Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | 12 mei 1949 | pagina 1

gelegenheid gunstig voor
bereiken van overeenkomst

Regering over accoord in Batavia

Wereldopinie nu veel
gunstiger

.Het weer

AMERIKAANSE JEEP PASSEERDE ALS EERSTE DE
GRENS VAN DE RUSSISCHE ZONE BIJ BERLIJN

In totaal 1.173.895 ton per luchtbrug
naar Berlijn vervoerd

Wapenstilstand op

een

front

Processie-verbod

m'

Eerste groep
demobiliserenden

Aanstaande conferentie
een keerpunt?

Tot hoofd en hart

Besprekingen te Djocja

van de luchtbrug

Donderdag 12 mei 1949

73ste JAARGANG No. 24459

P6 Minister van Overzeese Gebiedsdelen a.i., mr, J. H, van
aarseveen, heeft in de hedenmiddag gehouden vergade-
van de Tweede Kamer der Siaien-Generaal de vol-
»eHde regeringsverklaring afgelegd:

Pater Van Leeuwen O.F.M.
weer in Nederland

BALANS

met Pinksteren thuis

&UR*AUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESTRAAT S HAARLEM

Redactie 21544; Advertenties 21543
J®ormementen 20800 Postgiro 143480

'*antoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45,tel.399S

Wrecteur; 3. 3. W. Boerrlgter.

ld redacteur: Drs. H. W M. ven Run.
hoofdredacteur: W. Sever in.

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT

ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer mlWmetef-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.

De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave ven
redenen te weigeren.

ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per weet,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.

^Ünheer de voorzitter,

reBerinS stelt er prijs op in deze
^trpt1,-een verklaring af te leggen, die
ke king heeft op de nieuwe faze, wel-
siSc,n de ontwikkeling van 'het Indone-
Probleem is ingetreden door een
li j, enkomst, welke op Zaterdag 7 Mei
'y® Sesioten te Batavia.
i)p .°r ik overga tot een bespreking van
en strekkingdier overeen-
tta Moge ik een korte terugblik wer-
enkele feiten die aan. die over-
omst zijn voorafgegaan.

SfanP 16 Februari j.l. mocht ik in deze
ÏJm aangeven, in welke richting de
hst t ?ndse regering de oplossing van
W ddonesisch vraagstuk zocht. Vraagt
thans, of de Nederlandse regering
'CVni n uitgestippelde gedragslijn heeft
isR„tgd, dan luidt het antwoord, dat de
ng koers heeft gehouden in de
hj t'ng van het toen aangegeven doel,
Vjatir rich tijdens de vaart daarheen di-
veroorloofd, welke noch
iie®ekondigd. noch voorzien waren. In-
Mjt men regering daarvan een ver-
^am2ou willen maken, merk ik in het
kanjï Yan 't gebruikte beeld op, dat een
!chin m wet commando heeft over zijn
hèvf' maar riiet over de zeeën, die hij
Orvfjt- n°ch over de winden,
kficjpl t de regering in de omstandig-
L", welke zij bij het nastreven van
?eVrmaoel ontmoette, aanleiding heeft
"-Ido i n om van de vooraf uitgestip-
"s b koers af te wijken, gevoelt zij het
af en plicht deswege verantwoording

lepcfpan onn Hq Qfofnn_rinnrvyool

'^blik.

leggen aan de Staten-Generaal.
die plicht kwijt zij zich op dit

l|erp 16 Februari j.l. mocht ik herin-
lj aan wat de minister-president op
b^gustus 1948 had gezegd en na het

- van de tweede politionele actie
stag}?ald had: „Voor een herstel van de
^'kundige en economische eenheid in
%}t voor bet herleven van de
Wf art' voor het scheppen van een
5llen °.rde' ^ie waarborgen biedt voor
ÈL'. is het van groot belang, dat de
iek op korte termijn haar plaats

in de V. S. van Indonesië, die
8 zijn zich te vormen."
j.[ a de overeenkomst, welke op 7 Mei
ij,, te Batavia is afgesloten, wordt
1 <JH°°rzien, dat de Republiek als een
zVn plaats zal innemen in de V. S.
a Indonesië.

?Pf..D 16 Februari vermeldde Ik, dat er
floej verschil van mening was over het
hii> 'j„at men wenst te bereiken, name-
lit,jj-? sc"epping van de V.S. van Indo
ok waartoe de republikeinse gebieden
!Wren en waarin de republikeinse lei-
V .een belangrijke positie zullen kun-
sta innemen, maar dat de moeilijkheid
v*n a beeft gelegen in de overbrugging
de periode tot aan de vorming van
?o?f°Uvereine V.S. van Indonesië, aan-
tr'en de Republiek niet bereid was haar
°gatieven op te geven, voor en aleer
«L, .dergelijke souvereine federatie tot
^d was gebracht.

