D
IJmuidense
zijn op
haringjagers
thuisreis
m
DITMAAL REGEN NA ZONNESCHIJN
Oase of Fata
Morgana
GELEGENHEID TOT EVACUATIE UIT DJOCJA
A. H. J. Lovink
volgt dr. Beel op
Koning Leopold verzet zich tegen
misbruiken in de Belgische pers
Bondselftal niet opgewassen
tegen Engelse profs: 0-4
Het hart-van diocees is seminarie
Officiële cijfers
Radio Anno Santo
^ePublikeins parlement
vóór goedkeuring?
Lichting 1949 niet geheel
naar Indonesië?
Tot hoofd en hart
Straalvliegtuig maakte
noodlanding
Verklaring van de Nederlandse delegatie
over de getroffen maatregelen
Geen economische
afsluiting in het zin
Verkiezingscampagne neemt steeds weer
Koningskwestie als uitgangspunt
Brief aan premier Spaak
Eminente rede van professor Brom tijdens
viering van Warmonds feest
TELEGRAM VAN Z.H. DE PAUS
_Het weer.
Protest tegen uitlating van fractieleider der
P.v.d.A. over koning Leopold
Spaak in gebreke
gesteld
&ONDERbAC 19 MEI 1949
BjreAUX van redactie en administratie
73ste JAARGANG No. 24465
öe staan-
Dit jaar 30.000 militairen
uit Indonesië terug
Rustam Effendi in arrest
Pantserwagen vol tapijten
Bloemen voor Fatima
Een nieuwe actie ingeluid
Beide straalmotoren
weigerden
4
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
lefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
^onnementen 20800 Postgiro 14348G
'Jkar»toor Beverwijk: Stumphiusstr. 45,tel.3998
ölrecteun J. W. Boerrfgte».
■jj^ofdredacteur; Drs. H. SU M. ven Run.
"rvd- hoofdredacteur: SU. Sever in.
NIEUWE
COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents Der mlHime'er^
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder oogave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per weet^
i 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
aar zitten we weer", kon de Ka
mer Dinsdagmiddag een bekend
radio-trio nazeggen, nu zij mocnt
^•"odslagen over het voldongen feit van
3 Rum-Van Royen-accoord en de in
^sluiting daarop afgelegde regerings-
degaringen. „Daar zitten we weer" kon
Kamer gerust zeggen, want het was
3 zoveelste accoord, dat met de repu-
!ip werd aangegaan. En daarom ver-
j P alles ook zonder enige sensatie. Van
j v°ren stond het immers reeds vast, dat
3 Meerderheid der Kamer zich na het
r^maal voldongen feit der overeen-
He bij het beleid der regering zou
erleggen. Interessant was alleen, hoe
t. Politieke partijen de zwenking van de
<Jtering zouden volgen en zeer bijzon-
3: hoe de K.V.P.-fractie de „coup de
zou opvatten, vooral ook, om-
ten gevolge heeft gehad, dat dr..
3' zijn functie van Hoge Vertegen-
le^r<Hger van de Kroon heeft neerge-
moet ons van het hart, dat de
en v van be Kamer wel heel erg mat
va oel is geweest, uitgezonderd dan die
i„h de A.R. en de heer Weiter. Welis-
w A.ri. en ue neer wener, wens-
vear toonde prof. Romme zich gereser-
v3d en stelde hij zijn fiat afhankelijk
d. de uitwerking der statements, zoals
ie:
zal geschieden in enkele commis-
teiri 111331 m het algemeen bleek hij be-
o zij het met enige aarzeling, de
W in® der regering van het „onaan-
„.fdbare" van 19 Februari naar het
Aanvaardbare" van 7 Mei te volgen.
