Generaal Spoor overleden
Eerste rode troepen in Sjanghai
CHAOTISCHE TOESTAND IN SJANGHAI
Het Westen geeft zijn grootste
nederzetting in Azië prijs
Nederlanders trekken naar Rome
ZIJ, DIE VIELEN
Tot hoofd en hart
Bevelhebber, die door zijn soldaten op de
handen gedragen werd
Verzoek van de nationalisten aan Tsjang Kai Sjek
naar Kanton te komen
Electriciteitstarieven
één cent hoger
^ao Tse Tung's boeren
republiek
Gift voor Katholiek
Militair Tehuis
Contact met instanties in Italië voor
reismogelijkheden in Heilig Jaar
Rond 30.000 soldaten
komen terug
Man bekent zijn vrouw
te hebben gestoken
.Het weer.
VERENIGING VAN OUD N.S.B.-ERS OPGEROLD
K
Woensdag 25 mei 1949
73ste JAARGANG No. 24470
Hard werker en een
bekwaam strateeg
DE HEER LOVINK
BEËDIGD
Generaal S. H. Spoor, op
perbevelhebber van de Ne
derlandse strijdkrachten in
Indonesië, is vandaag om
12 uur 15 Java tijd overleden.
Generaal Spoor bereikte de
leeftijd van 47 jaar. Sinds hij
Maandag getroffen werd door
een hartaanval ging zijn toe
stand zienderogen achteruit.
In een officieel communiqué
heeft de regering te Batavia
met diep leedwezen het over
lijden van de generaal be
kend gemaakt.
BUITENLANDERS GAAN I afgetreden, omdat het onmogelijk is ge
VERTREKKEN
t61
Europese stad
Donderdag, Hemelvaartsdag
zal ons blad niet verschijnen.
DE DIRECTIE.
OORLOGSPLANNEN VAN
ABDOELLAH?
Demobilisatieschema zal tot iedere pr^js
gehandhaafd worden
Militairen naar Australië
Marshall zag het
Binnenkort weer
spijsolie op de bon
De twist in de Hudsonstraat
te Amsterdam
KARD. MINDSZENTY
IN ZIEKENHUIS
ONDERDUIKERS GEVAT
B^KfcAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
'®leloon: Redactie 215+4; Advertenties 215+5
Abonnementen 20800 Postgiro 143481
kantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45,tel.399£
Wrecteur J. J. W. Boerrtgter.
Hoofdredacteur: Dr». H. W M. ven Run.
"t>d. hoofdredacteur: W. Sever in.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer millimeter-'
hoogte. Ingezonden medede ingen duooel
tarief Omroepers 16 cents oer m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich net recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per weet^
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Generaal Spoor
Gisteren is de heer Lovink door H. M.
J Koningin beëdigd als Hoge Vertegen-
°°rdiger van de Kroon in Indonesië.
Chinese communisten hebben, aldus meldt A.P., heden het centrum van
Janghai zonder strijd bezet, maar nationalistische machinegeweerschutters
.'letten hen het Noord-Oostelijk deel van de stad binnen te rukken,
Unt*11l4/V/\C*nn/\«TAn AAnk/\d AM .TAM —I V* n n T. />/\mn...MÏni.!nnk A 4t.t. »-»
°oruitgeschoven eenheden van de Chinese communistische troepen kwamen
de
stad binnen via de Franse concessie in het Zuid-Westen van Sjanghai even
wuilivit T XX» UV X imiov VVUIjVÜJH, 111 llVt UU1U Vb IVyll «Wil MJUrllgliai CtOll
y°or het aanbreken van de dag, nadat 's nachts hier en daar gevochten was.
°oruitgeschoven eenheden van de Chinese communistische troepen zijn
/denochtend Sjanghai binnengetrokken.
Ji kwamen de stad binnen via de Franse concessie in het Zuid-Westen van
Janghai even voor het aanbreken van de dag, nadat 's nachts hier en daar
pochten was.
ve in groene uniformen geklede soldaten van de rode generaal Cho Nyi
."/schenen plotseling op de brede met drie rijen bomen beplante Avenue-
etain.
hele kabinet van premier Ho Jingtsjinis
j Ge rode troepen begonnen aanplakbil-
ty'en in het Chinees aan de plakken
j.aarin de bevolking aangemaand werd
0 ch kalm te houden en verzekerd werd,
k zij niets te vrezen had. Andere een-
1 den begonnen telefoonleidingen aan
leggen, terwijl weer anderen de
l°ofdstraten markeerden met witte pij-
yd om voor de troepen, die na hen
/[amen de weg aan te geven. De hoofd-
wacht in de buitenwijken.
