P
Katholieke politiek in Bloemendaal
Roemenië misdraagt zich tegenover
de grootgrondbezitters
In Zandvoort lokt derde
katholieke zetel
CONSOLIDATIE EN GROEI
Tarieven in het Haarlemse
energiebedrijf
Hoe Heemstede reilt en zeilt
Onteigeningswet met eigenaardige
gevolgen
Vernieuwing zenders noodzakelijk
K. V.P. staat op de bres voor de gezinnen
En wat de K. V.P.-fractie doet
Van vier naar vijf
vertegenwoordigers
6
Wat bereikt werd en waarvoor gepleit wordt
ZATERDAG 11 JUNI 1949
vS
mrnnnnmranmraBEE)
WERELDOMROEP MELDT:
H.O.V.-ZOMERCONCERT
Mr. dr. A. F. M.
SCHREURS
Bij de discus
sies in de ge
meenteraad van
Haarlem is de
door de over
heid te volgen
bedrij fspolitiek
vanzelfsprekend
herhaaldelijk
ter sprake ge
komen. De dis
cussie draaide
hierbij steeds
om dit kern
punt: Is het so
ciaal verant
woord een open
baar nutsbedrijf
te. beheren en
te letten op het
dan daarbij ook
te nemen de
duiver commercieel
daarbij dus meer
behalen van winst
in aanmerking
sociale functie van dit bedrijf? De ka
tholieke fractie in de raad stond in het
algemeen op het standpunt, dat de waar
heid, zoals bij zovele zaken, in het mid
den lag. Het valt ongetwijfeld niet tegen
te spreken, dat een goed functionnerend
grootbedrijf zakelijk en commercieel
hioet worden beheerd om de eenvoudige
reden van zelfbehoud. Anderzijds ech
ter zou het natuurlijk niet sociaal ver
antwoord zijn buitensporig hoge win
sten te maken in een openbaar bedrijf,
Waarvan de gehele bevolking moet kun
nen profiteren. Het is intussen helaas
hiet zo, dat het gemeentebestuur in deze
*o belangrijke zaak een geheel eigen en
Zelfstandige politiek kan voeren. Het is
toch duidelijk, dat de Rijksoverheid op
dit gebied vaak met bindende bepalin
gen en voorschriften komt, samenhan
gende met de financiële verhouding tus
sen Rijk en gemeente. De financiële af
hankelijkheid der gemeenten, die prac-
tisch geen eigen belastinggebied meer
hebben, is zo volkomen, dat het niet mo
gelijk is op het gebied van de bedrijfs-
Politiek, het opstellen en handhaven van
eigen tarieven, het maken van de nodi
ge reserveringen, enz. een geheel eigen
Weg te kiezen. Binnen het raam van deze
Practische mogelijkheden is de politiek
der katholieke raadsfractie ook hier in
Haarlem er op gericht waakzaam te
zijn, dat de tarieven voor gas, electrici-
teit en water steeds zodanig zijn, dat
aan deze noodzakelijke levensbehoeften
ook door de economisch zwakkeren op
redelijke wijze kan worden voldaan. Dat
er -op dit gebied in de gemeente Haar
lem thans betrekkelijk bevredigende toe
standen zijn geschapen, moge blijken uit
het volgende overzicht van de huidige
tarieven voor electrische stroom:
V
J3
C"M
ca v
u
<5 w
.2 2
e
•O OJ
c
(0
d
•S S>
cn i
21
O
dl
i—i ca
2 o
Z.C
enkel tarief 21 cent
22.5 cent
24
enkel tarief munt 23
24.5
26
dubbel tarief
laag tarief 11
12
13.5
hoog tarief 21
22.5
24
huish. en winkel
tarief 5
6
7.5
nachtstroomtarief 2.5
3
4.9
Twee conclusies komen uit dit staatje
zeer duidelijk naar voren:
le dat de huidige tarieven nog belang
rijk liggen onder de hoogst toelaatbare
ingevolge Prijzenbeschikking Electri
sche energie 1945 zoals deze laatstelijk
is vastgesteld bij beschikking van 24
Mei 1949, Staatsblad 100.
