grootse viering van zilveren jubileum
DER R.K. UNIVERSITEIT
Senaat verleent vijf ere-doctoraten
Kardinaal de Jong:
Eric de Noorman en hel wapengeridif
r
Drankbestrijding moet steun
vinden in de volksgeest
DE WERELDROND
J
>r
5
IN 1950
DE WITTE
TELP
De radio-oorlog
barst los
Kruisdragers bij
Z.H. de Paus
medische faculteit
Zware straf voor
landbouwer
Russisch mausoleum te
Berlijn onthuld
fit
legering betuigt
dankbaarheid
Nijmegen in feesttooi
envol paars
Dr. Gerard Brom
geridderd
Geschenk der Marine
a
Maatschappelijk belang van eerste orde
Matigheid in de
spreektijd
MONTGOMERY BEZOEKT
ROTTERDAM
Herdenking van
gevallenen
Storingzenders kunnen
B.B.C. enS.v.A. niet aan
MAANDAG 9 MEI 1949
PAGINA 3
dat f
,r op"
-y
zs'
»s*
Me
Minister Rutten:
Reünisten-dag
bij koperen huwelijksfeest
van Koningin en Prins
„Stichting Textielcongres
Nederland" overkoepelend
orgaan?
Nederland en de candidatuur
van Israël
DoLlarlening Philips
voltekend
Gratie verleend
Bij Grenadiers en 4 R.l.
Buitenl. onderscheidingen
Stal in en Molotov in geschil?
door HELEN CIRVAN
Britse critiek op
wetsontwerp pers
Kaffe'
eC-*
of'
j5«
6/1
*Od,
■e en purperen gewaden niet weer
Processie de kerk konden uittrek-
eP. doch door de felle regenval ge
dongen haastig verdwenen in ge-
®edstaande auto's. Met die der offi
cie wereldlijke autoriteiten mee
®öder hen waren ook oud-minister
assen, mr. C. Hustinx, burg. van
Droegen, en de Commissarissen der
°ningin van Limburg en Overijssel.
s Middags om drie uur was opnieuw
wat naam heeft in de katholieke
etenschappelijke wereld verenigd;
'tftiaal in de grote zaal van het Con-
®rtgebouw der Vereniging, die met
D weelde van tapijten en tulpen-
"'riandes was versierd.
"chp half vier betrad de Academi-
v°Itaii- aat; voorafgegaan door het
tihg 'Se bestuur der St. Radboudstich-
?eVo.en het College van Curatoren en
fyeit door de hoge geestelijke auto-
Ha „'yj. het podium, waarna de rector-
S6hs prof. mr J W. G. P. Tur-
hr.j ?ninlddellijk het woord nam voor
jje -Jhtspreken van zijn openingsrede,
hjKj 'i begon met een uitvoerige ver-
'ng over de betekenis van enige
(Lr^landse rechtsgeleerden uit de
*V« n Eeuw. Hij verbrak daarmee
li).." de spanning van deze academische'
Wrürnzitting, een spanning, die terug-
Vj/öe, toen hij tenslotte gewaagde
tti- de grote dankbaarheid, die Nij-
5'fen ,.verschuldigd is aan God en
dt» den Lande, die meehielpen
opbouw van de Universiteit.
^Onmiddellijk na zijn rede werd over-
V0 an tot de vijf ere-promoties, die
Jt°r deze middag waren vastgesteld.
ötQf- mr B. Hermesdorf trad op als
^•hotor van prof. dr. J. E. v. Dreivet,
j^°gleraar aan de Universiteit van
v üven, aan wie om der wilde van zijn
j^'ensten, zowel in het Belgische we-
5te °happelijke als openbare leven het
^octoraat werd verleend in de fa-
eit der Rechtswetenschappen.
hem volgde Marie Koenen, voor
joviaal en met vrolijk tintelende
o®eh prof. Gerard Brom als promotor
ptrad. In haar roemde de promotor
®t name haar fijne zorg voor de
°°dertaal en haar toewijding om de
6schiedenis te doorgronden.
^°eruV°!®ens ontving prof. dr. P. H. J.
S J. uit Rome uit handen van
Vtó A. G. M. v. Melsen het ere-
j>6ertraat in de faculteit der Wijsbe-
9 Dr' °mdat naar de woorden van
^jii u°m°tor prof. Hoenen middels
&hij a°®k over de Thomistische natuur-
e 'n jaren een achterstand
e eeuwen heeft ingehaald. Na
rt'Sde nog pro'f. D. A. M. Michotte
Pui aei) Berck te Leuven, die cappa en
tl 'nS voor zijn verdiensten op
ha0in van letteren en wijsbegeerte
ahden van prof. Buitendijk.
Jf&tste promovendus verhief zich
e Kardinaal Van Roey van zijn
«tófan wie terwijl alle aanwezigen
applaudiseerden door zijn
^°ctnt r de doctorsbul voor het ere-
at de H. Godgeleerdheid
?Ee?i f°Verhandigd, wegens zijn verdien-
wT verdediging van de waarheid.
het °°k, die hierna namens de
Mkt yZ0ct°res het woord nam en in
Vlaamse volzinnen de academi-
°Mer bedankte voor de verleende
cheidingen
v
- °em sprak nog Z.Em. Johannes
De waarden, die in de katholieke
levensbeschouwing liggen, wer-
vOfsit den door de katholieke uni-
Serjjj®1' benut en hebben in niet
hiiijg "rate bijgedragen tot verrui-
vaq vrea verdieping van de cultuur
prj- rland- regering stelt het
aeid j daarom van haar dankbaar-
}D>ivei.e. Setuigen. De stichting dezer
'«dep teit' vijf en twintig jaar ge-
$aSe' v as het begin van een nieuwe
(l_v.an de katholieke herleving.
