TEKST NOORD-ATLANTISCH PACT VANDAAG GEPUBLICEERD Gebied van het pact zal door allen worden verdedigd Kreeftskeerkring de Zuid-grens Uitlevering van Schreieder kan eventueel worden aangevraagd Amerik. resolutie inzake Indonesië? Israël en Transjordanië zullen troepen tot gelijke sterkte terugbrengen Gemeenteraads verkiezingen bureaux van redactie en administratie Tot hoofd en hart Het weer Officiële verklaring over plaatsgevonden uitwijzing De Noord-Wester storm FABRIEK IN TILBURG UITGEBRAND Nieuwe Britse troepen in Akaba Kajotters ontzenuwen bericht in Waarheid" VRIJDAG 18 MAART 1949 72ste JAARGANG No. 24413 In de hoofdsteden der landen, die in Washington hebben deelgenomen aan de onderhandelingen over het Noord- Atlantisch Pact, is hedenmiddag te vijf uur de tekst bekend gemaakt, waarover de onderhandelaars het eens »jn ge worden. Op 4 April zal het pact in Washington door de ministers van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Stalen, Engeland, Frankrijk, Nederland, V België, Luxemburg, Canada, Portugal, Noorwegen, Italië, IJsland en Dene marken worden ondertekend. De volledige tekst van het pact luidt: De ondertekenaars van dii verdrag bevestigen opnieuw hun vertrouwen in de doeleinden en beginselen van hei Hand vest van de Verenigde Naties en hun wens om in vrede te leven mei alle volken en alle regeringen. Zij zijn vastbesloten om de vrijheid, hei gemeenschappelijk erfdeel en de beschaving van hun volken, welke zijn ge grondvest op beginselen van democratie, persoonlijke vrij heid en rechtsorde, veilig te stellen. Zij zullen zich beijveren de stabiliteit en de welvaart in hei Noord-Atlantisch gebied te bevorderen. Zij zijn besloten hun krachten ie verenigen voor de ge meenschappelijke verdediging en voor het behoud van vrede en veiligheid. Derhalve sluiten zij dii Noord-Atlantisch verdrag. Looptijd 20 jaar DE BIJ HET ATLANTISCH PACT BETROKKEN LANDEN Overstroming te Bergen op Zoom Brandweer actief MACARTHUR BLIJFT Tot vredesverdrag is getekend Verantwoordelijkheid journalisten Om uit impasse te geraken B.F.O.-resolutie Eerste verkiezingen op i Ned. Antillen Rustig verloop Mevr. O'Keefe mag in Australië blijven Truman in Congress: Zware verliezen voor Griekse guerilla's W eerprofeet aan de lijn Neemt dr. Brouwer ontslag? Nieuwe Douglas DC 6 voor de K.L.M Negentien jaar geëist tegen H. de Krijger 400 meter textiel verduisterd SMEDESIRAAT 5 HAARLEM ïelefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstraat 45 Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H W M. van Run. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per nrvllinneter- hoogte Ingezonden medsdsiingen dubbel tarief Omroepers 16 cents per m.m -hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week, f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. Preambule Artikel 1 De partijen nemen op zich om, gelijk is geregeld in het Handvest der Ver enigde Naties, alle internationale ge- Schillen waarin zij mochten worden ge wikkeld langs vreedzame weg te be slechten op zodanige wijze, dat inter nationale vrede en veiligheid en ge rechtigheid niet in gevaar worden ge bracht en om in haar internationale betrekkingen zich te onthouden van bedreiging met of gebruik van geweld op enige wijze welke onverenigbaar is met de doeleinden van de Verenigde Naties. Artikel 2 De partijen zullen bijdragen tot een Verdere ontwikkeling van vreedzame en vriendschappelijke internationale betrekkingen door haar vrije instellin gen te versterken, door een beter begrip te wekken voor de grondslagen waar op deze instellingen berusten en door Stabiliteit en welvaart te bevorderen. Zij tullen trachten tegenstellingen in haar internationale economische politiek uit de weg te ruimen en. zij zullen econo mische samenwerking aanmoedigen tus sen alle partijen. Artikel 3 Ten einde de doeleinden van dit ver drag beter te