Berlijnse blokkade eindigt 12 Mei
VERDEELD JERUZALEM WACHT
OP ZIJN BESTEMMING
Haarlem herdacht de gevallenen
Vliegtuig bij Turijn neergestort
Coöperatieve beweging uit
misnoegen tegen Labour
Elf dagen later begint te Parijs
een
conferentie der Grote Vier
in Duitsland is
textiel vrij
Besprekingen met
republ. delegatie
Voedselprijzen schrikbarend hoog
in de „nieuwe stad"
Alle passagiers o.w. spelers van Ital.
voetbalteam om het leven gekomen
Willem Barendsz"
Zondag terug
Tot hoofd en hart
onderzoek naar
moord op Bernadotte
OVEREENSTEMMING OVER STATUÜT VAN EUROPA
Ondertekening vindt
hedenmiddag plaats
Herdenking te Berlijn
Het weer.
Politiek {Ier Ver. Staten
tegenover Spanje
Stille tochten naar de ereplaatsen
TEGEN TORENSPITS VAN
KATHEDRAAL GEBOTST
DONDERDAG 5 MEI 1949
BbR£AUX van redactie en administratie
73ste JAARGANG No. 24453
Voorbereidende conferentie te
New York begonnen
GENERAAL CLAY ZIET
DE VICTORIE
li"
lJ gaf bevel tot de luchtbrug
iÜn
»lu,
HANgtsJAU gevallen
Jk
QsÜng onder zware druk
De
*u,s v
Overleg op informeel plan
Koninklijke hulde
VLUCHTELINGEN
KEREN TERUG
Het is thans bijna een jaar geleden
In Noord
Pater Hutjens
Rumoer rond een film
Amerikaanse Jening aan
Joegoslavië?
Incident tijdens
twee minuten stilte
!f
De regering moet
voorzichtig worden
Tol SmEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Ahü Redsctie 21544; Advertenties 21543
«Donnememen 20800 Postgiro 143480
J antoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45,tel.399S
[*fecteur: 3. 3. W. Boerrlgtei.
Hoofdredacteur: Drs. H. WM. van Run,
wnd. hoofdredacteur: MV. Severia
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-^
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief Omroepers Ié cents oer m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave ven
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per weeïg
f 1.52 per maand, f 4.55 per IrwartaaL
4e hi^W ^orIi wordt gemeld, dat de vier mogendheden zjjn overeengekomen
I,.: okkade van Berlijn op te heffen en een bijeenkomst van de raad van
De hi s van Buitenlandse Zaken te houden.
Van ™®kkade zal 12 Mei beëindigd worden en 23 Mei zal een bijeenkomst
hni.,1 ministers van Buitenlandse Zaken van de Grote Vier te Parijs ge
iden worden.
o^rote Vier hebben gistermiddag in New York overeenstemming bereikt
'iibs i'0 belangrijke principiële kwesties betreffende opheffing van de Ber-
lü Wokkade en een bijeenkomst van de raad van ministers van Buiten-
Tev 6 der Grote Vier.
in0 ®ns werd ^besloten, dat de verkeersrestricties, die door de Westelijke
Wnwiend'leden zi'n ingesteld, tegelijkertijd met de Russische blokkade zullen
raen opgeheven.
Dl een gisteren na de bijeenkomst
an de Grote Vier te New York uit-
kïfeV(jn communi<ïué wordt ver-
^."Er zijn bepaalde details nog in stu-
Ovp maar er kan worden gezegd, dat
wanstemming is bereikt, dat alle in
het opgelegde beperkingen, die
hehi °nderwerp van deze besprekingen
hen gevormd, wederzijds zullen wor-
,2 opgeheven,
fein een tussenperiode zal er een bij-
Van S,mst van de Raad van Ministers
hen Ru'tenlandse Zaken worden gehou-
kin raad zal kwcsties met betrek-
tot Duitsland bespreken en proble
men'-. die ontstaan uit de toestand te
Befj;-n' met inbegrip van de valuta te
he^v, v'er vertegenwoordigers koesteren
W ,°P. dat de overblijvende detail-
he ®sties in zeer korte^tijd kunnen wor-
gerepeld 1 Tndien deze details snoe-
geregeld: Indien deze details spoe
ij's geregeld worden, is het de bedoe-
dat er morgen 12 uur G.m.t. (13.00
eg! Red- tijd) tegelijk in de vier landen
tr., communiqué wordt uitgegeven be
ttende de overeenstemming,
j. tidier, het nodig blijkt een verdere
ie ?reking "van de overblijvende details
bóuden, zal zulk een bespreking
fden gevoerd in de nabije toekomst".
e Duitse economische raad voor de
tf:,°he heeft gisteren besloten de dis-
t.i'°Utie van textiel en schoenen te be
rt,?11 gen. Als reden wordt opgegeven,
h* de grpndstoffenvoorraden en de
ri, ductie zodanig zijn toegenomen, dat
C Voorraden thans groter zijn dan de
toEjaande vraag. Ofschoon aan de be-
kihtten van &rote gedeelten der bevol-
|]e?S nog niet is voldaan, is dit meer
êevolg van gebrek "aan koopkracht
1 ven gebrek aan goederen.
