PARTIJRAAD K.V.P. ACHTER KAMERFRACTIE
Van Kleffens: „Geheel vrije beslissing"
VREDE IS WERK VAN GERECHTIGHEID
Riskante
onderneming
Prof. Romme wil verhoudingen
inzake Indonesië zuiver stellen
Debat over vazen, scheuren en barsten
Sociale lasten moeten door werkgevers
als Christenplicht aanvaard worden
Spreiding van het bezit voor allen
Indonesië op
15 Juni souverein?
Tot hoofd en hart
West-Indië
Het weer
Sultan Hamid II juicht Nederlands plan toe
R.T.C. SLUIT AAN OP
BENELUXBESPREKING
^AANDAC 28 FEBRUARI 1949
72ste JAARGANG No. 24397
Kinderbijslag voor
zelfstandigen
Plechtigheid in
Parijse Notre Dame
Mis van eerherstel voor
proces-M indszenty
fVervolo ov vao 4)
VEILIGHEIDSRAAD SPOEDIG
BIJEEN?
TWEE TJALKEN IN NOOD
ook tegenwoordig
B.F.O. neemt uitnodiging
aan
VASTENBRIEF VAN HET EPISCOPAAT
Sociale rechtvaardigheid
Over de e'gendom
Rechten van werknemers
Commentaar in republ.
kringen
Deviezen voor
woningbouw
Hypotheekbank voor de
noodlijdende gemeenten?
H. A. Vulink geridderd
K.R.O.-LUISTERSPELEN
IN DE VASTENTIJD
®UREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstraat 45
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het'recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
f 1.52 per maand, t 4.55 per kwartaal.
Zou men de eerste reacties uit krin
gen der Ver. Naties en die der re-
publikeinen als maatstaf voor het
'J! of niet welslagen der door de rege-
'ög tegen 12 Maart bijeen te roepen
^Ode-tafelconferentie beschouwen, dan
's er weinig fantasie voor nodig om
'?ar pogingen reeds bij voorbaat als
5'Slukt te beschouwen.Kringen der
v-N. te Batavia schetsten immers de po-
j'Joke positie van Nederland, zoals uit-
Kdrukt in het regeringscommuniqué
,jao Zaterdag j.l., als „vaag en nevelach-
ifen ook de woordvoerders der repu-
"'■keinen bleken weinig geneigd tot
'■Oienwerking op basis van deze rege-
'Ogsvoorstellen. Toch lijkt het ons niet
trantwoord op grond van deze eerste
Acties reeds tot vèr gaande conclusies
•Ver te gaan. Men mag toch immers wel
Veronderstellen dat de regering, alvorens
"'et dergelijke voorstellen als in het
F°mmuniqué ontvouwd in de openbaar-
feid te treden, ter bestemder plaatse
Jaar voelhorens heeft uitgestoken. Zon-
:°r enige redelijke kans op succes een
"Ode-tafelconferentie voor te bereiden
j°0 al te dwaas zijn en getuigen van niet
l? geringste notie hoezeer ons prestige
"'"rbij opnieuw in de waagschaal ge-
^ïd wordt.
wat zijn nu in het kort de plannen
?"r regering? Zij wil in aansluiting op
Jet z.g. plan-Beel in de eerste plaats een
vervroegde overdracht der Nederlandse
pOvereiniteit over Indonesië aan een
''derale regering. Een vervroegde
ïyerdracht. want haar aanvankelijk plan
Jlas deze te doen geschieden op 1 Juli
'950. Ten einde de voorwaarden ener
["danige ovefdracht uitvoerig te kunnen
""spreken, roept de Nederlandse rege-
'Og een ronde-tafelconferentie bijeen,
J^lke op 12 Maart a.s. té 's-Gravenhage
S' worden gehouden. Zij wil alle par
iten hierbij betrekken, dus o o k de re
publikeinen. Daarom heeft zij besloten
p beperking der bewegingsvrijheid van
republikeinse leiders op te heffen en
«"eft zij tevens de Unci, de vroegere
"■"mmissie voor Goede Diensten uit-
5"Podigd haar bijstand te verlenen. Uit
""ze plannen blijkt, dat de regering tot
®?h grote toenadering, zowel ten aan
een van de republikeinen als ten op
fokte van de Commissie der Ver. Na-
te? bereid is. Van de strakke lijn, welRe
laatste maanden de regeringspolitiek
""heerste, wordt bewust afgeweken om
een soepeler politiek voor in de
'"ats te stellen.
j. "et behoeft geen betoog, dat de rege-
fjbg met deze soepele politiek tal van
'sico's op zich neemt. Natuurlijk heeft
J'. niet haar strategisch plan tot in de-
iJ'ls bekend gemaakt, zij hééft ons
echts een ruwe schets gegeven van
jtear toekomstige gedragslijn. Doch deze
al voldoende om ons met grote vreze
F® toekomst te doen inzien. De regering
ner -- -
:®ft bij monde van minister Van Maar
een onlangs verklaard dat zij tussen
klippen wil trachten door te zeilen.
y>i hebben de indruk, dat tengevolge
ah het bijeenroepen der ronde-tafel-
"pnferentie de klippen wat duidelijker
ll®htbaar zijn geworden.
