bureaux van redactie en administrate
„En de poorten der hel zullen Haar niet overweldigen'
l'
1
■K
Bij 's Pausen gouden priesterfeest
CHURCHILL: Veertien mannen van Kreml
streven naar wereldheerschappij
RUSLAND LEVERT CRITIEK
OP HET ATLANTISCH PACT
Ambassadeurs Sovjet-staten uit
Joegoslavië teruggeroepen
4
Tot hoofd en hart
w
H
Rede te Boston voor veertien duizend mensen
In strijd met Handvest der Verenigde Naties
.Het weer.
Eerste officieren Nat.
Reserve beëdigd
m
VRIJDAG 1 APRIL 1949
72ste JAARGANG No. 24425
Officieel memorandum
overhandigd
Nieuwe Turkse gezant
Nederlands gezant te Oslo
en Warschau
In alle soberheid mei boeie en gebed zal morgen de Katholieke Kerk hei gouden
priesterfeest vieren van een harer grootste Herders, ZJH. Paus Pius XII. In deze zware
tijden van atheïsme en geloofsvervolging staat deze grote figuur op de bres voor de
belangen der Kerk, waarvan de leden eerbiedig en vol ontzag opzien naar deze
plaatsvervanger van Christus. Van boven naar onder
1Pontifex Maximus. De H. Vader, gezeten op de Sedia Gestaiorie, gedragen door de
Sf. Pieier, (2) De grote kindervriend. (3) De door de gebeurtenissen in Hongarije
diep geschokte Herder, die een volgestroomd Pietersplein toespreekt en vraagt: „Wilt gij
een Kerk, die zich angstig opstuif?"
SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk! Stumphiusstraat 45
Directeur: 3. J. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE
SCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per milffmeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
1.52 per maand, f 4.56 per kwartaal.
Morgen, 2 April 1949, is het vijf
tig jaar geleden, dat onze roem
rijk regerende Paus Pius XII
op Paaszondag te Rome zijn H. Pries
terwijding ontving. Evenals de tiende
Verjaardag van zijn Pauskeuze, zo zal
ook dit gouden jubileum, op uitdruk
kelijk verlangen van de H. Vader,
zonder uitwendige feestelijkheden ge
vierd worden.
Voor de Katholieke wereld echter
znag deze dag niet onopgemerkt voor
bijgaan. Het gouden priesterfeest van
de Paus van Rome is voor ons allen
een grote reden tot vreugde en dank
baarheid, en niet op de laatste plaats
een gerede aanleiding tot ernstige be
zinning op de betekenis van het Paus
schap voor heel de wereld. Niet alleen
Wegens de eminente persoonlijkheid
van Pius XII, die aller eerbied en
hoogachting afdwingt, maar vooral
om de onsterfelijke, goddelijke waar
den, waarvan hij, in Christus' op
dracht, de behoeder en de leraar is.
Tegelijk symbool en verpersoonlij
king van de goddelijke Waarheid reikt
de figuur van de plaatsbekleder van
Christus op aarde ver uit over de li
mieten van tijd en plaats. Hoog boven
dehoofden der mensen staat daar,
ontoegankelijk voor tegenwerking,
dwaling of openlijke bestrijding, de
onverbreekbare, en in feite nooit ver
broken, lange rij van Petrus' opvol
gers, die van geslacht tot geslacht de
van Christus ontvangen waarheden
onveranderd aan elkander overgeven
tot op de dag, dat de laatste paus het
hem toevertrouwde beheer in handen
legt van de Verlosser der wereld, wan
neer Deze, bij Zijn tweede komst, het
definitieve Koningschap over Zijn Rijk
zal aanvaarden. Zo leeft Sint Petrus
voort in iedere bisschop van Rome, in
wie Christus' woorden, eenmaal ge
sproken tot het hoofd der Apostelen,
op gelijke wijze volledig bewaarheid
Werden.
Toen Christus Zijn Kerk instelde,
niet de opdracht Zijn Verlossingswerk
voort te zetten, plaatste Hij haar voor
alle tijden onder een éénhoofdig be
stuur en gaf haar tevens een dubbele
belofte. De macht der hel zou nooit
iets tegen haar vermogen en zij zou
blijvend gegrondvest zijn op de voort
levende Petrus, aan wiens primaat
schap, in de officiële uitoefening van
zijn leraarsambt, een persoonlijke on
feilbaarheid op het gebied van de ge-
loofs- en zedenleer werd toegezegd.