In
heeft een Opport aan de Veiligheidsiaad
kia de Israëlische gedelegeerde Eban ver-
^èr-rt ^at zi.1n regering de moord op Graaf
acJ°tte niet beschouwt als een gesloten
"dertl. rï°ch het onderzoek voortzet, opdat
die zich aan de misdaad hebben
oe-
SchSenen
Semaakt, worden gevonden en
regering is het eens met de bevindin-
dat V-an speciale militaire gerechtshof,
hei(jlllet in staat was geweest met zeker-
&ernVas* te stellen, dat de moord op Graaf
Vqs ac?otte op bevdl van de groep Stern
Uitgevoerd.
vertrek van Generaal Lucius D.
a,s militair gouverneur in Duits-
valt samen met het ogenblik van
Sfootste victorie. Bijna ^en jaar ge-
'e£de hij de basis voor de stand-
'■jb geallieerde politiek om in Ber-
te blijven en, koste wat het kost,
h„erstand te bieden aan de druk der
Ssen.
Op
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Za
ken maakte gisteren bekend, dat verte
genwoordigers van de Grote Vier te
16.30 (17.30 uur Ned. tijd) in New York
bijeen zouden komen om gedetailleerde
voorbereidingen voor het opheffen van
de Berlijnse blokkade en het houden
van een bijeenkomst van de Raad van
Ministers van Buitenlandse Zaken te be
spreken.
De bekendmaking werd door het kantoor
van de Amerikaanse delegatie bij de V N.
in New York en het ministerie van Eui-
tenlandse Zaken te Washington op het
zelfde ogenblik uitgegeven. De woordvoer
der van het ministerie van Buitenlandse
Zaken ontbood gistermorgen verslaggevers
op het State Department dn gaf hun een
verslag van de besprekingen in New York
tussen Jakob Malik, de Russische vertegen
woordiger bij de Veiligheidsraad en dr.
Philip Jessup, de Amerikaanse ambassa
deur voor internationale onderhandelingen.
Dit zal de eerste keer zijn, dat de Rus
sische vertegenwoordiger Malik met de
vertegenwoordigers van alle drie Westerse
democratieën zal confereren over het op
heffen van de blokkade en het vaststellen
van een datum voor een bijeenkomst van
de Raad van Ministers van Buitenlandse
aken ter bespreking van de toekomst van
Duitsland. De onderhandelingen van de
laatste tijd over deze kwestie weiden al
leen tussen de Sovjet-Unie en de V.S. ge
voerd.
Dean Acheson, de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, zeide
dat het van het resultaat der besprekin
gen zou afhangen, of hij een verklaring
zou afleggen of niet. Later onthulde hij
dat Jessup eergisteren Malik per brief
de punten, die gisteren ter sprake zou
den komen, had opgesomd. De bijeen
komst werd na een uur en 35 minuten
beëindigc'.
Verslaggevers vroegen Malik, of al
les nu geregeld was. „Bijna", ant
woordde hjj lachend. Hij onthield zich
echter van verdere commentaar.
Enkele uren, nadat het eerste stra-
tosfeer-vrachtvliegtuig met 21 ton goe
deren aan boord op Tempelhof was
neergestreken, kwnmen te Berlijn de
eerste berichten binnen over de succes
volle afloop der besprekingen te
Washington. Deze berichten hebben in
Berlijn uiteraard geen verrassing ge
wekt.
De uitingen van Russische zijde in
Berlijn jegens de westelijke politiek
zijn onverminderd scherp gebleven en
nog gisteren publiceerde een Russisch
orgaan daarover een beschouwing, die
in toon weinig afwijkt van die welke
men zich uit de eerste dagen van de
blokkade herinnert.
Hedenmiddag 16 uur (Ned. tijd)
zal het statuut van Europa in het St.
James Palace te Londen door de tien
ministers van Buitenlandse Zaken wor
den ondertekend, aldus heeft een woord
voerder van het Britse departement van
Buitenlandse Zaken gisteren bekend ge
maakt.