verwezenlijken zullen de Partijen, ieder voor zich en tezamen, haar individuele en collectief vermogen om een gewapende aanval te weer staan handhaven en ontwikkelen, door Voortdurend en op doelmatige wijze zich zelf te versterken en elkander hulp te verlenen. Artikel 4 De partijen zullen onderling overleg plegen telkens wanneer naar de mening Van een van haar de territoriale on schendbaarheid, politieke onafhankelijk heid of veiligheid van een der partijen Wordt bedreigd. Artikel 5 De partijen komen overeen dat een gewapende aanval tegen een of meer Van haar in Europa of Noord-Amerika als een aanval tegen haar allen zal wor. den beschouwd. Zij komen bijgevolg overeen dat, indien zulks een gewapende aanval plaats vindt, ieder van haar de aldus aangevallen partij of partijen zal bijstaan, in de uitoefening van het recht tot individuele of collectieve zelfverde diging erkend in artikel 51 van het handvest van de Verenigde Naties, door terstond, individueel en in samenwer king met de andere partijen, op te tre den op de wijze die zjj nodig oordeelt toet inbegrip van het gebruik van ge- Wapende macht om de veiligheid Van het Noord-Atlantisch gebied te her stellen en te handhaven. Elke gewapende aanval van dien aard en alle dientengevolge genomen maat regelen moeten terstond ter kennis wor den gebracht van de Veiligheidsraad. Deze maatregelen zullen worden opge heven zodra de Veiligheidsraad de no dige maatregelen zal hebben genomen, ton de internationale vrede en veilig heid te herstellen en te handhaven. Artikel 6 Voor de toepassing van artikel 5 wordt toede als een gewapende aanval op een °f meer der partijen beschouwd een ge wapende aanval op 't grondgebied van een her partijen in Europa of Noord-Ame- Tka; op de Algerijnse departementen van Frankrijk; op de bezettingstroepen van een der partijen in Europa; op Elanden, vallende onder de rechtsmacht **n een der partijen in het Noord- Atlantisch gebied ten Noorden van de kreeftskeerkring of op de schepen of tochtvaartuigen van een der partijen in h>t gebied. Artikel 7 Dit verdrag doet geen afbreuk aan en niet worden uitgelegd als op enige jijze afbreuk te doen aan de rechten en prplichtingen, welke voor partijen, die >lh zijn van de Verenigde Naties, uit het fmndvest voortvloeien, of aan de pri maire verantwoordelijkheid van de Vei- i'Sheidsraad voor de handhaving van hternationale vrede en veiligheid. Artikel 8 ®lk der partijen verklaart, dat geen kt internationale verbintenissen, op ogenblik van kracht tussen haar en Jm der andere partijen of een derde in strijd is met de bepalingen hit verdrag, en neemt op zich geen 'kele internationale verbintenis aan te ah in strijd met dit verdrag. Artikel 9 ^e partijen richten hierbij een raad op ^jtorin elk van haar zal zijn vertegen- W°rhigd ten einde aangelegenheden de tj-ghitvoerlegging van dit verdrag be ttende in behandeling te nemen. De h moet zo worden georganiseerd, dat hij te allen tijde terstond zal kunnen sa menkomen. De raad zal de hulporganen oprichten welke nodig mochten zijn. In het bijzonder zal de raad onverwijld een defensie-comité oprichten, hetwelk maat regelen voor de tenuitvoerlegging van artikel 3 en artike 5 zal aanbevelen. Artikel 10 De partijen kunnen eenstemmig elke andere Europese staat, welke de verwe zenlijking van de beginselen van dit ver drag kan bevorderen en kan bijdragen tot de veiligheid van het Noord Atlan tisch gebied, uitnodigen tot dit verdrag toe te treden. Elke staat, welke aldus is uitgenodigd kan partij worden bij het verdrag door het nederleggen van zijn akte van toetreding bij de regering van de Verenigde Staten van Amerika. De regering van de Verenigde Staten van Amerika zal elk der partijen in kennis stellen met het nederleggen van elke ak te van toetreding. Artikel 11 Dit verdrag zal worden bekrachtigd en de bepalingen daarvan zullen door de partijen worden