Petrus en Pius XII. Bijna 20 eeuwen
scheiden de eerste paus van de twee
honderd en zestigste. Maar terwijl de
wereld tot zelfs meermalen tijdens
één mensenleeftijd toe, op alle gebied
aan de noodlottigste in- en uitwen
dige verscheurdheid ten prooi is, bindt
één vaste en onverbreekbare keten
van nooit veranderende waarheid deze
beide „rotsen van Christus' Kerk"
samen en zal dat blijven doen in de
toekomst, ongeacht hoeveel opvolgers
van de thans regerende paus zijn hei
lig ambt nog zullen voortzetten.
Zo waarborgt God aan Zijn Kerk
dt eenheid van gezag, van leer en
Van eredienst.
In deze eenheid ligt tevens de grote
kracht van de Katholieke Kerk. Zeker,
„zij is een teken, dat zal worden te
gengesproken"; smaad en vervolging
zal zij hebben te verduren om Chris
tus' naam, evenals haar goddelijke
Stichter. Maar onversaagd zal zij blij
ven strijden voor de uitbreiding van
Gods Rijk op aarde in de sterkende
zekerheid, dat zij nooit zal ondergaan,
omdat goddelijke leiding haar be
schermt tegen dwaling en overweldi
ging.
Hoe donker en onheilspellend de
tijden ook mogen zijn, haar onover
winnelijkheid staat vast. Evenals zij
eenmaal zegevierend uit de catacom
ben is te voorschijn getreden, zo Zal
zij ook de stormen van net ogenblik
in bevrijding overleven en voortgaan
met haar heilzame 'arbeid, wanneer
haar tegenstanders van nu nog slechts
dode geschiedenis zijn.
Deze eenheid, deze kracht, deze
heilbrengende werking ligt verper
soonlijkt in de Pausen. De morele
macht van de Kerk wordt dan ook al
gemeen door andersdenkenden erkend
en bewonderd. Zelfs de overigens
anti-Katholieke F. Gregorovius moest
getuigen: „De geschiedenis heeft geen
heldentitels genoeg, om er de wereld
omspannende werKzaamheid, de grote
scheppende daden en de onverganke
lijke roem van de pausen ook maar
bij benadering mee te karakteriseren;
hun lange rij zal aan de hemel van
de cultuurgeschiedenis een beeld vor
men, dat in zijn glans alle rijen van
vorsten en regeerders van alle tijden
overtreft." Deze uitspraak bestrijkt
inderdaad het hele veld der pauselijke
activiteit.
Niet alleen immers hebben Petrus
en zijn opvolgers een uitsluitend gees
telijke zending te vervullen; ook op
tijdelijk, stoffelijk gebied moeten zij,
naar Jezus' gebod, leiding geven in
het licht der eeuwige waarheden.
Gods heilsorde omvat de hele mens;
geen enkel detail .van zijn werkzaam
heid kan losgemaakt worden van zijn
goddelijke oorsprong en uiteindelijke,
eeuwige bestemming. Het tijdelijke
leven op aarde kan daarom ook eerst
aan beantwoorden'aan zijn doel, wan
neer het, in overeenstemming met de
goddelijke waarheid, daaraan in al
zijn onderdelen wordt dienstbaar ge
maakt. Alles, wat het leven biedt, is,
goed aangewend, middel tot dat doeL
Goed-chnsten en goed-mens zijn dan
ook verwisselbare begrippen.
Hier ligt de reden, waarvoor de
pausen in de loop der tijden de gróte
bevorderaars zijn geweest van kunst
en wetenschap, in één woord, van de
Ware cultuur. Alleen het christendom
immers is met zijn ene en enig-juiste,
Want van Godswege geopenbaarde,
Waarheid over mens en leven in staat
de menselijke persoonlijkheid veilig
te leiden tot haar hoogste ontwikke
ling.
