Eerste Kamer werkt zich in één middag door begroting van Landbouw heen Erie de Noorman en de valse koning BINNENSCHEEPVAART IN NOOD HET DOM DER VROUW Niet voor iedereen, sas DE WERELD ROND In 20 jaar is geen enkel nieuw binnenschip gebouwd De toekomst van schipperskinderen DE WITTE TULP PEULVRUCHTEN Waardering voor de volkskunst I SCHUDT UW LEVER WAKKER maar toch„ h 2 en- 'mfe atirH' Critiek op de voorlichtingsambtenaren Hermans geen staatssecretaris van voorlichting Algemene Zaken Negen jaar in plaats Instrumenten geëxplodeerd bij scheikundeles Populaire kost bij koud weer KRAVCHENKO VERHOOGT ZIJN EIS TOT SCHADEVERGOEDING WOENSDAG 9 MAART 1949 PAGINA 3 OR0 emf lïstf VAN DOODSTRAF 1 doodstraf tegen voortvluchtig landwachter geëist Lid Provinciale Staten Herdenking op Woeste Hoeve Oost-Duitsland op de V oor j aarsbeurs Zwemonderwijzer (es) Examens ECONOMEN: SCHIPPERS: door HELEN ClRVAN Bietenstamppot met bruine bonen Hutspot met groene erwten of andere peulvruchten Erwten- of bonen- hachè Van één tot tien millioen francs iiy/aat' angeD s .alleen oef :%gvotó le ifc xgs van grie- fgneeh neUSi d .saatste. -edaC' Ste (ie sg met toptre- .aarna n vet I kar- Men bepaalde zich dus tot enkele al- Krnene opmerkingen. De heer Rip A-R.) bracht minister Mansholt. onder -t oog, dat zijn taak ook een belangrij- ■6 sociale kant heeft en de minister gaf dit grif toe. Hij deelde mede, dat er leh uitgebreide correspondentie gaande tussen zijn departement en de Stich- "ig voor de Landbouw, waarvan de '.'rekking is de geregelde productie en te geregelde afzet te verzekeren. Het is ;en ingewikkelde aangelegenheid, maar je minister was vol goede moed, dat de 'lichting voor de Landbouw per saldo 'aar taak in deze aangelegenheid zou Rlnnen aanvaarden en er verantwoorde- 'Jkheid voor op zich zal kunnen nemen. Ge heer Kolff (C. H s nog eens 'P het reeds eerder gesignaleerde ver- teijnsel, dat de boeren, die eerst om teotere vrijheid geroepen hebben, thans terzelen om de risico's van die vrijheid aanvaarden. Toch meende de heer telff, dat men de boeren niet alleen de !,vade, doch ook de gunstige risico's in itotere mate moet geven en daarmee temde de minister in, een opvatting, 'aarmee hij trouwens ook de K.V.P. een nëpnS ieno%'cn deed. De spreker van de ka- Jn na °tecKe fractie, de heer Verhey, heeft Ityerigens geklaagd over de melkprijs, 'le hij ongunstig acht. Hij bracht een za- ter verband aan tussen de uitvoering 'an de fameuze motie-Groen, die de re uring dit jaar 46 millioen kost en deze teststelling van de melkprijs, die de re uring ongeveer 46 millioen voordeel be- :°rgt. Het kon een coïncidentie zijn al- 'üs de heer Verhey, maar het was merk waardig. Men moest erbij bedenken, dat te regering misschien met de ene hand teemt wat zij met de andere geeft. Daarmee was de minister het geheel te al s. Het is inderdaad een coïn- ''dentie, en men kan deze twee objecten 'Verigens niet met elkaar vergelijken, te motie-Groen slaat alleen op bedrijven jt> lichte gronden en de vaststelling van te melkprjjs geldt voor allen. De minls- te achtte deze prijs voldoende lonend, te verder gaf hij nog enige economische '«schouwingen 'ten beste over de be- 'temming van de melk. De begroting werd zonder stemming tehvaard met de C.P.N. tegen. arde, Jpmer' Sk te- rappe1 haaf- zijn,' vieft len de ezins- slech" en e# lig z0 Vlees- e, en it }en zo'ö p. De vleU- hield *ij ge* fc's. r- te d. it. fi er htend ande- parte- ekend wet' ir eed pleitte sters- klaart va» over' GP.ff- »ezié" par- j bet hel uit' chti# Kerk" ouan® mlO"? heef1 or de r hd in de n f" j ee" stole" •stam- aai'"" juitse Vef ra "f Me*" ver- d ne va" n e" -elde; i-rke" Lief,! bil giro' pen; itinfj hul" iei re" .a n- d«z iSSl" 9/3 9« 9* g 21$ 280, 142 te 15" 14» (Van onze parlementaire redacteur) De Eerste Kamer heeft zich met be wonderenswaardige vlotheid door de be- teoting van Landbouw heengewerkt. In ten middag was de hele zaak afgedaan, tedat men eerst ook nog wat had ge- tedekaveld over de begroting van Alge mene Zaken. Niet dat het land veel ge test zou hebben als er in hef geheel niet teer landbouw was gesproken. In het tejaar heeft de Tweede Kamer zo deug- te'ijk gediscussieerd over de zogenaamde J'euwe landbouwpolitiek, dat .er voor de terste Kamer feitelijk niets meer te be weren overbleef. Bij „Algemene Zaken" heeft de heer an Heuven Goedhart enige opmerkin gen gemaakt over de voorlichting. Hij tend het aantal ambtenaren in dienst 'an de voorlichting 410 rijkelijk .oog. Alleen al voor de militaire voor- tehtingsdiensten zijn er 69 ambtenaren 'e werk gesteld. Voorts roerde hij