8„, "Zelfde berichten kwamen uit ver
tuiende sectoren van de stad, terwijl op
"hirtdgg plaatsen nog met kleine wa-
^ehs geschoten werd. Van alle politie
ker] wapperen witte vlaggen,
v Ge Wangpoe is een reusachtig kerk-
Vr|f van schepen geworden, die op be-
van de nationalistische autoriteiten
1?' zinken zijn gebracht om hen niet in
v.!jden van de communisten te laten
"en. Het opperbevel dreigde bommen
d/Pers te zullen zenden om elk schip,
t niet vrijwillig door zijn eigenaar
zinken gebracht werd, aan te vallen.
Git Kanton wordt gemeld, dat het ge
bleken in ook maar éen van de nog
nationalistische provincies enig gezag
uit te oefenen. Andere berichten meld
den, dat communistische guerilla's bin
nen 150 mjjl van Kanton in de provin
cie Kwantoeng zeven steden hebben ver
overd.
De Chinese wetgevende Yuan heeft
maarschalk Tsjang Kai Sjek gisteren
verzocht onmiddellijk naar Kanton te
komen om de leiding op zich te nemen
in de strijd tegen de communisten.
Het Amerikaanse consulaat in Kanton
heeft in een rondschrijven alle Amerika
nen, die niet om dringende redenen in
Kanton moeten blijven, aangeraden om
de stad zo spoedig mogelijk te verlaten.
Het rondschrijven werd verzonden na
afloop van een spoedvergadering van
Franse, Nederlandse, Portugese, Belgi
sche en Amerikaanse consulaire verte
genwoordigers op het Engelse consulaat.
De Franse consul heeft de iri de
stad aanwezige Fransen gewaarschuwd
zich voor vertrek gereed te houden. On
der de Fransen in Kanton bevinden zich
zeventig missionarissen. In Kanton be
vinden zich naar schatting 300 vreem
delingen, voor het merendeel Amerika
nen. De stad heeft 2 millioen inwoners.
Simon Hendrik Spoor werd in 1902 te
Amsterdam geboren. Na de H.B.S. door
lopen te hebben volgde de jonge Spoor
de Koninklijke Militaire Academie te
Breda. Met ingang van 31 Juli 1923
werd hij benoemd tot tweede luitenant
der infanterie en hij vertrok tegen 't ein
de van dat jaar naar Indonesië. In 1926
bevorderd tot eerste luitenant keerde hij
in 1929 naar Nederland terug voor het
volgen van een drie-jarige studie aan
de hogere krijgsschool. Vervolgens werd
hij gedetacheerd bij de Generale Staf in
Indonesië. In 1934 vertrok hij wederom
naar Nederland om te worden gedeta
cheerd als leraar bij de Koninklijke
Militaire Academie.
Hierop volgde spoedig zijn bevorde
ring tot kapitein. In October 1938 was
hij wederom in de tropen belast met
stafwerk van bijzondere aard. Toen de
oorlog in het Verre Oosten uitbrak werd,
mede door de arbeid van kapitein Spoor,
al wat Japanner was tijdig achter de
tralies gezet en naar Australië overge
bracht. Toen de Japanse invasie naderde
ging kapitein Spoor met een regerings
opdracht naar Australië, waar hij werd
toegevoegd aan het hoofdkwartier van
generaal MacArthur. Hier wijdde hij
zich aan de opbouw van de Netherlands
Forces Intelligence Service (NEFIS).
Na de capitulatie van Japan keerde hij
als kolonel en directeur van de NEFIS
in Indonesië terug. In Januari 1946 werd
hij bevorderd tot generaal-majoor.
In September 1946 volgde zijn benoe
ming tot luitenant-generaal, comman
dant van het leger in Indonesië en hoofd
van het departement van Oorlog aldaar.
Op 23 Mei 1949 tekende H.M. Koningin
Juliana het besluit tot zijn bevordering
tot generaal. Genetaal Spoor was o.a.
commandeur in de Orde van Oranje-
Nassau en drager van de Medal of Free
dom met de Palmen.