Het zou ondoenlijk zijn een gede
tailleerde opsomming te geven
van deze pauselijke activiteit
Als wij ons beperken tot de laatste
vijftig jaren, dan behoeven wij alleen
hiaar te wijzen op de grote sociale
Pausen Leo XIII en Pius XI, die met
vraagstukken de enige weg hebben
aangeduid, die tot rechtvaardigheid,
liefde en welvaart leidt. Even om
vangrijk is hun vredesactie geweest,
waartoe Leo XIII zelfs uitdrukkelijk
het recht voor zich opeiste. De heide
nen hadden geen begrip voor een al
gemene mensengemeenschap. Zij ken
den alleen het recht van de sterkste.
De ontkerstening van onze tegenwoor
dige wereld dreigt ons terug te voeren
tot deze barbaarse opvatting. En daar
om pleit de Kerk, bij monde van de
pausen, met alle nadruk voor het ge
loof in een internationale gemeen
schap, gebaseerd op internationale
rechtvaardigheid, die haar grond
vindt in de gelijkwaardige rechten
van gelijkwaardige volkeren. Het
staat wel vast, dat de ellende van de
tweede wereldoorlog ons bespaard zou
zijn gebleven, als de voorstellen van
Benedictus XV tot norm waren geno
men bij de vredesonderhandelingen
van Versailles.
En Pius XII? Onder de vele, grote
pausen neemt hij onbetwistbaar een
ereplaats in. Reeds vóór zijn keuze
was hij een internationaal bekende en
gewaardeerde persoonlijkheid. Zijn
enorme wetenschap en langdurige
verblijven in verschillende landen
van de oude en nieuwe wereld schon
ken hem een zeldzaam begrip voor
mensen en Volkeren. En eenmaal ver
heven tot Opperherder der christen
heid kende zijn activiteit geen gren
zen meer. Onvermoeid klinkt zijn
waarschuwende stem over de wereld.
Geen enkel terrein van het leven is
hem vreemd. Naast zijn hoogst ver
antwoordelijke taak als bestuurder
van het schip van Petrus, vindt hij
nog bijna dagelijks tijd om bij zijn
vele audiënties, over de meest uiteen
lopende onderwerpen, geleerden zo
wel als eenvoudige lieden, veelal in
hun eigen taal, toe te spreken en lei
ding te geven in de problemen, die de
wereld beroeren.
Deze, in de volle zin van het woord,
universele leidsman der
mensheid viert morgen zijn gou
den priesterfeest. Hij wenst deze dag
door te brengen in meditatie en gebed
om daaruit nieuwe kracht te putten
voor zijn taak van morgen.
Wij, Katholieken, rnoeten trots zijn
op zulk een herder. En daarom is het
ook ons aller dure plicht, ons in de
geest te verenigen met het gebed van
de paus om van God, Wiens plaats
hij hier op aarde voor ons bekleedt,
de kracht en het licht af te smeken
zijn zware ambt tot heil der gehele
mensheid te kunnen vervullen.
Een sterk gevoel van saamhorigheid
moge ons er toe brengen de hemel
gezamenlijk geweld aan te doen, op
dat onder de, naar wij hopen, nog vele
jaren van zijn bestuur, de verdwaalde
wereld eindelijk de weg terug vinde
naar rechtvaardigheid en liefde, de
weg terug naar God.
Gistermiddag arriveerde Z. K. H. Kroonprins Olav van Noorwegen met zijn
gemalin, Kroonprinses Martha, per K. L. M.Tvliegtuig uit Oslo op Schiphol, waar
zij door 7 K. H. Prins Bernhard werden verwelkomd. De Kroonprins zal Zaterdag
de doop verrichten van de „Oslofjord", die bij de Ned. Dok- en Droogdokmaat
schappij te Amsterdam op stapel staat.
Op een herdenkingsvergadering van
het technologisch instituut van Massa
chusetts te Boston heeft Winston Chur
chill gisteren zijn eerste grote rede ge
houden tijdens zijn tweede na-oorlogse
bezoek aan de V. S.
Sprekend voor 14 duizend mensen in
„Boston Garden" verklaarde Churchill,
dat Europa reeds enige tijd communis
tisch zou zijn geweest en Londen onder'
een bombardement zou liggen, indien
Amerika de atoombom niet zou bezitten.
