Boeren verhinderen geheime politie priesters te arresteren m HEROSTRATUS EN KOSTER, BELAGERS VAN DIANA Nieuwe tactiek van communisten Nieuwe squadrons voor de vloot Sleutel tot „mysterie-Mindszenty"? „Ik wil aandacht op mij vestigen" Stichting van de Arbeid geen eindpunt VERLIEZEN IN INDONESIË Urgentie-program voor het gezin IN DUITSLAND TABAK VAN DE BON Tot hoofd en hart Het weer. I Gromyko naar New York Bevin naar Duitsland Toch minder Marshall hulp? Toestand Kerk in China Ontvluchte Hongaar onthult hoe hij tot schrif telijke bekentenis werd gedwongen Liever zorgeloos in gevangenis Besprekingen over Duitsland Dr. Harster tot 12 jaar veroordeeld Verbreding van Noordzeekanaal WOENSDAG 23 MAART 1949 72ste JAARGANG No. 24417 Razzia's op geestelijken in Tsjechoslowakije Ter bijwoning van U.N.O.-zitting In verband met grens correcties Grote Sovjet-manoeuvres in Duitsland Chinese communisten nemen hardere maatregelen Hoge onderscheidingen in Batavia uitgereikt Sobere plechtigheid op vliegveld Valkenburg Tussen Egeland, Frankrijk en Ver. Staten Zuid-Sumatra-conferentie SLOT ACTE IN PROCES- KRAVCHENKO Uitspraak 4 April? Kindje door trein gegrepen Verhouding werkgever werknemer Hoogspanningskabels onder water door VIJF JAAR NAAMSVERBOD „GOOI EN EEMLANDER" -J BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE SMEDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstraat 45 Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week, f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. (Van een K.N.P.-correspondent) Al heeft net Politburo aan de communistische pers van Tsjechoslowakije bevolen op tactische gronden haar onberedeneerde aanvallen op de Katho lieke Kerk en het Vaticaan op te schorten, dit betekent niet, dat er tussen Kerk en Staat in Tsjechoslowakije vrede zou zijn gesloten. De strijd wordt slechts met andere middelen voortgezet. De nieuwe tacfiek van de communisten bestaat hierin, dat zij iedere pogmg van kerkelijke zijde om het binnendringen van de communistische anti-christelijke leerstellingen onder het gelovige volk tegen te gaan, beschouwen als hoogverraad en als een aanval op de instellingen van de „volksdemocratische staat" en als zodanig gerechtelijk vervolgen. In Nedasov in Mahren hield kapelaan Frantisek Pucek een preek tegen het plan van de communisten van Praag om een volksuitgave samen te stellen van de gezamenlijke werken van de Tsjechische auteur Jirasek. Nu worden deze boeken niet alleen in Marxistische geest bewerkt en vervalst men daarme de dus ook de bedoeling van de schrij ver, maar zij waren oorspronkelijk reeds zeer anti-katholiek, zodat het zeer be grijpelijk is, dat de Katholieken zich verzetten tegen massa-propaganda voor Jirasek. Kapelaan Pucek wees in zijn predika tie verder op de eenzijdige communis tische en atheïstische tendenz van de uitzendingen van radio-Praag en zeide tot slot van zijn critiscbe opmerkingen, die, zoals hij zeide, werden ingegeven door zijn bezorgdheid voor het godsdien stige welzijn van het volk, dat hij er zich van bewust was, dat zijn woorden de arrestatie tengevolge zouden kunnen hebben. Inderdaad gaven de communis tische spionnen deze preek door aan de Tsjechische Gestapo, die direct een beambte van de geheime politie stuurde. Deze beambte kwam in het dorp aan en ging naar de pastorie om de kape laan te arresteren. De Katholieke bevolking had echter wegens de waarschuwing van de kape laan overal aan de rand van het dorp wachten geplaatst, die de komst van de geheime politie bijtijds meldden. Er werd alarm geslagen en een groep van boeren verhinderde de politie-ambtenaar de pastorie binnen te gaan, zodat deze onverrichterzake weer kon terugkeren. Enige tijd daarna kwam de beambte vergezeld van een grote groep gewa pende politie het dorp weer in, door zocht alle huizen en arresteerde ver schillende mensen. De kapelaan even wel was met enige van die boeren, die het meest gevaar liepen, de bergen in- Verwachting tot Donderdagavond: Droog weer met weinig wind en nog enkele overdrijvende wolkenvel den. Gedurende de nacht en vroege ochtend plaatselijk nevel of mist en tamelijk koud, doch bijna nergens nachtvorst. In de namiddag over het algemeen zonnig en zacht weer. Zon 6.35—18.59. Maan 5.27—13.05. Radio Moskou maakte gisteren he kend, dat Gromyko de Sovjet-Unie op de sitting Van de Verenigde Naties, die 1 April te New York geopend zal wor den, zal vertegenwoordigen. Gromyko, die meer veto's op zijn naam heeft staan dan alle andere ge delegeerden