d' bij de K.V.P.-fractie en heel bijzon-
d,. bij prof. Romme het heengaan van
vReel „zwaar ligt", schijnt verder
jjPnalsnog geen consequenties te hebben,
tj hct heengaan van Sassen was er een
|.Mt in het vertrouwen, thans kwam
niet verder dan de constatering,
t]j. het vertrouwen in de regering door
d,. ontslag in sommige kringen in Indo-
zowel blank als bruin, niet is ver-
Üe °ngerust toonde hij zich ook over
iwstatus van de republiek, welke im-
(Jo s van deelstaat tot staat promoveer-
en eveneens stelde hij de vraag,
de staatkundige vormgeving en
Of suchting vah deelstaten is stilgelegd
„"bevroren". Allemaal vragen, waarop
Zr, Voor de regering niet moeilijk was
&ziv. antwoorden, dat de K.V.P. haar
sCLlcht zou kunnen redden bij het
Jojjhrvoetend volgen der regerings-
4e r Oud van de V.V.D. en Tilanus van
io SH. bleken zoals te verwachten was
Whetzelfde schuitje van Romme te zit-
L Schouten van de A.R., weinig plooi
sel als steeds in zijn houding tegen-
W de rePubliek en niet gemakkelijk
jy te maken door dreigementen van
Aiw e'ligheidsraad of manoeuvres van
met de dollarzak, sprak over
..dolksteek in de rug" der federalen.
voici spreekt vanzelf, dat de P. v. d. A.
'ifn ar> ls over het accoord. Schermer-
voelt ongetwijfeld, nu de regering
Sen de mternationale koers is ingesla-
V.en haar stukken voor een groot deel
jjl3 de federalen naar de republiek
yhift, zijn ster weer rijzen.
Cessen is uit de jongste debatten wel
Cdelijk gebleken, vooral nadat minis-
ieii-i Maarseveen nogmaals uitdruk
te w betoogd had, dat de thans gevolg-
koe riiï.,d.® eilig begaanbare weg is,
tl6r lJls hebben wij dit in de loop
dat j °orlogse jaren reeds gehoord?
H ™weede Kamer de regering niet
telpnw arsb°men in haar plannen. Aar-
tnio! uiterst voorzichtig en zonder
*1 p^thousiasme volgen K.V.P., V.V.D.
biiipf." de nieuwe koers van het ka-
liju.t-.Wel eeii zeer grote verantwoorde-
tij heid laadt de K.V.P. als grootste par-
Hopen wij, dat onze Katho-
olhsvertegenwoordigers, die twee
den geleden nog alle nadruk leg-
9anvln woord en geschrift op het „on-
ten 3ardbaar" van de terugkeer der
^'eiders naar Djocja, die verder
tonlang er naar streefden, juist de
4 die Positie te geven, welke
^toekwam, met of zo nodig zelfs
Ne) de rePubliek, niet spoedig tot de
Ne Usie Romen, dat deze „enig begaan-
tljpT. Weg", wat betekent, dat de repu
te Weer in het centrum der hele In-
NlaSloChe Politiek komt te staan, Ne-
Vf4 opnieuw op een dwaalspoor
V 1 gebracht.
IA/ ij hebben de vorige week het ac-
V coord van Batavia een sprong
op hoop van zegen genoemd en
iw®2en op de grote risico's die de re-
Nm biermee op zich neemt. De ge-
Nar nissen' die °P de M-ei> de dag
tijp °P het accoord tot stand kwam,
gevolgd, hebben ons pessimisme eer
higJOfRt dan verzwakt. Wij denken
N in de eerste plaats aan de bezwa-
ey'die de delegaties van Sumatra op de
nRomst Federaal Overleg tegen het
Vk°rd naar voren hebben gebracht,
?Phe bezwaren de regering o.i. te licht
N] mt. Wij denken ook aan het dub-
Nuhi Sp0l' dat op bet ogenblik de
olikeinse leiders schijnen te spelen;
Mi]3n° en Hatta op Banka, de repu-
ïjlUjt'nse noodregering op Sumatra en
N Hln Batavia. Reeds bij de opening
kvfa e Preliminaire conferentie te Ba-
sprak dr. Van Roy en tegenover
W ,enige bezorgdheid uit in verband
Nei5e republikeinse noodregering. De
'J k van Sukarno's persoon-
3opg toezeggingen komt door de
NrN houding van Sjafruddin's nood-
UifgJ'mg, die 14 Mei een communiqué
eVo 1Vaarin gezegd wordt, dat zij haar
?Uka6gdbeden niet aan de regering-
Nn0 kan teruggeven, ook al zijn de
j>ij6p van deze regering weer te Djocja
iicht"in e
fesS^ruggave kan, volgens haar, pas
v6)i den nadat de noodregering er
t>0-R°Tertuigd is. dat de regering-Sukar-
N]t, a inderdaad vrij is in het ver-
in een wel heel eigenaardig
inderdaad vrij" wil zeggen is
raden. Wij zouden ook
\iy 3 van haar plicht,
-iet ..inder'q-,•,''
ïJbPeilijk te
bize 'urnen wijzen op het feit dat tien-
t%liuden vóór de terugkomst der re-
Nl 3se leiders uit Djocja naar fede-
feejjSebied wensen te vertrekken, het-
Wnu juist niet duidt op groot ver-
?6 gj ®h dat de intocht der republikein-
'<i ,ai°ren ook orde, rust en veilig-
v N k meebrengen.