0vereenk°mst van 7 Mei voorziet
De,.,® ln een overbrugging van deze
5e<je ,f' doordien de Republiek in een
5telci van baar vroeger territoir her
rit Wordt in afwachting van het ogen-
T,Vaarop ZÜ baar plaats in de V.S.
Uidonesië zal innemen.

16 Februari mocht ik mededelen,
hag de H. V. K. een aantal voorstellen
gedaan, bekend als het plan-Beel,
irioj, deze overgangsperiode zo spoedig
eehjk af te sluiten. Het voornaamste

van het plan-Beel was gele-
Vt?i be opzet om tot een vervroegde
'9)5 bracht van de souvereiniteit te ge-
tap?®11 om tegelijk met deze over-
iNcm ?et statuut van de Nederlands-
hjif "esische Unie en andere noodzake-
'ifjf. °yereenkomsten vast te stellen. Te
Jin™ ei.nde heeft de Nederlandse rege-
y, Uitnodigingen tot het houden op
ar^ van een Ronde-Tafelcon-
ïfeer e te 's-Gravenhage gericht onder
6fSt aan de B.F.O. en de republiek.

"ighigenoemde aanvaardde deze uitno-

de Republiek wees haar af. Bij
<WP I Mei 1949 te Batavia gesloten
,e°rikomst hebben thans de president
Vf>„, e vice-president van de Republiek

'°hd dat zij de deelname aan de
^^•Tafelconferentie te 's-Gravenhage

q a bevorderen.
p*e u® Februari j.l. verklaarde ik in
"Mon *a®er: >.bet Nederlands gezag in
SjiWesië i® voor het ogenblik de enige
aar=Van orde en recht in die streken.

an zou een onherstelbare slag
fcihsi toegebracht indien de republi-
bjopi6 iciders thans in het bestuur van
ff,Ja hersteld werden".

de overeenkomst van 7 Mei 1949
aaw de Nederlandse regering ver-
hjj a' dat zij instemt met de terugkeer
kia6 rePublikeinse regering naar

Nijyicn men de regering thans verwijt,
Uvij« men reeds gedaan heeft, en onge-
®'d n°g doen zal, dat zij op dit zeer
Jlèj ?ryke punt van een verklaring,
wl de ^amer afgelegd, is afgewe
nt erk ib op, dat zij, die dit doen,
?*ei a,leen de schijn, maar zelfs een
'ebh„Van de waarheid aan hun zijde
l) -~-

Volle waarheid is echter, dat de
Sn „ju er aan haar verklaring, dat een
üe "aar Djocja onmogelijk was,

;epUI?tlvering verbonden heeft, dat de
jot "keinse regering niet bereid was,
federale interim-regering toe te
"o^ '.en dat zij nog steeds niet had
ul'iben, dat zij ook aan de eerste
van de Veiligheidsraad
- e gevolg te geven, en met name
"^l,a zou afgelasten en met Ne-
zou samenwerken tot herstel
ftl^ rede en handhaving van recht en

Pun,ten nn is een ommekeer
den. Wat de deelname aan de
t 'injk 'nterim-regering betreft, de in-
ti Van deze regering wordt door
eIiitr betrokken partijen mëer nood-
geoordeeld, omdat zij in het ont-
3sov P'an van versnelde souvereini-
V K .dracht een te kort bestaan heeft,
h6 t'jd- en energieverlies, hetwelk

V_ indollino- monoop<-l vnil CQüTI

j. instelling gepaard zou gaan

(5 h6l.^'Vaardigen. Thans echter bestaat
0 Bop^'dbeid de Republiek haar plaats
!?- 'nnemen in de V. S. van Indo-

L|K b de president en vice-president
bj,.Publiek hebben op 7 Mei 1949 ver
te zullen bevorderen, dat een

order wordt uitgevaardigd aan de repu
blikeinse gewapende aanhangers om de
guerilla-oorlog te beëindigen en dat
medegewerkt wordt aan herstel van de
vrede en de handhaving van recht en
orde.

Nadat het initiatief van de Neder
landse regering om op 12 Maart in Den
Haag een Ronde Tafel Conferentie te
beleggen, niet tot resultaat had geleid,
werd de Indonesische quaestie opnieuw
in de Veiligheidsraad aan de orde ge
steld en werd op 23 Maart 1949 het Ca
nadese voorstel door de Veiligheidsraad
aanvaard, hetwelk behelsde, dat de
UNCI in overeenstemming met de re
solutie van 28 Januari 1949 en zonder
te prejudiciëren op de rechten, aan
spraken en positie van partijen, deze
zou bijstaan in het bereiken van over
eenstemming over de uitvoering van de
resolutie van 28 Januari en speciaal
over par. 1 en 2 dier resolutie en over
de tijd en de voorwaarden voor het
houden van de voorgestelde conferen
tie te 's-Gravenhage.