tenuitvoergelegd overeenkomstig haar onderscheiden grondwettelijke procedures. De akten van bekrachtiging zullen zo spoedig mogelijk worden nedergelegd bij de regering van de Verenigde Staten van Amerika, die alle andere onderae- kenaars in kennis zal stellen met elke nederlegging. Het verdrag zal in wer king treden voor de staten welke het hebben bekrachtigd, zodra de bekrachti gingen van de meerderheid van de on dertekenaars met inbegrip van België, Canada, Frankrijk, Luxemburg, Neder land, HetVerenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika, zijn ne dergelegd en het zal van kracht worden met betrekking tot andere staten op de dag waarop hun bekrachtiging is neder gelegd. Artikel 12. Nadat het verdrag gedurende 10 jaar van kracht is geweest, of te eniger tijd daarna, zullen partijen, op verzoek van een van haar, zich met elkander ver staan omtrent herziening van dit ver- welke alsdan van invloed zijn op de drag, met inachtneming van de factoren vrede en veiligheid in het Noord-Atlan tisch gebied, met inbegrip van de ver dere ontwikkeling van algemene zowel als van regionale, binnen het kader van het Handvest van de Verenigde Naties vallende regelingen voor het handhaven van internationale vrede en veiligheid. Artikel 13. Nadat dit verdrag gedurende 20 jaar van kracht is geweest kan elke partij ophouden partij te zijn, één jaar nadat zjj van deze opzegging kennis heeft ge geven aan de regering van de Verenigde Staten van Amerika, die de regeringen van de andere partijen in kennis zal stellen met het nederleggen van elke kennisgeving van opzegging. Artikel 14. Dit verdrag, waarvan de Engelse en de Franse teksten gelijkelijk authentiek zijn, zal worden nedergelegd in het ar chief van de regering van de Verenigde Staten van Amerika. Gewaarmerkte af schriften daarvan zullen door onze re gering worden overgelegd aan de rege ringen van de andere ondertekenaars. Ter oorkonde waarvan de ondergete kende gevolmachtigden dit verdrag hebben ondertekend. Gedaan te Washington, deApril 1949. Ongecorrigeerd) GROENLAND -DEENS 8EZIT- NOORWEGEN IJSLAND VERENIGD SOWJET-UNIE door 22 non- agres sie pacten met de Oost Europese sa tellieten verbonden DENEi KONINKRIJ BENELUX IERSE RER WIL ZICH AANSLUITEN BIJ HET PACT NAÉÉNWOR- DINS VAN IERLAND CANADA FRANKRIJK PORTUGAL VER. STATEN VPELT^PAjA9IAIk Donderdag eiste de advocaat-fiseaal bij het Bijzonder Gerechtshof te Assen levens lange gevangenisstraf tegen de voortvluch tige Lukas Vos uit Coevorden. V. trad tijdens de bezetting in dienst van de Waf- fen-SS. Na zijn diensttijd werd hij Oost- landboer. Tijdens zijn vacanties in Neder land joeg hij achter zijn landgenoten aan, om ze na arrestatie aan de S.D. over te leveren. Bij zijn arrestanten waren ok enige geallieerde piloten. Op de vraag van het lid der Eerste Kamer, de heer Schalker, of de minister van Justitie bereid is maatregelen te treffen, opdat de uitwijzing van Schreie der niet zal geschieden vóórdat de be handeling van het beroep in Cassatie zal zijn gevoerd, heeft de minister het volgende geantwoord: Nu het Bijzonder Gerechtshof te Leeu warden deels Schreieder heeft vrijge sproken, deels de procureur-fiscaal in zijn vordering niet ontvankelijk heeft verklaard en daarbij de onmiddellijke invrijheidstelling van verd. heeft gelast, blijft er geen andere grond over om hem in bewaring te houden. Hij behoort dus als ongewenste vreemdeling naar Duits land te worden terug gevoerd. Men kan verd. niet ingesloten hou den op grond van de vreemdelingen- voorschriften totdat de Bijzondere Raad van Cassatie uitspraak heeft ge daan. Dit zou neerkomen op een ne gatie van de beslissing van de onaf hankelijke rechter en een misbruik van de aan de vreemdelingenvoor schriften ontleende bevoegdheden, welke strijdig zouden kunnen worden geacht met beginselen van de rechts staat Weliswaar zou mogelijk zijn