Kruythof brengt Sweering eerste nederlaag toe Alleen Van de Pol en Metzzijn ongeslagen GEEFT DE HAARLEM SPARTA GENADEST00T? EEN KORT AVONTUUR VAN DON PEDRO De man, die de aarde liet draaien lil Goede partij van Krijt tegen Nielsen Rekenkundige opgave Zeeburgia-HBS om het lijfsbehoud r Wij luisteren naar lil.™ j No, 15 Koningin der muziek instrument WE MAKEN HET ZELF Ï-Sch "t rfft ""S ï'Sr Iedere dag de H. Mis TEKENCURSÜj "De j Led con i I ZATERDAG 19 FEBRUARI 1949 pagina Eindelijk De Leeuw Weer Van de Pol Andere districten Rookgordijn in Bisietstadion SCHAAKRUBRIEK mm ¥M fijöS m ORG/ bal™ 1H *4 ?tS^ de DAMRUBRIEK "4 m, W4 fel 1 (Van onze sportredacteur) AMSTERDAM, 18 Februari. Van avond voor het eerst heeft biljartlievend Amsterdam de 34-jarige hoofdklasse debutant Piet Kruythof anders zien spe len dan alleen maar vlot en fris en on bevangen. Dat was in zijn party tegen Jan Sweering een van de drie onge- slagenen van dat ogenblik waarin de quick-slartcr uit Barendregt, opnieuw begon met een hoopgevende voorsprong te nemen. Totdat Sweering bij een in zinking van zijn tegenstander met een eindeloos gemartel van bijna niet aan tellende miniatuur-serietjes eindelijk langszij kwam en daarna braaf meedeed in het stuivertje wisselen om de leiding. De Amsterdammer had met een voor sprong van 10 caramboles juist weer de kop genomen toen Kruythof in zijn ze- ren en twintigste beurt aan de tafel trad om, naar later zou blijken, de be slissing te forceren. Want ineens was de vaart, welke hel spel van de nieuwe hoofdklasse-speler steeds in het begin van de partij ken merkt. in diens spel teruggekomen. Na een droeve litanie van te kort en 6lordi* en verre van uitgebalanceerd spel had Kruythof plotseling met een paar ferme lijnen en streken dwars over de tafel, het ivoor weer aan een touwtje gekre gen. De nieuwelingen op de tribune die tot dan toe alle reden hadden gehad oin zich af te vragen, waarom de debuteren de Barendregter nu zijn goede pers hao gehad, zagen plotseling de kwaliteiten van Kruythof, markant gedemonstreerd voor zich. Het was ook nu niet huive ringwekkend van precisie, zoals Van de Pol het later op de avond nog eens tegen De Ruvter zou laten zien, maar het was goed en rondborstig en er was terecht veel applaus voor talrijke sto ten. die het ..deden". En er was ook intensieve belangstelling bij de kenners voor het driftig tempo waarmee Kruyt hof nu ineens mee langs de speeltafel Nederland-Denemarken 1-1 In de eerste partij van de internatio nale tennis ontmoeting Nederland-—De- marken, welke op de overdekte baan van Marlot-te Den Haag werd gespeeld, heeft Nielsen, de grote man van Stock holm. waar hij Parker, Patty en Jo hansson sloeg, alleen in de eerste set zijn faam bevestigd. Hij speelde prach tig aanvallend tennis met onhoudbare services, schitterende back-hand folleys en lage backhand-drives. Krijt kwam er niet aan te pas Het werd 30 in de tweede set, doch toen verviel Nielsen in „mooi doen". Nielsen verspeelde. de derde set met grove nonchalance en verloor met 57. In de vierde set werd het weer 31, weer spel van Nielsen, dat verre van af was en dat nu en dan zelfs teleur stelling wekte door de grote risico's en na een game op 7-^-8 waarin hij acht setpoints van Krijt, ontstaan door mis sers van hem telkens weer onweer staanbaar te niet deed met een schitte rende variëteit van slagen, verloor hij toch de set met 810. In de vijfde kwam hij onbespeelbaar voor Krijt op 30. doch weer hield deze prachtig vol. Krijt verloor tenslotte met 9—11 In de tweede partij was Van Meege ren te snel en te vast voor Kozeluh. Hij viel meer aan dan gewoonlijk en won onbedreigd met 62. 6—3. 62. De stand in de wedstrijd NederlandDene marken is nu 11. LENS 3 SNEL 7 LENS Bepaal de breuk SNEL indien de zelfde letters hetzelfde cijfer en de ver schillende letters een verschillend cij fer voorstellen. Inzendingen tot en met Dinsdag 1 Maart op open briefkaart aan Het Kasteel van Aemstel lafd. Prijs raadsel), N. Z. Voorburgwal 6573, Am sterdam. Oplossing 5 Februari: N IJ ME GEN ME T H O D E GENDE REN Na loting werden de prijzen toege kend aan: J. M. Vester, Koediefslaan 49, Heemstede; P. de RaadDieleman, ^\kkerweg, 15, Laren (Gooi); L. Boer lagen Lange Veerstraat 32, Haarlem: S. Kinsbergen. Heggerankweg 37, Am sterdam; P. Tilanus. Alexanderlaan 