Steunt Rath, fractie Mr. Sassen?
SUPPLEMENT OP HONGAARS GEELBOEK
Vrijheid
van
drukpers
15
Uitreiking posthume
onderscheidingen
Mogelijkheden
in Indonesië
Complot tegen Poolse president?
Truman spreekt afkeuring uit
over het proces-Mindszenty
*9^
I M
UNO-commissie
naar Banka
Tol hoofd en hart
Situatie door Amerikaanse druk zeer moeilijk
Jessup reizend ambassadeur
Voor demobiliserende
militairen
Het weer
Veiligheidspolitie zeer actief
Atoombommen der V.S.
Nyarady bereid voor
V.N. te verschijnen
Beschuldiging republ.
delegatie
Procureur-fiscaal in
appèl tegen Schreieder
Locomotief van D-trein
BIDDAG IN BELGIË
ontspoord
Noodlanding van „Aero-
Holland"-vliegtuig
Nieuw-Guinea niet
los van Nederland
VRIJDAG 11 FEBRUARI 1949
72ste JAARGANG No. 24383
fci beten komt dit te liggen niet in
Reien van de rechter maar van een
«Uursorgaan; bovendien is het niet
landswet, welke hier haar normen
i,™ doch een gemeenteverordening.
e Zonderlijke vertogen, met minstens
Rh grote verontwaardiging geladen,
j fden gewijd aan de omstandigheid,
J5 een al dan niet te dezer zake com-
Bs college van B. en W. zou te Werk
R* volgens normen (zijn eigen nor-
Rh', welke in een land als het onze
Rdzakelijkerwijs zouden verschillen
Cr Plaats tot plaats en zeker van streek
streek. Wat immers hier nog gerust
•2? de heugel kon, jazelfs de aange-
djfoe tint zou hebben van prijzenswaar-
(jSe ruimhartigheid, zou ginds al lang
^welvoeglijk heten; wat op de ene plaats,
Rgen we er vrijmoedig aan toe, tot het
iL hiodieus oogpunt gewenste behoort,
vJj' men elders zonder meer tot het
nverpelijke te rekenen daarbij af-
Rhd op het zogezegde boerenverstand,
Laa"'Van men het altijd weer moet heb-
R zovaak de gedachten het gaan win-
V
Consistorie wordt Maandag
om 10 uur geopend
Aantal blijft geheim
Supplement op geelboek
MIST BELEMMERT HET
LUCHTVERKEER
Benelux-ministers-conferentie
in 's-Gravenhage
Wel verlangen rtaaxr
autonomie
*fcEAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESTRAAT S - HAARLEM
'•lefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Directeur: J. J. W. Boerrlgter.
Hoofdredacteur; Drs. H. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
l\/T et ongewone heftigheid heeft men
iV_f zich van verschillende kanten
verzet tegen het onlangs bij de
weede Kamer ingediende ontwerp van
et op de leesbibliotheken, hetwelk de
.Statuur droeg der katholieke minis-
Van Maarseveen, Rutten en Wijers.
r® strekking van dit wetsvoorstel komt,
vit het zo beknopt mogelijk te zeggen,
v!er°P neer, dat de gemeenteraad de
~=Voegdheid krijgt, een vergunning-
t-j.'sel te creëren voor de exploi
t's van leesbibliotheken, met dien
/tstande, dat burgemeester en wethou-
Ifs zullen worden belast met het ver-
Zii van deze vergunningen. En het
JU dezelfde burgemeester en wethou-
(j^s, die mogen beoordelen of bepaalde
R* en aanstotelijk zijn voor de eer-
«arheid of schadelijk zijn voor de ze-
nf.Jlce gezondheid van minderjarigen,
j hoofde van welke défauts (zèlden
ses qualités) zulke boeken zullen
tni -cn wor(len verwijderd ingevolge de
jVist genoemde gemeenteverordening.
Rauwelijks had dit wetsontwerp zijn
Rte schuchtere schreden gezet op het
Erhare traject van het pad der legis-
I 'sve procedure, of links en rechts
to°6 iets meer links dan rechts) hief
tj1 zijn armen protesterend ten he-
(5|: wee en ach klagend over de aan-
R'Ug ener nota bene in de Grondwet
ij. verankerd liggende vrijheid: de
Rjenoemde „vrijheid van drukpers",
Ris neergelegd in de grondrechten
«:.r Staatsregeling 1798, opnieuw neer-
u'sgd in de Grondwet 1815 en in 1848
1 haar huidige omschrijving (in art.
to geredigeerd. Letterlijk luidt
J artikel als volgt: „Niemand heeft
Rtofgaand verlof nodig, om door de
Rhpers gedachten of gevoelens te
Rubaren, behoudens ieders verant-
°rdelijkheid volgens de wet."
