U.N.C.I. krijgt opdracht Nederlanders en
Republikeinen bijeen te brengen
Morgen vroeg, bij het aanbreken van de dag
Canadese resolutie aanvaard
Leerzaam
onderzoek
H. Vader wijst
voorbereiding
op de geestelijke
van Heilig Jaar
Grenscorrecties gaan door!
Majoor Sas krijgt inlichtingen
uit de eerste hand
Acht stemmen voor,
drie onthoudingen
B.F.O. stemt in met herstel
republiek in Djocja
.Het weer.
DE GEVAREN VAN PERS, FILM EN TONEEL
ONDERGRONDSE MIJNWERKERS AL
OP 45-JARIGE LEEFTIJD INVALIDE
Hoe de dagdieverij te bestrijden
Krijgt Nederland toch Duitse kolenmijnen
Reynders vertrouwt
het niet
Tot hoofd en hart
DONDERDAG 24 MAART 1949
72ste JAARGANG No. 244,.
INDONESIË IN VEILIGHEIDSRAAD
In de gisteravond gehouden ziiiing van de Veiligheidsraad
heefi de vertegenwoordiger van Canada, MacNaughion, de
Raad voorgesteld de Commissie der V.N. voor Indonesië te
instrueren pogingen in het werk te stellen om de Neder
landers en de republikeinen bijeen ie brengen op de twee
volgende punten s
1. Het herstel van hei republikeinse gezag in Djocja;
2. Hei organiseren van een Ronde-Tafelconferentie in Den
Haag mei hei doel de onafhankelijke Verenigde Stalen van
Indonesië in hef leven ie roepen.
Dit voorstel werd mei acht stemmen vóór en drie onthou
dingen aangenomen. Frankrijk, Rusland en de Oekraïne
onthielden zich van stemming.
Dr. Van Royen geeft
commentaar
Cochran naar Banka
Sultan Hamid U verklaart:
Prins en Prinses weer thuis
MINISTERRAAD
VERGADERT
SOCIAAL DEBAT IN DE EERSTE KAMER
A. C. de Bruyn doet felle aanval
op premiestelsel
Wetsontwerp ingediend
bij Tweede Kamer
MILITAIR BELEID IN DE MEIDAGEN
99
99
K.V.P. en de materiële
oorlogsschade
T egenstand
Geslaagde actie bij
Bandung
Vergelijk met bataljon der
Siliwangi-divisie?
BRITTEN EN AMERIKANEN
BETALEN TELEFOON NIET!
Rekening van de Russen
Te Peniwen zouden tien
personen zijn neergeschoten
Batavia weet van niets
i ons^J
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Jelefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstraat 45
Directeur: J. J. W. Boerrigler.
Hoofdredacteur: Drs. H W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave vat
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
De tekst van het Canadese voorste]
luidden als volgt:
Het is de bedoeling van de Veilig
heidsraad, dat de UNCI in overeen
stemming met de resolutie van de Raad
Van 28 Januari en zonder te prejudiëren
op de rechten, aanspraken en standpun
ten van de partijen, behulpzaam zal
moeten zijn bij het bereiken van over
eenstemming tussen partijen inzake:
1. Uitvoering van de paragrafen een
en twee van de resolutie, in het bii
zonder van de practische maatregelen
hierin voorgeschreven.
2. Vaststelling van de voorwaarden
Waaronder en het tijdstip waarop de
voorgestelde conferentie in Den Haag
zal worden gehouden, zodat de onder*
handelingen, waarover in de resolutie
wordt besproken, zo spoedig mogelijk
gehouden zullen worden. De raad is
voorts van gevoelen, dat wanneer een
dergelijke overeenstemming is bereikt
het houden van een zodanige conferen
tie en deelname hieraan door de UNCI
overeenkomstig de haar verleende be
voegdheden in overeenstemming zal zijn
met de bedoelingen en objecten van
de resolutie van 28 Januari.
