Stichter van Neerlands oudste abdij stierf
achthonderd jaar geleden
Plan Noord als woonwijk
Dit jaar goed fruitjaar?
De betekenis van het
MUSEUM VAN LOOY
Matthaus Passion
door de C. 0. V.
Buslijn 8 in ernstige overweging
genomen
Wie wint de pot?
J
3
RADIO
Als de natuur meewerkt
Vliegfestijn op vliegveld Hilversum
AGENDA'
Ten behoeve van bewoners nabij
Spaarndammerweg
j[
Norbertijnen in Abdij
te Heeswijk
Aanzienlijk verbeterd
Overval in speelhol
LUCHTPOSTPAPIER
Talloze vluchten
VRIJDAG 15 APRIL 1949
PAGINA 2
STAD EN OMGEVING
Levende kunst
ZwitsaletteiT
Wit-Gele Kruis
Gemeenteraad
Esperantocongres
H.S.V. „De Kampioen"
STOFZUIGERS
Techn. Bur. J. G. Kaasenbrood
Modernisering Modemagazijn
Belgen in Hillegom
Hockey-junioren in
V uurtor en-tour nooi
Gebedstent, waar de beschouwing in
vrede en rust zou glanzen
m
wfWm I
ZANDVOORT
Vijf jaar geëist tegen lid
„Abwehr stelle"
Burgerlijke Stand
Kantoorboekhandel DE R00IJ
NOORDWIJKERHOUT
Winkelweek
De opstelling van „Velsen
Dammers op tournee
Bij gelegenheid van de overname door
de gemeente brachten wij een be
zoek aan het huis van de schilder
schrijver Jacobus van Looy en werden
er bevangen door het odeur van toewij
ding dat bmnen deze ruimte hangt; de
vegetatie van deze toewijding aan de
persoon Van .Looy was belichaamd in
de stijl, waarin het museum-ter-eerbie-
dige-nagedachtems werd geëxploiteerd.
Mét de overdracht is de vegetatie opge
houden, maar het is de geur die er nóg
even is blijven hangen en waarvan wij
willen vertellen. Het bezoek is een dwa
len geworden van de geest, een dwalend
kijken onder beïnvloeding van het ge
voel, dat het heldere oog befloerst, en
het dwalen werd een mede-vervuld wor
den van de tragieke spanning, waarvan
dit huis vervuld is.
Het is de spanning, die ontstond door
de verwijdering tussen de pieuze bedoe
ling, waarop de bouw van het persoon
lijk museum is gefundeerd, en het ge
bruik, dat cr in de toekomst van ge
maakt gaat worden.
Met enige litteraire fantasie zou men
in de gescheurde muren, ontstaan door
reële spanning, een symbólieke betekenis
kunnen geven, waardoor de gemeente,
nu zij het voortbestaan van het museum
op nieuwe bedoelingen heeft gefundeerd,
omwille van het behoud van het ge
bouw, ook in feite de fundering zal moe
ten herzien.
In de tuin achter het woonhuis van de
kunstenaar is het museum gebouwd
met de zeer beperkte bedoeling van zijn
weduwe, een èciatante ruimte te schep
pen, waar het publiek de gelegenheid
kan krijgen het vrijwel volledige oeuvre
van de overleden Van Looy te bezichti
gen in een ceremoniële sfeer van wij
ding. Na haar dood, nu haast tien jaar
geleden, zou het de "«"meerite Haarlem
zijn. die dit eerbetoon aan Van Looy zou
moeten voortzetten. De gemeente echter
heeft de schenking om zekere voorwaar
den en uit practische overwegingen niet
aanvaard. Nu de gemeente thans toch
eigenares geworden is van huis, expositie
ruimte en een gedeelte van het oeuvre,
zal het museum niet meer in absoiute
zin de nagedachtenis van Van Looy
dienen, de nagedachtenis blijft er ook
in de naam aan verbonden, maar het
krijgt een ruimere bestemming; de eer
ste expositie nu brengt Van Looy als
gast in eigen huis en hier ontstaat de
spanning. Juist de eerste expositie te
wijden aan hem, voor wie het alleen
recht was voorbehouden, heeft twee
tegengestelde gevoelskanten.
Gast in eigen huis, knecht in de .eens
eigen zaak, ontheiligende commercieel-
gedirigeerde voeten m een boedelveiling,
het zijn vormen van die éne tragiek.
Wij houden ons buiten de redelijkheid
en het nuchtere verstand der motieven,
dit is een kwestie van sentiment, welker
beweging gelijktijdig tegengesteld is aan
de gang der practische gedachte.
Op „Jaapje" en .Jacob" zou thans 'n
afsluitend vervolg geschreven kunnen
worden. Achter de punt van de laatste
zin van het tweede boek. daar waar het
blad onbedrukt bleef wordt echter van
de 13e April 1949 af een nieuwe historie
geschreven, waarin de betekenis van
Van Looy getransponeerd wordt naar
het grotere terrein van het algemeen be
lang en al zou de schrijver Van Looy
als schilder geen enkele betekenis gehad
hebben, dan nog zou zijn betekenis voor
het Haarlemse culturele leven hier een
begin maken.
Het zal van het beheer der gemeente
afhangen, welke plaats het „Museum
Huis van Looy" in het culturele leven
gaat innemen; zeker is, dat een hogere
vlucht door deze stichting beter mogelijk
gemaakt wordt.