Par. 2 van de bedoelde resolutie had
betrekking op het herstel van de Repu
blikeinse regering in Djocjacarta. De
regering besloot, na raadpleging van de
betrokken Nederlandse instanties, om
aan de uitnodiging van de Veiligheids
raad tot het houden van een preliminai
re conferentie tot bovenvermeld doel
gevolg te geven. Van dat ogenblik af
was het duidelijk, dat de Nederlandse
regering bereid was een herstel van de
Republikeinse regering in Djocjacarta
in overweging te nemen, een herstel
waartoe de BFO kort tevoren onder ze
kere waarborgen had geadviseerd.

Nadat de Nederlandse regering beslo
ten had gemelde uitnodiging van de
Veiligheidsraad te aanvaarden, heeft zij
een delegatie ingesteld. Zij had het ge
luk- dr. Van Roven aanstonds bereid te
vinden om, trots ernstige bezvjaren van
persoonlijke en zakelijke aard, zich met
de leiding van de delegatie te belasten.
Hij werd bijgestaan door enkele per
sonen van zijn keuze, en door een aantal
civiele en militaire medewerkers, die op
voordracht van de Hoge Vertegenwoor
diger van de Kroon in de delegatie
werden benoemd.

Nadat in verschillende besprekingen
met dr. Van Royen deze had kennis ge
nomen van het standpunt der Neder
landse regering, hetwelk op essentiële
punten in een instructie werd vastge
steld, vertrok dr. Van Royen met de
wetenschap, dat de Nederlandse regering
zowel in het belang van de bevolking
van Indonesië als die van Nederland van
harte hoopte, dat zijn missie zou slagen,
indien dit op een wijze, die verantwoord
mocht heten, mogelijk zou blijken.

In de eerste fase van zijn opdracht is
dr. Van Royen thans geslaagd. Is de
wijze, waarop hij daarin geslaagd is, ver
antwoord? Voor het antwoord op die

Minister J. H. van Maarseveen

vraag is het nodig, op inhoud en strek
king der gesloten overeenkomst in te
gaan.

De overeenkomst wordt gevormd door
twee verklaringen, waarvan in tijdsorde
de verklaring van de Republikeinse de
legatie voorgaat. Zij behelst verzekerin
gen omtrent de beëindiging van de
guerillastrijd, omtrent vreedzame sa
menwerking en omtrent deelneming aan
de R.T.C. Deze verklaring is minder
sterk dan de verklaring, welke de Ne
derlandse delegatie heeft gegeven.

De verklaring van de Nederlandse
delegatie bevat een verbintenis van
Nederland, de verklaring van de Re
publikeinse delegatie slechts een be
lofte van de twee. hoogste regerings
personen van de Republiek, welke
echter zonder meer de Republiek
niet bindt, daar slechts wordt ver
klaard, dat men een bepaalde poli
tiek zal bevorderen en op aanvaar
ding van die politiek door de rege
ring der Republiek sterk zal aan
dringen.

Bij de beoordeling van dit verschil
moet men acht slaan op het navolgende:

1. De feitelijke positie, waarin de Re
publikeinse regering op dit ogenblik
zich nog bevindt, verschilt wel zeer
sterk van die, waarin de Nederlandse
regering verkeert.

2. Van belang is wat men overeen
komt, maar vooral, dat men het overeen-
gekomene realiseert. Het is mogelijk en
vooral onder de huidige omstandighe
den zelfs waarschijnlijk, dat de Repu
bliek langs de door haar leiders inge
slagen weg met minder bezwaar kan
bekrachtigen en daarna realiseren wat
haar leiders voor ogen staat dan langs
de weg ener reeds voor terugkeer naar
Djocja aangegane formele regerings
verbintenis.

3. Indien de republikeinse leiders niet
zouden slagen in de realisering van de
door hen aanvaarde politiek, zou de
overeenkomst komen te vervallen.

4. Wat de oplossing van het Indonesi
sche probleem vooral in de weg heeft
gestaan is niet alleen het wederzijds
wantrouwen, maar vooral ook de maat
regelen, welke partijen tegen elkander
op grond van dit wantrouwen beraam
den en uitvoerden. De overeenkomst is
te zien als een poging tot doorbreking
van dit wederzijds wantrouwen. De Ne
derlandse regering, die thans steunt op
het vertrouwen, dat zij in de Republi
keinse leiders wil stellen, slaat daarmee

de weg in, welke uitsluitend kan leiden
tot een oplossing van het conflict.

De overeenkomst, die gesloten is op
grond van de ruling van de Veiligheids
raad van 23 Maart, welke ruling tege
moet kwam aan de overwegende bezwa
ren. welke Nederland tegen de resolutie
van 28 Januari van de Veiligheidsraad
had. heeft thans internationaal de grootst
denkbare instemming gevonden. Ameri
ka heeft jegens de betrokken partijen
aan zijn verheugenis over het bereikte
resultaat uitdrukking gegeven. Aziatische
staten, die zich voor het Indonesisch
probleem sterk interesseren, hebben de
overeenkomst toegejuicht. De commis
sie ad hoc van de V. N. heeft met een
overweldigende meerderheid besloten
de behandeling van de Indonesische
kwestie van de huidige agenda der As
semblee af te voeren. Deze internatio
nale morele steun, die een imponerende
indruk achterlaat, zal voor alle betrok
kenen een spoorslag zijn om de thans
gesloten overeenkomst ook tot verwe
zenlijking te brengen.