Het is evident dat de regering door
J"n vervroegde overdracht de Veilig
heidsraad een slag vóór tracht te blijven,
£gar bestaat niet het gevaar, dat men
vnrT j overhaasting dingen doet, waar
oor de tijd nog niet geheel rijp is? Men
p.at thans weer met de republikeinse
feiders onderhandelen i.e. met Soekarno
F11 Hatta. Het zal wel moeilijk anders
Jünnen, maar wij zijn er van overtuigd,
5at wij hierdoor alle prestige en gezag
"at wij door onze succesvolle militaire
iteraties hadden gewonnen, met één
'tag weer te niet doen. De Oosterling zal
"ze toegevendheid niet beschouwen als
??n bewijs van goedwillendheid, doch
een uiting van zwakte. Soekarno en
Uatta zullen ons optreden uitleggen als
tamelijk doorzichtige wijze om het
toezicht" te redden. Het gevolg hiervan
ial waarschijnlijk zijn, dat zij met een
"Utaine glimlach op onze voorstellen
fullen reageren. Men moet zich geen
.inblik verwonderen, als zij met kracht
'ch zullen beroepen op de resolutie van
Veiligheidsraad van 28 Januari, welke
,:a- hei stel van de republikeinse rege-
('Ug in Djocja eiste. En hoe zal de Unci
"genovcr de Nederlandse plannen
?aan? Dè eerste reactie was niet erg
?®moedigend. Wij weten niet of het
jhbgste initiatief der regering onlangs
get Cochran tijdens zijn bezoek aan
r®h Haag reeds is besproken. Het lijkt
gte echter nogal boud er op te specu-
vFen> dat de Unci de gewezen Com
missie voor Goede Diensten plotse-
een ommezwaai heeft gemaakt en
Sheel op Nederlandse hand is gekomen.
,j'j hebben tenminste nog niet gehoord,
de anti-Nederlandse elementen uit
l"Zc Commissie zijn verwijderd. Toch
j?®ft de regering de Unci naar Den
2,?ag uitgenodigd, blijkbaar de waar-
ghUwende woorden van Prof. Romme
de Kamer vergetend, dat „wanneer
r®n zich zou gaan verenigen met de
c"hst van de United Nations Commit-
j e Indonesia als zodanig en met de
JUWaarding van haar invloed als zoda-
l'S. wij stellig in de praktijk van het
j ven reeds te ver zouden zijn." Met an-
^®re woorden: onze soepelheid zou wat
1 te ver gaan.
r zijn nog meer gevaarlijke klip
pen. Een hiervan is de Neder
lands-Indonesische Unie. De re-
*®ring spreekt in haar communiqué
vervroegde souvereiniteitsover-
??cht met g e 1 ij k t ij d i g e totstandko-
jUhg van de Unie. Het gevaar is niet
j»6tlkbeeldig, dat de vooral door de Kath.
J/arnerfractie zo krachtig voorgestane
„""ie Unie bij de komende besprekin-
|»n op de achtergrond geraakt. De
j "^.-Indonesische Unie is voor vele
njuonesiërs geen gemakkelijk te ver-
Ite n brok. Nog enkele dagen geleden
i"Pleitte de premier van Oost-Indonesië
j"ak Agung de overdracht der souve-
Yj'hiteit vóór de totstandkoming der
jPie. En als de P. v. d. Arbeid maar
ziet om de Unie zo zwak mogelijk
k. houden, zal zij zich deze kans niet
ontglippen. Zij heeft immers
«„it con amore achter een reële Unie
**taan.
hpf°a's men zict. koerst de regering
8« Indonesische schip nu juist niet door
1<L "Ustigste wateren. Van alle kanten
V« 1 gevaar. Het meest dreigt, het ge-
tCar van de zijde der republikeinen en
ij,. Commissie der V.N. Doen de repu-
„^einen de constructieve elementen
tj- Hatta c.s.? mee aan de vorming
Z-v interim-regering, dan zullen zij
(w?r niet gemakkelijk berusten in een
e gelijkwaardig aan die van de
(j^egenwoordigers der federale gebie-
W' ^och zij zullen blijven streven in de
"Ier federale regering te komen, het-
ook prof. Schermerhorn zo graag
billen.
t'jn ar hoe tJe ontwikkeling ook zal
2eker zullen de republikeinse lei-
8a Lslechts binnen het kader van
Vji, "iligheidsraad met de Nederlanders
tik'"n onderhandelen. En de situatie is
Vej,.s nog zo, dat de resolutie van de
V ''gheidsraad hun méér geeft dan onze
8^1ring hun kan en mag bieden Ook
wmding der Un'1
Zij
blijft onzeker. Wat
1 Maart aan de Veiligheidsraad
(Van onze Utrechtse correspondent)
De partijraadsvergadering-en van de K.V.P. werken zich vaak door een wel
steeds hoogst belangrijke, maar toch niet altijd even interessante agenda
heen. Het geroezemoes van een genoeglijke conversatie wordt bij tijd en
wijle door een klopje van de voorzittershamer afgedempt. Tot het traditionele
agendapunt bereikt is, dat aan de rondvraag^voorafgaat: „De voorzitter der
Katholieke Tweede Kamerfractie, Prof. Mr. C. P. M. Romme, geeft voor
lichting over de staatkundige toestand en het parlementaire werk."
„Er zijn wel eens blijer omstandig
heden geweest," zo ving prof. Romme
aan, „waaronder ik het woord tot u heb
gericht."
