Eric de Noorman en lief wapengeridtf Woorden van Vorstin Juliana gebundeld Minister v. d. Brink doet beroep op arbeiders en ondernemers Industrialisatie van ons Nieuw kabinet voor Ned. Antillen Accoord tussen Engeland en Italië Veertig duizend mijnwerkers staken in kolendistrict Lancashire DE WITTE TULP land noodzakelijk BETER TREINVERKEER MET BUITENLAND Communistische leuzen in Deventer Y- Kwestie der overuren STAKING OP PARIJSE EFFECTENBEURS DINSDAG 10 MEI 1949 PAGINA i STICHTING v. d. LANDBOUW HEEFT MOEILIJKHEDEN Raad van Europa Aanwijzing Ned. leden door het parlement? Emigratie naar Australië SSilfcÉ. Gunstig verloop van pokken epidemie in Batavia T\ Over trustschap in Tripolitanië In haar toespraken geeft zij zichzelf Bevin terug naar Londen Politieke commissie voor toelating Israël in V.N. laa!ï->eveer 40.000 jonge mensen zoeken dei-i s een nieuwe plaats in het Ne- in j,ndse bedrijfsleven. Dit aantal zal toen k°mende jaren nog belangrijk nj ®®men. Op ons allen, die reeds een Hein 'n kei maatschappelijk leven in- beiS rus' <te taak door gestage ar iana ®n zelfbeperking aan jong Neder- Ven instrumenten in handen te ge- ^nder welke het tot lediggang en js "elijke zowel als geestelijke ellende geooemd. Deze instrumenten zijn in Wv, 'hodeme maatschappij, met haai sterk ontwikkelde productie- teri O'termate kostbaar. De inves- Sfii -a' ^'e vereist is om aan een enkele Ha i 6r 'n de industrie een nieuwe Hief S ?e bieden, bedraagt gemiddeld minder dan f 18.000, hieruit ziet dat het industrialisatieproces niet oiël sociaIe, technische en commer- tiël maar oo!c zeer omvangrijke finan- e vraagstukken oproept. de minister van Economische ijj Ken, prof. dr. J. A. M. v. d. Brink. radiorede op Maandagavond, wei- het ter inleiding van een voor 0tHr0l 2?.ClU: gezamenlijk programma der radio- epverenigingen te houden lezingen- "isatie. over het onderwerp der industri- Öe grote taak, die voor ons ligt, moet den volbracht onder moeilijke eco- ^■Hische omstandigheden. Belangrijke °Hnen van 's lands welvaart zijn op- droogd of leveren slechts in beperkte biati Srod hun bijdrage aan het nationale Uct. lo!uUWe wegen moeten worden ge- iwcn aan het herstel der oude eco HOltj- ------ Hien- 'sche betrekkingen, die ook in de :V/e tijd passen, wordt gestadig ge- Ondanks deze moeilijke om- jHaigheden zullen wij doorzetten, lana weivaartsproces vindt in Neder- °Hri overwegend plaats middels een Vo^hemingsgewijze organisatie van de ^aa'brenging. Op de ondernemers rust een zware plicht. Zij zullen met - -- Zj; ~r'hgrijkheid en energie de taak, die volhn verleden met succes hebben ij„Pracht, ook onder de nieuwe omstan- sneden moeten volbrengem. 'a«la"naast heeft de overheid een be- *0r» ke hiding gevende taak. Zowel de 'alln Voor bet sluitend maken van de be- ha nRsbalans als het streven naar en heifi naven van voldoende werkgele,ven- 'inr !eggen °P haar een zware verplich te?- He voortgaande industrialisatie van taa7®rland is een waarlijk nationale t),, k. Het is mede om deze reden, dat liju^nister is overgegaan een afzonder- trj ..•"rectoraat-generaal voor de indus- brijtl-satie bü het departement van Eco- pe,!Schc Zaken in tc stellen, terwiii in,,' centrale adviescommissie voor de SesUij alisatie eerlan? zal worden In- waarin naast ambtelijke leden lj]^° gouverneur der Nederlandse An- er> heeft tot leden van het kabinet a ®oemd: R. J. Beaujon Jr., in het bij- Wa, er belast met ODenbare Werken, e rtervoorziening, Landbouw, Veeteelt He Visserijdr M. F. Da Costa Go- 'ai-ri- (^"ftitie en zaken van algemene é,- Eman, Sociale Zakep; E. M. betr ff ?con°mische Zaken, en zaken l-aa- e de haven- en loodsdienst, lürit' radiotelegrafie- en telefonie en Vniï art,' E. A. Römer, onderwijs, 2.lesontwikkeling en Openbare Ge- L^ndheidsdienst. De benoeming van de 6er r, Plantz tot lid van het kabi- Jrj gaat op 11 Mei in, daar hij thans P'reedt als voorzitter der Staten. vertegenwoordigers van het bedrijfsle ven, ondernemers zowel als arbeiders vertegenwoordigers, zitting zullen ne men. De leiding gevende taak van de over heid op het stuk van de industrialisatie brengt voorts met zich mede, dat zij zich duidelijk dient uit te spreken met betrekking tot de richting, die