De verklaring van de Nederlandse
delegatie behelst, dat de terugkeer der
Republikeinse Regering naar Djocja
wordt aanvaard. Hoewel de besluiten
van de Veiligheidsraad, welke de basis
vormen voor de preliminaire bespre
kingen, naar het oordeel der Neder
landse regering slechts spreken over de
stad Djocja en hare onmiddellijke om
geving, heeft de Nederlandse regering
er geen bezwaar tegen een meer ruime
interpretatie aan deze gebiedsomschrij-
ving te hechten en met» name de ge
hele residentie Djocjakarta daartoe te
rekenen, indien zulks het bereiken van
een algehele overeenstemming tussen
partijen kan bevorderen. Naar verluidt
zal de sultan van Djocjakarta belast
worden met de handhaving van de orde
in dit gebied. Voor de terugkeer echter
een feit kan worden, moet een accoord
bereikt zijn over de met die terugkeer
samenhangende vraagstukken, waar
onder vallen de maatregelen ter sta
king van de guerilla, het herstel van de
vrede en de handhaving van recht en
orde, waaronder vooral ook begrepen
zijn maatregelen, die voorkomen, dat
represailles, in welke vorm ook, geno
men worden.

Afgezien van het herstel van de Re
publiek in Djocja zal er overigens in af
wachting van de Volledige souvereini-
teitsoverdracht als gevolg der Ronde-
Tafelconferentie een staatkundig be
stand intreden. Als onderdeel van dat be
stand heeft de Nederlandse regering ha
rerzijds besloten in de overgangstijd
geen negara's of daehrah's of uitbrei
ding daarvan meer te erkennen voor
zover zulks betrekking heeft op gebied,
dat vóór 19 December 1948 onder Re
publikeinse controle stond. Deze bepa
ling laat onverlet hetgeen in de betrok
ken gebieden vó r 7 Mei 1949 is tot
stand gekomen. Als tweede onderdeel
van dat bestand moet gewezen worden
op de bepaling, dat in gebieden buiten
Djocja, welke thans niet bestreken wor
den door werkzaamheden van het
ambtelijk apparaat van de Indonesische
regering, de republikeinse civiele en po
litionele ambtenaren in functie blijven.
In deze bepaling is een consolidatie van
een bloot feitelijke toestand uitgewerkt,
zoals die thans in Atjeh wordt aangetrof
fen. Mocht deze bepaling elders dan in
Atjeh tot bezwaren aanleiding geven,
dan vertrouwt de Nederlandse regering,
dat de oplossing daarvan zal plaats
vinden in de geest van samenwerking
tot handhaving van recht en orde, welke
aan de bereikte overeenkomst ten
grondslag ligt.

De verklaring van de Nederlandse
delegatie heeft o.ok betrekking op de
Ronde-Tafelconferentie. Onverminderd
de erkenning van het zelfbeschikkings
recht overeenkomstig de beginselen van
Linggadjati en Renville, wordt bepaald,
dat de republiek straks als een staat
haar plaats in de V. S. van Indonesië
zal innemen en in het voorlopig ver
tegenwoordigend lichaam daarvan een
derde van het aantal zetels zal bezet
ten. Buiten twijfel wordt gesteld, dat
de R.T.C. enerzijds zal leiden tot be
spoediging van de onvoorwaardelijke
overdracht van de wezenlijke en vol
ledige souvereiniteit aan de V. S. van
Indonesië, anderzijds dat deze over
dracht moet nlaais vinden in overeen
stemming met de „Renville"-beginse-
len. welke in onze grondwet hun weer
slag hebben gevonden.

Ik moge rnjj tot deze rOsumptie van
de inhoud der beide „statements" be-
palen. Zij hebben de vorm van een-
z'jdige verklaringen, maar het karakter
van constateringen van het door beide
partijen aanvaarde resultaat van het
gevoerde overleg, gelijk op verzoek van
en ten overstaan van de heer Cochran
als voorzitter der UNCI door beide de
legaties uitdrukkelijk is verklaard.
J De„ Nederlandse regering heeft Vrij
dag 6 Mei haar delegatie gemachtigd de
overeenkomst in naam der Nederlandse
regering aan te gaan. Daarmede heeft
dc Nederfendse regering de verantwoor
delijkheid voor de thans ingeslagen weg
aanvaard.