Mn 0I,ln 1900 aan alle universiteiten
cho]j land nief meer dan één
ahig6 hoogleraar hij was de
M het »n de 209 thans zijn er 104
JPerW. fotaal van 724. Niet minder
?6t aaaardig is het toenemen van
elen i°nSe katholieke intellec-
®ah cm'n ons land. In 1900 waren er
aiUder,t universiteiten ruim 2800
fUirn *,®n ingeschreven, van wie
?Md, ye®honderd als katholiek ver-
i5°Oo is zeven pet. Van de ruim
uatPolioi enten in 1948 waren er 6500
?ehd v Y' dat is 26 pet. Vanzelfspre-
C6t het deze cijfers niet samen
^oliJi aandeel en de taak van de
vielen6 un
^'hn lijnen
*h,aOliRj, a"aeei en de taaK van ae
Vi ^®le m universiteit. Zij duiden
d 8 aa» ?en van katholieke herle
id?® Uh.' ct algemeen kader waarin
j-2 hn ^*Grsiteit werkzaam is. Het is
tj ®t>ect Verdienste, dat zij thans het
^hcitii„ge,ri'et van ons volk en de
'e steun van de staat
L(Van een onzer speciale verslaggevers)
Ulsterrijk en gepaard met alle pracht en praal, waarover de Alma Mater
.maar beschikken kan, heeft Nijmegen Zaterdag officieel het vijfde
paat 'Ustrum zijner R.K. Universiteit gevierd. Het gehele Nederlandse Episco-
Pfesiri Pause,yke Internuntius, de Kardinaal-Primaat van België, minister-
dr. W. Drees, alle katholieke ministers met uitzondering van
jiedprt mr' v> Muarseveen en vertegenwoordigers van alle belangrijke
(l:ia,.,andse katholieke wetenschappelijke en culturele instellingen, waren
Wdf> e,naar Nijmegen gekomen, waar regen en fluitende wind ten spijt
kperk?'6n honderden vlaggen bewezen, dat de vreugde over dit feest niet
Er, i blijft tot de universitaire gemeenschap, maar leeft in de gehele stad.
hond(ard van enthousiasme was dan ook de ontvangst, die honderden en
jjens r schoolkinderen, versierd met vlaggen en kleurige linten, des mor-
lïinj °P "et plein voor de kerk van Maria Geboorte bereidden aan Hunne
Mn ,>n ,es Johannes Kardinaal de Jong en Josephus Ernestus Kardinaal
^olnr^' ''ie samen met de Pauselijke Internuntius, Zijne Excellentie Mgr.
aiie v °bbe, en het gehele Nederlandse Episcopaat voorafgegaan door
anen van het Nijmeegse studentencorps de kerk betraden.
je^aar aan het met witte en rose an-
Jon„ versierde altaar heeft kard. de
jr.Jr geassisteerd door Mgr. D. Huur-
C. j u als presbyter-assistens pn deken
de ij N. v. Dyck en Kanunnik G. v.
cale yden als troondiakens een pontifi-
toft» ,Hoogmis opgedragen. Juichend
Oritjl het Nijmeegse Willem Heydtkoor
sa in rising van J. Vermeulen de Mis-
bropL festo van dr. Alphons Diepen-
diisv* en Seen kan de diepe zin hebben
'°DeprS'aan van het door allen meege-
dezï -Te Deum Laudamus", dat
Plechtigheid besloot. Het was een
W VUe liturgische uiting van de dank-
ha-fheid jegens God, die leeft in de
h van heel katholiek Nederland.
Ret was een ontroerende plechtig-
e'd en men mag het betreuren, dat
®ah het einde de hoge prelaten in hun
Onderbroken door stormachtig ap
plaus, verklaarde Zijne Eminentie
Johannes Kardinaal de Jong Zater
dagmiddag tijdens de Academische
Lustrumzitting van de Nijmeegse Se
naat: „Als de regering, het katho
lieke volk en de omstandigheden
meewerken, mag men verwachten,
dat wij in de herfst van 1950 de
eerste studenten tot onze nieuwe
medische faculteit kunnen toelaten.
Tevoren had hij met grote instem
ming gewaagd van andere reeds tot
stand gekomen uitbreidingen, waar
bij Hij met name de opleiding voor
katholieke journalisten prees als een
zeer belangrijk en aan de tijd aan
gepast instituut.
Kardinaal De Jong en minister Rutten,
wier redevoeringen men elders op deze
pagina ziet weergegeven.
(Van onze redacteur)
De studenten en de reünisten van de
jubilerende R.K. Universiteit hebben de
dag van gisteren wel besteed. Deze
tweede Zondag van de lustrumweek
begon met een plechtige H. Mis in de
open lucht op het Valkhof, welke werd
opgedragen door de moderator der stu
denten, pater drs. B. v. Ogtrop. De
Scola van de studenten verzorgde de
wisselende gezangen en de deken van
Nijmegen, pastoor v. Dijck, sprak de
aanwezige studenten toe. Vrijwel on
middellijk daarop hielden de reünisten
Marie Koenen, na haar ere-promotie.
„Er is er een onder U allen", aldus
zei minister dr. F. J. Th. Rutten
Zaterdagmiddag tijdens zijn toe
spraak, „die meer dan wie ook ge
werkt heeft voor de totstandkoming,
de groei en de bloei van de Katho
lieke Universiteit. Zijn naam is dr.
