T Aftreden minister Sassen dieptepunt in Indonesisch drama BRITSE AMBASSADEUR BIJ MINISTER STIKKER Regering bezorgd 1 voor defensie n Zorgen in het huishouden l! Schip op drift Voeren van soepeler politiek thans te verwachten? Minister Sassen vraagt ontslag Besprekingen over Indonesië Wat doet dr. Beel? Koningin nog niet naar Sankt Anton Het weer IP Tot hoofd en hart Verliezen in Indonesië Saterdag 12 februari 1949 REAUX van redactie en administratie 72ste JAARGANG No. 24384 dT ?aar°m was de P.v.d.A. onmid- J?a be militaire actie weer ge- ba?b. be republikeinen in zee te Verbazing in Den Haag Kabinet houdt vast aan verklaring van dr. Van Royen Minister Sassen heefi aan H. M. de Koningin ontslag gevraagd als minister van Overzeese Gebiedsdelen. In de boezem van het kabi net is geen principieel ver schil gerezen over de staats rechtelijke doelstellingen mei betrekking tot de hervormin gen in Indonesië. De reeds bij herhaling kenbaar gemaakte doeleinden van de regering zullen dan ook onveranderd worden nagestreefd en voor zover dat van de regering afhangt op korte iermijn worden verwezenlijkt. Terwijl ook hei gehele ka binet wenste vast ie houden aan de verklaring van dr. J. H. v. Roijen, op 28 Januari j.l. in de Veiligheidsraad af gelegd namens de regering, rees meningsverschil tussen de overige leden van het ka binet en minister Sassen over de te dezer zake verder feite lijk te volgen gedragslijn. Verklaring van Sumitro Geen verbod communisten in Overheidsdiensten Doodstraf voltrokken "éLs AERO-VLIEGTUIG maakt noodlanding En loopt lichte schade op NEDERLAND IN DE MIST Volledig vertrouwen in mr. Van Kleffens Ministers antwoorden op vragen van de heer Weiter SMEDESTRAAT S - HAARLEM elofoon: Redactie 21544! Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Directeur: J. W. Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. van Run. Wnd. hoofdredacteur: W. Severln, NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week, f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. a enige dagen van hevige politieke spanning, zowel in Nederland als v in Indonesië, is het reeds weken- «g latente conflict binnen het kabinet J.er. het na de militaire actie te voeren ss d tot uitbarsting gekomen. Mr. E. dBiSSen' minister van Overzeese Gebieds- sip beeft aan H. M. de Koningin ont- tioh Bevraagd uit zijn functie, omdat hij Duntniet hon verenigen met het stand- "t, dat de meerderheid van het kabi- J1 m het bijzonder tegenover de jong- j resolutie van de Veiligheidsraad be- fat was in te nemen. Wetend, welke en k ,reacties een crisis in het binnen- I- buitenland en niet het minst ook in donesië wel moest uitlokken, heeft t„ n zo lang mogelijk getracht de breuk I, Camoufleren. Men stelde 'daarom het sj'nien van een duidelijke beslis- n S van dag tot dag uit, blijkbaar in fia>,stiUe hoop, dat een „deus ex machi- C, vóór de fatale datum van 15 Febr. u drama in gunstige zin tot een ont- '°ping zou brengen. Dat is niet ge- Er verscheen geen „deus ex ma- w'hs", maar de moeilijkheden stapelden J met het uur op. 0t) r moest een einde komen aan de In5ekerheid, waarin èn ons volk, èn ^donesië in het bijzonder de federalen k en ook het buitenland verkeerden. H-e .bet parlement werd de afgelopen d ,6k van verschillende zijden met grote that"uk op een beslissing aangedrongen. J Indonesië sméékte men bijna, toch k moed te hebben een definitief besluit om ,nemen- Dr. Beel dreigde zelfs met H0s*agname en Sultan Hamid II wees he)g gisteren op de grote urgentie, dat ij kabinet zich duidelijk zou uitspre- n en ook Amerika liet niet na er?t(- druk uit te oefenen, getuige o.a. het dagen geleden gebrachte bezoek tg.n Merle Cochran aan Den Haag, die op ,jeb van Washington naar Batavia zon- Wi. e vragen of hij wel in Nederland tgikom was, de regeringsautoritei- 6|," bet standpunt van de Ver. Staten Uit de Ver. Naties nogmaals uitvoerig kloette, daarbij vanzelfsprekend be- ky mtcincnd dat de gevolgen ernstig iut? n