Zij is tot dit besluit geleid door de
overweging, dat de gewenste opbouw
van de V. S. van Indonesië als een sou
vereine staat en de tot stand koming
v?n._,Um,e, vroeS of laat eisen, dat de
strijd, die thans gevoerd wordt, plaats
maakt voor overleg. Hoe eerder dit over
leg begint, hoe eerder een eind kan ko
men aan de offers aan mensenlevens, die
slechts verantwoord zijn, zolang zij het
mindere kwaad vormen, zolang zij de
tol zijn, die betaald moet worden aan
een betere toekomst, welke zonder deze
offers niet bereikbaar is.

Maar zodra de verantwoordelijke poli
tieke leiders van een volk de redelijke
mogelijkheid zien om langs vreedzame
weg tot een oplossing te komen van een
probleem als dit, waaronder het bestaan
van bijna 100 millioen mensen nu reeds
sinds vele jaren gebukt gaat, zjjn zij
verplicht deze mogelijkheid niet onbe
proefd te laten voorbijgaan.

Naar de vaste overtuiging van de
Nederlandse regering is zulk een mo
gelijkheid thans aanwezig. Indien beide
partijen ernaar streven om de moei
lijkheden te verkleinen, die elk van
haar thans op eigen terrein ongetwij
feld ondervindt, maar die in het licht
van het op korte termijn te bereiken
doel van de R. T. C. van snel voor
bijgaande aard zullen zijn, dan zal in
onderlinge samenwerking een werk
tot stand gebracht kunnen worden, dat
straks tot zegen zal strekken van de
vrije en souvereine volken van Indo
nesië en Nederland.

Ik sluit mij aan bij de »woorden, die
de voorzitter van de Republikeinse dele
gatie ter gelegenheid van een te Batavia
op 7 Mei door hem gehouden perscon
ferentie heeft gesproken: ,,Het belang
rijkste is de krachtige wil van beide
partijen om uit te voeren hetgeen thans
overeengekomen is en dat niet geheel
kan worden vastgelegd in woorden en

De opheffing der blokkade geeft even een opleving aan de zo uiterst trieste stad.
Vrouwen zijn hier bezig het wegdek, dat op vele plaatsen aan de zone-grenzen
opgebroken was, te repareren.

Verwachting tot Vrijdagavond:

Droog weer met over het algemeen
weinig bewolking. In de nanacht en
vroege ochtend op vele plaatsen nevel
of mist en hier en daar nachtvorst.
Zwakke tot matige wind hoofdzake-
'ijk uit richtingen tussen Noord en
Oost. Morgen overdag weer iets
hogere temperatuur dan vandaag,
maar langs de kust plaatselijk koele
zeewind.

Zon: 4.5020.23. Maan: 22.26—4.54.

Pater Appolinaris van Leeuwen
O.F.M., Provinciaal der Nederlandse
Minderbroeders, die een visitatiereis
heeft gemaakt naar Brazilië, is weer in
Nederland teruggekeerd.

Onmiddellijk nadat de blokkade om één minuut over 12, plaatselijke tijd (11.01
uur Ned. tijd) was opgeheven, vertrok een Amerikaanse jeep als eerste van
Berlijn naar het Westen, aldus Reuter.

Eveneens om één minuut na middernacht begon de straat- en huisverlichting
4e Berlijn te branden, daar de grote electrische centrale in de Sovjet-sector
de stroomlevering had hervat.

De politiepatrouilles, die aan de grens tussen de Westelijke en de Russische
sectoren alle voetgangers en voertuigen controleerden, werden te middernacht
teruggetrokken. De meeste versperringen op de sectorgrenzen waren reeds in
de loop van Woensdag weggebroken.

onderbroken stroom Britse en Ame
rikaanse vrachtauto's op weg naar
Berlijn is. Boven hun hoofden gaat
echter de luchtbrug voort, met om
de 90 seconden een krachtig geronk
van de viermotorige Skymasters.

Zes minuten na middernacht rolde
een Brits convooi bij Helmstedt over de
grens van de Sovjet-zone.

De stroom auto's, die weldra volgde
passeerde rustig de Russische controle
post, waar de papieren der inzittenden
slechts vluchtig werden doorgekeken.
De controlepost was voor deze bijzon
dere gelegenheid opgeschilderd en ook
het hamer-en-sikel-embleem had een
kwastje gekregen. De Russische gebou
wen waren versierd met rode sterren,
waarvan er een 's nachts verlicht is.

Te middernacht maakte het onder
Russische controle staande radiostation
Berlijn het volgende bekend: ,,Op dit
ogenblik zijn alle verkeers- en handels
belemmeringen tussen de Sovjet-zone
van Duitsland en de Westeljjke zone
plus Berlijn, die sinds 1 Maart 1948 zijn
ingesteld, op bevel van de vier bezet
tende mogendheden opgeheven."

Aan de Westelijke controleposten
bij Berlijn heerste een stemming als
bij een opera-première, zo meldt Ren
ter's correspondent. Iedere auto, die
voorbij kwam, werd met ltlide toe
juichingen begroet.

