Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | 19 februari 1949 | pagina 5

Zilveren St. Adalbertaskerk te
Spaarndam

Van autobussen en conducteurs

OTTGERING

't Is BLUE BAND
dat z'n groei bevordert!

De bouw van een nieuwe watertoren

""4

Van Oeffel, Haarlem

HUIZEN

STOFZUIGERREPARATIE

HARTENDORP

BONTMANTELS

Fles zwavelzuur
gesprongen

r -

Iftif

Centrale Verwarming
Oliestook-lnstallaties

wel I

SLEUTEL WEG?

f

Ook uitzichttoren en kantoorruimte

Uit het land van Groenendaal

GELD BESCHIKBAAR

voor zelfbewoning.

Prima behangwerk

MEVROUW!

Meubel-, koopmansgoederen
en machinetransport,

WAARSCHUWING!

A. WIJNTJE

GINA

De trots van een kleine parochie

ORGANIST jubileert mee

P
jA.
eenvo^fi

jarfirf'

jfl

ZATERDAG 19 FEBRUARI 1949

PAGINA 5

A
yj l°e

beta^hDE SLEUTELSPECIALIST"

ledenconcert door

CONCERTGEB.-ORKEST

Hoofd R.K. school

HEEMSTEDE
R.K. Verenigingsgebouw

Zondagsdiensten

ZANDVOORT

Vijf personen ernstig gewond

Prof. van Cauwelaert
over Atlantisch Pact

Heipaalactie van de
Bond Zonder Naam

Geneesheer betrokken
bij moord

Vroeg-christelijke kunst

Geen luchtlijn Oostenrijk
Nederland

plffeVl

i ëft

lege'0'

and-V'
ffe s'e'

a A

Pit'.

Huishoudweegschaal

Levering, Service, Revisie van

Iedere dame is verwend

«*et MOLENDIJK'S PERMANENT

Sanipoorierplein 1, Haarlem, Tel. 19706

flNANCIERINGSKANTOOR „HOFGEEST'

KERNHOUT

Elegantste JAPON OF MANTEL

MACHINEZETTERS

ik Ztfkt

J. G. BUYS - JAN HUYGENSTRAAT 13

Voor een goede

BLUE BAND smaakt het best
enis altijd vers!

Fa. W. F. CLAUS

Repareren - moderniseren

Mlllllil»"11!

imnW®

?°ndag 27 Februari bestaat de kerk te Spaarndam, toegewijd aan St. Adal-
ertus, vijf en twintig jaar. En al zijn er in ons bisdom zovele kerken, die op
f'n veel langer verleden kunnen bogen, dit zilveren jubileum is voor de
^tholieke Spaarndammers aanleiding om in hun kleine gemeenschap van
'igeveer 350 zielen zowel binnen- als buitenkerkelijk een passend feest te
/teren. Want voor hen is dit godshuis, dat een bijkerk is van de parochie
Sn St. Jacobus de Meerdere te Haarlemmerliede, een bijzonder kostbaar
Sreen. ^it en wie de historie van dat eenvoudige kerkje kent, zal begrijpen waarom.

•zie:

t

(j6

4aat De oude Spaarndammers kunnen u
at ®g vertellen van een nog niet zo lang
p de 5°rbij verleden, toen zij nog ter kerke
u' 16 gaan in Haarlemmerliede of

:'k vvei Ua-Schoten. Dat wilde zeggen een tocht
sten1 an ruim een uur gaans over de oude
'a1dW(
in

on be1/ ®ahoon brok poëzie kunnen spreken, zo-

M. o. w=s. en was n
SeschF" 5n pelgrimstocht,

Sic yuciit- is.unnen spre

frvattW^jS ^e kerkgangers in die jaren naar de
yChtmis optrokken door weer en wind,
gapend met een carbidlantaarn.
j^root was het verlangen van de
^sarndammers naar een eigen kerkje

j A b Zi? vcrzochten enigen van hen in 1907
:en V s* sti ,7isschoP 'n dorp een kerk te
t'?„ en- K°n aan dat verlangen aanvan-
er°e,J, fj/'.ik niet worden voldaan, een her-
jnwoo eUwd verzoek in 1917 had tot gevolg,

de sci

vioolwji

ljnge«n'
i bm«
•soon

°-a' „el
>P 2fji

nderd

Italiaf!

'an oe
pi a ti.

stri
nst^trjl

werd

jij
mee',
er en

on.

t'

et ve^
rinchf^j

en

us

orspfO'f

eg, en was het in wezen niet bijna

men zou van een

va®„inderdaad tot stichting van een bij-
>rspr yji j* werd' besloten, die zou ressorteren
wo°e j„ ®r de parochie van pastoor Pieterse
16zilt' tt,,iPud-Schoten. Het oog viel op een
"et Juk land, dat eigendom was van de
®r L. van Loon te Steenbergen, en na
r'S onderhandelen kon men tot aan-
°°P overgaan.