naar haar mening bij voorkeur dient te wor den ingeslagen. Zoals reeds aan de Sta- ten-Generaal werd medegedeeld, ligt het in de bedoeling tot de indiening van een nota met betrekking tot de industri alisatie over te gaan. Overigens dient te worden bedacht, dat de noodzakelijke industrialisatie niet in de eerste plaats tot stand komt door de opstelling van een schema of plan. Het is de kracht van de Nederlandse industrie, dat zij beschikt over vakbe kwame arbeiders. Dit moet ook in de toekomst zo blijven. In dit verband zijn het ambachts- en overig technisch on derwijs alsmede de scholing, herscho ling en omscholing van grote betekenis. Hetzelfde geldt van de voorlichting, met name bij de beroepskeuze. De arbeiders zelve en hunne organi saties, die met betrekking tot de in dustrialisatie zo een belangrijke taak hebben te vervullen, dragen ook op uit gebied een eigen verantwoordelijkheid (Van onze Haagse redacteur) Ruim twee jaar reeds worden in de Stichting van de Landbouw besprekingen gevoerd om de hele tuinbouw een eigen plaats te geven in genoemde stichting. Als voorlopige organisatievorm was ge kozen een aantal commissies voor de velschillende takken van de tuinbouw, doch mede met het oog op het toekom stig publiekrechtelijk orgaan ligt het in de bedoeling te kpmen tot een aparte afdeling, die de belangen van de hele tuinbouw kan behartigen, gecoördineerd met die van de overige sectoren. Naar wij vernemen heeft het overleg slechts in de secties Groente, en Fruit tot een accoord geleid, zodat besloten kon wor den tot oprichting van een hoofdafde ling Tuinbouw, representatief voor Groente en Fruit. De technische en economische organisaties uit de. secto ren bloembollen, bloemisterij, boom kwekerij en tuinbouwzaadteelt willen echter hun zelfstandigheid handhaven en zijn de mening toegedaan, dat zij, gelijk voor de oorlog het geval was, de. verdediging van hun eigen belangen in eigen hand moeten houden, derhalve niet dienen ingevoegd bij de interesse van land- en tuinbouw in hun geheel. De moeilijkheid doet zich echter voor, dat thans bijvoorbeeld pij uitvoertransacties de belangen van bedoelde groe.pen slechts tot hun recht komen, wanneer deze gekoppeld worden aan die van b.v. de veehouderij. Hoewel de knoop nog niet is doorgehakt, wordt verwacht, dat de economische, en technische verte genwoordigers van deze groeperingen inderdaad de verdere samenwerking in de Stichting van de Landbouw zullen verbreken. De hoofdafdeling Tuinbouw zal dan ook de behartiging van de. belangen van deze groepen op zich ne men. (Van onze Haagse redacteur) Inzake de te volgen procedure bij de aanwijzing van leden voor de Raad van Europa bestaat van regeringszijde ge neigdheid het parlement in te schake len. Hoe deze benoeming in haar werk zal gaan, staat nog niet vast. doch de mogelijkheid lijkt niet uitgesloten, dat zij via een initiatiefvoorstel uit de Ka mer zou geschieden. Omtrent de sug gestie van „The Economist" Brussel of Den Haag in plaats van Straatsburg als zetel voor de Raad te kiezen, vernemen wij nader, dat art. 11 van het Statuut met evenzovele woorden zegt: „De zetel is gevestigd te Straatsburg", doch in dien de opmerking van „The Economist" weerklank zou vinden, bestaat altijd de mogelijkheid, dat de afgevaardigden op hun eerste bijeenkomst te Straatsburg een andere zetel zouden kiezen. De nieuwe dienstregeling der Spoor wegen, die met ingang van 15 Mei van kracht wordt, betekent een belangrijke verbetering van het verkeer met het buitenland. Zo gaat dagelijks weer een sneltrein ArnhemMünchen v.v. rij den. Een paar sneltreinen Keulen Kleef v.v. worden doorgetrokken naar en van Nijmegen, terwijl een paar snel treinen KeulenMünchen-Gladbach v.v. worden doorgevoerd van en naar Venlo. De sneltreinen D 134/135 Den HaagBazel v.v. worden versneld en gaan dagelijks lopen. Ook de treinen naar Parijs gaan sneller rijden. Tijdens een bestuursvergadering van de polder Walcheren heeft mr. J. A. Damon Tak opgemerkt, dat de lasten in de polder zo hoog werden, dat van de pachtopbrengst practisch niets overblijft en er op Walcheren een financiële en economische noodtoestand dreigt te ont staan. Spreker achtte het noodzakelijk, dat de regering de