2e dat de huidige tarieven slechts zeer
weinig liggen boven die van 1939
hoewel de koopkracht van de gulden
in genoemd jaar zeer belangrijk ho
ger was.
Intussen blijft de politiek der Katho
lieke raadsfractie er op gericht de al
gemene tarieven, speciaal ook met het
oog op de grote gezinnen, zo laag mo
gelijk te houden. Hoewel vroegere po
gingen om gedifferentieerde tarieven in
te voeren op practische gronden zijn
afgestuit, heeft het Gemeentebestuur
van Haarlem kort geleden een her
nieuwd onderzoek naar de mogelijk
heid hiervan bevolen. Het zou zeker in
het belang van brede lagen der bevol
king zijn, indien de resultaten van dit
onderzoek met succes zouden worden
bekroond.
Mr. dr. A. F. M. SCHREURS,
wethouder der bedrijven.
Th. Verhoeven
Heemstede kent, vooral de laatste
tijd, een levendige gemeente-po
litiek, waaraan ook het katholie
ke bevolkingsdeel actief deelneemt.
Bij de onlangs ingediende lijsten van
kandidaten voor de gemeenteraadsver
kiezingen bevond zich behalve een lijst
t'an de Kath. Volkspartij ook een Kath.
Vrije Lijst die niet onder auspiciën
van de K.V.P. staat, zoals sommigen
denken waardoor een verbrokkeling
van het katholieke kamp dreigt te ont
staan.
In verband met de verkiezingen, welke
feeds 15 Juni gehouden zullen worden,
hebben wij eens een praatje gemaakt
biet de fractielei
der van de K.V.P.,
«e heer Th. Ver
hoeven. Deze was
de overtuiging toe
gedaan, dat in de
K-V.P,-fractie een
heid en tevens vol
doende verscheiden
heid te vinden zijn,
Welke een andere
katholieke partij
Overbodig maken.
He fractieleider be
treurde de afschei
ding ten zeerste,
Vooral ook omdat ze ten koste van
eigen sterkte gaat.
Met de samenstelling van de K.V.P.-
kandidatenlijst is het niet erg vlot ge-
Gaan. De middenstanders, die 70 van
de Heemsteedse burgerij vormen, hadden
bezwaren tegen de eerste groslijst. Een
dieuwe opstelling kon evenwel hun
Goedkeuring wegdragen. Met nadruk
Verzekerde de heer Verhoeven, dat de
H.V.P.-fractie een open oog heeft voor
de noden en behoeften van de arbeiders
stand en dat zij voor zijn belangen te
Sllen tijde zal opkomen.
De katholieke fractie is in alle raads
commissies vertegenwoordigd, hetgeen
ïdogelijk is, omdat er zeven K.V.P.-
*«den in de raad zitting hebben.
Wat is er zo al met medewerking van
de K.V.P. in het afgelopen jaar tot stand
Gekomen? zo vroegen wij.
Om bij het onderwijs te beginnen, al
dus de heer Verhoeven, er is in onze
Gemeente een volledige gelijkstelling
■Ussen openbaar en bijzonder onderwijs
Verkregen, hetgeen slechts in weinige
Gemeenten het geval is. Ook de ver-
P'aatsingsonkosten voor het onderwij-
*end personeel zijn thans gelijk. Waar
Wij konden hebben wij de belangen van
"e bijzondere scholen bepleit.
Een belangrijke gebeurtenis was de
bp richting van een R.K. afdeling in de
Gemeentelijke leeszaal en bibliotheek,
Waardoor de Heemsteedse katholieken,
die een derde deel van de bevolking uit
haken, in een bevoorrechte positie
?Wamen. In verscheidene plaatsen van
dat land toont men interesse voor deze
dplossing, die dank zij de goede verhou
ding tussen de gemeentenaren èn tussen
d® politieke partijen tot stand kon wor-
W^n gebracht.