Na MacNaughton sprak dr. Van
Royen. Hij verklaarde nog niet te wil
len antwoorden op de nieuwe voorstel
len door Canada gedaan. Hij betuigde
zijn spijt, dat in de twee laatste zittin
gen van de Raad een aantal sprekers
het uiterste heeft gedaan om de atmo-
seer te verstoren door 't eindeloos her
halen van beschuldigingen. Iedere on-
Wie kennis neemt van het omvang
rijke verslag, dat de Parlemen
taire Enquêtecommissie heeft
samengesteld over het regeringsbeleid
tijdens de mobilisatie en onze militaire
krachtsinspanningen in de Meidagen
van 1940, bekruipt een onaangenaam ge-
Voel. Het is niet gemakkelijk te zeggen,
Wat het nu is. Verontwaardiging, wre
vel, teleurstelling.... Of misschien een
gevoel van schuld? Wij kunnen ons, als
We gesteld worden tegenover zoveel on
achtzaamheid, gebrek aan tucht, orde
en samenwerking zoals blijkt uit het
verslag niet onttrekken aan de ge
dachte, dat zulks ook voor een deel een
gevolg is van onze houding, die zich
tegen de mentaliteit van voor de oorlog
maar weinig verzette. Wanneer wij nü
overwegen wat er toen is nagelaten, dan
doen wij dat van een gedachtengang uit,
die wel degelijk door het verloop der
dingen is beïnvloed. We hebben onze
lessen uit die dingen geleerd. Wij ken
nen nu het gevolg van een politiek, die
op neutraliteit en het verwaarlozen van
de hoogste belangen onzer defensie was
afgestemd. Wanneer wij dan nu een
schuldig zouden gaan uitspreken over
bepaalde personen en instanties, die tij
dens de mobilisatie en Meidagen in ge
breke bleven, dan veroordelen wij te
gelijk daarmee ons zelf. De wereldge
schiedenis heeft meermalen bewezen,
dat het volk de regering krijgt die het
Verdient. Wie de oorzaken van het falen
tijdens de Meidagen onderzoekt, zal zich
moeten realiseren, dat die verder rei
ken dan tot het beleid van regering en
militaire staf in mobilisatie en Meidagen
alleen. Hij brenge zich de gesteldheid
der geesten daarvóór in herinnering.
De Parlementaire Enquêtecommissie
Zoekt tot verontschuldiging van veel
Wat er verkeerd ging de oorzaken in de
neutraliteitspolitiek en de overmacht
der Duitsers. Het komt ons voor, dat zij
daarmee meer aanduidt dan vaststelt.
Wie zich bijvoorbeeld herinnert met
Welk een animo de vroegere S. D. A. P.
aandrong op bezuiniging waar het onze
defensie betrof eenzelfde soort ani
mo als de P. v. d. A. nu tentoonspreidt,
Wanneer ze een vérgaand toegevende
houding t.o.v. de Republiek bepleit wie
Zich voorts de opvattingen in herinne
ring brengt, welke in deze kringen en
in een groot deel van die van ons volk
opgang deden ten opzichte van ons leger
opvattingen, die met „Kobus Kuch"-
hientaliteit wel het best worden geka
rakteriseerd hèm zal het weinig meer
Verwonderen, dat dit alles moest resul
teren in een situatie als welke de Par
lementaire Enquête-commissie in haar
Verslag beschrijft. Wanneer generaal
ïteynders, tot Februari 1940 opperbevel
hebber, daarin ergens zegt, dat hij met
Zoveel moeite gelden voor onze verde
diging loskreeg, dan is die uitspraak
Symptomatisch voor het geheel.
Er was een gebrek aan waardering en
®on gebrek aan inzicht. Elders in dit
Verslag meent men te moeten aannemen,
hat generaal Reynders helemaal niet op
®en Duitse inval rekende. Zijn houding
tegenover onze militaire attaché in Ber
lijn zou dat kunnen bevestigen. En zo
kan men doorgaan. Bewijzen te over, dat
?et gehele stelsel van verdediging ge
bouwd was op het drijfzand van een in
licht, dat niet juist was en een men
taliteit, die meer gemakzuchtig dan
tjredelievend was. Ofschoon wij ons met
?®t laatste maar al te dikwijls wensten
verontschuldigen
Heeft het", zo hoorden wij dezer da-
opmerken, „nog wel zin met een zo
gedetailleerd verslag te komen van iets,
zoveel jaren achter ons ligt? Het is
Jhlemaal voorbij. Het geeft niet er over
praten." En inderdaad: wanneer wij
„v alleen de befaamde oude koeien mee
Jt de sloot willen halen, heeft het geen
h. Maar daarom is het nóch ons, nóch
26 volksvertegenwoordiging, die deze
partijdige waarnemer zou zich hierbij
hebben moeten afvragen: Wat is toch
het doel van dergelijke debatten? Is het
te verwonderen, dat, zoals verschillen
de sprekers hebben geconstateerd, het
prestige van de Raad snel daalt? De de
batten over Indonesië samenvattend
noemde dr. Van Royen als de zes voor
naamste feiten:
1. Nederland heeft de Raad medege
deeld, dat het de resolutie zou uitvoe
ren voor zover dit overeen te brengen
was met zijn verantwoordelijkheid. Ne
derland gaf aan de republikeinse lei
ders vrijheid van beweging in geheel
Indonesië met uitzondering van Djok
jakarta.
2. De republiek bleef in gebreke het
staken van het vuren voor haar gueril-
latroepen af te kondigen en de noodre-
gering op Sumatra verwierp in feite de
gehele resolutie. Geen woord van kri
tiek is geuit op deze nalatigheid van de
republiek
3. Nederland deed het voorstel tot
het houden van een Ronde-Tafelconfe
rentie waarover weinig is gesproken en
dan nog uitsluitend in kritische zin.
