massale geloofsafval in grote steden
Het Englandspiel door de
Engelsen, ontworpen
Ontstellende cijfers over de
ontkerstening van Nederland
Vervlakking
Dit najaar vlees
van de bon?
Noel de Gaulle: „Misleidend gebral"
CHÜRCHI
PARA-TYPHUS IN EINDHOVEN
•gSïoP"l&*
72ste JAARGANG No. 24395
Non-paschanten
„Stella Maris bestaat
vijf en twintig jaar
„Apostolaat ter Zee
NOG NIET NAAR
ZERMATT
GUERILLA-STRIJD
NEEMT AF
Tegen Duits ingenieur
zeven jaar geëist
Lijdensmeditaties voor
Optimisme gerechtvaardigd
Waaraan zijn moeilijkheden
te wijten?
VERDEDIGER VAN ANTON VAN DER WAALS
Zaak-Menten weer
voor het hof
Sipo-generaal hield verdachte
de hand boven het hoofd
Volgende week
Noors antwoord
op Russische nota
Midden Maart tien
mogendheden bijeen
Kookt alle melk
„M.HCHU
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
31 December 1947 bedroeg het aantal
parochianen in de gezamenlijke paro
chies van Amsterdam 212.379. Hiervan
waren er 27.186 nog geen zeven jaar oud
en bedroeg dus het aantal katholieken,
dat de Paasplicht heeft na te komen,
185.193. 114.001 kwamen hun Paas
plicht na, 71.192 niet. Het percentage
non-paschanten bedroeg dus voor 1947
38.44. Nu mogen Wij niet volstaan met
deze cijfers voor 1947. De ontwikkeling
in de loop der jaren is voor de bestude
ring van dit verschijnsel natuurlijk van
overwegend belang. De volgende statis
tiek geeft van deze ontwikkeling een
goed beeld:
van alle kath.
Non-paschanten ouder dan 7 j.
1930 56.947 35.1
1934 63.827 36.9
1938 67.387 39.0
1942 71.919 40.51
1946 69.936 38.41
1947 71.192 38.44
Het aantal non-paschanten neemt voort
durend toe, zowel absoluut als in verhou
ding tot het totaal aantal katholieken bo
ven 7 jaar. Dit laatste vooral is het meest
verontrustend. Wel valt er tussen 1942 en
1946 een teruggang te constateren, die wel
licht veroorzaakt werd door de oorlog,
toen velen vanwege de onzekerheid der tij
den orde op hun zaken wilden stellen, maar
de cijfers voor 1947 tonen, dat het diepte
punt, wat in geestelijk opzicht een hoogte
punt was, weer voorbij is.
Het is ook belang wekkfend om deze cij
fers voor de non-paschanten te vergelijken
met de ontwikkeling gedurende deze jaren
van het totaal aantal parochianen, van het
aantal pascjianten en van het aantal ge
doopte kinderen.
ged. kinderen
par. pasch. n.-pasch. ond. de 7 j.
1930 187.753 105.134 56.947 25.672
1934 198.707 108.991 63.827 25.889
1938 197.892 105.278 67.387 *25.227
1942 199.974 103.066 71.919 22.989
1946 207.384 112.143 69.936 25.305
1947 212.379 114.001 71.192 27.186
(Vervolg op pap. 3)
(Van een bijzondere medewerker)
Gisteren ontmoette ik een kennis,
die in zijn omgeving bekend
staat als een vuurvreter op ka
tholiek gebied. Hij verkondigt de
aantrekkelijke stelling, dat wij door en
door katholiek moeten zijn in alles en
dus ook in het openbare leven ons zo
danig moeten gedragen, zonder naar
anderen te kijken.
Helaas is deze persoon zo ijverig, en
wel voornamelijk ijverig ten opzichte
van anderen, dat hij tot een onuitstaan
bare kankerpit is uitgegroeid.