20, Hilversum; Mevr. DennemanKeyszer, Wilhelmina-Gasthuis, zaal 9, Amster dam. draafde. De rustige speler, zoals men die' in anderhalve dag had leren kennen, was plotseling gevangen door de ner vositeit van wat men in de sportwereld „ras" noemt en reageerde intensief op het resultaat van zijn stoten. Een goed keurend knikje als het mee viel, een grimmig hanteren van het krijt en een even samenknijpen van de lippen wan neer het eens minder goed afliep. Maar de serie liep door tot 74 en hoewel Kruj'thof daarna nog zes beurten nodig had om de resterende 33 caramboles uil te maken, was Sweering er voor het eerst in dit tournooi door verslagen. Tezelfder tijd behaalde De Leeuw eindelijk zijn eerste overwinning op Van Lochem. nadat in de eerste mid dagpartij ook Metz de Amsterdamse reus opzij had geduwd. De Leeuw speelde toen al veel beter dan op de eerste dag, maar er zat als het ware een beetje verdriet in, omdat het niet dienstbaar was aan de grote rol. die de veelvoudige kampioen steeds was toe bedeeld geweest. Maar toch was de am bitie er nog om te laten zien dat de kwaliteiten niet tot sintels waren uit gedoofd en Van Lochem kreeg het des avonds duidelijk op zijn brood. Brillant weer was die serie in de vierde beurt, die op 99 met een gemakkelijke trek- bal jammerlijk strandde; brillant ook nog even een 47 in' de vijftiende, maar vooral de slotserie van 36 in de laatste beurt. De Leeuw is de grote leeuw van zoveel vroegere kampioenschappen niet meer, maar het deed deugd hem weer eens met een beetje fleur aan het werk tp 7ipn Ook De Ruyter behaalde vandaag zijn eerste overwinning, toen hij in de middagpartijen met 49 caramboles ver schil in 26 beurten van Kruythof won. Maar 's avonds tegen Van de Pol was alle herinnering zoek aan de verras sende prestatie, die de jonge Waalwij- ker tijdens het Europese kampioen schap 47/2 in het Scheveningse Kurhaus had geleverd. Zijn gemiddelde van 18.57 voor deze partij wijst uit, dat hij het heus niet slecht heeft gedaan, maar er was werkelijk geen kruid tegen ge wassen. zoals de Rotterdammer in zijn vierde beurt nog eens liet zien, dat er nodig iets bóven de hoofdklasse moet worden uitgevonden. In zijn prachtige serie van 136 dirigeerde hij het ivoor bijna voortdurend over de kaderlijn en de adembenemende stilte waarin men deze grote piqueur telkens opnieuw op verbluffende wijze zijn zin zag krijgen, werd regelmatig door een bewonderend gemompel afgewisseld. Van de Pol zelf groeide er niet weinig in. Hij ontspande van hoofd tot voeten en ging helemaal niet gehaast, maar onweerstaanbaar op de 300 af. Zijn laatste stoot evenwel bevatte een voetangeltje, waarop de serie één carambole te vroeg strandde om het record te breken van het par tijgemiddelde. Van de Pol moest nog tweemaal stoten en had dus 7 beurten nodig om de 300 vol te maken. Tegelijkertijd won Metz van Kobus, die 's middags een partij uit handen had gegeven tegen Sweering en als resul taat daarvan gaan nu alleen Van de Pol en Metz zonder strafpunteh de laatste dagen in. De stand is: De stand na de tweede dag luidt: pnt. carr. brt. h.s. gem. Van de Pol 8 1200 43 227 27.90 Metz 8 1200 70 98 17.14 Sweering 6 1126 106 83 10.62 Kruythof 4 994 95 74 10.46 Dc Leeuw 2 956 72 99 13.27 Y obus 2 1097 86 69 12.75 De Ruyter 2 863 76 59 11.35 Van Lochem 0 658 72 78 9.14 Niei minder dan iien clubs in de Westelijke disiriclen van de eersie klas K.N.V.B. vechien onderling een titanenstrijd om te ontkomen aan drie plaatsen, die fataal zijn en die de zo gevreesde strijd mei de kampioenen uit de tweede klas tot gevolg hebben. In district II is D.H.C. al veroordeeld, maar Zeeburgia, D.F.C., H.B.S., Nepiunus en K.F.C. kunnen de dans nog ontspringen, een dans, die voor één van de vijf noodlottig moet worden. Haarlem krijgt Zondag in district II bezoek van Sparia, dat bij de roodbroeken maar één punt behoeft ie verspelen om definitief tot de degra- datiecandidaien te behoren. En wie acht de Haarlemmers niet in staat om de kasteelbewoners een nederlaag, toe ie brengen? Van de laagst geplaatsten komen in deze afdeling verder alleen nog 'i Gooi en A.D.O. in het veld, want de aanvankelijk vastgestelde wedstrijd StormvogelsVole- wijekers gaat niet door om de andere ploegen de gelegen heid ie geven hun achterstallige wedstrijd in ie halen. Ieder winstpunt is in