Wat de woningbouw betreft, et zijn
"cfst 72 volkswoningen gereed geko
men, zo zeide de heer Verhoeven. 300
binnen konden, ook al door middel
ruiling, geholpen worden. Daarvoor
hoesten heel wat paperassen doorge
worsteld worden. In de Grot zullen
"hgalows gebouwd worden, hetgeen
°or kleine gezinnen een uitkomst kan
^tekenen. de uitvoering van de
Uwplannen heeft men er eehter voor
*«ïorgd het karakter van forensen-ge
rente te handhaven.
feen gedeelte van het bouwvolume zal
de naaste toekomst voor nieuwe mid-
^dhstandswoningen bestemd worden.
blijft het woningvraagstuk, dat,
vSchoon in Heemstede een aanzienlijke
J^fbetering is ingetreden, nog steeds
cilijk is, in de aandacht van de
Gctie.
(j^angaande de tarievenpolitiek deelde
k heer Verhoeven mede, dat de K.V.P.-
haar streven om water, gas en
L^triciteit zo goedkoop mogelijk ter
^chikking van de inwoners te stellen,
voortzetten. De invoering van ge-
CWieven behoort tot de vurige wen-
qtj.' Ook voor de middenstand en be-
k>QJVen zal men trachten zo voordelig
gelijke tarieven vast te stellen.
ii? gebied van Openbare Werken
de voorbije jaren heel veel gepres-
tUjTu. Sinds de bevrijding werd meer
100.000 m2 trottoir gelegd. De plant
soenen, waaraan Heemstede zo rijk is,
worden keurig onderhouden; zij verke
ren, vooral vergeleken met de toestand
tijdens de bezetting, in een uitstekende
conditie.
Ten aanzien van de verbetering der
arbeidsvoorwaarden voor het gemeente
lijk personeel is de raad zo ver gegaan
als maar enigszins mogelijk was.
Met de belangen van de middenstand
wordt terdege rekening gehouden. Zo
heeft men het in eigen beheer nemen
van werken zo veel mogelijk verlaten
en de uitvoering van vele projecten aan
besteed. Van groot belang voor de ge
meente was o.a. aankoop van ..Meer en
Berg", waarbij de raad erin geslaagd is
subsidie van het Rijk te verkrijgen. On
danks verschillende aankopen heeft de
gemeenteraad de tactiek van de over
heid, om grote werken te bewaren tot
een tijd van laagconjunctuur, in het oog
gehouden.
Heemstede kan op sociaal gebied,
aldus de heer Verhoeven, een verge
lijking met tal van andere gemeenten
met glans doorstaan. Bijna nergens
vindt men zo'n gezondheidshuis als
hier, waar specialisten gratis geraad
pleegd kunnen worden, waar de
nieuwste bestralingsmethodes worden
toegepast. Ook de badhuizen hebben
de volle belangstelling van de raad.
Over enkele jaren zal begonnen wor
den met de aanleg van die zwem
vijvers, waarvoor de plannen reeds
gereed zijn; twee waarin dames en
heren separaat zwemmen en één ge
mengd, zodat alle bevolkingsgroepen
daar terecht kunnen.
De dienst van Sociale Zaken werkt voor
wat de katholieken betreft, nauw samen
met de sociale werkster, die zegenrijke
arbeid in de gemeente verricht.
Toen vertelde de fractievoorzitter een
en ander over de lijsttrekker van
de K.V.P., E. J. van Lent, die als
wethouder veel in het belang van de
gemeente heeft gedaan. Deze is niet
alleen een bekende figuur in Heemstede,
maar ook in den
lande o.m. als al
gemeen secretaris
van de Bond van
Kath. Schilders
patroons, als vice-
voorzitter van zijn
vakgroep, als voor
zitter van de Be-
Jrijfsraad voor 't
Schildersbedrijf en
als hoofdbestuurs
lid van de Stich
ting tot Veredeling
van het Ambacht.
E. J. VAN LENT Aan het einde
lijsttrekker te Heem- van het onder
stede. houd sprak de
heer Verhoeven de
hoop uit, dat de katholieken van Heem
stede de noodzakelijkheid van één grote,
homogene katholieke fractie zouden in
zien en bij de verkiezingen hun stem
op de K.V.P. zouden uitbrengen.
mmiiiinnimm iiimwi
TTTU III//I1 illl IW/lfmTTTffli
<5.