lasten op het grond bezit op Walcheren in een redelijke ver houding brengt jot die in de niet ge troffen delen in ons land. Met algemene stemmen werd een motie aangenomen, waarin geconcludeerd werd, dat het moment is aangebroken, dat de ingelan den, die steeds een kostbare zeewering zonder hulp van buiten op eigen kosten hebben onderhouden, een beroep moer ten doen op de landsoverheid ten einde hen voor een financieel débacle te be hoeden. COP MARTIN TOONDER JTUDiO'S 3. De morgen is koel en nevelig, doch naarmate de dag voortschrijdt stijgt de warmte en een weldadige zon zendt haar stralen neer op de eenzame ruiter. Eric is vol goede moed; de dag is veelbelovend en als hij een klein paadje ontwaart stuurt hij zijn paard het sluimerende woud binnen. Dan, plotseling, schiet hem de droom te binnen: „ge 'zult daarheen rijden, waar een innerlijke stem u zal bevelen te gaan klinkt het in zijn binnenste en peinzend overdenkt hij deze woorden. K\jk, hoe merkwaardig is het: als in n ingeving stuurde hij zijn paard het woud in „Het is dus zaak mijn eerste ingeving te volgen,*' mompelt onze held en zo spoedig mogelijk houdt hij zich hieraan. Keer op keer wendt hij de teugel om zijn rijdier langs een lokkend pad of een verlichte plek in het bos te sturen. In zijn jarenlange afwezigheid schijnt het, alsof alles veranderd is. Ontelbare paadjes, van welks bestaan hij nooit het flauwste vermoeden had, duiken aan alle kanten op en maken net woud tot een doolhof. Langzamerhand raakt Eric ieder gevoel van richting kwijt. Hij probeert zich op de zon te oriënteren, doch slechts hier en daar dringt een zonnestraal het duistere woud binnen, zodat deze hulp hem ook ontnomen is. Het woud wordt dichter en dichter. Geen geluid verstoort de stilte: het lijkt of alles hier uitgestorven is. Eensklaps verstijft Eric. Een ijl geluid klinkt door het zwijgende bos. Hij laat zijn paard stilstaan om beter te kunnen luisteren, doch alles is stil. Juist als hij meent, dat zijn oren hem hebben bedrogen hoort hij het vreemde geluid weer. Zachtjes en van ver af dringt een onwezenlijke stem, die een geheimzinnig 'lied zingt, tot hem door en een rilling van bijgelomge vrees kruipt over Eric's rug Voor het bestuderen van emigratie mogelijkheden voor Nederlanders in Australië is vandaag daarheen ver trokken drs. de Groot namens de Cen trale Stichting Landbouwemigratie. Met hetzelfde doel zal aan het eind van deze maand naar Australië vertrekken de heer H. A. van Luyk. chef van de afdeling Landbouw van het Rijks arbeidsbureau. Dagelijks is men op het Bloemendaalse Strand bezig het Zweedse schip, de C. A. Benck, een stukje dieper te laten zakken. Lang kan men hier echter niet aan werken, want ongeveer twee uur na hoogtij is de tijd hiervoor geschikt. Gemiddeld vijf uur per dag is men bezig om het schip vlot te brengen. Eén meter reeds is het schip gezakt, doch wanneer de Banck in de oude positie zal liggenis nog niet te zeggen. Het gebied rondom het schip zal thans op mijnen worden onderzocht. Dr. Suwadji, de leider van het co- ordinatielichaam voor de pokkenbe- strijding, heeft te Batavia medegeeeld, dat de algemene toestand met betrekking tot de pokkenepidemie op het ogenblik gunstig is. Na een periode, waarin het aantal gevallen op een bepaald niveau bleef, is er sedert twee weken een dui delijke daling waar te nemen, zowel te Batavia als in de ommelanden. Opschudding in Engelse Kunstacademie Dassententoonstelling Amerika's vrouwelijke bokser Botsing tussen zon en maan Een slang in bed e Koninklijke Kunstacademie in vj Engeland beleefde op 29 April een ju, formeel oproer, toen de 71-jarige - ®sident van de academie tijdens het log officiële banket, dat na de oor- (jeg gehouden werd, van leer trok* tegen moderne kunst. Van verschillende ston kwamen verontwaardigde kun- 8] baars in het geweer en uitroepen ijj ..schande" en' „hoe durft U?" waren 1 van de lucht. De president riep <jr°P luidkeels door de zaal: „Ik ben jj President en ik heb recht om te spre- Volgend jaar zal ik goddank niet ®r kunnen spreken". Als om de op jonden stemming nog te verhogen Ren de onder al deze bedrijven de re- dg? te een stortvloed over het glazen Wm Van c'e feestzaal' hoogtepunt Haa bereikt, toen