De katholieken van Spaarndam sta
gen hun dankbaarheid niet onder stoe-
'en of banken en maakten met ver
eende krachten de bouw van de kerk
hogelijk. Alle onkosten namen zij voor
'hm rekening en tot .op de dag van
Vandaag behartigen zij met liefde en
sPontaan de belangen van hun kost
baar bezit.

'hmiddels was besloten, dat de ziel-

isar Denoemd. JKn zo w

de my'ij jj'Pari de heuglijke dag, waarop pastoor

>rg zou overgedragen worden aan pas
°r Soulenn in Haarlemmerliede, waar
16 in 1923 kapelaan N. Groen aldaa
naar Eü,'®rd benoemd. En zo was de 27ste Fe

f jj°uienn zijn bijkerk, die o.l.v. architect
i H,i' was gebouwd, kon inwijden. Daar-

j had deze kleine katholieke ge-

^Pnschap de kroon op eigen werk ge-

n deï^l jjet parochieverband dateerde ech

el oor,

Soms

en'K

iiimihH" VEERSTRAAT KT TEL. 11493

(Adv.)

/en. Ongetwijfeld heeft de muziekliefhebber
.et jj dit ledenconcert, verzorgd door het
;ers v ncertgebouw-orkest o.l.v. Hein Jordans,
VOO'jS i :e schone muzikale ogenblikken kunnen
|h eyen. Vóór de pauze was het vooral de
j, ih°°*e edele toon van de solist Jan Damen,
éeWi Vj de vertolking van Beethoven's bekende
- .Kz -!°olconcert die ons in de ban hield. On-
J \,?nks de grote virtuositeit, die aan dit
V ,.erk#ten grondslag ligt, treft toch telkens
4^ Ju?", de zingende thematiek in alle delen.
W1J. wj patste deel was het bést in uitvoering.

v# j J Prachtig musiceren. De Coriolan-
kor^ vertUre, cjje de opening vormde van dit
zoorS# £w?ert' Wa$ niet geheel gevrijwaard van
J°rihgen in rhythmische onderdelen. Voor-
n rtv ^ls dirigent Jordans zich even laat gaan,
-octeelrt vleigt het rommelig te worden, hetgeen

nod »y2elfsprekcnd het geheel schade doet
1 fa el hebben we intussen na de pauze

Vo otei"i van Debussy. Eerst in de dansen
'm Aromatische harp en strijkorkest,

iA h-tals sollste Phia Berghout,
gekaj ji werk, ontstaan in 1904, is in vele op-
r°' fd merkwaardig door de exacte struc-

;?up

en zijn heldere contouren. De uitvoe-

ichtCl*5 ervan viel te loven vooral de subtiele
ïor H^heeringen die eraan verleend werden.
htin£ W hoogtepunt was ongetwijfeld in dit
de.?tnCCert de „Prélude a l'après-midi d'un
bri^e"' van d^zelfde componist, naar het
^peht van Mallarmé. Het vormt een ge-
omwenteling in het oeuvre van De-
deze vrije illustratie op het gedicht.
*0h de aard der zaak trok de fluit de bij -
te dere aandacht. Dirigent Jordans liet dê
melodische klankkleur fijnzinnig
,®rgeven en deed zodoende dit meester-
i^ygst volmaakte vorm tot ons komen. Het
tm ahe onderdelen zo actuele werk heeft
structuur instrumentatie melodiek
V; harmoniek pa ruim 45 jaar, nog niets

zijn belangrijkheid ingeboet. Dit wil
zeggen, na de op dit terrein zo grote
^luties. Dit muziek-idioom was, maar is
A steeds modern.

V de ondanks alles, geniaal geïnstru-
Oreerde Boléro van Ravel, werd dit uit-
^end bezochte concert besloten.

JAN LAARVELD.

,,Pe heer F. S. Noordhoff, de nieuwe
V?3rlemse wethouder van Financiën,
V. ksgezondheid en Sociale Zaken, zal
gelijks zijn spreekuur houden Dins-

ter al van vroegere datum, want reeds
in 1904 werd ten huize van de heer C.
Hoogerheide de toneelvereniging „St.
Joseph" opgericht en ontstond in die
zelfde tijd de zgn. „Katholieke Kring",
waarbij alle katholieke Spaarndammers
waren aangesloten en die steeds voor
aller belangen in de bres sprong. In 1923
begon een naaikrans zijn werk en ver
vaardigde alle nodige paramenten.

Ruim veertien jaar staat de kerk nu
onder pastoor C. Berkemeijer, maar het
is vooral kapelaan Th. Kloeg, die de
practische zielzorg heeft over de thans
jubilerende Spaarndammers.

Met deze „onderpastoor" fietsten wij
dezer dasen door de landelijke omge
ving naar het bescheiden kerkje. Men
kan de weg van Spaarndam naar Haar
lemmerliede moeilijk een pad noemen,
dat over rozen gaat, en dat de kapelaan
slechts eenmaal in de sloot is terecht ge
komen, mag wel een wonder heten!
Maar de parochianen zorgen goed voor
hem, want waar hij na zijn lange tocht
van de pastorie naar de kerk maar bin
nen komt, is de eerste vraag: „Hebt u al
gegeten, meneer kapelaan?" En als er
aan de kerk zelf iets gedaan moet wor
den, hebben zij op elk uur de tijd.