zijn, indien Nederland de reso- j0 'e van de Veiligheidsraad naast zich "neerleggen. Se?at bit laatste onmogelijk was **mn de internationale situatie, zag ih be regering als de meerderheid jv het parlement ten duidelijkste in. Van Royen, de Nederlandse verte- t "Woordiger in de Veiligheidsraad, had te bake Success namens de Nederlandse cjp 'ng reeds verklaard, dat Nederland resolutie zou uitvoeren, in zoverre (jg].Y®renigbaar was met dè verantwoor- 1, mkheid van Nederland voor de hand- lng van de werkelijke vrijheid en orde in Indonesië. Er waren echter y, §e punten in de resolutie, welker onhoorbaarheid voor ons land vrijwel e^fbogelijk was. Hiertoe behoorde in de (tik P'aats de erkenning van de Com- 0ja.s'e van de Ver. Naties, welke in de v0ns komt van de beruchte Commissie *Ult ^octie Diensten, en welke thans kri vérstrekkende bevoegdheden hit -1, dat er van Nederlands souverei- in gezag en verantwoordelijkheid 0' deze overgangstijd bitter weinig i verblijft, en in de tweede plaats het ^mtei van de republikeinse regering in Jocja en de terugkeer van de officiële K&minente figuren, d.w.z. Sukarno en dig"'o o.s. Er is weinig fantasie voor no- WannïY, ot de conclusie te komen, dat Öe V r dit laatste inderdaad geschiedt, hje J ngste militaire actie practisch w^7?°r volkomen ongedaan ydt gemaakt. hloi'er 'n ehkele trekken de kern der °D|C1h'kheden waarvoor het kabinet een bg'°ssing moest trachten te vinden. Een ite ssing moest worden genomen, wei- fe zij ook zou uitvallen, voor kpY?r'and en Indonesië de vèrststrek- e gevolgen moest hebben. \A/ 'j kunnen ons voorstellen, dat V bet kabinet aan deze beslissing, bpi welke immers van historische °°k vv"is zou zi'n en in dit stadium hijna onmogelijk was, heeft trach- de ie ontkomen. Men heeft gepoogd 0\,p T'. O., de Bijeenkomst Federaal "het ag' welke contact heeft opgenomen de republikeinse leiders, zich over o °^u^'e 'a£cn uitspreken. De B. bgv heeft dit geweigerd, omdat zij diet d was dat hierdoor het overleg de republikeinen ongunstig zou tip den beïnvloed. Men heeft getracht lp 5'base van de Interim-regering over tip aan en eventueel in Mei a.s. reeds a°uvereinitcit op de Ver. Staten stp, mdonesië over te dragen. Dit voor- Vp dat naar het heet van de Hoge Vi^egenwoordiger der Kroon te Bata- Vpj' dr. Beel, afkomstig was, was voor JPolitici wel acceptabel, ook voor de Wu' P-, maar prof. Romme liet deze kpfj in de Tweede Kamer duidelijk blij. Hc',dat hieraan tegelijkertijd de op- SiSc,tl ting van de Nederlands-Indone- Unie behoorde te worden ge- jp p®ld, iets, waarvoor ongetwijfeld Vppj^Partij van de Arbeid weinig zal „bier raken wij op het terrein der ■kp] Jdandse partij-politiek, welke in ft)l bet Indonesische beleid zo'n grote Jlpt Peelt. De debatten in de Tweede Ka- ®^p :(Uss°n de kopstukken der -partijen "Pf^ week zijn een voortdurend terrein- 'tppi/bnen geweest. Het was een politiek Vopu, Pel en wie aandachtig luisterde sis, 2,® de dreiging van de komende cri- ®epjp r°£- Romme herinnerde er in zijn •Ipt pan 9 Februari aan, dat de heer Van 'liisjpPes van Naters zich met de con- Nlte Van dr- Van R°yen, dat sommige 5fe"b der resolutie onaanvaardbaar b, accoord verklaard had. Hij her- i ch po er °ok aan dat minister Stikker ^gpf. Januari zeer scherp afwijzend ÏMip?Ver de voorgestelde resolutie, die 'Ptt hog een beetje erger was gewor- geuit. Mét de heer Oud ver- ti bei-k b de regering echter nogmaals bslen, dat dit onverkort haar bt is gebleven. VU(j r°m drongen prof. Romme, mr. fl "ïfo'1 c'e heer Schouten hier zo op aan? 