Allereerst ligt de vice-voorzitter van
de fractie, oud-minister Fievez, ernstig
ziek. En ook zakelijk is er veel, dat ons
bezorgd maakt. Het heengaan onlangs
van Sassen als minister van Overzeese
Gebiedsdelen heeft tengevolge gehad,
dat het voorzichtig vertrouwen, dat wij
stelden in het extra-parlementair ka-
binet-Drees, waarmee wij genoegen
moesten nemen, is verkeerd in een grote
gereserveerdheid m.b.t. de Indonesische
politiek.
Tegenover het communisme moeten
we onze christelijke liefde plaatsen,
maar een waakzame liefde, wc moeten
cr een eer in stellen, dat de commu
nisten de katholieken beschouwen als
hun meest verbeten tegenstanders.
In de komende maanden zullen wij
bij de gemeenteraadsverkiezingen de
macht van de C.P.N. opnieuw moeten
inperken. Stof om de communisten te
bestrijden leveren zij zelf te over. Over
de M. v. A. m. b. t. de materiële oor
logsschade wilde en kon prof. Romme
zich nog niet uitspreken, maar terstond,
zo zei hij, zijn er voorbereidingen ge
troffen voor een dergelijke behande
ling door de fractie.
Dertig jaar bedrijf-economische poli
tiek, begonnen onder Aalberse, zullen
binnenkort afgesloten worden met de
wet op de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie, die het uitgangspunt moet
zijn voor een nieuwe rechtsorde in het
economisch-sociale leven, waarin de
arbeid zal staan naast het kapitaal,
waarin de bezitloze de mogelijkheid
krijgt bezitter te worden. De P.B.O. is
het dak, dat het huis moet overkoepe
len, maar in dat huis moet nog heel wat
getimmerd worden, zoals aan de ver
houdingen in de onderneming en de
ontproletarisering van de massa.
Wat de gezinspolitiek aangaat, de
K.V.P., de gezinspartij bij uitstek, zal
blijven hameren op dc kinderbijslag
voor zelfstandigen. Bij de bedrijfspen
sioenfondsen gaat het langzaam, te lang
zaam zelfs, maar er zit vooruitgang in.
Ook met betrekking tot de wederop
bouw en de fiscale politiek (de ophan
den zijnde belastingherziening) zal de
fractie diligent blijven. Het wetsontwerp
op de leesbibliotheken heeft weliswaar
een juridische storm ontketend, maar
het bevat toch ook elementen, die door
deze storm niet geraakt worden. Ons
land is bij een positieve voorziening
ten sterkste gebaat.
Met West-Indië is een bevredigende
regeling te verwachten tot een in
onderling vertrouwen samengaan van
Nederland, Suriname en Curagao. De
oplossing, die hier bereikt is, ondanks de
scherpe meningsverschillen op de ronde-
tafel-conferentie, geeft ons goede hoop,
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
In tegenwoordigheid van de Apostoli
sche Nuntius, Mgr. Roncalli, vele leden
van het Corps Diplomatique der vrije
wereld, leden van de Franse minister
raad en afvaardigingen van alle reli
gieuze communiteiten van het Parijse
diocees, heeft de Aartsbisschop van Pa
rijs, Z.E. Suhard, Zondagmiddag om 5
uur in de Notre Dame een bijzondere H.
Mis van eerherstel voor het heiligschcn-
nende proces tegen de Kardinaal-Pri
maat van Hongarije opgedragen. Van de
duizenden gelovigen, die de Basiliek vul
den, hebben enkele honderden uit de
handen van hun Aartsbisschop de H.
Communie ontvangen.
Hiertoe moesten zij voldoen aan de
volgende voorwaarden: die dag nog niet
ter H. Tafel zijn genaderd, gedurende
drie uur geen spijs en gedurende één uur
geen drank te hebben genuttigd. Terwijl
de Kardinaal de stille H. Mis opdroeg,
voerden afwisselend koor en volk gezan
gen uit. Bijzonder aangrijpend klonk
door allen medegezongen de Latijnse ge
loofsbelijdenis en het smeekgebed: Spaar
Heer, spaar Uw volk.
Na het Evangelie las de Kardinaal
vanaf de kansel een toespraak voor, die
hij eindigde met aan regeerders en volk
het gebeurde in Hongarije en elders voor
te houden als een waarschuwend voor
beeld, tot welke tyrannie de verlooche
ning van God leidt. Hij vereenzelvigde^
evenwel niet het Hongaarse volk, dat
eeuwenlang als- een wal had gestaan ter
verdediging van het Christendom, met
de huidige regering.
Hij wekte op tot gebed voor de Kar
dinaal, voor de Paus en voor het Hon
gaarse volk.
Verwachting tot Dinsdagavond:
In de avond in het Zuid-Oosten
van het land nog weinig bewolking
met plaatselijk lichte vorst. Overi
gens toenemende bewolking met tij
delijk sneeuw of regen en weer aan
wakkerende wind tussen Zuid en
West. Morgen overdag meest zwaar
bewolkt met enkele buien, ongeveer
dezelfde temperatuur als vandaag en
vooral langs de Waddeneilanden tij
delijk weer tot storm toenemende
en geleidelijk naar West tot Noord-
West ruimende wind.
Zon: 7.27—18.19 Maan: 8.16—20.07.
V
hat ook met Indonesië een oplossing zal
worden bereikt, al mag men de ver
schillen tussen Oost en West niet uit
het oog verliezen.