Gerard Brom en het is mij een vreug
de te kunnen meedelen, dat het Hare
Majesteit de Koningin heeft behaagd
hem deswege te verheffen tot
Ridder in de Orde van de Neder
landse Leeuw."
Een frenetiek applaus maakte de
rest van zijn woorden onverstaan
baar. Op het podium verhief zich een
forse gestalte met een golvende grijze
baard, die enthousiast dankte voor
de hem bewezen eer en hulde.
een congres, waarbij de reünistenorga
nisatie van de R.K. Universiteit offi
cieel werd opgericht en de statuten
daarvan werden goedgekeurd. De leden
van de Reünistenraad werden herkozen
en deze raad bestaat thans uit de heren
mr. Cals, president, drs. Overmaat, dr.
v. d. Ven, mevr. Nooteboom-Ivens en
dr. v. Campen.
De middaguren werden door het
N.S.C. besteed voor het houden van een
buitengewone corpsvergadering, tijdens
welke vergadering dr. J. P. A. Hoef
nagels en prof. J. W. G. P. Jurgens als
ereleden van het N.S.C. werden geïn
stalleerd vanwege hun grote verdiensten
voor dit corps. Gelukstelegrammen wa
ren binnengekomen van Z.K.H. Prins
Bernhard, Kardinaal De Jong, minister
president dr. W. Drees, van dr. Beel en
van vele anderen. Telegrammen van
trouw en aanhankelijkheid werden
gezonden aan Z. H. de Paus en aan
H. M. de Koningin.
Ter gelegenheid van het koperen hu
welijksfeest van H. M. de Koningin en
Z. K. H. Prins Bernhard zal de Ko
ninklijke Marine als blijvend aanden
ken aanbieden de vernieuwing van het
onder de Duitse bezetting gestolen
glaswerk, behorende tot de inventaris
van het koninklijk jacht „Piet Hein".
De landbouwer H. uit Mierlo (Br.) heeft
voor de tuchtrechter voor de voedselvoor
ziening te 's-Hertogenbosch terecht gestaan
omdat hij grote hoeveelheden granen niet
ter beschiking had gehouden voor het be
drijfschap voor granen, zaden en peulvruch
ten. Hij moest 4050 kg. tarwe leveren en nad
in 't geheel niets geleverd. Clandéstien had
hij bovendien mengvoeder bereid en ver
handeld. Dertig maal reeds was tegen hem
proces-verbaal opgemaakt wegens overtre
dingen op het terrein der voedselvoorzie
ning.
De tuchtrechter oordeelde dat deze man
niet in staat was een bedrijf naar behoren
te voeren en stelde zijn bedrijf onder De-
wind voor drie jaren, terwijl een bewind
voerder werd benoemd tegen een salaris
van f 200.per maand ten laste van ver-
pordeelde.
Tijdens de door de Nederlandse Ver
eniging voor Textielchemie Zaterdag te
Utrecht gehouden algemene vergade
ring is aan flr. Holsboer volmacht
gegeven, in samenwerking met het
bestuur van de „Stichting Textielcon
gres Nederland" maatregelen te tref
fen de stichting te doen optreden als
overkoepelend orgaan van de bestaan
de verenigingen tot coördinatie van
werkzaamheden.
Het ligt in de bedoeling dat de „Stich
ting Textielcongres Nederland" voor de
verschillende werkzaamheden bestuurs
commissies zal instellen en voorts zal
overgaan tot uitgifte van een nieuw
tijdschrift.
A
De Nederlandse vertegenwoordiger
Raden Abdulkadir heeft in de poli
tieke commissie-ad hoe te Lake Suc
cess verklaard, dat Israël volgens
de mening van de Nederlandse de
legatie voldeed aan de vereisten voor
het lidmaatschap van de V.N., dat toe
lating van Israël zou bijdragen aan een
oplossing voor de hangende problemen
en dat de Nederlandse delegatie daarom
bet voorstel tot toelating van Israël tot
de V.N. zou steunen.
Naar wjj vernemen was de dollar
lening, uitgegeven door de Philips'
Gloeilampenfabrieken te Eindhoven,
Vrijdag j.l. voltekend.
De lening is groot 5.000.000 dollar,
verdeeld in 3% pet. 20-jarige obligatiën
van 1000, 500 en 100 dollar. Zoals be
kend, mocht ingeschreven worden met
de opbrengst van na 8 Maart 1949 ver
kochte dollareffecten. De koers van uit
gifte was 100 pet. De beurskoers op
6 Mei 1949 was 107% pet.
Bij K.B. is gratie verleend aan Jan
Ale Visser, tot de doodstraf veroordeeld
bij sententie van het Bijzonder Ge
rechtshof te Leeuwarden (kamer Gro
ningen). De doodstraf is veranderd in
levenslange gevangenisstraf.
Door het werk van de Nijmeegse Universiteit zijn wij katholieken als
geheel cultureel gestegen. Onze stem wordt beter gehoord en dat is de
gehele Nederlandse samenleving ten goede gekomen. De wetenschap is
een van de voornaamste pijlers van onze kracht en daarom mag men
Nijmegen een burcht noemen van katholieke cultuur. Het studentenleven
dat wij met enige bezorgdheid tegemoet hebben gezien, heeft zich zo zeer
in Apostolische geest ontwikkeld, dat daardoor voor beduchtheid onzerzijds
geen plaats meer is.