4. Canada stelde voor een prelimi
naire conferentie te houden. Dit voor
stel werd door China ondersteund en
door Nederland aanvaard.
5. De republiek heeft aanvankelijk
dit voorstel verworpen.
6. Daarna aanvaardde de republiek
de preliminaire conferentie onder de
nieuwe voorwaarde dat zij binnen veer
tien dagen zou leiden tot herstel van
de republikeinse regering in Djocja.
Dr. van Royen weerlegde hierna enige
verkeerde voorstellingen van zaken, ge
daan door de vertegenwoordigers van
India en Egypte naar aanleiding van
zijn woorden.
Hij richtte zich daarna tegen de
bewering van Palar dat de Neder
landers thans doende zouden zijn
Djocja te verwoesten. Hij noemde
dit „complete onzin" en zeide, dat
het ook hem nuttig leek dat de
UNCI deze beschuldiging zou veri
fiëren, vooral nu de Commissie
toevallig een bezoek bracht aan
Djocja, juist op de dag dat de be
schuldiging werd geuit.
De vertegenwoordiger van India had
aan dr. Van Royen gevraagd om een
ondubbelzinnig antwoord op de vraag
of Nederland een preliminaire confe
rentie aanvaardt. Dr. van Royen ver
klaarde zich bereid dit antwoord te ge
ven: Nederland en de republiek zullen
onder auspiciën van de UNCI bespre
ken of er wegen en middelen gevonden
kunnen worden om te bereiken: 1. Het
staken van alle militaire operaties en
guerillagevechten. 2. Tegemoetkoming
aan de bezwaren welke voQr de repu
blikeinse leiders bestaan tegen het deel
nemen aan een Ronde-Tafelconferentie.
En wel op deze wijze, dat het herstel
van de vrede en de handhaving van
rust en orde, waarover in de resolutie
van 28 Januari wordt gesproken, niet in
gevaar zal worden gebracht. Dr. van
Royen besloot met de hoop uit te spre
ken dat de republikeinse leiders op een
zodanige conferentie bewijzen zouden
geven van dezelfde verzoenende geest
als waarvan de Nederlanders bereid
zijn blijk te geven.
Nadat de Veiligheidsraad het Canade
se voorstel in de hierboven genoemde
stemmenverhouding had goedgekeurd,
werd de zitting van de Raad verdaagd.
Na afloop van de zitting heeft dr. Van
Royen tegenover persvertegenwoordi
gers verklaard, dat het Egyptische
voorbehoud inzake de interpretatie van
de Canadese motie (als zou een vóór
conferentie alleen gehouden mogen wor
den na bevrijding van de republikeinse
leiders en herstel van de republikeinse
regering) geen enkele juridische bete
kenis heeft. Iedereen kan overal wel
iets in lezen, dat er niet in staat, aldus
merkte hij op. Dr. Van Royen zeide,
dat het nieuwe besluit van de Veilig
heidsraad toch nog wel moeilijk te ver
teren zou zijn voor het Nederlandse
volk, aangezien de specificaties in de
formulering minder prettig zijn uitge
vallen dan de oorspronkelijke in alge
mene termen gehouden Canadese sug
gestie had doen verwachten. Thans moet
worden afgewacht, wat de Nederlandse
regering zal antwoorden, wanneer de
uitnodiging van de UNCI voor de vóór
conferentie haar bereikt, aldus dr. Van
Royen.
Het Amerikaanse lid van de UNCI,
Cochran, is hedenochtend per vliegtuig
naar Banka vertrokken voor een bezoek
aan de republikeinse leiders aldaar. Hij
zal vervolgens naar Singapore vliegen
Morgen wordt Cochran te Batavia te
rugverwacht.
Met betrekking tot de publicaties over
de resolutie der Bijeenkomst Federaal Over
leg heeft de voorzitter der B.F.O., Sul
tan Hamid II, thans aan Aneta verklaard,
dat slechts over de hoofdbeginselen over
eenstemming bleek te bestaan doch niet
over de uitwerking. De hoofdbeginselen zijn:
a. De B.F.O. stemt in met een terugkeer
der republikeinse regering naar Djocja en
naaste omgeving; b. de B F.O. aanvaardt
de bijstand van de Commissie der Verenig
de Naties ter Ronde-Tafelconferentie.
