
Kardinaal is geconfiskeerd. De Kardinaal werd volgens
Reuter schuldig bevonden aan overtreding van de wet op
de verdediging van de Hongaarse republiek, hef organi
seren van een samenzwering tegen de republiek, verraad
en hef verhandelen van vreemde valuta op de „zwarte
markt".
Levenslang voor Ispanky; 15 jaar voor
Baranyai en Eszterhazy; 10 jaar voorToth;
6 jaar voor Zakar; 3 jaar voor Nagy
Paier Bela Ispanky werd schuldig bevonden aan verraad
en zwarie handel in deviezen. Evenals de Kardinaal werd
hij veroordeeld ioi levenslange gevangenisstraf. Hij verlies!
zijn politieke rechten voor 15 jaar.
Prof. Baranyai werd veroordeeld ioi 15 jaar gevangenisstraf
en hei verlies van zijn politieke rechten gedurende 10 jaar.
Hij werd schuldig bevonden aan medeplichtigheid aan de
samenzwering.
Dr. Andreas Zakar, de secretaris van de Kardinaal, kreeg
6 jaar en werd veroordeeld ioi verlies van de politieke
rechten voor de tijd van 10 jaar.
Vorst Paul Eszterhazy, die schuldig werd bevonden aan acti
viteit tegen de republiek en zwarie handel in buitenlandse
valuta, werd veroordeeld lol 15 jaar gevangenisstraf en
verlies van zijn politieke rechten gedurende 10 jaar.
Dr. Miklós Nagy, de secretaris van de Hongaarse Katholieke
actie, kreeg drie jaar en verliest zijn politieke rechten ge
durende 5 jaar. Hij werd schuldig bevonden aan zwarie
handel in buitenlandse valuta.
De oud-journalist dr. Laszlo Toih, oud-hoofdredacteur van
hei katholieke blad Nemzeii Usag, werd schuldig bevonden
aan verraad. Hij werd veroordeeld ioi 10 jaar gevangenis
straf en verliest zijn politieke ^echten voor de tijd van 10
jaar.
Van alle beklaagden, behalve van dr. Nagy, werden alle
eigendommen geconfiskeerd. Alle beklaagden werden in
de verdedigingskosien veroordeeld.
,EM
5 u-
afd-
,n<?"
iet'
vl*.
r*n
KL^at een verzameling van 105
sMerl tpn. waarvan door de uitgevers
W°rdt> jat zy uit Hongarije ge-
M 0u ld zijn en dat zij uitgegeven wor-
tpictjl Srond van de uitdrukkelijke in-
a*Ls' Welke de Kardinaal kort voor
Je j estatie gaf.
„Ik zou hetzelfde gedaan
i hebben"
Radio-verslaggever mocht
verslag niet doorgeven
grenscorrectie
100 VIERK. KM.?
Twee vluchten naar Batavia
Ultimatum van Dobi
aan het Episcopaat
„Godegeve ons vrijheid
terug"
Surinaamse rijst op komst
Prinses Wilhelmina naar
Soestdijk
Zoon van Dobi verkiest
de vrijheid
Belangrijke opdracht
taarndatf'
^ends -H;
25
1—1, JS1
A: KT
2 6-1
|iVift
SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
sisfoon: Redactie 215441 Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
ï—i.
II.
Ikampio#
ïncorclia-'
3SV 2-j
ioen)
Excels#
•ndrecit!'
cluis 0—*
>ria
Sillegott^
SM 1-*
ven-W
gO—Leo»
bgel 3-^f
2—4.
ptolwij^
am
.ijk ka#'
.veo 1-"'
)ZB—f#
ven <H
rden Oj
IVIartinit';
I J: RCf
.ershoek^
irendrecf
sten:
1. Rigter»
titie. ffi
iC—TOö"
—4. Noot'
Dasig
n. R'dai
Orl.
,sb.
6 Dover.
w.
rem.
6 BishoP'
.deira.
6 L. Pal?
e L. A#
»ngi.
igos.
)tonou.
jin.
racoradi-
Belawah-
te Ad#
iveston.
n. N. u
i. Penaw
P. No#
Kaap
ap Coih'
O. SalaJ
te Cu***
at.
Pladjoe.
e Chad*
!CL. Pa#
:>ay.