tezamen, is volgens het be richt reeds uit Moskou vertrokken. Gromyko zal bijgestaan worden door Malik, die momenteel Rusland in de Veiligheidsraad vertegenwoordigt, Zaru- bin, ambassadeur in Londen, en Tsarap- kin, die aan Malik is toegevoegd in de Veiligheidsraad. Dit betekent dus, dat hoch Molotov, noch Vishinsky aan deze zitting zullen deelnemen. De benoeming Van Zarubin, die de onderhandelingen over het Oostenrijks vredesverdrag in Londen bijwoonde, kwam als een ver rassing. Radio Moskou maakte tevens bekend, dat de Oekraïne vertegenwoor digd zou worden door Tarasenko en Beylo-Rusland door Misselev. In antwoord op een telegram van de minister-president van RijnlandWest- 'alen, Karl Arnold, heeft Bevin ver klaard, dat hij zich na zijn terugkeer uit Washington naar Duitsland zal begeven. De Britse minister van Buitenlandse Zaken is door Arnold uitgenodigd om Zich ter plaatse op de hoogte te stellen Van de toestand, in verband met de voor genomen grenscorrecties tussen Duits land en de Beneluxlanden. Bevin zegt voorts in zijn antwoord, zo bieldt de correspondent van het A.N.P. bog, dat hij ook het land Noordrijn- Westfalen zal bezoeken en dan gaarne de gelegenheid te baat zal nemen met dr. Arnold te spreken over problemen, die van gemeenschappelijk belang zijn. Te Londen is men van mening, dat de ■.kwesties van gemeenschappelijk be lang", waarover Bevin in zijn brief aan Arnold spreekt, vermoedelijk ook de ter ritoriale eisen van Nederland zullen omvatten. De commissie voor Buitenlandse Za ken van het Amerik. Huis van Afge vaardigden heeft Dinsdag de voortzet ting van het Europese Herstelprogramma Soedgekeurd, maar het bedrag voor de beriode tot 1 Juli 1950 met 200.000.000 dollar besnoeid. Verder heeft zij een transactie goedge keurd, waardoor gepoogd zal worden Amerikaanse investeringen in projecten 'er bevordering van het Europese her- *tel aan te moedigen. De voorzitter, de democraat John Kee, *ei, dat hij de goedkeuring van het Huis ®hel zal proberen te verkrijgen. Na 3 April mag de E.C.A. n.l. alle tot nu toe toegestane gelden verbruiken. De verlaging zou gebaseerd zijn op de agere raming van de kosten van levens- "hderhoud. ^Tienduizenden Sovjetsoldaten, die in Dost-Duitsland zijn aangekomen, zullen, daar verwacht wordt, deelnemen aan de manoeuvres, die heden begonnen zijn, mus wordt vernomen in Duitse krin- |en, die in nauw contact staan met de °vjet-autoriteaten. v nieuw aangekomen troepen zouden mornamelijk bestaan uit 19- en 20-jarige ;°ldaten, die hun dienstplicht vervullen ?d een vooroefening in de Sovjet-unie "ebben gehad. Verwacht wordt, dat deze troepen na manoeuvres, die ongeveer een ■daand zullen duren, de plaats zullen rdhemen van de oudere soldaten, van le velen oorlogsveteranen zijn. Het K.N.P. verneemt uit betrouwbare Chinese bronnen, dat de toestand der Kerk in China thans met de dag verer gert. Hoewel de communisten in de eer ste weken van de bezetting het missie werk ongehinderd door lieten gaan, be ginnen zij thans hardere maatregelen te nemen. In Peking is de kathedraal gesloten, terwijl mgr. L. Tchao S. J., die belast is met het bestuur van het bisdom, met arrestatie wordt bedreigd. De commu nisten hebben de kerk van het groot seminarie bezet en organiseren daarin iedere dag bijeenkomsten of concerten. Pater Kers, een Duitser, werd gedood, toen men hem dwong op straat te wer ken. Volgens een nog niet bevestigd be richt hebben zes Chinese priesters de dood gevonden door de handen van de communisten. De universiteit Fu-yen is niet gesloten, doch „gelijkgeschakeld", zodat men niet meer van een katholieke universiteit kan spreken. De Katholieke Hogeschool van de Je zuïeten te Tientsin is gesloten. De rec tor Liu is gearresteerd, terwijl de ande re paters practisch gesproken gevange nen zijn. De communisten schijnen het echter niet te wagen zich te vergrijpen aan de missionarissen en de missie-zusters van die landen, waarvan de vertegenwoordi ger nog in Peking aanwezig is, zoals de Nederlandse consul. De tabaksrantsoenering in de Brits- Amerikaanse zone van Duitsland is gis teren afgeschaft. Men verwacht, dat in de Franse zone tot eenzelfde maatregel zal worden overgegaan. In West-Duitsland zijn ongeveer-27.000 ton Amerikaanse tabak aanwezig, ter wijl nog 10.000 ton Turkse en 2.500 ton Griekse tabak worden verwacht. gevlucht, zodat de politie hen niet kon gevangen nemen. Een zelfde geval heeft zich voorge daan in de buurt van dit dorp in B r u m o v, waar de politie kapelaan Balcanek wilde