Deze resolutie werd door de B.F.O. aan
vaard vermits de republikeinse leiders, in
hun besprekingen met de contactco:mmissie
der B.F.O. op Banka, de verzekering heb
ben gegeven en zulks is eveneens in de
resolutie vastgelegd dat de republikeinse
regering: a. Zou deelnemen en» medewer
ken aan de Ronde-Tafelconferentie, en b.
na haar terugkeer in Djocja een order zou
uitvaardigen tot het staken van alle vijan
delijkheden. De republikeinse leiders heb-
bij zich hiertoe verplicht op voorwaarde,
dat aan de door hen gestelde eisen zou
worden voldaan, n.l. ten eerste de terug
keer naar Djocja en ten tweede, dat de
besprekingen op de Ronde-Tafelconferentie
niet zullen afdoen» aan de positie dar Com
missie van de Verenigde Naties, zoals deze
is geregeld in de resolutie van de Veilig
heidsraad van 28 Januari, aldus Sultan
Hamid II.
Voordat de mededeling van Hamid II
werd gepubliceerd, had de regering
van Oost-Indonesië in een communiqué
verkaard niet nader te kunnen ingaan
op de persberichten over de resolutie
van de BFO en had zij verwezen naar
de notulen van de vergadering waar
in de resolutie werd aangenomen."
Weersverwachting tot Vrijdagavond.
Droog weer met weinig bewolking.
Zwakke tot matige Oostelijke wind.
Tamelijk koude nacht met plaatselijk
nachtvorst. Morgen overdag zonnig en
zacht weer.
Zon 6.33—19.01 Maan 5.48—14.21
Prins Bernhard is gisteren met de
prinsessen Beatrix en Irene na een ver
blijf van zes weken in Sankt Anton
op het paleis Soestdijk teruggekeerd.
Vandaag vergaderde de ministerraad,
allereerst voor het afdoen van enige
gewone agendapunten. Vanavond zou
den de ministers bijeenkomen ter be
spreking van het door de Veiligheidsraad
genomen besluit.
Hedenmorgen hebben de laatste poli
tieke delinquenten, ten getale van 73, het
bewaringskamp Crailoo te Laren verla
ten. Zij zijn overgebracht naar de cel
lenbarakken te Scheveningen. Vermoe
delijk wordt het kamp nu ingericht als
legerplaats voor militairen in verband
met de opkomst van grotere lichtingen.
De H. Vader heeft gistermorgen de
pastoors en de vastenpredikers van
Rome onder leiding van Mgr. Traglia in
bijzondere audiëntie ontvangen. De
audiëntie werd gehouden in de zaai van
het Consistorie.
In Zyn toespraak herinnerde de H.
Vader aan de voorbereidingen voor het
H. Jaar, wanneer uit alle delen van de
wereld bedevaarten naar Rome zullen
worden ondernomen.
De materiële en organisatorische voor
bereidingen, aldus de H. Vader, zijn in
volle gang, maar het is veel belangrij
ker, dat de geestelijke voorbereiding
daarmede gelijke tred houdt. Deze laat
ste blijft altyd het voornaamste element
van het apostolaat. De H. Vader herin
nerde dan aan het feit, dat verschillende
pastoors van Rome de gemeenschappe
lijke H. Mis voor de mannen als het
middelpunt gesteld hadden van het H.
Jaar,
Wij moeten tot Onze droefheid vast
stellen, dat de geest van gebed voortdu
rend aan het afnemen is en dat daaren
tegen de wereldse geest in de gezinnen
veld begint te winnen, zelfs in die ge
zinnen, die voorgeven Katholiek en
touw aan Christus te zijn.
Wanneer de gebedskruistocht der ge
zinnen in andere landen met enthou
siasme is begroet, wanneer zelfs de spe
lers van het grootste filmcentrum der
wereld zich ter beschikking stellen van
een zo verheven zaak, hoe zouden dan
de Katholieken van de Eeuwige Stad
daarbij willen achterblijven?
De H. Mis is een bron van zelfbeheer
sing, van zelfverloochening en van de
juiste onder.ordening der aardse dingen
aan het eeuwige. De propaganda voor
een aards leven zonder God is begonnen.
De H. Vader wees in verband daarmede
op de gevaren van film, pers en toneel.
Zelfs in vele films, die moreel toelaat
baar geacht moeten worden, leven en
sterven de mensen als bestond er geen
God, geen Verlossing en geen Kerk.
Bij deze „neutrale" voorstellingen, zo
vervolgde de Paus, komt de opzettelijke
onheilspellende propaganda voor het
goddeloze gezin, de goddeloze maar
schappij en de goddeloze staat. Daarom
is er geen tijd te verliezen en moeten
wij terstond met al onze krachten een
einde maken aan het afglijden van de
onzen naar de goddeloosheid en op
nieuw de goede geest wekken met ge
bed en boete. Het prediken van de
grondwaarheden van het geloof is meer
dan ooit noodzakelijk en hetzelfde geldt
van het prediken van de heL
Zonder twijfel moet dit onderwerp
met waardigheid en wijsheid worden
behandeld. Het is waar, zo zeide de
Paus, dat het verlangen naar de hemel
op zichzelf een volmaakter beweegreden
is dan de vrees, maar daaruit volgt niet,
dat het voor iedereen het meest werk
zame middel is om hem van de zonde
af te houden en te bekeren tot God.