Hij beschuldigde „de veertien mannen in
het Kreml" ervan, honderdduizenden
mensen in bedwang; te houden en naar
wereldheerschappij te streven.
„Over Europa hangt de schaduw van
de vrees. Op de vraag of wij de koude
oorlog winnen, moeten wij zowel naar
Azië als Europa zien. In Europa", zo zei-
de Churchill „is de positie met succes ge
handhaafd en duur betaalde tijd streed
aan de zijde van de vrede door de won
derbare inspanning van de luchtbrug".
Het ineenstorten van China noemde
hij de ernstigste ramp sinds het einde
van de tweede wereldoorlog.' Zij was
veroorzaakt door de „communistische
aanval en intrigue". Het absorberen
van China en India in een door het
Kreml beheerst communistisch impe
rium Z014 „onnoemelijk leed en bloed
vergieten over acht a negenhonderd
millioen mensen brengen." De eenheid
der Engels sprekende wereld „is onze
Tass, het officiële Sovjet-Russische nieuwsbureau, heeft hedenmorgen een
memorandum van de regering der Sovjet-Unie over het Atlantisch Verdrag
gepubliceerd. De tekst van het memorandum is gisteren toegezonden aan de
regeringen van de V.S., Engeland, Frankrijk, België, Nederland, Luxemburg
en Canada.
De tekst van het memorandum luidt
volgens Tass als volgt:
18 Maart publiceerde het ministerie
van buitenlandse zaken der V. S. de
tekst van het Noordatlantisch verdrag,
dat de regeringen van de V. S.. Enge
land, Frankrijk, België, Nederland,
Luxemburg en Canada over enkele da
gen voornemens zijn te ondertekenen.
Grote mogendheden als de V. S., En
geland en Frankrijk zijn deelgenoten in
het Noordatlantisch verdrag.
Het verdrag is dus niet gericht tegen
de V. S., Engeland of Frankrijk. Van de
grote mogendheden is alleen de Sovjet-
Unie uitgesloten van dc deelnemers
aan dit verdrag, hetgeen alleen ver
klaard kan worden door het feik dat
dit verdrag tegen de Sovjet-Unie is ge
richt.
Deelnemers aan het Noordatlantisch
Verdrag nemen uitgebreide militaire
maatregelen, die in genen dele gerecht
vaardigd kunnen worden door de be
langen van zelfverdediging dezer lan
den.
De verklaring voegt er aan toe, dat de
sluiting van het verdrag gemotiveerd
wordt door de zwakte van de organisatie
der V.N. en tegen het handvest ingaat.
Verder oefent zij critiek op het opnemen
van landen, die geen lid zijn van de
V.N.: Italië en Portugal.
De verklaring acht artikel 5 van het
Verdrag (eventueel gebruik van gewa
pende machten zonder enige goedkeu
ring van de Veiligheidsraad) in strijd
met artikel 53 van het Handvest (geen
gewelddadige handeling op grond van
regionale overeenkomsten zonder goed
keuring van de Veiligheidsraad).
De Sovjet-regering komt tot de vol
gende conclusies:
1. Het Noordatlantisch verdrag heeft
niets te maken met de doeleinden van
zelfverdediging der partijen, die door
niemand bedreigd worden, die niemand
voornemens is aan te vallen.
Integendeel, dit verdrag heeft een
klaarblijkelijk agressief karakter en is
tegen de Sovjet-Unie gericht, welk feit
zelfs door de officiële vertegenwoordi
gers van de aan het verdrag deelnemen
de staten in hun openbare verklaringen
niet wordt verhuld.
2. Het Noordatlantisch verdrag draagt
niet alleen niet bij tot het verstevigen
van vrede en internationale veiligheid,
hetgeen de taak is van alle leden van de
organisatie der V.N., doch is direct in
strijd met de beginselen en doeleinden
van het handvest der V.N. en leidt tot
ondermijning dezer organisatie.
3. Het Noordatlantisch verdrag is in
strijd met het in 1942 door Engeland
en de Sovjet-Unie getekende verdrag,
waarbij beide staten zich verplichtten,
samen te werken in het handhaven van
vrede en internationale veiligheid en
niet verdragen te sluiten of deel te ne-
4. Het Noordatlantisch verdrag is in
strijd met het in 1944 door Frankrijk
en de Sovjet-Unie getekende verdrag.