deze eindsprint voor de clubs, die in gevaar verkeren, van het grootste belang. Zeeburgia heeft zich tot nu toe goed hersteld, maar alle moeite zou vrijwel tevergeefs zijn geweest, wanneer de withemden Zon dag de twee punten aan HBS geven. Een overwinning zou daarentegen een herademing zijn in het kamp der Am sterdammers, want dan is de kans de veroordeling te ontlopen tot tachtig procent gestegen. HBS vaart in het zelfde schuitje. Ook voor de Hagenaars geldt het gezegde: er op of er onder, zodat de wedstrqd die Zondag aan de Kruislaan wordt gespeeld niet vrij zal zijn van spannende en zenuwslopende momenten. DFC en Neptunus krijgen morgen te genstanders, die in de bovenste heift van de ranglijst thuishoren. Theore tisch moet EDO van de Rotterdammers en Feyenoord van de Dordtenaren win nen, maar de twee katjes zitten in het nauw en kunnen yiaarom rare sprongen maken. KFC, de vijfde gegadigde, heeft een vrije dag, maar kijkt met angst en beven toe, wat de andere clubs er van maken. De wedstrijden Hermes DVS DHC en DWS—VSV kunnen geen in grijpende veranderingen in de ranglijst meer brengen. In district 1 krijgt Sparta Zondag de genadestoot van Haarlem, dat de laatste tijd in zo'n goede vorm verkeert, dat een overwinning voor de Rotterdammers tot de onwaarschijnlijkheden behoort, 't Gooi heeft de laatste weken de kans weer in eigen handen genomen. Het is nog heel goed mogelijk, dat de Hilver summers zich van de een na onderste plaats werken, maar dan moeten ze eerst de klip Xerxes omzeilen, een opgave, die wel boven de krachten van de Gooiers zal liggen. Ajax gaat naar ADO en het ligt voor de hand. dat de Amster dammers hier de overwinnaars blijven, tenminste wanneer zij andere dingen laten zien dan de laatste Zondagen. Twee kampioenen staan er voor mor gen op stapel. Op de eerste plaats is Vs.. ZATERDAG HILVERSUM I - 301 M. 18.00 kwar tet, 13.15 weekoverzicht. 18.30 Strijdkr., 19.00 nieuws, 19.15 lezing, 19.30 gram., 19.45 Nederl. in Duitsl., 20.00 nieuws, 20.05 gewone man, 20.12 gram.. 20.20 Lichtbaken, 20.50 orkest, 21.00 de klok heit negen. 21.45 estafette. 22.00 Ger de Roos, 22.30 actualiteiten, 22.45 Avondge bed. 23.00 nieuws, 23.25 Concertgeb.- orkest. HILVERSUM II - 415 M. na 18 uur ook 245 en 1875 M. 18.00 nieuws, 18.15 Ramblers, 18.45 gram., 19.00 kunst, 19.30 lezing, 19.45 „auserie, 20.00 nieuws, 20.05 dingen v. d. dag, 20.12 varia, 20.15 operettes, 21.00 lezing. 21.15 cabaret, 22.00 Schrammeln, 22.25 klankbeeld, - 22.40 kwartet. 23.00 nieuws, 23.15 sport. 23.25 Tiplight-Music, 23.45 gram. ZONDAG HILVERSUM 1 - 301 M. 8.00 nieuws, 8.15 gram., 8.25 inleiding op 8.30 Hoog mis, 9.30 nieuws, 9.45 Zondagmorgen, 10.00 Kerkdienst, 11.30 gram.. 12.15 Apologie, 12 35 viool en piano, 12.40 Ger de Roos. 12.55 Zonnewijzer, 13.00 nieuws, 13.25 Ger de Roos, 13 50 Buf falo Bill. 14.05 Gooise Kring. 15.30 concert, 16.10 sport, 16.25 Vespers. 17.00 Kerkdienst. 18.30 Strijdkr., 19.00 koor, 19.15 lezing. 19.30 nieuws, 19.45 gram.. 19.50 boekbespr.. 20.05 gewone man. 20.12 uit en thuis. 21.37 luisterspel Vre de. 22.37 actualitei en. 22.45 Avondge bed. 23.00 nieuws, 23.15 Concertge- 'ouw ork. HILVERSUM II - 415 M. Na 18 u. ook 245 en 1875 M. 3.00 nieuws, 8.15 strijdlied. 8.13 gram., 8.30 lezing. 8.40 Promenade ork., 9.12 sport, 9.15 gram., 9.45 lezing. 10.00 trio, 10.30 klankbeeld. 10.50 Flierefluiters. 11.15 Triangel, 12.00 strijkorkest. 12.30 Zondagsciub, 12.40 Speeldoos, 12.55 sport. 13.00 nieuws, 13 :5 mededelingen, 13.20 jodel-kwartet. 13.50 cabaret. 14.00 gram.. 14.05 boekbespr., 14.30 Concertgeb.-ork.. 16.30 sport, 17.00 koor, 17.20 citer. 17.30 Ome Keesje, 17.50 sport. 18.00 nieuws, 18.15 in gesprek met de lezer. 18.30 Studiodienst, 19.00 luister clubs, 19.30 Bijbelvertelüng, 20.00 nieuws, 20.05 actualiteiten, 20.15 Waltz- time. 20.40 hoorspel. 21.10 inleiding op 21 15 opera. 22.00 hersengymn., 22.25 concert, 23.00 nieuws, 23.15 operette conc. MAANDAG HILVERSUM I - 301 M. 7.00 nieuws, 7.15 gymn, 7.30 gram., 7.45 woord voor de dag. 8.00 nieuws, 8.15 Te Deum, 9.00 Mozart. 9.15 zieken. 9.30 gram., 10.00 piano. 10.30 Morgendienst. 11.00 kwar tet, 11.20 voordracht, 11.40 zang. 12.10 gram.. 12.30 mededelingen. 12.33 zang en orkest, 13.00 nieuws, 13.15 vrouw. 13.25 Mandolinata. 13.55 gram., 14.00 schoolradio. 14.35 koor, 15.10 kamerork., 15.30 trio. 16.00 lezing. 