nog tens de coördinatie van de voorlichting ter:. waarbij hij het rapport, dat de com- tessie, die enige jaren geleden onder Sin voorzitterschap aan het werk is ge feest, heeft uitgebracht, opnieuw ter wake bracht. Dit rapport is, toen het W'as voltooid, door de regering ijlings teder de tafel gewerkt. In de plaats Jaar voor is gekomen' een plan, dat de teer Hermans, secretaris van de minis- gr-president, nadien heeft opgesteld, et rapport-Hermans is echter nooit ge- Gistermiddag veroordeelde het Bij- teïider Gerechtshof te Leeuwarden de 'Harige voormalige „Kriminalsekre- ter" W. Rudolph, die zich had schuldig temaakt aan mishandelingen en arres- teties en het deelnemen aan executie pelotons, waardoor vele Nederlanders [e dood vonden, tot negen jaar gevan- tenisstraf met aftrek Veertien dagen ge- teen eiste de procureur-fiscaal de teodstraf. Ge advocaat-fiscaal bij het Bijzonder .^rechtshof te Assen eiste Woensdag de teodstraf tegen de 26-jarige G. A. M. eimar, uit Coevorden, die hij „de teotste bruut op landwachtgebied in lfente" noemde. Hij heeft arrestanten f vreselijke wijze mishandeld. .Tegen de voormalige SS-er F. Merk Coevorden, werd levenslange gevan- ;-bisstraf geëist. Als onder-luitenant marechaussée in Appingedam techtte hij o. a. een overval op het dis- tebutiekantoor te verijdelen. Ook Merk voortvluchtig. Uitspraak 22 Maart. - Voorts eiste de advocaat-fiscaal tegen 45-jarige Derk Jonkman, uit Hooge- ten, die Drente en Noord-Overijssel Jdens de bezettingsjaren onveilig .teakte, Dinsdag levenslange gevange- testraf. Jonkman toonde zich, volgens 6 tenlastelegging, een trouw volgeling zijn hoofdman, de ter door ver- -tedeelde W. A. Bos, uit Vlagtwedde. 'j heeft' door arrestaties en mishande- tegen talloze slachtoffers gemaakt. publiceerd, zodat het ook nooit mogelijk is geweest, erover te discussiëren. Deze behandeling van zaken heeft de heer Van Heuven Goedhart diep gegriefd. Hij bracht voorts ter sprake, dat de heer Hermans, wiens functie binnenkort wordt opgeheven, heeft laten doorsche meren dat hij opdracht zou hebben tot reorganisatie van de voorlichting, en dat hij verder gespeeld zou hebben met de gedachte staatssecretaris voor de voor lichting te worden. Tegen dit laatste had de heer Van Heuven Goedhart bepaald bezwaar. Dr. Drees heeft op een en ander geantwoord, dat men van de aantal len ambtenaren, die op de sterkte van de voorlichtingsdiensten staan opgevoerd, er een belangrijk aantal moet .aftrekken, die slechts indirect bij voorlichting zijn betrokken. De militaire voorlichting vergt veel per soneel, maar heeft ten dele ook een ander karakter. Zij valt ook op het gebied van ontwikkeling en ontspan ning. Voorts vernam men, dat dr. Drees er toe neigt de leider van de Regerings voorlichtingsdienst voorzitter van de Voorlichtingsraad te maken, welke func tie vrijkomt met het aftreden van de heer Hermans als secretaris van de mi nister-president. Dr. Drees ontkende, dat de heer Hermans opdracht heeft tot re organisatie van de voorlichting. Hij heeft wel in opdracht van de minister van Overzeese Gebiedsdelen de voorlichting in Indonesië en in West-Indië bezien en een voorstel tot coördinatie uitgewerkt. Van het plan om de heer Hermans staats-secretaris voor de voorlichting te maken is de minister-president niets be kend. Na korte re- en dupliek wordt ook de ze begroting z.h.s. goedgekeurd. Bij een proefneming in een schei- kundeklas van de MTS te Heerlen zijn Dinsdagmiddag enkele instrumenten uit elkaar gesprongen. Tengevolge hiervan werden de leraar ir. V. en de amanu ensis ernstig aan gezicht en handen ge wond door glasscherven. Zij moesten worden opgenomen in het ziekenhuis. Ook enkele leerlingen liepen kleine verwondingen op. De materiële schade was gering. De oorzaak van de explosie heeft men nog niet kunnen vaststellen. De voorzitter van het Centraal Stem bureau heeft in de door het ontslag nemen van dr. E'. Brongersma, te Heemstede, open gevallen plaats in de Staten der provincie Noord-Holland, mevrouw mr. E. van Eck- Thiel, te Haarlem, benoemd tot lid van deze Staten. Onder grote belangstelling uit alle delen van het land zijn gisteren op de Woeste Hoeve de 117 vaderlanders her dacht, die daar vier jaar geleden door de bezettende macht zijn gefusilleerd, als represaille voor de aanslag op Rauter. De burgemeester van Apeldoorn, mr. A. L. de Tombe, sprak een kort herden kingswoord. Namens het gemeentebe stuur van Apeldoorn, de Ned. Ver. van ex-Politieke Gevangenen uit de bezet tingstijd en het Rijkswerkkamp „De Kuil" werden kransen gelegd. Voor de eerste maal zal op de Utrechtse