'Pf ^otn herinnerde prof. Romme mr. Van 1 j?Cs nogeens aan de conclusie van dr. 2 p^ oyen? Omdat men voelde, dat v "Uiten het kabinet de basis aan 3 Krscbuiven was. De druk van Ame- tip. racht velen aan het wankelen. Crstefl Partij van de Arbeid tot de h cht eboorde om voor deze druk te lfceft zal niemand verwonderen. Zij bjeegedaan met de militaire actie, ■YV p 1 zij het inderdaad, zoals bijv. de «t ,als een ultimum remedium, h laatste middel heeft beschouwd vjb bflis te bezien. In ieder geval heeft r:bgrijke groep in de P.v.d.A., zln Het Parool haar verdediger bi Jbair b ten scherpste verzet tegen de prali6ue actie. Haar „liefde" voor de.re- 511® H ziJ eigenlijk nooit verloo- 'l'l. bjn arom trad zi£ steeds °P a's de Voor Sukarno, en vooral van K rt|j' ""-et Indonesische Congres van de VÏ® art?1 de Arbeid nam, na de mili- p^'ke ®tle. een tweetal resoluties aan, «pk van duidelijke demonstratie wa- V6®1 ae stemming in de partij. Niet aanv Gr reden noemde een blad V„ bjj- aarding van deze resoluties, in van die van oud-minister bg, d°lksteek in de rug van de re- (Van onze parlementaire redacteur) Het bericht van het aftreden van minister Sassen heeft gisteravond Iaat in politieke en parlementaire kringen, in het algemeen juist onder hen, die min of meer tot de insiders gerekend kunnen worden, geen geringe opschudding gewekt. In de eerste plaats was men in de loop van de dag tot een ietwat meer optimistische verwachting .gekomen, mede gebaseerd op het feit, dat de heer Sassen zelf nog een poging scheen te willen ondernemen om door het uitwerken van bepaalde mogelijkheden tot een uitweg uit de impasse te geraken. In de tweede plaats was men er in parlementaire kringen vrijwel van over tuigd geworden, dat, wanneer het tot een crisis -zou komen, deze crisis niet tot een portefeuillekwestie beperkt zou blijven, doch het hele kabinet zou betreffen. De katholieke fractie immers had in grote trekken haar steun aan minister Sassen toegezegd en ofschoon er tussen hem en zijn katholieke collega's geen algehele eenstemmigheid bestond, rekende men er op, dat zij op het critieke moment toch zijn standpunt zou kiezen. En overwegende, dat de kabinetscrisis, _die hieruit zou moeten voortkomen, op dit moment een catastrophe zou zijn, had men verklaard, dat de partijen elkander misschien toch nog zouden vinden. Men ziet hieruit weer eens hoe weinig de dingen in dergelijke omstandigheden zieh laten voorspellen. Van alles wat ve len dachten, is niets uitgekomen. Wij heb ben alle reden om aan te nemen, dat mi nister Sassen Vrijdag inderdaad bepaalde mogelijkheden heeft geopperd inzake de „feitelijk te volgen gedragslijn", waarvan net regeringscommuniqué spreekt. Zij hebben nochtans bij het Kabnet niet vol doende weerklank kunnen vinden. Zelfs minister Schokking heeft er zich klaarblij kelijk niet achter gesteld, -en ook dit is een feit, dat de aandacht verdient. Maar tevens hebben de katholieke ministers de partij van hun andere ambtgenoten ge kozen toen het tenslotte ging om de be slissende vraèg: zich met minister Sassen eensgezind verklaren of hem alleen opoffe ren. Natuurlijk rijzen hier tal van vragen, waaromtrent het regeringscommuniqué in zijn gebruikelijke geheimtaal geen uitsluitsel geeft. Ogenschijnlijk zou men zeggen is er nu een tegenstelling tussen de katholieke ministers en de K.V.P.-fractie ontstaan, die men ove- Minister mr. Van Maarseveen zal, naar wy vernemen, voorlopig Overzeese Gebiedsdelen waarnemen. Tegen deze achtergrond bezien, be grijpt men duidelijker het conflict, dat in het kabinet was uitgebroken en dat aanleiding werd tot het heengaan van mr. Sassen. Mr. Stikker, minister van Buitenland se Zaken en voorzitter van de V.V.D., wenst een realistische politiek te voeren, hij is overtuigd van onze onmacht, uit eindelijk de internationale druk te kun nen weerstreven. Mr. Sassen wenste een rechtlijnige, duidelijke politiek. Hij wil de een vaste koers b 1 ij v n varen en verzette er zich met kracht tegen, het Nederlandse schip door manoeuvres van het buitenland op een zandbank te la ten lopen. Zoals wij nu al jarenlang in de Indonesische politiek hebben mede gemaakt, heeft de groep, die bereid is concessies aan het buitenland te doen, bijzonder aan Amerika en Engeland, het weer gewonnen. Er is weinig fan tasie voor nodig om te weten, wie het hardst aan het touwtrekken is geweest. In kringen van