Voortdurend heeft hij aanmerkingen
•op allerlei dingen, die een normaal
mens heel gewoon vindt of minstens
met de moeite waard -er dr.ukte om te
maken. Zo wijst hij in de krant de
nodige malen per week advertenties
aan, die volgens hem in een katholiek
dagblad niet thuishoren; de strips vindt
hij te sensationeel, 's Maandags ergert
hij zich dood aan de sportverdwazing,
die dan nog groter moet zijn dan op
Zondag. In de radio laakt hij de hit
parade en nog verschillende andere
programmanummers. Ons verenigings
leven vindt hij te neutraal, de Tweede-
Kamerfractie te voorzichtig, ja zelfs
ons onderwijs is nog niet voldoende
godsdienstig. Kortom, hij is een man.
die enkele tientallen jaren geleden als
een integraal katholiek zou zijn be
stempeld.
Gisteren had hij epn aanmerking op
de Boekenweek, welke van 26 Febr.
tot 5 Maart wordt gehouden. Volgens
hem was het ongehoord, dat deze week
samenviel met Aswoensdag en de voor
bereidingsdagen daarop. wanneer het
in vele kerken van het land Veertig
urengebed is.
Hadden dan. zo betoogde hij. onze
katholieke boekhandelaren niet zoveel
in de melk te brokken, dat deze recla
me-week naar een meer geschikte tijd
werd verschoven? Of hebben zij. meer
waarschijnlijk, er geen erg in gehad,
dat deze twee dingen samenvielen? En
juist dit ..er geen erg in hebben" vond
hij het meest ontstellende
Wij hebben ons best gedaan, bij dit
vurig pleidooi niet te lachen of onze
schouders op te halen. Ook toen we
later nog eens over dit gesprek na
dachten, konden we met de beste wil
van de wereld de katholieke boekhan
del er geen verwijt van maken, dat
juist deze week is uitgekozen als Boe
kenweek. Misschien dat zij er zelf spijt
van zullen krijgen er de Carnavals
dagen voor genomen te hebben. Maar
dat zijn dan enkel economische be
zwaren.
Wat ons na dit gesprek echter wel
weer eens duidelijk voor de geest kwam
staan is, dat er op ander gebied wèl
geregeld gevallen voorkomen, waarin
wij ons afvragen: hoe moeten wij daar
nu tegenover staan? Er ons niets van
aantrekken, ons misnoegen laten blij
ken of er bot tegenin gaan? Wij kun
nen toch niet tegen alles, wat niet voor
honderd procent katholiek is. een pro-
testmeeting bijeenroepen.
Een katholieke vereniging schrijft
een bijeenkomst uit op een dag. die
als katholieke feestdag een dergelijke
bijeenkomst moeilijk blijkt te verdra
gen. Afschrijven gaat niet meer, dus
laat maar doorgaan een keer. Parochi
ële verenigingen trekken er op uit. op
dagen, dat de parochie-gemeenschap
verenigd moet zijn in de eigen kerk.
En wat blijft er over van het oude ge
bruik zich in de Advent en de Vasten
althans zoveel versobering op te leggen
dat men geen openbare vermakelijk
heden bezoekt?
Allemaal dingen, die eigenlijk niet
moesten gebeuren. En de mensen, die
het doen. zijn, voor zover zij er aan
merkingen op te horen krijgen. ge
woonlijk niet van kwade wil. Als men
hun voorhoudt. wat zij eigenlijk ge
daan hebben, geven ze ons gelijk en
verontschuldigen zich met te zeggen:
Ik heb er geen erg in gehad.
Kan ook hier wellicht niet gezegd
worden:' Dit is de eigenlijke fout. dat
je zonder erg bent?
H. M. de Koningin heeft Sankt Anton
met haar ongedwongen optreden op
slag veroverd. Een gemoedelijk praatje
met de leraar, die prinses Margriet
de skikunst zal leren.
Wij hebben veel gedacht aan „Stella
Maris" in Rotterdam, omdat wij d,aar
iets vonden, dat ons onze eenzaamheid
deed vergeten", aldus schreef een Spaans
zeeofficier, nadat hij verschillende ke
ren dit R.K. Zeemanshuis had bezocht.
„Stella Maris" bestaat Zondag a.s. 25
jaar en ter gelegenheid daarvan zal een
'bescheiden feestviering plaats vinden.