Set a °ezien is er na het sluiten van
Pe 0gC°ord weinig reden tot optimisme.
b w i' dle velen thans menen te zien,
''fata eens heel spoedig het zoveelste
v'oesN°rgana" blijken te zijn in de
LP11 der Indonesische politiek.
Sv!,ieke kringen te Djocja voorspel-
ir>s6 ieiïs. ..Merdeka", dat het republi-
r edki» binet, de overeenkomst zal
uNitóUren- In de zitting van het werk-
,v.an bet Knip zal de overeen-
ker een punt voor hevige de-
is ^eti Srrncn. Genoemde kringen voor-
- bda dal het werkcomité om verschil-
Mig puenen de overeenkomst niet on-
an verklaren.
In verband met verschillende berich
ten over de vraagstukken, die samen
hangen met de evacuatie uit Djocja,
welke in brede kring onzekerheid
hebben gewekt en aanleiding hebben
gegeven tot misverstanden, heeft de
Nederlandse delegatie te Batavia een
verklaring uitgegeven, waarin o.m.
gezegd wordt:
Vooropgesteld zjj, dat de Neder
landse regering er aan vasthoudt, dat,
alvorens de Nederlandse troepen uit
Djocja worden teruggetrokken, aller
eerst aan al diegenen, die in de over
tuiging, daarmede hun land en volk
het beste te dienen, hun waardevolle
medewerking hebben verleend aan de
Nederlandse militaire en civiele auto-
(Eigen bericht)
Naar wjj vernemen, is het zeer waar
schijnlijk te achten, dat te beginnen met
de tweede helft van de lichting 1949 (dat
zijn dus de soldaten, die in September
a.s. onder de wapens moeten komen)
niet meer alle dienstplichtigen naar In
donesië zullen worden gezonden.
Het ligt n.l. in de bedoeling van de
legerleiding, dan een belangrijk gedeelte
in Nederland te houden, teneinde ook in
feite te kunnen voldoen aan de militaire
verplichtingen, die voortvloeien uit het
Atlantisch Pact.
Uiteraard houdt de uitvoering van dit
plan ten nauwste verband met de ont
wikkeling van de situatie in Indonesië.
Wanneer echter daar geen storende ele
menten optreden, dan kan men er vrij
wel van verzekerd zijn, dat nog dit jaar
de uitzending naar Indonesië sterk zal
worden verminderd.
Zulks geldt echter niet voor die sol
daten, die tot het eerste deel van de
lichting 1949 behoren.
Zjj zullen nog practisch allen naar
Indonesië worden uitgezonden. Dit is
h.1. noodzakelijk om het aangekondig
de demobilisatieschema geheel te kun
nen volvoeren. Daardoor zullen n.l.,
naar wij vernemen, nog voor het einde
van dit jaar 30.000 soldaten uit Indo
nesië naar Nederland kunnen terug
keren.
(Van onze parlementaire redacteur)
Nadat in de afgelopen dagen een
aantal candidaten voor het ambt van
II.V.K. te Batavia, in opvolging van
dr. Beel, is overwogen maar om ver
schillende redenen weer van de nomi
natie is afgevoerd, mag men thans met
zekerheid de benoeming verwachten
van A. H. J. Lovink. secretaris-gene
raal van Buitenlandse Zaken. De heer
Lovink, die een typisch ambtelijke fi
guur is en wiens on handen zijnde be
noeming men dus mag zien als een re
actie óp de typische partij-politieke fi
guur dr. Beel, was voordien hoofd van
de Directie Verre Oosten van het De
partement.
riteiten, gelegenheid zal moeten wor
den geboden desgewenst uit Djocja te
evacueren.