de president, die Rehrf Winston Churchill zat, het vol- w?6 verhaal vertelde: Kort geleder Vaï®n de heer Churchill en ik op de ^„Hdeling. De heer Churchill zei tegen tJ' „Alfred, als we nu eens Picasso je ,en.k' "tfgg,e]Pen, als ik hem op zeker lichaams- \vn®en pak slaag zou geven?" Ik ant- de: >3ij God, Winston, dat zou ik. maar". te oningin Elizabeth van Engeland A\_ heeft onlangs op de Britse jaar* 4^ beurs gestreepte dassen die d» 'JHikanen te bont zijn bekeken. zijn erg kleurig" antwoordde de teiri ëin beleefd toen men haar ver- bjjae dat deze dassen in Engeland en Atj/a ieder land ter wereld „behalve in j®rika" worden verkocht. w;0ningin Elizabeth, koningin Marv. W hS Elizabeth, de Hertog van Edin- bihf en Prinses Mary, zuster van ko- lin George, pezochten de tentoonstel- tea ,Van voor export bestemde produc- 8chi!fr Britse industrie en zochten ver- jhende dingen uit, maar geen dassen li^mngm Mary droeg een tentoonstel- WftS!?olclje met het cijfer 1 erop. Zij Êru^edere der 24 tot dusver gehouden jaarbeurzen bezocht. I f.bekende Amerikaanse vrouwe- hjke bokser zat voor de tweede £<-. keer in één jaar tijds in de bak. J^eisi gezelschap gehouden door een ipgJ? Van 22 jaar, die tegelijkertijd pho- v it m'buffetjuffrouw en serveerster is. eis)e was, evenals de vorige maal, i>e6r .medeplichtige. De aanklager, de Hij -(jtelson, vertelde aan de politie, dat jteciinB vurige avond in een restaurant had, waar het meisje hem hi: ?nd- HÜ had terloops opgemerkt, J de laatste tijd „weer wat geld" yJuE,j.0 Verdiend, en de serveerster had h ®i aa tegen hem gezegd, dat zij een va ee meisje voor hem wist. Bin- h hlign Paai' minuten stond toen miss ?.6lis L de boksende dame, voor zijn ül,^dat zij samen een paar gezel- rtjes hadden doorgebracht in een iwamen, zou "je me dan een hand aantal café's, kreeg Nelson plotseling een paar flinke slagen op zijn gezicht, en toen hij weer bijkwam, bemerkte hij, dat miss Young en zijn laatste 100 dol lar verdwenen waren. Tegenover de politie bekende miss Young, dat zij Nel son voor vier duiten gegeven had, omdat hij onaardig tegen haar geweest was. Zij vertelde: „Ik gaf hem een stevige linkse en hij ging toen door zijn knieën. Toen hij weer opstond, gaf ik 'hem nog een rechtse en toen bleef hij liggen". Een Amerikaanse radio-omroeper zag zich na een uitzending, die hij gehouden had, in een vreemde si tuatie geplaatst. Voor de radio las hij een fantastisch verhaal voor dat de maan uit haar gewone baan was gegaan en recht op de zon afschoot. De botsing was onvermijdelijk en vermoedelijk zouden de eerste gevolgen van deze botsing zich openbaren in ontzaglijke aardbevin gen in de buurt van d® Mississippi. Even later werd de omroeper, die meende dat deze vondst zo fantastisch was, dat nie mand het zou geloven, opgebeld door een luisteraar, die precies wilde weten, wat er aan de hand was. Van dat ogen blik af stond de telefoon niet meer stil. Ook alle krantenbureaux kregen het zwaar te verduren. Voor de uitzending had de omroeper medegedeeld dat alle personen en ge beurtenissen in de uitzending fictief waren. Vervolgens draaide hij een gra- mofoonplaat en toen brak hij plotseling af voor dit speciale bulletin. Hierna schakelde hij over naar Washington waar hij de secretaris van hetWitte Huis een verklaring liet afleggen. De luisteraars werd tenslotte aangeraden alle vrienden en kennissen te waar schuwen en zich ter beschikking te stellen van de plaatselijke autoriteiten. Te Tulsa (Oklahoma) schrok de heer Jim Philips met een schreeuw wakker. Er lag een slang van vier meter bij hem in bed. Het was een tamme python, die zijn kamergenoot had geleend voor een tentoonstelling. Het beest had het koud gekregen en was uit zijn kist ontsnapt om bij Jim in het warme bed te kruipen. „Ik geloof dat ik geen nacht meer rustig zal kunnen slapen", zuchtte Philips. Volgens gewoonlijk welingelichte kringen te Londen, hebben Groot-Brit- tannië en Italië een overeenkomst ge sloten, volgens welke Italië binnen twee jaar het trustschap over Tripoli tanië, onder toezicht van de V. N. zou verkrijgen. De overeenkomst is tot stand geko men bij de Vrijdag j.l. door Bevin en graaf Sforza te Londen gehouden be sprekingen, aldus de