Het doorzettingsvermogen* van vroe
ger hebben zij nog niet verloren, want
nog pas is het na moeizame strijd zo ver
gekomen, dat zij een eigen katholieke
school zullen bezitten. In September van
dit jaar zullen zich officiëel de poorten
openen.

Maar met dit jubileum vallen'nog an
dere samen. De organist, de heer L.
van Warmerdam - beter bekend ais ome
Leen -, doet het dubbel op. Vijf en twin
tig jaar speelt hij op het orgel en veer
tig jaar, waarvan vijftien in de St. Jaco-
bus-kerk te Haarlemmerliede, zingt hij
op het koor. Ook de heer N. Balm .viert
dan zijn zilveren jubileum als koorzan
ger. En hierbij sluit zich nog een Spaarn-
darase familie aan - de naam moeten wij
verzwijgen - die al jaren het kosteren
op zich heeft genomen, bet schoonhou
den van de paramenten enz.

Van Zondagavond af tot en met Zater
dagavond 26 Februari zullen twee paters
Capucijnen als voorbereiding op het
feest 'n parochie-retraite geven. Op de
feestdag zelf zal om 10 uur een plechtige
hoogmis worden opgedragen, waaronder
de oud-kapelaan, pastoor N. Groen uit
Edam, de feestpredicatie zal houden. De
pastoor, kapelaan en het kerkbestuur
recipiëren van 2 tot 3 uur in het ge
bouwtje bij de kerk, waarna de kerke
lijke viering besloten wordt met een
plechtig danklof. Om 7.30 uur 's avonds
wordt de buitenkerkelijke viering ge
houden.

Als herinnering aan dit zilveren ju
bileum zal het priesterkoor verfraaid
worden. Het is misschien onnodig te zeg
gen, dat ook ditmaal de parochianen
zich van hun beste zijde hebben laten
zien en dat zij zelf de werkzaamheden
uitvoeren!

De heer J. Poncin uit Santpoort is
benoemd tot hoofd van de in Spaarndam
op te richten R.K. Lagere School, welke
in September haar poorten zal openen.

Maandag, 8 uur: Bestuur Pluimvee
vereniging „De Eendracht"; 8 uur: Be
stuur H.B.C.; 8 uur: Melodia.

Dinsdag, 8 uur: Laudate Dominum;
8 uur: Missie Naaikrans; 8 uur: Leden
St. Paulvs, afd. Waterleiding.

Woensdag, 3 uur: Kath. Kinderkoor;
7.30 uur: Damclub „St. Bavo"; 8 uur:
Jaarvergadering Kath. Arbeidersbewe
ging.

Donderdag, 8 uur: „Het Blijde Leven";
8 uur St. Vincentius.

Vrijdag, 8 uur: Toneelrepetitie „Door
Eendracht Sterk."

Zaterdag, 8 uur: Vastenavonduitvoe
ring K.A.B.D.E.S.

De Zondagsdiensten voor artsen wor
den waargenomen door: Dr. P. M. v. d.
Gugten, Heemsteedse Dreef 37, tel. 29903;
Dr J G. M. v. Walsem, Bronsteeweg 32,
tel. 28377; Dr. A. L. C. v. Lier, Pieter
Aertszlaan 6, tel. 29875.

Wijkverpleging: Zuster v. d. Hoek,
Heemsteedse Dreef 138, tel. 29464.

Geopende apotheek: Heemsteedse
Apotheek, Binnenweg 98, tel. 28197;
Aerdenhout Apotheek, Zandv.laan 164,
tel. 26772.

De Sint AdalberUiskerJc te Spaarndam, die Zondag 27 Februari vijf en twintig
jaar bestaat als bijkerk van de St. Jacobusparochie te Haarlemmerliede.

Op 17 September 1943 werd de Zand-
voortse watertoren opgeblazen. Door het
maken van een speciale installatie in het
pompstation te Bentveld werd een pro
visorische oplossing tot stand gebracht
waardoor het water rechtstreeks in het
buizennet wordt gepompt. Deze oplos
sing, was toen verantwoord, gezien de
kleine bevolking van Zandvoort in die
jaren (pl.m. 1200 inwoners) en het be
trekkelijk constante waterverbruik. De
capaciteit van de pompen (circa 150 m5
per upr) was ruimschoots voldoende om
het verbruik te verzekeren.

Momenteel is echter, tengevolge van
de groei der bevolking tot ruim 9500 in
woners en het normale toeristische be
zoek aan Zandvoort in de seizoenen 1947
en 1948. de capaciteit der pompen niet
voldoende om op topdagen de watervoor
ziening voldoende te verzekeren. Te
meer niet daar steeds er op gerekend
moet worden, dat juist op zulke dagen
voor brandblusdoeleinden veel water
nodig kan zijn en één der pompen we
gens machinedefect kan uitvallen.