Prof. Romme besprak dan in het kort
de bekendmaking van de regering,
waarin de ronde-tafelconferentie tegen
12 Maart wordt bijeengeroepen, om
daarna terug te grijpen op de houding,
die de fractie heeft aangenomen bij de
jongste ontwikkeling van de politieke
toestand.
Maar eerst richtte hij een fel bewogen
woord tegen het „ergerlijke optreden
van het comité Rijkseenheid', dat, na
eerst Sassen te hebben verguisd, hem nu
toejuicht. „Hands off!" riep hij hun
toe', die trachten Sassen in een bepaald
hokje te duwen en hem verdacht te
maken voor elke weldenkende Indone
siër. „Nu als vroeger is Sassen geestelijk
de onze en niet de uwe".
Prof. Romme wilde niet beweren, dat
alle hindernissen op de weg naar de
rechtsordé in Indonesië goed zijn geno
men, maar hij stelde daartegenover, dat
dat grafkransen wel wat prematuur zijn,
die telkens weer worden aangedragen
door doodbidders van professie, die
steeds weer opnieuw hun „erop of er
onder" doen schallen.
li de Brabantse hoofdstad werd gisteren het carnaval weer ingezet. Op het station
arriveerde Prins Amadeiro XVI en werd daar door verschillende bekende Bossche
carnavals-autoriteiten verwelkomd.
De Nederlandse ambassadeur in de V.S., mr. van Kleffens, heeft Zaterdag
voor de pers een verklaring afgelegd over het Nederlandse regeringscommu-
niqué betreffende Indonesië.
Het herstel van de volledige vrijheid van beweging voor de republikeinse
leiders (slechts onderworpen aan beperkingen, die voor iedereen geiden)
hangt er niet van af of zij al dan niet verkiezen aan de conferentie deel te
nemen, zeide hij. De tot alle partijen gerichte uitnodigingen tot deeneming
aan de conferentie is zonder voorwaarden, zodat de partijen geheel vrij zijn
te beslissen over de omvang en de samenstelling van haar delegaties. Ook wil
de Nederlandse regering geen enkele voorwaarde stellen ten aanzien van de
stemming.
Twee tjalken, die bezuiden Terschel
ling ten gevolge van het slechte weer in
nood verkeerden, zijn Zondag door de
„Brandaris" van de N.Z.H. en de „Hol
land" van de rederij Doeksen naar de
haven van Terschelling, hun plaats van
bestemming, gesleept. Er is geen averij.
De Nederlandse regering zal geen
voorstel ter tafel brengen op basis van
„graag of niet". Dit is ook van toepas
sing op de voorwaarden van de voor
gestelde unie tussen Nederland en de
V. S. van Indonesië.
Er zal een federale regering gevormd
worden voor geheel Indonesië, met vol
doende gezag om de souvereine rechten
van Nederland over te nemen. De vraag,
hoe deze regering zal woirden samenge
steld, zal door Indonesië beantwoord
moeten worden.
De voorstellen van Cochran strekken
de tot deelneming aan de Indonesische
federale regering voor een derde door
de republikeinse gebieden en voor twee
derden door de federale gebieden bieden
een punt van uitgang voor de onderhan
delingen over deze kwestie. Eveneens
zouden de voornaamste minderheden
van de bevolking van Indonesië een
passende vertegenwoordiging moeten
hebben.
Nederland is thans bereid de souverei-
niteit over Indonesië over te dragen op
een datum, welke meer dan een heel
jaar vroeger ligt dan de in de resolutie
van de Veiligheidsraad genoemde da
tum, zei mr. Van Kleffens.
Het zal echter onvermijdelijk zijn,
dat Nederland, zolang het voor Indone
sië verantwoordelijk blijft (een kwestie
van enkele maanden wanneer het hui
dige voorstel door de Indonesiërs wordt
aanvaard) over uitgebreide bevoegdhe
den blijft beschikken.
Een definitieve datum voor de over
dracht van de souvereiniteit kan niet
eenzijdig door de Nederlandse regering
worden vastgesteld, omdat dit ook af
hangt van de wensen van andere be
trokken partijen.
De Nederlandse regering vertrouwt,
dat de besprekingen zullen voeren tot
een overeenkomst per 1 Mei aanstaande.
Daarna is nog een periode van ongeveer
zes weken vereist voor ratificatie van
een dergelijke overeenkomst als voor
zien door de Nederlandse grondwet.
Waar het beslist niet de bedoeling is
van de Nederlandse regering zich voor
barig van haar verantwoordelijkheid in
Indonesië te ontdoen, zal zij bereid zijn
de nieuwe staat gedurende een korte
tijd bjj te staan, doch alleen wanneer
daarom door de nieuwe staat wordt ver
zocht.
In een rede voor radio Batavia heeft
de voorzitter van de B.F.O., sultan Ha
mid de tweede, verklaard het initiatief
van de Nederlandse regering om reeds
thans te komen tot een Ronde Tafel
conferentie Bvoor de overdracht van de
souvereiniteit van ganser harte toé te
juichen.
Hij waarschuwde ervoor de uitvoering
van het plan tot vervroeging van sou-
verciniteitsoverdracht thans mogelijker-
wüze te vertragen door als conditio
sine qua non te stellen, dat de unie
reeds in haar definitieve vorm tot stand
zou moeten zijn gekomen voordat van
Naar het A.N.P. verneemt ligt het
in de bedoeling, dat ook de gebieds
delen Suriname en de Nederlandse
Antilen bij de Ronde-Tafelconfe
rentie, welke men op 12 Maart aan
staande hoopt te beginnen, vertegen
woordigd zullen zijn.