De volledige tekst van de overeen
komst zal eveneens hedenmiddag
worden bekend gemaakt.
Naar verluidt, zal over de toelating
van Griekenland en Turkije worden be
slist voordat de ministers Londen zul
len verlaten". De Turkse en de Griekse
regeringen zullen Donderdag echter niet
het statuut mede-ondertekenen.
Volgens gewoonlijk betrouwbare bron
nen te Londen zullen de voornaamste
Britse politieke partijen in de Engelse
delegatie naar de Raad van Europa ver
tegenwoordigd zijn. Vertegenwoordiging
zou geschieden op basis van de partij
sterkte in het Lagerhuis, zodat het niet
waarschijnlijk is, dat er een communist
in de Engelse delegatie zal zittsn.
De conferentie heeft besloten de
nieuwe organisatie officieel „Raad van
De Nederlandse missie en Neder
landse kolonie te Berlijn hebben gister
middag deelgenomen aan de nationale
herdenking van degenen die voor het
vaderland zijn gevallen. In de Evange
lische kerk te Fronau, in de Franse
sector, had een korte herdenkingsplech
tigheid plaats, waarbij het hoofd der
Nederlandse missie, admiraal J. M. de
Booy, de gevallenen herdacht. Daarna
had de gebruikelijke stille tocht naar
het Franse kerkhof van Fronau plaats,
waaraan door enkele honderden Neder
landers werd deelgenomen.
eigen houtje gaf hij bevel tot de
4U:
chtbrug" en hij was in feite de enige
er aan geloofde, dat de luchtbrug
sdan
t\v s uitgebreid kon worden, dat
<)0o •h'Hioen Duitsers de gehele winter
v°ldoende gevoed konden worden.
Verzijn afscheid heeft generaal Clay
v4ste dat Rij Duitsland verlaat in de
tlU]C}„|0vertuigmg, dat oorlog niet onver
st p is. Hij waarschuwde echter,
tnfn- acc°ord inzake Duitsland tussen
strijd bisters van Buitenlandse Zaken de
Hssen het communisme en de de-
"eën niet zou opheffen. Op de
"*e>1. a°f dlt nlet t°t oorlog zou lei-
r®htie.twoordde hij op een perscunfe-
*41 ij,»Niet noodzakelijkerwijze. Oorlog
Qp g Probleem niet kunnen oplossen."
r oo ,Vraa2 hoe het communisme zon-
U°°r<M °S- versIaSen kan worden, ant-
■Jagjj be hij„indien wij in onze Ameri-
v4ti (j ldealen blijven geloven en de rest
Wereld helpen, behoeven wij ons
°rgen te maken."
Vbbg^k'nese communistische legers
^rdooexstereM Hangtsjau veroverd en
"Tej. r 4e laatste ontsnappingsroute
'4 hal/"' Voor 4e zes millioen burgers
ger reillioen nationalistische verde-
b0or an Sjanghai afgesneden.
al|(de herovering van Hangtsjau is
en n°S maar via zee mogelijk
V «ehai te ontkomen en reeds wordt
stt; SeVr
Verwachting tot Vrijdagavond:
Zwaar bewolkt mef enkele regen
buien en opklaringen. Matige, af en
toe vrij krachtige wind tussen Zuid-
West en Noord-West. Koud.
Zon: 5.02—20.12. Maan 11.53—3.04.
T
Europa" te noemen. De Fransen verko
zen de naam „Europese Unie", doch de
meeste landen vonden deze naam te ver
vooruitlopend.
De delegaties hoeven niet uitsluitend
uit parlementsleden te worden samenge
steld.
Te Batavia is heden een Informele
bespreking gehouden tussen zes leden
van de Nederlandse delegatie en zes
van de republikeinse delegatie in tegen
woordigheid van Cochran. De vergade
ring was een voortzetting van de gis
teren gehouden informele bespreking
tussen groepen van de beide delegaties.
Daarvoor hadden de voorzitters der de
legaties elkaar ontmoet in aanwezigheid
van Cochran.
Van Nederlandse zijde werd aan deze
bespreking deelgenomen door dr. Van
Royen en de heren Blom, Koets, Dieven,
Van Hoogstraten en s'Jacob. Van re
publikeinse zijde waren aanwezig Rum,
Supomo, Djuanda, Leimena. Sastro-
amidjojo en Pringgodigdo. In Neder
landse kringen achtte men deze grote
activiteit op informeel plan hoopge
vend. In kringen, die nauw contact on
derhouden met de Nederlandse delega
tie, was men van mening, dat het opti
misme, waarvan dr. Van Royen dezer
dagen gewaagde, zeker niet misplaatst
mag heten.