In de huidige situatie dient binnen
korte termijn verbetering gebracht te
worden door het maken van een reser
voir.

Omtrent de vraag, welke soort reser
voir (bodem- of hoogreservoir) voor
Zandvoort te prefereren valt. sluiten B.
en W. zich aan bij de conclusie van het
Rijks Instituut voor Drinkwatervoor
ziening, dat van een bodemreservoir be
slist moet worden afgezien en dat de
voorkeur moet worden gegeven aan de
bouw van een watertoren, waarover wij
reeds een en ander schreven. De op
dracht tot het maken van een bouwplan
werd opgedragen aan de heer J. Zietsma,
architect te Amsterdam.

Teneinde de ruimte in de toren zo
productief mogelijk te maken, werd aan
vankelijk de idee voorgestaan om de be
nedenruimte in te richten voor b.v. café
of restaurant.

In verband echter mëDdé hogere; stich-
tingskosten en het risico oirï met een
dergelijke inrichting de meerdere kos
ten rendabel te maken, is van deze sug
gestie afgezien en de mogelijkheid na
gegaan om de kantoren der bedrijven
annex badbedrijf in de toren op te ne
men. Zowel het een ais het ander bleek
inderdaad te verwezenlijken, echter met
dien verstande, dat door de vestiging van
't badbedrijf de toren aan de voet uitge
breid dient te worden en moest wor
den voorzien van een z.g. ombouw.

Door deze ombouw zouden de stich-
tingskosten echter belangrijk stjjgen,
zodat uiteindelijk volstaan werd met de
inrichting van de benedenvoet van de
toren uitsluiteifd voor de kantoren der
bedrijven.

De tengevolge hiervan vrijkomende
kantoorruimte in het perceel Grote
Krocht 10 kan worden bestemd b.v. voor
het onderbrengen van de kantoren van
de dienst van Sociale Zaken, waardoor
woonruimte vrijkomt.

Omtrent de vraag of de watertoren
tevens uitzichttoren diende te zijn, is.
op grond van ervaringen terzake met
de voormalige uitzichttoren in het ont
werp een uitzichtgelegenheid opgeno
men, te bereiken per trap. Blijkt t.z.t.
het bezoek aan de uitzichtgelegenheid
groter te zijn, dan thans wordt ver
wacht, dan kan op betrekkelijk een
voudige wiize een liftinstallatie worden
aangebracht, aangezien de schacht hier
voor reeds aanwezig is. Deze schacht
kan voorlopig uitstekend dienst doen
als droogruimte voor de brandslangen.
B. en W. leggen aan de raad het ont

werp voor van een watertoren, welke
tevens uitzichttoren is, en in welks be
nedenruimte de kantoren van de be
drijven zijn geprojecteerd. In de toren
zijn verder twee waterbassins opgeno
men van totaal 950 m3. inhoud. De
toren heeft een betonnen kern en een
bakstenen mantel. De hoogte bedraagt
47 M., waarvan 44 M. bovengronds
op een terrein hetwelk circa 16 M. A.P.
is gelegen. De inhoud van de toren is
ca. 6670 M3.

Voorts zij nog vermeld, dat bij de
huidige stand van bebouwing en inwo
nertal de capaciteit der aanwezige
pompen te Bentveld in de eerste jaren
voldoende zal zijn om middels de
watertoren de watervoorziening ze
ker te stellen.

De stichtingskostcn van de toren zul
len bij een kub.-meterprijs van
f52,50 f35,0.175.bedragen. Hierbij
dienen nog geteld te worden de kosten
van de grond, te weten 1000 M2 a f 10.
f 10.000.—

De kosten van inrichting tot kantoren
van de benedenruimte van de toren be
draden rond f 43.000.Voorts dient on
der directie van het Rijksinstituut de
watertechnische inrichting van de to
ren te worden verzorgd, alsmede van
af Bentveld een- nieuwe z.g. stuur-
stroomkabel te worden aangelegd, waar
van de kosten resp. f 10.000.en
f 12.000.zullen bedragen, terwijl we
gens directiekosten f 2000.is te ra
men. De buisleidingen op het Badhuis-
plein en omgeving dienen over een
totale lengte van 300 M. veranderd
te worden, waarmede een bedrag ge
moeid is van rond f 7500.

Resumerend dient voor de bouw van
de watertoren en de direct hiermede
samenhangende werken een crediet be
schikbaar gesteld te worden van totaal
rond f 435.000.