Generaal Spoor was een hartstochte
lijk beoefenaar van muziek. Reeds op
zeer jeugdige leeftijd leerde hij het
vioolspel, waarin hij zich op latere leef
tijd steeds meer bekwaamde. Behalve
muziekbeoefenaar was hij een uitste
kend kenner der Franse letteren. Hij
was een harde werker, die werkdagen
maakte van 's ochtends zeven uur tot
middernacht met slechts een kleine on
derbreking voor de maaltijden, een
knap strateeg, die twee politionele
acties leidde. Befaamd werd de verove
ring van het vliegveld Maguwo bij
Djocja door Nederlandse parachutisten
in de morgen van de eerste dag der
tweede politionele actie, welke geslaagde
operatie generaal Spoor van een zich
boven het vliegveld bevindend vlieg
tuig uit gadesloeg en welke actie ge
volgd werd door de onmiddellijke be
zetting van Djocja. Een legercomman
dant, die en door zijn kwaliteiten als
aanvoerder en door zijn persoonlijke
eigenschappen door de troepen in Indo
nesië op de handen gedragen werd.
In verband met de sinds het begin
van het jaar gestegen kolenkosten heb
ben de electriciteitsbedrijven toestem
ming gekregen hun tarieven met één
cent per kw. te verhogen. Voor de
grootverbruikers was dit reeds eerder
doorgevoerd.
ken tot het hun beurt zal zijn in het
vertrekkende vliegtuig te gaan.
(Van een speciale correspondent)
SJANGHA-., 15 Mei 1949.
6 Ik zal ooggetuige zijn van de val van Sjanghai! Gisteren hoorden we, dat de
C^rhoeden vav de communistische legers in Shaitung zijn binnengedrongen. Dat
ti.hier 40 k.m. vandaan. Vanmorgen wordt het bericht bevestigd, dat ze in Liuko
Jh, 35 k.m. noordwestelijk van de stad. Dit is het einde, verzekert men mij,
/"f Liuko is de laatste versterkte stelling vóór de vesting Wusung aan de
v®ngpoe-rivier de enige weg waardoor Sjanghai nog verbinding met de buiten-
ereld kon onderhouden.
L Het kanongebulder is nu reeds in de stad hoorbaar. Wat ik hier zie: de tone-
van vluchtende mensen, van honger en chaos, van menselijke wanhoop en
bovenmenselijke kalmte en berusting, is zó buiten alle proporties, dat ik het
v et kan beschrijven. Ook besef ik volkomen, dat ik maar een armzalig klein deel
o?? dit gigantisch geheel overzie. Ik ben als een soldaat in een veldslag, ik ben
kundig van de bijzonderheden. Een historisch drama wordt door mij meege
pikt, maar ik sta er te dicht bij.
Vg^'ettemin staat het voor mij nu wel
iw5 tegen deze elementaire vloedgolf
w Sjanghai zich niet kunnen handha-
tj De opgeschroefde proclamatie-taaj
nationalistische leger-aanvoerders
Seh a*s tiet geluid van een carillon
l^jAtsten klokken. En toch: als men
\>0q twee, drie jaar geleden zou hebben
/speld wat zich nu hier voor mijn
tij" voltrekt, ik zou de mogelijkheid
ilt hebben kunnen aannemen. Terwijl
b)J5ch meende van China en zijn pro-
n wel het een en ander te begrij-
Zo leert men bescheidenheid.
1e 't is dg grootste stad van China. Van
^hiri r §ro°tste steden van Midden- en
ki/"'China Sjanghai, Hankou, Nan-
toa °n Kanton is nu alleen nog Kan-
ho„ °hbedreigd. Niemand weet hoelang
b/' Niemand weet ook hoeveel inwo-
Sjanghai nog telt op dit ogenblik.
V,. 'nwonertal is met vluchtelingen
hig/'hderd, maar tegelijkertijd ver-
hijjg erd. Er trokken er naar mijn me-
1e "teer binnen dan er uit gingen en
1 4 /hatting, dat er op het ogenblik
i-.'hillioen mensen in Sjanghai hui-
th mh waarschijnlijk, al staan mij
SeVgi" als iemand anders hierover ge-
ter beschikking. De stad heeft
s&re ,VE»n de grimmige aanblik van de
/Woordelijke belegerde vesting, ik
i6h hv °hts de bedrijvige wanorde van
ha erenh°°P- Is dit Sjanghai, de gro-
5" W,hdels- en havenstad, gelegen aan
//hgpoe, op 27 km. afstands van
/"gi-Phding van de Jangtsekiang? Hier
v °0r 20 werd vermeld, de weinige
Sin /e§en van China. Maar de rails
V%hterroest. Ordelijke bedrijvigheid
A^tse mi' alleen op de vliegvelden te
waar nu de Europeanen en de
"ht en met opmerkelijke kalmte
en> heen en weer lopen en uitkij-
Uit de stad Sjanghai, die heden
morgen in handen van de Rode troe
pen viel, ontvingen wij van een bij
zondere correspondent per p6st bij
gaand ooggetuigeverslag van de si
tuatie in deze stad op de vooravond
van de bezetting door de communis
ten.