(Zelfde inhoud als het onder sub 3
genoemde).
5. Het Noordatlantisch Verdrag is in
strijd met de tussen de Sovjet-Unie, de
V. S. en Engeland gesloten overeen
komsten op de conferenties te Yalta- en
Potsdam en op andere conferenties van
de vertegenwoordigers dezer mogend
heden, gehouden zowel tijdens als na
de tweede wereldoorlog, waarbij de
V. S. en Engeland evenals de Sovjet-
Unie de verplichting op zich namen,
samen te werken bij het versterken van
algemene vrede en internationale vei
ligheid en bij te dragen tot het verster
ken van de organisatie der V. N."
1 XlltJb VUIUX cfgCU ÖJ.U1LCH VJ. UCC1 bC 11C-
«Un algemeen bewonderde, meester- I rnen aan coalities, die tegen de andere
Hike encyclieken in de grote sociale ondertekenende partij zijn gericht.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Droog weer met enkele overdrij
vende wolkenbanken en plaatselijk
ochtendmist. Matige en later vrij
krachtige wind tussen Oost en Zuid-
Oost. Vannacht op verschillende
plaatsen lichte nachtvorst. Morgen
overdag iets hogere temperaturen
ian vandaag.
Zon 6.14—19.14. Maan 7.21—0.00.
huidige redding, nu wij tegenover pro
blemen staan, die de gruwelijkste zijn
van alle, tegenover welke het Chris
tendom zich ooit geplaatst zag".
„Wij zien ons thans tegenover iets ge
plaatst, dat even slecht is als Hitier,
doch in sommige opzichten machtiger".
„Achter het Kreml", zo vervolgde hij,
„met zijn zendelingen in ieder land als
vijfde colonne, staat het grootste leger
van de wereld, in de handen van een re
gering, de imperialistische expansie na
streeft, zoals geen tsaar of keizer ooit
gedaan heeft". Churchill zeide te gelo
ven, dat oorlog niet onvermijdelijk is.
Men behoorde niet tot gewelddadige of
overhaaste actie over te gaan en men
moest hoop en geduld niet laten varen.
Er waren verschillende gunstige proces
sen gaande. Onder de stoot van het com
munisme sloten alle vrije landen zich
hechter aaneen dan zij ooit te voren de
den of konden doen. De reden was de
zware druk van buiten af.
„Indien er een zenuwenoorlog Is, laat
ons dan zorgen, dat onze zenuwen sterk
zijn en nog versterkt worden door de
diepste overtuiging van ons hart. Indien
wij standvastig bij elkaar blijven en in
geen enkele vorm de tyrannie en het
slechte bevredigen, zou het wel eens
kunnen zqn, dat niet onze zenuwen of
ons cultuurstelsel ineen storten. Dan zou
de vrede alsnog gehandhaafd kunnen
blijven.
Het zeker stellen, dat de zaak van de
vrijheid door alle hulpmiddelen, met
overleg en het tecpoosenr van hoge we
tenschap verdedigd was, gaf de beste
hoop, dat een derde wereldoorlog voor
komen zou worden. Dit zou het zeker
ste middel zijn om niet geknecht of ver
nietigd te worden. Churchill besloot zijn
rede met de woorden: „Laat ons dus
voorwaarts gaan bij het vervullen van on
ze opdracht en onze plicht, God vrezend
en niets andfcrs".
(Van onze correspondent)
Gisteren zijn te Utrecht de eerste officie
ren beëdigd van de Nationale Reserve.
Deze militaire plechtigheid, die werd bij
gewoond door de chef van de generale staf,
luitenant-generaal mr. H. J. Kruis, de bur
gemeester van Utrecht, jhr. C. J. A. de
Ranitz, en generaal b.d. L. W. Duymaer van
Twist, en tal van andere genodigden, gaf
als het ware de feitelijke erkenning aan het
jonge onderdeel van de Koninklijke Land
macht, dat onlangs voor de binnenlandse
veiligheid in het leven geroepen, werd. Drie
compagnieën van de NationAe Reserve,
hoofdzakelijk uit studenten bestaande, wa
ren aangetreden tezamen met de Konink
lijke Militaire Kapel.