arresteren om een zelfde reden. Driehonderd boeren ver zamelden zich op het marktplein van het dorp en lieten het niet toe, dat de kapelaan gevangen werd genomen. In Iglau is een proces gevoerd tegen de Pater Salesiaan Oldrich Med, kapelaan Vlastimil Kofron en zes andere beschuldigden, die allen een functie hadden bekleed of lid waren geweest van de vroegere Katholieke Volkspartij. De aanklacht had betrek king op de brochure „Katholieken, weest op Uw hoede", die de aangeklaagden zouden hebben verspreid. Volgens de aanklacht was deze bro chure ophitsend, maar door hetgeen ge zegd werd door de hoofdschuldigen en vooral door Pater Oldrich Med, wiens verdediging buitengewoon zakelijk was. werd bevestigd, dat deze brochure ge heel overeenkomstig de bedoeling van het Herderlijk Schrijven en de memo randa van het Episcopaat zich slechts richtte tegen de anti-clericale hetze van de communistische partij, maar nergens een opstand tegen de staat wilde uitlok ken. Pater Med en kapelaan Kofron wer den tot 10 en 8 maanden eenzame op sluiting veroordeeld. De Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon, dr. L. J. M. Beel, heeft op het Burgemeester Bisschopplein te Batavia het Ridderkruis der Militaire Willems orde 4e klasse uitgereikt aan zeven mi litairen, t.w.: vaandrig vlg. G. M. Brug- gink, kapitein vlg. wnr. A. G. Deibei, luit.-kol. vlg. wnr. R. E. Je-sserun, allen van de Mil. Luchtvaart; korpraal W. J. de Bruin van de K. L., de res. Ie lui tenant W. Epke van de K. L. en de Soend. sergeant Tolo van het K.N.I.L. In een korte toespraak deed dr. Beel mededeling van de. uitstekende daden van de gedecoreerden, waarvoor zij te recht de hoogste onderscheiding van H. M. de Koningin ontvingen. Op het vliegkai.tp Valkenburg nabij Leiden werden Dinsdag door de Commandant der Zeemacht in Nederland, Schout bij Nacht J. J. L. Willinge, de Squadrons 1 en 320 van de Marine Vliegdienst officieel in dienst gesteld. Het Squadron 1 bestaat uit een twaalftal Fireflies en het Squadron 320 uit een twaalftal toestel len, hoofdzakelijk Mitchell-bommenwerpers, die op de achtergrond te zien zijn. (Van onze Haagse redactie.) In de kale oneindigheid van Hollands polderlandschap aan de voet van de dui nen stond Dinsdagmiddag op het vlieg veld Valkenburg een 24-tal vliegtuigen be horend tot de twee nieuwe squadrons, de no's 1 en 320 van de Marine Luchtvaart Dienst opgesteld. Zij werden door de com mandant van de zeemacht in Nederland, schout bij nacht J. J. L. Willinge, officieel in dienst gesteld. Hierbij werd de naam van het 320 squa dron, dat tijdens de oorlog in R.A.F.- verband van Engeland uit heeft geope reerd, doch dat na de bevrijding ophield te bestaan, in ere hersteld. Dit squadron omvat voornamelijk Mitchell-bommen werpers, die nog uit Engeland van het oude 320-squadron afkomstig zijn. Het nieuwe squadron is bestemd voor de op leiding; het bestaat uit 12 Fireflies. Schout bij nacht Willinge heeft in zijn toe spaak tot de in carré opgestelde manschap pen er op gewezen, flat de M.L.D. de be- Een aantal Hongaarse oud-officieren benevens enige burgers met wie ze in contact zouden hebben gestaan, zijn te Boedapest gearresteerd en zullen bin nenkort terechtstaan in een proces waar bij „Amerikaanse spionnage" aan het licht zou worden gebracht, aldus de Weense correspondent van de New York Times. De arrestaties waren ten dele het ge volg van een overval door de Hongaarse politieke politie in de woning van Ba rones Pongracs, een vooraanstaand ka tholiek. Ze werd met haar twee doch ters benevens veertig andere personen, die in de twee dagen daarna bij haar aan kwamen, in hechtenis genomen. Eén van haar bezoeksters was Lili Szegedi Maszak, een zuster van de voormalige Hongaarse gezant in Washington. Aladar Szegedi Maszak. Joseph Barcsay, een Hongaar, die werkzaam was op het Amerikaanse ge zantschap te Boedapest, onthulde te Wenen tegenover de correspondent van de N.Y. Times hoe een Hongaarse ge vangene tot verklaringen gedwongen kan worden. Hij vluchtte naar Oostenrijk met zijn viouw en twee kinderen, nadat hij door de politieke politie was mishandeld om „Herostratus en Koster, de belagers van Diana", zo vergeleek de Officier van Justitie bü de Rotterdamse rechtbank, mr. J. van Oosten, gisteren in zijn requisitoir in de zaak tegen de 46-jarige J. C. Koster uit Naaldwijk, de man, die in 356 vóór Christus de Diana-teinpel in Echese in brand stak om zijn naam bij het nageslacht bekend te maken en de man, die 11 Maart j.l. in het Boymans museum de