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn gerap
porteerd:
Koninklijke Landmacht:
Gesneuveld 10 Mei 1949:
Sold. M. Lunshof, legemr
270621081, afkomstig uit Voorburg.
Gesneuveld 11 Mei 1949:
Huzaar le. kl. G. A. Hamel, le-
gernr. 260605037, afkomstig uit Rot
terdam.
Gesneuveld 12 Mei 1949:
Huzaar le kl. J. C. van Hensber-
gen, legernr. 260124060, afkomstig
uit De Bilt.
Sold. H. J. Hunnego. legemr.
251027037, afkomstig uit Delft.
Sold, le kl. H. Mannes, legernr
250531149, afkomstig uit Apeldoorn
Sold. S. J. Laven, legernr
270701254. afkomstig uit Kerkrade.
Serg. J. M. J. Nieuwenhuis, le
gernr. 260506086. afkomstig uit
's-Gravenhage.
Sold. J. W. Scheffer, legernr.
250225178. afkomstig uit Leiden.
Sold. P. M. H. Schmitz, legernr.
280911720, afkomstig uit Roermond
Sold, le kl. C. M. A. Witjes, le
gemr. 251120165, afkomstig uit Nij
megen.
Gesneuveld 13 Mei 1949:
Sold. J. H. Wieringa. legernr
251229094. afkomstig uit Enschede
Koninklijk Ned.-Ind. le.ger:
Gesneuveld 11 Mei 1949:
Sergt. maj. instr. Cav. A. Hor-
rocks, stbnr. 85175. afkomstig uit
Indonesië.
Gesneuveld 18 Mei 1949:
Sold. 2e kl. L. J. Kasek, stbnr. K
84715985, afkomstig uit Indonesië.
Serg. inf. G. A. H. van Hutten,
stbnr. 85741. afkomstig uit Arnhem
Z. Era. Joh Kardinaal de Jong heeft
f 25.000 beschikbaar gesteld voor het
stichten van een Katholiek Militair Te
huis te Deelen.
Koning Abdoellah van Transjordanië
heeft gisteren tijdens een legerparade
te Amman verklaard, dat hij voorne
mens is gebruik te maken van het
Arabische legioen om een verenigde
Arabische staat te vormen.
Hij zeide tot zijn leger: „Ik hoop, dat
gij de traditie van de eerste Moham
medaanse legers zult volgen en hnn
roem zult herwinnen."
Vandaag ondertekent tie H. Vader de
Pauselijke Bul, waarin het Heilig Jaar
wordt uitgeroepen. Hier ziet men pater
Luigi Trussardi van de Vaticaanse Kan
selarij het stuk uitschrijven. Morgen zal
de Bul in de vier voornaamste basilie
ken van Rome worden voorgelezen, de
eerste officiële aankondiging van het
Heilig Jaar.
(Van onze verslaggever)
Naar schatting zullen in het Heilig
Jaar tussen de twintig en dertig dui
zend Nederlanders Rome bezoeken, de
pelgrims die deelnemen aan de twee
Nationale Bedevaarten daarbij inbegre
pen. Het definitieve aantal is vanzelf
sprekend in niet geringe mate afhanke
lijk van de deviezen die door de Itali
aanse regering beschikbaar zullen wor
den gesteld.
De eerste berichten omtrent de reis
mogelijkheden zijn intussen hoopge
vend. De Reisvereniging voor Katho
lieken die ongetwijfeld een zeer be
langrijk deel van de Rome-reizigers zal
(Van een onzer redacteuren)
Tjjdens een persconferentie op het
ministerie van Oorlog heeft de directeur
van de demobilisatie, kolonel G. Pruys,
gistermiddag met grote stelligheid op
nieuw verzekerd, dat het thans van
kracht zijnde demobilisatieschema voor
de troepen in Indonesië tot iedere prijs
zal worden gehandhaafd. Van Juni tot
September zullen maandelijks ongeveer
tweeduizend man troepen demobiliseren.
Daarna zal het aantal tot vijfduizend per
maand oplopen, zodat in totaal rond
dertigduizend soldaten uit Indonesië zul
len terugkeren.