Hedenochtend vertrok de sultan van
Djocja met een vliegtuig van de UNCI
naar Djocja. vergezeld van de adviseur
van de republikeinse delegatie Laoh.
Sudarpo. lid van de republikeinse dele
gatie te New York, wordt morgen in Ba
tavia terugverwacht en zal binnen en
kele dagen naar New York vertrekken.
BBHW
Tijdens de gisteravond in Baarn
gehouden herdenkingsplechtigheid
voor de gevallenen heeft Koningin
-Juliana een krans van witte bloemen
gelegd bij het monument van de oor
logsslachtoffers, hetwelk indertijd
werd opgericht op het Stationsplein
aldaar. De Landsvrouwe was verge
zeld door Prins Bernhard in gene
raalsuniform.
Prinses Wilhelmina nam gister
avond deel aan de te Apeldoorn ge
houden stille herdenkingstocht, waar
toe zij zich onopvallend tussen de
anderen had geschaard. Aan de voet
van het voorlopige gedenkteken voor
de gevallenen legde de Prinses een
eenvoudige laurierkrans neer.
De „Indian Information Service"
meldt, dat de Ned.-Indische regering
aan de consul-generaal van India te
Batavia verzocht heeft, aan de regering
van India haar verontschuldigingen
aan te bieden voor het neerschieten van
drie Indiërs door manschappen van Ne
derlandse valschermtroepen in Djambi
in December j.l.
De regering is bereid, de nabestaan
den een schadeloosstelling, te betalen.
De consul-generaal zal op de hoogte
worden gehouden van het resultaat
van het ingestelde onderzoek, dat nog
niet ten einde is gebracht.
De legercommandant zal alle nodige
maatregelen nemen, welke zullen kun
nen leiden tot een vervolging en be
straffing van betrokkenen.
De Poolse afgevaardigde in de politieke
commissie der V.N., Julius KatzSuchy,
heeft gisteren het debat over Spanje ge
opend en de beschuldiging geuit, dat de
V.S. en Spanje een geheime militaire over
eenkomst hebben.
Hij zei; dat vele Amerikaanse politieke
en militaire leiders onlangs naar Spanje
waren gegaan om te trachten een allian
tie met Franco aan te gaan. De Spaanse
leider vroeg toelating tot de V.N. als prijs
voor het gebruik van Spaanse havens en
vliegvelden door de V.S. voor „hun agres
sieve militaire plannen", zo zei hij. De
V.S. en Engeland droegen de voornaamste
verantwoordelijkheid voor het voorbestaan
van het regiem van Franco, zo voegde hij
er aan toe.
Hij beweerde verder, dat de Amerikaan
se militaire missie 70 strategische vlieg
velden aanlegt.
De Braziliaanse afgevaardigde diende
daarop namens Brazilië, ^Bolivia, Columbia
en Peru een resolutie in, waarin wordt
verzocht, de leden van de V.N. volledige
vrijheid van handelen te verlenen in hun
diplomatieke betrekkingen met Spanje.
De commissie ging daarop tot vandaag
uiteen.
Tijdens de audiëntie van gistermorgen
heeft de Paus Prins Karei van België
vereerd met de gouden medaille van zijn
pontificaat.
en,
ÜdJt. 4at de 4 communistische
W,UChten °P minder dan dertig: mijl
ha; uoSo
staa„.
lachte
UenS> de havenstad van Sjang-
nadat Hangtsjau was in-
Vy M d'0(?Penden de :ommunisten, ge-
Ihiii °P rJ ,?rtiUerie, een frontale aan-
Ug| dichter een Plaats, die zestig
tl"oi bÜ Sjanghai aan de spoorlijn
«at^baï-e ^richten van gewoonlijk be-
bpr.de bestaat de mogelijkheid,
V6i e v©oi-i?ep wordt gedaan op de V.N.
dat Sjanghai een slag-
6. zo meldt Reuter uit Hong-
JERUZALEM, 2 Mei.
(Van een U. P.-correspondent)
De Heilige c^taa ligt vandaag onder een brandende lentezon te stoven en haar
toekomst is nog altija -en groot vraagteken.