de P.v.d.A. gaat men altijd het eerst door de knieën, dat is altijd zo geweest en zal altijd zo blijven. De soepelheid van minister Stikker in de politiek heeft velen nu en dan met verbijstering geslagen. Hij wenst slechts rekening te houden met hetgeen men noemt: de politieke werkelijkheid en wordt deswege door de P.v.d.A. bewie rookt als een andere Schermerhorn. Het merkwaardige is, dat mr. Oud de soe pelheid van zijn partijgenoot Stikker met bezorgdheid gadeslaat. Het regeringscommuniqué deelde gis teravond mede, dat in de boezem van het kabinet geen principieel verschil is gerezen over de staatsrechtelijke doel stellingen met betrekking tot de her vormingen in Indonesië. Het menings verschil liep over de te volgen politiek na de jongste resolutie van de Veilig heidsraad. Sassen, die sommige punten onaanvaardbaar achtte, is heengegaan. Men zal zich niet moeten verwonderen, als thans binnen enkele dagen blijkt, dat tegenover de Veiligheidsraad de be kende „soepelheid" wordt toegepast. Nederland gaat wéér concessies 'doen; de kloof tussen Nederland en Indonesië zal er des te breder door worden. Het Nederlandse schip is, nadat enige tijd een vaste koers is gevaren, weder om op drift. rigens nog niet direct al te zwaar be hoeft te taxeren, gelet op het uitzon derlijke, formeel niet-parlementaire ka rakter van het Kabinet. Men zal eerst dienen te weten op welke punten zich de verschillen feitelijk voordoen. Uit het communiqué valt af te leiden, dat zij niet de grote doelstelling vah de Indonesische politiek raken, doch wel hebben zij dan betrekking op vragen van practisch beleid. Daarmede is ook weer niet gezegd, dat zij niet tot con sequenties, waarbij wèl principes be trokken zijn, zouden kunnen leiden. Voor minister Sassen persoonlijk was dit klaarblijkelijk wel het geval. De vraag is nu maar, of de katholieke fractie, die heden in spoedvergadering bijeen zou komen, daar thans nog op dezelfde manier over zou denken. Men vergete niet, dat de fractie, zoals wij gisteren reeds berichtten, zich niet tot elke prijs met de heer Sassen accoord heeft verklaard, ook al heeft zij eerder in deze week in het licht van de omstan digheden van dat ogenblik hem haar steun gegeven. Het is denkbaar, dat de andere katholieke ministers in dit gees telijk voorbehoud, dat in de fractie aan wezig was, aanleiding hebben gevonden om het standpunt van hun ambtgenoot, zo dit hun te extreem of niet doelmatig voorkwam, niet bij te vallen, waarbij men dan vooral ook in het oog moet hóuden de zware druk, die Amerika op ons uitoefent, gepaard aan zodanige be tuigingen van een gezindheid, die de re gering vertrouwen heeft doen opvatten in de mogelijkheid om met de hulp van Amerika tot een redelijke politiek in In donesië te geraken. Van de andere kant is het dan denkbaar, dat het feit van het trouw blijven van alle andere katholieke ministers aan het Kabinet op zijn beurt de aanleiding kan worden om de gezind heid tot het voeren van een soepeler politiek dan de heer Sassen schijnbaar heeft voorgestaan, in de katholieke frac tie manifest te doen worden. Hiermede zijn slechts enkele mogelijk heden, die zo op het eerste gezicht in de situatie vallen te onderkennen, aange duid. Zeker is, dat het aftreden van mi nister Sassen en nog meer het aanblijven van alle andere ministers speciaal in de katholieke fractie groot opzien heeft ge baard, En wat de weerslag in Batavia zal zijn, kan men zich denken. Nadat men daar in alle staten van moedeloosheid is geraakt en de Hoge Vertegenwoordiger der Kroon heeft doen weten, dat hij de de uitoefening van zijn ambt niet kan voortzetten, wanneer de regering niet on verwijld haar standpunt en directieven bekendmaakt; terwijl heden de U.N.C.I. naar Banka vertrokken is om er bespre kingen te voeren met republikeinen en federalen, heeft men daar heden in plaats van die directieven het bericht ge kregen, dat de regering nu ook officieel caduc i's. Een dieptepunt als wij thans be leven