De gemeenschappelijke H. Mis voor
de mannen, zo vervolgde de H. Vader,
heeft niet alleen een gunstige invloed
op de mannen zelf, maar ook op de
gezinnen, de gemeenschap en de staat.
Wij mogen niet de ogen en het hart
sluiten voor alles, wat in de pers, op
het witte doek en op het toneel het
schaamtegevoel en de zedenwet
schaadt Hij herinnerde in het bijzon
der aan de verantwoordelijkheid, die
rust op de ouders en veroordeelde
het, dat deze hun kinderen zonder
controle laten gaan naar films en to
neel, die iemand het schaamrood op
de kaken brengen. De H. Vader wees
hier op de gevaren, die men in dit
opzicht op alle gebieden van het
openbare leven ontmoet, ook in boe
ken, geschriften en geïllustreerde
bladen.
(Van onze parlementaire redacteur)
De behandeling van de begroting van de Staatsmijnen in de Eerste Kamer
heeft een interessant dispuutje opgeleverd van sociale aard. Het kwam op het
volgende neer: ie heer Vixseboxse (C.H.) sprak er zijn teleurstelling over uit,
dat het pijleracccord met de daaraan verbonden groepsindeling in de mijnen
door ae vakorganisaties was tegengewerkt en dat deze tegenstand was gesanction-
neerd door de VI I.R., waarin ook weer de vakorganisaties mede vertegenwoor
digd zijn. Het gevolg daarvan is geweest, dat er thans een compromisregeling is
tot stanu gekomen, waarbij het premiestelsel pas begint te werken boven een
loonplafcnd var 10 pet. over het gemiddelde loon. Dit compromis achtte de heer
Vixsebozse ie voornaamste oorzaak, dat de mijnen de zozeer begeerde productie
van 12 millioen ton niet kunnen halen. Het premiestelsel, waartoe men op het
ogenblik niet alleen in de mijnen maar ook elders in de industrie neigt, was
dus de inzet van dit debat.
Iegenheid, die merkwaardigerwijs bij
de op de begroting van de Staatsmijnen
volgende behandeling van de begroting
van Sociale Zaken nog een meer alge
mene voortzetting kreeg, toen de heer
A. C. de Bruyn een breed opgezette aan
val deed op het premiestelsel voor de
arbeiders. Dit keurde hij categorisch af,
omdat het naar zijn mening de mense
lijke waardigheid van de arbeiders be
ledigt, terwyl het bovendien praetisch
slechts' met effect is toe te passen, als
men het in zijn volle consequentie aan
vaardt door namelijk elk loonplafond te
slechten.
CVervolg op pag 3)
De heer Kramer (P.v.d.A.) plaatste
zich tegenover deze rationele visie. Hij
is een tegenstander van het jaagsysteem,
zelfs in de gematigde vorm van het in
de mijnen thans geldende stelsel. Hij
herinnerde zijn opponent eraan, dat men
niet alleen moet denken aan het mense
lijk productievermogen, maar ook aan
de slijtage, die het mensenmateriaal
ondergaat, en hij produceerde daarbij
voor de mijnen welsprekende cijfers.
Voor 1936 haalden op de 1000 mijn
werkers slechts 443 de leeftijd van 55
jaar. De rest was ofwel voor die tijd
overleden ofwel invalide. Dit cijfer is in
de jaren 19361940 weliswaar veel ver
beterd. Toen werd het 698, doch hoog
was het ook toen nog altijd niet.
De gemiddelde leeftijd, waarop een on
dergronds mijnwerker invalide wordt, is
4045 jaar en in de nog niet lange tijd,
waarin de silicose onder de Invaliditeits
wet valt, trekken al duizend mijnwer
kers op grond van deze beroepsziekte
uitkeringen.
Dit was een andere visie op de aange-
(Van onze Haagse redacteur)
De telegrafische aankondiging van Bevin's bezoek aan Noord-Rijnland-West-
falen heeft een ogenblik de indruk gevestigd, dat de kwestie der grenscorrec
ties andermaal opgeschort zou worden. Naar wij van doorgaans goed ingelichte
zijde vernemen, is deze verwachting ongegrond; nog deze week wordt in de
hoofdsteden der bij de correcties betrokken landen de publicatie verwacht
van de beslissing der Parijse Commissie.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
ontwerp van wet: „Bevoegdheid tot het
treffen van voorzieningen in verband
met de verwezenlijking van bepaalde
correcties in de NederlandsDuitse
grens".
Het lijkt de regering onder de bestaan
de omstandigheden de aangewezen weg,
zo zegt de Memorie van Toelichting, dat
de Kroon althans voor een beperkte pe
riode, bevoegd wordt verklaard, de Raad
van State gehoord, kracht van wet heb
bende voorzieningen te treffen, welke
een voorlopig karakter hebben. Hierin
voorziet het onderhavige wetsontwerp.