Al is tot dusver onze wens, dat katholieken uit alle streken en uit alle
lagen der bevolking deze universiteit zouden bezoeken, niet geheel in
vervulling gegaan, de verhouding op dit terrein tot andere universiteiten
is goed en dank zij de voortdurende steun van de stad Nijmegen kunnen
wij de toekomst met optimisme tegemoet zien. Moge de Heilige Geest
u allen bezielen.
m
2. De volgende morgen spreekt Eric met zijn vrouw over zijn vreemde ervaring
van die nacht. Stil luistert zij toe en een ongelovig lachje verschijnt om haar
mond. „Je gedachten spelen je parten, Eric/' zegt zij. Maar onze held schudt zijn
hoofdDe droom was te duidelijk en te veel betekenend, om misverstaan te
worden. „De bloedwraak is een der wetten van ons volk," zegt hij. „Ik ben niet
in staat geweest, mij daarvan te kwijten, doordat de schuldige mij onbekend was.
A'u echter is het mijn plicht te doen zoals het droombeeld het mij beval." Tevergeefs
probeert Winonah haar echtgenoot van zijn wraaklustige plannen te weerhouden.
Ericzegt zij bedroefd, „wij zijn pas enkele weken thuis en nu reeds wilt gij
er weer op uit gaan?" Het is mijn plicht, meisje" antwoordt Eric, „begrijp je dat
niet? Indien ik deze ongeschreven wet niet opvolgde, zou men mij verachten en ik
zou gedwongen worden mijn koningschap neer te leggen." Zuchtend legt Winonah
zich bij het onvermijdelijke neer en na het ochtendmaal maakt Eric direct toebe
reidselen voor een spoedig vertrek. Zelf begeeft hij zich naar de stallen en haalt
zijn lievelingspaard, een schimmel, uit de box. Eigenhandig legt Eric het paard
het zadel op en doet hem het hoofdtuig om. Pum-Pum, Eric's toegewijde en trouwe
factotum, staat met een ongerust gezicht deze toebereidselen gade te slaan en hij
kan niet nalaten van zijn misnoegen melding te maken. irMij denken, niet goed:"
bromt het kereltje. „Mij hebben recht, zeggen!" En uitdagend kijkt hij rond om te
zien, of iemand zijn waardigheid in twijfel mocht trekken. Eric kan niet nalaten
te grinniken en de kleine man over het hoofd strijkend zegt hij„Let goed op je
meesteres, dappere man!" Pum-Pum laat een diepe zucht horen en daar hij hierbij
moeite heeft zijn waardigheid te bewaren, is het resultaat nogal koddig, ,Jaat over
mij, laat over mij!" wuift hij bezwerend.
„Welaan, meisje," zegt Eric tot zijn vrouw, terwijl hij zich, na zijn maliënkolder
aangetrokken te hebben, in het zadel zet. „Maak je geen zorgen, ik ben spoedig
terug." Vrolijk stappend en luid briesend verlaat de schimmel de binnenhof. Buiten
de poort hangt een lichte nevel en de vroege morgen is kilNagewuifd door
Winonah, Pum-Pum en enkele soldaten, rijdt Eric de valbrug over en met een vast
beraden trek op zijn gebruinde gelaat gaat hij zijn nieuwe, onzekere avontuur
tegemoet.
(Van onze verslaggever)
Zoals wij reeds in een gedeelte van
onze vorige oplage konden vermelden,
heeft min. mr. dr. J. in 't Veld Zaterdag
morgen het congres van de Nationale
Commissie tegen Alcoholisme en de Na
tionale Bond voor Plaatselijke Keuze
met een korte toespraak geopend. Vier
sprekers hebben daarna de door hun
sprekers hebben daarna de door hen
samengestelde uitvoerige referaten met
een enkel woord toegelicht.
Mevr. A. C. PloegPloeg uit Utrecht
sprak over „De vrouw en het alcohol
gebruik", de heer C. Smeenk uit Arnhem
bezag het alcoholgebruik „als sociaal
probleem", minister In 't Veld zei het
zijne onder de poëtische titel: „Een
nieuwe lent' en een nieuw geluid", en
nieuwe lente en een nieuw geluid", en
pater Patricius O. M. Cap. tenslotte had
als onderwerp: „Plaatselijke keuze in
de drankweer" gekozen.
Mevr. Ploeg constateerde dan, dat
drankgebruik door vrouwen veel meer
voorkomt dan vroeger. En zij meende in
dit verband met een uitwas van het ont
waakte emancipatiebesef te maken te
hebben. „De vrouw", aldus spr., „heeft
nu eenmaal het recht veroverd, zich op
dezelfde manier te vermaken als de
man Zij betreurde het overigens, dat
zij zo weinig positieve gegevens had ge
kregen op een door haar ingestelde en
quête bij een aantal burgemeesters en
bij werkgevers, die veel vrouwelijk per
soneel in dienst hebben. Mevr. Ploeg
wees tenslotte op het opvallende ver
schijnsel, dat, terwijl het café-bezoek
afneemt, het drankgebruik toeneemt.
Het huisgebruik, aldus spr., moet dus
onrustbarend zijn gestegen.
„Zeshonderd en twaalf millioen gul
den", zo begon de heer Smeenk zijn
toespraak, „werd door ons verarmde
volk in 1947 aan alcoholhoudende
dranken uitgegeven, tegen 520 mil
lioen in 1946." En hij kwam tot de con
clusie, dat wanneer een volk een aan
zienlijk percentage van zijn inkomen
besteedt aan uitgaven voor overbodige
of zelfs schadelijke genotmiddelen,
zulks de investering, van kapitaal be
vordert in bedrijven, die deze produc
ten vervaardigexi. Zodoende, aldus de
heer Smeenk, wordt arbeidskracht
verspild.