hadden wij tot dusver wellicht in het hele Indonesische drama nog niet bereikt. De Britse ambassadeur in Nederland, Sir Philip Nicols, heeft gisteren een bezoek gebracht aan het Nederlandse departe ment van Buitenlandse Zaken te Den Haag voor besprekingen over Indonesië, aldus heeft een woordvoerder van het Foreign Office te Londen Vrijdagavond medegedeeld. De woordvoerder wilde niets mededelen omtrent het bespro kene. In diplomatieke kringen te Londen neemt men aan, dat de Brits-Neder landse besprekingen over Indonesië een voortzetting vormden van de algemene bespreking van het probleem door de consultatieve raad van de West-Euro- pese Unie op zijn bijeenkomst te Lon den van einde Januari. Ofschoon het Indonesische probleem, van diplo matiek standpunt gezien, sedert enige weken, sinds het staken van het vuren op Java, „bevroren" is gebleven, is men te Londen van mening, dat de zaak opnieuw naar voren gebracht zou kun nen worden tijdens een debat in de Veiligheidsraad in de nabije toekomst. Waarnemers te Londen nemen aan, dat het doel van het bezoek van Sir Philip Nicols was kennis te krijgen van de bedoeling van de Nederlandse regering voordat de kwestie te Lake Success verder in het openbaar wordt besproken. A. P. weet nog te melden, dat Enge- Inad Nederland geadviseerd heeft om de gevangen genomen Indonesische republikeinse leiders zo spoedig moge lijk in vrijheid te stellen en te voldoen aan de door de Ver. Naties gegeven richtlijnen voor een regeling van het Indonesische geschil. Er is geen for mele nota aan mr. Stikker overhandigd. De Aziatische landen, die de confe rentie over Indonesië te New Delhi hebben bijgewoond, zal wellicht spoe dig worden gevraagd economische sancties tegen Nederland toe te passen, aldus Sumitro, de Indonesische repu blikeinse afgevaardigde bij de V. N„ die uit New Delhi te New York is terug gekeerd. „Ik heb reden ée geloven, dat er zeer spoedig besprekingen langs diplomatieke weg zullen worden begonnen door de landen, die deelnemen aan de Aziati sche conferentie. De bedoeling van der gelijke besprekingen is te overwegen, welke wegen en middelen tegen de Nederlanders kunnen worden gebruikt. indien zij voortgaan de wereldopinie in het algemeen en de Aziatische landen in het bijzonder te trotseren." In een dergelijk geval, zo zeide Su mitro, zouden de Indonesische republi keinse afgevaardigden de Aziatische regering opnieuw vragen ernstig het toepassen van sancties tegen de Neder landers te overwegen en de Indonesi sche republiek van materiaal en finan ciële hulp te voorzien. Sancties, die worden beoogd, zijn: uitbreiding tot andere landen van de intrekking van landingsrechten .,or Nederlandse vliegtuigen, zoals in India. Pakistan en op Ceylon, en onderzoek naar „contra bande" op Nederlandse schepen, die Aziatische havens aandoen. Uit de Memorie van Antwoord op het Voorlopig Verslag der Eerste Kamer over de begroting 1949 (politieke be schouwingen) blijkt: De regering deelt de bezorgdheid be treffende de defensie van het Rijk in Europa. Zij beraadt zich over hetgeen kan worden gedaan. Een hieromtrent in het openbaar afgelegde fcitspraak van maarschalk Montgomery is de regering niet bekend. De regering is voornemens op kor te termijn een interim-regeling voor Suriname en de Nederlandse Antil len bij de Staten-Generaal voor te brengen. Zij beoogt aan Suriname en de Nederlandse-Antillen thans de autonomie te geven, die aan deze gebiedsdelen in uitzicht was gesteld. De regering meent, dat de strijd tegen het communisme allereerst met geeste lijke wapenen moet worden gevoerd. Een algemeen verbod voor communisten om in overheidsdiensten werkzaam te zijn is niet in voorbereiding. Wel zal het mogelijk zijn ambtenaren te verwijderen uit posten, waarvoor zij uit politiek oog- jpunt niet betrouwbaar zijn te achten. Gisteren arriveerde met het s.s. „Stuyve- sant" van de K.N.S.M. in Amsterdam de 500.000 kg. rijst uit Suriname, die onder auspiciën van het Wilhelmina-fonds in ons land gedistribueerd zullen worden. Deze rijst wordt verkocht met een gulden toeslag ten behoeve van de T.B.C.