3de Zee.
Aden-
N. Ori-
p. 6 Ka®
'Pdigde en in practijk gebrachte stel
sel: allicht blijft er van welke leu-
P ook iets hangen,
j Wn de hierboven bedoelde mede-
t'Hngen laten wij hier de eerste let-
6rüjk volgen:
Deze week is Mgr. Krupavicius
New York aangekomen voor een
Onderhoud met de president der
herenigde Staten over de huidige
^tuatie van Litauen en om de Li-
i^Use emigrantengemeenschappen
ip de Verenigde Staten op te zoe
ken. Bij zijn aankomst verklaarde
ktgr. Krupavicius aan journalisten,
Pat over 5 jaar er geen mannen meer
1,1 Litauen zouden zijn wanneer de
bussen nog langer de macht in Li-
^Uen in handen hielden.
Alleen in 1948 werden meer dan
?°0.000 mannen uit Litauen naar
rusland gedeporteerd. Die nu nog
S'jn overgebleven, zullen in 1955
Poor vernietiging en deportatie
Oveneens zijn verdwenen.
v Een tweede bewijs voor de methodes
(O de Sovjetknechten, ditmaal uit
tL2e naaste omgeving, kan men vin-
0 in een schandelijk pamflet, ver-
tp eid door de C.P.N. (De Waarheid)
s Zaandam, waaruit wij hier enige
bhalingen laten volgen: „Is," zo
W?fdt in het pamflet gevraagd, „Kard.
^"tdszenty een held?" „Neen, een
jJrader" is het antwoord, want de
is: „de verdediger van
k.„Tr,''"aad, grootgrondbezit, haat,
W leugen en onrecht." En
Uit „tegenstander van de voor-
Jgang, vrijheid, gezinsgeluk, cultuur
v°r allen, openbaar onderwijs en
barheid."
Pet slot van dit pamflet is als volgt:
hij is
de Zaanse jeugd en de
ïjf'odszenty heeft bekend;
„huldig;
ijj arise bevolking hebben met hem
5C, s te maken. Leve het bondgenoot-
L aP van de Hongaarse en Neder-
use arbeidersklasse."
bericht over de deportatie in
ta aUen behoeft geen nader commen-
huiri hïet illustreert weer eens ten
uelijkste hoe overal waar de lan-
t],'1 gebolsjewiseerd zijn, de meest
<je /^entaire rechten van de mens wor-
vertrapt of genegeerd. En is dit
tip ,ste ook niet het meest kenmerken-
jj'U het proces-Mindszenty?
5(,]Aet Zaandamse pamflet legt een
V aamteloos openhartig getuigenis af
Ij a een soortgelijke mentaliteit van
ScjTen. die nog steeds worden be-
als deel uitmakende van onze
tt0 'gelijke natie. Dat zij ternauwer-
i^QP hiertoe nog langer gerekend
worden, volgt lijnrecht uit hun
Sf^Penis omtrent hun bondgenoot-
ilfih met een Hongaarse kliek, door
gemakshalve als arbeidersklasse
uemPeld.
^t °e lang nog wordt geduld, dat
hwj ijke geschriften, welke een be-
zijn voor vrijwel het gehele
®flandse volk, straffeloos worden
tip sPreid, tot bederf van de jeugd en
^„Mogelijkerwijs altijd nog argelo-
dunkt ons rijkelijk verantwoord
*i<a 2o nodig krachtdadige middelen
W te verzetten tegen praktijken,
de grofste ontkenning zijn van
goede en al het menswaardige.
LEVENSLANG VOOR HONGAARS KERKVORST
«r
Een foto, gemaakt op de laatste dag van het proces-Mindszenty. Naast de Kardinaal Kalman Kiczko, de toegewezen
verdediger. Rechts prof. Yusztin Baranyai, de medebeklaagde.
Alle beklaagden zaten bewegingloos en
toonden geen emotie, behalve Laszlo
Toth die zeer doof is en er niet in
slaagde de president van het Hof
te volgen, toen deze in het tempo van
een machinegeweer de vonnissen af
ratelde, aldus U.P.
Toth kwam tussepbeide om te trach
ten de stroom van woorden te stoppen,
doch de president van het Hof negeerde
hem en ging voort met lezen. De be
waker, die naast Toth zat, probeerde
hem erug te duwen toen deze naar vo
ren leunde.