Ook voor hen, die menen, dat zij ge
vaar zouden lopen op grond van met de
Nederlandse autoriteiten onderhouden
betrekkingen, blijft de mogelijkheid
open vóór het vertrek van de troepen
te evacueren. Daarnaast, aldus de ver
klaring, zal de Nederlandse" delegatie
doen, wat in haar vermogen ligt, om
waarborgen te verkrijgen, dat ook na
de overdracht van het gezag over Djocja
aan de republikeinse autoriteiten veilig
heid van lijf en goed voor alle ingeze
tenen zal zijn verzekerd. Zo zullen waar
nemers van de TJ.N.C.I. de situatie blij
ven observeren.
De voorbereidingen van de eva
cuatie zijn met bekwame spoed ter
hand genomen door alle daarbij be
trokken instanties van de regering
van Indonesië, daar het om voor de
hand liggende redenen in het belang
van alle betrokken partijen is de
gezagsoverdracht te Djocja op de
kortst mogelijke termijn tot stand te
brengen.
De verklaring zegt verder, dat de in
de pers genoemde getallen in vele ge
vallen schromelijk overdreven zijn, al
zijn stellig bij de evacuatie duizenden
personen betrokken. Ook na de terug
keer van de republikeinse autoriteiten
in Djocja zal voor allen van welke
landaard ook die zulks verlangen, de
gelegenheid om naar elders te vertrek-ï
ken, openblijven. Te dien aanzien be
staat er algehele overeenstemming met
de republikeinse delegatie.
Er is geen sprake van, dat na het
terugtrekken van de Nederlandse troe
pen het sultanaat-Djocja van het ove
rige Indonesië economisch zou zijn j'af-'
gesloten.
Te Surabaja ontvangen berichten mel
den, dat de majoor der T.N.I., Sukowati,
die met zjjn troepen opereert in de om
geving van Madiun, kort geleden het
vroegere lid der Tweede Kamer voor de
O.P.N., Rustam Effendi, heeft gevangen
gezet, zulks om een eind te maken aan
de geleidelijke communistische beïn
vloeding zijner guerillatroepen.
In het Kcdirise worden daarentegen
voortdurend kleine T.N.I.-eenheden ont
wapend door de Gerakan Rakjat Revo-
lusioner, de onder leiding van Tan Ma-
laka staande revolutionnaire volksbewe
ging.
De Wali Negara van Pasundan, Wira-
nata Kusumah, heeft aan een vertegen
woordiger van het Chinese blad de
„Keng Po" verklaard, er mee in te stem
men, dat de gebieden van West-Ja va,
waar zich T.N.I.-troepen bevinden, onder
controle van de T.N.I. zullen worden ge
plaatst. zoals dat reeds geschied is met
betrekking tot de bataljons van Achmad
en Nazudi.
Woensdagavond kwamen de snelste
schepen op hun plaats van bestemming
aan en tegen vijf uur gingen de eerste
netten overboord. Langzamerhand
kwamen ook de andere en zo tegen
een uur of tien waren alle netten uit
gezet. Op ongeveer honderd schepen
uit Vlaardingen, Scheveningen, Kat
wijk en IJmuiden heerste vanaf dat
ogenblilé een bijna ondraaglijke span
ning over de vraag hoe de eerste trek
zou zijn.
Enkele uren na middernacht ging er
eens een kijken, een ander volgde en
van lieverlee werden de netten binnen
gehaald. En toen ging men elkaar ver
tellen hoe het geweest was. De een had
twee kantjes, die tien, zeventien, twaalf,
een en dertig, vier, enz. De hoogste, die
wij konden achterhalen, had er vijf en
veertg.