-bestrijding in Suriname. Een officiële Nederlandse woordvoer der te Batavia weigerde vandaag com mentaar te leveren op de vraag of dr. Beel al dan niet het voorbeeld van mi nister Sassen zal volgen, zo meldt A.P. „In dit critieke stadium ben ik niet ge rechtigd mij hierover uit te laten", zo zeide deze woordvoerder. In Indonesische kringen toonde men zich verheugd over het aftreden van minister Sassen. Die kringen hebben de afgetreden bewindsman algemeen be schouwd als de sterkste voorstander van militair optreden in het Nederlandse kabinet. De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de volgende verliezen in Indonesië zijn gerapporteerd: Kon. Landmacht: Gesneuveld 23 Ja nuari 1949: Serg. G. Lubbi, legernr. 270831124, afkomstig uit Borger (Dr.) Gesneuveld 27 Januari 1949: Sold. R. Jansma, legernr. 270929075, afkomstig uit Anjum (Fr.). Gesneuveld 30 Janu ari 1949: Sold. E. H. den Hartog, leger nr. 25Ö615094, afkomstig uit Sliedrecht. Gesneuveld 31 Januari 1949: Sold. Ie kl. E. Dobbenberg, legernr. 250707115, af komstig uit Dieren; Sold. Ie kl. J. W. M.' Gieben, legernr. 250827053, afkom stig uit St. Antonis (gem. Oploo). Ge sneuveld 2 Februari 1949: Sold. Ie kl. J. de Groot, legernr. 250101017. afkomstig uit Rotterdam. Gesneuveld 3 Februari 1949: Korp. H. Bosman, legernr. 270416243, afkomstig uit Leiden. Sold. Ie kl. G. P. Harthoorn, legernr. 280928480, afkomstig uit 's-Gravenhage. Sold. P. v. Poelgeest, legernr. 260507051, afkomstig uit Hilversum. Gesneuveld 4 Februari 1949: Sold. A. Verlaan, legernr. 271011064, afkomstig uit Uithoorn. Ge sneuveld 5 Februari 1949: Sold. C. L. van Hoof, legernr. 261212083, afkomstig uit Hoogerheide (gem. Woensdrecht). Rectificatie: 4 Februari 1949 werd bij de verliezen in Indonesië vermeld: Ge sneuveld 26 Januari 1949: Sold. M. A. Kuesken, legernr. 250715037, afkomstig uit 's-Gravenhage. Dit moet echter zijn: Sold. M. A. Huesken. Kon. Ned.-Ind. Leger: Gesneuveld 3 Februari 1949: Korp. Artie. A. C. Mar tens, stmbnr. 96403, afkomstig uit Rot terdam. Overleden t. g. v. oorlogsver wonding op 4 Februari 1949: res. 2e lt. Infie. A. F. Reket. afkomstig uit Bus- sum. Naar wij van de algemeen secretaris van het Koninklijk Huis vernemen, is het bericht in een der bladen, als zou H.M. de Koningin dit weekend in Sankt Anton doorbrengen, niet juist. Bij K. B. is afwijzend beschikt op het gratie-verzoek van M. Jansen, tot de doodstraf veroordeeld bij sententie van het Bijzonder Gerechtshof te Arnhem. Het vonnis is inmiddels voltrokken. De doodstraf bij sententie van het Bij zonder Gerechtshof te Leeuwarden op gelegd aan M. Vonk is bij wijze van gra tie veranderd in een levenslange ge vangenisstraf Een groot aantal New Yorkers kwam deze week voor het stadhuis bijeen om in het openbaar te bidden voor Kardinaal Mind- szenty en om tegen zijn proces te proteste ren. Het waren niet alleen katholieken maar ook leden van allerlei godsdienstige (Van een bijzondere medewerker) Er is ernstig ongenoegen in het ge zin van kruidenier Steinders. Va der Steinders heeft weer eens een ontactische opmerking gemaakt over het huishoudboekje van moeder de vrouw en daar kan moeder nou net precies niet nieer tegen. Zeker de laatste tijd niet meer. Ook vóór de oorlog hadden ze niet te roemen over een al te hoog inkomen, maar toen waren de gezins- lasten nog niet zo zwaar en daarom: ge klaagd hebben ze toen nooit. Nu zijn er zes kinderen, de oudste wil zo graag naar het gymnasium, maar vader kan binnenkort een goedkope loopjongen best gebruiken. En dan die kleren, de belasting, de schoenen. Bovendien gaat het gezin zich nog een keer uitbreiden. Kijk, nu had vader niet tegen moeder moeten zeggen, dat ze wat zuiniger aan moet doen. Ze kan niet zuiniger dan ze al doet. Fruit voor de kinderen komt er practisch niet meer in huis, va ders dagelijks borreltje