aandacht op zich wilde vestigen door het schil derij „Diana in bad" met een mes te beschadigen. „Wat was het motief voor uw daad?" zo vroeg de president, mr. J. van Vollen hoven, aan verdachte. „Ik was reeds acht weken werkloos. Ik ben nu 46 jaar en ik voel al hoe scherp de concurrentie van de jongeren is. Als ik nu geen vaste positie krijg, kom ik er nooit uit", zo antwoordde deze. „Met mijn daad wilde ik de aandacht op mij vestigen". „Lijkt u dat geen verkeerd middel om de werkloosheid te bestrijden?" vroeg de pres. „Als alle werklozen zo deden, hadden we binnenkort geen schilderijen meer over." Verd. gaf dit volmondig toe. De conclusie van het psychiatrisch rapport luidde, dat verd. verminderd toerekeningsvatbaar is en dat zijn gees- tesstoring op het ogenblik een zeer zie kelijk karakter draagt. De Officier van Justitie was van me ning, dat hier niet van een incident, maar van een symptoom sprake is. In 1946 heeft verd. te Amsterdam in het Rijksmuseum precies eender gehandeld, toen hij het schilderij „Het Joodse bruidje" van Rembrandt met water nat- gooide. Ook toen heeft verd. zichzelf aangegeven. In zijn brief aan de Justitie schreef hij „liever zorgeloos in de ge vangenis, dan rond te lopen met de eeuwige angst voor werkloosheid". Er moet, zo zeide de Officier, een oplossing gevonden worden, dat deze man niet vrij blijft rondlopen. Daar in dit geval geen voorarrest mogelijk was, heeft de rech- ter-commissaris een bevel tot handha ving van de openbare orde uitgevaar digd, waardoor het mogelijk was verd. ten hoogste tien dagen vast te houden. Dit bevel kan a la minute aflopen. Be schikbaarstelling van de regering is mogelijk, maar daartegenover staat, dat verd. zijn daad willens en wetens heeft gepleegd. Zowel oplegging van een straf als van een maatregel is hier de juiste oplossing. Hij eiste daarom een jaar gevan genisstraf, waarvan zes maanden voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar, onder toezichtstelling van het Genootschap Rotterdam en van een door dit Genootschap aan te wijzen psychiater, alsmede voorwaar delijke beschikbaarstelling van de regering. De verdediger van verd., mr. H. Lambert, bracht naar voren, hoe Kos ter sinds 1930 er nimmer in geslaagd is een betrekking voor langere duur te krijgen. In 1938 ging hij naar Duitsland, waar elke arbeider met open armen werd ontvangen. Hij bracht het daar tot Oberbauführer. Hij keerde naar Neder land terug met wat dubieuze Duitse diploma's op zak, waarmee hij zich ech ter geen behoorlijke positie kon verove ren. Dit alles bezorgde hem een sterk minderwaardigheidscomplex. In een ge vangenisstraf zag de verdediger geen heil, wel in onderbrenging van verd. in een psychiatrische inrichting. Op verzoek van de Officier van Justi tie wees de rechtbank onmiddellijk vonnis. Koster werd veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf door te bren gen in een Bijzondere Strafgevangenis en voorts conform de eis van de Officier. Op een desbetreffende vraag van mr. Van Oosten antwoordde verd. afstand te doen van hoger beroep. hem tot verklaringen over de intenties van zijn werkgevers te dwingen. De Zaterdag nadat de tweede secre taris van het Amerikaanse gezantschap uit het land was gezet, had Barcsay een bezoek gebracht aan Barones Pongracs. Zondag werd Barcsay verhoord op An- drassystraat 60 en men trachtte hem te dwingen te verklaren dat hij een van de vertrouwensmannen van de gezant schapssecretaris was geweest. Toen hij dit ontkende, sloot men hem oi) in een cel, waar hij met zijn handen omhoog tegen de muur moest staan. Toen hij neerviel van vermoeidheid sloeg men hem met een gummistok in de lendenen tot hij buiten bewustzijn was. Toen hij weer bijkwam werd hem bevolen te verklaren dat hij de gezant schapssecretaris, de leider van de pro gressieve katholieke partij en de Jezuiet pater Borbely, uit Hongarije had zien ontvoeren. Barcsay verklaarde, dat hij geen van deze mensen ooit had gezien. Toen werd hij geblinddoekt en twee electroden werden aan zijn hoofd be vestigd. Toen de stroom werd inge schakeld kreeg hij een gevoel alsof „al het vlees van zijn botten werd afgerukt". Hij viel flauw, kwam weer bij en kreeg weer een schok. Toen hij voor de tweede keer tot bewustzijn kwam, merkte hij dat hij een docu ment had ondertekend in zijn eigen handschrift gesenreven. Hij herinner de zich niet dit ooit zelf geschreven te hebben. Voor hem stond een lege koffiekop, maar hij herinnerde zich niet iets te hebben gedronken. Hij kreeg geen kans het