Om voor de hand liggende redenen
van monetaire en andere aard kunnen
op dit ogenblik geen nadere gegevens
worden openbaar gemaakt nopens de ge
bieden, welke eventueel aan Nederland
ken. Die heeft zich laten ontvallen, dat
het binnen enkele dagen in het Westen
zal losbarsten. Duitse politietroepen wor
den al gemobiliseerd. Dan moet er de
zevende Mei plotseling een viertal Duit
sers met grote spoed naar Nederland.
Er is een naam bij met een ongunstige
klank. Een zekere Von Kiewitz Die
Het ministerie van Defensie de negende Mei 1940, des avonds vijf minuten mijnheer Von Kiewitz heeft indertijd
voor negen. Een telefoon rinkelt. Marine-adjudant Post van de minister neemt het
de hoorn op. Berlijn. De marine-adjudant hoort onmiddellijk wie tot hem J^Nederlang
spreekt: „Post, je kent mijn stem, metwaar, ik ben Sas in Berlijn. Ik heb Duitsers vertrekken niet. Uit een onder-
je nog maar één ding te zeggen, morgen vroeg, bij het aanbreken van de dag, zoek blijkt, dat zij op de Rijkskanselarij
houd je taai. Wil je het even herhalen, je begrijpt het natuurlijk wel." Marine- worden vastgehouden, opdat er maar
adjudant Post herhaalt het. „Dus brief 210 ontvangen," voegt hij er aan toe. niets van hun opdracht zal uitlekken.
Dan legt hij de hoorn op de haak. Hij weet, dat de Duitsers in de ochtend
van de 10e Mei Nederland zullen binnenvallen.
Dan wordt het Donderdag negen
Mei. Des avonds ontmoet Sas kolonel
Oster. Die vertelt dat Hitier is afge-
hem. De adjudant van Hare Majesteit reisd naar het Westfront en de bevelen
brengt het Haar over. Er komt echter
geen Duitse inval en wanneer hij in die
zijn gegeven,
houden met
Maar om rekening te
de kleine mogelijkheid,
en ook deze niet juist blijken te zijn,
gaat men in militair Den Haag zijn me-
zelfde maand nog enige data verstrekt dat de inval opnieuw wordt uitgesteld,
zal Sas nog even wachten met waar-
schuwen. Onderwijl informeert Oster.
wel geloven". Ontstemd Dan komt hij terug. „Mein lieber Freund,
zijn ontslag aan. Met enige jetzt ist es wirklich aus. Es sind keine
krachttermen doet generaal Reynders Gegenbefehle gegeben. Das Schwcin ist
abgefahren zur Westfront. Jetzt ist es
attaché in Berlijn Hij heeft reeds meer- nodige opschudding teweeg brengen De endgultij* aus(Vervolg op pag. 3)
fPIi
Brief 210 is een code. Het betekent: dedelmgen
invasie op de 10e Mei. Marine-adjudant biedt hij
Post heeft deze code-afspraak met ma- krachtterm
joor Sas gemaakt. Sas is onze militaire hem weten, dat zijn berichten maar on-
dere malen berichten als deze doorge- regering echter stelt bij monde van mi-
seind. Op 8 November stelde hij de mi- nister Dijxhoorn zijn waarschuwingen
nisterraad op de hoogte van de critieke op prijs. En zo kan het gebeuren, dat
toestand, die elk ogenblik een Duitse in- majoor Sas aanblijft. Het ontslag van
val deed verwachten. Omdat de regering generaal Reynders werkt dat aanblijven
talmde met maatregelen en hij de zaak in de hand. De inlichtingen van de mi-
te ernstig achtte, had hij toen getracht litaire attaché zijn ook te nuttig,
het de Koningin zelve mede te delen.
Maar generaal Reynders verbood het Want majoor Sas beschikt over
een relatie, die ,,enig in haar soort
Het is kolonel Oster, die een van de
belangrijkste posities in de Duitse
contraspionnage bekleedt. De kolonel
is een vijand van Hitier. Hij is de
leider van een groep felle anti-Hit-
lerianen. Telkens licht hij onze atta
ché van de bedoelingen der Duitsers
in. Hij kondigt de overrompeling van
Denemarken en Noorwegen aan en
stelt de attaché zodoende in de ge
legenheid deze landen te waarschu
wen. Het baat de Noren niet, want
de man, die het bericht in handen
krijgt, is een Quisling. Maar het be
richt zelf blijkt juist. Majoor Sas
vertrouwt Oster. Het zal blijken, dat
zijn vertrouwen niet misplaatst is.