(R elnu, zo werd er ongeveer gerede-
de thans voorgestelde regeling
(.'Jdt met de Grondwet, want zij be-
een verkapte preventieve censuur
voor zover het toezicht al repressief
h van de bedenksels.
RU kan men wijd en breed discussië-
over de ongetwijfeld belangwek-
over de ongetwijfeld belangwek-
stm^e juridische zijde van het vraag-
Vat' i?n reeds is zulks ijverig geschied.
Op hrvan oqJj 2}j het gaat niet aan
tJi„,te simplistische wijze tot strij-
i„?ne'd van hst onderhavige wetsont-
ant
met art. 7 Grw. te besluiten,
'tv, °P goede gronden kan men aan-
Rreh, dat, strikt wettelijk genomen,
ÜL yrijheid der uiteindelijke versprei-
R8 van zonder voorafgaand verlof tot
\Ru gekomen geschriften niet onvoor-
?Rrdelijk door dit artikel wordt ge-
sohn?dcerd- vervolgens blijken ver-
'lende staatsrechtsgeleerden het er-
W Gcns te zijn, dat ook de gemeente-
"R°Vor kan bepalen wat als een druk-
i sdelict dient te worden beschouwd
RSs die weg op een waarlijk niet al
gojjjjSezochte manier voortredenerend,
prof. F. Duynstee het deed in de
Icelander van 21 Januari, kan men
tot een juridische verantwoor-
V g Van de bemoeiingen van B. en
'ot het nader preciseren van zulk
tw uelict. Alles bijeen genomen rae-
bojj,. wij niettemin, dat de juridische
Md van bet wetsontwerp in zijn
«R'ge vorm niet bijzonder sterk is,
J' _yan zijn positie als voorwerp van
's lands vergaderzaal nog
a te zwijgen.
jw®hmerkelijk boeiender dan enige
etot sch"leerstellige beschouwing zou
RR een onderzoek zijn naar de psy-
Ic-Rgische achtergronden en dieper ge-
ïRb doctrinaire instellingen, welke
itis z° velen bewust of onbewust tot
h(>j 'ratie dienen voor hun leerstellig-
top h- Is het niet kenmerkend, dat de
"(Rte katholieken niet afwijzend blij-
to,., te staan tegenover het door anders-
VRRden met een spontaan moord- en
vRu-geschreeuw begroete wetsont-
ili P; En zou dit misschien niet hier-
•Wr'tten, dat de katholiek een funda-
Qteei andere opvatting heeft omtrent
'toofWone soorten van vrijheid dan de
^R'oyigcn en sommige anderdenken-
ihiv, e 'aatsten zijn immer geneigd de
WRid te cultiveren als een kostbaar
JiPfjRf met in zich bevattend mogelij k-
Fan, niet hoeft te Komen; ae
ieU>° is lichter tot een definitieve
Mijt bereid op straffe van een gedeel-
VR verlies der vrijheid, instinctief
"d. dat iedere vrijheid, verre van
K>t ?0ed in zich te zijn, slechts dient
ith ?Sunstigende omstandigheid voor
'Viste bepaling in de richting van
'iiR.mdelijk goede. Zo zal hij minder
M mg zjjn om de inperking van eniger-
SR'.Jbeid, wanneer een verhoging der
M ,,®bteit daarvan het gevolg zou zijn,
2'Ühiv vermeldenswaardige omstan-
R ten spijt, dat -p naar prof. Van
Stok- °i- ons mededeelt in zijn Hand-
Je yan het Nederlandse Staatsrecht
^Rtvinding van het instituut der
*1 Rrsvrijheid aan Paus Alexander
jv °rdt tóegeschreven.
een gans andere vraag is het
Rt h metterdaad op de goede weg is
vc1b t onderhavige wetsontwerp. Als
andere maatregelen op ieder ter-
t ahir> s levens draagt ook dit bij de
l^Van ingediende voorstel het karak-
[h een poging tot gedokter achteraf.
ato Rleiding tot zulk een wetsvoorstel
h6voR.voudigweg niet moeten bestaan.
tN en moraliteit hadden zo die-
Sijtp Jijn, dat de jeugd niet via wet-
JJWhr. bepalingen behoefde te worden
LSahSren van rioollectuur en schend-
n: volwassenen en jongeren
Au i n rijkelijk in staat te zijn hun
Su.i al gever en eiSen rechter te zijn
(l'ievp enige norm voor ogen het po-
Dsl0.,en blijvende: het goede, hetgeen
kblaa!;e tevens Wil zeggen: het schone.