Jaarbeurs een inzending van producten uit Oost-Duitsland aanwezig zijn. Het betreft hier een collectieve deelneming van 75 firma's, welke o.a. omvatten zal keramische producten, medisch glaswerk en porselein, tand technische artikelen, radio- en electro- technische artikelen, speelgoed, muziek instrumenten, tekenbehoeften, kantoor- machines, foto-apparaten en instru menten. ■5 -: S 17. In hun schuilplaatsen wachten Eric en zijn ruiters op het juiste moment om in te grijpen. De spanning onder zijn mannen is groot. Tot dusver gaat alles volgens de plannen, doch van hém en zijn ruiters hangt het uiteindelijk welslagen af E en iets te. vroeg, of iets te laat ingrijpen, kan alles bederven. Langzaam, ziet Eric, naderen de Vikingen de duinen en de hutten Een klein aantal van hen is, als voorzorgsmaatregel, bij de boten en langzaam heft Eric het zwaard ten teken dat het moment van de charge is aangebrokenVlug van draf in galop overgaande, stuurt Eric zijn ros onder de bomen vandaan het strand op en als een levende muur voigt hem de ruiterschare De strijd tussen de hutten duurt onverminderd voortEen aantal boogschutters is tn handgemeen geraakt met de Noormannen en het ziet er niet rooskleurig voor de eersten uit, doch de overige boogschutters weten de afstand te bewaren en lang- zaam terugtrekkend, zenden zij een groot aantal pijlen temidden hunner tegen- standers.... Eensklaps treft een naderend gedreun hun oren. De Vikingen zien met afgrijzen, dat een troep ruiters in woeste vaart op hen afkom.t „Alarm/" buldert een der Vikingen, en het gevaar ziende keren zij zich om en vluchten naar de boten gevolgd door de hele horde! Zo zij de boten bereiken vóór de ruiters hun de pas afsnijden, zijn zij ge*ed'. Aan het hoofd van zijn mannen volgt Eric in volle galop de Vikingen. Een gedeelte der Noormannen heeft echter dc boten reeds bereikt. De onder Rijkstoezicht staande examens voor het diploma als Zwemon- derwijzer(es) van de K.N.Z.B. zullen gedurende de maanden April en Mei 1949 worden gehouden." Zij, die aan deze examens wensen deel te nemen, dienen zich vóór 28 Maart 1949 bij het bureau van de K.N.Z.B., Ge rard Doustraat 20, Utrecht, aan te mel den. Ir. K. H. C. W. van der Veen, hoofd ingenieur van de Nederlandse Spoor wegen, werkzaam bij de inspectie Rot terdam, is benoemd tot buitengewoon hoogleraar aan de Technische Hoge school te Delft, afd. weg- en waterbouw kunde. (Van een onzer speciale verslaggevers) Onze binnenscheepvaart verkeert in nood. Vooral het zeer kleine binnen schip van nog geen 100 ton inhoud wordt met algehele ondergang bedreigd en ook in het algemeen is een kleine na-oorlogse opleving buiten beschouwing gelaten de toestand zeer ernstig. De feiten tonen het aan. Sinds 1928 heeft geen particuliere binnenschipper in Nederland het aange durfd voor eigen rekening een nieuwe schuit te laten bouwen en alleen al, b.v. in de stad Groningen, hebben na de bevrijding meer dan honderd schippers hun bedrijf gesloten en hun kloeke boten werkeloos als woonschepen langs de wal gelegd. Dit is de situatie en hierover zijn allen het eens. Doch daarmee houdt de eenstemmigheid ook op. dat het ons wil voorkomen, dat dit pro bleem dat de toekomst betreft van duizenden schipperskinderen, vooral in het Noorden des lands uitermate be- Iangrijk is, willen wij beide groepen recht doen wedervaren. Hieronder vindt de lezer een kleine bloemlezing van me ningen, die door onze speciale verslag gever werden bijeengebracht na een vierdaagse studiereis, op uitnodiging van het Koninklijk Onderwijsfonds voor de Scheepvaart gemaakt a.b. van de „Prins Hendrik". Wat daar „schippers" heet, heeft hij vooral opgetekend uit de mond van bestuursleden van de Alg. Schippers-Vereniging, wat „economen" genoemd wordt, stamt uit het hart van de advies-commissie ter bestudering van de vraagstukken rondom de Friese bin nenvaart. Niet eens is men het over de vraag, hoe deze toestand zich heeft kunnen ontwikkelen, en niet eensluidend klinkt het antwoord, als het er om gaat, hoe uit deze malaise de weg te vinden, die leidt naar herstel of nieuwe welvaart. Dan staan hier de schippers en daar de eco nomen. Dan wordt 'door de een toege juicht wat de ander verkettert. En om- Het kleine binnenschip beneden de 100 Ook het kleine binnenschip heeft toe- ton heeft geen toekomst. Bij ons bestaat komst, al mogen wij aan uitbreiding van echter nog geen eenstemmigheid over de bestaande vloot (rond 2500 schepen) rfo r,met denken. Doch hiervoor is nodig, dat vraag, hoe lang het mits de los- de regering onze bedrijfsvoering vrij en laadmnchtingen sterk gemoderni- laat