De kanonnen donderen iiet. langer over de muren van de z.g. „oude stad
doch het zal thoeïlijk blijver vrede tussen de troepen van Israël en van de
Arabieren te bewaren, zolang mei een oplossing voor Jeruzalem's toekomst is
Dc J. N willen, dat de staa geïnternationaliseerd wqrdt. Ook Z. H. de Paus
heeft daar op aangedrongen. Israël wit afi\ alleen maar de Heilige Plaatsen
geïnterno tionaliseerd worden. Het probleem ia, volledig worden doorgenomen
in besvrekingen die momenteel te Lausanne tussen Arabische autoriteiten en
vertegenwoordigers van Israël en van de V N. plaats vinden.
uitzending luisteren, terwijl uit andere
toestellen in de omgeving de korte-golf-
programma's uit Europa m Amerika klin
ken.
Het is een stad met een strenge demar.
catielijn, die alleen maar wordt over
gestoken door diplomaten, personeel der
V.N. en hoge geestelijken er dan
alleen nog maar met schriftelijke perrr. c-
Jeruzalem is thans in tweeën gesne
den door een demarcatielijn, die, van het
Noorden naar het Zuiden loopt, met een
strook niemandsland tussen de Transjor-
daanse en Israëlische troepen. Het is een
stad vol levendige contrasten tussen Oos
terse en Westerse cultuur, waar Moham
medanen in hun traditionele pofbroek
tussen modern geklede Amerikanen lo
pen. Het is een stad waar Britse sigaret
ten aan de Arabische zijde vijftig cent
en aan de Israëlische zijde tweemaal zo
veel kosten.
Het is een plaats waar in Oosterse kle
ding gestoken Arabieren koffie drinken
op een caféterras en naar een Arabische
Het is een stad waar soldaten van het
Arabische Legioen in rode en witte
„Kaffiehs" heen en weer schuivelen op
de muren van de „oude stad", die het
Bijbelse gebied beschergien dat zij ver
leden »iaar Juni na bittere strijd veroverd
hebben.
Doch Jeruzalem is ook de stad waar
Arabische en Joodse patrouilles halt
houden om sigaretten en grappen uit te
wisselen.
dat de Britse soldaten Jeruzalem uit-
marcheerden, even voor dat het Britse
mandaat over Palestina werd neerge
legd.
De felheid van de gevechten van de
afgelopen zomer dwong duizenden
Arabische burgers hun huis in Jeru
zalem te ontvluchten, doch langzamer
hand komen zij weer terug sommi
gen naar de onder beheer van het
legioen staande „oude stad", anderen
in de hoop uiteindelijk hun huizen in
de door de Joden beheerste nieuwe
stad terug te krijgen.
Het roestig prikkeldraad, de zandzak
ken en de stukgebombardéerde gebou
wen zijn nog niet opgeruimd, doch het
bestuur in de nieuwe stad werkt dag en
nacht öm de openbare diensten te her
stellen.
Aan de bewoners van de stad is ge
vraagd om slechts één bad per week te
nemen, om te bezuinigen op het water,
dat door een noodpijpleiding van de kust
komt.
De hoge prijzen kwellen de bewoners
van de „nieuwe stad". Een stuk koek en
een kop koffie met melkpoeder kosten
f 1.25. Groenten zijn schaars, doch er is
volop citrus fruit: citroenen en sinaas
appels.
Ingeblikt voedsel van Amerikaanse,
Britse en Australische fabrieken is be
schikbaar tegen lagere prijs dan de bin
nenlandse, doch voor vele gezinnen ligt
'e prijs toch te hoog.
Ie huren zijn astronomisch hoog, om
dat de huiseigenaren zeer hoog sleutel-
geld vragen. De autoriteiten leveren he
vig strijd tegen de hoge huur- en goede-
renprijzen.
Doch de vele voorzieningen in deze
stad kunnen slechts van tijdelijke aard
zijn zolang de grote vraag nog niet is
opgelost: Wie zal Jeruzalem in de toe
komst beheren?
Gisteren, aan de vooravond van de Na
tionale Feestdag, heeft Z. K. H. Prins
Bernhard het enorme, meer dan tien
meter hoge vrijheidsbeeld onthuld, dat
Utrecht ter eerbiedige nagedachtenis
van zijn gevallen verzetsstrijders op het
eeuwenoude Domplein heeft doen op
richtenHet is een schepping van me
vrouw Corrie FranzenHeslenfeld cn
het stelt een hoog opgerichteschrijden
de vrouwenfiguur voor, die met beide
handen de toorts der vrijheid houdt ge
geven boven stad en Sticht.
Ter gelegenheid van de jaarlijkse
Nationale Herdenkingsdag werden
Woensdagavond in onze stad weer de
„Stille Tochten" gehouden naar de
plaatsen waar verzetsstrijders voor
het vaderland en de vrijheid zijn ge
fusilleerd. Trommels roffelden, voe
ten schuifelden, klokken luidden en
mensen dachten aan de dierbare hel
den, die het leven lieten in de afge
lopen oorlog. Indrukwekkend waren
de defilé's langs de monumenten.