Minister In 't Veld betoogde, dat het
van het grootste belang is, dat drank-
bestriidingsmaatregelen steun vinden in
de volksgeest. ..Zo ergens", zo zei Zijne
Excellentie, „dan geldt hier, dat de
wet behoort vast te leggen, wat in de
burgerij zelf is gegroeid." Spr. noemde
drankbestrijding een maatschappelijk
belang van de eerste orde, nu drankge
bruik en vooral -misbruik een veront
rustende stijging vertonen.
Veldmaarschalk Montgomery, die sinds
Vrijdag in ons land vertoeft om eanige
informele besprekingen met verschillen
de Nederlandse militaire autoriteiten te
voeren, heeft Zondag te Rotterdam in
de church of St. Mary van de British
missions to seamen een dienst biige-
woont.
Hierna begaf hij zich naar het Engelse
zeemanshuis, waar voor de ingang
Engelse padvinders stonden opgesteld,
die hij inspecteerde. In het gebouw zelf
had vervolgens een receptie plaats,
waarbij vqle leden van de Engelse kolo
nie aanwezig waren.
De veldmaarschalk, was vergezeld o a
van sir Philip Nichols, de Britse ambas
sadeur.
De plaatselijke keuze werd door pa
ter Patricius gekenschetst als „mede
zeggenschap van de burger bij het be
palen van het aantal gelegenheden tot
verkoop van alcoholische dranken."
Er zijn veel factoren, die het totale
alcoholverbruik bepalen, zo zei de pater,
maar geen is zo belangrijk als het be
perken van het aantal gelegenheden,
die de mensen in de verleiding brengen
zich aan alcohol te buiten te gaan. De
wet, die dit mogelijk maakt, is er, aldus
spr., maar de instantie, die haar moet
toepassen, de gemeenteraad, is daartoe
niet in staat wanneer hij niet wordt
voorgelicht door een duidelijke uit
spraak van de bevolking.
Pater Patricius bepleitte tenslotte
het geven van meer bekendheid aan
de plaatselijke keuze in eigen kring
en, waar mogelijk, het houden van
proefstemmingen.
Het hoeft geen betoog, dat talrijke
congressisten het podium beklommen om
aan het gesprokene het hunne toe te
voegen. Opvallend was daarbij hoe de
dames en heren ook de matigheid be
trachtten op het stuk van de hun toe
gemeten spreektijd
Zondag zijn de in de Meidagen van
1940 gevallen strijders van het voor
malige vierde regiment infanterie op de
militaire begraafplaatsen te Katwijk en
Valkenburg herdacht. In autobussen
werden de oud-strijders van dit regi
ment en vele nagelaten betrekkingen
naar de begraafplaatsen gebracht. Al
lereerst werd bezocht het kerkhof te
Katwijk aan de Cantineweg. Na een
kranslegging sprak hier de gepension-
neerde luitenant-kolonel H. D. Buur
man, in 1940 bevelhebber van de troe
pen rondom het vliegveld Valkenburg.
Na een défilé langs de verschillende
graven werd eenzelfde plechtigheid ge
houden op de begraafplaats te Valken
burg.
In de morgenuren werden druk be
zochte kerkdiensten voor de oud-mili
tairen gehouden te Katwijk aan de Rijn.
Later op de middag vertrok men naar
Ypenburg om ook daar een herdenking
te houden.
Grenadiers en oud-grenadiers zijn te
zamen geweest om hun gevallen krijgs
makkers te herdenken.
Op de algemene begraafplaats aan de
Kerkhoflaan te Den Haag werd aan de
voet van het monument voor gevallen
grenadiers een krans gelegd door de
reserve luitenant-kolonel jhr. T. W. M.
van Grotenhuis van Onstein als oudste
in leven zijnde hoofd-officier van het
stafregiment in 1940. In een korte toe
spraak herdacht overste Van Onstein de
grenadiers, die in de oorlogsdagen van
Mei 1940 zijn gesneuveld en ook dege
nen, die bij het vervullen van hun taak
in Indonesië het leven verloren. Pater
van Veghel, aalmoezenier van het staf
regiment in 1940 en de garnizoensveld
prediker van Den Haag ds. van der
Meer de Walcheren, voerden eveneens
het woord.
Een défilé langs de graven besloot de
plechtigheid.
Rij K.B. is bijzonder verlof verleend
aan mr. J. C. Tenkink tot het aanne
men van de benoeming tot groot-offi
cier in de orde van de Kroon van Bel
gië; aan mr. P. Eijssen tot het aanne
men van de benoeming tot comman
deur in de orde van de Kroon van Bel
gië en mr. E. L. M. H. baron Speyart
van Woerden tot het aannemen van de
benoeming tot commandeur in de orde
van de Heilige Gregorius de Grote met
ster van de Heilige Stoel.
Het Britse linkse Labourparlements-
lid Richard Crossman schrijft in de Sun
day Pictorial, dat Stalin en Moloiof
mogelijk met elkaar in botsing zullen
komen over de Russische politiek ten
opzichte van Duitsland.
Volgens Crossman leidt Molotof nog
steeds de pro-Duitse groep in het Polit
bureau.
Molotof zou willen, dat Wysjinsky in
de raad van ministers van Buitenland
se Zaken zal komen met voorstellen
tot terugtrekking van alle bezettings
strijdkrachten uit Duitsland, vrije ver
kiezingen in beide zones en instelling
van een Duitse regering te Berlijn, on
der controle van de vier mogendheden.