J? bR hoe de mensen weer daarheen
bgen? via de vanzelfsprekendhe-
gezond verstand en gezonde
RRR't Het is duidelijk dat hier
rtip^Rn taak ligt voor opvoeding en
liRani ?re activiteit (op religieuze en
RinSp„5sche basis) dan voor een in
tRt. j?ue bepalingen zich uitsprekende
C on wet kan gemakkelijk berus-
pm t?a zeden; wanneer men de ze-
Rt h?bht te begronden in de wet, be-
VÜ W,n de caricaturale misgreep van
RgeR^moester. die de per ongeluk
fondamenten alsnog wil doen
de bovenbouw.
(Van onze parlementaire redacteur)
Nadat de ministerraad Donderdag
middag tot omstreeks zes uur verga
derd had over de vraagstukken, die het
Kabinet in verband met de resolutie
van de Veiligheidsraad verdeeld hou
den, is de bijeenkomst tot heden ver
daagd. Een beslissing is dus nog niet
gevallen.
Intussen schijnen de verhoudingen
zich wel naar de ontknoping te hebben
toegespitst, zodat men het uitstel van
de beraadslaging tot heden moet zien
als een gelegenheid om bepaalde fa
cetten van het vraagstuk en mogelijk
heden, die zich wellicht no^ zouden
kunnen voordoen, nader uit te werken.
Men mag echter aannemen, dat minis
ter Sassen op zijn standpunt blijft
staan, waarbij hij steun ondervindt
van enkele zijner katholieke collega's,
alsmede van minister Schokking. Zijn
wij wel ingelicht, dan is het niet uit
gesloten, dat de heer Sassen aan een
deel van de ministerraad van heden
niet zal deelnemen, al zou het naar on
ze mening te ver gaan hieruit de ge
volgtrekking te maken, dat hij de ver
dere verdediging van zijn standpunt
reeds heeft opgegeven.
Naar wij uit verschillende gegevens
opmaken, is uit de uitwisseling der ge
zichtspunten tijdens de besprekingen
der Katholieke fractie met de K.V.P.-
ministers de neiging ontstaan, althans
voorlopig, toch mr. Sassen te blijven
steunen, zij het dat de duurzaamheid
van deze steun van zekere voorwaarden
afhankelijk is.
De situatie is inderdaad wel uiterst
moeilijk, omdat Nederland onder de
regelrechte druk van Amerika staat,
dat thans naleving van de resolutie
vergt. De mogelijkheid haar vlakaf te
weigeren acht niemand meer aanwezig,
zodat het conflict nu maar hoofdzake-
gaat om ofwel een loyale aanvaarding
van de taak de resolutie uit te voeren
ofwel een formele aanvaarding, waarbij
men in werkelijkheid zoveel mogelijk
van de resolutie terzijde poogt te laten.
Daarbij doen zich dan natuurlijk tal
van modaliteiten voor, die het onder
werp van het voortgezette beraad zijn.
Al heeft het bericht van de verdaging
van de ministerraad tijdelijk enige ont
spanning gebracht, toch durft men de
Op het Vaticaan is bekend gemaakt,
dat het buitengewone geheime consis
torie, dat door Z. H. de Paus is bijeen
geroepen, Maandag tien uur geopend
zal "Worden.
Verwacht wordt, dat de rede van de
Paus na afloop van het consistorie zal
worden gepubliceerd.
Wellicht zal het consistorie door en
kele buitenlandse kardinalen worden
bijgewoond, zo deelt men op het Vati
caan mede. De een en twintig Italiaan
se Kardinalen worden zeker verwacht.
President Truman heeft dr. Philip
Jessup benoemd tot vertegenwoordiger
der V.S. op internationale conferenties.
Hij krijgt de rang van reizend ambas
sadeur.
Jessup was tot voor kort Amerikaans
vertegenwoordiger in de Veiligheidsraad.
Hij ging terug naar de Columbia-uni-
versiteit, waar hij professor in het inter
nationale recht is.