Haarlem leeft op de oude glorie en ge
tuigt hiervan in zijn wereldvermaard
Frans Hals-museum; dit leven is sinds
eeuwen: rentenieren. Dit vlaggeschip
mag zich vooral in de belangstelling van
vreemdelingen verheugen.
Thans heeft Haarlem zijn stedelijk
museum, waar aandacht geschon
ken kan worden aan de jonge
kunstperioden en vooral aan het wer
ken der levende kunstenaars; ook heeft
het een huis van waaruit de bemoeüngen
der overheid ten opzichte van le kunst
kunnen geleid worden.
Wij zijn daar zeer verheugd over, want
nu de liberale verhouding tussen overheid
en kunst mag geacht worden tot het ver
leden te behoren, nodigt (zo niet; nood
zaakt) bezitten van een zetel tot gebrui
ken en benutten.
Moge dit gebruik fris, ruim, breed ge
zien, ingrijpend en de kunst waarlijk ten
bate zijn. De Haarlemse bevolking zal
hier haar tête a tête met haar kunste
naars moeten kunnen vinden, en daartoe
zal zij de weg naar het „Museum Huis
van Looy" moeten leren, waartoe het
meest simpele middel een aantal rich
tingsborden is.
Het museum biedt door zijn Indeling
een expositiegelegenheid met mogelijk
heden, die als het ware op de behoeften
van het huidige Haarlem zijn afgestemd.
Centraal is de bovenlichtzaal gelegen,
niet groot, maar voldoende van afmetin
gen om schilderijen van een gewenste
afstand te kunnen bekijken. Aan beide
korte wanden loopt de zaal over in een
kabinet, het ene bij de ingang, het ande
re heeft een opgang naar een bescheiden
bovenruimte. In de lengterichting naast
de zaal is een ruime gang, die beide
kabinetten verbindt en waar tekeningen
in goed licht op de hand bekeken kun
nen worden.
De vaste inventaris wordt gevormd
door hetgeen 't in allerijl geïmproviseerde
comité op de veiling door de financiële
steun der burgerij hieft kunnen aan
kopen uit het oorspronkelijk bezit, men
zegt: het representatieve gedeelte. Het
speciale, zacht getinte licht, waarmee de
collectie-Van Looy in haar voormalige
staat hier werd beschenen, de aanhanke
lijkheid, waarmee zij hier werd omge
ven, de sfeer, waarmee de bezoekers
hier werden bekleed, hebben een subjec
tieve waarde gehad voor de waardering
van het werk. Het wegnemen van het
zachte licht der piëteit en bij een uit
stelling in de klare dag zou toch een
strengere selectie noodzakelijk gemaakt
hebben.
Al de subjectieve omhuivende gevoe
len van voorheen echter zijn de her
schepping van het gemoed, waaruit de
kunstenaar werkte. We durven zelfs
piëteit, liefde voor de kleine dingen,
aanhankelijkheid, kinderlijke ontroerin
gen en dierbare gevoelens elementen
noemen, waarmee het" werk van Van
Looy is gebouwd. Bij een bespreking van
de collectie zullen we hierop meermalen
moeten wijzen. L. T.
Z W I T S A L F a b r i e ii n A p e I a| o ori
BIOSCOPEN:
Rembrandt: De drie ondernemende meis
jes (a. 1.), 2, 4.15, 7 en 9.15 u.'K Cinema
Palace: Met twee Jantjes op stap (14 j.),
2, 4.15, 7 en 9.15 u.; Luxor: Sneeuwwitje
(a. 1.), 2 en 4.15 u.; De prinses en de
piraat (18 j.) 7 en 9.15 u.; Frans Hals:
Per luchtpost (14 j.), 2.30, 7 en 9.15 u.;
City: Tarzan in New York (14 j.), 2.15,
4.30, 7 en 9.15 u.; Spaarne-theater: De
duivels van het Wilde Westen (14 j.), 2.30,
7 en 9.15 u.
Vrijdag 15 April
Concertgebouw: C.O.V. en H.O.V. met
„Matthaus Passion", 7 uur.
Vrijdag 15 April
Stadsschouwburg: Toneelgroep Comedia
me,t „Nachtasyl", 7.30 uur.
Het Wit-Gele Kruis te Haarlem orga
niseert wederom een drietal moedercur
sussen van tien lessen, te beginnen op
Dinsdag 26 April, des middags van 2.30
tot 3.30 uur en des avonds van 8 tot 9
uur en Donderdag 28 April, .des avonds
van 8 tot 9 uur. Aanstaande moeders
en verloofde meisjes worden uitgeno
digd van deze voorlichting gebruik te
maken. De lessen worden gegeven in
het W.G.K.-huis, Kenaupark 15, alwaar
ook alle inlichtingen te verkrijgen zijn
Woensdag 20 April, 's middags om 2
uur, komt de raad van Haarlem in open
bare vergadering bijeen.
Door omstandigheden, buiten de wil
van het gemeentebestuur, kunnen de
congressisten niet ten stadhuize worden
ontvangen. Wel zal, namens het ge
meentebestuur, in de openingszitting op
Zaterdag 16 April het woord worden ge
voerd door wethouder D. J. A. Geluk.
Maandag, 2e Paasdag, om half tien zal
HSV De Kampioen op het bekende tra
ject in Haarlem-Noord haar traditionele
Paas-eierenrit houden, waarvoor jaarlijks
zowel van renners als publiek veel be
langstelling bestaat. Hiervoor schreven
alle bekende renners der vereniging
reeds in.
In Maart 1949 werden in de Stadsbi
bliotheek aan het Prinsenhof uitge
leend 13.066 werken, aan het filiaal 4342
werken, tezamen 17.408 werken (v. j.