De Rijksbijdrage wordt door de heer

Als ooit iets ons rustige Heemstede
in beroering houdt, dan is het
wel de autobus. Allereerst is er
de vrijwel onafgebroken reeks van
kiachten die het gemeentebestuur bij
alle mogelijke gelegenheden laat horen
over de schade die de autobussen ver
oorzaken aan de wegen en dan zwij
gen we nog maar over de klachten van
vele ingezetenen. Hoewel het ons nog
steeds wil voorkomen, dat deze min of
meer overdreven zijn, kunnen de
klachten van het gemeentebestuur
niet zonder meer ter zijde worden ge
legd. Het land van Groenendaal heeft
altijd een zeer behoorlijk wegennet
gehad en het wordt nu toch zelfs voor
Groenendaler. die toch waarlijk niet
anti-autobus is, langzamerhand al te dol,
dad dit wegennet beschadigd wordt,
zonder dat de betrokken maatschappij
deze schade vergoedt. Er zal dan ook
niets anders opzitten dan dat het ge
meentebestuur telkens en telkens een
protest laat horen, tot het eindelijk in
Den Haag wordt verstaan. Er moet een
weg worden gevonden om de veroor
zaakte schade te vergoeden, voor alles
moet dit probleem zo spoedig mogelijk
worden opgelost, omdat daarmede op
de duur een groot bedrag mee gemoeid
is en zelfs de gemeentekas van Heem
stede een bodem heeft.

Behalve het probleem van de schade
aan het wegennet is er een ander,
minstens even moeilijk probleem ont
staan door de invoering van de auto
bus en wel dat van de conducteurs.
Groenendaler betreurt het dat van
het oude corps der conducteurs
en wagenvoerders die de N. Z. H. in de
beste zin van het woord vermaard
hebben gemaakt, vrijwel geen enkele

Zietsma aan de hand van het ontwerp
van de „wet-bijdragen wederopbouw pu
bliekrechtelijke lichamen" geraamd op
f 133.875.Voor de oude watertoren
bezit de gemeente evenwel een inschrij
ving in het Grootboek-wederopbouw ten
bedrage van f 195.000.Hertaxatie
heeft nog niet plaatsgevonden. De eer
der genoemde Rijksbijdrage zal naar
verwacht wordt worden verminderd
met het bedrag der inschrijving Groot
boek-wederopbouw. Gaat deze laatste
het bedrag der Rijksbijdrage te boven,
dan wordt uiteraard alleen de inschrij
ving Grootboek uitgekeerd. Hoewel te
dezer zake nog enige onzekerheid bestaat
menen B. en W. dat men de voorzich
tige weg bewandelt door te rekenen op
de door de heer Zietsma geraamde
Rijksbijdrage.

Voor de verandering van het buizen
net, hierboven geraamd op f7500.is
te rekenen op integrale vergoeding van
de door de wederopbouw voor dit werk
goedgekeurde kosten.

Met de bouw van een watertoren en
de direct hiermede verband houdende
werkzaamheden, is ook de verandering
van de zuiveringsinstallatie en de wa
terberging te Bentveld een object, het
welk als zeer urgent is aan te merken.
In verband met de experimenten, wel
ke ter zake nog worden gehouden, is
dit onderwerp nog niet zover gevorderd
dat dit in de raad behandeld kan wor
den.

meer over is. De meesten van hen
muntten uit in een onverstoorbaar
goed humeur en zij kregen met een
kwinkslag en een leuke zet de tram
wagens juist precies zo vol, dat vrij
wel iedereen mee kon rijden, al had
hij soms amper een vierkante deci
meter tot zijn beschikking. Maar....
het ging en eenmaal bij de Blauwe
Brug gekomen, werd de ruimte steeds
groter, tot de laatste passagier aan het
eindpunt de gehele wagen tot zijn be
schikking had. Die wagenvoerders en
conducteurs wisten over het algemeen
heel goed, waar ze moesten gaan en
staan.

Het waren mensen die wisten hoe zij
zich behoorden te gedragen en het is
dan ook zeer goed te begrijpen, dat vele
passagiers met weemoed aan de tram en
haar vertrouwde conducteurs en wagen
voerders terugdenken. De personeelspo
litiek die^thans door de N.Z.H. wordt
gevoerd, waarbij zij jonge, soms zelfs
zeer jonge personen* oproept om als
conducteur op één der vele buslijnen
dienst te doen, zai oorzaak worden, dat
die weemoed en dat verlangen naar de
vroegere „service" en dus naar de tram
steeds sterker wordt en dat kan nooit
bevorderlijk zijn voor de handhaving
van de autobus als hèt geijkte vervoer
middel. Het optreden toch van vele
conducteurs, vooral tegen jonge meisjes,
laat. wanneer we ook maar de helft van
de klachten, die we zo om de andere
dag horen, voor waar aannemen, heel,
heel wat te wensen over. Het is zeer
goed mogelijk, dat de N.Z.H. om finan
ciële redenen aan dit jeugdig personeel
de voorkeur geeft, maar tegelijkertijd
wordt de autobus bij een groot aantal
mensen, die van het ouderwetse stand
punt uitgaan, dat de autobus er alleen
is om de mensen zo snel mogelijk te
vervoeren en dat de conducteurs hun
conversatie met jeugdige vrouwelijke
passagiers zodanig hebben te voeren dat
ouderen er zich nief aan ergeren, be
paald impopulair. Evenmin is het aan te
bevelen dat. indien een jeugdig conduc
teur verschil van mening heeft met een
passagier, er ..doorslaande" argumenten
worden gebruikt, waarbij het op dat mo
ment van ondergeschikt belang is. wel
ke partij in het gelijk is. Dit schijnt de
laatste tijd nogal eens voor te komen,
want wij krijgen herhaaldelijk bericht
van zulke gevallen en daarom is het
goed. dat de aandacht op deze „kracht
prestaties" wordt gevestigd.