In de Rolzaal op het Binnenhof te 's-Gra-
venhage zijn Donderdagmiddag 25 posthume
onderscheidingen uitgereikt aan familieleden
van gefusilleerde verzetsleden en gesneuvel
de militairen van marine en landmacht, die
zich onderscheiden hebben in de strijd te
gen Duitsers en Japanners. Namens de mi
nister van oorlog en marine a.i. die door
dringende regeringsaangelegenheden niet
aanwezig kon zijn, reikten de chef van de
generale staf, luit.-generaal mr. H. J. Kruis
en vice-admiraal jhr. E. J. van Holthe, chef
van de marinestaf, de onderscheidingen uit.
Luit.-generaal mr. Kruis bracht een ere
saluut aan de „wakkere groep van strij
ders die de vijand moedig was tegemoet ge
treden ondanks het tekort aan moderne be
wapening". Hun offer was niet vergeefs,
want door hun voorbeeld hebben zij het
verzet gestimuleerd en werd de geestelijke
grondslag gelegd voor de vrijheid. „Wij zul
len hen niet vergeten," aldus spr., „hun
namen zullen geschreven blijven in het
boek der historie".
De versierselen van de Militaire Willems
orde werden overhandigd aan de nabestaan
den van de luitenant ter zee S.-D. A. H.
Alblas, van de res.-tvveede-luitenant der in
fanterie G. Bakker, van de wachtmeester der
cavalerie C. H. van Bemmel, van de heer
A. van Driel en de heer K. P. van de Sande.
De versierselen van het Bronzen Kruis
werden uitgereikt aan de nabestaanden van
luitenant ter zee J. Engles, sgt. ziekenver
pleger J. de Roode, sgt-machinist J. J. Mar-
tijn, hulp-aalmoezenier J. Th. H. Verbeeten,
sgt-majoor instructeur der politietroepen
W. H. van Kooten, dpl—segt. A. Bergmann
en J. H. Wevers, sgt.-titulair E. W. Janzen,
dpi. sold. K. Keesman, dpi. sold, ziekendra
ger J. F. Terbrunsvelt. sold, ziekendrager
M. Vriens en dpi. sold-telefonist P. L. Wal
raven».
Vele hoge militairen van leger, vloot en
luchtmacht woonden de plechtigheid bij.
situatie niet als werkelijk verlicht te
beoordelen. Men geeft er zich reken
schap van, dat de crisis wel nauwelijks
meer tot de persoon van minister Sas
sen te beperken zal zijn, doch dat het
bestaan van het hele Kabinet daarmede
gemoeid is, terwijl zeker ook het lot
van dr. Beel, de Hoge Vertegenwoor
diger van de Kroon, op het spel staat.
De directeur voor de demobilisatie van
de Koninklijke Landmacht heeft meege
deeld, dat de ontwikkeling van de situa
tie op de arbeidsmarkt in Nederland, die
velen in den lande met zorg vervult ten
aanzien van de toekomstige mogelijkhe
den der demobiliserende militairen uit
Indonesië, stemmen heeft doen opgaan,
die wijzen op de mogelijkheid om in In
donesië werk te vinden.
Daaruit de conclusie trekken, dat de
9500 O.V.W.-ers en de dienstplichtigen,
niet meer welkom zijn in Nederland, is
niet juist.
Verzocht wordt slechts om er bij
ouders en familieleden op aan te drin
gen in hun brieven eerlijk te schrijven
hoe de stand van de arbeidsmarkt in Ne
derland is. Het moet n.l. worden voorko
men, dat gedemobiliseerde militairen
achteraf spijt hebben een passende werk
kring in Indonesië te hebben geweigerd.
Voorts verzoekt de directeur voor de
demobilisatie om er bij ouders, echtge
noten en verloofden van militairen in
Indonesië op aan te dringen, dat zij zich
niet zullen verzetten indien hun zoon,
man of a.s. echtgenoot het voornemen te
kennen geeft om een werkkring in Indo
nesië te aanvaarden.
Men behoeft niet bang te zijn, dat een
werkkring aldaar te weinig zekerheid
voor de toekomst biedt. Hiervoor draagt
de overheid zorg.
Niet iedereen kan in Indonesië demo
biliseren. Men zal over de nodige vak
kennis of diploma's moeten beschikken
en in het algemeen in staat zijn een lei
dende functie te bekleden.
Zij die niet in Indonesië willen demo
biliseren zijn natuurlijk van harte wel
kom in het vaderland, waar zij van over
heidswege alle hulp en steun zullen ont
vangen, waarop zij recht hebben.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Vannacht nog plaatselijk nevel of
mist en hier en daar lichte nacht
vorst. Morgen overdag overal optrek
ken van de mist en dan meest zwaar
bewolkt met later plaatselijk enige
regen. Zwakke of matige wind tus
sen Zuid-West en Zuid. Iets hogere
temperatuur dan vandaag.