document te lezen Men vroeg hem alleen: „Waarom geef je dat allemaal niet direct toe." Hij mocht niets oververtellen van wat hem was overkomen en werd gelast zich iedere avond bij de politieke poli tie te melden en daar verslag uit te brengen van de reacties van het Ame rikaanse gezantschap op b.v. het proces Mindszenty of de Sovjetnota aan Noor wegen. Drie weken later naar Oostenrijk. vluchtte Barcsay Naar Reuter's diplomatieke correspon dent te Londen verneemt, hebben Enge land, Frankrijk en de Verenigde Staten besloten driemogendheden-besprekingen over Duitslands toekomst te houden, wanneer hun ministers van Buitenlandse Zaken voor de ondertekeningen van het Atlantisch Pact te Washington zqn. Op goed gezag wordt vernomen, dat Engeland en Frankrijk er in toegestemd hebben 160 West-Duitse fabrieken van de lUst der te ontmantelen industrieën te schrappen, dit met het oog op het Europese Herstelprogram. (De Ameri kaanse commissie-Humphrey had schrap ping van 165 fabrieken aanbevolen, ter wijl Britse en Franse deskundigen, naar gemeld wordt, niet meer dan 117 fabrie ken voor ontmanteling hadden willen vrijwaren.) Besprekingen zijn nog gaande over vier of vijf West-Duitse staalfabrieken. De Amerikaanse regering heeft op haar beurt toegestemd in zekere beperkingen van verdere Duitse scheepsbouw. De Zuid-Sumatra-conferentie begint 25 Maart met delegaties uit de Lam- pongs, Benkulen, Djambi en Zuid- Sumatra en waarnemers uit de ver schillende onlangs open gekomen ge bieden. De delegatie van Zuid-Sumatra zal onder de persoonlijke leiding staan van de Wali-Negara Badul Malik. schikking dient te hebben over meer zelf- standige eenheden. Door de indienststelling van deze squadrons kan een voldoende aantal offi cieren commando-ervaring opdoen. Deze vliegeenheden worden o.a. gebruikt voor de opleiding van het vlootpersoneel en daarnaast voor de opsporing- en redding- dienst. Na de indienststelling heeft de vlag officier van de M.L.D.schout bij nacht vlieger H. Schaper, de crest", het wapen schild, dat de Engelse koning tijdens de oorlog heeft uitgereikt aan het toenmalige Nederlandse squadron 320, overhandigd aan de commandant van het squadron. De plechtigheid die een sober karakter droeg werd o.a. bijgewoond door de Britse mili- tairy air attache group-captain Sir J. Her bert Percy en de wnd. vlootaalmoezenier, pater Wilmink. Heftige beschuldigingen over en weer klonken gisteravond door de rechtszaal toen in het proces tegen „Les Lettres frangaises" de advocaten van beide par tijen voor het laatst aan het woord kwamen. Mr. Nordmann noemde in zijn plei dooi voor het communistische weekblad het boek van Kravchenko „een oproep tot oorlog" en zei dat „Les Lettres frangaises" het met het volste recht als anti-Russische propaganda had aange vallen Kravchenko noemde in een weder woord Maarschalk Stalin „een nieuwe Dzjenghis Khan" en zei dat de Sovjet Unie West-Europa overstroomt met pa nische angst en terreur. Hij zei, dat, in dien men dit niet inzag, men 't gevaar zou lopen zijn vrijheid spoedig in te boeten. „De wereld kan niet vrij zijn zolang een zesde van het aardoppervlak, en dus alle mensen in mijn vaderland, onder dicta tuur en terreur van een politiestaat staan", zei hij. Claude Morgan, een van de redacteu ren van „Les Lettres frangaises" noem de de uitgeweken Rus een „verrader", „Als ik Kravchenko niet in staat van beschuldiging zou hebben gesteld, zou ik het gevoel hebben gehad niet mijn plicht te hebben gedaan", zei hij, en hij liet er meteen op volgen: „Bij elke voorkomen de gelegenheid zou ik weer evenzo han delen". Aan het eind van de zitting van gis teren, die acht en een half uur duurde, vroeg Paul Croissac, een vertegenwoor diger van het ministerie van Financiën, overeenkomstig het gebruik in de Fran se rechtspleging het hof, strikt volgens de wet te handelen. De openbare be handeling was daarmee ten einde. Het hof zal zich nu terugtrekken om de uit spraak te overwegen. De uitspraak zal waarschijnlijk omstreeks 4 April vallen. Gistermorgen om half elf is op het baanvak UtrechtBaarn nabij de onbe waakte overweg bij de Molenstraat te Soest het tweejarig dochtertje van de familie V., dat tussen de spoorrails zat te spelen door een trein overreden. De bestuurder van ae trein zag het kind in de mist, die boven de rails hing, voor een voorwerp aan. Toen hij op ongeveer 25 meter genaderd was. stond het meisje plotseling op. Uit alle macht remde hij nog, maar het was reeds te laat „De Stichting van de Arbeid is geen