voor het eten (sinds dat spul van de bon was) is al lang weer gereduceerd tot een héél kleintje bij een of ander feestelijke ge legenheid. Kijk eens naar moeders kou sen. Zie eens naar die jas, die ze nu al acht jaar draagt en dat éne paar schoe nen, dat ze nog heeft. Nee, vader zou ver standiger doen eens naar de poflijst te kijken en te zorgen, dat de centen binnen komen van die lui die als maar halen en schijnen te vergeten, dat er geld bij hoort. En daarop is vader weer losge barsten: „Wat wil je? We zijn DE krui denier van de buurt. Al meer dan veer tig jaar kent men onze zaak. We heb ben het vertrouwen van alle lui hier. Daar heeft m'n vader voor gezorgd en ik zal dat niet beschamen. Wij, kleine zelfstandigen, hebben het niet breed, maar wat denk je van Paasdorp en van Brandeman en al die grote huishoudens van arbeiders, die tot onze vaste klan ten behoren? Kijk eens", en hij haalt een vakblad voor de dag. „Hier heb ik cij fers, die door het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn berekend: Om een in zicht te krijgen in het werkelijke ver bruik van onze gezinnen geven wij hier onder de nominale cijfers van het ver- bruiksjaar 1946, volgens de huishoudre- keningen van hand- en hoofdarbeiders in middelgrote en kleine steden. "■s t- 5 ca 3 ca T3 ho Totaal 2.337.12 Voeding 910.18 Kleding 179.73 Schoeisel 67.93 Reiniging 36.85 Woninginr. en huisraad 104.32 Huur 263.63 Voor het eerste kwartaal over 1948 waren deze cijfers: Inkomensgroep f 40.— tot f 50.— Gem. uitg. Gem. uitg. in per gezin per gezin v. d. tot. over 13 w. in gld. p. w. verbr.rek. Inkomensgroep: f 30.tot f 40.p. w. öc.5 x +-> w O f 40.— ftfi C ÜQ 2 44.94 17.46 3.45 1.30 0.70 2.— 5.07 eo QC -óZZ g u e tot f50.— p. 3 100.0 2.770.11 38.9 991.32 192.88 81.23 39.16 141.95 270.80 7.7 2.9 1.6 4.5 11.3 •S* N •C o •O TJO O* 5 53.27 19.06 3.70 1.37 0.75 2.73 5.20 o "O .3 o fc- o 2 c5- 6 100.0 35.8 7.0 3.0 1.4 5.1 9.8 Berekend naar jaarcijfers C.B.S. Totaal 687.52 52.88 100.0 Voeding 259.67 19.97 37.8 Kleding 66.73 5.13 9.7 Schoeisel 15.14 1.16 2.2 Reiniging 11.08 0.85 1.6 Woninginrichting 43.09 3.31 6.3 Huur 61.75 4.75 9.0 (Bron: huishoudrekeningen C.B.S.) „Nou moet je die cijfers eens goed aankijken", zegt Steinders nu. „Dit soort gezinnen komt niet sinds vorige week iets te kort, maar sinds ja ren. Die eerste inkomensgroep kwam over de jaren '43'46 reeds gemiddeld ƒ4.94 per week te kort, de hogere groep ƒ3.27 per week. In 1948 was dit tekort gedaald tot nog „maar" ƒ2.88 per week. Nou moet je er hierbij wel aan denken dat in deze cijfers niets is berekend voor ontspanning, en voor het opvangen van allerlei huiselijke risico's die er nu eenmaal altijd zijn. De daling van het tekort is veroorzaakt door het stijgen van het inkomen tengevolge van tal van samenwerkende factoren als: verminde ring van de loonbelasting, stijging van de kinderbijslag enz." Onbegrijpelijk noemt Steinders het voorts dat minister Joekes over de ge voerde loon- en prijspolitiek het volgen de in de Kamer heeft gezegd: Om twijfel aangaande de stelling, dat de kosten van levensonderhoud slechts weinig zijn gestegen, weg te nemen, verwijst de minister naar de door het C.B.S. gepubliceerde index cijfers, welke aantonen dat het ver diende loon sinds '45 sterker is geste gen dan de kosten van het levenson derhoud. „Accoord Van Putten", zegt Steinders, „maar de mensen komen nog steeds te kort. En als de mensen hier in de buurt, bijna allemaal arbeiders, steeds te kort komen, ben ik, hun kruidenier, het haasje. En laten we - ou samen maar geen herrie meer maken moeder, we leven nog en over het algemeen kunnen we er op rekenen dat als de arbeiders weer geld hebben ze hun schuld ook eerlijk afbetalen. Het Economisch-statis- tisch kwartaalbericht zegt, dat, als de subsidies in de loop van dit jaar nog verder worden afgeschaft en de huren worden verhoogd, een loonsverhoging noodzakelijk zal zijn. Ik vind dat laatste nu al nodig, maar alla, ik ben nog geen minister, maar daarom zeg ik het zo vrij moedig: we mogen niet ophouden er op te wijzen dat in de arbeidersgezinnen waarbij gerekend zijn ook de gezinnen van de hoofdarbeiders zorgen zijn die van ons allemaal eisen dat we zonder ophouden aan de opheffing er van werken." DAT KAN ALLEEN DIANA I Prachtige glad tuiglederen reistas grote maat met riem en garantie voor I. 27.95 SUPERKLASSE Alléén verkrijgbaar in de DIANA filialen Ie HAARLEMGrole Houtstraat 168 - te AMSTERDAM: van Woustr. 