Toen in 1924 de bisschop van Haar
lem de paters Capucijnen opdracht gaf
zich te gaan wijden aan de zorg voor
de zeelieden aan de wal, werden de pa
ters voor een zware taak geplaatst. Zij
werkten in Katendrecht, waar zij Ie'
schepen bezochten en in een klein ge
bouw konden d§- zeelieden in een be
schaafd milieu vertier vinden. Het suc
ces was toen echter niet groot. De ver
zorging kwam dan in handen van paters
van het Heilig Hart. Deze gingen, ge
assisteerd door leken, de schepen bezoe
ken. waar contacten werden gelegd. Ook
verzekerden z' zich van de medewer
king van een aantal dames, die in het
Zeemanshuis aan het Willemsplein, dat
spoedig druk bezocht werd, voor een
huiselijke sfeer zorg droegen. In Mei
1940 is dit Zeemanshuis als gevolg van
de oorlogshandelingen verwoest. De
actie van het ..Apostolaat ter Zee" ging
in de oorlog noodgedwongen alleen uit
naar de gezinnen van de zeelieden.
Na de oorlog wist men beslag te
leggen op een huis in de Vollenho-
venstraat, waar nu voor P - tterdam
het vermaakcentrum is voor zeelie
den van de hele wijde wereld. In
het begin van de komende zomer
hoopt men aan de Willemskade te
genover de HoFand-Amerika Lijn
een begin tc maken met de bouw
van een nieuw Zeemanshuis.
Er wordt veel moeite gedaan de man
nen aan het Zeemanshuis te binden. De
Zondagavond, waarop een gezellig pro
gramma wordt geboden, is zeer in trek.
Meer dan eens zijn er tweehonderd zee
lui bijeen. Zondag dus is er feest. En
de kerkelijke viering vindt plaats in de
Kerk van O.L. Vroyw Onbevlekte
Ontvangenis, waar Ma&ndag a.s. deken
Niekel een plechtige Hoogmis zal op
dragen. 's Middags recipieert het be
stuur.
Naar het ANP verneemt, zal de reis
van het Koninklijk gezin van St. Anton
naar Zermatt, welke vandaag zou plaats
hebben, enige dagen worden uitgesteld
wegens een lichte ongesteldheid van
Prins Bernhard.
Zijne Heiligheid de Paus heeft giste
ren Mgr. Joseph Matocha. de aartsbisschop
van Olomouc (vroeger Olmuetz), in Tsje-
choslowakije, in particuliere audiëntie ont
vangen.
De territoriale troepencommandant
van Midden-Java, Generaal-majoor J.
Meyer, heeft tegenover een speciale cor
respondent van Aneta te Semarang ver
klaard. dat de guerilia-strijd met de dag
afneemt.
Hij zei. dat het optreden tegen de ben
den 'voortduurt en wij thans halver
wege naar de toestand van redelijke
veiligheid zijn. Van georganiseerde re
publikeinse eenheden is geen sprake
meer.
Generaal Meyer deelde mee, dat de
Noordkust tot Rembang is vrijgegeven
en dat te Solo de handhaving van de orde
vrijwel geheel is overgedragen aan de
politie van het legioen van de Mang-
kunegoro. Waar contact met de benden
verkregen werd. waren telkens een of
twee Japanners, als aanvoerder(s) op
tredend. gesignaleerd.
Voor het Bijzonder Gerechtshof te
's-Gravenhage heeft gisteren terecht ge
staan G. V. J. G., ingenieur te Schiedam.
Hij had zich te verantwoorden terzake
van het feit, dat hij tussen Mei 1940 en
Mei 1945, in Nederland werkzaam zijnde,
als ..leiter der Aussenstelle Kreis VII
Sud-Holland" met schending van de
wetten of gebruiken van de oorlog 'heeft
medegewerkt aan het wegvoeren of
weghalen van goederen in Nederland
aanwezig en behorende aan Nederlandse
eigenaren. Blijkens de ten laste legging
bestond zijn medewerking in het ver
strekken of doen verstrekken van in
lichtingen en gegevens. Door zijn hande
lingen zijp tai van machines en mate
rialen naar Duitsland weggevoerd.
De procureur-fiscaal, mr. baron van
Voorst tot Voorst, was van oordeel, dat
verdachte het landoorlogreglement had
overtreden. Verd. heeft ergerlijk mis
bruik gemaakt van de Nederlandse gast
vrijheid. Hij eiste een gevangenisstraf
van 7 jaar met aftrek.