Naar verluidt verwacht de Ne
derlandse regering, dat de Ronde-
Tafelconferentie op 1 Mei geëindigd
zal zijn.
overdracht van souvereiniteit sprake
zou kunnen zijn. Men zal ertegen dienen
te waken de gewekte verwachtingen
thans door onnodige vertraging de bo
dem in te slaan, zo zeide hij.
Aneta verneemt uit fede/rale kring,
dat de Bijeenkomst Federaal Overleg,
die hedenmorgen in Batavia in vergade
ring bijeen is geweest, in principe zou
besluiten, de uitnodiging tot deelneming
aan de ronde-tafelconferentie aan te
nemen. De omvang van de delegaties
der deelstaten is nog niet bekend. Voorts
wordt vernomen, dat de contactcom
missie der B.F.O. Dinsdag een bezoek
van één dag zal brengen aan de repu
blikeinse leiders op Banka. Dr. Beel
heeft Zaterdag vergaderd met de Voor
lopige Federale Regering.
Dr. P. J. Koets is vandaag per
Vliegtuig naar Banka vertrokken
in verband met de Zaterdag door
mr. Gieben naar Banka overge
brachte uitnodiging voor deelna
me aan de Ronde Tafel-conferentie
en voor het geven van eventuele na
dere toelichtingen.
Van de zijde der U.N.O. werd Zater
dag voorspeld dat de Veiligheidsraad
spoedig inzake Indonesië bijeen zal ko
men. aldus A.P.
Men verklaarde geen commentaar te
hebben over het besluit der Nederlandse
regering om een Ronde-Tafel conferentie
te houden.
De laatste afstammeling van Columbus,
Christobal Colon de Carvayal y Manoto,
hertog van Veragua, trad in de kerk
van de H. franciscus te Madrid in het
huwelijk met Senorina Annunciada
Gorogabal y Ramirez de Haro. Of zij
samen Amerika gaan ontdekken
rapporteren, wanneer de termijn van 14
dagen uitstel weer is verstreken?
De Nederlandse regering zeide Zater
dag, dat zij er van overtuigd is, dat voor
een bevredigende oplossing een ver
vroegde overdracht harer souvereiniteit
over Indonesië aan een representatieve
federale regering de aangewezen weg
vormt. Zij hoopt door een ronde-tafel
conferentie deze oplossing mogelijk te
maken. Het lijkt alles heel simpel en het
optimisme der regering is te bewonde
ren. Wij vrezen echter, dat de regering
te ver gaat op de weg der concessies.
Daarvan -zullen, naar wij vrezen, èn de
republikeinen èn de Veiligheidsraad
misbruik maken. En daarom achten wij
heel deze opzet, waarvoor dit kabinet
de volle verantwoording draagt, een
uiterst riskante onderne
ming.
In alle kerken en kapellen van Nederland is gisteren tijdens de vastgestelde
H.H. Missen de vastenbrief van het Hoogwaardig Episcopaat voorgelezen.
Deze brief handelt over de sociale rechtvaardigheid. Wij geven hem hier in
extenso weer.
Beminde Gelovigen,
De vrede is het werk van de gerechtigheid (Is. 32. 17). Volgens dit Schrift
woord is onze H. Vader de Paus al de jaren van Zijn Pontificaat onvermoeid
werkzaam geweest, om naar het voorbeeld van Zijn roemrijke Voorganger de
vrede van Christus te stichten in het Rijk van Christus. De maatschappelijke
woelingen echter in vele landen en de spanningen tussen de volken wijzen
er op, dat een rechtvaardig evenwicht nog niet is gevonden. Van de scheve
verhoudingen maken kwaadwillige machten misbruik om de spanning nog
hoger op te voeren. In de kronkels van het onrecht nestelen zich satanische
machten, die geen verbetering willen, ja ze tegenhouden, om op het geschikte
ogenblik los te breken met duivels geweld. De wereld wordt overstroomd
door een vloedgolf van goddeloosheid, die nergens rekening houdt met de
wetten van God en die de haat tegen God tracht te drukken in de harten der
mensen. De Heer der Heersers laat dit alles gebeuren als straf voor de kwaad
willigen, die zich van God hadden afgewend, echter ook als boete en loutering
van de goedwillenden, die te traag bleken om de gerechtigheid tijdig en
volledig door te voeren. Zo blijft het zwaard der Gerechtigheid dreigend om
hoog gegeven voor een wereld, die gebukt gaat onder de gevolgen van haar
eigen daden.
In Nederland genieten wij nog een
betrekkelijke rust. Maar ook in ons
vaderland zyn velen in nood: er zijn
rechtmatige eisen, waaraan nog niet
is voldaan; er zijn spanningen, waar
van wij de kracht en de omvang zelfs
niet kennen. En in verre gewesten
staat de bloem van onze jongeling
schap gewapend temidden van broe
dervolken, aan welke wij de vrede en
de vrühcid, de waarheid en de wel
vaart willen verzekeren. Deze ernstige
feiten bij ons en om ons heen mogen
ons tot waarschuwing strekken. Wil
len wü ons vaderland bevrijd houden
van dc allerbitterste ellende als
gevolg van goddeloosheid en Gods-
haat dan moeten wjj alles doen hm
naast en met ons gebed door ons
waarachtig christelijk gedrag voor al
len duidelijk te maken, hoe de ware
dienst van Christus Koning de meest
heilzame gevolgen heeft ook voor de
burgeriyke maatschappij.