en dat niet het directoraat-generaal seerd worden alsnog economisch ver- vo°r de Prijzen ingrijpt waar handel en antwoord zal kunnen blijven voott te scheePvaa:rt tot overeenstemming kwa- werken. mev" Deze situatie werpt de vraag op, of Wat wij behoeven voor onze toekom- het nog verantwoord zal zijn een aantal sti9e ontwikkeling zijn goede, wel on kleinere kanalen zo te onderhouden, als derhouden kanalen, vrij van rechten. r\t r. 77 behoren allen namelijk in Rijks- nu gebeurt. Of b.v. met vaste mplaats handen en het is ongehoord, dat eigena- van draaibruggen kunnen worden aan- ren die veel aan hun kanalen hebben gebracht. verdiend, ze willen sluiten, nu grote. sommen voor onderhoud geëist worden. De binnenvaartvloot is verouderd. Bij Inderdaad, onze vloot is oud. Doch wij een enquête onder 900 kleine Friese slaan de handen ineen en wanneer niet binnenschippers is ons gebleken, dat V1 we9vefkeer ten- on- f rechte worden bevoordeeld, zal blijken liefst 174 boten nog gesleept worden, dat onze verouderde vlooi nog altijd terwijl 348 binnenschippers in Friesland hei meest economische vervoersapparaat nog zeilen! is voor tal van Producten. Het is zaak, dat het onderwijs der Dit zien wij in, doch het zal moeilijk schipperskinderen met kracht wordt vallen- ®nze schippers en hun kinderen 777 2y™ gehecht aan hun schuit, aan hun aangepakt. Zy moeten ervan doordron- samenzijn en vrijheid. En het is de gen worden, dat hun toekomst elders vraag, of zij deze kleine provinciale ligt, n.l. öf in de kustvaart of in de schipperij zullen willen verlaten, die in ,Me intern*,Unnennenr, o, de wal. Inderdaad. Doch ook hier evenals De mogelijkheid, dat de kleine bin- ^„-,-„7,„„7.7bij de kanalen zijn niet wij, maar nenschipper zichzelf een schip aanschaft, is dg overheid schuldig. Zij maakt ons, waarmee hij aan de grote vaart kan een juiste afschrijvingspolitiek onmo- deelnemen, achten wij zeer gering. De gelijk en vermoordt daarmee de kleine daarvoor benodigde investeringen liggen Particuliere binnenvaart. Want, wat wij met kunnen (n.l. schepen aanbouwen) boven zijn financiële draagkracht. <Ja.t kunnen wel de grote reders en wel de spoorwegen Wij willen hiermee deze ongewilde dialoog besluiten. Wat nog volgt is een eindeloze herhaling van het aanvangs- thema: Ons gaat het er hierbij niet om wie van hen gelijk heeft. Ons gaat het er om, dat er zich een ontwikkeling af tekent, die al of niet gewenst wijst in een richting, waarbij voor het kleine binnenschip klaarblijkelijk weinig toe komstmogelijkheden overblijven. Im mers, wanneer zelfs de schippers toe geven, dat een verdere uitbreiding van hun arbeidsterrein onmogelijk is, wan neer zij met klem vragen om een ver plicht binnenvaartdiploma, dat beun hazen zal weren en wanneer velen van hen ondanks hun „hang" naar water en vrijheid toch reeds nu al de in dustrie kiezen boven de vaart, dan is de conclusie duidelijk: de kleine, provin ciale binnenvaart heeft haar tijd gehad. Men moet dit vooral niet bagatellise ren. Ondergang van de kleine binnen vaart, op welke termijn dan ook, be tekent ondergang voor vele duizenden kinderen. Tenminste, wanneer niet bij tijds wordt ingegrepen, wanneer niet ogenblikkelijk door allen ailes wordt gedaan om deze kinderen op te vangen. Dit nu is zeer moeilijk, want en met deze constatering doen wij niemand on recht de binnenschippers behoren tot de laagst ontwikkelde bevolkingsgroe pen in Nederland. Zij hebben hun eigen niet altijd op de realiteit steunende opvatting van werk en welvaart en om hen te doen inzien, dat zeker voor hun kinderen in de stervende kleine binnenscheepvaart geen emplooi ligt, zal zeer veel tact, overredingskracht en in zicht worden gevraagd. Dit echter zal Nederland moeten opbrengen, wil het niet na verloop van jaren geconfronteerd worden met het probleem van duizenden verarmende schippersgezinnen. Schip- persorganisaties en -onderwijs zullen hier elkaar moeten vinden en dan moge God geven, dat het hun gelukt het enge wereldje open te breken, waarin nu nog duizenden schipperskinderen leven en waarin hun de levenskansen worden ontnomen nog voor zij er naar grijpen kunnen. En om te besluiten: de woorden van de heer G. de Jong, directeur van het Koninklijk Onderwijsfonds voor de Scheepvaart: „Nog heeft Nederland geen idee welk een ramp bezig is zich hier te voltrekken. Het gaat om dui zenden kinderen!" De culturele deskundigen van de vijf landen die het Pact van Brussel hebben ondertekend, zijn 3, 4 en 5 Maart in Den Haag bijeengeweest. Zij hebben een aan tal problemen besproken, die het onder ling contact nog bemoeilijken en daar