En daarna begon de wedren voor de
jagers. Zo snel als de golven hen maar
dragen kunnen, koersen zij naar huis in
de hoop de eerste te zijn. Uit de veel
heid van berichten noteerden wij, dat de
„Karei Doorman" KW. 227, een goede
kans op de overwinning schijnt te ma
ken. Dit schip heeft zes en dertig kan
tjes haring, uitsluitend eigen vangst en
moet reeds vanmorgen om vier uur zijn
gaan varen. Waarom geen kantjes van
anderen zijn overgenomen is tot heden
De afgelopen nacht trok de ambu
lante dienst van de douane er met de
marechaussee op uit om een pantser
wagen, die uit de richting België zou
komen, te omsingelen. Omstreeks één
uur 's nachts kwam de pantserwagen in
zicht maar wist te ontkomen. Tegen de
ochtend vond men hem echter in een
schuur. De wagen was zo vol met tapij
ten geladen, dat de klep niet gesloten
kon worden. In verband met deze ta-
pijtensmokkel zijn zekere J. G. uit
Chaam en nog een tweede persoon ge
arresteerd. De pantserwagen en tapijten
werden in beslag genomen.
nog een raadsel. Verder zijn op weg
naar huis de „Bali" KW. 129, met vijf en
dertig kantjes van vier schepen, de „Ex
celsior" KW. 78, met onbekende vangst,
de „Maria Jacoba" KW. 37, met twee
honderdvijftien kantjes van tien
schepen en de „Volharding" KW. 65, dra
ger van de bedrijfschapswimpel, met
honderdzes kantjes in totaal.
Zal de „Karei Doorman", Inderdaad
een snelle jager, die de negen mijl ge-
makkelijK haalt, het eerst biiAienlopenï
Niemand kan het zeggen. Wie weet, is
er wel een, die niet zoveel zegt, en zelfs
de vlugge „Doorman" voorbij stoomt.
Voor vrijdagavond zullen wij 't weten.
Honderden kinderen waren met bloe
men samengekomen om Kardinaal De
Jong in Warmond te verwelkomen, tij
dens de feesten ter gelegenheid van het
150-jarig bestaan van het grootsemina
rie. Van links naar rechts mgr H. van
Deursen (president van het seminarie),
Kard. De Jong, mgr, J. P. Huibers en
rechts, :ngr. Giobbe.
Verschillende landen hebben dit jaar
weer naar Maria's genade-oord in de
Cova da Iria bloemen gezonden. Ame
rika zond vijftig dozen met rozen. De
katholieken van Suriname stuurden door
tussenkomst van pater Raymakers uit
Paramaribo zes pakken bloemen per
vliegtuig. De katholieken in Nederland
zonden twaalf dozen met 7800 bloemen
(tulpen, rozen en leliën).
(Telefonisch van onze Brusselse
correspondent)
BRUSSEL,
WOENSDAGAVOND
De secretaris van koning Leopold
van België heeft Woensdagmiddag
aan premier Spaak een schrijven van
de koning ter hand gesteld, dat als
volgt luidt:
PREGNY, 17 Mei 1949.
Mijnheer de Eerste Minister,
De omstandigheid, dat de laatste da
gen via de pers weer berichten zijn
verspreid, die de eer van leden der
koninklijke familie in het gedrang bren
gen, noopt mij er toe u dit schrijven ste
De 55.000 toeschouwers, die gisteren
geheel of gedeeltelijk er waren nog
al wat verkeersmoeilijkheden getuige
zijn geweest van de wedstrijd, welke het
Nederlandse Bondselftal tegen de En
gelse B-profs speelde, hebben het niet
getroffen. Niet omdat het Nederlandse
team deze wedstrijd met 40 verloor,
maar omdat de glans van de ontmoeting
tegen Frankrijk in dit spel niet was te
rug te vinden. Het was prachtig voet-
balweer en dat vergoedde veel. Maar dat
nam toch de teleurstelling niet weg van
degenen die nu zo graag eens een Wil
kes hadden gezien zoals hij jongleerde
in het Feijenoordstadion en die zichzelf
er wel eens van wilden overtuigen, of
die Timmermans nu werkelijk zo'n ka
nonnier was als hij in zijn eerste wed
strijd had doen vermoeden.