In verband hiermede zal tegen het
eind van het jaar het demobilisatiecen
trum „Huis ter Heide" naar Amersfoort
worden overgebracht. Openlijk«heeft ko
lonel Pruys bovendien verklaard, dat
geen wijziging van situatie in Indonesië
verandering mag brengen in het demo
bilisatieschema.
Wij weten, dat wij van de troepen
het uiterste gevergd hebben. Zij moe
ten nu naar huis terugkeren en zelfs
wanneer het onverhoopt nood
zakelijk zou blijken ons militair poten
tieel in de tropen op te voeren, dan
nog zal dit schema dienen te worden
gehandhaafd. Wij zijn nu aan de grens
en wij zouden eerder besluiten het
contingent uit te zenden troepen te
verhogen dan de demobilisatie stop te
zetten.
Ook heeft kolonel Pruys medegedeeld,
dat voor de uitvoering van dit demobi
lisatieplan ruim voldoende scheepsruimte
aanwezig is. Letterlijk zeide hij, dat men
desnoods in twee maanden tijd het ge
hele contingent zou kunnen overbren
gen.
Tenslotte heeft hjj bekend gemaakt,
dat van de ruim 23.000 gedemobiliseerde
militairen er op het ogenblik nog 733,
dat is ongeveer drie pet., werkloos zijn.
1257 militairen bleven in Indië (277 in
beroepsdienst, 980 in een burger werk
kring); in totaal werd tot dusver onge
veer anderhalf millioen betaald aan mi
litaire overbruggingsuitkering.
Naar aanleiding van de berichten
over emigratie van militairen uit In
donesië naar Australië deelde de
directeur van de demobilisatie ons
mede, dat hierover een overeenkomst
tussen de Nederlandse en Australische
regering is gesloten, die de moge
lijkheid opent, dat maximaal 5000
Nederlandse soldaten (en burgers)
rechtstreeks uit Indonesië naar
Australië kunnen emigreren. Kolonel
Pruys verwachtte, dat echter lang
niet 5000 man van deze gelegenheid
gebruik zullen maken. Zij is voorals
nog alléén op ongehuwden van toe
passing, die mettertijd ook de Austra
lische nationaliteit zullen aannemen.
Binnenkort zal een ambtenaar van
het ministerie van Sociale Zaken zich
naar Australië begeven om daar de
sociale voorwaarden, waaronder de
Nederlanders (ook ongeschoolde) te
werk zullen worden gesteld, te be
studeren.
Men moet wel weinig fantasie hebben
om niet te begrijpen, dat hier ontzaglijk
veel wordt prijsgegeven. Want er be
staat (misschien moet ik zeggen: be
stond), naast de Chinese millioenenstad
Sjanghai, nog een ander Sjanghai, dat
enkele tientallen jaren geleden door het
Westen als het eigenlijke Sjanghai werd
beschouwd. Dat was het uitgebreide ge
bied der internationale nederzettingen,
die de grootste Europese stad in het
Verre Oosten vormden. Brede asfaltstra
ten, bankgebouwen, kantoren, hotels, wa
renhuizen, theaters, villa's, tuinen en
uitgestrekte parken.
Nog niet zo heel lang geleden waren
hier de buitenlanders volkomen heer
en meester. Nu zijn er weinigen meer,
die zich de borden nog willen herinne
ren bij de ingangen der parken, die
waarschuwden: Chinezen en honden
worden niet toegelaten! Hier woonden
zestigduizend vreemdelingen. De stad
der blanken met haar grote gebouwen
en behuizingen, met haar talrijke
Chinese dienstpersoneel was bijna even
uitgebreid als de Chinese stad. Dit
alles wordt opgegeven, de Westerse we
reld neemt, koel als na een mislukte
speculatie, haar verlies. Het is de enige
mogelijkheid. Het is nuchtere werkelijk
heidspolitiek en het is de enige manier
om met de „vierhonderd millioen klan
ten" van het onmetelijke China in de
naaste toekomst op behoorlijke handels
voet te komen
Voor millioenen in Europa en Amerika
komen de gebeurtenissen in China, en
bovenal die in Sjanghai, als een verras
sing. Maar het zal voor velen een nóg
grotere verrassing zijn te vernemen, dat
reeds in Januari 1946 de thans gevolgde
politiek vaststond. Toen keerde namelijk
generaal Marshall uit China terug om
rapport over zijn bevindingen uit te
brengen aan president Truman. Sinds
dien werd Marshall's naam bekend door
zijn befaamde Marshall-plan, maar ztjn
rapport over China gaf niet minder blijk
van zijn buitengewoon brede blik. Het
Marshall-rapport was een meesterstuk
van denkmoed en onbevangen en nuch
tere interpretatie van de feiten. Presi
dent Truman en zijn medewerkers waren
verstandig genoeg er de juistheid van in
te zien.