Op Vrijdag, de derde Mei, ontvangt de
Generaal Reynders tot Februari 1940
opperbevelhebber. Hij had niet veel
fiducie in de berichten uit Berlijn.
enquête verlangde, begonnen. Wij wil
len weten waar we aan toe waren om
te weten, waar we nu aan toe zijn, we
willen onze huidige opvattingen toetsen
aan die van toen. We willen, kortom,
voor onszelf vaststellen of de oorlog ons
iets geleerd heeft en wij tot betere in
zichten gekomen zijn. Onze deelneming
aan het Atlantisch Pact en de brede
vleugelslag, welke onze buitenlandse po
litiek heeft genomen, dwingen ons tot die
verantwoording. Welnu: ieder voor zich
make uit, of hij de toestanden van toen
nü zou wensen. Met een weinig reken
schap is het besef spoedig gerezen, dat
de geschiedenis van mobilisatie en Mei- „c utiuc
dagen zich niet herhalen mag. Zich niet attaché de mededeling, dat een overval
herhalen moet, omdat ons bestaan, onze op Nederland opnieuw mogelijk is De
zekerheid en de heiligheid van al onze volgende dag waarschuwt het Vaticaan
i voor
beginselen er van afhankelijk zijn.
Zo beschouwd, heeft de Parlementaire Mei
Enquêtecommissie geen vergeefs werk met
verricht!
deze mogelijkheid. En de vijfde
komt de Griekse marine-attaché
een belangrijke mededeling. Hij
heeft de Japanse marine-attaché gespro-
zullen worden toegevoegd, noch omtrent
het tijdstip, waarop die toevoeging zal
plaats vinden. Wel kan de verwachting
worden uitgesproken, dat deze toevoe
ging binnen afzienbare tijd zal worden
verwezenlijkt.
Met het oog hierop beraadt de rege
ring zich inmiddels over de legislatieve
en administratieve voorzieningen, die in
verband met de toevoeging van bedoelde
gebieden zullen moeten worden getrof
fen. Deze voorzieningen zullen mede
waar de definitieve status dier gebieden
eerst bij de finale regeling met Duitsland
zal kunnen worden vastgesteld een
voorlopig karakter dragen.
Deskundigen van Engeland, de V. S„
Frankrijk en de Beneluxianden zijn het
naar Reuter meldt, Woensdag te Parijs
eens geworden over de overdracht van
58 vierkante mijlen vroeger Duits gebied
aan Nederland, België, Luxemburg en
Frankrijk.
De overeenstemming heeft alleen be
trekking op de „kleine aanspraken"
door Duitslands Westerburen. De Britse
en Amerikaanse deskundigen, verzetten
zich tegen ele grenswijziging op grond
van het feit, dat dit de Duitse publieke
opinie zou verbitteren.
De Franse afgevaardigden, die zich
minder fel verzette tegen grenswijziging,
baseerde zijn houding op een verzet te
gen elke 'annexatie waarbij bevolking
en steden betrokken waren.
De overeenkomst beoogt, zo ver
neemt men, dat alle Duitsers, die in
de betrokken gebieden wonen, vrij
zullen zijn om het gebied te verlaten
met al hun roerende goederen.
Het gebied, waarop Nederland rech
ten doet gelden, ligt ten Noorden van
Aken en omvat o.m. het gebied rond
Geiienkirchen. Er vallen enkele ko
lenmijnen binnen en de bevolking om
vat ongeveer 7.000 zielen.
Het bestuur der K.V.P. heeft besloten
het vraagstuk van de vergoeding der
materiële oorlogsschade te doen bespre
ken in het College van Beraad. De be
spreking zal worden gehouden 3 en 4 Mei
a.s. te Utrecht. Prof. dr. Groeneveld en
drs. Ten Doeschate zullen prae-advies
uitbrengen, resp. over het financieel-
budgetaire en het sociaal-economische
aspect. Hierdoor zal na zijn instelling op
26 Februari j.l. door de Partijraad het
College van Beraad voor de eerste maal
in functie treden.
Bij Kon. Besluit is mr. E. M. J. A. Sas
sen, oud-minister van Overzeese Ge
biedsdelen, benoemd tot Ridder in de
Orde van de Nederlandse Leeuw.
Alle voorgestelde correcties zullen
eventueel vervat worden in het toekom
stige vredesverdrag met Duitsland, zo
zeide men in welingelichte kringen.
De premiers van de elf Lander van de
drie Westelijke bezettingszones van
Duitsland zuilen morgen in Königstadt
bijeenkomen om de grenscorrecties in
West-Duitsland te bespreken. Men ver
wacht, dat de premiers aan de militaire
gouverneurs zullen verzoeken directe
besprekingen over de grenscorrecties te
mogen voeren met Nederland, België
en Luxemburg. Zij zullen verder een
resolutie hespreken, die na de vergade
ring aan de geallieerde autoriteiten zal
worden overhandigd.