WML)
font
I ffiMTD
W.C.BAtCkER
lAieEN
Op 15 Juni heeft het Nederlandse
volk een prachtige gelegenheid
aan de communisten te laten
voelen dat zü in de Nederlandse ge
meenteraden niet thuis behoren. Ook
de Bloemendalers zullen, naar te ver
wachten valt, duidelijk demonstreren
dat de Russische zone in hun gemeente
raad, die er slechts met behulp van tij
delijk in hun gemeente verblijvende
Sovjet-vrienden kon komen, nu dient te
worden opgeruimd. Wij kunnen de ge
meentelijke belangen best behartigen
zonder de aanwijzingen uit Moskou.
Behalve als demonstratie tegen het
communisme in die semeentbn waar
communisten deel van de Raad uit
maken. hebben de op handen zijnde
verkiezingen de gewone betekenis van
een krachtmeting tussen de diverse
Nederlandse gezagsgetrouwe politieke
partijen. Zij alle prijzen haar program
ma's aan als bevattende het puik der
richtlijnen voor gemeentelijk bestuur
en haar candidaten als de juiste per
sonen om die richtlijnen toe te passen.
De Nederlanders zijn verdraagzaam en
sportief genoeg om zich daaraan niet
te ergeren; integendeel zij waarderen
ten volle dat in een vrij land elke ern
stige en behoorlijke uiting van politiek
bewustzijn zonder enige beiemmering
mogelijk is.
Ook de Bloemendaalse Katholieken
gaan weer aan de verkiezingsstrijd"
oeelnemen. Het oestuur der K.V.P.
hcopt dat dit betekent, dat in plaats
van vier vijf Katholieken in de nieuwe
Raad zullen zetelen Zou een vergroting
van de katholieke fractie inderdaad er
toe bijdragen dat we ..een goede Raad"
•rijgen, zoals de verkiezingsleus der
Katholieken met een voor de hand lig
gende. maar merkwaardigerwijze voor
heen niet gebruikte, woordspeling in
het vooruitzicht stelt? Wij beantwoor-
Mr. F. P. Th. ROHLING
Lijsttrekker K. V. P.
in Bloemendaal
den deze vraagbevestigend, omdat
onze opvattingen over gemeentelijk be
stuur in alle opzichten voldoen aan wat
geloof, rede. wet en ervaring voor
schrijven. Er zit niets Zonderlings in
ons gemeenteprogram, niets „sectarisch"
of onbegrijpelijks, niets onverklaarbaars
oï onaanvaardbaars. Wat de Katholie
ken willen is het streng handhaven van
de Nederlandse staatsrechtelijke begin
selen zoals deze ons kenbaar zijn uit
wettelijke voorschriften en vaderlandse
traditie en het bevorderen van het al
gemeen welzijn zoals de christelijke
beginselen en ons verstand dat leren.
Wij verdedigen het recht van de ge
meente op een eigen en zelfstandig be
stuur, zonder inmenging van buiten en
van bóven af. tenzij zulks door een
wettelijk voorschrift uitdrukkelijk
wordt gevorderd en wij handhaven het
eigen karakter der plaatselijke gemeen
schap zoals zich dat historisch heeft
gevormd. De sociale rechtvaardigheid
trachten we te dienen. o.a. door het
streven naar de vaststelling van tarie
ven en belastingen die in overeenstem
ming ziin met de draagkracht der in
gezetenen en door het voeren van een
loonpolitiek die aan redelijke eisen vol
doet. Zuinigheid bij het beheer van de
gemeentelijke financiën is een deugd,
maar schrielheid een ondeugd.