Dergelijke incidenten kwamen tijdens het
gebruik van de tram niet coor en ook daar
waren soms zeer lastige passagiers en er
waren ook wel eens conducteurs met een
minder vriendelijk humeur. Op grond van
deze ervaringen is het te begrijpen, dat
men op het ogenblik, in tegenstelling met
de eerste weken, nu niet bepaald daverend
is ingenomen met de autobussen en de
N. Z. H. zal er daarom goed aan doen,
haar jeugdig personeel zodanig te in
strueren, dat zowel het optreden tegen
over de passagiers in het algemeen en
vooral jegens jeugdige vrouwelijke passa
giers in het bijzonder aan welomschreven
eisen zal moeten voldoen. Slechts op die
manier maakt hij de juiste propaganda voor
zijn maatschappij en als hij het anders
doet, handelt hij tegen de belangen van
zijn maatschappij in.

Dat binnen de kortst mogelijke tijd aan
deze bezwaren tegemoet gekomen wordt,
is de oprechte wens van vele passagiers.

GROENENDALER.

Te Almelo sprong Vrijdag ter hoogte
van het Algemeen Ziekenhuis een flas
zwavelzuur tijdens het transport naar
het station uit elkaar. De gevolgen wa
ren ernstig. Het zwavelzuur stroomde
over de straat en verschillende fietsers,
die niet onmiddellijk begrepen wat er
gebeurd was, reden over de met zwavel
zuur bedekte weg. Zij slipten daardoor
en kwamen te vallen. Vijf mensen, drie
volwassenen en twee kinderen werden
hiervan het slachtoffer. Hun kleren ver
brandden en zij liepen ernstige brand
wonden op. Twee van de slachtoffers
werden naar het R. K. Ziekenhuis over
gebracht. een jongetje werd opgenomen
in het Diaconessenhuis en een dame en
een knaapje worden verpleegd in 't Al
gemeen Ziekenhuis.

Vrijdagavond sprak de voorzitter van
de Belgische Kamer van Volksvertegen
woordigers, pro4 dr. Frans van Cauwe
laert, in de aula der universiteit te Nij
megen voor leden van het comité van
de Benelux, de universiteitsvereniging
en de Academische Kring ^roor West-
Europa over het Atlantisch Pact.

Prof. van Cauwelaert zeide, dat de
Benelux van grote invloed zal zijn op
West-Europa, dat een brandend vraag
stuk blijft in de economische en mili
taire wereldpolitiek. De tijd van isole
ment voor de staten is voorbij. Afzonde
ring van kleine staten zou zelfmoord
betékenen.

Verschillende bewegingen gaan reeds
in de richting van de unie. zoals de
„United Europe" van Churchill, „de Eu
ropese Parlementaire Unie", „de econo
mische toenadering van Europa", van
oud-minister van Zeeland. „Het verbond
van federalisten" en de „Franse bewe
ging voor eenheid". Hij wees tenslotte
op het belang van het Atlantische pact.

Hij schetste, hoe in het West-Europees
pact ook Spanje en Portugal zouden
kunnen worden opgenomen, zodat van
zelf ook Zuid-Amerika, dat een aantal
traditionele banden heeft met Portugal
en Spanje, zou deelnemen aan het At
lantisch pact.

De Bond zonder Naam luidt een
nieuwe actie in! Het is de „Heipaal-
actie". die tot doel heeft een vaste
financiële ondergrond te vormen voor
de elfjarige Bond van Naastenliefde en
de Straat- en Steegactie. Bij de Bond
zonder Naam zijn folders verkrijgbaar,
die deze actie omschrijven, terwijl
Zaterdag Henri de Greeve over de
K.R.O. de nodige commentaar ver
strekt.

Reeds geruime tijd liepen er in .Fries
land geruchten over de arrestatie van
de geneesheer de J. uit Kollum. zulks
in verband met het vinden van het hik
var, de verpleegster mej. R. V. Aanvan
kelijk werd er niet aan misdaad ge
dacht, temeer daar geen enkel spoor ge
vonden werd, dat in die richting wees.

Thans heeft de J. echter medegedeeld,
dat er inderdaad sprake van moord is
en hij hierbij was betrokken.

Er zijn veel kunsthistorici van het ty
pe van een Jacob Burckhardt, die
innerlijk van de Kerk afkerig zijn
en toch met waardering en deskundig
heid schrijven over de vroeg-christelijke
kunst.