Schreie der hier te lande in vrijheid te laten, doch dit zou, gelet op de antecedenten van Schreieder niet verantwoord te achten zijn. Mocht na vernietiging van de uit spraak van het Bijzonder Gerechtshof te Leeuwarden alsnog een veroordeling van Schreieder volgen, dan kan zijn uitlevering opnieuw worden aange vraagd. Hieraan wordt van officiële zijde het volgende toegevoegd: Vannacht bulderde wederom 'n Noord- Wester storm langs de Scheveningse kust. Het wassende water kwam van morgen vroeg hoog opzetten en liep over de kaden der beide binnenhavens. Een zestal loggers, welke hedenmorgen vroeg ter visvangst zouden vertrekken, was ge noodzaakt binnengaats te blijven. De vrees voor hoog water is in Rotter dam ongegrond geweest. De wind wak kerde niet aan tot een storm en toen het water hedenmorgen om zeven uur het hoogste punt had bereikt werden nergens overstromingen geconstateerd. Het is, zoals verwacht werd, vanmor gen tussen 5 en 6 uur in de Bergen op Zoomse haven tot een overstroming ge komen, doch het water heeft gelukkig niet zo'n hoogte bereikt, dat het voor de havenbewoners ernstige gevolgen ople verde. Aan de Zuidzijde van de naven kwam het water tot tegen de huizen. Aan de lager gelegen Noordzijde is het tot in enkele woningen doorgedrongen. Daar men op het waarschuwingsseln van gisteravond de nodige voorzorgsmaat regelen had genomen, is de schade echter zeer gering. De voor de uitleiding benodigde pa pieren werden inmiddels op 16 Maart ontvangen. Daarin was de datum, waar op Schreieder aan de Britse autoriteiten meest worden overgegeven, bepaald op 17 Maart a.s. Aangezien gelet op het bovenaangehaalde standpunt van de minister er geen wettelijke grond meer is, waarop de Justitie Schreieder langer in Nederland zou mogen houden, heeft zijn uitleiding gisteren plaats gevonden. Voorts kan nog worden medegedeeld, dat de Enquête-commissie van de Tweede Kamer inmiddels met haar verhoor van Schreieder gereed is gekomen. De Nationale Federatieve Raad van het voormalig verzet in Nederland heeft tegen de uitwijzing van Schreieder ern stig geprotesteerd. Verwachting tot Zaterdagavond: Wisselende bewolking met enkele buien. Meest matige tijdens buien af en toe krachtige wind tussen Noord en West. Tamelijk koude nacht met plaatselijk nachtvorst, vooral op te gen de wind beschutte plaatsen. Over dag weinig verandering in tempera tuur. Zon: 6.46—18.50; Maan: 0.33—8.41. Gisteravond omstreeks 8 uur brak door onbekende oorzaak brand uit in de fabriek van verlichtings- en huishou delijke artikelen van de firma Biemans in de Kloosterstraat te Tilburg. Daar de fabriek gelegen was temidden van woon huizen, rukte de brandweer met groot materiaal uit en tastte het vuur aan de voor- en achterzijde met negen "stra len aan. Een grote vlammenzee, nog aangewak kerd door de felle wind. sloeg spoedig door het dak en voerde een vonkenregen mee, die gevaar opleverde voor een be lendend fabrieksgebouw, waafin onge veer 2000 ton leder- en textielafval was opgeslagen, eigendom der firma Jos van Riel. Door het kordate optreden van het personeel van deze firma, dat door een deur te forceren zich toegang verschafte en de ramen barricadeerde, zodat de overslaande vonkenregen geen vat kreeg op het daar aanwezige materiaal, is zo goed als zeker voorkomen, dat ook dit gebouw in vlammen opging. Na twee uur blussen was men hef vuur vrijwel geheel meester. Het fa brieksgebouw, waar de brand ontstond, brandde geheel uit op een klein gedeelte na, dat der lampenfabriek Perla. Vrijwel tegelijkertijd met deze grote brand brak brand uit in de boerderij van de landbouwer H. de Brouwer, Pre sident Steynstraat 30, te Tilburg. De brandweer bestreed het vuur met vijf stralen en wist de boerderij te behouden. Dertig stuks vee, die op stal stonden, konden worden gered. Generaal Douglas McArthur maakte gisteren te Tokio beken dat hij van