Zon: 8.02—17.48; Maan: 16.20—8.11.
De Poolse minister van Veiligheid»
Stanislaw Radkiewicz, heeft voor het
parlement verklaard, dat het onlangs
ontdekte complot tegen de president en
de regering „werd gefinancierd met
dollars en ponden en geleid door cen
tra in het buitenland."
De samenzwering liep op niets uit
tengevolge van de arrestatie van een
aantal voormalige leden van het Poolse
verzetsleger. Onder de gearresteerden
bevindt zich Jan Mazurkiewicz, een van
de voornaamste legerleiders in de strijd
tegen de nazi's.
Tegelijkertijd werd bekend gemaakt,
dat twee parlementsleden, voormalige
aanhangers van Mikolajczyk, Stanislaw
Wofcyk en Stanislaw Banczyk. uit de
Boerenpartij zijn gestoten en hun zetel
en het Pools burgerschap verloren heb
ben wegens illegale vlucht uit Polen.
Naar verluidt zijn deze leden verleden
maand per schip naar Zweden ver
trokken. Een derde parlementslid,
Franczisek Wjcicki. die op onwettige
wijze zou hebben getracht Polen te
verlaten, maar „aan de grens gevangen
genomen" werd, zal binnenkort be
recht worden, zo. hebben de partijlei
ders medegedeeld.
Volgens de laatste twee weken te
Warschau ontvangen berichten is de
Veiligheidspolitie ongewoon actief ge
weest op het platteland, waar na het
afschaffen van de rantsoenering op
1 Januari veel onrust verwekt is. Ver
schillende personen zouden trachten of
getracht hebben het land te verlaten-
De V.S. zullen het aantal atoombom
men, dat in hun bezit is, geheim blijven
houden, zo heeft president Truman op
zijn wekelijkse persconferentie mede
gedeeld. Hij ontkende de juistheid der
berichten, dat Lilienthal. commissaris
voor de atoomenergie der V.S., gezegd
zou hebben, dat hij het aantal wereld
kundig zou maken.
Uit Los Angeles wordt gemeld, dat
luitenant-kolonel William Stark, van
het industriële college der gewapende
macht, aan industriële leiders heeft
medegedeeld, dat de splijtbare kern
van een atoombom de afmeting heeft
van een golfbal. doch dat zij dezelfde
ontploffingskracht heeft als ongeveer
5.400.000 kg. trotiel. Behalve in kracht
verschilt de wijze van ontploffen niet
van die van andere bommen. De hitte
der explosie kan op een afstand van
4800 M. brandwonden veroorzaken.
President Truman heeft gisteren in
scherpe bewoordingen zjjn afkeuring
uitgesproken over het proces-Mindszen-
ty. Hij noemde de behandeling van de
Kardinaal „infaam" en verklaarde, dat
het proces naar zjjn mening als een
zwarte bladzijde in de geschiedenis van
Hongarije zou blijven aangemerkt.
Truman gaf journalisten op een pers
conferentie te verstaan, dat de Ver
enigde Staten de situatie, die door het
proces is ontstaan, bestuderen teneinde
vast te stellen of Hongarije met dit pro
ces zijn verdragen heeft geschonden.
Evenwel gaf de president met nadruk
te kennen, dat de Verenigde Staten het
afbreken van de betrekkingen met Hon
garije niet in overweging hebben geno
men, evenmin als de mogelijkheid, dat
een dergelijk verbreken der betrekkin
gen zou kunnen voortvloeien uit het
onderzoek, dat op het ogenblik door de
V.S. wordt ingesteld naar eventuele
verdragsschendingen.
Truman zeide in zijn verklaring tot
de pers verder, dat hij verschil wilde
maken tussen het Hongaarse volk en
zijn regering. Hij merkte op, dat in
een politiestaat het volk niet ver
antwoordelijk kan worden gesteld voor
zijn regering en dat Hongarije zeer ze
ker een politiestaat was. Wanneer het
Hongaarse volk het vocar het zeggen
Donderdagmiddag werden in de Rolzaal de posthume onderscheidingen uitge
reikt door vice-admiraal jhr. E. J. van Holthe voor de Kon Marine en It.-gen.
mr. H. J. Kruis voor de Kon. Landmacht. Gen. Kruis overhandigt aan de vader
van wijlen reserve 2de luitenant G. Bakker onderscheidingstekenen, behorende
bij de militaire Willemsorde. Luitenant Bakker had zich onderscheiden gedurende
de actie teaen terroristische benden in Oost-Sumatra. Geheel rechts luitenant-
admiraal h. <L C. K. L. Helfrich.
had, aldus de president, zou dit volk
nimmer de soort regering tolereren die
het thans heeft.