In de Grote Kerk werd om zeven uur
een herdenkingsbijeenkomst gehouden
voor de Haarlemmers van alle gezind
ten. Het Kathedrale knapenkoor onder
leiding van Dr. Kat verzorgde de zang.
terwijl ds. P. J. Mackacv de herden
kingstoespraak hield. Wij herdenken
vanavond, zo sprak ds. Mackaay, hen,
die gevallen zijn voor de bevrijding van
ons land, welke gebeurtenis wij mor
gen zullen herdenken. Spreker memo
reerde enkele gebeurtenissen uit de af
gelopen oorlogsjaren en wees op het
kwijnen van de waarde van Europa na
de oorlog. Europa lag niet meer in het
centrum van de wereld, was en is geien
heerser meer, doch slechts een bedelaar,
die een Marshall-plan niet kan missen.
De Europese geest leeft echter nog en
deze hebben de verzetsstrijders tijdens
de bezetting levend gehouden. Wij moe
ten dankbaar zijn voor het offer dat
velen van hen hebben gebracht en hen
met eerbied herdenken.
Ook de commissaris der Koningin be
vond zich onder de aanwezigen in de
kerk. Nadat het koor nog een lied had
gezongen, begaven de aanwezigen zich
naar buiten voor het vormen van de
..Stille Stoet". Trommelaars vooraan,
daarachter de nabestaanden en vervol
gens allen, die de tocht wilden meema
ken.
Ook vanaf het Drilsmaplein in Haar
lem-Oost vertrok een Stille Stoet voor
afgegaan door trommelaars. Het eind
punt van de tochten was het monument
aan de Dreef, dat reeds was omringd
door een aantal kransen, terwijl mili
tairen en oud-illegalen de erewacht
vormden. Honderden defileerden in
stilte langs het monument en velen droe
gen kransen en bloemen aan.
Naar het monument aan de Wester
gracht trok een grote stoet. Daar was
voorts een imposant défilé en werden
kransen en bloemen gelegd.
In 'Haarlem-Noord had een ontroe
rende herdenkingsplechtigheid plaats
op het Schoterbosplein. Om het frisse,
schoon aangelegde plantsoentje, dat
van een nieuwe lente getuigt, stonden
de vele belangstellenden geschaard,
stil en ingetogen. Onder de aanwezi
gen bevonden zich twee wethouders
der gemeente, de heren A. J. M.
Angenent en F. S. Noordhoff.
Na een inleiding van het Haarlems
Christelijk Mannenkoor en van de R. K.
Harmonie „St. Caecilia" betrad ds. J.
van Arkel het spreekgestoelte. Wij leven,
aldus spr., in een razend snel tempo.
Vergeten we daardoor niet hen, die het
offer van hun leven brachten voor de
bevrijding van ons vaderland? Ds. Van
Arkel herdacht daarna het uitbreken
van de oorlog en dat wat bij de Greb-
beberg en in Rotterdam gebeurde. Hij
riep in herinnering de verschrikkelijke
bezettingstijd, die echter, zo merkte spr.
op, ook* veel moois gebracht had. name
lijk een voorbeeldige samenwerking van
alle gezindten in het verzet. Dat wij
vandaag in een vrij Nederland leven,
hebben wij naast God te danken aan
hen, die zich voor ons opofferden. Laten
wij daarvoor dankbaar zijn!
Pater V. Hutjens O.E.S.A., die hierna
het woord nam, zeide, dat de gezamen
lijke herdenking op de avond van de
4e Mei een band vormt tussen alle bur
gers, hoe verschillend zij ook van levens
opvatting mogen zijn. In het Nederland
se huis, aldus spr., heersen zowel in
godsdienstig als politiek opzicht me
ningsverschillen. maar wanneer de drie
kleur wordt gehesen, dan weten we ons
broers en zusters, één gezin. En dit is
zeker waar, wann%er de vlag halfstok
hangt, want droefheid en smart bren
gen ons dichter bij elkaar. Toen, in die
moeilijke bezettingstijd, waren onze
handen geheven tot God en de even
mens. Wat voor schone voornemens
hebben we .destijds niet gemaakt? We
zouden elkaar leren begrijpen, wij zou
den de nabestaanden van de oorlogs
slachtoffers een onbekommerd bestaan
garanderen. En wat is hiervan terecht
gekomen?