Londense bron nen. Italië van zijn kant zou het Brits- Amerikaans voorstel omtrent Eritrea willen aanvaarden, volgens hetwelk Oost-Eritrea door Ethiopië bestuurd zou worden onder trustschap van de V. N. en West-Eritrea door de Anglo- Egyptische Soedan. Het vergelijk, dat te Londen over het lot van de voormalige Italiaanse koloniën is bereikt, is, althans voor het ogenblik, slechts een voorstel, waarover de vergadering van de V. N. zich zal moeten uitspreken. De Politie te Deventer heeft negen personen aangehouden, die aldaar de straten hebben bekalkt met in het En gels en het Nederlands gestelde leuzen (o.m. „geen Engelsen hier gewenst"), gericht tegen de komst te Deventer van een aantal'' Engelse militiaren. die te Schalkhaar zijn gelegerd ter instructie van Nederlandse militairen in het ge bruik van luchtdoelgeschut. Dezelfde per sonen hebben zich eveneens schuldig ge maakt aan het op straat werpen van pam fletten. waarin geprotesteerd werd tegen de komst van de Engelsen. „Moeder van onze Konin gin", zo ondertekent Prinses Wilhelmina het inleidend woord, dat zij schreef bij de gebundelde toespraken, die Koningin Juliana vanaf haar achttiende jaar heeft gehou den en die onder de titel „Mijn naam is Juliana", aan de vooravond van de eerste Juliana-Koninginnedag zijn verschenen. Op geserreerde wijze licht de vorstelijke moeder in deze inleiding toe, hoe wij de toespraken van haar dochter tijdens de bal lingschap van de ruim honderd en twintig hier bij een is dat bijna de helft moeten verstaan, en tussen de regels door lezend, begrijpen wij temeer, met hoeveel ver trouwen Koningin Wilhelmina de regeringstaak in de han den van haar dochter heeft de gave van het woord. Ze formuleert bondig en beel dend en wat het luisteren naar hetgeen ze zegt (of het lezen van hetgeen ze gezegd heeft) altijd weer aantrek kelijk maakt, is, dat ze haar hart laat meespreken en dat ze heel de charme van haar vitale, pittige geest en haar warme persoonlijkheid legt in haar gesproken woord. Bij haar dankwoord voor het verleende ere-doctoraat in de letteren en wijsbegeerte aan de Universiteit te Leiden, in 1930, sprak ze uit (pag. 13), dat „dit doctoraat haar voor de toekomst een verplichting oplegde, welk ze hoopte zich waardig te tonen". Deze bun del redevoeringen, niet alleen door haar uitgesproken, maar ook door haar persoonlijk, met haar volle toewijding op en in dit boek te herlezen, omdat men. naast die mense lijkheid die ook hier door schemert, geboeid wordt door het gezond inzicht, de reali teitszin, de kernachtigheid en de sprankelende bezieling. Haar woorden zijn immer waarachtig geïnspireerd en getuigend van een belangstel ling, die uitgaat boven de door de levenstaak opgelegde. En daarom zal men naar dit boek grijpen en het lezen, want hpt brengt de persoon van Haar, die nu onze Ko ningin is, dichter bij ons, juist omdat Zij zich in deze toespraken volledig heeft ge geven. Niet in het minst in die, gehouden gedurende de vijf jaar, dat zij verre van ons was en waarin zij. ge tuige deze bladzijden, gevoch ten heeft voor Haar land en volk als de waardige Dochter van haar Moeder, die, zoals zij in 1940 tot de bemanning van de „Sumatra" zeide: „Over het vaderland waakt als een leeuw". Men is degene, die het ini tiatief nam tot deze bunde ling, M. J. Leendertse, dank baar, alsook Zomer en Keu- nAg's Uitgeversmaatschappij, Wageningen, die dit inhoud rijke boek typografisch uit stekend verzorgde. A. BgL gelegd en zich volledig heeft teruggetrokken, nademaal haar dochter-troonopvolgster in die moeilijke jaren, waarin ze uitsluitend op eigen oor deel was aangewezen, vol ledig tegen haar taak opge wassen is geweest. De aardig gekozen titel „Mijn naam is Juliana", waar onder deze lezenswaardige bundel verschijnt, is ontleend aan de toespraak waarmee prinses Juliana in Juni 1940 zich door de radio aan het Canadese volk voorstelde, kort na haar aankomst in Quebec, een rede, waarin ze al de warmte van haar hart, haar eenvoud, haar geest en haar fierheid heeft neerge legd en waarmee ze wel stormenderhand haar popula riteit veroverd moet hebben. Als men bladert in dit boek, dat de dikte heeft van een roman, maar dat meer ontroering bevat en waarin meer