Het Tweede-Kamerlid de heer Ne-
derhorst heeft aan de minister van
Economische Zaken o.m. gevraagd, of
het hem bekend is, dat de vakgroep
detailhandelaren in brandstoffen wel
degelijk de mening is toegedaan, dat
er niet alleen voor anthraciet, maar ook
voor bonvrije brandstoffen een grote
achterstand is, waardoor vele verbrui
kers niet in staat zijn zich van bon-
vrije brandstoffen te voorzien. Hoe kan
de minister deze mededeling in over
eenstemming brengen met zijn stellige
uitspraak, dat uitsluitend de geringe
geneigdheid bij een deel van het pu
bliek om ook minder gewenste brand
stoffen af te nemen oorzaak is van de
huidige moeilijkheden? Is het vermoe
den niet gerechtvaardigd, dat de hui
dige moeilijkheden te wijten zijn aan
een onjuiste raming, die ver boven de
productie ligt, en anderzijds aan het
feit, dat de industrie belangrijk meer
brandstoffen heeft afgenomen dan
voorheen?
Wij brengen even in herinnering, dat
de K.R.O. Dinsdag 8 Maart een Begin
zal maken met het uitzenden van de
lijdensmeditaties door pater E. Peters
O.E.S.A. uit het Augustijnenklooster
Mariënhage te Eindhoven.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Gedurende de nacht over het al
gemeen weinig bewolking, met
plaatselijk lichte nachtvorst en ma
tige tot zwakke wind uit Westelijke
richtingen. Morgen overdag geleide
lijk toenemende bewolking met later
voornamelijk in het NoordrWesten
van het land plaatselijk enige regen.
Matige, aan de kust tijdelijk krach
tige wind tussen Zuid-West en West.
Ongeveer dezelfde temperatuur als
vandaag.
Zon op: 7.34. Onderi 18.13.
Maan op: 7.40. Onder: tl6.32.
De Duitse Sipo-generaal Schongardt, dié
als oorlogsmisdadiger is opgehangen, heeft
alles gedaan om zijn vriend Menten, de
thans 50-jarige industrieel uit Aerdenhout,
de hand boven het hoofd te houden. Zijn
affectie voor M. ging zelfs zó ver, dat hij
nop enkele dagen voor hij werd opgehangen
uitdrukkelijk verklaarde, dat M. „goed is
geweest". Dit bleek wederom tijdens de
voortgezette behandeling tan de zaak-M.
voor het Amsterdamse Bijzonder Gerechts
hof
Reeds enige malen heeft het Bijzonder
Gerechtshof zich met deze gecompliceerde
zaak bezig gehouden. Evenals tijdens de zit
ting van 14 Februari jl. kwam het herhaal
delijk tot felle uiteenzettingen tussen de
drie verdedigers enerzijds en de leden van
het. Hof en de procureur-fiscaal, mr. J. Be-
sier, anderzijds. De eerste getuige, die ge
hoord werd, was de inspecteur van politie
E. W. uit Heemstede, die Schongardt enige
dagen voor zijn executie heeft verhoord.
W. hoorde de Duitse Sipo-generaal over
een andere zaak, doch Schongardt kwam
steeds weer terug op de zaak-M. Hij zeide
de indruk te hebben, dat men M. dingen in
de schoenen wilde schuiven, waaraan hij
niet debet was. Hij verklaarde dat M. in
Polen weliswaar enige tijd een uniform had
gedragen, doch dat dit uitsluitend geschied
was, omdat niet geüniformden op dat ogen
blik in Polen gevaar liepen.
Er ontspon zich dan een debat lussen de
president, mr. Ruys, en de getuige W„ waar
bij de president de getuige verweet, dat hij
Schongardt over de zaak-M.heeft gehoord,
zonder de raadsheer-commissaris te ver
wittigen. De getuige zeide, dat er maar wei
nig tijd was. omdat Schongardt moest wor
den opgehangen. Hij heeft als politieman
zijn plicht gedaan, de uitlatingen genoteerd
in het bijzijn van twee andere rechercheurs
en een tolk en rapport uitgebracht aan zijn
chef.