Radio Hamburg meldt, dat een on-

termen. De goede bedoelingen vormen
de grondslag van de heden afgelegde
verklaringen en het hangt van de goede
bedoelingen af of wij zullen slagen of
niet.

Ik neem aan, dat met goede wil en
hulp van alle betrokken partijen dat,
wat bereikt werd. kan dienen als gezon
de basis voor verdere overeenkomsten."

In het licht daarvan verbleekt de be
tekenis van bepalingen, die op zichzelf
een van beide partijen zwaar kunnen val
len en zelfs te zwaar zouden zijn, indien
zij aan de goede bedoelingen van de we
derpartij zou moeten twijfelen.

De jongste geschiedenis van het Indo
nesische probleem is rijk aan teleurstel
lingen voor alle betrokken partijen. Het
heeft geen nut op dit ogenblik na te
gaan waaraan die teleurstellingen te wij
ten zijn, maar wel mag de wens worden
uitgesproken, dat een nieuwe geest zal
intreden, waaruit men de kracht zal put
ten om de in het verleden begane fouten te
vermijden en aan het lot van de volken
van Indonesië en Nederland een beslis
sende kentering ten goede te geven.

Door deze hoop geleid heeft de Ned.
regering de resultaten van de onver-
mpeide arbeid van dr. Van Royen en
zijn medewerkers aanvaard. Zij heeft
zich ervan vergewist en met voldoening
ervan kennis genomen, dat ook de
B.F.O. daaraan haar volledige instem
ming hecht, omdat de voortdurende
medewerking van de B.F.O. aan de
verdere ontwikkeling van zaken vol
strekt onmisbaar is. Het is mogelijk,
dat de thans ingeslagen weg vooral in
den beginne moeilijk begaanbaar zal
blijken en dat wij daarop nog hinder
nissen zullen aantreffen, die een min
der door tegenslagen gehard volk dan
het onze zouden afschrikken. Dit voor
uitzicht beneme ons niet de moed voort
te gaan ten einde te verwezenlijken,
wat wij beloofd hebben en overeen
gekomen zijn.

Moge de overeenkomst van Batavia
van 7 Mei 1949, die de naam van Van
Royen-Rum-Statements zal dragen, on
der Gods zegen de smartelijke historie
der laatste vier jaren besluiten en een
tijdperk inluiden, waarin wederzijds
begrip, wederzijdse oprechtheid, weder
zijdse goede wil, hulp en bijstand zullen
tonen, wat deze factoren vermogen
voor een mensheid die snakt naar ver
lossing uit de machten van het kwaad.

Woensdagmiddag is te Djocja een be
spreking gehouden van de subcommissie
voor de terugkeer van de republikeinse
regering te Djocja. Voordat de gezamen
lijke besprekingen aanvingen, hadden er
aparte voorbesprekingen plaats tussen
de militaire commandant, de kolonel Van
Langen en de Nederlandse delegatie, de
sultan van Djocja en de republikeinse
delegatie.

De algemene vergadering dërV.N.
heeft besloten de bespreking van
het Indonesische vraagstuk uit te
stellen tot haar volgende zitting in
September.

De door de Australische en Indische de
legatie gezamenlijk ingediende resolu
tie, strekkende, tot een verdaging van 't
debat, met het oog op de voorlopige, te
Batavia door Nederland en de In
donesische republiek bereikte overeen
komst, is met 43 tegen zes stemmen, bij
drie onthoudingen, aangenomen.

Om 1.25 uur, plaatselijke tijd, (00.25
uur Ned, tijd) meldde radio Hamburg,
dat de eerste trein zo juist uit Helmstedt
was vertrokken. Deze trein, getrokken
door een locomotief uit de Sovjet-zone,
telde acht wagons, waarin zich behalve
Engelse, Amerikaanse en andere corres
pondenten ook doedelzakspelers van de
„Gordon Highlanders" bevonden. De lo
comotief was feestelijk versierd met
groene twijgen. Bij Mariënbom aan de
Sovjet-grens werd van locomotief ge
wisseld.

Volgens Sir Robert Inglis, voorzitter
van de vervoersafdeiing der Engels-
Amerikaanse zone, die de reis op de
eerste trein meemaakte, betekent 't op
heffen van de blokkade, dat tegelijker
tijd 12 spoorlijnen voor het verkeer wor
den opengesteld tussen het bizonale ge
bied en de Sovjet-zone. Men wil voor
lopig gemiddeld 16 goederentreinen, 5
geaillieerde passagierstreinen en 1 Duit
se passagierstrein op het traject Helm-
stedt-Berlljn laten rijden.

Bij de Hamelinbrug aan de Zuid-West-
grens van Berlijn het controlepunt der
Westelijken, hadden zich meer dan 100
auto's met booglampen en filmcamera's
opgesteld. Vertegenwoordigers van ver
schillende omroepverenigingen over de
wereld stonden daar met vrachtladin
gen opname- en uitzendapparaten opge
steld, terwijl een wachtende menigte
stond te praten, te roken en te drin
ken. De eerste, die Berlijn binnenkwam,
was de Amerikaan Walter Rundie, cor
respondent van United Press. Om 1 uur
46 passeerde hij in een grote Ford dit
punt. Zijn wagen werd omstuwd door
meisjes uit Berlijn met boeketten bloe
men.