We laten onze huizen gesloten, het
arme gezin laten we buiten staan en
onenigheden bij samenwoningen zijn
schering en inslag. En dat doen we
terwijl we een erebegraafplaats in ons
midden hebben. Wij mogen niet de ver
raders zijn van degenen, die ons hebben
gered en de eer van onze natie. Velen,
zo zeide Pater Hutjens, vinden het wel
letjes vier jaar na de oorlog de bevrij
ding te vieren. Hierover kan men van
mening verschillen, maar liever nog de
Nationale Feestdag afgeschaft dan de
herdenking van hen, die voor de vrij
heid vielen.
Na deze redevoeringen maakten de
aanwezigen zich op om in een stille tocht
naar het voorlopig monument aan de
Jan Gij zen vaart te trekken, waar ge
defileerd werd langs de laatste rust
plaats van Nederlanders, die door bezet
tershand omkwamen. Velen legden
bloemen bij het monument.
TURIJN, 4 Mei. Zeventien bekende
Italiaanse voetballers, enkele journalis
ten, officials van de voetbalclub Torino
en de uit vier leden bestaande vlieg
tuigbemanning vonden vandaag de dood.
toen het vliegtuig, dat hen uit Lissabon
terugbracht, na een botsing met de
torenspits van de kathedraal van Su-
perga aan de rand van Turijn neer
stortte. Er waren geen overlevenden
Er heerste echter na de ramp onzeker
heid ten aanzien van het aantal slacht
offers. Twee uren na de ramp had de
politie 29 lijken geborgen. Voorlopig we'
den 10 voetballers, 4 officials van de
voetbalclub Torino, 3 journalisten en 4
leden van de bemanning geïdentificeerd.
De autoriteiten van het vliegveld van
Turijn waren van oordeel, dat er zich
31 personen aan boord hadden bevonden.
Het bestuur van Torino deelde echter
mede te geloven dat niet meer dan 25
passagiers aan boord waren.
De voetballers, allen lid van „Torino",
In de nacht van Dinsdag op Woensdag
is aan het Royal theater te Heerlen een
grote reclameplaat van de film „Het
ijzeren gordijn", waarvan o.m. in Heer
len Vrijdag de Nederlandse première
gaat, van onder tot boven met teer be
smeurd. In dezelfde nacht werden op
verschillende plaatsen in Heerlen pam
fletten, waarin deze film wordt afge
keurd, aangeplakt. De politie arresteer
de in verband hiermede enkele perso
nen.
In verband met de geruchten, die te
Washington de ronde doen over een even
tuele regerings- of particuliere lening aan
Joegoslavië, wordt in goedingelichte krin
gen in Washington verklaard, dat Joego
slavië onlangs bij de Internationale Bank
een lening van 50 millioen dollar heeft
aangevraagd ter financiering- van de irri
gatie van onvruchtbare gebieden en ter
ontwikkeling van de landbouw. Uit de
eerste besprekingen is gebleken, dat de
Internationale Bank bereid is een lening
van hoogstens 10 millioen dollar toe te
staan, nadat een technische missie naar
Joegoslavië is gezonden om er de rege
ringsplannen te bestuderen.
Anderzijds wordt vernomen, dat Joego
slavië gepoogd heeft twee leningen van
elk vijf millioen dollar te verkrijgen bij
de particuliere banken „Chase National
Bank" te New York en „Bank of America"
te Los Angeles. In goedingelichte kringen
meent men, dat die banken de beslissing
van de Internationale Bank zullen afwach
ten alvorens leningen toe te staan.
Dean Acheson, de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, heeft gis
teren op 'n persconferentie te Washington
verklaard, dat de V.S. binnenkort tot ac
tie zullen overgaan „wegens schending
van de clausule over de mensenrechten
in de vredesverdragen door Hongarije,
Bulgarije en Roemenië." Deze beschuldi
ging is hoofdzakelijk gebaseerd op de
vervolging van kerkelijke leiders, o.a.
Kardinaal Mindszenty.
dat de laatste vier jaren kampioen van
Italië was, keerden met het speciale
vliegtuig terug uit Lissabon, waar zij
een wedstrijd tegen „Benfica" met fr—2
hadden verloren. Acht van de voetbal
lers waren internationals van Europese
vermaardheid. Zij werden door verschei
dene honderden supporters tevergeefs
op het vliegveld opgewacht.
Toen het vliegtuig op het punt stond
te landen, vloog het met het oog op het
zeer slechte zicht er hing een dicht
dek van regenwolken zeer laag boven
de stad op geringe hoogte. Op korte
afstand van het vliegveld moet toen een
der vleugels de spits van de toren
van de kathedraal van Superga heb
ben geraakt. Het vliegtuig stortte toen
neer op het acherste deel van de kerk
en ging in vlammen op. De kathedraal
ligt op een heuvel in de Oostelijke bui
tenwijken vaA Turijn.