17.042), waarvan 858 van de Muziekbi
bliotheek. De instellingen werden be
zocht door 5197 en 648 bezoekers en be
zoeksters, tezamen 5845 (v. j. 5829).
le KLAS MERKEN VANAF... ƒ94.00
Betaling in overleg.
Grote Houtstraat 131 - Telefoon 10271
(Adv.)
Met de interpretatie van de Matthaus-
passie heeft George Robert ons gelukkig
een ogenblik uit de rhythmische wed
loop die er aangaande tempi, of zo men
het opvatting wil noemen, van de vele
uitvoeringen, weer eens teruggebracht
naar een o.i. gezonde normale opvatting
aangaande dit oratorische oud-kerke
lijke werk van de Leipziger meester
J. S. Bach. We noemen deze opvatting
gezond George Robert geeft vocalisten,
koor en orkest de gelegenheid hun mu
zikale gevoelens te uiten, zonder, en
dit met nadruk, in een verromantisering
te vervallen die niet op haar plaats is.
Al het getheoretiseer over hoe of het
wel of niet moet, komt immers op de
achtergrond, als men maar muziek
maakt. Bach heeft geen rhythmische
oefeningen geschreven in de vorm van
een passie, naar zijn bedoeling is ge
weest zijn gevoelens van het lijdens
drama met alle uitbeeldingsmiddelen,
die hem ten dienste stonden in een
oratorium waarin zowel iets kerkelijks
als een brede volkseigen sfeer heerst,
zo groot mogelijk te ontvouwen. Wordt
en nu aan vertolkers de kans ontnomen,
door in een fel strak rhythme, waarin
nauwelijks gelegenheid is ook maar
enige uitbeelding te geven, dan kan dat
o.i. niet stroken met Bach's bedoelingen,
die toch ook, als wij, mens was. Daar
mee wil met gezegd zijn, dat wij iedere
willekeurigheid maar zonder meer moe
ten accepteren, als dit overdreven mocht
zijn. In ieder geval, dit was één der
grootste verdiensten van deze uitvoe
ring door het koor der C.O.V. Opmer
kelijk goede prestaties waren er trou
wens meer. Geen schreeuwende tenoren
of ruwe bassen en een mooi klinkend
sopranen- en altenkoor. Het was jam
mer dat door een onoplettendheid de
aanvangsmaten van het openingskoor
mislukten Gaandeweg ging alles beter,
én speciaal de choraler moeten ge
noemd worden, aoor subliem klank
gehalte. De solistische partijen werden
vervuld door Jo Vincent, Annie Woud,
Han Le Fèvre ^Evangelist en aria's), de
Christusparty door Guus Hoekman, en
de kleine partijen en bas-aria's door
Carel Willink. Dit geschiedde op pas
sende wijze in de sfeer van het geheel,
met een uitstekend debuut in deze om
geving van de bas Carel Willink. Op-
merkelyk was verder de speciale be
handeling van de orgel-continuopartij
door Dolf Hendrikse, iets geheel anders
dan men dat gewooniyk hoort, maar
zeker volop verantwoord. De H.O.V. en
enkele andere instrumentalisten kwe
ten zich behoorlijk van hun taak, even
als Hans Brandts Buys aan het clave-
cymbel
Alles by elkaar genomen, nogmaals
een gezonde uitvoering, die elke reactie
op welke opvatting dan ook uitsloot,
met als bezegeling veel verzorgde muzi
kale momenten, die de vele toehoorders
in de vereiste stemming wist te bren
gen. Op Goede Vrijdag vindt de tweede
uitvoering plaats met dezelfde bezetting.
JAN LAARVELD.
Het Modemagazijn Stoutenbeek op
het Plein heeft een uitbreiding en te
vens een vernieuwing ondergaan een
vernieuwing, welke het geheel gemaakt
heeft tot een „salon de mode" van grote
distinctie.
De binnenhuisarchitect A. Vermoien
heeft het interieur met veel smaak in
gericht, aangepast aan de zakeiyke,
maar toch sierlijke lijnen, welke de
Amerikaanse stijl kenmerkt. Het ver
bouwingswerk werd uitgevoerd door
Philips Bouwoedryf. De wanden zijn
van een nieuw soort gevlamd licht hout
vervaardigd. De verlichting, die met
overleg en met gevoel voor verhoudin
gen werd aangebracht, is verzorgd door
de firma Van Vuuren te Beverwijk.
:V, v,-A
De gemeente Hillegom heeft de door haar in gereedheid gebrachte demonstratie-
tuin voor bloembollen aan de Stichting Bloembollen Demonstratie Tuin overge
dragen. Deze tuin. die een voortdurende expositie zal worden van hetgeen er
met bloembollen kan worden bereiktzal eerst in 1950 haar volle schoonheid
kunnen laten zien, daar de bloembollen eerst in dit najaar zullen worden
geplant.. Een overzicht van de Demonstratietuïn op „Treslong" te Hillegom.
m
Nu de bussen van de N.Z.H.V.M. ge
durende een half jaar de enkele tram
lijn, die wij in onze goede stad rijk
waren, hebben vervangen en wel in een
behoorlijke frequentie, verdeeld over
zeven lijnen, heeft uw courant hieraan
terecht aandacht besteed. Er is veel
goeds over het busverkeer geschreven.