adviesen over opgesteld, die aan de per manente commissie van de vijf landen te Londen zijn voorgelegd. Deze adviezen betroffen de belemme ringen, die zowel de uitwisseling 'van professoren, studenten, kunstenaars en bibliothecarissen als het vrije verkeer van cultureel, materiaal als studieboeken, periodieken, schilderijen, nog in de weg staan. Om in de vijf landen de kennis van eikaars onderwijs te bevorderen wordt deze zomer in Engeland een zo mercursus voor leerkrachten gehouden en inspecteurs bij het onderwijs zullen een rondreis maken. Maatregelen om het jeugdverkeer te%stimuleren werden be sproken; over de inrichting van tentoon stellingen van didactisch materiaal werd van gedachten gewisseld en over de uit' wisseling van onderwijsfilms. 'Copyright Uitg. De Koepel, Nfjmegen) L?'® manier van lachen kwam Elspeth L ®hd voor. Haar hart schoot in haar v6l' Met één blik werd haar vrees be- r' ®rheid; het was de kapitein van de Hi? 6 Kat. Als hij dichter bij kwam, zou 1 haar zien en herkennen. Ze móést tec vandaan ■n„ Tauuoau. Dat kon evenwel niet zonder dat hij het zou merken. hn ïtx moest ze zich maar verstoppen, een wip was ze op het achterste V^eelte van de hondenkar geklauterd. h()3r ze zich schuil hield achter de melk- bevende van angst. Had hij haar Vitn? Kende hij de jongen met de tty?" Al gauw werd ze nog meer ver- ge Ujst door iets anders. De honden, op- te65"r'kt door het bewegen van de kar, tee ®lspeth er achter in kroop, gingen ho„?hs aan de haal en waren al de eerste tijA om voordat hun baas ze weer in Onmacht had. Nog steeds bevreesd voor Ht^ehking. bleef Elspeth ineengedoken h op de bodem van het wagentje. Ze merkte echter niets van een achter volging; alleen hoorde ze de stem van de eigenaar, die de honden weer aan de teugel had. Even later kwamen ze op een wat effener weg; ze reden kennelijk niet meer op de straatkeien, en nu hield de kar stil. Toen Milady het waagde door haar verwarde, neerhangende haren te gluren, zag ze de jongen met een brede glimlach op zijn gezicht naast de wagen lopen. Iets in zijn gelaatsuitdrukking zei haar, dat hij aan haar dacht, maar dat zij naar zijn oordeel geen jongfen was, die er vuil uitzag en die bovendien laf was. Dat kon ze niet verdragen, en met een schok zat ze overeind. Wist hij, dat ze hier zat? „You have known all the while that I was here?" vroeg ze. Hij antwoordde niet. In de richting van de stad wijzend, krulde er een vrien delijk lachje om zijn mond. De jongen stelde haar wel op haar gemak, al be greep ze hem niet geheel. Wilde hij ze_e- gen: dat ze in ieder geval in veiligheid was? „You mean I am safe?" Op zijn be vestigende knik bleef ze kijken, mei wijd-open ogen. Hij verstond dus Engels? Zou hij het ook kunnen spreken? „You you understand what I said? Can you also speak in English?" „A leetle," gaf hij onzeker ten ant woord. Gelukkig, hij verstond haar taal. In haar blijdschap omhelsde ze het gele katje zo heftig, dat het uit protest begon te miauwen. Zij en de jongen lachten, toen hij haar uit het wagentje hielp. Zé waren niet meer in de stad, maar op een landweg, die langs het kanaal liep, en al spoedig bleek, dat de jongen goed Engels sprak, al deed hij het dan wat stijf en langzaam Hij vertelde dat hij Pieter Voort heette en dat hij wat Engels had geleerd, door dat zijn neef Jan Voort, die rechten stu deerde aan de Leidse universiteit, die taal uitstekend sprak. Ook zijn vader was goed thuis in de Engelse taal. Ze zouden eerst naar mijnheer Voort toe gaan en daarna zou Pieter weer terug keren naar de stad. Al luisterend naar het gepraat van de jongen, week voor het eerst sinds drie dagen de vrees uit Elspeth's hart. Mijn heer Voort zou haar ongetwijfeld hel pen; die zou wel bericht weten te sturen aan haar vader; misschien kon hij haar wel laten terugbrengen naar Engeland. Ze keek Pieter Voort aan met blijde ogen, waaruit vertrouwen en 'dankbaar heid straalden. Opeens bedacht ze, dat ze de melk, die ze gekregen had, nog niet had betaald. „Your milk. I have kept you from selling it." Pieter antwoordde, dat hij de melk niet verkocht, maar dat hij die ging brengen naar de oudjes in het armen huis. Luisterend naar wat hij vertelde, vroeg Elspeth zich nu af, of hij ook de uien naar het armenhuis bracht. Dan was dat toch maar een erg kleine hoe veelheid, die hij bij zich had. Ze was od het punt te vragen of een ui zo'n zeld zame lekkernij in dit land was, toen ze zich eensklaps iets herinnerde. „De stad hier", vroeg ze, „hoe heet die eigenlijk?" „De stad hier? Dit is Haarlem." „Haarlem!" Weg was weer het veilige gevoel dat pas over haar