Uit officiële bron wordt vernomen,
dat deze resolutie de volgende punten
behelst:
1. West-Duitsland verzoekt in de ge
legenheid te worden gesteld zijn inzich
ten over de grenscorrecties kenbaar te
maken.
2. Er zullen geen correcties aange
bracht worden, voordat de bevolking
van het betreffende gebied door een
volksstemming haar mening te kennen
heeft gegeven.
3. Zulk een volksstemming zal gehou
den moeten worden volgens de beginse
len van het Atlantisch Charter en zal
onder supervisie moeten staan van een
neutrale commissie.
4. Gebieden, die aan de Benelux-lan-
den ten deel zullen vallen, moeten af
getrokken worden van de door Duits
land nog te betalen herstelbetalingen.
Hiertoe moet de economische waarde
van ieder gebied bepaald worden.
Karl Arnold, minister-president van
Noord-Rijn Westfalen, heeft in 'n brief
aan Spaak, Drees en Bevin voorge
steld de aanvrage van Nederland en
België voor grenscorrecties in het
Ruhrgebied persoonlijk te behande
len. In verschillende Duitse bladen
wordt de mogelijkheid geopperd, dat
West-Duitsland zich aan zal sluiten
bij de Benelux om zodoende meteen
een oplossing van de grenscorrecties
te bewerkstelligen.
Een der gevolgen van de alarmering van Berlijn uit. Nederlandse soldaten
sluiten de brug. De Buitsers komen er echter over. Door de lucht....
Het Nederlandse hoofdkwartier heeft
volgens U.P. bekend gemaakt dat de
Nederlandse infanterie in het gebied van
Bandung een sterke eenheid van het
republikeinse leger heeft vernietigd. Vijf
en tachtig republikeinse soldaten wer
den gedood en grote hoeveelheden mu
nitie buitgemaakt.
De situatie op Zuidwest en een deel
van Oost-Java is opgeklaard. Het repu
blikeinse verzet is in deze gebieden ge
centraliseerd.
De Nederlanders zijn tot een vergelijk
gekomen met een bataljon van de repu
blikeinse Siliwangi-divisie op West-Java,
aldus meldt A.P. uit onofficiële bron te
Batavia. De Nederlanders zouden levens
middelen en uitrusting verstrekken ter
wijl het bataljon zou helpen met het
handhaven van de orde.
Volgens U.P. zouden kringen der UNCI
en neutrale waarnemers teleurgesteld
zijn over de Canadese resolutie in de
Veiligheidsraad.
De Amerikaanse en Britse autoriteiten
hebben de rekening afgewezen die hun
door de onder Russische controle staan
de economische raad van de Russische
zone was gepresenteerd voor het ge
bruik van telefoon- en telegraafverbin
dingen tussen Berlijn en het Westen.
De raad eiste van de Amerikanen een
bedrag van 6.5 millioen dollar en van
de Britten 2.5 millioen.
Bovendien hebben de Russen de Ame
rikanen verzocht per maand 160.000 dol
lar te betalen voor de huur van tele
foon- en telegraafkabels. Een weigering
om deze te betalen zullen de Russen
mogelijk aanvoeren als een excuus voor
verbreking der verbinding
Naar aanleiding van een door ds. Hil-
dering in het maandblad van de Oost-
Javaanse Kerk gedane mededeling, dat
Zondag 20 Februari j.L in Peniwen tij
dens een zuiveringsactie van het Neder
landse leger tien personen zijn neerge
schoten, deelt men ons van bevoegde
zijde mede, dat in Batavia hierover
niets bekend is. Van officiële zijde te
Den Haag is verklaard, dat een onder
zoek zal worden ingesteld.
In een rapport, dat de kerkeraad van
Peniwen over het gebeurde heeft uit
gebracht, o.a. aan de brigade-comman
dant en de resident van Maiang, wordt
o.m. het volgende medegedeeld:
Toen een Nederlandse leger-afdeling
het ziekenhuis binnentrad, werd aan al
len, verpleegden en verplegenden, be
volen naar buiten te gaan. Daar zijn op
het voorerf drie leden van het perso
neel en twee patiënten neergeschoten;
één patiënt werd zwaar gewond. Acht
leden van het personeel werden mee
gevoerd, eveneens vrijwel alle medicij
nen, terwijl de boel kort en klein werd
geslagen. Als verdere slachtoffers wor
den genoemd twee mannen die hun
vrouwen beschermden, een kerkeraads-
lid, een landbouwer en een man van 62
jaar.
Door een functionaris van het Ameri
kaanse militaire bestuur is verklaard,
dat deze rekeningen onwettig zijn en
in strijd met een overeenkomst, die
drie en een half jaar geleden door de
Russen met de Amerikanen is gesloten.
Zorgvuldig slijpen maakt van
karakter een edelgesteente.