Niet dat een autobus nu per se gerieflij
ker zou zijn dan een moderne tramwa
gen, zoals wij die nu in Amsterdam
bijvoorbeeld op lijn 9 naar Watergraafs
meer kunnen zien lopen en zoals hij
ook in Den Haag aanwezig is. Neen.
hier kan de bus nog niet tegen op! Maar
een stad als Haarlem met haar nauwe
binnenstad is nu eenmaal niet geschikt
voor tramverkeer. En wat hadden we nu
aan zo n dood-enkele tramlijn die Noord-
Zuid liep en dan nog lang niet noorde
lijk genoeg? Nu zijn zo goed als alle wij
ken by het busverkeer aangesloten. Toch
zijn er nog wensen. Waar zijn die niet?
Bij het instellen van de diverse buslij
nen is zeker ook j rofijt getrokken van
de ondervinding, die men indertijd met
de Brockway-bussen in onze stad heeft
opgedaan. Daarom is het des te meer
bevreemdend, dat men nog buurten van
het busverkeer heeft uitgesloten, die
voorheen door de Brockway wél bediend
werden. Gedoeld wordt hier op de wijk,
die gevormd wordt door de straten nabij
de Spaarndammerweg.
Waarom veen lijn 8 In dienst gesteld,
welke bijvoorbeeld zou kunnen lonen
vanaf de Spaarnhovenstraat (oostzijde
nabij het Spaame), Spaarndammerweg
Zaanenlaan mar de Dehlistraat. die ook
een behoorlijke breedte heeft. Verder
naar Schaikburgegacht. Pretoriastr. en
via de zogenaamde Rosenhaghebuurt.
Vervolgens via het Frans Halsnlein naar
he* station. Deze liin zou dan doorge-
''okken kunnen worden naar de Grote
Markt en mogelnk langs Damstraat,
Snaame. Torfmarkt. Herensingel, Am
sterdamsevaart, Amtserdamse Buurt naar
Zomervaart.
Door het in dienst stellen van een der
gelijke lijn zouden vele mensen, die nu
niet van het busverkeer kunnen profite
ren, het wel kunnen doen. Wat heeft bij
voorbeeld een bewoner van de Scheper
straat, van de Dehlistraat, enz. aan een
bus, die over de Rijksstraatweg loopt,
als hij naar de stad moet? Hij moet
dan eerst als hij wel met deze bus
gaat een wandeling maken naar de
Rijksstraatweg. Hij kan dan even goed
maar rechtdoor naar de stad lopen. Wan
neer volgend jaar de 400 huizen gebouwd
worden aan de Jan Gijzenvaart nabij de
Spaarndammerweg zal deze lijn nog ur
genter worden. Maar waarom daarop ge
wacht? Het behoeven nog geen Crossley-
bussen te zijn; de kleinere Fordbussen
zullen het wellicht ook wel aankunnen.
De hier bedoelde lijn kan eventueel nog
worden doorgetrokken over de Spaarn-
dammerbrug en Vondelweg naar de
nieuwe bebouwing, die in het uiterste
Noorden van de stad is verrezen
Dit is niet bedoeld als critiek. Er is
veel gceds te vertellen over het busver
keer, docli dit sluit niet in, dat men geen
wensen naar voren zou mogen brengen.
Zou men bovengenoemde in te stellen
buslijn om het kwartier laten lopen,
reeds dan zouden vele mensen er mee
geholpen zijn. Wij zijn benieuwd hoe
de'N.Z.H. hiertegenover staat.
De directie van de N.Z.H.V.M. heeft
ons het volgende geantwoord:
De behoefte aan een buslijn 8, welke
nog enige wijken in Haarlem zal ont
sluiten, heeft onze belangstelling en
maakt een ernstig punt van overweging
uit. -j
Een definitieve beslissing zal zeer ze
ker vóór de winterdienstregeling (Octo-
b°r 1949) worden genomen.
Hoe deze uitvalt kunnen wij nu nog
niet mededelen, maar de inzender kan
er van verzekerd zijn, dat wij de uit
breiding van de stad op de voet zullen
volgen.
Het Olympisch Stadion is voor 30
April, als er ter gelegenheid van de
verjaardag van Koningin Juliana Carel
Briel's nieuwe spel „Wie wint de pot?"
wordt opgevoerd, reeds zo goed als
uitverkocht. Ook de verkoop van loten
gaat vlot: van de 480.000 zijn er nu
300.000 aan de man gebracht. Zoals men
vvee.t komt het volle bedrag van ieder
lot. 50 cent, geheel ten goede aan het
zwakke kind. Ongeveer vijf en dertig
liefdadige verenigingen zijn bij een en
ander ingeschakeld. Loten zijn nog
verkrijgbaar bij alle winkels van Al-
bert Heijn.
Over het spel zelf kunnen wij nog
mededelen dat de sprookjesstoet van
Circus Strassburger aan het slot voor
afgegaan zal worden door het enige be
reden harmonie-gezelschap dat ons land
nog kent.
In de grote lichthal van de Amster
damse „Byenkorf" worden tenslotte
dezer dagen het peperkoekenhuisje en
de costuums. die in het spel gebruikt
worden, tentoongesteld
Belgische oud-strijders zullen Zondag
24 April een bezoek brengen aan de bol
lenvelden en om 12 uur dor de burge
meester ten gemeentehuize ontvangen
worden.
Twee meisjes-junioren-elf tallen van
DEM-hockey zullen op Tweede Paas
dag deelnemen aan het Vuurtoren-tour -
nooi te Den Helder. Waarschijnlijk zqn
dit de laatste wedstrijden, die deze ju
nioren in het seizoen spelen.