gekomen was. Haarlem, dat was de plaats, waar de Spanjaard wilde zoeken naar Ramirez. „Maar in welk land ligt Haarlem dan? vroeg ze hevig ontsteld. Pieter Voort lachte. „Haarlem, nou. dat ligt hier, in Holland." „Niet in' Spanje?" „Spanje!" Zijn gezicht drukte diepe minachting uit. Blijkbaar verschilde het oordeel van de jongen van de melkwagen omtrent Spanje niet van dat van Elspeth. Lopend over de zonnige weg, waarlangs hier en daar een enkel boerenhuis lag en een van die dingen, met een kap erop en lange draaiende armen eraan, die wind molens bleken te zijn, vertelde ze hem alles wat er gebeurd was sinds ze in slaap was gevallen aan het strand vat^ Kentmoor. Wat ze alleen niet vertelde was, dat ze de dochter en niet de zoon was van Sir Robert Kent. Een paar maal gaf Pieter Voort een bescheiden knikje met zijn hoofd, maar bij haar beschrijving van de Spanjaard keek hij grimmig en toen ze met haar verhaal klaar was, bleef .hij nadenkend voor zich uit staren. Verlegen sloeg Elspeth haar ogen neer Hij had gemerkt, dat zij geen jongen was? Maar Pieter legde haar uit, dat Hol land in oorlog was met de Spaanse tyran en dat er wel een heel bizondere reden moest zijo, waarom een Spanjaard naar Zelfs de vrouw, die dit jaar voor het vierde seizoen met dezelfde zomermantel toe moet, om dat er altijd zoveel andere dingen zijn, die harder no dig zijn dan het aanschaffen van een nieuwe jas voor moeder, is geïnteresseerd In de komende mode. Ook de vrouw, die waarschijnlijk nooit van haar leven anders dan een confectiejaporinetje zal dragen, kan met genoe gen kijken naar een kost baar model, dat een of ander haute-couture-huis deftig en alleen in zijn etalage te pronk heeft gezet. De vrouw, die, door haar positie en haar portemonnaie gedwon gen, altijd uiterst rustig en stemmig gekleed is, zal vaak in de modeplaten en etalages de meest opzichtige dingen bekijken en bewonderen, ook al zal ze er zich wel voor wachten zich ooit zo iets ex clusiefs aan te schaffen. En het jonge meisje, dat al haar textielpunten voorlopig nog hard nodig heeft om er ge woon overdag netjes uit te zien, kan in extase raken over een avondjapon. Nadat wij dit alles hadden overwogen, hebben wij be sloten u iets te vertellen over de modeshow van een van de meest exclusieve en artistieke Nederlandse mode huizen, de. fa. Metz en Co. Dit huis heeft zijn bekend heid niet zo zeer te danken aan zijn grote modieusheid, maar vooral aan de zeer eigen en kunstzinnige vertol king van de mode. Daarom is voor de fa. Metz en Co. de kleur altijd een der meest be langrijke punten geweest, een standpunt, dat ook nu weer is gehandhaafd. Naast een aantal kleurën groen, die varleerden van mosterdkleu- rig tot olijfgroen, meest in combinatie met ivoorachtig wit, waren er prachtige grij zen, bruin en rose, van wit- rose tot diep oud^rose. In een show, die ruim twee en een half uur duurde, trokken de fraaiste en artistiekste. kleurencombinaties ons voor bij. Wie dezer dagen gele genheid heeft om de etalages der firma in de Leidsestraat te Amsterdam eens te bekij ken, kan daar een kleine proeve zien van de opvattin gen betreffende kleur, die men er huldigt. Wat de modellen aangaat, kunnen wij in grote lijn zeg gen, dat hier het idee tame lijk lang en ruim behouden bleef. Zeer veel werd de strik in een of andere vorm als versiering gebruikt, hetzij op de schouder, hetzij als sluiting van de ceintuur. Dit zeer aparte cocktail- japonnetje was te zien op de modeshow van Metz en Co te Amsterdam. Het is gemaakt van zwart taffetas, versierd met fel geel-groen, dat door de zwarte ruiten wordt ver zacht. hetzij op een of andere wijze in een vaak enorme omvang achter op de rug. Opmerke lijk is, dat hier naast zeer kostbare en zware zijden stoffen zeer veel op origi nele wijze bedrukte katoen wordt gebruikt. De stijlvolle modellen vormden een dui delijk bewijs, dat een ka toenen jurk heus nie.t per se „gewoon" behoeft te zijn. Hoevyel de eerste zachte dagen in Februari ons mis schien hebben doen geloven, dat het voorjaar werkelijk al op komst was, heeft het be gin van Maart ons wel weer van het tegendeel overtuigd. Zo lang de gure Noorden- en Oostenwind waait, is een werkelijk stevig middagmaal altijd welkom. Peulvruchten, erwten en bonen zijn daar voor bijzonder geschikt. Zij zijn voedzaam en gezond, be vatten een flinke hoeveel heid eiwit en bovendien vi tamine B L Daar dit vitamine in water oplost, verdient het aanbeveling om het kooknat steeds te bewaren en even tueel weer in een soepje te verwerken. Behalve de in ons land zo populaire erw ten- en bonensoep, zal ook een stamppot