Kardinaal Mindszenty hield 't hoofd
naar links gebogen, had de handen
in de schoot gevouwen, waarbij de
Kardinaalsring aan de rechterhand
zichtbaar was, en hij staarde de rech
ter vlak in het gezicht. Geen ogenblik
bewoog de Kardinaal zich.
De twee andere priesters die zich
onder de beklaagden bevonden, staarden
recht voor zich uit, zonder te zien. Het
scheen dat Nagy zat te bidden.
Eszterhazy, wiens vrouw op de eerste
rij der toeschouwers zat, achter de pers,
vertrok zijn mond verscheidene malen
nerveus.
Om kwart vóór negen was de rechts
zaal stampvol. De rechters kwamen de
zaal om vijf over negen binnen. Zij
droegen gewone burgercostuums.
Aan hen die de zaal binnenmochten
werd niet alleen verzocht de groene,
witte of rode toegangsbewijzen te to
nen, die zorgvuldig door de wachten on
derzocht werden, doch zij wilden ook
identificatiepapieren met foto's zien.
Binnen werd nog vijf of zes maal ge
controleerd door politie die gehelmd
was en bewapend was met machine
geweren. Aan deze controle namen ook
gewone politie en agenten in burger
deel.
Vijf beklaagden en hun zes bewakers
vulden de eerste bank. Ispanki en Toth
en hun twee bewakers en zeven detec-
iagd
blad-
^ït-omasverlag
in Zürich is giste-
eezx Witboek verschenen getiteld
\k ihar kerkstrijd in Hongarije." Het
rlraagt op de band een verklaring,
is gepubliceerd op bevel van
Xnaal Mindszenty.
Ik ci°cumenten wordt een overzicht
van de geschiedenis van de Ka-
vjop Kerk in Hongarije sinds de
iJ, pVXerder ziju ar herderlijke brie-
tjJM -' Jen van de Kardinaal en door
H ïegpC."reven brieven aan leden van
s.J f.„rihg in opgenomen. Deze heb-
J'icl °°fdzakelijk betrekking op de
•iitllaa?Ver de nationalisatie van de
scholen en de uitwijzing van
p.Jjk»,_en uit Hongarije. In één her-
orief, d.d. 12 Juni 1948, wordt
^aJifPrtmet excommunicatie bedreigd,
i VaJ, of indirect zich mengt in de
Jb de katholieke scholen.
aJ boek wordt een telegram uit
^Sehaaki van de Kardinaal aan
Aartsbisschop Spellman van New York
en Kardinaal Griffin. Hierin wordt ge
protesteerd tegen de gedwongen eva
cuatie van de Hongaarse minderheid
uit Slowakije.
In een brief d.d. Augustus 1947 aan
de Hongaarse regering veroordeelt Kar
dinaal Mindszenty de uitwijzing van de
Duitse minderheid uit Hongarije als „een
ten hemel schreiende onrechtvaardig
heid."
In zijn laatste herderlijke schrijven
van 18 November 1948 verklaart de
Kardinaal dat hij was blootgesteld aan
„een propaganda van leugens, welke
honderdmaal onjuist bleken ^en toch
honderdmaal herhaald werden."
„Ik sta pal voor God, de Kerk en het
gezin" verklaarde de Kardinaal in zijn
laatste boodschap. „Naast het lijden van
mijn volk is mijn eigen lot niet belang
rijk."
„Ik beschuldig niet mijn beschuldi
gers. Ik bid voor een wereld van waar
heid en liefde. Ik bid voor degenen, die
volgens de woorden van de Heer „niet
weten wat zij doen." Ik vergeef hun
met mijn hart."
Het boek is verdeeld in vier hoofd
stukken: Het stormachtige jaar 1945; De
schermutseling van 1946; Het jaar der
verdeling 1947 en Het jaar der beslissing
1948.
tives in burger namen in de tweede
bank plaats.
Enige meters achter de beklaagden, op
de stoelen vlak voor de pers en op de
publieke tribune zaten regerings-autori-
teiten, waaronder Gabor Peter, de chef
van de veiligheidspolitie, die het „on
derzoek" had geleid dat tot de arrestatie
van Kardinaal Mindszenty leidde.