Volgens de onder Russische controle
staande radio Berlijn zal de opheffing
der blokkade heden in alle Duitse fa
brieken worden gevierd en zullen de
schoolkinderen een vrije dag krijgen.
Alle Berlijners worden uitgenodigd om
14 uur plaatselijke tijd een massa-de
monstratie in de Sovjet-sectof bij te
wonen „om uiting te geven aan de wil
van Berlijn, een verenigde hoofdstad
en een onverdeeld Duitsland te verkrij
gen".

Hedenmorgen zal de gemeenteraad in
een „feestelijke buitengewone zitting"
bijeenkomen, welke zal worden bijge
woond door Generaal Lucius D. Clay,
de Amerikaanse militaire gouverneur
en de drie Westelijke commandanten
van Berlijn. Een uur daarna vindt de
gewone zitting van de Berlijnse ge
meenteraad plaats.

Het bewijs van de Duitse bereidheid
om te vechten voor de vrijheid is voor
het Westen de grootste winst geweest
in de blokkade van Berlijn, aldus ver
klaarde generaal Clay in een vraagge
sprek aan de vooravond van de ophef
fing der Russische blokkade.

De Ver. Staten en Groot-Brittannië
hebben bovendien door deze ervaring
stafofficieren kunnen opleiden, die met
vertrouwen en bekwaamheid grote lucht-
operaties kunnen leiden. De luchtbrug
heeft aangetoond, dat de luchtmacht in
grotere mate dan tot nu toe voorzien
was, de luchttroepen kan steunen. Hier
door zijn nieuwe gebieden voor ont
wikkeling geopend, aldus Clay.

Duitse berichten uit Helmstedt mel
den, dat Oostduitse spoorwegautoritei
ten bij de onderhandelingen over op
heffing van de blokkade van hun West-
duitse collega's hebben geëist, dat alle
interzonale treinen aan de grens van de
Sovjet-zone van locomotief zullen ver
wisselen.

In 10 maanden luchtbrug-operatie
brachten Amerikaanse en Engelse
vliegtuigen meer dan 1.500.000 ton
goederen in bijna 200.000 vluchten
naar Berlijn. Zij hebben hierbij een
gezamenlijke afstand van 87 millioen
mijlen afgelegd.

De vervoerde voorraden beston
den o.m. uit 950.000 ton steenkool en
438.000 ton voedsel.

De luchtbrug kostte naar schatting
aan de V. S. 150 millioen dollar en
aan Engeland 6.500.000 pond ster
ling.

Begin Mei waren er 380 Ameri
kaanse en Engelse vliegtuigen op de
luchtbrug, waaronder 200 viermoto
rige Amerikaanse Skymasters, een
pas gekomen Amerikaanse Strato-
cruiser, Dakota's en Britse Yorks en
Hastings.

Meer dan 57.000 man hebben de
vliegtuigen van de luchtbrug be
mand.

Volgens de laatste berichten is een
voorlopige overeenstemming bereikt, dat
de treinen naar Berlijn door locomotie
ven van de Sovjet-zone zullen worden
getrokken.

De Oostduitse locomotieven zullen
echter met personeel van de West-
duitse spoorwegen bemand worden.

Van Amerikaanse militaire zijde wor
den voorbereidingen getroffen voor
een grootse ontvangst van het luctat-
brugpersoneel. Men wil representatieve
groepen van luchtmachtpiloten, leger-
mecaniciens en chauffeurs, ook van het
personeel der schepen, die benzine en
andere voorraden voor de luchtbrug
vliegtuigen aanvoerden, naar Amerika
doen komen en daar. waarschijnlijk
per vliegtuig, een tocht door het gehele
land laten maken, zodat de bevolking
overal haar hulde kan brengen.

Door Amerikaanse vliegtuigen zijn
in totaal 127.969 vluchten naar Berlijn
gemaakt. waarbij een totaal van
1173.895 ton werd vervoerd. Zeven en
twintig Amerikanen vonden bij de
operatie luchtbrug de dood.

Het Russische tijdschrift „Nieuwe
Tijden" heeft gisteren verklaard. dat
de aanstaande conferentie van de vier
ministers van Buitenlandse Zaken „het
keerpunt kon worden in de na-oorlogse
pogingen om tot oplossing der proble
men te komen."

Frankrijk zal op de komende Vier-
mogendhedenconferentie aandringen op
het deelnemen van de Sovjet-Unie aan
de geallieerde controle der steenkolen-
en staalindustrieën in het Ruhrgebied,
aldus wordt uit gewoonlijk betrouw
bare bron te Parijs vernomen.