eind punt, doch moet beschouwd worden als een tussenstadium. Het doel moet zijn een or ganisatie te vinden, waar binnen de span ningen tussen overheid, ondernemers en ar beiders worden geharmoniseerd". Met deze woorden vatte prof. mr. B. C. Slotemaker, gedelegeerde van de Stichting van de Ar beid, de tendenz samen van de uiteenzet ting, die hij gisteren op een vergadering van de Haagse afdeling van het Neder lands Instituut voor Efficiency gaf over de verhouding werkgever-werknemer. Reeds vóór de laatste wereldoorlog was er regelmatig overleg tussen werkgevers en arbeiders in organisatorisch verband, doch na de bevrijding kwam dit nog sterker tot uiting door het oprichten van een instel ling als de Stichting van de Arbeid, welke reeds aanstonds door de nieuwe regering als officiële adviesinstantie erkend werd. In het Buitengewoon Besluit Arbeidsver houdingen van 5 October 1945 het be langrijkste sociale staatsstuk na de bevrij ding staat, dat het College van Rijks bemiddelaars omtrent alle aangelegenheden van meer algemene betekenis het advies moet inwinnen vande Stichting van de Arbeid. Verder vindt regelmatig overleg plaats tussen het bestuur van de Stichting van de Arbeid en een college van hoofd ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken. De Stichting van de Arbeid vestigt de nieuwe verhouding, die er tussen werkge vers en werknemers is gegroeid. Waren in de 19e eeuw de hoekstenen van het reehts- besteld de begrippen eigendom en indivi duele vrijheid, onze eeuw wordt daaren tegen gekenschetst door de begrippen ar beid en gemeenschappelijke verantwoorde lijkheid. Hoe de ontwikkeling in de naaste toekomst zal zijn, is aldus besloot prof. Slotemaker moeilijk te voorspellen, doch de voortekenen zijn niet ongunstig. Het Bijzondere Gerechtshof te 's-Gra- venhage heeft vandaag dr. W. Harster, gedurende de oorlog „Befehlshaber" der Sipo en van de S.D., na Rauter de hoog ste Duitse politie-autoriteit in Neder land, veroordeeld tot 12 jaar gevangenis straf met aftrek der preventieve hechte nis. Hem waren verschillende oorlogs misdrijven ten laste gelegd, o.m. het deporteren van Joden, het in „Schutz- haft" nemen van Nederlanders en het tolereren van onmenselijke toestanden in het doorgangskamp te Amersfoort. De procureur-fiscaai had 15 jaar met aftrek geëist. In April wordt het Noordzeekanaal ter hoogte van de Velsense papierfa briek verbreed. De 500.000 kubieke me ter zand, die daarbij vrij komen, zul len aangewend worden bij de aanleg van de rijksweg AmsterdamUtrecht. Door deze verbreding zal het Noordzee kanaal ook in Velsen voldoen aan de indertijd opgestelde wettelijke bepalin gen aangaande de breedte van het ka naal. Op het stuk land, dat verdwijnen zal door het baggeren, heeft de. wederop bouw puin gestort, dat afkomstig is van de door de Duitsers gepleegde afbraak in de gemeente Velsen. Dit puin zal vermoedelijk verkocht worden. Tegelijk met dit project zal bij de Velserpont een gleuf door de bodem van het ka naal gegraven worden om 27 hoogspan ningskabels door te leggen, die de Vel- ser centrale als laatste schakel met Leiden moet verbinden in het Neder landse koppelnet-systeem. De Raad van Beroep voor de Perszui vering heeft de uitspraak van de Com missie voor de Perszuivering, waarbij is bepaald, dat gedurende twintig jaar na de dag dier uitspraak geen persorgaan mag worden uitgegeven onder de naam de „Gooi- en Eemlander" vernietigd en heeft bepaald, dat gedurende de tijd van vijf jaren na heden geen persorgaan mag worden uitgegeven onder de naam de „Gooi- en Eemlander". Onder leiding van leden van de door de communisten beheerste Verenigde Arbeiderspartij hebben gisteren in Po len tal van demonstraties plaats gevon den, waarbij aanvallen werden gedaan op de katholieke priesters. De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de volgende verliezen in Indonesië zijn gerapporteerd: Kon. Landmacht: Overleden t.g.v. oor. logsverwonding op 23 Februari 1949: korp. A. M. Terloo, iegernr. 250605126, afkomstig uit Oudenbosch (N.-Br.). Ge sneuveld 28 Februari 1949: sold. Ie kl. A. P. van der Vliet, legern. 250826050, af komstig uit Zoeterwoude. Gesneuveld 5 Maart 1949: sold. P. A. Jacobsen, Ieger nr. 260527201, afkomstig uit Renkum. Overleden t.g.v. oorlogsverwonding op 6 Maart 1949: sold. H. J. den Brok, Iegernr. 271125215, afkomstig uit Oss. Gesneuveld op 7 Maart 1949: sold. J. van Beek, Iegernr. 270512051, afkomstig uit Rotterdam. Sold. T. Boer, Iegernr. 261028140, afkomstig uit Sliedrecht. Korp. D. J. van Hunnik, Iegernr. 