16.45 cantate, 17.00 kleuters, 17.15 orgel, 17.45 rege- ringsuitz. HILVERSUM II - 415 M. Vóór 10 u. ook 245 en r a uur ook 245 en 1875 M. 7.00 nieuws, 7.15 gram., 8.00 nieuws, 8.15 strijdlied, 9.00 kamermuziek, 10.00 Morgenwijding, 10.20 gram., 10.30 vrouw, 10.45 zieken. 11.25 volksliederen, 11.40 voordracht. 12.00 Accordeola, 12.30 mededelingen, 12.33 platteland. 12.38 gram., 13.00 nieuws, 13.15 kalender, 13.20 Ramblers, 13.50 piano, 14.00 Haydn, 14.30 causerie, 14.45 gram., 15.45 luister spel, 16.30 populaire liedjes, 17.00 kleu ters, 17.30 gram., 17.40 piano. NOAD aan de orde. De Tilburgenaren spelen een thuiswedstrijd tegen Eind hoven, dat nog steeds een kans heeft NOAD te achterhalen. Maar dan zullen ze eerst de twee punten bij de Tilbur genaren moeten wegkapen en dat ligt niet voor de hand, want voor NOAD betekent een overwinning het kampioen schap van district VI. In het Oosten kan AGOVV de be geerde titel in de wacht slepen. Zelf moet het dan zegevieren tegen Be Quick, terwijl Enschede een punt moet verspe len in de uitwedstrijd bij Zwolse Boys. Beide gevallen liegen voor de hand, zo dat het er naar uitziet, dat de kampioens- vlag, na een telefoontje Apeldoorn Zwolle Zondagmiddag rond vier uur, wordt gehesen. De scène, welke Vrijdagmiddag in het Bisietstadion door de organisatoren van de wereldkampioenschappen schaatsen in elkaar was gezet. nl. het leggen van een rookgordijn over de ijsbaan, is schit terend geslaagd. Van 1 uur af tot in de late middaguren werd het stadion in een nevel gehuld en dit rookgordijn was in sommige perioden zo zwaar, dat de zon volkomen werd verduisterd en de baan dus in de schaduw kwam te liggen, het geen kennelijk de opzet was. Het ijs bevond zich in goede staat, al is er geen sprake van, dat het in ideale conditie verkeert. Hedlund heeft zijn inschrijving terug getrokken, daar hij zich niet geheel fit voelde. LADDERWEDSTRIJD. Oplossing van de tweezet nr. 875, van W. J. Wolfs, St. Michielge itel, eerste publicatie. 1 Rc8 dreigt 2. Te6 mat. Een aantrekkelij ke open stand. Jammer dat de sleutelzet vor de hand ligt. Er is echter voldoende compensatie in de aardige afwikkeling. 1Kxe4, 2. Te3 penmat. 1Txe4, 2. Dh8 mat. Blokkering en lijnopening. 3. Rxe4, 2. Dal mat. Interferentie en lijnopening. 1 Pf4, 2. Rf6 mat. Blokkering. Probleem nr. 878 x abc d e f g h Wit geeft ma' tn twee zetten: Oplossingen binnen drie weken te zen den aan Jos. Duvergé, Binnen Brouwers straat 40. Amsterdam-C. Wij herhalen opnieuw, het is gewenst en voldoende, van tweezetten, alleen de sleutelzet in te zenden. WEDSTRIJD TE NOTTINGHAM 1936. Catalaanse opening. Wit: Dr. S. Tartakower. Zwart: Dr. A A. Aljeehin. 1. d2d4, Pg8—f6; 2. g2—g3, c7—c5; 3. Pgl—f3, d7d5; 4.Rfl—g2. (Dit geeft aan zwart overwicht in het centrum) 4cfxd4; 5. 00, Rc8--g4; 6 Pf3xd4? (Dit is volkomen in overeen stemming met zwart's wensen). 6 e7—e5; 7. Pd4—f3, Pb8—c6; 8. h2—h3. Rg4—f5; 9. c2—c4, d5—d4; 10. Ddl—b3, uiiiimiimiiiiiintiiiiinHiiimimiHiu 3de JAARGANG f iiuiiiiittiiitfiiimiiiiiiiiimiiniiittHn O out mrnnirnniniimniniillliiiii"11""; miiiiiimiiinniiiiiiiiiiiiiiiii11""11". Gauw. kom even zitten en luister. Ik heb net even de tijd om jullie dat korte, maar spannende en bijna niet te ge loven avontuur te vertellen. Dat was de enige keer. dat Don Pedro op een vrachtboot een reis naar Amerika maak te. We bevonden ons midden op de Atlantische Oceaan, toen het gebeurde. Er was niets dat op een naderende storm wees. Ieder lid van de kleine beman ning deed zijn gewone werk. Er stond iemand aan het roer, er werkten een paar mannen in het ruim en James, de on verstoorbare en altijd lachende James, bewoog zich op het dek. Het was zijn taak het dek schoon te houden en hij deed het op een bewonderenswaar dige manier. Altijd vrolijk, al tijd opgewekt, wist hij met iedereen een praatje te maken. Iedereen hield dan ook van James. James werkte dus zoals steeds op het dek. Ik had zo juist een praatje met 'hem ge maakt en bevond me even daarna in de hut van de kapi tein, die zich net stond te scheren. Dat deed hij nogal luidruchtig, zodat de vlokken schuim naar alle kanten weg- spatten. Plotseling kreeg de boot een geweldige schok. We vlogen allebei eerst een eind de hoogte in. Ik had nog juist de tijd om te zien. hoe de ka pitein zijn kwast