De hoofdagent van politie J. W,, die e\%n-
eens bij het verhoor van Schongardt aan
wezig was, deelde mede, dat de Duitse
oorlogsmisdadiger er de nadruk op had ge
legd. dat M. nimmer lid is geweest van de
SS. M. zou nimmer kunstschatten uit Polen
hebben geroofd.
Bij het horen van getuige De Jong kwam
evenals tijdens de vorige sitting weer ter
Uit welingelichte bron werd gister
avond te Helsinki door A.P. vernomen,
dat Rusland zijn garnizoenen langs de
'Noors-Russische grens heeft versterkt.
De zegsman verklaarde, dat de Russi
sche troepen afkomstig waren uit het
gebied om Moèrmansk. Een schatting
van het aantal troepen gaf hij niet.
De troepenbewegingen weren volgens
hem de vorige week opgemerkt en hiel
den klaarblijkelijk verband met Noor
wegens standpunt t.o.v. het Alantisch
Pact.
De Noorse minister van Buitenlandse
Zaken, Halvard M. Lange, heeft gisteren
aan het Noorse parlement verslag uitge
bracht over zijn politieke reis naar
Washington en Londen.
Hij kwam tot de slotsom, dat Noor
wegen zich bij de besprekingen over het
Noord-Atlantische Pact moet aansluiten,
teneinde, indien mogelijk, invloed uit te
oefenen op de vorming er van.
Hij verklaarde, dat het parlement de
definitieve beslisisng moet nemen of en
wanneer het kabinet de overeenkomst
voor ratificatie zal indienen.
Wat het antwoord op dë tweede Rus
sische nota, waarin een non-agressie pact
aangeboden wordt, betreft, dit zal de vol
gende week aan de Russen overhandigd
worden na bespreking in het parlement.
Een verantwoordelijk Brits diplomaat
heeft gisteren verklaard, dat midden
Maart de tien-mogendhedenbesprekin-
gen inzake het ontwerpen van een hand
vest voor de voorgestelde Raad \hn
Europa zullen beginnen.
De eerste zitting van de Raad van
Europa zal waarschijnlijk niet voor het
eind van het jaar kunnen plaatsvinden.
sprake of de verdachte op een bepaald
ogenblik al of niet voortvluchtig was.
President: ,.Hij was weg".
Mr. Kortenhorst: „Hij was niet weg".
Een raadsheer: ..Hij was wel weg".
De president: „Hij was weg
Het gehamer van de president en het
luide spreken van de verdedigers maakten
het onmogelijk te constateren, wie in dezen
het laatste" woord had.
Nadat enkele getuigen a décharge wa
ren gehoord en M. nog zelf door de presi
dent was ondervraagd, werd de verdere be
handeling van deze zaak bepaald op 10
Maart.
beurs te Brussel is versierd met
-,,ote affiches; die de sprekers Winston
j Urchin en Paul Spaak aankondigen op
9rote openbare meeting, die in het
tier van het Europees Congres ge
houden wordt.
Vermoedelijk door het drinken van
met bacillen besmette melk zijn te Eind
hoven zeventien gevallen van paratyphus
geconstateerd. De oorzaak van de be
smetting wordt geweten aan de afdam
ming van het beekje de Gender, waar
door het beekwater contact heeft gekre
gen met de afzuiginrichting van een
melkbedrjjf aldaar. De fabriek, die ge
legen is in het stadsdeel Strijp, is twee
dagen stilgelegd: inmiddels heeft men
het gehele bedrijf gedesinfecteerd. De
voorraad melk en pap, zijnde 45.000 liter,
werd door de Gemeentewerken van
Eindhoven, afdeling Reinigingsdienst,
vernietigd.
Het toeval wil, dat de Gemeentewer
ken van Eindhoven momenteel bezig is
het water van genoemd beekje door een
nieuwe riolering te leiden, waardoor
men in de toekomst verlost zal zijn van
de onwelriekende geuren, die voordien
door het beekwater verspreid werden.
In verband hiermede zij er nogmaals
op gewezen, hoe belangrijk het wel is de
melk te koken alvorens te gebruiken. De
volksgezondheid is er mee gemoeid!
Ft* 80URSS
[WMANCHÊ
Die u naar de mond praten zijn uw
grootste vijanden.