In Milaan veroorzaakte het nieuws
over de ramp meer opschudding dan
enige gebeurtenis van internationale
betekenis gedurende de laatste twee
jaren. Een opgewonden mensenmassa
verdrong zich daar voor de kranten
gebouwen in het centrum van de stad
en schreeuwde om nieuws.
Van het eerste elftal van „Torino"
is alleen Ezio Maroso overgebleven,
die door ziekte verhinderd was de
tocht naar Lissabon mee te maken.
„Torino" had op 22 Mei te Florence
moeten spelen tegen een Oostenrijkse
selectieploeg. Alle 50.000 kaarten voor
die wedstrijd waren een week geleden
al uitverkocht.
Later werd gemeld, dat ook de En
gelse trainer van „Torino", Leslie Li-
vesley, om het leven is gekomen.
Op het kruispunt Wijttenbach-
straatLinnaeusstraat te Amster
dam heeft zich gisteravond om 8 uur
tijdens de twee minuten stilte een
incident voorgedaan. Uit de rich
ting Wijttenbachstraat naderde een
luxe-auto met een dame en een heer
uit Amsterdam-Oost. Het talrijke
publiek, dat op dit kruispunt was
samengestroomd, wilde de auto doen
stoppen en ging, nadat het daarin
was geslaagd, in zijn felle veront
waardiging zover, dat een poging
werd gedaan de auto met de beide
inzittenden omver te werpen.
De politie heeft de beide inzitten
den moeten bevrijden en voor hun
eigen veiligheid naar het bureau
overgebracht. Daar werd het tweetal
enige tijd onderdak verleend, totdat
het voor het bureau samendrom
mende publiek met enige zachte
drang was verspreid.
Na bijna zes maanden op de walvis
vangst te zijn geweest, is de „Willem
Barendsz" thans op de terugweg naar
het vaderland. Kaap Finisterre gepas
seerd. Het schip wordt onvoorziene
omstandigheden voorbehouden Zon
dagmiddag te Amsterdam verwacht.
Schepen van de Britse thuisvloot zul
len in Juni en Juli havens van ver
schillende landen op het vasteland aan
doen. Onmiddellijk daarna zullen zij
deelnemen aan de manoeuvres van de
West-Europese Unie.
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
LONDEN, 5 Mei.
„De Coöperatieve Beweging is niet
bereid zich te offeren op het altaar van
de nationalisatie", aldus een der spre
kers op het Coöperatieve Congres, dat
te Scarborough bijeen is op de jaar
lijkse vergadering en dat gedurende de
zittingen -van dit jaar herhaaldelijk
blijk heeft gegeven van misnoegen over
des geringe aandacht, welke de leiding
van de Labourpartij heet te schenken
aan de rechten van de Coöperatieve
Beweging welke met haar negen mil
lioen leden een van de machtigste fun
damenten vormt van de Labourpartij.
Het Congres nam gisteren eenstemmig
een motie aan, waarin aan de Labour
partij gevraagd wordt in het nieuwe
Zonder masker zouden vele men- J
^sen elkander niet meer herkennen^
verkiezingsprogram rekening te houden
met de rechten van de verbruikers
organisaties en coöperatieve verenigin
gen. In de redevoeringen voorafgaande
aan het aannemen van de motie werd
onder meer gezegd, dat het voorlopig
verkiezingsprogram van Labour niet
voldoende onderscheid maakte tussen
coöperatieve en kapitalistische onder
nemingen.
Deze klacht betekent niets minder,
dan dat de Coöperatieve Beweging
meent, dat de regering voorzichtiger
moet worden in haar nationalisatie-
plannen, nu deze plannen qiet meer
uitsluitend slachtoffers maken in het
particuliere bedrijf, d.w.z. bij de con
currenten van de Coöperatieve Bewe
ging, doch eveneens in de coöperaties
zelf. die onder meer hun raffinaderijen,
hun groothandel in vlees en hun ver
zekeringsorganen bedreigd zien met
nationalisatie.
Het verzet van de Coöperatieve Be
weging zal voor min. Morisson. de or
ganisator van de Labourpartij aanlei
ding te meer zijn om zijn partijgenoten
te bewegen hun toekomstig heil te zoe
ken in de consolidatie van het reeds
verwezenlijkte gedeelte van het partij
program en voorlopig af te zien van
verdere nationalisatie. Het wachten is
nu op het socialistisch partijcongres,
dat plaats vindt met de Pinksterdagen.