met dik schuim in zijn oog duwde. Toen sloegen we allebei voor de wereld; de kapitein kwam boven op me terecht en was nu zo vriendelijk de kwast zeep- schuim in mijn oog te duwen. Voor we echter elkaar de huid vol konden schelden, klonk van boven een angstig geschreeuw. Weldra verstonden we het: Man over boord! Man over boord! De kapitein stond met een overeind. Alle duivels! Er is er een over boord geslagen. Let op Pedro, dat kan niemand anders dan James zijn. We holden achter elkander naar boven. Onze gezichten zaten •vol schuim. Maar niemand die daarop lette. Man over boord! klonk het opnieuw ons tegen. James zeker, hè! riep de kapi tein. We sprongen naar de ver schansing en staarden in de IIIHItHllllllllttlHIIIMlIHHHDHI'IIIDIIIIIHIIIIIII Op zekere dag bezocht Na poleon een meisjespensionaat in een stad in Frankrijk. Het was een gesticht voor de kin deren van militairen, die in een der vele oorlogen gesneu veld waren. „Laat mij de dagindeling van deze kinderen eens in zien!" verzocht de keizer. Orde en regelmaat waren voorname dingen voor de keizer. Men bracht hem de dagindeling. Snel gleden de. ogen langs de regels. Weldra bleven ze bij een bepaald gedeelte rusten. Daar stond: Alle meisjes zijn verplicht iedere Zondag en iedere Donderdag de H. Mis bij te wonen. „Breng mij pen en inkt!" beval de keizer plotseling. Met een zekere angst keek de directrice toe. Zou het bij wonen van de H. Mis door de leerlingen in het vervolg ver boden worden? Daar kraste reeds de pen in 's keizers han den door do woorden: Zon dag en Donderdag. Tot ieders grote verwondering schreef de keizer boven het doorge- kraste: „Zij zullen alle dagen de H. Mis bijwonen." Alle dagen de H. Mis bijwo nen was in die tijd iets gewel digs. Des te geweldiger was het, dat een man als Napoleon zo ie.ts voorschreef. En toch wist de keizer heel goed wat bij deed. Hfij wist, dat een goede godsdienstige opvoe ding van groot belang was, om van deze kinderen orde lievende mensen te maken. Om dat te bereiken schreef Napo leon deze maatregel voor. Zijn wij ook zo overtuigd van het nut, ja van de noodzaak om iedere dag de H. Mis bij te wonen? kokende zee. Houd je goed vast, waarschuwde de kapitein me. Het is een verraderlijke storm. Hij heeft zelfs James verrast. En dat is toch een echte zee rot. Zie je hem al. Pedro? On ze ogen zochten de bruisende watermassa af. De boot was in tussen al met volle kracht ach teruit gestoomd en een paar mannen waren al bezig de red dingssloep gereed te maken. Plots ontdekten we James in het midden van een kokende golvenmassa. Gooi wat red dingsboeien uit, gebood de ka pitein. Wacht nog maar even met de boot. Die komt zo toch niet veilig in het water. Voor uit, gooi op die reddingsboei. Maar het ding kwam meters .van de drenkeling vandaan in zee terecht. Een tweede en derde poging slaagde al even min. James was een goed zwemmer en een sterke kerel. Maar het was voor iedereen duidelijk, dat hij tegen zulk geweld niet lang bestand zou zijn. Dan in Godsnaam de boot maar. Voorzichtig mannen! Het is een gewaagde onderneming. Maar nauwelijks hadden enkele mannen zich in de richting van de reddingboot begeven of de man aan het roer brulde over het dek: Pas op mannen. Een nieuwe vloedgolf. Grijp, wat je grijpen kunt. Voor ik iets grij pen kon, voelde ik me voort- gesleurd over het dek. recht op de voorsteven aan. Daar gaat Don Pedro! dacht ik in ware doodsangst. Hoe ik me redde, wëet ik niet meer. Maar ik weet wel. dat ik plots tegen de reling zat vastgeklemd en mijn armen om de ijzeren stangen geslagen had. Tegelijk voelde ik een massa water over me heen plensen. Het leek de zond vloed wel. De hele angstge schiedenis duurde misschien nog geen minuut. Voor ik me echter goed bewust was, dat dé vloedgolf voorbij was, klonk vlak naast me een stem: Ook goede middag! Dat was een natte, partij, hè! Ik sperde mijn ogen wagen wijd open en ontdekte nu, dat naast me, ook tegen de reling aangeklemd, nog een man zat. He. stamelde ik. ben. ben jij dat James? Wis en waarachtig man. Maar.... maar.... hoe kom je hier dan? James begon zachtjes te grinniken. Een vriendeliik- heidje van de vloedgolf. Die heeft me eerst van het dek ge veegd. Maar daar had hij gauw genoeg spijt van en toen heeft izo'n nieuwe vloedgolf me netjes uit de diepte opgepikt en hier naast jou