plan was aan te blijven totdat het vredesver drag getekend was, en niet, zoals de geruch ten zeiden, zijn functie in de herfst zou neerleggen. Hij zeide: „Voor zover het mij betreft, ben ik niet van plan me aan mijn zware verantwoordelijkheid te onttrekken." De geruchten die de ronde deden dat er een verandering zou komen in het Japanse bestuur en dat hij zich zou terug trekken, waren volgens hem uit de lucht gegrepen. Naar het A.N.P. verneemt is dezer da gen de indiening bij de Tweede Kamer te verwachten van een ontwerp van wet op de journalistieke verantwoordelijk heid. In welingelichte kringen te Lake Success verwacht men, zo meldt A.F.P., dat de Verenigde Staten Maandag a.s. by de Veiligheidsraad een ontwerp-resolutie zullen indie nen, waarin de beslissingen van de Raad, neergelegd in de resolutie van 28 Januari j.l., opnieuw zullen wor den bevestigd. Verklaard wordt, dat er grote kans bestaat, dat deze nieu we Amerikaanse resolutie het beno digde aantal stemmen in de Veilig heidsraad zal verkrijgen, om te wor den aangenomen. De Verenigde Staten zouden beogen, aldus A.F.P., hierdoor een einde te ma ken aan de impasse, waarin het Indone sische vraagstuk schijnt te zijn geraakt, als gevolg van de weigering van Neder land, om uitvoering te geven aan be paalde clausules uit de resolutie van 28 Januari, met name die betreffende de terugkeer der republikeinse leiders naar Djokjakarta en de weigering van de re publikeinen om deel te nemen aan de voorgestelde Ronde-Tafelconferentie, zo lang deze clausules niet ten uitvoer zijn gelegd. Het verluidt in genoemde kringen ver der, dat de Amerikaanse delegatie in de afgelopen dagen met verscheidene andere delegaties besprekingen over haar voor nemen heeft gevoerd en dat zij thans bezig is een ontwerp-resolutie op te stel len. A. F. P. meldt, dat Raden Abdulkadii Widj oj oatmodj o 25 Maart naar Lake Success zal gaan, waar hij als vice-voor- zitter van de Nederlandse delegatie de algemene vergadering van de Verenig de Naties zal bijwonen. Aneta bevestigt dit A.F.P.-bericht, doch drukt het zo uit, dat de moge lijkheid bestaat, dat Abdulkadir zal worden benoemd tot vice-president der Nederlandse delegatie. Aneta voegt hier nog aan toe: Tevens zal aan de Nederlandse dele gatie waarschijnlijk worden toegevoegd de heer Kadarman, voorheen hoofd der afdeling Politieke Zaken van het repu blikeinse ministerie van Binnenlandse Zaken. Het Chinese dagblad „Keng Po" vernam in een interview met een vooraanstaand lid van de Bijeenkomst Federaal Overleg, dat de B.F.O. haar houding bepaald heeft in een resolutie van 3 Maart, welke 11 Maart reeds officieel door de voorzitter der B. F.O. en de delegatieleider is aangeboden aan de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon. In genoemde resolutie zijn vier punten vervat, waaronder 1. Herstel van de Re publiek te Djoeja, 2. Erkenning van de be- niddeling door de Co-mmissie der Verenig de Naties, 3. Het verzoek tot het uitvaar digen van een bevel tot staking van het vuren. Op een vraag, waarom deze resolutie nog niet is gepubliceerd verklaarde de zegsman van „Keng Po", dat verschillende leden der BFO gekant zijn tegen publi catie en dat de BFO, teneinde een scheu ring in haar gelederen te voorkomen, op deze publicatie geen druk wil uitoefenen. Voor de bijwoning van de Sumatra- conferentie worden ongeveer zestig deel nemers verwacht. Uitnodigingen, gericht tot de republikeinse gebieden Atjeh en Nias, zijn per vliegtuig uitgeworpen. Om trent de punten van bespreking is nog niets bekend. Gisteren zijn de eerste algemene ver kiezingen op de Nederlandse Antilier gehouden. Op Curasao waren er 37.688 en op Aruba 12.819 stemgerechtigden. Het aantal stemgerechtigden in het ge hele gebied der Nederlandse Antillen bedroeg ruim 65.500. De verkiezingen hadden een ordelijk en rustig verloop. De opkomst was zeer behoorlijk: op Aruba was om 12 uur reeds door meer dan de helft van de stemgerechtigden gestemd. De eilanden waren van 16 Maart 18 uur tot 18 Maart 6 uur „drooggelegd met het oog op verhitte gemoederen. Israël en Transjordanië zijn het in principe er over eens geworden, om hun strijdkrachten in de militaire zones tot gelijke sterkte terug te brengen, 'aldus lieeft dr. Bunche, de Palestijnse interim bemiddelaar van de U.N.O., van'daag ver klaard. Dr. Bunche zou volgens officiële be richten geen definitief rapport over Akaba willen opstellen, totdat er volle dige inlichtingen beschikbaar zyn. Het reduceren van de troepen zal in drie gebieden plaatsvinden. Het eerste van die gebieden ligt in het Noorden, bij Boedroes, waar het front, dat door de Iraki-troepen bezet gehouden wordt, begint en vandaar naar het Zuiden naar de sector Jeruzalem tot aan de status- quolijnen van 30 November, het twee de gebied is de sector Jeruzalem, en het derde is het gebied in het Oosten van de Negeb-woestijn ten Zuiden van de Dode Zee. Volgens een te Amman aangekomen ooggetuige zijn sinds gistermorgen nieu we Britse troepen en materialen te Akaba geland. In een vertrouwelijk telegram aan Trygve Lie brengt dr. Bunche te ber de, dat de aanwezigheid van Britse troepen te Akaba precies evenzeer in strijd is met de Palestijnse wapenstil stand als hel verschijnen van Israëli sche troepen aan de Golf van Akaba, zo verneemt men te Lake Success De verzoeningscommissie der V.N. voor Palestina heeft in een rapport aan Trygve Lie aanbevolen, dat dr. Bunche Voor tgaat met het regelen der Israëlisch- Arabische wapenstilstandsbesprekingen. Het Australische Hooggerechtshof heeft met vier tegen twee stemmen besloten, dat mevr. O'Keefe niet uit het land zal worden gezet; ook de acht kinderen uit haar eerste huwelijk mogen in Australië blijven. Het succes der onderhandelingen zou in gevaar gebracht kunnen worden, wanneer de taak van de bemiddelaar aan de commissie zelf zou worden overge dragen, aldus het rapport. De commissie deelt mede. dat zijn een speciale commissie gevormd heeft voor Jeruzalem en de heilige plaatsen van Jeruzalem. Het Israëlische parlement heeft een wet aangenomen, waarbij de regering gemachtigd wordt een lening van 100 millioen dollar van de V. S. te aanvaar den. Alleen de communistische leden stemden tegen. De Syrische regering heeft in begin sel erin toegestemd, onderhandelingen met Israël aan te gaan. President Truman heeft gisteren ia het Congress medegedeeld, dat er te kenen zün, dat het getij zich tegen de Griekse guerillatroepen keert, doch hy waarschuwde: „Dit wil echter niet on middellijk zeggen, dat er een gemakke- ïyke overwinning zal worden behaald." Truman verklaarde dit bij het voor leggen van zijn viermaandelijks rapport inzake het militaire hulpverleningspro gramma aan Griekenland en Turkije. Sinds het begin van 1949, zeide hij, zijn er tekenen geweest, dat de balans overslaat ten nadele van de guerillatroe pen. Truman maakte geen melding van het plan van de Amerikaanse regering het Congress binnenkort te vragen om extra fondsen, teneinde het Ameri kaanse programma voor de militaire hulpverlening tot 30 Juni 1950 te kun nen voortzetten. De president maakte de schatting, dat de actieve guerillatroepen in Grieken land ongeveer 23.000 man sterk waren. Dit is 1000 meer dan hij 30 Septem ber rapporteerde. Het Griekse leger had de guerillatroe pen sinds 30 September verliezen van meer dan 6000 man toegebracht, doch in die tussentijd hadden er zich bijna 7000 man bij de troepen aangesloten, of waren met geweld gerecruteerd. In het centrum nan het oude Friese plaatsje Makkum bevindt zich een scheeps werf. Ais er een setup tn aanbouw is, wordt de straat bijna geheel versper, 1. Binnenkort komt er echter een verandering in de situatie. De oude werf wordt verplaatst en deze bollige tjalk is de laatste, die hier wordt