Dit voorstel werd in April 1947 te
Moskou verworpen door Bevin, toen
zijn Franse ambtgenoot Bidault dit in
diende.

De Fransen verwachten, dat Wis-
hinsky misschien belangrijke concessies
zal doen om medezeggenschap in het
Ruhrgebied te krijgen.

De opheffing van de Berlijnse blok
kade, hedennacht tot stand gekomen, is
door de Berlijnse bevolking met buiten
gewoon enthousiasme gevierd. Niet alleen
voor de Berlijners, maar ook voor de
andere bewoners der Westelijke landen
"is er, hoewel in mindere mate, reden tot
vreugde. De overeenkomst, vorige week
Woensdag tot stand gekomen tussen
Rusland en de Westerse Grote Drie,
waarbij de Sovjets zich bereid verklaar
den eerst de blokkade op te heffen om
dan deel te nemen aan een vier-minister-
conferentie, was een diplomatiek evene
ment van de eerste orde. Het is de eerste
overeenkomst van betekenis na de Pots
dam-conferentie van vier jaar geleden.
Op het eerste front van de koude oorlog
is een wapenstilstand 'gesloten. Deze wa
penstilstand is een belangrijk precedent.

Al is dus de Berlijnse kwestie, sinds
ruim een jaar want in April 1948 be
gonnen de moeilijkheden een der
grootste hinderpalen bij de Russisch-
Westerse toenadering, voorlopig groten
deels opgelost, toch is er nog geen reden
voor groot optimisme. Daarvoor zal men
de eerste zittingen van de te Parijs te
houden conferentie tussen de Grote Vier
moeten afwachten. Zaterdag zullen daar
toe de inleidende besprekingen beginnen.

Men heeft echter alle hoop. dat
Vishinsky, die nu Rusland vertegen
woordigen zal, welwillender dan ooit te
voren zijn collega's, Bevin, Schuman en
Acheson, te woord zal staan.

Er schijnt een niet onbelangrijke
kentering te zijn ingetreden in de Sovjet-
politiek. De Parijse conferentie zal echter
onder de grootste geheimhouding worden
gehouden. Er zal dus wel enige tijd over
heen gaan voor ons nieuwe feiten be
kend worden, waarop we eventuele op
timistische verwachtingen zouden kun
nen baseren.

Dinsdag j.L hebben wij melding ge
maakt van een adres van een
tiental protestantse kerkgroepen
aan de ministerraad, waarin deze ker
ken beweren, dat er de laatste tijd in
Rooms-Katholieke kring een streven
merkbaar is om op ruimere schaal dan
tot dusverre binnen de grenzen van art
177, tweede lid der Grondwet, geoor
loofd is processies te houden. De kerken
achten zich verplicht ernstige bezwaren
van principiële aard te laten horen.

De in dit adres gevoerde argumentatie
is echter zo merkwaardig, dat zij ons
dwingt tot het maken van enkele kant
tekeningen.

Zich beroepende op de canones 1290
en 1295 van de Codex Juris Canonici,
verklaren de adressanten, dat een pro
cessie van andersoortige aard is' dan een
politieke straatdemonstratie of de straat
evangelisatie. Vanzelfsprekend onder
strepen wij gaarne, dat een processie
inderdaad een ander karakter heeft. Im
mers volgens canon 1290 heeft een pro
cessie ten doel de godsvrucht der gelo
vigen op te wekken, Gods weldaden in
herinnering te roepen en Hem dank te
brengen en de goddelijke bijstand af te
smeken. Hieruit volgt onmiddellijk, dat
in tegenstelling met een politieke op
tocht of de straatevangelisatie, die uiter
aard demonstratief en agressief zijn, een
processie niet primair demonstratief is
en zeker geen agressief karakter draagt,
maar in zichzelf voldoende bestaans
reden vindt, volkomen onafhankelijk van
al of niet aanwezig zijn van het publiek.
Wanneer dus de vrijheid van het pu
bliek niet wordt opgeheven door straat
demonstraties of een straatevangelisatie,
wordt deze a fortiori niet opgeheven
door het houden van een processie. Het
is dus zeer juist wat het adres opmerkt,
dat de processie „niet voor een beslis
sing stelt", maar zonder enige reden
wordt daaraan toegevoegd, dat „de
reeds gevallen beslissing aan anderen
wordt opgelegd".

Berlijnse kinderen kregen gisteren vrij van school. Ze stonden juichend bij de
barricaden, die vannacht verwijderd werden. (Radiografisch overgebrachte foto).

Een trein van trucks en vrachtauto's wachtte reeds gistermiddag aan de afsluit
bomen der Russische zone in Berlijn.

Het eerste schip met militairen, die na
de politionele actie in Indonesië afge
lost worden, vertrekt 13 Mei uit Bata
via. 14 Mei vertrekt wederom een
transport. De schepen worden omstreeks
Pinksteren in Nederland verwacht.

Niemand kent zichzelf zolang hij
y^niet heeft geleden.1