Voor een deel komt dat. omdat de
oudste christelijke kunst naar de vorm
een voortzetting is van de door deze
kunsthistorici terecht zo bewonderde
antieke kunst. Voor een ander deel is
dat hieraan toe te schrijven, dat zij in
béide de uitdrukking vinden van een ge
sloten wereldbeschouwing, die zij zelf
smartelijk missen.

De heidense kunst der antieken was
een kunst van inhoud, van grote thema-
ta: het ontstaan van het menselijk ge
slacht, de tijdperken der wereldgeschie
denis, de overmoed cn de loutering van
de mens. de verwachting van een Gou
den Eeuw.

Hoe gebrekkig en verduisterd die hei
dense overlevering ook mocht zijn. voor
de moderne ongelovige kan zij nog een
begerenswaardige rijkdom lijken. In zo
verre kan men zeggen, dat de gods
dienstloze mens van onze dagen harder

Tot nu toe hebben we, bij de hand
genomen door Levinus Tollenaar, de
vruchten van het kunstleven in ver
schillende periodes gezien, thans laat
dr. C. K. Boeren ons in een serie van
drie artikelen dieper schouwen in
aard en wezen van de geestelijke
grond, waaruit deze vruchten zijn
voortgekomen

te beklagen is dan de heidenen van Ro
me en Athene.

Meer nog worden zulke heimweevolle
ongelovigen geïmponeerd door de oude
christelijke kunst, die in veel verheve
ner mate een kunst van grote themata
was dan de heidense.

Naar de vorm sloot de eerste christe
lijke kunst rechtstreeks aan bij de hei
dense antieke. Alle herinneringen aan de
heidense eredienst en alle wulpsheid
werden geweerd, maar overigens bleef
het kunstambacht ook bij de christenen
trouw aan zijn innerlijke wetten en aan
zijn overgeleverde vormen. Wat de in
houd betreft, gingen de gegevens van de
christelijke heilsgeschiedenis de plaats
innemen van de heidense cosmogonie en
mythologie.

Als taak stelde de christelijke kunste
naar zich het vertellen van de gewijde
verhalen; verder het uitbeelden van de
plaatsen, geheiligd door leven en lijden
van de Zaligmaker, en van de martelin
gen der geloofsgetuigen.

En dit deden zij het liefst in een soort
stripvorm, in een reeks van naast elkaar
volgende tafereeltjes, zodat de gelovigen
uit het geheel de gang en de zin van on
ze heilsgeschiedenis konden aflezen, ook

als ze niet konden lezen en schrijven.

Het was heilsgeschiedenis van de mens
heid, niet van de afzonderlijke mens.
Christus werd dan ook eerst en vooral
uitgebeeld in zijn goddelijkheid: eerst als
leraar der volken, later in de Byzantijnse
tijd meer als de verheven Vorst. Ook
beeldde men Christus gaarne uit als de
verheerlijkte, de ideale mens, de Nieuwe
Adam. maar nog zelden de lijdende
Christus, die een der onze was.

Zo bleef de christelijke kunst lange
tijd laten we ruwweg zeggen: de eer
ste duizend jaar meer lering dan de
votie en ook meer inhoud dan vorm,
want de grootse inhoud werd door de
vorm maar schamel zichtbaar gemaakt.

Er was in die vorm niets, dat illusies
wekte, dat idealiseerde. De vorm was
gezond realistisch, afgestemd op de mens
van alledag. Het volrond was gebannen
maar aan de randen en in de hoeken
van de verheven taferelen werd uitbeel
ding geduld van de lieve, kleine dingen,
die het leven veraangenamen: bloemen,
dieren, dartelende kinderen, enz.

De schoonheidsontroering, die werd
nagestreefd, was niet die van de aestheet,
maar eerder, die welke bestaat in be
wondering en gehechtheid. Kostbaarheid
trad dan ook meer en meer in de plaats
van schoonheid. Vandaar dat de zoge
naamde kleinkunst het meeste bloeide:
mozaïek, ivoorsnijkunst, émail cloisonné.
weefkunst, miniatuurkunst.

Veel van de vroege christelijke kunst
is meer oud en kostbaar dan artistiek.
Zij heeft in het begin nogal epns iets
van de vulgariteit, die meestal aan stich
telijke artikelen kleeft. Maar in de Karo
lingische tijd, als West-Europa door
nieuw bloed is verjeugdigd, ziet men de

vormen meer gespierd en indrukwek-
ken worden.

Voortbrengselen van christelijke kunst
uit de tien eerste eeuwen van ónze jaar
telling zijn in overvloed te bewonderen
in de landen van Zuid-Europa, vooral in
de Eeuwige Stad. Door opgravingen in
het Nabije Oosten zijn de laatste tijd
veel nieuwe aan het licht gebracht. De
Nationale Bibliotheek in Parijs is het
rijkst aan handschriften met Merovingi-
sche en Karolingische miniaturen.

In Nederland, waar het Christendom
zoveel jonger is dan in Zuid-Europa, zult
ge in de musea bijna altijd vergeefs zoe
ker). De Koninkjijke Bibliotheek in Den
Haag bezit een Evangelieboek van Eg-
mond uit de 10e eeuw en de Universi
teitsbibliotheek te Utrecht een psalmen
boek uit ongeveer diezelfde tijd, maer
geen van beide werken is in Nederland
verlucht.