afgebouwd. (Van een bijzondere medewerker) De gemeenteraadsverkiezingen na deren: de in 1946 gekozen raden hebben bij uitzondering geen vier, doch drie jaren zitting en zullen op de eerste Dinsdag van September aftreden. In het begin van Mei hebben de can- diriaatstellingen plaats voor de verkie zingen. welke in Juni gehouden zullen worden. Allerwegen begint de politieke activi teit merkbaar te worden en ook de afdelingen der Kath. Volkspartij hebben de voorbereidingen voor deze verkiezin gen aangevat, doch de belangstelling der leden is hiervoor nog niet groot. Hierin dient verandering te komen, want de komende gemeenteraadsverkie zingen zijn zeer belangrijk. Dit reeds alleen omdat de uitslag de graadmeter zal zijn voor de ontwikkeling der poli tieke verhoudingen in Nederland. Daar uit zal blijken hoever is voortgeschreden het proces dei uitstoting van de land- verraderlijke elementen uit onze pu bliekrechtelijke lichamen. Doch ook bezien in het licht der plaat selijke belangen zijn de raadsverkiezin gen van grote betekenis. Immers de ge meenten vervullen nog een zeer belang rijke taak in ons staatsbestel, hoewel door de toenemende centralisatie van bevoegdheden in handen van rijksorga nen de betekenis van de gemeenteraden is verminderd. Aan de hand van het ontwerp-gemeen- teprogram van de Kath. Volkspartij zullen wij de betekenis van de gemeen tebesturen in een ander artikel nog onder de loupe nemen. Thans zullen wij enkele beschouwingen geven die vooral voor de thans aan de orde Komende candidaatstellingen actueel zijn. N De gemeentepolitiek is voor de door snee-kiezer aantrekkelijker dan de lands- politiek. De laatste wordt voor een groot deel beheerst door vraagstukken, welke door het internationaal niveau, waarop zij zich bevinden, of door hun econo mische of financieel-lechmsche beteke nis zich onttrekken aan de beoordeling van de gewone burger. Daar Komt nog bij, dat de afstand tussen karperleden en hun kiezers uiteraard tamelijk groot is. Hoe anders is dat bij de plaatselijke politiek! De zaken welke in de gemeen teraad aan de orde komen kunnen door de kiezers grotendeels ook zelf beoor deeld worcten. Wij noemen hier als voor beelden: de uitvoering van openbare werken, de bevordering van de volks huisvesting, de toepassing van de gelijk stelling van openbaar en bijzonder on derwijs, de belastingen en de tarieven der gemeentelijke bedrijven. De kiezers kennen hun afgevaardigden in de ge meenteraad persoonlijk en deze zijn voor hen toegankelijk om particuliere kwes ties, de gemeente rakende, te bespreken en hen van voorlichting te dienen. De raadsleden zullen zo nodig de belangen van hun kiezers bij gemeentelijke in stanties bepleiten. Het algemeen belang hiervan springt duidelijk m het oog; een groot staatsman heeft dan ook terecht gezegd, dat een goed staatsburgerschap begint bij een goed burgerschap van de gemeente. Het katholiek gemeente-program drukt de betekenis van de raadsverkiezingen kernachtig uit in deze zin: „In het plaat selijk bestuur ligt de eerste verdedi- gingslijn onzer democratie, want een der belangrijkste kenmerken van een demo cratische staat is de medezeggenschap der ingezetenen in het plaatselijk be- stuur." De personen spelen in de plaatselijke politieke verhoudingen een belangrijke rol Door historisch gegroeide tegenstel lingen kost het soms de grootste moeite om de eenheid van de katholieke kiezers te bewaren. Vooral in gemeenten, waar in de katholieken een sterke positie in nemen, kan het onderling gekrakeel soms de oorzaak zijn van afzonderlijke katholieke lijsten, waardoor het aanzien en de invloed van de katholieken in het plaatselijk bestuur ernstig schade onder vindt. Ook zijn de katholieke kiezers niet altijd bestand tegen de verleiding van op geen staatkundig beginsel steu nende opportunistische groeperingen, welke terecht zijn genoemd de knaag