De sociale rechtvaardigheid regelt de
verhoudingen tussen iedere mens afzon
derlijk en de gemeenschap waartoe hij
behoort. De gemeenschap moet gericht
zijn op het welzijn van haar leden, maar
ieder lid moet ook het zijne bijdragen
voor het welzijn van het algemeen. Dit
ligt besloten in het woord van Christus:
„Geeft de keizer, wat de keizer toekomt;
en geeft God wat God toekomt" (Mt. 22.
21).
er. het eigen land en in de bepaalde om
standigheden, waarin zij verkeren.
Beseffen wij wel, D. G.( wat de maat
schappij voor ons betekent? De maat
schappij is als een lichaam, waarvan de
delen elkandér aanvullen en vervolma
ken. Zij kan alleen voor langdurig en
geordend samenwerken van vele geslach
ten komen tot grotere welvaart, die weer
gericht moet zijn op hogere deugd. Hogere
welstand echter wordt alleen verkregen
door grotere samenwerking en krachtiger
inspanning van allen. Is het daarom juist
de hogere sociale verplichtingen te be
schouwen als een drukkende last of als
een noodzakelijk kwaad? De geest van
Jezus Christus is anders: „Een nieuw
gebod geef Ik U: Gij moet elkander be
minnen. zoals ik U heb liefgehad; ook
gij moet elkander beminnen. Hieraan zal
men erkennen, dat gij mijn leerlingen zi.it,
wanneer gij liefde hebt voor elkander'.
(Joa. 13, 34, 35). En de echo van Christus'
leer vinden wij bij St. Petrus en St. Pau-
lus: „Hebt de gemeenschap lief" (1 Petr.
2, 17). „Draagt elkanders lasten, zo zult
gij de wet van Christus vervullen" (Gak
6. 12). De liefde is de kern van Christus
blijde boodschap aan de wereld; zij is ook
de ziel van de sociale rechtvaardigheid,
niet om haar te vervangen of te verdrin
gen, maar om ze ten volle te verwerkelij
ken en ze aan te vullen door vrijwillige
v/erken van sociale liefde.
Wat onze Goddelijke Zaligmaker Zelf of
door Zijn Apostelen heeft geleerd over
sociale rechtvaardigheid en sociale liefde
geldt voor alle tijden en voor alle plaat
sen, maar niet altijd en overal op dezelfde
wijze. Aan de H. Kerk is de taak. gegeven
om de gelovigen voor te houden, hoe de
geest en de beginselen van het Evangelie
moeten worden toegepast op de eigen tijd verdere productie, als daardoor werkge-
Welnu, als de Herders van Uwe zie
len, aarzelen Wij niet te verklaren,
dat met de groei van de maatschappij
ook de verplichtingen van de sociale
rechtvaardigheid en de sociale liefde
meer dan ooit de christenplichten zijr.
van onze tijd en van ons volk. Wij
zouden de wet van Christuk in onze
dagen niet vervullen, wanneer wij ons
aan die plichten zouden onttrekken.
Volgens de leringen van Christus en
Zijn Kerk willen Wij daarom wijzen
op de voornaamste plichten van de
sociale rechtvaardigheid nü, en wel
met betrekking tot de eigendom, tot
de arbeidersverhouding met haar rech
ten en plichten, en aangkande de han
del en heel ons doen en laten in de
christelijke maatschappij.
De Kerk is steeds opgekomen voor het
recht yan een ieder, goederen in persoon
lijke eigendom te bezitten; want zó alleen
'kan de mens zorgen voor zich en de
zijnen op een zekere en menswaardige
wijze; het eigendomsrecht is een natuur
lijk gevolg van 's mensen persoonlijkheid.
Jezus Christus heeft ons echter gewaar
schuwd tegen de rijkdommen der aarde
en heeft ons gewezen op de plicht aal
moezen te geven. Aan de rijke jongeling
gaf Hij zelfs de raad, alles aan de armen
te geven om Hem volledig te volgen. De
Kerkvaders, de getrouwe getuigen van de
geest en van de leer van Jezus Christus,
hebben de Christenen ten zeerste op het
hart gedrukt, het overtollige af te staan
aan aalmoezen en goede werken. Wie van
God meer goederen gekregen heeft dan
hij nodig heeft, moet deze ook laten die
nen voor andere mensen. De eigendom
mag allereerst de eigenaar dienen, maar
heeft ook een sociale bestemming.