op het dek neerge- plant. Ja, zo moet het inderdaad ge beurd zijn. Niemand had het gezien, maar een andere ver klaring voor de redding van James was niet mogelijk. Zelfs de kapitein haalde ziin schou ders op en bromde onder het scheren door: Zoiets kan alleen James overkomen! Ieder ander zou naar de haaien geweest zijn. Onthoud dit avontuur. Pe dro. Wedden, als je het later aan de mensen vertelt, dat ze je niet geloven? De viool, het muzieki»/! ment, kent iedereen de vo» speelt een hoofdrol in hele muziekbeoefening- in een orkest. De betit^ zoals hierboven staat drukt betekent, dat he' instrument is waarop de//, selijke ziel zich kan uit®~ of, zoals men het ook drukt: de viool is de stel» het menselijke hart. De alleroudste geschif', van de viool is on be" maar de gewone opvattin» dat zij zich uit de eenvo^, typen van strijkinstrutf® i geleidelijk tot het tegen* dige instrument heeft O»' keld. Zij was reeds twaalfde eeuw bekend, slechts van twee of drie ren voorzien. De vierde is, evenals de tegenwo» vorm. waarschijnlijk va» liaanse of Duitse oorspr»' Je weet dat een gewone vier darmsnaren heeft, welke de laagste met haar is omwonden. Reeds op de oude sc- rijen van honderden jafe,1„ leden komt de viool#/ voor en het spreekt wel zelf, dat zulk een fijngevri - iitW Op 19 Februari van het jaar 1473 werd te Thorn in Silqzië Nicolaus Copernicus geboren. Reeds op jeugdige leeftijd voelda hij zich aangetrokken tot de sterrenkunde. In Kra- kau, waar hij aan de univer siteit studeerde, ging hij twij felen aan de leerstellingen van de grote Griekse wijsgeer Ptolemaeus. Deze laatste le<erde, dat de aarde het onwrikbare middel punt van het heelal vormde en dat alle hemellichamen hun banen rond de aarde zouden beschrijven. Op grond van langdurige waarnemingen van de beweging van de planeet Mars aan de hemel, kwam Co- HHtlMHItllfMttllllHIMHIMIIIIIMIHf Hltltlf IHIIIIIIf MltlllHIMItl IIMtlllll Mil IIIIIIIIIIIIIIII1MI1IIM III 1111 Best? meisjes en jongens. Onder dit opschrift zul je zo af en toe enige gegevens vin den om eenvoudige werkstuk jes zelf te maken. En ieder een kan meedoen, het zal heus niet moeilijk zijn. Knippen, plakken, snijden enz. Wij beginnen dan om van een stuk papier een parachute te ma ken. Je neemt een stevig (maar geen dik) vierkant stuk pak papier. Flink groot, bijvoor beeld 40 of 50 c.m. breed en lang. Dit vierkant stuk papier vouwen we door het midden. Een vioolbouwer aan de arbeid liiiiliitilimiiiiiltiiiliutiiiltiiiliHHiiiiiiiiiitiiiiiiiiitiHiiiitifMiiiiMlliifiimiftiHiiiiiinmatiKMumn pc.rn icus tot het besluit dat de aarde in het geheel niet het middelpunt van het heelal vormde, doch zich als een gewone planeet om de zon be weegt. Dit was voor die tijd een werkelijk revolutionnaire ge dachte. Dat men he.t over het algemeen niet met hem eens was en hem deze zienswijze hoogst kwalijk nam, blijkt wel uit het feit dat Copernicus het in Krakau niet meer kon uithouden en naar Bologna moest verhuizen om zijn stu dies te. voltooien. De resulta ten van een leven van studie heeft hij neergelegd in zijn be roemde boek: „Over de bewe ging van de hemellichamen", waarvan hij in 1543 op zijn sterfbed het eerste, exemplaar nog mocht aanschouwen. Na Copernicus' dood werden zijn inzichten over de plaats van de aarde in het heelal meer en meer door de geleer den overgenomen en nu is het een algemeen bekende waarheid, dat de aarde niet de stilstaande centrale figuur in het heelal is, doch slechts een zeer ondergeschikte rol in de ruimte speelt. Maar het is Copernicus ge weest. die haar, figuurlijk ge sproken, het eerste zetje, heeft gegeven en in beweging heeft gezet. iiiiiiHiiiiiiiiiiiimiimiiiiiirimiiitiiiimiiiniim Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht Dat de neus een voornaam deel van het menselijk lichaam is. is overbekend; maar toch willen wij er even over spreu ken. Met je neus, ook wel ge noemd reukorgaan, kun je een boel uitvoeren zoals: „met je -neus in de wind lopen", „je ne.tis in andermans zaken ste ken", „met je neus overal vooraan staan", en meer van die uitdrukkingen! Ook zegt men nog al veel. als men er gens op visite gaat waar ze juist iets lekkers eten: „he, je valt precies me.t je neus in de boter!" Dat wil dan niet zeggen, dat je je neus met bo tervlekken zylt krijgen: men bedoelt er natuurlijk