In politieke kringen wordt opge
merkt, dat de V.S. verschillende wegen
openstaan om maatregelen tegen de
Hongaarse regering te nemen. Het de
partement van Buitenlandse Zaken
houdt zich in het bijzonder bezig met
een beroep op de Verenigde Naties om
het vonnis tegen Kardinaal Mindszenty
te veroordelen, maar er wordt aan ge
twijfeld of dit iets zal opleveren, daar
het niet onwaarschijnlijk is, dat Rus
land opnieuw van zijn vetorecht ge
bruik zal maken.
Er kan echter, zo wordt verder op
gemerkt. een bepaalde stemming tegen
de Hongaarse regering gekweekt wor
den en zeer zeker heeft het proces de
kans verkleind, dat Hongarije ooit nog
eens tot de Verenigde Naties wordt toe
gelaten. Ook zouden de Verenigde
Staten een officieel en krachtig protest
tot Hongarije kunnen riohten of de
Amerikanen er van verwittigen, dat deze
regering de bescherming van Amerika
nen, die in Hongarije reizen, niet kan
garanderen.
De Britse minister van Buitenlandse
Zaken, Emest Bevin, overhandigde gis
teravond persoonlijk aan de Hongaarse
gezant in Engeland, Janos Eros, een
tweede Britse nota in verband met het
proces tegen Kardinaal Mindszenty, ter
wijl hij tevens mondeling protesteerde
tegen het „onbeleefde" antwoord van de
Hongaarse regering op de eerste Britse
nota.
Bevin overhandigde de Britse nota
bijna terzelfdertijd als Alexander Helm,
de Britse gezant in Boedapest, deze nota
overhandigde aan het Hongaarse minis
terie van Buitenlandse Zaken.
Eros en Bevin hadden een onderhoud
van een half uur, klaarblijkelijk in een
gespannen atmosfeer.
Een zegsman van het ministerie van
Buitenlandse Zaken zei, dat Bevin Eros
attent gemaakt had op de „buitenge
woon onbeleefde reactie van de Hon
gaarse regering op het redelijke en ge
rechtvaardigde verzoek van de Britse
regering om waarnemers te mogen heb
ben bij het Mindszenty-proces."
In de Belgische Kamer van Afgevaar
digden verklaarde gisteren de premier
en minister van Buitenlandse Zaken,
Paul Henri Spaak, dat België „ongetwij
feld alle maatregelen zou ondersteunen,
die de Verenigde Naties mochten nemen
om licht te werpen op het proces tegen
Kardinaal Mindszenty."
Naar Reuter verneemt, zal het Hon
gaarse hoge volksgerechtshof binnen 10
of 14 dagen de uitgebreide documentatie
van het proces tegen Kardinaal Mind
szenty ontvangen. Na bestudering van
deze stukken zal het hooggerechtshof
beslissen, welke van de vijf rechtbanken
de zaak opnieuw in behandeling zal ne
men. Het zal nog enige tijd duren, voor
dat de definitieve datum van deze her
behandeling bekend zal zijn.
Het ministerie van Justitie deelt me
de, dat het hoge volksgerechtshof zal
bestaan uit een president, benoemd door
het ministerie, en afgevaardigden van
de partijen der regeringscoalitie, name
lijk één van de boerenpartij, één van de
partij der kleine bezitters en één van
de thans gefuseerde communistische en
sociaal-democratische partij, de Hon
gaarse arbeiderspartij. In tegenstelling
met de gewone rechtbanken moeten de
leden van het hooggerechtshof allen ju
risten zijn.
Gedurende het onderzoek moeten alle
bewijzen, verklaringen en getuigenissen
van de eerste rechtszitting bestudeerd
worden. De beschuldigden behoeven niet
te verschijnen, tenzij president, verde
diger of openbare aanklager zulks nodig
achten. De openbare aanklager mag niet
dezelfde zijn als die van de eerste zit
ting. De behandeling zal veel gelijkenis
vertonen met die van het gewone ge
rechtshof, doch de president kan nog
meer bewijzen van verdediging en aan
klager verzoeken. De president kan öf
de nieuwe bewijzen zelf behandelen óf
deze verwijzen naar het eerste gerechts
hof. Het hooggerechtshof kan de vonnis
sen bevestigen, verzachten of verzwaren.