Nadat generaal Kruis de troepen had ge
ïnspecteerd, werd onder het spelen van het
volkslied het KB. voorgelezen, waarna de
officieren de eed aflegden. Generaal Kruis
hield een toespraak, waarin hij er de na
druk op legde, dat de Nationale Reserve
niet een tweederangs instituut is, maar dat
zij een wezenlijk deel van de Landmacht
uitmaakt en een integrerend deel van onze
strijdmacht. Van de soldaten vroeg de ge
neraal de grootste mate van overgave. Hij
sprak de hoop uit, dat de regering en ons
volk er in "zullen slagen, de Nationale Re
serve verder uit te bouwen en dat men niet
zal wachten tot het laatste ogenblik.
Een défilé besloot de plechtigheid.
Abdoellah Zeki Polar, thans plaatsver
vangend secretaris-generaal van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken, is be
noemd tot gezaht in Den Haag. Hij volgt
Nedim Veysel Ilkin als zodanig op.
De Joegoslavische regering heeft gisteren de registratie van alle buiten
landers by de politie bevolen. Dit bevel viel samen met de onthulling dat
Rusland en zijn Cominform-sateUieten hun vroegere Cominform-bondgenoot in
diplomatieke quarantaine hebben geplaatst en in de afgelopen weken hun
ambassadeurs uit Joegoslavië hebben teruggetrokken.
Alle buitenlanders in Joegoslavië ontvangen nu op bevel van de regering
documenten die zq moeten gebruiken voor het reizen binnen het land of bij
het vertrek uit het land. Het schijnt hier om een tegen-maatregel te gaan
tegen infiltratie van anti-Tito elementen uit de naburige, by de Cominform
aangesloten landen.
Het ohofficiële diplomatieke embar
go van de Cominform van dezelfde
aard als dat hetwelk door de V.N. te
gen Spanje werd ingesteld kan men
zien tegen de volgende achtergrond vaif
belangrijke gebeurtenissen:
1. De bekendmaking, dat de Griekse
rebellenregering verbreed zal worden
en daarin Bulgaren, Albanezen en dis
sidente Joegoslaven zullen worden op
genomen, als onderdeel van een bewe
ging voor een „verenigd Macedonië".
2. Een scherp hoofdartikel in het or
gaan van de Joegoslavische communis
tische partij, Borba, waarin de poging
van Rusland om met kapitalistische me
thodes zijn bondgenoten economisch af
hankelijk te maken, wordt aangevallen.
3. Aankondiging dat een overeenkomst
van 1946 met Bulgarije werd opge
schort wegens „herhaalde aanvallen"
door Bulgaarse grenswachten op Joe
goslavische militie-mannen, die treinen
over de grens escorteerden.
4. Onthulling dat een „delegatie" van
Albanese „vluchtelingen" onlangs door
de minister van Binnenlandse Zaken
voor Servië is ontvangen.
5. Het groeiend geloof in ingelichte
kringen te Belgrado, dat Kochi Xoxe.
de Albanese communist no. 2, die on
langs door zijn chef, generaal Enver
Hoxa, is weggezuiverd, zich niet in de
gevangenis van Tirana bevindt, zoals de
Albanese radio te kennen had gegeven,
doch vrij is mogelijk in Joegoslavië.
Morgen is het vijftig jaar geleden,
dat Pans Pius XII priester ge
wijd werd. Dit feest zal over
heel de wereld herdacht worden als een
hulde aan de man, die niet door eigen
eerzucht, maar door Gods roeping aan
het hoofd kwam te staan van vierhon
derd millioen mensen. Mensen, die niet
door economische motieven, niet door
een verdedigingsblok of door terreur
bij elkaar werden gebracht, maar door
het bewustzijn van een goddelijke roe
ping, die over oceanen en ijzeren gor
dijnen heen een eenheid smeedt, zo
hecht, dat er geen onderhandelingen
en geheime diensten nodig zijn om ze
in stand te houden. Een eenheid, die
niet op en af gaat met de politieke
verwikkelingen en de opkomst en neer
gang der volken en der werelddelen,
maar die reeds twintig eeuwen hecht
is en hecht zal blijven tot het einde
der wereld. Geen der moderne macht
hebbers is in staat gebleken haar ten
onder te brengen, net zo min als hun
voorgangers het gekund hebben en hun
opvolgers er in zullen slagen Telkens
opnieuw tracht men haar te verstrik
ken in politieke verwikkelingen en
haar dienstbaar te maken aan mense
lijke doeleinden. Telkens opnieuw ziet
het er naar uit, dat men er in geslaagd
is, maar als de ineenstorting komt is er
slechts één die de ramp overleeft. En
dat is de Kerk van Christus.