mee, dat men ook kan aanzitten en meesmuilen. Sommige mensen hebben hun neus nie.t goed vast zit ten, want men ziet vaak staan: „Toen hij 's morgens zijn neus buiten de' deur stak", enz. Ook dit soort mensen kunnen hun neus op d'r eentje laten wan delen, en dan praten ze van: „Loop maar rechtuit, je neus achterna". Als men iemand voor 't lapje houdt, dan zegt men: „Ze heb ben je. bij de neus gepakt". Met de neus moeten we toch voorzichtig wezen, want men spreekt dikwijls van: „Overal je neus stoten". Een liefhebber van lezen zit haast altijd: „Met de neus in de boeken". In het kort gezegd, de neus is, wat men noemt: „Hét neus je van de zalm!" instrument door een bui' woon bekwaam persoon worden gemaakt. Beroe' vioolbouwers zijn o.a. 'f en Stradivarius. Op 2» bruari is het driehonderd gele<den, dat de Itaüa vioolbouwer Amati, de vertegenwoordiger van de, roemde familie Amati, geboren. Amati en zij" beroemdere leerling Stray rius hebben hun leven gef/ aan de vioolbouwkunst. JXj len van deze kunstenaar de vioolbouwers zijn de n>' en de beste op de wereld-; hoe ouder en hoe mfe'j speeld. des te dieper e» verder werd de toon. staan nog enkele van de# len en die worden natirij' met de meeste zorg doof eigenaars bespeeld. Soms er een op een verkopi"»j geweldig hoge prijzen dan voor zo'n viool beta»'' «tKllllllttllllllllltf lltltVMTtf l, £ondag ■tertus, ve «atholi, ^Seve "eren. st. er Oi ver ®0g v /oorbij f?°esten a« ruil "Rdweg pel ;^oon i is de k ;j>chtmi 'e*'aper •Groot n lPaarnd tD 4 1°. ve <f Si: O'ssc J; I ehten. inde °°P OVI De 1 ken hi len of eende hiogeli kun ri vanda: 5Ponta kaar b Ihmidc Lr® zou in 1 /erd be Pari d feenn of); bi 'H, r" ^igetw dit 1' döcertg" Wij ontvingen het vei/ het wapen van Gorinchfd dat van Schoonhoven kenvoorbeeld te geven. voldoen wij aan het ver„ van onze trouwe lezers Jeugdkrant om een voOf^ E;,'e schc van een bepaald gemee»' ti,0^ven- pen te geven. Wie, dus eeJG lu ed' pen van een speciale gé «ir>ciowi^ te wil tekenen, schrijf' ,ji|b>«ks de' Hanny en Harry van •yfj/rk.ten Jeugdkrant" aan het b» van de krant en wij dan elk gewenst voof' van een wapen met kor'e, schrijving van de voorste en kleur. Op het wapen van u, chem staat een ka steelij Copernicus een kasteri',) met twee torens van roO».j blauwe daken. In de poO1/'«noten klein V chr, zilver, J ai« keer de 1? U'irts. 1T- Was J* vertuin "ncert, C°Mngen als dir eiSt he IJzelfsp: ning staat een klein V' schildje van twee beurtelings gekan^ bit, wet dwarsbalken van rood- wapen vindt zijn oorspf ij. Je. laat het dicht en dan nog eens middendoor vouwen (B). We hebben nu een vierkant, waarvan de oppervlakte het vierde deel is van de oor spronkelijke grootte. Nu vou wen we het diagonaal (schui ne zijde.). Dan vouwen we de schuine zijde tegen de recht hoekzijde. Er ontstaat nu een vouwsel van de vorm, zoals op de tekening staat aa'ngegeven met de letter D. Le.t op: nu knippen we het gehele geval af volgens de stippellijn. Prik een gaatje door de grote stip en vouw nu alles open. Doe een draadje door de ontstane gaatjes. Die draadjes moet je onderaan samenknopen en daar een blokje hout of een licht poppetje aan vast bin den. Deze parachutist, dat wil zeggen het gewicht, moet je voor jezelf» bepalen, naar ge lang de grootte en zwaarte van het papier. Ook de wind spreekt een woordje mee; is er een sterke wind, dan mag 'de belasting, dus de parachutist,, gerust wat zwaarder zjijn. Deze parachute kan soms een heel eind afdrijven. Als je een grote maakt en je laat die van het dak op (maar éigen- lijk durven wij dit niet te zeg gen omdat het op een dak dik wijls gevaarlijk is), dan be staat er grote kans, als er een behoorlijke wind staat, dat je de parachute niet meer terug ziet! .fi'en rr: 'W en t.,g erva. 'janc dat der Arkels. stichtef5 j i de stad, en is door llet derir gevoerd van de stichting het begin van de der" r\ c he*11 tatert l ?'cht 4- b„'e omv ,>e C„ ge r L^rgeve °gst vc: t., a'le o» ;ïa,riru« A steec ekend !jPe hes: V0.arierr* Jksgejs :lke)ijte var» ScKport ko Op het wapen van S£// /S t L 1 1 J Jv WT hoven (zilveren schild) vier leeuwen voor. Lin venaan rood, rechts bo'U zwart, links onderaan zWa rechts onderaan rood. Dit wapen stamt uit JF van de Hoekse, en KabeU twisten (vijftiende eeu»'" Dd8c7? 11. e2e3. Rf8—e7. (Zwart moet nu zo snel mogelijk zijn koning in veiligheid brengen). 