82, tel. 90730, Ceintuurb. 430 en de Clercqstr. 28 Het Franse persbureau A.F.P. meldt naar aanleiding van de noodlanding van een „Aero-Holland"-vliegtuig in Spanje nader uit Lissabon, dat de vier personen, die zich aan boord van de „Beechcraft" bevonden, niet gewond zijn. Het toestel dat op weg was van Sevilla naar Madrid! heeft een noodlanding gemaakt in een zandige streek bij de Taag. De vier in zittenden waren L. Carp, passagier J Hoekstra, piloot, Charlotte Hoekstra, ste- wardes en J. Rietkerken, radio-telegra fist. Het toestel heeft lichte schade op gelopen, die in enkele dagen hersteld kan worden. Vrijdagavond om acht uur was Ne derland met uitzondering van twee klei ne hoekjes bij Maastricht en Vlissingen volledig toegedekt door een witte on doordringbare mist. Op de meeste plaat sen was het zicht niet meer dan een goede vijftig meter. Alle vliegvelden zaten potdicht en op de verkeerswegen schoven de auto's met een slakkengange- tje door de wolken. Ook het verkeer te water leed onder het slechte zicht. Vrijdagmiddag had de luchtverkeers beveiliging van de Rijksluchtvaartdienst op het Leeuwarder vliegveld het druk met het binnenloodsen van de vliegtui gen, die Schiphol door de mist niet kon ontvangen. Tegen het middaguur kon digde zich het eerste KLM-toestel aan, n.l. de „Prinses Irene", komende uit Jo hannesburg, daarop volgden in de na middag nog een Convair-liner van de KLM, die uit Stockholm kwam, een Con stellation uit New York bestemd voor Amsterdam, een toestel van een Zwit serse maatschappij uit Zürich, een van de Air France uit Parijs, een Engels vliegtuigje uit Bremerhaven, de „Eind hoven" op weg naar Londen en Stock holm om gestrande passagiers op te ne men en tenslotte een KLM-machine op weg van Gothenburg naar Amsterdam. Verwachting tot Zaterdagavond: Vannacht nog plaatselijk nevel of mist en hier en daar lichte nacht- forst. Morgen overdag overal optrek ken van de mist en dan meest zwaar bewolkt met later plaatselijk enige regen. Zwakke of matige wind tus sen Zuid-West en Zuid. Iets hogere temperatuur dan vandaag. Zon: 8.02—17.48; Maan: 16.20—8.11. De ware groten doen grote dingen op eenvoudige wijze. Op vragen van het Tweede Kamerlid Welter in verband met mededelingen, welke zouden zijn gedaan door de Nederlandse ambassadeur te Washing ton heeft mr. Stikker, mede namens mr. Sassen, o.m. geantwoord, dat mr. Van Kleffens slechts duidelijk heeft willen maken, dat de toegezegde sou- vereiniteit van de V.S.L met zich mede zal brengen, dat het volk zelfstandig kan bepalen welke leiders het wenst te kiezen. In verband met de in de Ver enigde Staten vaak naar voren komen de opvatting, dat de Nederlandse actie ten doel heeft gehad het nationa lisme als zodanig te bestrijden, heeft mr. Van Kleffens duidelijk doen uit komen, dat Nederland samenwerking met het constructieve nationalisme nastreeft. Beide ministers zijn van mening, dat Hr. Ms. ambassadeur in zijn verklarin gen niet van het standpunt der Neder landse regering is afgeweken. Mr. Van Kleffens heeft als Nederlands ver tegenwoordiger voor de Indonesische kwestie in de Veiligheidsraad èn als Nederlands ambassadeur te Washington bij voortduring in woord en geschrift geijverd voor een beter begrip van de Nederlandse opvattingen van het Indo nesische geschil. De regering heeft volledig vertrouwen in de wyze, waarop mr. Van Kleffens zich van zyn moeilijke en verantwoor delijke taak kwijt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1