Sommigen begaven zich naar de aan
klager om deze te feliciteren en met
hem te praten voordat de zitting begon.
De openbare tribune was stampvol.
Men zag daar vorstin Eszterhazy, een
priester, die een vriend van Mgr. Is
panki is, verscheidene politie-autoVitei-
ten in uniform en vermoedelijk familie
leden van de beklaagden.
De president opende de zitting op de
gebruikelijke wijze. Toeschouwers en
beklaagden gingen staan toen hij bin
nenkwam en gingen daarna weer zitten.
Hij las de namen der beklaagden op,
die opstonden en weer gingen zitten, als
zij genoemd werden.
Het openbaar ministerie is in hoger
beroep gegaan tegen alle beklaagden in
het proces-Mindszenty, aldus meldt het
persbureau A.F.P.
De verdedigers
clementie.
vroegen om meer
Francis, Kardinaal Spellman, aarts
bisschop van New York, heeft Zondag
van de kansel van de St. Patricks-
kathedraal in striemende bewoordingen
het proces tegen Kardinaal Mindszenty
veroordeeld.
Kardinaal Spellman, die slechts zel
den op de kansel verschijnt, zeide dat
deze dag beschouwd moest worden als
een protest tegen de „kruisiging der
mensheid." Hij verzocht de gelovigen te
bidden voor de „gemartelde en geoffer
de Kardinaal Mindszenty." Kard. Spell
man sprak als zijn overtuiging uit, dat
de Hongaarse primaat met verdovende
middelen en kwellingen tot de beken
tenis was gebracht, dat hij in principe
en in bijzonderheden schuldig was aan
de officiële beschuldigingen van ver
raad, spionnage en zwarte handel.
„Wanneer Kardinaal Mindszenty zich
schuldig bekende aan verraad jegens
het huidige communistische regime in
Hongarije, dan sprak hij slechts zijn
loyaliteit jegens zijn land uit," aldus
Kardinaal Spellman. „Wanneer dit ver
raad is het weigeren van trouw
aan de atheïstische communistische re
gering dan dank ik God, dat Kardi
naal Mindszenty dit verraad toegegeven
heeft."
Ik zou hetzelfde hebben gedaan,
wanneer dit vrije Amerikaanse la»d
overrompeld zou worden door die „de
mocratische" mensen, die thans elk laag
middel aangrijpen om onze republiek
omver te werpen Het heeft geen zin te
trachten Kardinaal Mindszenty's leven
te redden, want op hetzelfde ogenblik,
dat Kardinaal Mindszenty van zijn
woning, zijn gelovigen en zijn bejaarde
moeder in de donkere nacht werd weg
gevoerd, werd hij het slachtoffer van
de martelingen en de verdovingen, die
hem buiten het bereik der menselijke
hulp plaatsten".
Kard. Spellman vervolgde: „Het was
hijzelf, die, toen hij ruim een jaar ge
leden mijn geëerde gast was, tot mij
zeide: „Mijn vijanden kunnen mij niet
meer ontnemen dan mijn leven en dat
heb ik reeds aan God geschonken."
De physieke Kardinaal Mindszenty
kan niet meer gered worden. Het is de
geestelijke Kardinaal Mindszenty in
zijn martelaarschap die wij met onze
gebeden kunnen versterken, zodat hij
in zijn ziel zal weten, dat in een ander
deel van de wereld door andere men
sen Gods fakkel van rechtvaardigheid
brandende gehouden wordt boven het
angstige volk van Hongarije en de ge
knechte volken van welk land ook".
Naar de „Osservatore Romano" mede
deelt, heeft de speciale correspondent
van de „Radio Diffusion Francaise", die
het verslag van de eerste dag der zitting
van het Tribunaal te Boedapest wenste
door te geven, zijn berichten niet naar
Parijs mogen zenden.
Volgens Heinrich Kopf, minister
president van Neder-Saksen, zouden de
Nederlandse eisen tot grensherziening
een verlies voor Duitsland medebrengen
van 100 K.M.2 en die van Luxemburg
een verlies van 508 K.M.2.
Deze week zal de KLM wederom twee
vluchten van Amsterdam via Mauritius
naar Batavia uitvoeren.