dieren aan het parlementaire stelsel. Het algemee nen het katholiek belang eist de nodige zelfdiscipline bij de katholieke kiezers; door het betrachten van zelf beheersing moeten zij de eenheid bewa ren, want ook hier maakt eendracht macht! De sleutel voor deze eendracht, dus voor deze macht is gelegen in een zo veelzijdig mogelijk samengestelde ean- didatenlijst, opdat de katholieke fractie in de gemeenteraad een zo getrouw mo gelijke afspiegeling is van het katholieke volksdeel in al zijn geledingen. Een bij zonder beroep doen wij hierby op de in tellectuelen. om zich niet afzijdig te houden van de plaatselijke politiek en aan hun roeping en plicht te voldoen ten gunste van het katnoliek belang, door zich desgevraagd voor een candidatuur voor de gemeenteraad beschikbaar te stellen. „Even bellen oj ik een regenjas mee moet nemen", dit zullen de telefoonabonné's in het district Utrecht deze zomer kunnen zeggen, want dan zal het mogelijk zijn op een bepaald nummer, net als voor het automatische tijdsein, het laatste weerbericht het wordt n.l. enige keren per dag „ververst" van het K.N.M.l. te vernemen. Deze nieuwe telefoon-service is voorzover bij de P. T. T. bekend een wereldprimeur waarvoor dc plannen reeds oud zijn en waarvan de bewoners van het Sticht nu de eersten zullen zijn, die van deze P.T.T.-weerprofeet kunnen profiteren. De andere districten komen later aan de beurt. De commissaris van de Kroon van Sumatera Timur, dr. M. Brouwer, is voornemens ontslag te vragen uit 's lands dienst, aangezien de gezond heidstoestand van zyn echtgenote een spoedige vestiging in Nederland nood zakelijk maakt, aldus verneemt Aneta Dr. Brouwer hoopt omstreeks Mei naar Nederland te kunnen vertrekken. A.P meldt, dat de pokken-epidemie, die de afgelopen weken in Batavia heeft geheerst, met minder dan 368 slacht offers heeft geëist. Naar wü vernemen wordt binnenkor een nieuwe Douglas DC 6 verkeers- machine, bestemd voor de K.L.M., op Schiphol verwacht. De K.L.M. zal dar de beschikking hebben over zeven Dou glas DC 6-toestellen. Onlangs werd gemeld, dat ter voor ziening in de vacature van directeur productie der K.L.M., welke vacature ontstond doordat de heer H. Veenendaa! op 22 October te Prestwick bij de ramp met de „Nijmegen" om het leven kwam. de benoeming van ir. D. L. Asjes, werk zaam voor de B.P.M. te Venezuela, werd overwogen. Naar wij thans vernemen zal ir. Asjes niet worden benoemd. Donderdag eiste de advocaat-fiscaal bij de Drentse Kamer van het Bijzonder Gerechtshof te Leeuwarden een gevan genisstraf van 19 jaar tegen de 34-jarige Amsterdamse chauffeur Hendrik de Krij ger, een der leden van de berucht ge worden „Norger bloedploeg". De K. werd in September 1946 tot de doodstraf ver oordeeld. De waarheid, die er in gemengu I is, geeft aan de ironie vaak de bit terheid. Naar aanleiding van een bericht in de Waarheid"' van Woensdag 16 Maart als zouden in het kamp „Prinsenhof te Chaam pamfletten verspreid zijn dooi militairen, die lid zijn van de K. A.J. en waarin deze tegen hun uit zending naar Indonesië protesteren, deelt het bestuur der K.A.J. ons mede, dat zij ter piaatse een onderzoek heeft ingesteld. In het dorpje en in het kamp heerst volstrekte rust. De opleiding der sol daten vindt normaal voortgang en van ontzetting bü officieren is geen sprake. Fractiscb niemand in het kamp weet iets van pamfetten af. Alles by elkaar zyn er slechts énkele verspreid door zegge en schrijve één militair, waarvan bekend is. dat hij communistische sym pathieën heeft, Twee Polen, die met behulp van drie andere mannen kans hebben gezien, uit een Enschedese textielfabriek, waar zij werkten, in vijf maanden tijd 400 meter textiel te verduisteren, zyn alle vijf door' de recherche gearresteerd en overden ken nu aun zonden in het Huis va-i Be waring te Almelo.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1