waarachtig leven trilt dan in menig brok zogenaam de litteratuur, dan blijft men telkens hangen, niet alleen aan een van de vele uitste kend gereproduceerde en toe passelijke foto's, maar ook aan de tekst. Want koningin Juliana neeft in hoge mate gesteld, getuigen hoezeer haar sterke litteraire begaafdheid, de uitstekende omgang met het woord, gestuwd door de intelligente en bewogen be langstelling voor het leven, hier emplooi heeft gevonden. Door de radio is het vorste lijk woord veel dichter bij ons gekomen. Vroeger waren het slechts enkelen, die een koninklijke rede aanhoorden, nu is er wel niemand meer, die koningin Juliana niet gehoord heeft. Nog resonneert in ons die bijzonder mooie, ontroerende en krachtige rede bij de inhuldiging, nog herin neren wij ons de spontane wijze, waarop onze kroon prinses, in woorden, waarin het geluk doorstraalde, haar verloving meedeelde en later, na haar huwelijk, in zo tact volle woorden de medede ling, die ze ons, alsof dat van zelfsprekend was, zelf wilde doen van een komende blijde gebeurtenis. Deze eenvoudige, persoon lijke uitingen, getuigend van haar grote menselijkheid, zul len wellicht juist de vrouwen treffen, maar ook haar rede voeringen bij officiële plech tigheden en inhuldigingen zijn een plezier om te horen H M. Koningin Juliana, als Prinsestijdens een receptie van de Hollandse Club te New York. (Telefonisch van onze Londense correspondent) In het uitgestrekte kolenmijnengebied van Lancashire in Engeland zijn meer dan veertig duizend mijnwerkers in sta king, hetgeen een verlies betekent van ongeveer 400.000 ton kolen per dag. De staking begon vorige week Maandag en omvat nu 53 mijnen, terwijl er een mogelijkheid bestaat dat de staking zich morgen nog verder zal uitbreiden. Aanleiding tot de staking was de om standigheid, dat in een kolenmijn in het betrokken gebied overuren werden gemaakt door enkele mijnwerkers, on danks het feit. dat er besloten was geen overuren meer te maken, zolang de eis betreffende het verschaffen van koste loze kolen aan de mijnwerkers niet was ingewilligd. De mijnen in Engeland zijn, zoais be kend, genationaliseerd en bij de natio nalisatie nam de nieuwe kolencommis- sie alle verplichtingen van de particu liere eigenaar ten opzichte van de mijn werkers over. Dit hield in, dat in be paalde mijngebieden aan de mijnwer kers gratis kolen verschaft werden, ter wijl elders, waar de mijnwerkers dit privilege niet genoten, de oude toestand bleef voortbestaan. Dit leidde tot de zonaerlinge situatie, dat in sommige mij nen de arbeiders tot vijftien ton kolen per jaar gratis ontvingen, kolen, die zij tegen een speciale prijs van zeventien gulden per ton grotendeels terugver- koehten aan de mijnen, terwijl elders de arbeiders niets ontvingen. Laatstge noemde arbeiders besloten niet langer overuren te maken, tot zij eveneens vrije kolen zouden ontvangen De rege ring echter, vertegenwoordigd door de kolencommissie, was niet bereid deze privileges toe te staan, doch stelde re delijkerwijze voor, dat een nieuwe maatregel zou worden getroffen voor alle mijnen. Hiertegen kwamen evenwel de meest begunstigden met hun twaalf tot vijftien ton gratis kolen per jaar in opstand. Zij bleken niet bereid iets van hun kolenrijkdom af te staan aan hun minder begunstigde collega's. Derhalve bestaat nu in feite een situatie, waarin een groot aantal mijnwerkers in sta king is gegaan tegen hun collega's, die niet bereid zijn afstand te doen van een gedeelte van hun overtollige gratis ko- lentoewijzing ten behoeve van andere mijnwerkers. Het spreekt vanzelf, dat men hier we derom te doen heeft met een van de talrijke wilde stakingen, die de laatste jaren zijn uitgebroken in de Britse mij nen. De stakers zullen nu een poging doen hun staking als officieel te doen door HELEN GIRVAN (Copyright Uitg. De Koepel, Nijmegen) 62 Elspeth draaide zich snel om en liep vlug in tegengestelde richting, want nu ze de winkel gevonden had, was Jan wel de laatste, die ze verlangde te ont moeten. Gelukkig was hij te druk aan het redeneren met zijn kameraden om haar op te merken en ze kon slechts hopen, dat hun discussie hem ook ver der geheel in beslag zou nemen. Ze liep met gebogen hoofd langs de rand