Crossman acht het duidelijk, dat deze
voorstellen bedoeld zijn om de Wester
se plannen met West-Duitsland te
dwarsbomen en een Russiscb-Duits ver
bond tegenover het Atlatnic Pact te
stellen.
Stalins bedoelingen zouden dan
kunnen worden afgeleid van het al
of niet aanvaarden van Molotofs
plan, aldus Crossman, die een „vrijage
met de Duitsers een riskante zaak"
acht, terwijl een „practische overeen
komst voor ons zijn voordelen heeft".
Indien Stalin Molotof's plan zou
verwerpen, ziet Crossman een goede
kans, dat het Duitse probleem
tot oplossing komt, op een wijze, zo
als Schuman, de Franse minister van
Buitenlandse Zaken, het zich zou
hebben gedacht.
Schuman zou een West-Duitsland
onder geallieerde en een Oost-Duitsland
onder Russische controle wensen met
een zwakke centrale organisatie te
Berlijn.
President Truman heeft gisteren zijn
vijf en zestigste verjaardag gevierd Ter
gelegenheid van moederdag droeg hij in
zijn knoopsgat een witte anjer ter her
innering aan zijn voor twee jaar gestor
ven moeder. De president woonde een
godsdienstoefening bij in de Baptisten-
kerk te Washington.
De Turkse minister van Buitenlandse
Zaken, Sadak, is Zaterdag per vliegtuig
uit de V. S. teruggekeerd in Ankara.
Hij verklaarde tegenover de pers, een
persoonlijke boodschap van president
Truman voor president Ismet Inönu
meegebracht te hebben en sprak de
hopo uit, dat Turkije op de eerste ver
gadering van de Raad van Europa zou
zijn vertegenwoordigd.
Het Roemeense opperste militaire ge
rechtshof heeft de levenslange gevange
nisstraf waartoe de boerenleiders Iulio
Maniu en Ion Mihalache wegens hoog
verraad en sabotage waren veroordeeld
bevestigd. De advocaten der veroordeel
den zullen nog het laatste hoger beroep
aantekenen bij het Opperste Hof van
Roemenië, maar men geeft hun weinig
kans op succes.
Churchill heeft aan generaal Boels,
een der ondertekenaars van een protest
tegen enkele passages in Churchill's
mémoires, die betrekking hebben op de
capitulatie van koning Leopold, in een
brief medegedeeld, dat hij deze passages
in zijn boek aan een nauwkeurig on
derzoek zal onderwerpen. „Indien ik tot
de conclusie kom, dat mijn uiteenzet
ting van de feiten niet met de histori
sche werkelijkheid overeenstemt, zal ik
die passages in mijn mémoires herzien",
aldus de brief van Churchill.
De sociale commissie der Verenigde
Naties heeft met 37 stemmen tegen 5
onthoudingen aanbevolen de ontwerp-
conventie voor de beginselen van vrij
heid voor berichtgeving en menings
uiting naar de algemene vergadering
der V. N. in September te verwijzen.
De commissie besloot, dat de aparte
conventie voor het recht van internatio
nale nieuwsgaring en het recht op cor
rectie van het nieuws niet door de lan
den zou worden getekend alvorens de
algemene vergadering beslist heeft over
de conventie op de berichtgeving.
Het tribunaal van Hanoi heeft op last
van Ho Tsji Minh, de leider der Viet-
minh Indochinese communistische be
weging een arrestatiebevel uitgevaar
digd jegens Bao Dai, de ex-keizer van
Annam. Hij wordt beschuldigd van
„hoogverraad". Bao Dai is kort geleden
uit Frankrijk in Indo-China terugge
keerd.
(Copyright Uitg. De Koepel, Nijmegen)
61
HOOFDSTUK XXI
Jan komt te hulp.
De drukte van alledag was overal be
gonnen en tegen de tijd, dat Elspetb
goed en wel op weg was naar Leiden,
leek het kanaal wel een grote verkeers
weg. Het was niet gemakkelijk geweest
weg te komen zonder voorkennis van
Mevrouw of lastige vragen van Mijnheer;
ze had het niet voor elkaar kunnen krij
gen zonder Anneke in vertrouwen te
nemen. Gelukkig begreep Anneke, dat
het doel van de tocht was, een sleutel te
krijgen op de kist van Pieter, die hij
onbegrijpelijkerwijs afgesloten had ach
tergelaten.
Anneke had eerst grote ogen opgezet
over het plan, maar toen had ze ge
glimlacht en vond, dat het inderdaad
moest wijrden uitgevoerd. Het was nodig
geweest, Tiaar het belang te laten zien
van haar rol als van degene, die thuis
zou blijven om mogelijke vragen te be
antwoorden, als die gesteld zouden wor
den. Als ze een beetje geluk had, hoopte
Elspeth weer terug te zijn vóór dat no
dig was. Het trof, dat het marktdag was
en daarom een drukke dag voor Me
vrouw, wier gedachten toch al vol waren
van Pieter's vertrek. Wat Mijnheer be
treft, Elspeth kon alleen maar hopen, dat
hij zo in beslag zou zijn genomen met
pogingen om zijn waanzinnige buurman
uit de gevangenis te houden, dat hij haar
afwezigheid niet zou opmerken.
Met Anneke's hulp was het Milady
gelukt, uit het huis weg te sluipen niet
lang na het ontbijt. Het had haar even
wel enige moeie gekost om de stevige
Hollander te huren, die haar slee zou
voortduwen, want al kende ze heel wat
Hollandse woorden, toch was ze nog
niet zo ver, dat ze er zinnen van kon
maken. Gelukkig had haar goud duide
lijker taal gesproken dan haar Hollands,
zodat ze nu, gepakt in enkele warme
reisdekens, goed en wel op weg naar
Leiden was.