van peulvruch ten. desgewenst gecombi neerd met bieten of winter peen, op tafel hartelijk wel kom zijn. Erwten- of bonen- haehé kan ons vlees bij de warme maaltijd vervangen. Hier volgen enige voor beelden van dergelijke ge rechten; 1% a 2 kg. aardappelen, 1 kg. bieten, 2 uien, spek of margarine of vet, zout, azijn, enige zure bommen (augur ken), 250 gr. (2 kopjes) brui ne bonen. n de landen, waar de win ters lang en de zomers kort zijn, heeft zich van oudsher de volkskunst ont wikkeld. Hoe. eenzamer de streken, hoe minder afleiding dus buitenshuis, des te meer gelegenheid kreeg deze kunst om uit te groeien. Naar mate het gebied dichter bevolkt was, verminderde de. beoefe ning van de volkskunst, die zich vaak richtte op houtsnij werk, boetseren, pottenbak ken en voor wat de vrouwen betreft op weven en naald werk. Ook nu nog worden er in Europa plaatsen gevon den, waar de echte kunstnij verheid bloeit. Noorwegen kent ze en het Schwarzwald b.v. is beroamd om zijn hout snijders. In ons land is de eenvoudige volkskunst gro tendeels verloren gegaan. Overblijfselen er van vinden we nog slechts in het be roemde Spakenburger hout werk. dat opvalt door zijn aparte kleur en zijn geheel eigen vorm. Herinneringen aan vooral he.t vrouwelijke deel van de volkskunst zijn nog te vin den op de vaak eeuwenoude volksdrachten. Het prachtige borduur- en ander naaldwerk van de zelden of nooit meer gedragen nationale costuums spreken van de bekwaamheid en handigheid van onze voor ouders. Ook in Polen heeft de oude volkskunst een grote, bloei gekend. Daar, evenals elders, dreigde ze verloren te gaan, maar men heeft er pogingen in het werk gesteld om de volksnijverheid te behouden. Het resultaat van dit streven was in de. afgelopen week te zien in het Internationaal Cultureel Centrum te Am sterdam. Hoewel het mis schien niet geheel juist is hier overal van volkskunst te spreken voor een deel zijn de geëxposeerde voorwerpen zeker niet °P de oude wijze ontstaan - is hetgeen er te zien is toch alleszins de moeite waard. Prachtige ge weven kleden, die vooral op vallen door de schoonheid van toon en motief, fraai ge sneden en gepolijste sierdoos- jes, zeer fijne kleedjes op primitieve wijze getekend en geschilderd, die herinnerin- gén oproepen aan ikonen en allergrappigste knipsels met exotische motieven. Een tentoonstelling, die be moedigend werkt, omdat men erdoor bewijst, dat de waardering voor deze bijna verloren gegane volkskunst herleeft. Een waardering, die ook in ons land moet groeien als men wil, dat het oude, edele ambacht in zijn eer wordt hersteld. De bonen weken en gaar koken (de hooikist daarbij gebruiken). De aardappelen schillen, wassen en met de gesneden uien, weinig water en wat zout gaar koken. De. gekookte biet heel fijn snij den of -malen (door de vleesmolen)de augurken eveneens zeer klein snijden. Als de aardappelen gaar zijn, de bieten, de augurken en het spekvet, de margarine of het vet toevoegen en de massa stampen. De bruine bonen door de stamppot roeren en zo nodig nog wat peulvruch- tennat toevoegen, tot de mas sa smeuïg is. Ze op smaak afmaken met zout en azijn. In dit recept kunnen in plaats van bonen ook erw ten worden gebruikt. (De peulvruchten vervan gen hierin het vlees.) 250 gr. (2 kopjes) erwten, witte of bruine bonen of ca- pucijnen, IVi a 2 kg. aardap pelen, 1 kg. winterpeen, 40 gr. (2% eetlepel) boter, mar garine of vet, zout. De peulvruchten weken en gaar koken. Aardappelen schoonmaken en in stukken snijden, uien schillen, wassen en in vieren snijden, wortelen schoonboenen en in stukken snijden en alle bestanddelen in een pan met een bo dempje kokend water en zout gaar koken (deksel op de pan). Kooktijd 20 a 30 min. Aardappelen, uien en worte len dooreenstampen en ver mengen met de gaargekookte peulvruchten. Met boter, margarine of vet en zonodig nog wat pe.ulvruchtennat het gerecht smeuïg maken. 200 gr. (pl.m. 1% kopje) erwten of bruine bonen, 1 li ter water, 1 ui, 35, gr. (pl.m. 4 eetlepels) of wat minder bloem, 35 gr. (pl.m. 2 eetle pels) boter, margarine of vet, 2 laurierbladen. 