„De oudste koningshuizen," aldus het
bekende woord van Macaulay,_ „zijn
slechts van gisteren, vergeleken bij de
lijn van Pausen. De lijn, die wij on
onderbroken terug kunnen trekken van
de Paus, die Napoleon kroonde in de
negentiende eeuw, tot de Paus, die Pe
pijn kroonde in de achtste. En tot ver
voorbij de tijd van Pepijn strekt deze
roemruchte dynastie zich uit. De repu
bliek Venetië volgt haar in ouderdom.
Maar de republiek Venetië was jong
vergeleken bij het Pausdom en de repu
bliek Venetië bestaat niet meer en het
Pausdom blijft. Het Pausdom blijft,
niet als een vervallen grootheid of een
antiduiteit, maar vol leven en jeu ad we
kracht."
De Kerk is een indrukwekkend iets.
Vrijwel iedere niel-gelovige is er be
ducht voor en voelt zich angstig als hij
aan haar denkt. Omdat er een kracht
van uitgaat, waar hij niet tegen opge
wassen is en die hij niet begrijpt. Om
dat die kracht een warmte in zich draagt,
die hij niet aanvoelt en een mildheid
waar hij buiten slaat. Iedereen bemerkt,
bijna instinbtief, in de Kerk een kracht,
die boven de menselijke uitgaat en er is
slechts een heel kleine zwenking nodig
om in te zien. dat deze kracht een god
delijke is, die overvloed van goedheid
en behulpzaamheid in zich draagt.
Toen, na de nederlaag in 1918, revo-
lutionnaire elementen Duitsland geheel
wilden ontredderen, hadden deze men
sen onder de rode vaandels het speciaal
gemunt op de.gezant van het Vaticaan,
die in München al zijn diplomatieke
kracht aanwendde om de vrede onder
de mensheid op een waardige wijze te
herstellen. Er vloog een 'oom tegen zijn
paleis en de scherven vielen op de les
senaar, waaraan een toekomstige Paus
zat te werken. Hij schoof ze wjzg en
schreef door. De toestand werd zo hache
lijk, aat geen van zijn bedienden meer
naar net postkantoor durfde, waar uage-
lijks nieuwe instructies uit Rome aan
kwamen. Toen ging Nuntius Pacelli zelf
er naar toe. Onderweg werd hij aange
houden en met straatstenen en revolvers
bedreigd. Het enige wat hij er tegenin
kon brengen was de mensen te vragen:
„Waarom doen jullie dat? Ik ben toch
jullie vriend. Want ik werk voor jullie
geluk". Dat dit gezegd werd is misschien
niet zo wonderoaar als dat het tevens
invloed had. De Duitse communisten
lieten een toekomstige Paus voorbijgaan
en beschouwden hem op dat ogenblik
als hun vriend omdat hij al zijn krach
ten inspande om het welzijn der mens
heid te bevorderen.
Dat is dertig jaar geleden. De vriend
schap is, tenminste van een zijde, be
koeld en de strijd speelt zich met meer
af op een straat tussen een pastorie en
een postkantoor, maar het is een wereld-
strijd geworden, die tot in de verste uit
hoeken geleverd wordt. En ook thans
spreekt de man, die de vrede als zijn
advies heeft gekozen: „Weten jullie dan
niet, dat wij eigenlijk hetzelfde nastre
ven: het geluk aan de mensheid?" G.
Naar wij vernemen is eerstdaags de
benoeming te verwachten van dr. R.
Flaes, thans gezant te Warschau, tot ge
zant bij het Noorse Hof en van de heer
G. P. Luden, thans gezant te Oslo, tot
gezant bij de Poolse republiek.
Er is meer kracht nodig tot ont-
beren dan tot gemeten.1
:A