De gebeurtenissen in China hebben In
tussen de loop genomen, die generaal
Marshall heeft voorzien en Truman prijst
zich thans gelukkig, dat hij, overeenkom
stig het advies van generaal Marshall,
besloot af te zien van een verdere in
terventie-politiek in China. Niet zonder
reden acht men dit besluit van presi
dent Truman het belangrijkste dat na
de beëindiging van de tweede wereld
oorlog werd genomen. Dit besluit was
een misrekening Voor de mannen in het
Kremlin, die over te weinig lenigheid van
geest beschikten om te kunnen veron
derstellen. dat men in Amerika en Enge
land tot een wijze realiteitspolitiek in
staat zou zijn! China is een héél andere
wereld dan die van de Sowjet-Unie. De
nieuwe Chinese staat, die naar men ver
wacht, geboren wordt uit de overwin
ningen van de „communistische" legers
van Mao-Tse-Tung, zal met de Sowjet-
Unie zelfs niet kunnen worden vergele
ken. Het nieuwe Chinese bewind steunt
op de millioenen der Chinese boeren,
op de honderdduizenden boerengroe-
peringen in familieverband, die een ste
viger en breder basis voor een stabiel
gouvernement zullen blijken, dan ooit
enige regering in China heeft bezeten.
Er is weinig overgebleven van de vroe
gere behaaglijkheid in de restauratie op
het vliegveld. Op de lakonieke manier
Amerikanen eigen, hoor ik iemand zeg
gen:
„Er moet heel wat afgeschreven wor
den!"
Een der anderen uit het gezelschap,
dat overigens nauwelijks onder de in
druk scheen, antwoordde schouderopha
lend:
„Dat is altijd nog goedkoper dan een
oorlog!"
Ik geloof, dat deze man gelijk heeft
Een nieuwe oorlog te ontketenen in de
onmetelijke ruimten van Oost-Azië. waar
nu reeds zoveel eindeloze jaren de oor
logen woedden, zou in het eind voor de
Westerse wereld schadelijker blijken
dan zelfs de complete verovering van
China door de troepen van Mao-Tse-
Voor de communistische belegering van
Sjanghai, de grootste haven van China,
heerstop de Wangpoe, de rivier, die
Sjanghai met de Yangtse en de zee ver
bindt, een rusteloze bedrijvigheid. Dui
zenden ionken en andere vaartuigen
zwermden dan op de rivier. Doch nu
de stad onder het bereik der rode ar
tillerie ligt, heerst in de haven de stilte
van de dood. Werkeloos liggen de dui
zenden scheepjes aan de kade, gelaten
afwachtend wat er zal gebeuren als
straks de communisten heer en meester
van de stad zullen zijn. Zal dan weer
de drukke handel van Sjanghai her
leven? Het Westen hoopt dit en waar
schijnlijk zullen ook de communisten de
wijste partij kiezen en van Sjanghai
de poort maken, waardoor misschien
nieuwe welvaart in het geteisterde land
kan binnenstromen.
Tung. De staatsvorm, die straks in Chi
na tot ontwikkeling zal komen, zal
waarschijnlijk zeer weinig gemeen heb
ben met wat men zich gewoonlijk onder
„communisme" voorstelt.
„Het nieuwe China zal niet alleen sta
biel, maar zelfs credietwaardig blijken!'
Ziehier het oordeel van een ervaren
Amerikaan. Ik help het hem wensen.
opvangen, heeft reeds geruime tijd
contact opgenomen met velerlei Ita
liaanse instanties: zulks in samenwer
king met gelijk geaarde katholieke or
ganisaties in Zwitserland. Engeland,
Ierland Frankrijk en België.
Het resultaat van een en ander is
dat zij nu met plannen voor de dag
kan komen, die hoewel afhankelijk
van allerlei zeer onstabiele factoren
langzamerhand vaste vormen beginnen
aan te nemen. Zo heeft de vereniging
enkele veertiendaagse reizen ontwor
pen. waarvan de prijzen variëren van
ƒ200.tot 500.Men kan er zowel
groepsgewijs als particulier aan deel
nemen. Luxe moet men uiteraard op
deze r.eizen niet verwachten, maar de
verzorging zal nochtans een uitsteken
de zijn. Ook overweegt de vereniging
de mogelijkheid, de reizigers onder te
brengen in kloosters en pelgrimshui
zen; een mogelijkheid, waarvan nu
reeds is gebleken dat zii voor. ver
wezenlijking vatbaar is
Het is voorts zo goed als zeker, dat
de K.L.M. acht a tien vluchten naar
Rome voor de Vereniging zal verzorgen,
tegen een kostenvergoeding, die ver ligt
beneden de gebruikelijke.