1 mespunt kerrie, aroma, azijn, zout, pe per. De erwten of bonen in het water weken en gaar koken. Het laatste half uur wat zout toevoegen. Het uitje snippe ren en in de margarine of het vet fruiten. De bloem en de kerrie toevoegen en licht bruin bekken. De peulvruch ten en het peulvruchtennat, de laurierbladeren, wat aro ma en een scheutje azijn (en wat suiker) toevoegen. De massa nog 15 minuten laten doorstoven. De laurierblade ren verwijderen. en u zuil 's morgens weer kiplekker uit bed springen. Elke dag moet uw lever een liter gal in uw ingewanden doen stromen, anders ver teert uw voedsel niet, het bederft U raakt verstopt, wordt humeurig en loom. Neem de plantaardige CARTER'S LEVERPILLETJES om die liter gal op te wekken en uw spijs vertering en stoelgang op natuurlijke wijze te regelen. Haarlem zou gaan, waar hij zo mogelijk nog minder populair was dan de duivel zelf. Als hij wist, wie de man was... hij maakte de zin niet af, maar zijn houding verried zo weinig goeds voor de Span jaard, dat Elspeth slechts kon hopen, dat de man nog in Haarlem was. Ze wilde dat juist zeggen, toen Pieter naar het eerstvolgende huis aan de straatweg wees. Daar woonde hij en daar zou hij haar heen brengen. Milady keek nieuwsgierig naar het huis met het steile rode dak. Het stond temidden van een groepje bomen; enkele kleinere gebouwtjes schenen ook tot het huis te behoren. Overigens was het een bescheiden woning, althans vergeleken bij Kentmoor. Het had geen imposante torens als haar vaderlijk huis. Toch was er iets in de hele omgeving, dat haar aantrok. Daar was allereerst de wind molen en verder was er rondom het huis het uitgestrekte land met bloemen en sloten als miniatuurkanaaltjes en groene weilanden. Op onverklaarbare wijze werd ze herinnerd aan haar lievelings jurk thuis, 'n jurk van blauwe zijde, die haar vader haar had meegebracht uit Londen. Het was wel geen deftige jurk. maar hij stond haar goed. dat zij er zich altijd aangenaam en prettig in voelde (Wordt vervolgd) De H. Vader heeft het verzoek inge willigd van de Japanse katholieken en toestemming gegeven ter gelegenheid van het vierde eeuwfeest van de aan komst van St. Franciscus Xaverius in Japan, de rechterarm van St. Francis cus, dje als kostbare reliquie te Rome wordt bewaard. naar Japan over te brengen. De Socialistische Eenheidspartij heeft officieel de juistheid der berichten ont kend. welke in de dagbladen in de Westelijke zones van Berlijn zijn ver schenen en waarin werd gemeld, dat in de Sovjet-Russische zone van Duitsland vrijwilligers worden aangeworven voor de troepen der Griekse guerillastrijders en ook wapens voor hen zouden wor den bijeen gebracht. Minister-president Pandit Nehroe heeft in het parlement verklaard, dat de Indische regering zich strict 'wil houden aan de resolutie van de Con gres-partij, volgens welke India bin nen enkele maanden een onafhanke lijke republiek zal worden. De gouverneur van de Leeward- eiianden, Baldwin, heeft na een onder houd met de Britse minister-president te Londen verklaard, dat „de kwestie tot wederzijds genoegen geregeld" was en dat hij Vrijdag de terugreis naar de Leeward-eilanden hoopte te aanvaar den. In April worden in Spanje parle mentsverkiezingen gehouden ter ver kiezing van iets minder dan de helft der parlementsleden wier driejarige ambtsperiode op 23 Maart afloopt. De overige afgevaardigden worden door Franco en de regering benoemd1! De Finse premier, Karl Fagerholm, heeft in een rede, die door radio-Stockholm werd uitgezonden verklaard, dat „Finland niet het voornemen heeft zich hetzij bij het Atlantisch Pact, hetzij bij een Scandina visch pact aan te sluiten." Victor Kravchenko verhoogde gisteren zijn eis tot schadevergoeding tegen „Les Lettres francaises" van één millioen francs tot tien millioen. Dit verrassende besluit werd medegedeeld door een vajn zijn advocaten, mr. Gilbert Heiszmann, aan het eind van een rede, waarin deze een samenvatting gaf van de verklarin gen van de getuigen a décharge. De advocaat verklaarde, dat ten ge volge van het proces de oplage van „Les Lettres frangaises" zeer was gestegen en dat daarom was besloten tot verhoging van de oorspronkelijke eis. „Les Lettres frangaises" is er door dit proces op voor uitgegaan. Daarom eisen wij nu een ho ger bedrag. Zij kunnen dat opbrengen, daarvan ben ik overtuigd, vooral omdat het blad beweert in Frankrijk tien mil lioen aanhangers te hebben, zei hij. Sol Bloom, de voorzitter van de commis sie voor Buitenlandse Zaken van het Ame rikaanse Huis van Afgevaardigden, is Maan dagavond te Washington aan een hartaanval overleden. Drie Hongaarse soldaten, gewapend met handmitrailleurs, hebben Maandag twee Oostenrijkse douanebeambten, die .patrouilleerden nabij Siegrabben (Oos tenrijk) in de buurt van de Hongaarse grens, aangevallen, zo meldt het Oos tenrijkse ministerie van Binnenlandse Zaken. Het Joegoslavische communistische par tij-orgaan „Borba" zegt, dat Joego-Slavië en Hongarije nota's hebben uitgewisseld, waar in zij elkander ervan beschuldigen grensin cidenten uit te lokken. I

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 3