Op verschillende wijzen kan de eigen
dom tot zijn sociale bestemming geraken,
vooreerst door armen en behoeftigen te
helpen, door verenigingen en goede wer
ken te steunen, die voor de tijdelijke en
geestelijke noden zijn opgericht, werken
van apostolaat en missie, van caritas en
sociale zorg. Wij moeten deze niet be
schouwen als lastige en vervelende bede
larij. Bij het oordeel zal Christus er ons
aar herinneren: „Ik ^as hongerig en gii
hebt mij gespijzigd; ik was dorstig en gij
hebt mij gelaafd; ik was zonder verblijf
en gij naamt mij opWant, Ik zeg
wat gij aan de geringsten der mijnen hebt
gedaan, dat hebt gij aan Mij gedaan"
(Mt. 25. 34-40). Hoe verschrikkelijk zou
bet zijn dan het tegendeel te moeten
horen! Velerlei noden en behoeften .zijn
echter zo uitgegroeid, dat hierin moet
worden voorzien door overheidssteun aan
de particuliere hulp of door gemeen-
schapszorg. Als de overheid daarvoor onze
bijdragen vraagt in de vorm van belas
tingen, dan dienen onze goederen weder
om tot welzijn van anderen in de-gemeen
schap. Tenslotte vinden de goederen in
de moderne tijd vooral ook hun sociale
bestemming, als zij gebruikt worden voor
legenheid geschapen wordt voor andere
arbeiders onder goede sociale voorzienin
gen, als ze als kapitaal ter beschikking
worden gesteld voor klein- en grootbedrijf,
mits sociaal nuttige goederen worden ge
produceerd. Hieruit volgt dus. D. G.. dat
wij de sociale lasten als christenplicnt
dienen te aanvaarden en dat wij de be
treffende sociale wetten moeten onder
houden uit maatschappelijke rechtvaardig
heid. Zeker, zij vragen van ons grote of
fers, veel grotere zelfs dan ooit te voren
en Wij begrijpen, dat deze offers worden
gevoeld. t
Wanneer de bezitters van goederen
evenwel klagen, dat de rechten van het
kapitaal zo beknot worden, dat de sociale
lasten zo hoog zijn, dat de belastingen
alles opslorpen, dan mogen zij zich wel
herinneren, dat wij in onze dagen ook
zonder wettelijke dwang alleen reeds
uit christelijke rechtvaardigheid en uit
christelijke liefde, tot zulke grote offers
bereid moeten zijn en dat de wet voor
een goed deel niets anders doet dan onze
christelijke plicht nader omschrijven en
tot uitvoering brengen.
Als God aan de mens het natuurlijk
recht gegeven heeft, zich goederen te ver
werven in eigendom om beter te kunnen
zorgen voor zich en de zijnen, dan volgt
daaruit nog iets anders: dan moet ook die
mogelijkheid aan alle mensen geboden
worden; dan kan het niet de bedoeling
zijn, dat de goederen zich steeds meer op
hopen in handen van enkelen; dan is het
sociale noodzaak, dat het bezit gespreid
wordt. Wij hebben deze spreiding van be
zit in de kleine en middelgrote eigendom
men, die ons land meestal bestaan in
landbouw en ambacht, in handel en nij
verheid. Deze zal bewaard moeten blijven
en dit zal mogelijk zijn als landbouwers
en middenstanders hun bedrijf weten te
verbeteren en door samenwerking en or
ganisatie zich de voordelen verzekeren van
grote ondernemingen. Maar verder zal hqt
bezit meer gespreid moeten worden over
al degenen, idie deel nemen aan de pro
ductie. Bij de opkomst van de industrie
is daar niet voldoende op gelét. Bij het
steeds toenemen van het fabriekswezen
moet meer rekening worden gehouden met
de bestaansmogelijkheid van kleine en
middelgrote bedrijven en moet er absoluut
naar gestreefd worden, dat degenen, aie
deelnemen aan de productie, ook deel
krijgen aan het bezit. Wij vragen de lei
ders naar geschikte vormen te zoeken, die
dit waarborgen en Wij roepen alle Katho
lieken op mede te werken tot juiste maat
schappelijke verhoudingen uit sociale
rechtvaardigheid. Dit is ook in het belang
van de eigendom zelf.
De ontwikkeling van de moderne tech
niek maakt het echter velen onmogelijk
nog als voorheen zelfstandig te wer
ken. Steeds meerderen gaan hun diensten
aanbieden aan andere ondernemers tegen
loon af salaris. Het looncontract, D. G.,
is niet verkeerd, maar het onthouden van
rechtvaardig loon is een wraakroepende
zonde. Het loon van een volwaardig ar
beider moet voldoende zijn voor het onder
houd van hem en zijn gezin. Met grote
voldoening mogen Wij zeggen, dat de ge
dachte van het gezinsloon in latere jaren
gemeengoed is geworden onder ons volk
en steeds meer is doorgevoerd in de prac-
tijk. Dat is zonder twijfel voor een aan
zienlijk deel te danken aan de sociale
leringen van de Kerk, o.a* vastgelegd in
de Pauselijke Encyclieken „Rerum Nova
rum" en „Quadragesimo Anno", maar ook
aan de volgzaamheid en het zuiver inzicht
van de Katholieken. Waar het gezinsloon
niet mogelijk is, daar is volgens de leer
der Pausen de economische toestand niet
gezond en moet er met vereende krachten
naar gestreefd worden, dat het mogelijk
wordt
(Vervolg op pag. 4)
Naar verluidt wordt in officiële
kringen in Den Haag gehoopt, dat
Indonesië een vrij en souverein land
zal zijn op 15 Juni a.s.
In republikeinse kringen wordt com
mentaar uitgebracht op het communi
qué van de Nederlandse regering. Hier
in wordt gezegd, dat de republikeinen
met de federalisten en de UNO-commis-
sie besprekingen voeren om hun hon-
ding te bepalen. Een republikeinse zegs
man verklaarde: „Indien de voorgestel
de conferentie een middel is, om de reso
lutie van de Veiligheidsraad toe te pas
sen, zullen wij er gunstig tegenover
staan, maar indien zij daarentegen beoogt
die resolutie links te laten liggen, zal zij
niets opleveren.