van het plein, in de hoop, dat ze dan minder zou opvallen als Jan en de an dere studenten voorbij de hoek zouden komen en naar de universiteit zouden oversteken. Toen hun stemmen minder goed hoorbaar werden, haastte Milady zich weer naar de zaak van de Engels man. Het was een geluk, dat ze niet naar binnen gegaan was terwijl Jan er nog was. Er was niemand in de winkel, behal ve de eigenaar, die heel benieuwd naar haar keek, maar geen woord zei en op geen enkele manier blijk gaf, dat hij haar herkende. „Ik zou U willen vragen...." stamel de Elspeth aarzelend, een beetje weer houden door zijn onaangename uiter lijk. Toen bedacht ze, dat hij een land genoot van haar was en dat hij alleen al daarom haar zou moeten aanhoren en zo mogelijk helpen. Uitvoerig vertelde ze hem de moeilijkheid, waarvoor zp stond en verzocht hem tenslotte heel dringend haar toch vooral zijn sleutel te lenen. De winkelier had geluisterd, eerst met een onverschillig gezicht en daarna nieuwsgierig, maar zijn enig antwoord was onverwacht: „Verkoop mij Uw kist." „Het is mijn kist niet. U hebt de eige naar gezien, Pieter Voort". „En is dan toch de waardevolle in houd van U?" v „Ja, de kist is niet van mij, maar toch is er zoals ik U heb verteld iets in, dat aan mij toebehoort. Ik zal U goed betalen voor het gebruik van de sleu tel", voegde ze er aan toe. Hugh Gibson keek haar eerst een beetje ongelovig aan. Toen ze echter haar goudstuk te voorschijn haalde', kwam er een felle hebzucht in zijn ogen, die steeds kleiner werden. Alles wat hij zei, was echter: „Er is hier geen sleutel." „Geen sleutel!" Elspeth kon van schrik slechts zijn woorden herhalen. „Maar maar hebt U dan Uw kist niet open gemaakt?" De man, wiens sluwe ogen gerieht wa ren op het goudstuk in haar hand, gaf niet direct antwoord op haar vraag. Na een poosje, zei hij met iets achterdoch tigs in zijn stem: „Wel, als er een sleu tel zou zijn, hoe zou ik dan zekerheid kunnen krijgen, dat ik hehi na gebruik weer zou terugontvangen? „Denkt U soms, dat ik me zozeer zou vernederen, dat ik U iets voorloog?" zei Milady koel. „Van mijn kant heb ik eerder het recht niet te geloven, dat U een kist heb gekocht zonder een sleu tel." "jZe kon niet nalaten hem deze steek te geven, al begon ze te vrezen, dat hij de waarheid sprak en dat de gouden sleutel, die de Spanjaard bij zich droeg, bij deze kist behoorde en er geen andere meer was. Ze werd teleurgesteld en verdrietig en moe haalde ze bet zil veren doosje uit haar zak. „Ik zou dit doosje als onderpand kun nen geven. Als ik de, sleutel terugbreng, mbet U het mij weer teruggeven." De winkelier boog zich voorover en greep kort en goed het doosje uit haar hand. Milady's gezicht werd vuurrood. „Geef het me dadelijk terug," riep ze verontwaardigd Maar Hugh Gibson opende kalm de doos, sloot haar daarna weer, draaide haar in zijn hand om en haalde vervol gens zijn schouders op. „Het is een aardig doosje, maar van weinig waarde. Ik geef U er een gulden voor." Elspeth was zo kwaad, dat ze niet kon spreken. Toch was ze door zijn laat ste woorden niet teleurgesteld, want het was duidelijk, dat hij de doos wel graag wilde hebben en er hoge prijs op stelde. Tenslotte wist ze haar woede wel zo te beheersen, dat ze een ander voorstel kon doen. „Geef mij de sleutel van de kist, dan mag U het doosje hebben." „Loop naar de drommel. Er is- geen sleutel." Maar hij keek haar niet aan, terwijl hij dit zei. Er was iets in zijn sluwe gezicht, dat haar hart weer deed kloppen met nieuwe hoop. Geen van beiden had de deur horen opengaan en Jan zien binnenkomen, die een boek kwam halen, dat hij bü zijn laatste bezoek had laten liggen. „Milady Elspeth!" was zijn uitroep en hij staarde haar aan alsof hij een gees- tesverschijning aanschouwde. Elspeth was niet minder verrast hem te zien, als hü haar. Haar hoofd was echter vol van slechts één gedachte, waarmee ze dadelük voor de dag kwam. „Och Jan, maak deze man eens duide lijk, dat ik goed zal passen op de sleu tel, die ik zo graag van hem wil lener en dat hij hem stellig terugkrijgt." „Een» sleutel? Wat voor sleutel? Wat doe je eigenlijk hier in Leiden, hier in de winkel van Hugh Gibson?" „Ik kom om een sleutel voor de kist." Daar Jan