Even kregen ze de illusie dat het een
aardige wedstrijd zou worden, maar al
gauw zakte de pudding ineen en was
het vrij troosteloos, vooral aan Neder
landse zijde. Na de rust leek het eerst
eenzelfde kant op te zullen gaan, toen
plotseling de Engelsen op dreef kwa
men en binnen vijf en twintig minuten
Terlouw keert weer eens een Engelse
aanval. De Munck, in gevechtshouding,
klaar om eventueel nog in te grijpen.
de gelijke stand omzetten in een 40
voorsprong. De Nederlanders konden er
niet veel tegen doen. Niet zozeer omdat
ze door het uitvallen van de geblesseer
de Overbeek met tien man speelden,
maar omdat de brille van de Engelsen
toen alle Nederlanders te machtig
was. Geen voet kregen onze landgeno
ten meer aan de grond en er is eigen
lijk van het resultaat niet veel anders
te zeggen, dan dat het verschil in kwa
liteit, daarmee volkomen juist is uit
drukt. Het ging niet gisteravond. Wie
er desondanks meer van weten wil,
leze onze beschouwing en verslag van
de wedstrijd op pagina 4.
doen geworden. Sommige bladen heb
ben opnieuw uittreksels uit gerechte
lijke dossiers, of als zodanig voorge
stelde versies, gepubliceerd, welke als
een authentiek verslag van de gebeurte
nissen werden voorgesteld.
De persvrijheid is een in onze grond
wet neergelegd beginsel en er is geen
sprake van, daaraan te tornen.
Maar ik verhef mijn stem tegen de
gepleegde misbruiken en laakbare
handelingen, en ik verwonder mij er
over dat zij generlei reactie verwek
ken vanwege de verantwoordelijke
overheidspersonen.
Ik acht het als hoofd van de Dynastie
mijn plicht op de ernst van deze me
thoden te wijzen. Deze zijn van een
zodanige aard, dat zij afbreuk doen aan
de waardigheid van de Kroon en aan
het morele crediet van de monarchie,
en daardoor in aanzienlijke mate het
land schaden.
Het is u niet onbekend, dat 's ko-
nings grondwettelijke positie hem ver
biedt zich rechtstreeks of zijdelings
op de weg van de polemiek te laten
meevoeren.
Ik richt mij derhalve tot u, mijnheer
de Eerste Minister, u verzoekend dit
schrijven mede te delen aan uw ambt
genoten en mij kennis te geven van de
plannen der regering ten aanzien van
deze toestand.
Ik ben er van overtuigd, dat mijn
landgenoten zijn houding zullen goed
keuren. Ik heb vertrouwen in hun oor
deel.
(w.g.) LEOPOLD.
Deze brief heeft nauwelijks verwon
dering te baren voor wie de evolutie
van de politieke toestand in België
volgt. Ofschoon de Kamerontbinding op
het moment, waarop wij dit schrijven,
nog niet heeft plaats gevonden, is de
verkiezingscampagne in feite al begon
nen en het is voor iedereen duidelijk,
dat de verkiezingen in de eerste plaats
zullen gaan over de Koningskwestie.
Weliswaar heeft de Koning zich uit
drukkelijk boven de partijen willen
stellen en erop attent gemaakt, dat hij
niet de inzet van de verkiezingen kan
zijn. Er is dan ook geen enkele partij,
die dit op deze wijze uitdrukt, maar er
wordt over niets zozeer en op z'n pole
mische toon in de partijpers geschre
ven.
Zoals gisteren reeds gemeld, is het
150-jarig bestaan van het Groot-Semina
rie te Warmond op luisterrijke wijze
gevierd. Na de Pontificale Hoogmis ver
zamelde zich in de stijlvol gedrapeer
de aula een uitgelezen gezelschap van
hoogwaardigheidsbekleders. Mgr. A.
van Deursen heette in zijn welkomst
woord vooral de Pauselijke Internun
tius, Mgr. Giobbe, welkom. Na ook de
praeses van het Groot-Seminarie in het
Aartsbisdom, Mgr. Hartman, te hebben
begroet, hield prof. G. Brom van de Nij
meegse Universiteit, de herdenkings
rede. Clp emünente wijze tekende spr.
de geschiedenis van Warmond.
„De bisschop is het hoofd van het
diocees", zo ving spr. aan, „en het
seminarie is het hart. Wij kennen ge
lukkig geen ijzeren gordijn tussen
clerus en volk. Dat de herder zijn
schapen kent en omgekeerd, is te
danken aan de grote wisselwerking
tussen maatschappij en Kerk, waarin
Warmond zo'n grote betekenis had en
houdt".