De reis over de begane grond zal
en ook dit is de vrucht van het
gemeenschappelijk contact van de katho
lieke reisorganisaties in de diverse lan
den met Italiaanse instanties gedeel
telijk per gereserveerde trein worden
ondernomen. De routes op de heen- en
terugreis zullen verschillend zijn. De
ene keer gaat de tocht via Milaan, de
andere keer over Genua.
Hoewel de geprojecteerde reizen uiter
aard bedoeld zijn als pelgrimstochten
naar Rome, zijn ook uitstapjes naar
andere delen van het schone Italië „ge
pland". Maar hier spreken vooral de
deviezen-moeilijkheden een hartig woord
mee.
De vreugde over de door de Italiaanse
Spoorwegen in het uitzicht gestelde
reductie van 40 procent voor buiten
landers, die in het Heilig Jaar Rome
bezoeken, is inmiddels getemperd door
het bericht dat nog dit jaar een tarief
verhoging van tweemaal 30 procent te
verwachten is
De minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening heeft bepaald,
dat voor spijsolie geen afzonderlijke
bonnen meer zullen worden aangewezen
in verband met het als redelijk te be
schouwen rantsoen voor voedingsvetten.
Met ingang van 15 Juli 1949 zal men
spijsolie kunnen betrekken op de bon
nen voor voedingsvetten. Het publiek
kan dus naar keuze zijn bonnen beste
den voor 250 gram boter of margarine
of vet of 240 gram spijsolie per rantsoen.
Detaillisten zullen worden bevoorraad
met spijsolie op toewijzingen. Met in
gang van 5 Juni kunnen zij, zoals ge
bruikelijk, bij de inlevering van con
sumentenbonnen bij de distributiedien
sten bepalen welk deel van de uit te
reiken toewijzingen zij als botertoewij-
zing en welk deel zij als margarine/vet/
olie-toewijzing zullen ontvangen. Op
deze laatste kan naar keuze margarine,
vet dgjj wel olie worden betrokken.
De 60-jarige meubelmaker T„ die
Zondagmorgen gearresteerd werd, toen
de 71-jarige vrouw, met wie hij in de
Hudsonstraat te Amsterdam woonde,
dood in de woning werd aangetroffen,
heeft tegenover de Officier van Justi
tie, mr. Wassenbergh, bekend de vrouw
met een glasscherf te hebben gestoken.
Aanvankelijk helde de politie over tot
de mening, dat de dood van de vrouw
het gevolg was geweest van rondvliegen
de scherven van de kapot geslagen gla
zen lamp. De sectie op het lijk wees
echter uit, dat de hartslagader was door
gesneden. Dat een rondvliegende
scherf met zo'n kracht in het lichaam
zou zijn gedrongen werd door de politie
deskundigen uitgesloten geacht. T. hield
aanvankelijk vol zich niets te herinne
ren. Dinsdag is hij evenwel naar het
perceel Hudsonstraat 125 overgebracht
en daar ter plaatse nogmaals verhoord.
Toen kwam tenslotte de bekentenis er
uit. Zaterdagnacht was hij dronken thuis
gekomen omstreeks twee uur. De vrouw
had hem binnengelaten en in de woon
kamer heftige verwijten over zijn dron
kenschap gemaakt. Hij had zich hierover
opgewonden, de glazen lampekap kapot
geslagen en toen een scherf, die op tafel
gevallen was, gepakt, waarmede hij de
vrouw de gevaarlijke steek toebracht.
Door het grote bloedverlies moet zij kort
daarop zijn overleden. T. zal vervolgd
worden wegens zware mishandeling met
dodelijk gevolg.
Naar Ass. Press uit Rome meldt,
heeft de Mgr. Pucci-persdienst. een on
officiële persdienst in Vaticaanstad,
medegedeeld, dat Kardinaal Mindszen-
ty ernstig ziek ligt in het ziekenhuis
van de gevangenis in Boedapest. Vol
gens het persbureau heeft de Kardinaal
in de afgelopen dagen bezoek gehad
van Mgr. Doedas. bisschop van H^jdoe-
doroy en van de vicaris-generaal van
Boedapest. Ook zijn tachtigjarige moe
der zou hem. dank zij de tussenkomst
van een bij de sociale dienst werkzame
religieuze, hebben mogen bezoeken.