280315003, af komstig' uit Veenendaal. Gesneuveld 8 Maart 1949: sold. Ie kl. I. van den Bosch, legern. 270203144, afkomstig uit Kesteren. Gesneuveld 9 Maart 1949: serg. J. M. Harmsma, Iegernr. 270514142, af komstig uit Haskerland. Gesneuveld 10 Maart 1949: 2e It. W. Warmer, Iegernr. 161010003, afkomstig uit Amsterdam-C. Majoor C. de Zwaan, Iegernr. 050128000, afkomstig uit Amsterdam-C. Gesneuveld 11 Maart 1949: Sold. A. J. Ververda, Iegernr. 270618191, afkomstig uit Wier den (O.). Gesneuveld 13 Maart 1949: Sold. J. T. Hensgens, Iegernr. 270716218, afkomstig uit Kerkrade. Serg. J. M. Her mens, Iegernr. 250403140, afkomstig uit Amstenrade (L.). Serg. H. J. J. in 't Hulst, Iegernr. 270301091, afkomstig uit Venray. Sold. J. P. Willems, Iegernr. 270120114, afkomstig uit Posterholt (L.). Overleden t.g.v. oorlogsverwonding op 14 Maart 1949: Sold. H. M. Raaymakers, Iegernr. 260517091, afkomstig uit Veghel. Gesneuveld 14 Maart 1949: korp. J. C. Snaterse, Iegernr. 251201120, afkomstig uit Gouda. Kon. Ned. Ind. Leger. Gesneuveld 27 Februari 1949: Men. sold. 2e kl. infic. C. Jacob, stbnr. K 34823611 afkomstig uit Indonesië. Men. sergt. 2e kl. infie. R. M. Fomantow, stbnr. 33373, afkomstig uit Indonesië. Gesneuveld 28 Februari 1949: Jav. sergt. 2e kl. infie. Ngatman, stbnr. 40001, afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. 2e kl. infie. Sairan, stbnr. K 94718627. af komstig uit Indonesië. Proefverbintc-nis soldaat Soewardi, afkomstig uit Indo nesië. Gesneuveld 1 Maart 1949: Men. sold. Ie kl. infie. A. E. Runtuwene, stbnr. 41710, afkomstig uit Indonesië. Boeg. sold. 2e kl. infie. Sastra, stbnr. 12368, afkomstig uit Indonesië. Over leden t.g.v. oorlogsverwonding op 1 Maart 1949: Mal. sold le kl. infie. Ab- doerahin, stbnr. K 10467471, afkomstig uit Indonesië. Gesneuveld 2 Maart 1949: Mal. sold. 2e kl. infie. Hasan, stbnr. K 24821463, afkomstig uit Indonesië Ge sneuveld 4 Maart 1949: Amb. serg. 2e kl. infie. Z. N. Mutulessy, stbnr. 30796, afkomstig uit Indonesië. beroep, waar vakkennis aan te pas komt èn als een roeping, waar de liefde bevrediging kan vinden als men met toewijding werkt voor „een moeder en een gezin". Zij, die hulp behoeven, mo gen niet vergeten, dat gezindienenden tot bevredigende uitoefening van dat beroep en beleving van die roeping slechts in staat zijn, zo er een band van genegenheid groeit tussen de gediende en dienende partij. PASCH. VAN MARVILDE. Wie zijn jeugdgebreken in zijn ouderdom nog niet heeft afgelegd, krijgt op die leeftijd een dubbele \^last te dragen. Tijdens de bezetting van Nederland publiceerde het Episcopaat enkele brieven, die door katholiek en niet- katholiek met vreugde en dankbaarheid werden aanvaard, omdat zij ons volk in die dagen van verdrukking kracht gaven te volharden in nationale en Christelijke fierheid en op ogenblikken van twijfel een vaste koers aanwezen. De Vastenbrief, die enkele weken ge leden werd voorgelezen van de kansel, heeft ons volk wellicht even diep ge troffen, in de letterlijke zin van het woord aangegrepen en de koers gewe zen, die wij nü te volgen hebben in deze uiterst bewogen tijd. De brandende sociale vraagstukken van het ogenblik worden vrijwel alle aangesneden en met klem en nadruk wordt de eis gesteld, dat men de ver wezenlijking van de Christelijk sociale leer op het u r g e n t i e-program plaatst. In dit artikel wijzen wij op een paar punten, die urgent zijn voor het gezins leven. Met een paar slagen hameren de Bisschoppen de gedachte in: het huwe lijks- en gezinsleven wordt ernstig be dreigd als de meisjes, werkzaam op de fabriek, geen aanvullende vorming ont vangen als de huismoeders van straks; het is gebleken, dat zulks mogelijk is en de sociale rechtvaardigheid vordert, dat deze kans wordt benut. Onomwonden wordt verklaard, dat de werkgevers ter voorziening in deze dringende behoefte „moeten samenwerkenmetdebe- voegde instantie s." In de Bisschoppelijke verklaring wordt dus niet enkel de eis van die aan vullende vrouwelijke vorming gesteld, doch tevens de richting gewezen bij de voorziening in deze nood. Klaarblijkelijk wensen de Bisschoppen allerminst, dat de ondernemingen zélf I die vorming in handen nemen of hou- den, doch wel dat de ondernemingen haar medewerking verlenen, op dat de paedagogisch verantwoordelijke instanties deze taak zouden kunnen uit voeren. Wij zijn er beslist van overtuigd, dat vele ondernemingen tot de vereiste me dewerking bereid zijn, zo de voor de vorming verantwoordelijke