De president zou de zaak ook aan de
president van de republiek kunnen voor
leggen voor een uiteindelijke beslissing.
Zulks wordt echter alleen gedaan in ge
vallen van een doodvonnis.
Een hoge ambtenaar van het ministe
rie van Justitie heeft medegedeeld, dat
de Kardinaal bij veroordeling tot le
venslang na vijftien jaar in vrijheid zal
worden gesteld.
Een Hongaarse regeringsautoriteit zei
gisteren, dat een supplement zou
worden uitgegeven op het geelboek over
Kardinaal Mindszenty, waarin opgeno
men een uittreksel van het proces en
daardoor aan het licht gekomen bewij
zen.
Miklós Nyarady, de vroegere Hon
gaarse minister van Finantiën, die twee
weken geleden zijn land ontvluchtte,
bood gisteren aan om voor de Verenigde
Naties te verschijnen „om wettelijk en
zonder enige twijfel te bewijzen, dat de
beschuldigingen tegen Kardinaal Mind
szenty vals zijn".
De ex-minister, die aftrad terwijl hij
op een officiële missie was in Italië vijf
dagen nadat de communistische plaats
vervangende premier Matyas Rakosi de
bedoeling van de regering bekend ge
maakt had om de Kardinaal te arres
teren, zei, dat Rakosi zelf tegen het
proces was. Vier maanden geleden, zo
ging Nyarady verder, zei Rakosi tegen
me, dat als hij zijn zin kreeg de Kar
dinaal in een vliegtuig zou worden ge
zet en boven Rome met een parachute
naar beneden zou worden gelaten". De
ex-minister zei, dat de Russen besloten
waren een zeer krachtige greep te heb
ben op het culturele en religieuze leven
in de satellietstaten. Zij drongen op het
proces aan.
Een Hongaars communique meldt, dat
twee functionarissen van de Ameri
kaanse legatie in Boedapest zjjn uitge
wezen wegens „spionnage en het smok
kelen van mensen over de grens".
Michael 3?c. Dermott, woordvoerder
van het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken, heeft gisteren ver
klaard, dat de Hongaarse beschuldigin
gen, dat bepaalde leden van de Ameri
kaanse ambassade te Boedapest Honga
ren geholpen hadden hun land te
ontvluchten, „geheel ongegrond" waren.
De andere beklaagden tijdens de uit
spraak in. het proces te Boedapest.
Evenals de Kardinaal aanhoorden zij
staande hun vonnis. V. I. n. r. ziet men
prof. Bar any ai, Mgr. Zakar, secretaris
van de Kardinaal, de katholieke jour
nalist dr. Toth, Vorst Eszterhazy, pater
Ispanky en dr. Miklós Nagy.
De UNO-commissie voor Indonesië zal
zich morgen per vliegtuig naar Banka
begeven, om aldaar besprekingen te
voeren met de republikeinse leiders,
aldus meldt U.P.
Een woordvoerder verklaarde, dat ge
sproken zal worden over de tenuitvoer
legging van de resolutie van de Veilig
heidsraad.
De Indonesische delegatie bij de V.N.
heeft in een brief aan de voorzitter
van de Veiligheidsraad de beschuldi
ging geuit, dat Nederland president Su
karno en de andere republikeinse lei
ders niet, als door de Veiligheidsraad
is bevolen, vrij heeft gelaten en de oor
logvoering tegen de Republiek voortzet.
Twaalf dagen zijn verlopen sinds de
Raad resoluties aannam, waarin om vrij
lating der republikeinse leiders werd
verzocht, aldus deze brief. „De Neder
landse regering heeft deze politieke
gevangenen nog niet vrijgelaten, waar
door zij een bijeenkomst van het repu
blikeinse kabinet onmogelijk maakt en
het kabinet verhindert enige besluiten
te nemen."
De delegatie beweert, dat de Neder
landers een stad op Sumatra gebombar
deerd en beschoten hebben en dat zij
voortgaan met hun militaire actie.
In een radio-uitzending vanwege de
noodregering der Republiek op Suma
tra is medegedeeld, dat de noodregering
de resolutie van de Veiligheidsraad niet
aanvaardt. Ze zal overleg plegen met
de president en vice-president alvorens
haar uiteindelijke houding te bepalen,
aldus dit radiobericht.