Deze zuster had zich naar de politie
commissaris Peter Gapor begeven en
hem ertoe overgehaald een vergunning
voor de moeder van de Kardinaal te
tekenen, aldus het bericht. De zuster
had Gabor gezegd, dat het goede pu
bliciteit voor de Hongaarse regering in
het buitenland zou zijn. als de vergun
ning werd uitgereikt.
Naar wij vernemen, is de heer P. Du-
puy, ambassadeur van Canada in Ne
derland, door ambtsbezigheden verhin
derd de openingsvlucht van de K.L.M.
naar Canada op 29 Mei mede te maken.
De heer J. A. A. Hartland, directeur
der stichting landverhuizing Nederland,
zal op deze vlucht wel meegaan.
Verwachting tot Donderdagavond:
Over het algemeen veel bewolking
met hier en daar enkele buien. Meest
matige wind, hoofdzakelijk tussen
Zuid-West en West. Aanhoudend ta
melijk koud weer.
Zon: 4.32—20.42; Maan: 3.35—19.33.
Opnieuw heeft de Rijkspolitie, gewest
Amsterdam, een einde weten te maken
aan pogingen om een vereniging van
oud-N.S.B.-ers te formeren. Ditmaal
was de hoofdzetel in Driebergen nabij
Utrecht en ging de actie uit van oud
officieren van de Nederlandse Arbeids
dienst. Er bestonden echter nauwe con
tacten met Frans de Jong, wonende aan
de Leliegracht te Amsterdam, in wiens
huis destijds de vereniging tot hulp aan
politieke delinquenten „Wij moeten
helpen" haar hoofdkwartier had.
De organisatoren van deze nieuwe
„sub" vereniging waren Wim Koelman
uit Driebergen en een zekere Pauw uit
Maartensdijk. De moeilijke omstandig
heden, waaronder verscheidene vroegere
leden van het kader van de N.A.D. op
het ogenblik verkeren, hadden hen er
toe gebracht een soort comité te stichter
teneinde gelden in te zamelen en con
tacten te leggen tussen werknemers en
werkgevers. In het begin van dit jaar
is in een groot restaurant in de hoofd
stad een bijeenkomst gehouden, waarin
de plannen zijn besproken en de moge
lijkheden overwogen. Er is toen contact
gezcht met De Jong en een zekere
Dronkers, die op een later in de middag
in een café aan de Leliegracht gehouden
nieuwe bijeenkomst een speech van een
half uur heeft gehouden.
Het optreden van de Rijkspolitie in
Februari van dit jaar, waarbij o.m. De
Jong, Dronkers en Werenstein werden
aangehouden, gooide de plannen in de
de war. Verscheidene mensen, die aan
vankelijk wel mee wilden doen, werden
bang en van financiële bijdragen kwam
niet veel.
De juiste plannen werden evenwel
op een laag vuurtje warm gehouden en
juist dezer dagen zou opnieuw tot actie
worden overgegaan.
Eergisteren nacht is daarom door de
Rijkspolitie een inval gedaan zowel bij
Koelman in Driebergen, als bij Pauw in
Maartensdijk.
Een groot aantal foto's van Hitier,
een portret van Mussert en een uitge
breide correspondentie tussen de leden
van het comité onderling werden in
beslag genomen. Ook de kas, inhou
dende de somma van.... ƒ11 viel de
politie in handen.
De belangrijkste vondst was evenwel
een lijst van mensen, die voor hulp in
aanmerking kwamen. Verscheidene van
hen worden nog steeds gezocht, hetzij
omdat zjj uit een kamp wisten te ont
snappen, hetzij om andere redenen.
Doordat de ljjst ook hun onderduik
adressen bevatten, konden zjj onverwijld
ingerekend worden. Hieruit blijkt op
nieuw. dat het uiteindelijk doel van de
vereniging was, hulp te verlenen aan
mensen, die nog bij de justitie in het
krqt staan.
Van de zijde van Rijkspolitie deelde
men mede. dat met het oprollen van de
ze vereniging zeer waarschijnlijk defi
nitief een einde is gekomen aan alle
pogingen van vroegere NSB-ers, om op
nieuw enige organisatie in het leven te
roepen.
Een valse theorie kan door argumen
ten worden weerlegd; uit de geesten
der mensen echter wordt zij slechts
verdreven door het beleven van de
waarheid zelf. J