RADIO-EN GRAMOFOONSPECtALtST
5R0OTE HOUTSTRAAT 108 TELIJM6 HAARLEM
(Van onze Brabantse redacteur)
De stichter van de oudste Nederlandse Abdij, Fulco van Berne, moet een dappere
en driftige man geweest zijn. Hij bezat een kasteel te Berne bij Heusden, dat op
de grens lag van verschillende gebieden, zodat hij steeds temidden van het vuur
zat, wanneer zijn buren de heer Van Heusden, de hertog van Brabant en de
graaf van Gelre elkaar bekampten. Maar ook hij zelf had de nodige vaardigheid
om met krijgstuig om te gaanzijn leven is nu niet direct voorbeeldig geweest.
Hoe kicam hij er tenslotte echter toe een abdij te stichten? Zijn huwelijk met Bescela
van Somcren bleef kinderloos. Niet wetend wat er na zijn dood met zijn bezit
tingen zou moeten gebeuren, ging hij naar de prelaat van Rolduc, die hem de
raad gaf zijn kasteel tot een klooster in te richten.
- de Beste Merken
in prijzen van 105.580.
RADIOGRAMOFOONS
in verschillende uitvoeringen.
PICK-UP COMBINATIES
PLATENWISSELAARS
ELECTRISCHE GRAMOFOONS
KOFFERGRAMOFOONS
LUIDSPREKERS
DROOGSCHEER APPARATEN
Philips' PHILISHAVE
Alle benodigdheden voor
RADIO en GRAMOFOON
Het Oude Vertrouwde Adres
Gevestigd sedert 1913
(Adv.)
V f V» --
't T A.*».
De abdij van Heeswijk.
Van Rolduc uit zond men een aantal
kloosterlingen. De eerste, maar zij
werden weer teruggeroepen. Fuloc
ging nu naar Mariënweerd in de Be
tuwe, waar sinds 1129 een Norbertijner
Abdij bestond, de derde, die door de
H. Norbertus gesticht was. Hij bewoog
Everardus een aantal andere praemon-
stratensers naar Berne te sturen.
Daarmede werd de stichting van de
Norbertijner Abdij in 1134 eer
feit!
De bisschop van Utrecht, Andreas
van Cuyck, bekrachtigde deze stich
ting met een oorkonde, waarin wij
De woonwijk welke als „plan Noord"
bekend staat, was voorbeen altijd min
der in trek voor bewoning, voorname
lijk door de verwijderde ligging van
het dorp omdat men altijd de spoorbaan
moest passeren en daarna de voetbal
terreinen van „Zeemeeuwen" om in de
woonstraten te komen. Hierin is nu
grote verbetering gebracht. De woning
bouwvereniging heeft in deze wjjk na
de bevrijding grote activiteit ontplooid,
waardoor het aanzien van de wyk aan
merkelijk is verbeterd.
Eerst door de bouw van 18 woningen
aan de Helmerstraat; hiervoor werd
benut een tussen de bebouwing braak
liggend terrein, waardoor dus tevens
een tocht- en stuifgat gedicht werd. Nog
belangrijker was de stichting van een
complex van 61 woningen op de voor
malige voetbalvelden aan de Potgieter-
straat. De zeer geslaagde architectuur
van de heer van Asdonk kan men ook
vanuit de trein bewonderen. Als de
daar geprojecteerde plantsoenen ge
reed zijn, zal eerst met recht van een
vergroting van het dorpsschoon kunnen
gesproken worden.
Over plantsoenen gesproken: het
plantsoen op het Burgemeester Beeck-
manplein was door de vernielingen van
de jeugd een doorn in 't oog geworden.
Van gemeentewege heeft men nu het
Voor het Amsterdamse Bijzondere Ge
rechtshof had zich gisterochtend te
verantwoorden de 36-jarige J. van V.
uit Amsterdam, die in Amsterdam en
Brussel van Mei 1943 tot Mei 1945 dienst
had gedaan bij de Duitse „Abwehrstel-
le". Als zodanig had hij" volgens de dag
vaarding een opleiding genoten voor
sabotage-agènt.
Voorts had verdachte in Maart 1945
teramen met enkele andere leden van
de Abwehrstelle een overval gepleegd
op een speelhol in de Vondelstraat te
Amsterdam teneinde zich meester te
maken vanhet geld dat de bezoekers
bij zich zouden hebben. Tqdens deze
overval heeft een der leden van de
de Abwehrstelle, de 30-jarige F. I in
het huis iemand doodgeschoten. Ver-
dachte's lezing van de overval is de vol
gende; Hij was in contact met een ze
kere E., een inwoner van Amsterdam,
die Joodse onderduikers huisvestte. Deze
E. nu was in moeilijke financiële om
standigheden geraakt, doordat het De-
visenschutzkommando hem bijna al zijn
geld had afgenomen. Hij moest echter
voor de onderduikers zorgen en zocht
een uitweg. V. had hem gezegd, dat hij
in contact stond met de illegaliteit en
dat hij wel een middel zou kunnen vin
den om te helpen. V. zou namelijk met
een illegale groep een overval plegen
op het hem door E. aangewezen speel
huis. E. die zelf voordien een geregeld
bezoeker was van het bewuste perceel,
heeft toen V. de weg erheen gewezen.
De overval geschiedde, doch het was
geen illegale groep, die het deed, doch
een aantal leden van de Abwehrstelle,
volgens V. allen lieden die op het punt
stonden naar de kant der geallieerden
over te lopen. Tijdens de overval ge-
droeger de heren zich nogal nerveus en
tydens de fouillering der slachtoffers
schoot een der handlangers, I, met zijn
revolver een der gasten neer.