klaarblijkelijk niet begreep, waar ze het over had, probeerde Els peth hem vlug met weliswaar niet erg samenhangende woorden de si tuatie een beetje te verklaren: Pieter had dienst genomen in het leger van de prins en in zijn kist thuis waren tul penbollen van haar. Ze wees naar de donkere hpek in de winkel, aan de an dere kant van de haard. De kist was gelijk aan die van Pieter. Het was moeilijk aan te nemen, dat de man hier niet een sleutel op die kist bezat. „Als hü mij zijn sleutel wil lenen. wil ik hem wel een goudstuk voor ge ven en zelfs zelfs mün mooie zilve ren doosje" Jan stond verbüsterd te kijken, wat geen wonder was. Hij begreep met veel van haar moeilijkheden, maar haar verdrietige stem trof hem en hij vond het flink van haar, dat ze het onderno men had om helemaal naar Leiden te gaan om een sleutel te lenen. Elspeth kwam wat dichter bij hem staan om hem nog meer voor haar zaak te win nen. „Zeg Jan, als er hier een sleutel is, dan móet ik die hebben. Je begrijpt toch, dat ik dan alleen de tulpen uit de kist kan krijgen!" Hij begreep het niet direct, maar het lieve, smekende gezicht van het meis je nam Jan helemaal in en hy draaide zich om naar de winkelier. „Leen ons even de sleutel, die het meisje vraagt Hugh Gibson," zei hij. „Ik zeg U toch, dat er geen. De man brak zijn woorden plotseling af en zijn ogen werden nauwe spleetjes Hij gluurde naar Elspeth en keek toen vlug de kamer rond. waarin ze ziob bevonden, maar ontweek de ogen van Jan. Vervolgens ging hü achterin de winkel, opende een oude doos, rom melde wat in de metalen voorwerpen, die er blijkbaar in lagen en haalde een ijzeren sleutel te voorschijn. „Nou, goed dan. ik zal het goed met U maken. Ik geef U de sleutel, waar mee U de kist in Haarlem kunt ope nen in ruil voor het goudstuk en de zilveren doos". (Wordt vervolgd) erkennen bij hun vakbonden. Er is ech ter geen kans, dat een staking, die louter het gevolg is van het egoisme van een groep collega's, officieel gesteund zal u'ora'en door de mijnwerkersbond. De Parijse effectenbeurs is gisteren ge sloten tengevolge van het in staking gaan van de beursbedienden voor hoger loon. Het besluit tot staking werd ge nomen op een 's morgens gehouden ver gadering. nadat de afgevaardigden van de drie grote vakbonden C.GT, Force Ouvrière en Christelijke Bond mede deling hadden gedaan van het falen van onderhandelingen met de regering. Alle beursoperaties zijn opgeschort behalve die betreffende de goudmarkt. De beurs bedienden hebben hun collega's In d$ provincie opgeroepen met hen mede te staken. De hoofdcommissie van de consti tuerende vergadering te Bonn heeft een op verzoek van de militaire gouverneurs in Duitsland gewijzigde versie van de kieswet voor het nieuwe West-Duitse parlement aangenomen. Heden komt deze versie in de plenaire zitting. Ernest Bevin. de Britse minister van Buitenlandse Zaken, is gistermorgen per vliegtuig van de R.A.F. naar de Britse zone vertrokken, na op het vliegveld Tempelhof het Amerikaanse gedeelte van de luchtbrug ire ogenschouw te heb ben genomen. Hij inspecteerde o.m. de nieuwste Amerikaanse luchtreus, de Boeing C 97, die juist met meer dan twintig ton steenkool aan boord was aangekomen. Gisteren heeft Bevin eveneens een onderhoud gehad met Schumacher, Adenauer en Karl Arnold. Hedenmorgen is de minister per vlieg tuig van Melle naar Londen vertrokken. De tweede politieke commissie der V.N. heeft gisteren met overweldigende meerderheid van stemmen zich uitge sproken vóór toelating van Israël tot de V.N. op de huidige zitting. Drie en dertig leden stemden voor en elf tegen het betrokken voorstel. Dertien leden onthielden zich. De twee-derden meer- derhéid, die in de Algemene Vergadering voor toelating van een lid wordt ver eist is hiermede bereikt. De 41-jarige „ex-Hauptscharführer" Helmuth Schaf er is door de Groningse Kamer van het Bijzondere Gerechtshof te Leeuwarden tot levenslang veroor deeld. De advocaat-fiscaal had tegen hem twintig jaar geëist. Schafer maakte tijdens de bezetting deel uit van de staf S.D.-officieren van het beruchte Schol- tenshuis en heeft zich o.m. schuldig ge maakt aan talrijke mishandelingen en moorden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 3