12. e3xd4, e5xd4; 13. Rel—f4, Dc7—c8; 14. Tfl—dl, 0; 15. Pf3xd4. Rf5xh3; 16. Pd4xc6, b7xc6: 17. Rg2xh3? Dc8h3; 18. Db3—f3. Pf6—g4; 19. Pblc3, f7—f5! 20. Df3—g2, Dh3—h5; 21. Tdl—el, Re7—c5; 22. Pc3—dl. h7—gó: 23. Rf4e5, Ta8—d8; 24. Re5—c3, Td8xdl! (Wint niet alleen een pion, maar vernie tigt geheel en al de resten van wit's ves ting). 25. Talxdl, Rc5xf2t; 26. Kgl—fl, Rf2xel; 27. TdlxfV f5—f4; 28. g3xf4, Tf8xf4ï; 29. Kgl—hl, Pg4 -H2' 30. Tel—e3, Tf4—fit; 31. Dg2xfl. Ph2—fl; 32. Kglxfl, Dh5f7f; 33. Kfl—g2, Df7xc4; 34. Te3e7, Dc4—d5t; 35. Kg2—h3 h7h5 en wit geeft het op. Aljeehin won door het winnen van deze partij, de prijs voor de beste par tij. Uit „Mijn beste schaakpartijen 1924— 1937 van Aljeehin." Sportsnippers Wereldkampioenschap ijshockey finale poule: VS—Zweden 6—3; Tsjechoslow. Zwitserland 81; CanadaOostenrijk 8—2. Dicky van Ekris werd eerste op de 100 m. rugslag bij internat, zwemwed strijden, die te Kopenhagen werden ge houden. Haar tijd was 1 min 15 sec. Tonny Hom werd tweede op de 200 m. schoolslag in 3 min. 0.3 sec. W. Vaessen werd derde op de 100 m. borstcrawi (1.09.3). Nederland won de estafette (3 x 100 m. wissel) in 3 min. 51 sec. De Tsjechische Alena Vrzanova be haalde gisteravond te Parijs de wereld titel kunstrijden dames. Problemen voor geoefende oplossers No. 1617 van C. Nierop te Amsterdam. Zwart 10 st. op 7 9 10 12 13 14 16 19 24 40. Wit 10 St. op 23 25 26 27 28 33 35 37 38 44. No. 1618 van J. A. Pennings te 's Her togenbosch. Zwart 11 st. op 9 10 12 14 17 20 27 30 32 35 41 dam op 6. Wit 11 st. op 23 25 29 33 34 36 38 42 43 47 50, dam op 44. No. 1619 van L. Dassen te Bussum. Zwart 12 st. op 2 6 10 12 26 27 31 32 37 38 42 45, dam op 50. Wit 12 st. op 11 16 23 28 29 34 39 40 43 47 48 49, dam op 44. Wit speelt en wint; oplossingen kun nen ingezonden worden tot uiterlijk half Maart aan B. H. M. Stevens, Eikenlaan 36, Heemstede. Oplossingen. Serie van H. J. v. Alphen te Haarlem. No. 1593. Wit speelt: 19 23 28 29 31 21 17 42 40 2 19 16 en wint. Dit probleem is tevens oplosbaar door: 40. 38-32 35-30 21 17 31 2.4 5 en wint. No 1594: 29-23 34 34 32 9 46-41 21 3 9 z4 36 z5-10 31 4 en wint. Tijdens de ontleding zijn enkele duals mogelijk. No. 1595: 40 44 28 38-32 23-19 39 3 31 5 en wint. Bijzonder moeilijke vraagstukken, echt iets voor de liefhebbers! Behoudens ge noemde opmerkingen waar kunstwerk! VOOR BEGINNERS. No. 37 van G. Luyendijk, militair in Indonesië. pri" u -v- 4p. - tÈA f i Wit begint en wint; oplossingen van dit en van het volgend nummer tegelijk inzenden tot uiterlijk 15 Maart aan bo venstaand adres. De wijze van oplossen van dit stukje vertoont veel overeen komst met die van nummer 31, dus méér eindspel dan probleem. Uitslag nrs. 31 en 32. Goede oplossingen van beide nummers kwamen binnen van: Joop Oorthuis te Heemstede; B. F. Visser Utrecht; Joh. v. Hessen Almelo; G. Klous en W. Horch- ner Beverwijk; Mevr. BakkerBroeke en J. Heytel Amsterdam; Jan Verhey Den Haag; V. Andringa en A. Batelaan Haarlem; P. V. O. te N. V.; H. J. Nun- nink Delfgauw; P. v. d. Heyden Baak; J. G. A. Calis Laren; H. Manie, H. v. Buul, L. v. Drunen, C. v. Esch, L. Ver donk, C. Hendriks, en B. Willems, allen te 's Hertogenbosch. De volgende oplossers zonden alleen van nummer 32 een goede oplopen C. Pennock Haarlem; A. G. J- -<: Amstelveen; H. Schutte Amstei Boerlage Amsterdam; J. v. d. Ve Is megen; R. F. Renckens Utrecht» Ritzen Heerlerheide. -flJJ' f De prijzen werden ditmaal door: Joh. v. Hessen te Alme'i V Buul te 's Hertogenbosch en Heyden te Baak bij Zutphen. ^,i>< De damwerkjes worden toeëe Korfbalprogramiïi*^ Om het kampioenschap van land: RigtersbleekPSV. Jt Eerste klasse: Noord-Holland; rjr*' Swift. Archipel—SVK. BI. Wit, K. Zaand.—DED. ,e Noord-Holland: Tweede kfejfe/ DTVAurora. Nieuwend.hadi ,A wen. Sport Ver.Excelsior. B- ZuidFortuna, ZKVGr. Geel Indo, VogelDVD. Hockeyprogram111* vjjj Heren: Eerste klasse, Zuid®"' gfe —Maastricht. Tilburg—Zw. Venlo. A; Heren: Westen: Promotiekla/,5jv- lianceGr. Geel. B: MRHC~Zr-flC j A'dam 3Amersf.. Pinoke-/--3'J Pinoke 2Kampong, VVV Tweede klasse D: Kieviten ^v,r y 2, Strawberries 2MHC 3. E- Adelb., Be Fair 2—Voordaan. pj Hurley 2, H'sum 3AMVJ pong 2Gooi 2, A'dam Be Fair 3—Hilversum 4. als j I

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 4