De procureur-fiscaal mr. S. J. Tim-
menga, hechtte niet veel geloof aan de
verklaringen van V., hoewel deze door
de getuigen (andere leden van de over-
valgroep, en ook I. en E.) werden be
vestigd. Hij eiste, 5 jaar met aftrek van
dc tijd doorgebracht in preventieve de
tentie en ontzetting uit de rechten voor
de tijd van het leven. Uitspraak volgt
op 28 ApriL
plantsoen geheel omgespit. Er zal een
grasgazon worden aangelegd, dat in öe
hoede van het publiek wordt aanbevo
len.
Inmiddels is de woningbouwvereni
ging begonnen met de bouw van 9 ar
beiders- en 20 middenstandswoningen
aan de Vondellaan-Nic. Beetslaan. De
laatste zullen ais „duplex"-woningen
worden gebouwd, zodat in totaal 49
woningen gereed zullen koipen; naar
verwacht wordt in Augustus of Septem
ber
De woningbouwver. gaat rusteloos
voort de volkshuisvesting te behartigen.
Het bestuur heeft nu het oog laten val
len op de terreinen tussen het voetbal
veld van „Zandvoortmeeuwen" en de
Vondellaan en de van Lennepweg. Dc
heer Stevens, architect te Haarlem, ont
werpt hiervoor mopaenteel plannen wel
ke in de komende jaren geleidelijk tot
uitvoering zullen komen. Deze archi
tect, die grote bekendheid verwierf
door de bouw van het Gasthuishofje te
Zandvoort. zal er zeker naar streven
ook het uiterlijk van deze woningen aan
hoge eisen te doen beantwoorden. Het
schijnt in de bedoeling te liggen, de
dennenaanplant ter plaatse en daardoor
de landelijke aanblik zoveel mogelijk
te behouden.
ZANDVOORT GEBOREN: H. L.
Hildering en M. J. van Zanten, cc; C. W.
van Eldik en H. G. van Egeren, d; J. J.
Veldwisch en E. A. Vossen, z; A. Paap
en E. Willemse, g; F. M. van Deursen en
A. Jansen, z; D. Muller en N. E. Oor
beek, z; J. de Jong en D. Koper, d; S. A.
Sjerps en A. M. van der Meij, d; W. Ko
ning en M. Bos, d.
ONDERTROUWD: G. C. Kramer en J.
van der Mije; E. Stammis en P. Keur.
GETROUWD: P. K. van der Waals en
A. P. Koning; A. J. van der Moolen en
E. Koper; P. de Jong en W. M. Meijer.
OVERLEDEN; E. Paap, 50 jaar.
ANEGANG 14 - TEL. 11963 - HAARLEM
(Adv.)
lezen, dat „Berne een gebedstent zou.
zijn, waarin het purper der beschou
wing zou glanzen in vrede en rust- en
het licht van een heilig leven naar
alle zijden zou uitstralen." Fulco zelf
werd in zijn abdij een eenvoudige,
minzame kloosterbroeder. Nog vijf
tien jaren heeft hij in alle nederig
heid geleefd. In 1149 stierf hij en dit
feit zal in Nederlands oudste abdij
op 12 April herdacht worden.
Beeldenstorm en reformatie trokken
voorbij, maar de abdij bleef.
In 1572 werd ze door de Geuzen ver
woest. Het convent vluchtte naar Den
Bosch, van waaruit het in 1629, bij de
inname der stad wederom moest vluch
ten. In een klein slot in Heeswijk nam
het zijn intrek; het was een bezit van
de abdij van Berne. Maar ook hier was
het in die dagen voor de reguliere ka
nunnikken van St. Norbertus niet vei
lig. Tenslotte namen zij de wyk naar
Vilvoorden in België, waar ze echter
geen abdij stichtten, omdat men Neder-
1- - -1 niet prijs wilde geven. Er waren
in de loop der jaren reeds een aantal
parochies gesticht, die vanuit Vilvoor
den werden bediend.
Tot 1857 bleef de toestand zo. Toen
werd door toedoen van Mgr. Zwijsen
het abdijleven weer hersteld. De Nor
bertijnen namen weer hun intrek in
het kleine slot te Heeswijk, dat sinds
dien is uitgebreid met een aantal ge
bouwen en uitgroeide tot het grote com
plex, zoals het nu even buiten het lan
delijke Brabantse dorp Heeswyk tussen
de hoge bomen ligt. Ongeveer 200 be
woners heeft de abdy van Berne en
daarmee is zij de grootste abdij van Ne
derland.
Vraagt men aan een Norbertijn wat
nu eigenlijk het doel is van de orde en
op welke wyze dit gerealiseerd wordt,
dan is zijn antwoord even verrassend
als simpel: „Wij hebben hetzelfde doel
als de H. Kerk heeft". Toen Norbert van
Gennep in 1121 te Prémontré .de orde
stichtte, had hij geen ander ideaal-voor
ogen dan de Kerk heilige priesters te
schenken. Hij wilde, dat zijn volgelin
gen reguliere kanunnikken zouden zijn,
bij wie het kerkelijk leven de eerste en
dominerende bron zou zijn voor hun
eigen geestelijk leven.