Woensdag zal een constellation met
gezagvoerder Le Goud van Schiphol
vertrekken om 19 uur met 4350 k.g. post
aan boord.
De tweede machine vertrekt Vrijdag
en zal, behalve post, ook een beperkt
aantal passagiers meenemen.
Zoals reeds eerder werd gemeld be
staan er verschillende aanwijzingen, die
het waarschijnlijk maken, dat het door
de Hongaarse regering tegen Kardinaal
Mindszenty georganiseerde proces ten
doel heeft niet alleen de Katholieke
Kerk in Hongarije te beroven van haar
Primaat, maar ook de Kerk in Hongarije
los te maken van het Pauselijk gezag.
In dit verband dient ook aandacht ge
schonken te worden aan de brief van de
Kardinaal, die op de eerste dag van het
proces is voorgelezen en waarin de Pri
maat zou hebben aangeboden zijn func
tie neer te leggen in ruil voor zijn vrij
heid. De openbare aanklager bij het
Volksgerecht heeft deze brief gebruikt
als een bewijsstuk voor de schuld van
de Kardinaal.
Naar wij thans echter uit betrouw
bare bron vernemen, is het document,
dat bij de opening van het proces
werd voorgelezen, slechts een frag
ment van een schrijven, dat de Kar-
De Hongaarse regering heeft op de
Britse nota van 4 Februari, waarin ge
protesteerd werd tegen de uitsluiting
van een Britse waarnemer van het pro
ces tegen Kardinaal Mindszenty, geant
woord met te wijzen op „het feit, dat
aan het proces de grootst mogelijke pu
bliciteit is gegeven en dat Britse onder
danen en vertegenwoordigers van Britse
bureaux en nieuwsbladen het proees bij.
woonden." „De Hongaarse regering, al
dus de antwoordnota, is verplicht te
wijzen op het feit, dat de Britse rege
ring zelfs niet de schijn van onpartijdig
heid heeft opgehouden: Officiële Britse
vertegenwoordigers hadden reeds voor
de aanvang van het proces en zonder
van de feiten op de hoogte te zijn ver
klaringen over het geval-Mindszenty af
gelegd. De Hongaarse regering moet
deze houding van de Britse regering be
schouwen als een tegen de Hongaarse
republiek gerichte daad en als een po
ging namens de Britse regering om hulp
te verlenen aan de fascistische vijanden
van de Hongaarse democratie."
De antwoordnota was ondertekend
door de Hongaarse minister van buiten
landse zaken, Laszlo Rajk.
In een verklaring van het Foreign
Office wordt gezegd dat Bevin een par-
lementsafvaardiging heeft ontvangen
„die haar afschuw kwam betuigen van
het proces tegen Kardinaal Mindszenty
en er op aan kwam dringen, dat de
Britse regering alles zou doen wat in
haar macht lag, door een officieel pro
test of anderszins, om haar standpunt
aan de Hongaarse regering kenbaar te
maken."
Bevin verklaarde aan de delegatie,
dat hij „in het duister tastte" ter zake
van de verklaring voor de houding van
de Kardinaal tijdens het proces, welke
zo in tegenstelling stond met die van
voor zijn arrestatie.
Bevin zeide, aldus de mededeling
van het Foreign Office, dat in het al
gemeen het gedrag van gevangenen
bü alle politieke processen achter het
IJzeren Gordijn onbegrijpelijk was
volgens de gewone maatstaven van
menselijk gedrag en dat men, door de
dikke wolk van geheimhouding, welke
de gebeurtenissen in die streken om
geeft, zich zag aangewezen op gis
singen. Volgens Bevin was er „aan één
ding geen twijfel, namelijk de manier,
waarop alle hulpmiddelen van de
Hongaarse staat gebruikt waren om
vooroordeel tegen de Kardinaal te
kweken, zowel voor als tijdens zijn
arrest, was geheel en al in strijd met
de Britse opvattingen over mensen
rechten en menselijke vrijheden."
In het Britse Lagerhuis heeft minis
ter van Staat Hector McNeill in ant
woord op vragen vooral van conserva
tieve zijde, waarin de regering ver
zocht werd bij de Hongaarse regering
te protesteren, verklaard:
„Ik ben ervan overtuigd, dat de Hon
gaarse regering de houding van de
Britse regering, van deze vergadering
en van grote lagen van de Britse bevol
king ten aanzien van de aanhouding van
en het proces tegen Kardinaal Mind
szenty best kent".