instanties met concrete voorstellen voor de dag komen en in hun plannen ernstig reke ning houden met de billijke verlangens der onderneming. Wanneer de principieel gevorderde onafhankelijkheid gewaar borgd is, behoort men uit te zien in hoe verre men tegemoet kan komen aan de wens der werkgevers, te doen uitkomen, dat zij voor hun meisjes de gevraagde medewerking verlenen. Wat theoretisch het best is, kan niet altijd verwezenlijkt worden en ook hier geldt, dat het beste soms de vijand van het goede is. Het ligt. dunkt ons. geheel in de lijn van de Bisschoppelijke Brief, dat er 1 o- caal wordt aangepakt. „De be voegde instanties" dienen o.i.. na een nauwkeurig bezien van de plaatselijke toestanden, na met name onderzocht te hebben, over welke krachten zij be schikken en over welke lokalen zij de beschikking hebben, enz., enz., hier en daar te beginnen. Wachten met dit werk der aanvullen de vorming totdat men het gehèèl aan kan en een ideale oplossing heeft ge vonden, is in deze dringende aangele genheid onverantwoord. Bij bepaalde ondernemingen legge men concrete voorstellen op tafel. In rustig overleg bespreke men deze en het suc ces zal vermoedelijk groter zijn dan sommigen verwachten. „De bevoegde instanties" zouden o.i. in ieder geval te kort schieten, zo zij hun actie beperkten tot het herhalen van hetgeen de Bisschoppen beweren, dat de sociale rechtvaardigheid hier (ook) aan de werkgevers eisen stelt. In nauw verband met het voorafgaan de staat het vraagstuk van hulp in de huishouding. Hieromtrent zeggen de Bisschoppen: „Het gebrek aan hulpvaardigheid is zo groot en zo algemeen, dat de hulp in de huishouding een maatschappe lijk probleem is gewordenDe verwaarlozing van dit vrouwelijke be roep zal zich nog eens wreken in de toekomstige gezinnen van de meisjes, die in andere beroepen de eenvoud qp. de liefde en de kundigheid voor het huishouden hebben verleerd. Het is mogelijk, dat het werken op de fabriek met hoger loon wordt betaald; maar het werk in het gezin is van veel hoger be lang en van veel hoger waarde èn voor de toekomst van het meisje zelf èn voor de gehele Christelijke maatschappij, die haar grootste en krachtigste steun vindt in degelijke en godsdienstige gezinnen. Wettelijke maatregelen kunnen hier niet alles bereiken, maar de sociale recht vaardigheid spreekt luid genoeg. Daar om moeten alle maatschappelijke krach ten gezamenlijk proberen dit vraagstuk tot een spoedige oplossing te brengen". De bewijsvoering, die hunne Doorluch tige Hoogwaardigheden hier leveren, be hoeft volstrekt geen aanvulling. Wij willen slechts de aandacht vestigen op twee punten. De Bisschoppen noemen hulp in de huishouding geen moeilijk heid waarmee énkele gezinnen zitten te tobben, doch verklaren ronduit dat wij voor een maatschappelijk pro bleem staan. Bovendien voorspellen zij dat de verwaarlozing van dit vrouwe lijke beroep zich nog eens wreken zal in de gezinnen van bedoelde meisjes. Toen wij enkele maanden geleden in een arti kel de hervatting van dit beroep bepleit ten èn ter wille van het toekomstige ge- - zin der betrokken meisjes èn ter wille van de gezinnen, waar de moeder licha melijk en geestelijk overbelast is en dus het huwelijks- en gezinsleven zo ernstig bedreigd wordt, ontvingen wij uit Am sterdam een zeer verbolgen brief van een vrouw, die ons verweet, dat wij natuurlijk weer bereid waren de „rijke mevrouwen" aan „moderne slavinnen te helpen. Wij hopen, dat de meisjes en hun ouders niet vluchtig zullen heenlezen over hetgeen de Bisschoppen zeggen. Dan zullen ze merken, dat hunne Excel lenties de hervatting van de hulp m de huishouding nadrukkelijk bepleiten in het belang van de persoonlijkheids uitgroei van de meisjes en van het toe- komstig arbeider sgezin. Uit een andere passage, die wij, kort heidshalve, moesten achterwege laten, zal hun duidelijk worden, dat de huis houdelijke hulp volstrekt niet allereerst wordt gevraagd waar rijkdom van geld is doch waar kinder-rijkdom gevonden wordt. Alle maatschappelijke krachten moeten aan de oplossing van dit vraag stuk werken. Doch zolang voor meisjes beneden de 16 jaar de toegang tot de fabriek niet wordt afgesloten, zal de verbetering in de treurige toestand van thans niet beduidend zijn. Daarmee is echter allerminst gezegd, dat wij ook die betrekkelijke verbetering niet ernstig be horen na te streven. Hulp in de huishouding herleve in hart en geest der meisjes als een waarachtig (Vervolg op 6e kolom

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1