Het koorgebed, dat vijf volle uren van
de dag in beslag neemt, beheerst eigen
lijk de hele dag, die geheel naar dit
koorgebed is geregeld. Het apostolaat
sluit zich hierbij aan. „Wij", zo zegt de
Norbertijn, „blijven het evenwicht be
waren tussen het beschouwende en het
actieve leven." Wie de figuren kent, die
zij bezielden, wie weet, hoe de Norber
tijnen van Berne honderden jaren lang
een tiental parochies in het bisdom Den
Bosch bedienen; wie hun missie kent in
India met als centrum Jubbelpore, die
heeft de tastbare bewüzen. dat deze
priesterorde inderdaad aan de beide as
pecten van het kanunnik-zijn de volle
waarde geeft.
Haar liturgisch apostolaat is niet de
geringste onder de actuele vormen van
zielzorg!
H0UT5TRAAT166
Houtbrug
(Van onze redacteur)
.Wanneer de natuur ons hevige nacht-
Torst bespaart, dan bestaat er goede
hoop dat dit jaar 'n maximum fruitoogst
zal opleveren. Alle gewassen zqn zeer
goed gezet. Ons land zal dit jaar waar
schijnlijk 300.000 ton fruit produceren."
Aldus de Rijkstumbouwconsulent voor
de Betuwe, Maas én Waal, ir. Van Stni-
venberg. Deze grote oogst zal ongetwij
feld van grote invloed zijn op de prijs
waarvoor het fruit deze zomer zal wor
den aangeboden. Er zal voldoende zijn
om de bevolking gedurende het gehele
jaar te voorzien. In het afgelopen jaar
zijn daarom enkele nieuwe koelhuizen
gebouwd.
De zomer van het vorige jaar is uiterst
ongunstig geweest voor het fruitteeltbe-
drijf. Niet meer dan 80 tot 90.000 ton kon
worden geplukt, waardoor de prijzen
hoog bléven. Tevens werd door verschil
lende boeren het afgelopen jaar een
kunstmatige schaarsteperiode gekweekt,
omdat zij veel van hun fruit in de koel
huizen opsloegen. Deze speculatie had
tot gevolg dat én de afgelopen zomer én
de daaropvolgende winter zeer weinig
fruit beschikbaar was tegen zeer hoge
prijzen. Ook de fabrieken hebben van deze
handelwijze groot nadeel ondervonden,
omdat er te veel fabrieksfruit als con-
sumptiefruit weg ging, daar de bevol
king het kwaliteitsproduct niet kon be
talen.
In vergelijking met de fruitaanplant
van voor de oorlog, is deze thans gewel
dig uitgebreid. In de laatste 10 jaren
werden niet minder dan 10.000 H A.
nieuw beplant. Deze groei van de Ne-
Aan de bloemen-winkelweek doen 32
middenstanders mee. De opening vindt
Zaterdagmiddag plaats. Deze winkel
week eindigt op Zaterdag 23 April. Iede
re winkelier heeft prijzen beschikbaar
gesteld. Voor elke gulden, welke wordt
besteed in een der deelnemende winkels,
ontvangt de klant een genummerde bon,
afgestempeld met de firmanaam van wie
de bon wordt ontvangen.
Maandag 25 April a.s. zal de trekking
plaats hebben onder leiding van de heer
Algera en onder toezicht van de Rijks
politie. De uitslag wordt in de etalages
bekend gemaakt.
derlandse fruitstand zal nog blijven toe
nemen, totdat de fruitprijzen zulle»
zakken. Al mag deze uitbreiding va»
10.000 H.A. veel lijken, verschillende
boomgaarden raken uit de productie-
Overigens wordt er veel gedaan om d«
levensduur van de fruitbomen te verlen
gen.
Ir. Van Steenberg zeide de toe
komst voor de Nederlandse fruitteelt
geenszins donker in, indien onze na
tionale economie op peil zal blijven>
zodat de grote massa fruit zal kun
nen blijven kopen. Want per slot van
rekening moet de fruitteler het van
de gewone man hebben, die met
zijn gezin wekelyks verschillende
kilo's fruit nodig heeft.
Daarom is het streven van de fruit
kwekers er op gericht een kwaliteits
product te brengen, dat tegen een
laag mogelijke kostprijs verbouwd ka»
worden. Het gaat er om dat Nederland
een kwaliteitsproduct kan leveren-
Vooral in het kader van de Benelux lS
dit belangrijk, omdat België wel over
een gelijk aantal boomgaarden beschikt
als Nederland, maar fruitrassen levert
van veel minder kwaliteit en slechter
smaak.
Ook de fruitverwerkende industrieën
zijn van goot belang. Speciaal de sapbe-
reiding is van veel betekenis. In onS
land wordt slechts een onderdeel va»
een liter fruitsap per inwoner verbruikt»
terwijl in Zwitserland ruim tien liter!
per jaar door elke zwitser wordt
geconsumeerd. „Ons volk, dat woont i®
een van de eerste fruitlanden van de
wereld moet nog leren fruit te eten-
Het moet ook het fruit nog leren ken
nen, omdat het al te vaak door handig^
handelaars met zgn. kwaliteitsfruit wordt
bedot." Ir. Van Stuivenberg haastte zichj
hier echter bij te zeggen dat langzamer-]
hand op dit gebied de Nederlander wil
zer gaat worden.