Een uiterst linkse afgevaardigde
bracht de verslagen van de perscorres
pondenten, die het proces bijwonen, in
herinnering en vroeg de minister, of hij
over andere inlichtingenbronnen be
schikte om te kunnen concluderen tot
overtreding van de bepalingen van het
vredesverdrag met Hongarije betref
fende de rechten van de mens.
McNeil antwoordde hierop: „Het
zou onrechtvaardig en onjuist zijn het
proces, dat op dit ogenblik wordt ge
houden, te scheiden van wat vooraf
ging en voor mij staat het vast, dat de
beschuldiging en de wijze waarop de
inbeschuldigingstelling is geschied,
rechtstreeks strijdig zijn met de ver
plichtingen, die de Hongaarse regering
door het vredesverdrag zijn opgelegd."
dinaal nog voor zijn arrestatie aan de
redering zou hebben gezonden en
waarin hij zou hebben verklaard, dat.
indien zijn persoonlijkheid een belet
sel vormde voor een overeenkomst
tussen Kerk en Staat, hij bereid zou
zijn Hongarije te verlaten. Hij verbond
daaraan echter de voorwaarden, dat
de overeenkomst tussen Kerk en
Staat openbaar zou worden afgekon
digd en' dat een internationale instan
tie zou worden aangewezen om vast
te stellen of de overeenkomst inder
daad werd nageleefd.
Door deze brief vals te citeren en
de indruk te wekken, dat hij door de
Kardinaal na zijn arrestatie geschreven
zou zijn, heeft men het publiek in de
waan pogen te brengen, dat de Kardi
naal schuldbewust bereid was elke zui
ver religieuze activiteit te staken in ruil
voor zijn leven.
Voorts vestigen wij de aandacht op
een bericht van de Weense correspon
dent van de New York Times, waarin
deze schrijft, dat de Hongaarse rege
ring de katholieke bisschoppen heeft
aangezegd, dat zij elke relatie met
het Vaticaan moeten verbreken en
instemmen met de stichting van een
nationale Katholieke Kerk. Dit ulti
matum zou door de Hongaarse pre
mier Istvan Dobi kort na de arres
tatie van de Kardinaal aan de bis
schoppen zijn medegedeeld.
Bij die gelegenheid zou Dobi tevens
hebben verklaard, dat het aantal bis
schoppen verminderd moet worden van
13 tot 4 en dat deze 4 benoemd zouden
worden door de regering. De Hongaarse
bisschoppen hebben hierop geantwoord
met de mededeling, dat zij op dit voor
stel niet konden ingaan. Sindsdien heb
ben zii in hun weigering volhard. Door
het inhouden van alle betalingen aan
geestelijken en katholieke onderwijzers
poogt de regering thans haar eisen klem
bij te zetten. Voor zijn vlucht naar
Wenen is de leider van de oppositie in
het Hongaarse parlement Barankovics
door de communistische aanvoerder
Rakosi eveneens gepolst over de hou
ding van zijn partij tegenover een even
tuele nationale Hongaarse Katholieke
Kerk. Barankovics heeft daarop geant
woord, dat de grote meerderheid van
de Hongaarse katholieken en geestelij
ken zich daartegen fel zou verzetten.
Een hoge Hongaarse ambtenaar, «lle
uit Hongarije naar Oostenrijk wist te
Verwachting tot Woensdagavond:
Aanvankelijk opklaringen, later
echter weer toenemende bewolking
met op de meeste plaatsen tijdelijk
enige regen. Vannacht zwakke tot
matige, morgen overdag vrij krach
tige en langs de kust wellicht tijde
lijk harde Zuid-Westelijke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
Zon op: 8.08. Onder: 17.42.
Maan op: 12.26. Onder: 5.44.
Dr. Stefan Wyszynski, de nieuwe
rooms-katholieke primaat van Polen, is
Zondag als aartsbisschop van Warschau
geïnstalleerd. Meer dan 50.000 katho
lieken begroetten de aartsbisschop met
een „lang zal hij leven", waarna de
menigte met ontbloot hoofd het „God
voor Polen" zong. De laatste regel van
het lied, die gewoonlijk „God zegene
onze vrijheid" luidt, werd gewijzigd in
„God geve onze vrijheid terug."