De stichting van het seminarie in de
18e eeuw memorerend, toen Europa door
revolutie vol afbraak was, merkte spr.
op, dat het in die dagen van het libera
lisme was, dat de katholieke Nederlan
der slechts dan in andere kringen werd
cpgenomen, als hij maar wist te zwij
gen. Hij kwam daardoor van neutrali
teit tot nulliteit. Maar de invloed van
Warmond was groot. De positieve Van
Vree en de speculatieve Broere hadden
in het midden van de 19e eeuw de cul
turele leiding van Katholiek Nederland.
Het is een historische werkelijkheid,
dat Warmond het centrum heette van
het tijdschrift „De Katholiek", dat tot
voortdurende expansie dwong.
Upeft onze tijd de roeping onze ge-
Verwachting tot Vrijdagavond:
Zwakke tot matige wind, hoofdza
kelijk tussen Noord en Oost. Over
drijvende wolkenvelden met een kans
op enige regen. Weinig verandering
in temperatuur.
Zon: 4.40—20.34; Maan: 2.31—12.20.
Het socialistische dagblad „Le
Peuple" toont zich in dit opzicht bij
zonder actief en is een tijd geleden
begonnen met een systematische anti-
Leopoldistische campagne, die thans
de reactie van de Koning heeft uit
gelokt. De verwijten, die tot koning
Leopold gericht worden, zijn in hoofd
zaak nog altijd dezelfde als vroeger.
Er wordt nu echter gebruik gemaakt
van getuigenissen van Duitse officie
ren. die authentiek zouden zijn, maar
die in elk geval niet door „Le Peuple"
op objectieve wijze werden geïnter
preteerd. Enkele zogenaamde nieuwe
feiten van tamelijk duistere aard wij
zen erop, dat het doel van de ingezet
te actie is, op alle manieren de
verkiezingen zo te beïnvloeden, dat de
terugkeer op de troon van Leopold
III volstrekt onmogelijk wordt.
In de Belgische Kamer van Volksver
tegenwoordigers heeft het katholieke
kamerlid Baron Carton de W'iart pre
mier Spaak gisteren geïnterpelleerd over
een uitlating van de leider der fractie
van de Partij van de Arbeid in de Ne
derlandse Tweede Kamer, jhr. Van der
Goes van Naters, over de Belgische ko
ning op het internationaal socialistisch
congres te Baarn.
Spreker maakte zich tot tolk van het
katholieke volksdeel en sprak zijn ver
ontwaardiging uit over het feit, dat de
heer Van der Goes van Naters Spaak
gelukgewenst heeft met diens „vastbe
radenheid tegenover zijn ongediscipli
neerde koning".
Om ontmoediging te overwinnen,
de meeste moed nodig.
Carton de Wiart achtte deze uitlating
volkomen misplaatst en in strijd met de
goede gebruiken. Hij sprak er zijn ver
wondering over uit, dat de eerste-minis-
ter niet geprotesteerd heeft. Carton de
Wiart zag deze bemoeienis van een bui
tenlander als een aanslag op de nationa
le waardigheid van het land.
Spaak verklaarde, dat hij niet ieder
ogenblik tussenbeide kan komen, wan
neer men zich in het buitenland met
de koningskwestie bezig houdt.
„Ik wens van ganser harte", zo zegt
hij. „dat niemand in het buitenland
zich met de koningskwestie bemoeit.
Hoe wilt u echter, dat dit geschiedt,
indien koning Leopold zelf een inter
view toestaat aan de grote Amerikaan
se dagbladen?"
„Ik geloof", aldus Spaak, „dat het ge
beurde niet de aandacht van het parle
ment verdient. Zelf heb ik steeds ge
weigerd een interview over de konings
kwestie toe te staan. Dit voorbeeld zou
door een ieder gevolgd moeten worden."
Nadat Spaak de heer Carton de Wiart
had verzocht, hetgeen tijdens een beslo
ten bijeenkomst» is voorgevallen, in zijn
juiste proportie te zien, verklaarde de
president het incident als gesloten.
loofswaarheden zonder verdoezeling
levend te houden, ook nu neemt War
mond in het voldragen daarvan een
vooraanstaande plaats in".