Zoals bekend heeft het Hof te Leeu
warden Schreieder deels buiten vervol
ging gesteld en anderdeels vrijgespro
ken van het hem ten laste gelegde. Wij
vernemen, dat de procureur-fiscaal mr.
J. Lasonder thans in hoger beroep is
gegaan van deze sententie.
De laatste acte in het proces tegen
Kardinaal Mindszenty en zijn mede be
klaagden. Staande, met gevouwen han
den, hoort de Kardinaal (links) presi
dent Olty de veroordeling tot levens
lange gevangenisstraf uitspreken.
Donderdag kwamen de Belgische bis
schoppen bjj Kardinaal Van Roey bü-
een, om een gemeenschappelijke brief
te bespreken, die gericht zal worden tot
de gelovigen van België. Daarin zal een
algemene biddag worden uitgeschreven
voor Kardinaal Mindszenty, slachtoffer
van de rode Kerkvervolging in Honga
rije. Deze biddag zal plaats vinden op
Zondag 20 Februari.
De D-trein nr. 255, komende uit Praag,
is hedenmorgen om half tien op het
traject VenloEindhoven ter hoogte
van Horst-Sevenum en Heyershoeve bij
een onbewaakte overweg in botsing ge
komen met een vrachtauto. Volgens de
eerste berichten zijn er geen doden te
betreuren. De bestuurder van de vracht
auto zou gewond zijn. Van de trein ont
spoorde alleen de locomotief. Deze werd
naar Blerick teruggesleept. Om ongeveer
11 uur werd de reis voortgezet, waarhij
de wagons door een andere locomotief
werden getrokken.
Het Franse persbureau AFP bericht,
dat een transportvliegtuig van de Ne
derlandse Maatschappij „Aero-Holland"
op ongeveer veertig kilometer van Lis
sabon een noodlanding heeft moeten
maken. Er zijn geen slachtoffers. Het
tcestel vloog op het traject Sevilla
Madrid, doch moest tengevolge van de
slechte weersomstandigheden van de
route afwijken.
Bij de directie van de N.V. Aero-Hol
land was hedenmorgen kwart voor elf
geen bericht binnengekomen over een
noodlanding van een der toestellen van
deze chartermaatschappij. Wel bevond
zich een tweemotorig „Beecheraft"-vlieg-
tuig van de maatschappij in Spanje.
De handel in de Chinese wijk van Djamoi leeft weer op de laatste weken.
Heel Nederland bevond zich heden
ochtend in een zeer dikke mist, waar
door het luchtverkeer onmogelijk was
geworden. Het vliegveld Schiphol was
onbruikbaar. Er werd noch geland, noch
gestart. Het K.L.M.-toestel uit Johannes
burg is uitgeweken naar Parijs, terwijl
het K.L.M.-toestel uit New York in
Prestwick is blijven staan.
Naar wij vernemen zal de „Benelux-
ministersconferentie" op 10, 11 en 12
Maart te 's-Gravenhage worden gehou
den. Onderwerp van de besprekingen
zal uitmaken het rapport, dat door de
voorzitters van de raden van de douane-
overeenkomst onlangs aan de regerin
gen is aangeboden.
IMen moet niet bang zijn voor de
eenzaamheid, als het ouderschap vol-
tooid is.J
Johan Ariks, optredend als vertegen
woordiger van de Papoeas, heeft een
onderhoud gehad met de chef van het
kabinet van dr. Beel, dr. P. J. Koets,
waarbij hij hem een resolutie overhan
digde. Hierin wordt gezegd, dat de ver
tegenwoordigers van het volk in Noord
west en andere delen van Nieuw-Gui
nea eisen, dat onverwijld binnen de
kortste tijd bij officieel decreet bepaald
wordt dat Nieuw-Guinea deel uitmaakt
van het koninkrijk van Nederland en
dat het daartoe de grootst mogelijke
autonomie wenst te verkrijgen binnen
het kader van het koninkrijk der Ne
derlanden overeenkomstig de positie
van Suriname en de Nederlandse An
tillen.
Bij de opening van de nieuwe par-
lementszitting van Oost-Indonesië heeft
president Sukawati o.m. verklaard, dat
Oost-Indonesië zich op zuiver Indone
sisch standpunt wil blijven stellen. Daar
om dient de bepaling van het standpunt
ten aanzien van internationale stappen
te worden voorafgegaan door een diep
gaand overleg tussen alle vertegenwoor
digers van de gebieden, welke de toe
komstige souvereine vrije V.S. van In
donesië zullen uitmaken.