De Poolse regering negeerde klaar
blijkelijk de plechtigheden, terwijl de
gecontroleerde pers, met uitzondering
van een onafhankelijk katholiek blad,
er geen melding van maakte let voor
naamste katholieke orgaan „Tygodnik
Warszawski", dat sinds September is
verboden, kre^* toestemming een spe
ciale editie t<**drukken.
De nieuwe primaat kwam van
Gniezo naar Warschau. Woensdag heeft
hij in Gniezo de waardigheden van pri
maat en aartsbisschop van Gniezo en
Warschau aanvaard.
Volgens de traditie werden echter in
Warschau afzonderlijke plechtigheden
gehouden. Dr. Wyszynski is vier jaar
bisschop van Lublin geweest-
De „Stuyvesant" van de K.N.S.M.. met
500.000 kg Surinaamse rijst aan boord,
wordt Vrijdag 11 Februari in Amster
dam verwacht'. De rijst moet nog enige
bewerking ondergaan en nog worden
verpakt. Binnenkort kunnen de vereni
gingen en corporaties de bestelde zen
ding van dit welkome voedsel tegemoet
zien.
H. K. H. Prinses Wilhelmina is giste
ren van Het Loo naar Soestdijk ver
trokken, .om tijdens de afwezigheid van
het Koninklijke gezin zorg voor het
jongste prinsesje te dragen.
Naar het K.N.P. nit Wenen verneemt,
heeft Zandor Dobi, de zoon van de Pre
sident van Hongarije, het voorbeeld van
zovelen voor hem gevolgd en door zijn
vlucht over de Hongaars-Oostenrijkse
grens de vrijheid verkozen boven de
volksdemocratie van Hongarije. Zandor
Dobi heeft zich bij de Vreemdelingen
dienst te Wenen gemeld.
ontkomen, heeft te Wenen verklaard,
dat de Hongaarse minister-president
Dobi de Aartsbisschop van Kalacsa,
Mgr. Grösz, bü zich geroepen heeft en
hem medegedeeld, dt 't Hongaarse Epis
copaat in zijn geheel voor het gerecht
zou worden geroepen, indien zij niet
tot overeenstemming met de regering
zouden komen.
Volgens deze ambtenaar zou Dobi bü
die gelegenheid de Aartsbisschop in
kennis hebben gesteld van de punten
van beschuldiging, die tegen hem en de
andere bisschoppen zouden worden in
gebracht in geval zij zonden weigeren.
(Telefonisch van onze Paryse correspondent)
PARIJS, Maandagavond.
Verslonden door de blikken van een tot ziedens toe met spanning en nieuws
gierigheid geladen zaai en onder het geflits der fotografenlampen is van
middag te vyf uur de gewezen eerste vrouw van Kravchenko, Zinaina Garlova,
voor het getuigenhekje in de tiende strafkamer verschenen. Geen onaange
name verschijning, gevuld gezicht, wat vermoeide mond, pittige donkere
oogjes, blond elegant kapsel en een juweel van een bontmantel. Kravchenko
zelf, die zyn meest gesloten gelaatsuitdrukking droeg, nam haar even aan
dachtig op en begon daarna voor zich op de grond te staren.
Haar verklaring was een onverkwik
kelijk verhaal, dat de zaak aanstonds
diep plonsde in de sfeer en de toon, die
meer passen bij een echtscheidingspro
ces. Zij had Kravchenko gehuwd, omdat
zij van hem hield. Het was de grootste
fout van haar leven geweest; haar vader
had haar gewaarschuwd dat Kravchenko
een. Don Juan was. Zij schilderde
Kravchenko af als een bruut, die haar
sloeg en die zich in zijn woede-aanval
len lucht verschafte met het stuksmijten
van het tafelservies. In 1934, een jaar
na de geboorte van hun tweede kind.
hertrouwde zij.