Iets rijker zijn we voorzien van over
blijfselen van kerken uit de eerste eeu
wen: Maastricht, St. Odilienberg, Le
nders, Susteren, Nijmegen. Utrecht. De
laatste oorlogsgruwel heeft een aan
tal fundamenten van kerkjes uit de eer
ste christentijden bloot gelegd, o.a. in
Oosterbeek en Eist, Het is nog te vroeg,
om daarover een samenvattend oordeel
te geven.

Naar aanleiding van een A.F.P.-bericht
'over plannen om een geregelde luchtdienst
AmsterdamParijsZiirichInnsbruck in te
stellen, delen de K.L.M. en AeroHolland
mede, dat er bij deze maatschappijen niets
bekend is over plannen in dezen.

van 11 tot 12 uur.

b 0<t
n

d. i

Steffi

echt'

me'i f'

En

UTI»

ce

aS „(b''
-Z SJ5.V

Zwitsers fabrikaat, moderne uitvoering,

zuiver wegend tot 10 kg. I 17.50

GROTE HOUTSTRAAT 82-84 - HAARLEM

Tei. 13658 17638 20862

Voor le hypotheken a 3Vs tevens gelden beschik
baar voor auto's, motoren en machines.
Geheimhouding verzekerd.

MEERVLIETSTK. 36 A Velsen Tel. K 25504210

Op de R.K. Industrie- en Huishoudschool
te HAARLEM, Ged. Voldersgracht 22, tel. 13679,
kunnen nog enkele leerlingen geplaatst worden
voor een:

AVONDCURSUS koken (begin) en
AVONDCURSUS fijne keuken.

Cursusgeld resp. 15.—en 25.—

(bij vooruitbetaling te voldoen)

Aanm. schriftelijk of telefonisch vóór 25 Febr.
Spreekuur Directrice: Maandag: 2—4; Donder
dag: 24 en 7.308.30.

Namens het Bestuur der Stichting,
R.K Industrie- en Huishoudschool,
J. J. A KUILMAN, pr., Voorzitter.
A J M. v. EMMERIK, Secretaris.

TE KOOP

bev. 2 kamers, keuken. 4
slaapkamers. Benodigd kapi
taal 4000.Spoedig te
aanvaarden.

Brieven No. 547, Wcnsing's
Adv.bur., Tempeliersstr. 32.

Grote keuze
R.&D. behang

vanaf
60 ct. per rol

Tel. 20790. Doverstraat 12

(Matthijs Wildschut)

hoek Lorentzkade

FIRMA

Wij verwerken Uw stof
vlug en goed tot de

Tevens zijn wij gesorteerd in chique japonnen,
prima stoffen, ruiten klokrokken 19.50 en prima
lange pantalons 14.50, kinderskibroekjes 6.50
Haast U naar „MODERN", Gen. Cronjéstr. 160, tel. 17834

In ons bedrijf kunnen worden
geplaaisi: PRIMA

Preifige werkkring
en goede vooruiizichien.

Sollicitaties aan het bedrijfskantoor van
Drukkerij De T(jd, N.Z. Voorburgwal 65—73,
Amsterdam-Centrum.

N.V

...WIJ MAKEN UW
REGENJAS
WEER SCHOON
EN WATERDICHT

STOMEN
VERVEN

persen
ST0PpA6£

HAABLEM: AMSTERDAMSCHEVAART SB-ia m >1S61 GP HOUTSTBS"TEL]077

licht en zwaar, door geheel Nederland
met auto's en tractors van 3 t/m 30 ton
draagvermogen, van 3 t/m 10 m. laad-
lengte.

Telefoon 13271 - Haarlem

gaaf men naar een zaak met reputatie

GEN. CRONJéSTR. 43, Tel. 16990 - SPAARNE 3, Tel. 17696
KRUIDBERGERWEG 51

WAMT BLUE BAND BEVAT
WAT UW KIND BEHOEFT

Blue Band bevat zuivere natuurlijke vetten!
Bovendien in zomer en winter de „zonneschijn"-
vitaminen A en D, onontbeerlijk voor de opbouw
van het beendergestel. Blue Band smaakt ook
heerlijk, is altijd vers. Zulk lekker gezond voedsel
heeft het kind nodig. En Uzelf ook! Vraag dus
steeds om Blue Band, die bron van energie!

BB 11}. 0194

Wij betalen voor Uw huishondlompen 22 ct. per kg.

franco zaak. Inkoop van alle soorten afval papier
en afval metalen. Vernietiging van archieven en
documenten. Wordt ook afgehaald.

Bakenessergracht 4551 Teléfoon 11436

Zilvervossen Colliers

in diverse bontsoorten

GEDEMPTE OUDE GRACHT 72

BONTWERKER
TELEFOON 1059 1
HAARLEM