In Haarlem en even daar buiten was
er op het kanaal heel veel te zien ge
weest: mannen, die rustig schaatsend
naar hun werk gingen, jongens, die op
weg waren naar school en speelden of
elkaar achterna zaten en vrouwen met
appelwangen, die ter markt gingen. Maar
langzamerhand ontmoetten ze minder
voorbijganger* en Elspeth ging peinzen
over de boodschap, die ze ging doen. Ze
had er op gerekend, nat in de winkel
van fre puritein niet alles even vlot zou
verlopen. Al kon ze misschien Pieter
van zijn stuk brengen en Mijnheer met
vriendelijke woorden tot iets overha
len, het een noch het ander zou haar
zo gemakkelijk gelukken met de sluwe
Hugh Gibson. Onder het kleed, dat over
haar heengeslagen was, gleed haar hand
in haar zak tot haar vingers haar laat
ste goudstuk vonden en nog iets an
dershet zilveren snoepdoosje, dat
Pieter haar enkele maanden geleden
had gegeven. Ze had het meegenomen
om het desnoods aan Hugh Gibson te
kunnen aanbieden als een soort onder
pand. want ze was ervan overtuigd, dat
hij te geslepen was om afstand te doen
van een sleutel zonder de zekerheid te
hebben, dat die weer werd terugge
bracht.
De man, die de slee voortduwde,
kwam zijn belofte om vlug te zullen
opschieten, goed na. Ze gleden voorbij
de oude boomstomp, waar ze met Pie
ter had stilgehouden, en al spoedig
waren ze in Noordwijkerhout, dat ze in
een oogwenk achter zich lieten. Lei
den leek eerst uit de verte een vage
massa, maar ze vlogen zo snel over het
ijs, dat al gauw de daken der afzonder
lijke huizen en der torens zich van el
kaar losmaakten. Buiten de Noorder
poort gekomen, gaf Elspeth de man een
paar duiten extra als dank voor de
haast die hij had gemaakt en het luk
te haar de man aan het verstand te
brengen, dat ze op dezelfde plek weer
bij hem zou komen, zodra ze met haar
boodschappen klaar zou zijn.
Daarna ging ze vol vertrouwen op
stap in derichting, die ze korte tijd
geleden met Pieter had gevolgd. De eer
ste straat herkende ze direct, maar een
eind verder begonnen al die nauwe
straten en grachten en kleine stenen
bruggen op elkaar te gelijken. Ze ken-,
de ze niet meer uit elkaar. Milady bleef
tenslotte staan. Ze had er in de verste
verte geen idee meer van, hoe ze de
zaak van Hugh Gibson vinden moest.
Het had geen zin tijd te verspillen met
nog langer ronc.' te dwalen, vond ze. Ze
moest de weg vragen.
Een breedgeschouderde Hollander
met korte benen en een dik, rond ge
zicht was juist over de kleine brug vóór
haar gekomen en liep in haar richting,
zo vrolijk neuriënd, dat Elspeth niet
aarzelde hem staande te houden.
„Och Mijnheer.... de wink*.... de
winkel van Hugh Gibsoïi," heiTlaalde ze
heel langzaam, zo duidelijk mogelijk
Hollands sprekend.
De man bleef eerst neuriënd staan,
maar keek toen met open mond naar
het meisje, dat wel een Hollandse leek,
maar toch geen Hollands sprak. Ver
volgens wierp hij zijn hoofd achterover
en lachte zó hardop, dat hij ervan
schudde.
„Pummel!", dacht Elspeth, rood van
kwaadheid. Zonder af te wachten of hij
nog tot bedaren zou komen, haastte ze
zich verder. De volgende keer zou ze er
voor zorgen geen man maar een vrouw
aan te spreken, of althans een minder
lompe man. Toen de eerste man, die na
derde, toevallig niet alleen mager was,
maar ook donker hara had en een neus
als die van Madame Vautier, meende
Elspeth wel op hem te kunnen toegaan
Dit was geen Hollander. Dit moest een
Fransman zijn en met de Franse taal
kon ze aardig goed overweg....
„Je vous prie me dire.,.."
„Nee, nee!" was het antwoord met
zo'n duidelijk Hollands accent, dat het
nu Elspeth's beurt was om verbaasd te
staan.
Hierna aarzelde ze om iemand anders
de weg te vragen. Ze liep wat langza
mer; dan zou ze misschien een huis her
kennen, dat ze al eerder gezien had.
Maar de nauwe straatjes zagen er alle
maal eender uit en of ze met Pieter
door deze straat had gelopen of door een
andere, die er op leek, ze wist het niet
meer. Ze raakte hoe langer hoe meer
verward en maakte zich steeds onge
ruster. Opeens kwamen er drie Hol
landse studenten te voorschijn uit een
huis een eindje voor haar.
Een van hen had zoveel van Jan, dat
Elspeth impulsief naar hem toeging,
maar even later bemerkte ze, dat 't Jan
niet was. Toen de drie gezamenlijk pra
tende en lachende voortliepen, bedacht
ze dat ze misschien op weg waren naar
de universiteit. Milady besloot daarom
hen te volgen, want Hugh Gibson's
winkel was zo dicht bij de hogeschool,
dat ze geen moeite zou hebben hem te
vinden, als ze daar maar eenmaal was.