„Ik heb," aldns besloot mevrouw Gar
lova, „Kravchenko daarna in geen twaalf
jaien teruggezien, maar ik bid dat God
verhoede, dat mijn zoon ook maar een
van de karaktertrekken van deze man
zou bezitten. Ik zou anders even onge
lukkig worden als de moeder van
Kravchenko. Ik haat deze man niet, ik
voel slechts afkeer voor hem. Hij kan
liegen zonder te blozen. Ik weet zulks
uit ervaring. Myn verklaring is ten
einde."
Tot staving van de bewering der ver
dedigende partij, dat Kravchenko niet
de schrijver is van „Ik verkoos de vrij
heid", heeft zjj niets bijgedragen. Zomin
doet het de versie, die daarop Kravchen
ko van zyn huwelijksleven met Zinaina
geeft.
Daarna doet het gewezen echtpaar in
een opgewonden dialoog nog een grote
hoeveelheid vuile was af. Advocaten en
voorzitter grijpen af en toe in. Zinaina
consatteert dat „hij" altijd nog even on
beschaamd en huichelachtig is; Krav-
chenko's advocaat zegt toe, drie getui
gen voor te zullen brengen, die de ge
tuigenverklaring van mevrouw Garlova
zullen weerleggen.
Iets dichter bij de kwestie in geding
was het verhoor gebleven van de eer
ste Sovjet-Russische getuige a dé
charge, die de voorzitter voor had la
ten komen: ir. Romanow, een blonde,
meer goedmoedig dan intelligent uit
ziende kolos, met wie de zaal lachend
sympathiseeren, toen hij zelf van harte
lachend verklaarde, dat zijn optreden
als getuige hem in aanzienlijke mate
het plezier bedierf, dat hij anders in
de bezichtiging van Parijs zou hebben
geschept.
Romanow vervulde in de aankoop
commissie van duizend man, die Mos
kou in het jaar 1944 naar de V.S. had
De toestand van onze wereld vraagt
geen nonchalante houding, maar
mensen, die hun werk voor honderd
procent goed doen.
gestuurd, de functie van chef der afde
ling metalen en had als zodanig Krav
chenko onder zich gehad. Kravchenko
was in de V.S. zich reeds direct „zorg
wekkend" gaan gedragen. Hij zonderde
zich af van zijn collega's en terwijl de
zen leergierig musea bezochten, legde
Kravchenko vooral belangstelling aan de
dag voor de cabarets. „Men gevoelt zich
goed in de V.S.J', had Kravchenko hem
in de eerste dagen reeds toevertrouwd.
Niettemin moest Romanow toegeven,
dat hij Kravchenko nog maar enkele da
gen voor zijn „verraad" een belangrijke
opdracht had gegeven. De reputatie,
door Kravchenko by zyn kameraden in
de Sovjet Unie genoten, was, naar Ro
manow de rechtbank wilde bijbrengen,
die van een elegante, kledingeffecten na
jagende dandy (hij heeft dan blijkbaar
bij de getuige school gemaakt, interrum
peerde hier mre. Izard) en van een
vrouwenjager.
Hoew:el Romanow verklaarde, dat hij
Kravchenko niet bekwaam achtte tot
het schrijven van een boek, voerde hij
ter staving daarvan niets aan, dat wer
kelijk steek hield. Evenmin wisten de
advocaten der verdediging werkelijke
bewijzen uit hem te krijgen van de on
waarachtigheid van zekere episodes uit
„Ik verkoos de vrijheid".
Alvorens tot de oproeping der Sovjet-
Russische getuigen a décharge werd
overgegaan, meende Kravchenko's ad-
vocaat ten hunnen aanzien het volgende
onder de ogen van de rechtbank te moe
ten brengen: „Deze getuigen maken deel
uit van de communistische organisatie
der Sovjet Unie. Ik lees in de statuten
van de partij: de partij is sterk dank zij
haar eenheid van actie. De heer
Vishinsky. toentertijd procureur der
Sovjet Unie, heeft de Sovjet-Russische
opvatting van de rechter aldus gedefi
nieerd: de rechtspraak is een uitvoe
rende organisatie van de politiek des
lands. De rechter moet zich altijd voor
ogen houden, dat de wet de uitdrukking
is van de politiek der partij. U zult dus
begrijpen, dat ik ten aanzien van de ge
tuigenissen, die thans naar voren gaan
worden gebracht, het meest plechtige
voorbehoud maak."