Uitvoerig weidde spr. uit over de be
tekenis van de mannen van formaat als
de professoren Vlaming, Van Noort en
Beyssens. Met nadruk pleitte prof.
Brom tenslotte voor een intensieve sa
menwerking tussen priester en leek.
Het was voor prof. Brom wellicht het
schoonste compliment, toen mgr. Hui
bers in zijn dankwoord verklaarde het
op prjjs te zullen stellen, wanneer deze
belangrijke rede in ieders bezit zou zijn
en in druk zou verschijnen.
De bisschop las vervolgens een tele
gram voor van de Heilige Vader, waarin
Deze de pauzeljjke zege verleende en
de wens uitsprak, dat het seminarie
steeds zou toenemen in godsvrucht en
wetenschap. Een persoonlijk woord van
de bisschop tot de studenten vormde het
besluit van de schone herdenking, waar
onder de studenten o.m. zongen het Glo
ria nit de Missa Estense van Pergoleai.
Een gröté stroom "priesters en leken,
die persoonlijk hun gelukwensen kwa
men aanbieden, trok later in de middag
naar het jubilerende seminarie. Tijdens
deze receptie sprak dokter H. A. G. M.
Walenkamp namens de inwoners van
Warmond. Hij bood een geschenk aan,
dat zal bestaan in de verfraaiing van de
entrée van het seminarie.
Een pontificaal lof, waarbij ook Z. E.
Johannes Kardinaal de Jong tegenwoor
dig was, besloot deze historische dag
van Haarlems groot-seminarie.
Thans zijn officieel enige cijfers be
kend geworden van de grote kerk-
collecte gehouden voor Radio Anno
Santo. Het bisdom Breda bljikt ruim
35.000 gulden te hebben opgebracht De
gelovigen van het bisdom Roermond
brachten ruim 65.000 gulden bijeen»
het bisdom Haarlem, waarin zich de
grote steden bevinden, schonk niet
minder dan 223.000 gulden.
Naar wij voorts vernemen is de
Stichting Radio Anno Santo thans be
gonnen met een actie, waarmede zii
de katholieke stichtingen en instellin
gen hoopt te bereiken alsmede de fi
nancieel meest draagkrachtige krin
gen van de Katholieke gemeenschap.
Deze actie heeft reeds een aantal zeer
verblijdende resultaten opgeleverd. Ver
schillende grote giften kwamen reeds
binnen waaronder er zelfs twee waren
van 10.000.elk. afkomstig van twee
bekende firma's in den lande
Woensdagmiddag omstreeks kwart
voor vijf startte een gloster „Meteor"
merk 7 van de jachtvliegschool der Ne
derlandse luchtmacht van het vliegveld
Twenthe. Tijdens de start weigerden op
eens beide motoren; het toestel kwam
in de omgeving van het vliegveld te
recht en werd zwaar beschadigd. De
twee inzittenden, een instructeur en een
leerling, kwamen er met de schrik af.
Nader vernemen wij nog het volgende:
Van Woensdag af gold voor alle Meteor-
toestellen van de Nederlandse lucht
macht tot nader order een startverbod,
in verband met het feit, dat men on
derdelen uit Engeland verwacht.
Het ongeval blijkt n.L niet alléén te
staan. Ongeveer anderhalve week gele
den sloegen van een Meteor boven het
vliegveld Leeuwarden op 25.000 voet
beide motoren af. De piloot wist zijn
toestel met grote moeite in glijvlucht
naar beneden te brengen, waarbij bleek,
dat het landingsgestel niet werkte. De
piloot slaagde er toen tevens nog in een
geslaagde buiklanding te maken en zo
doende ongedeerd aan de grond te ko
men.
„De commandant van het SquadroD
op Leeuwarden, de majoor-vlieger Flin
terman, overkwam kortgeleden vlak bij
het vliegveld te Brussel iets dergelijks;
ook van zijn toestel sloegen de motoren
af, doch ook hij wist veilig het vEegveld
te bereiken.
Van de zijde van de Militaire Lucht
vaart kon men ons geen verklaring ge
ven van het feit, waarom de Meteor op
Twenthe gisteren, ondanks het startver
bod, toch gestart was.