De drie studenten waren blijkbaar
laat; ze moest stevig doorlopen om ze
bij te houden. Al heel gauw zag ze in
in de verte dan ook de universiteit en
herkende de hoek, die ze maar behoefde
om te slaan om bij de winkel te zijn,
die ze zocht. Ze was juist de hoek om.
toen ze plotseling stil stond. Drie ande
re studenten verlieten juist de zaak
van de puritein en ditmaal was Jan een
van hen.
(Wordt vervolgd)
Zaterdagmiddag om 15.15 uur Neder
landse tijd is de radio-oorlog tussen
Oost en West losgebarsten met een
„kanonnade" van uitzendingen door 61
krachtige radiostations in Amerika,
Engeland en Duitsland, die met frequen
ties varierende tussen 10 en 49 meter
programma's in het Russisch op de
Sovjet-Uunie richtten.
De Russische storingszenders kwa
men onmiddellijk in actie en slaagden
er aanvankelijk in het programma van
de „Stem van Amerika" onhoorbaar te
maken, doch de B.B.C. kon op ver
schillende golflengten duidelijk worden
opgevangen.
Later schakelden de storingszenders
over op de B.B_ C.-nitzendingcn, waar
op verschillende zenders van de „Stem
van Amerika" weer duidelijk doorkwa
men.
De „Stem van Amerika", die in het
Duits gericht is op Oost-Duisland, werd
niet gestoord.
De B.B.C. zal haar zendtijd van 75
minuten tot 135 minuten opvoeren en
de „Stem van Amerika" zal de zend
tijd naar de Sovjet-Unie van 90 tot 150
minuten per dag uitbreiden.
Nog geen 24 uur na het begin van
het „radio-offensief" heeft radio-Moskou
in een uitzending felle critiek geoefend
op de Westerse radio-organisaties en
haar beschuldigd- van verdoezeling en
verdraaiing der feiten.
De commentator gewaagde niet van
de storing door de Sovjets van de Wes
terse radio-uitzendingen, evenmin van
de uitbreiding van het aantal Britseen
Amerikaanse uitzendingen, waarmede
gisteren een begin gemaakt werd.
Z.H. de Paus heeft Zondag de groep
Belgen in audiëntie ontvangen, die het
drie meter hoge houten kruis met een
reliqui van het H. Kruis en van de
geeselkolom vanuit Palestina door de
landen naar de V.S. dragen. De groep
bestaat uit twaalf man. Zij hebben het
kruis te voet van Palestina naar Vati
caanstad gebracht, waar het in de St.
Pieter was opgesteld.
Te Berlijn is een nieuw groot Rus
sisch oorlogsgedenkteken onthuld, ge
bouwd van marmer nit Hitler's kanse
larij. Generaal Tsjoeikof, de pas
benoemde militaire gouverneur, ver
scheen voor het eerst in het openbaar.
Een ANP-correspondent, die door de
wachtofficier werd toegelaten toen hij
hoorde niet met een Engelsman, doch
met een Nederlander te doen te hebben,
meldt:
..Het was een uitsluitend Russische
betoging, waarbij geen Duitsers noch
geallieerden waren toegelaten. Slechts
Grotewohl, de voorzitter der SED was
aanwezig om de bezetters te verzekeren,
dat de Duitse regering dit monument
onder haar bescherming zal nemen, zo
dra de laatste Russische soldaat het
land zal hebben verlaten.
Het mausoleum is bekroond met een
achttien meter hoog standbeeld: een
soldaat met het zwaard in de hand en
een kind op de arm. In het marmer
waren woorden van Stalin uitgehouwen
die „eeuwige roem aan de strijders van
het Sowjetleger, die hun leven gegeven
hebben in de strijd voor de bevrijding
der mensheid van het fascistisch, juk"
zweert.
De Britse „Daily Express" heeft in een
hoofdartikel onder de titel „Nederlandse
dwaasheid" critiek geoefend op het ont
werp van een Perswet, dat thans door het
Nederlandse parlement wordt behandeld.
Het blad ziet in dit ontwerp „een stap naar
dictatuur." „Het Nederlandse volk, aldus
de „Daily Express." ondervindt veel steun
in Groot-Brittannië voor zijn krachtig op
treden in Indonesië en het heeft lof ont
vangen voor zijn manmoedig gedrag ten
overstaan van anarchie en wanorde, on
danks de tegenkanting van sterke buiten
landse machten. Wanneer deze Perswet ech
ter wordt aangenomen, zal die steunver
lening herzien moeten worden. Deze «et
op de journalistieke verantwoordelijkheid
Immers zou de Nederlandse regering dic
tatoriale bevoegdheid geven."
De constituerende vergadering van
West-Duitsland te Bonn heeft Zondag
avond laat met 53 tegen 12 stemmen de
nieuwe Westduitse grondwet aangeno
men, nadat deze in derde lezing was ge
geven.
Met het aannemen van deze grondwet
is practisch de Westduitse staat opge
richt. Voor de stemming had de commu
nistische leider Reimann nog verklaard,
dat de Westelijke geallieerden ter wille
van de eenheid met de Sowjet-Unie bin
nen enkele weken al het werk ongedaan
zouden maken.
In plenaire zitting werd met 49 tegen
1 stemmen en 15 onthoudingen besloten,
dat de vlag van de nieuwe federale re
publiek van Duitsland de kleuren van de
republiek van Weimar zal dragen, rood,
goud en zwart.
Zaterdag is het nieuwe Transjordaanse
kabinet beëdigd. Hierin hebben drie Pa
lestij nen zitting, n.L voor Buitenl. Zaken
Landbouw en Verkeer.