Een ander vooraanstaand republikein
zei: „Men zal moeten te weten komen,
of het Amerikaanse departement van
buitenlandse zaken de beslissing van de
Nederlandse regering steunt. Het is mo
gelijk, dat wij de toestand in zijn geheel
herzien".
De republikeinse vertegenwoordiger
in New Delhi Soedarsono, heeft ver
klaard een afwachtende houding te zul
len aannemen ten opzichte van de in
houd der voorstellen.
Aneta verneemt,-dat Vrijdag republi
keinse politieke gevangenen te Batavia
zijn vrijgelaten, onder wie Latumeten
en Sastrosuwignjo van de persafdeling
der republikeinse delegatie, tegen wie
ook de rechtsvervolging is ingetrokken
Voorts werd een aantal van de politieke
gevangenen vrijgelaten, die werden vast
gehouden in het voormalige gebouw van
de republikeinse delegatie, namelijk Su-
joso, Suratman, Erwin, Ratulangi, Enoch,
en Gondokusomo, die naar Bandung
vertrokken.
(Van onze Haagse redacteur)
Zoals bekend, zullen op 10, 11 en 12
Maart in Den Haag belangrijke Benelux-
besprekingen worden gehouden tussen
de minister^ van België, Nederland en
Luxemburg. Nu de R.T.C. is vastgesteld
op 12 Maart, zou de vraag kunnen rij
zen, hoe het Kabinet deze twee confe
renties, die elk de aandacht van een
groot aantal ministers zullen vragen,
denkt te combineren. Aangenomen mag
worden, dat voor wat de R.T.C. betreft,
de 12de Maart slechts een officiële ont
vangst zal brengen, zodat de R.T.C. on
middellijk op de Benelux-besprekingen
kan aansluiten.
De Min. van Wederopbouw, mr. dr. J.
In 't Veld, heeft Zaterdagmiddag te De
venter tydens 'n causerie over de volks
huisvesting, wederopbouw en woning
problemen, verklaard dat het kernpunt
van de huizenaanbouw niet ligt bij bet
arbeidersvraagstuk, maar bij het devie-
zenprobleem. 25 van de 1300 millioen
die voor het bouwplan uitgetrokken zqn,
moet door deviezen gedekt worden. De
viezen voor materialen, die ons land
niet produceert.
De opvatting, dat er. een tekort aan
bouwvakarbeiders zou zijn, bestreed hij
ten stelligste. Het prestatievermogen
van de bouwvakarbeiders, zo verduide
lijkte hij, lag nog niet zo lang geleden
op het niveau van 65 Weet men dit,
door deviezentoewijzing, bespaard op
andere zaken, op te voeren tot 90
dan betekent zulks, dat er eigenlijk een
derde meer aan arbeidskrachten zou zijn
met hetzelfde aantal arbeiders. Nu reeds
blijkt, zo verzekerde hij, dat men ern
stig rekening dient te houden met een
werkloosheid in de bouwvakken.
Wat de ingekrompen bouwtoewijzin-
gen betreft, merkte de minister op, dat
hij hoopte in Mei „de zaken nog eens
opnieuw" te kunnen bekijken; men
make zich geen grote illusies, zo waar
schuwde hij.
Voor de kleinere gemeenten beloofde
de minister een herziening te overwe
gen. Zijn streven is om een landelijke
regeling van de „overdrachtsbevoegd
heid" te treffen, die dan o.m. gebaseerd
zou zijn op het aantal inwoners van de
gemeente. Er zijn thans plannen in over
weging, een Hypotheekbank voor de
Gemeenten op te richten. Deze instelling
zou dan geld moeten aantrekken, dat
zij verder doorgeeft aan de gemeenten,
die met geen mogelijkheid op de nor
male wijze een lening af kunnen sluiten.
Overigens zag 'de minister het finan
cieringsprobleem in verband met de
zogenaamde renteoorlog niet zo heel
somber in.
Onder buitengewoon grote belangstel
ling is Zaterdagmiddag de heer H. A.
Vulink. voorzitter van de R.K. Bond van
Overheidspersoneel en voorzitter van de
afd. Amsterdam van deze bond, alsmede
lid van georganiseerd overleg voor het
Rijkspersoneel en lid van het georgani
seerd overleg voor het Amsterdams ge-
meentepersoneel, gehuldigd in verband,
met zijn zilveren ambtsjubileum. Zeer
vele sprekers voerden het woord en
boden geschenken aan. De Amsterdamse
wethouder B. C. Franke spelde hem het
Ridderkruis in de Orde van Oranje Nas
sau op.
In de Vasten brengt de K.R.O. in het
„Uit en Thuis"-programma op Zondag
avond onder de titel „Jeruzalem, Jeru
zalem" een cyclus luisterspelen over dra
matische gebeurtenissen rond het Lijden
en Sterven van Jezus.
De gegevens werden tot luisterspelen
verwerkt door drs. lean Evckeler, Mont-
fortaan en Piet van Veen.
Deze uitzendingen, die op Zondag 6
Maart aanvangen, staan onder regie van
Herbert Perquin.
Hecht u niet overdreven aan wat gij
op uw sterfbed toch niet mee kunt
nemen.