Tweede Paasdag gaat het eerste elf'
tal van „Velsen" naar Gouda om zie»
te meten met O.N.A. Velsen komt
in de volgende opstelling:
Doel: C. Demmers, achter: C. TrornP
Jr. en J. W. Kuypers, midden: B. WÜ
ker, J. Th. Nijssen en J. v. d. End»
voor: J. Ninaber, A. Hogendijk, C. Brui'"
J. Bakkum en T. Tromp Sr.
De Goudse ploeg heeft nu drie ja®
achtereen het kampioenschap van d*
derde klasse behaald en is dus zeer b®.
ggrig ditmaal eindelijk te promoveren-
Dè Velsenaren zullen het er dus n1®]
gemakkelijk krijgen, maar de mogelijk
heid is niet uitgesloten, dat de dreig1»?
van 't derde-klasserschap hen tot gr°
daden zal inspireren.
De komende maanden zullen in ons
land talloze vliegevenementen worden
georganiseerd, waarvan ook het Gooi
zijn deel zal krijgen. Reeds op 23 April
wordt het seizoen geopend met de wed
strijd om de wisselprys. de „Zilveren
Vleugel van Amsterdam", georganiseerd
door de Amsterdamse Aero Club en de
Gooi-Stichtse Aero Club. De deelnemen
de sportvliegers zullen een voorgeschre
ven route van hoogstens 300 km. boven
Nederlands grondgebied moeten vliegen
met als uitgangs- en eindpunt het vlieg
veld „Hilversum". Op deze route worden
tussenlandingen gemaakt en moeten con-
tröle-punten gepasseerd worden; de
wedstrijd is er dus een, waarbij naviga-
tiekennis en vliegvaardigheid de ver
eisten zyn.
Gedurende het seizoen zal het publiek
op verschillende vliegvelden in ons land
vliegfeesten kunnen bijwonen, waarbij
demonstraties, lucht-acrobatie en soms
ook zweefvliegen of parachute-springen
te bewonderenjeullen zijn. Op 7 en 8 Mei
vallen de openingsfeesten van het vlieg
veld Ypenburg, op 26 Mei komt er een
vliegfeest op het Eindhovense vliegveld
Welschap, in Juni wordt het vergrote
Zuid-Limburgse vliegveld Beek geopend,
hetgeen gepaard gaat met de nodige
festiviteiten, terwijl op 20 Augustus een
vliegfeest wordt gegeven op het sport-
vliegveld Hilversum
Een andere traditionele rondvlucht, die
ook dit jaar weer zal worden gehouden,
is de Ameidevlucht, waarmee op 15 Sep
tember het seizoen wordt gesloten. Het
uitgangspunt is ook nu weer vliegveld
Hilversum. De wisselprijs voor deze
wedstrijd, waarbij het ook al weer gaat
om behendigheid en goed navigeren,
werd indertijd beschikbaar gesteld door
burgemeester Luyendijk van het plaats
je Ameide, dat niet ver ten Oosten van
Schoonhoven aan de Lek ligt. Deze
sportvliegende burgervader won het vo
rig jaar zijn eigen beker.
De Koninklijke Nederlandse Vereni
ging voor Luchtvaart organiseert dit jaar
voor haar modelvliegtuigbouwers meer
wedstrijden dan er in énig voorafgaand
seizoen zijn gehouden.
Zoals elk jaar opent het seizoen met de
Distrietswedstrijden, die op 26 Mei, He
melvaartsdag, gehouden worden. Zij
hebben plaats op de volgende terreinen:
Wasblik bij Bussum, Rechte Heide bij
Tilburg, Huzarenheide bij Roermond, Ro-
zendaalse Heide bij Velp, op het vlieg
veld Eelde bij Groningen en de Bor-
keld bij Goor. Door een puntenwaarde
ring komen de beste deelnemers in de
Nationale Kampioenschappen, die op 21
Augustus te Ermelo worden gehouden.
17 Juli zal op het Wasblik bij Bussum
een grote Landelijke Open wedstrijd te
zien geven. Alle typen modelvliegtuigen
zullen dit jaar te zien zijn: model-zweef
vliegtuigen, modellen met rubber en met
„echte" motor, modellen door de deel
nemer zelf aan stalen lijnen bestuurd ®a
tot grote snelheden in staat. Voor de laa'
ste drie typen zyn nog speciale we9<
strijden geprojecteerd op 19 Juni en i.
September. Een wedstrijd geheel vo®
lijn-bestuurde modellen vindt plaats
Tweede Paasdag te Den Bosch.
Ook de bij de K.N.V.v.L. aangeslof®^
luchtvaartclubs hebben voor het kome»
seizoen wedstrijden uitgeschreven;
noemen hier de grote JubileumwedstrU
van de Haarlemse en Zaanse Luchtva®
Clubs op 26 Juni (Het Wasblik) en
beroemde wedstrijd om de Resident'®^
bekers van de Haagse Luchtvaart Clu
op 2 October.
De wereldkampioen en kampioen v'
Nederland P. Roozenburg won-.
Hoornaar in 2 uren tijds een b»
partij. Daarna gaf hij simultaan
46 borden en won in 2% uur 32 Vgf
tijen, speelde er 9 remise en yeu
er 5, hetgeen een gemiddelde is jeu
80 pet. In Gouda speelde hij 34 Pa£ ie'
simultaan, won er 29, maakte er
lijk en verloor één partij. Dat is 0u
91 pet. van de punten. Vervolgens
hy te Gouda een blindpartij van JtLel»
Jong Johzn., uit Ouderkerk a/d ,jef
In Rijswijk (Z.-H.) hield R. C.
een causerie voor de Rijswijkse piv
club en te Barneveld simultaneerae ,)-
J. Ham uit Rotterdam tegen 23
nemers. Resultaat 16 gew„ 4 re' jy
verl. of 80 pet. Na afloop een »e
stratie.