Het bijzonder onderwijs, dat volgens
ons berust op een onvervreemdbaar
recht der ouders om zelf te bepalen in
welke geestelijke richting hun kind zal
worden opgevoed kan altijd op onze
steun rekenen. Ook het van gemeenté-
wege gegeven onderwijs moet uitste
kend zijn, want de toekomst van de
kinderen die het volger hangt er van
af. En zeker mag ook de lichamelijke
opvoeding van het kind niet verwaar
loosd worden; daarom moeten we voor
standers zijn van het zwemonderwijs,
van aanleg en inrichting van sport- en
speelterreinen, van hulp aan jeugd
verenigingen en van een herziening
van het leerprogram. Te veel kinderen
hebben nog kromme ruggen, spille
benen en een lummelige houding en
loop.
Ook het woningvraagstuk moet de
bijzondere aandacht van de Katholie
ken hebben; hoe eerder hoe liever
dient een einde te komen aan de tegen
de gezinsbelangen indruisende samen
woningen door de bouw van nieuwe
huizen.
Voor Bloemendaal, dat enerzijds reeds
volgepakt is met evacué's en gerepa-
tricerden en anderzijds onbewoonbare
grote huizen en veel te sparen natuur
schoon bezit, is dit een uitermate moei
lijk en netelig probleem, dat veel wijs
beleid van Burgemeester en Wethou
ders en van de Raad zal vragen.
Een goede Raad voor het schone
Bloemendaal? De K.V.P. heeft lijst no. 3.
Mr. F. P. TH. ROHLING.
(Van een bijzondere correspondent)
Na de ontvangst van de tekst van
de wet op de hervorming van het
landbezit in Roemenië, maakte men
in Vaticaanse kringen de vergelijking
tussen deze wet en het soortgelijk wets
ontwerp, dat de Italiaanse minister van
Landbouw in voorbereiding heeft en
waarvan de minister-president De Gas-
peri de hoofdredacteur in een interview
aan een Romeins dagblad heeft bekend
gemaakt.
Het Italiaans ontwerp, dat de ontei
gening niet baseert op de uitgestrektheid
van het grondbezit, maar op de jaarlijk
se opbrengst, stelt, zoals reeds eerder be
richt, van deze onteigening het grootste
gedeelte van de Italiaanse grondbezit
ters vrij, daar hun bezit beneden de
grens van de voorwaarden van onteige
ning valt.
In Roemenië echter, waar driekwart
van de 16 millioen inwoners op het plat
teland woont en waarvan 9C pCt. land
bouwers zijn, heeft de communistische
regering reeds in 1945, dus in het begin
van het regiem, een wet op het groot
grondbezit toegepast, maar stelde toen
als maximum bezit de hoeveelheid van
50 hectaren Het grootgrondbezit was
na deze wet niet meer algemeen in het
land, slechts 5000 eigenaren bezaten dit
maximum van 50 hectaren. Na 1945 heeft
de Roemeense communistische regering,
die zich tot doel gesteld heeft de vader
landse bodem praktisch tot uitsluitend
bezit van de staat te maken, het grond-
Het speeltuinwerk, één der onderdelen van de portefeuille van toeth. Angenent.
bezit met zulke enorm hoge belastingen
bezwaard zij overschrijden de 100
pCt. van de mogelijke opbrengst van
het bezit, dat de grondbezitters hun
eigendom liever kwijt dan rijk waren.
De door de Roemeense communistische
minister van Landbouw ontworpen nieu
we wet van 2 Maart j.l., die, zij het
slechts op papier, aan de grondbezitters
en hun families het behoud waarborgde
van voorwerpen, bestemd tot persoon
lijk gebruik, alsmede ook van de levens
middelen, die tot het onderhoud van de
familie dienen, is dan ook aanvankelijk
door vele grondbezitters als een uitkomst
begroet
Maar de wijze, waarop deze wet ten
uitvoer is gelegd, heeft nogmaals be,-
wezen, dat men van een communis
tisch regiem niets te hopen en alles te
vrezen heeft.
De huizen van de landbezitters zijn
in de eerste uren na middernacht van
2 Maart in het gehele land door klei
ne politie-afdelingen overvallen, welke
de bewoners dwongen onmiddellijk,
soms binnen enkele minuten, have en
goed te verlaten. De grondbezitters
werden daarna met hun families naar
de dichtstbijzijnde politiepost ver
voerd, alwaar aan deze ongelukkigen
een plaats in het land werd aangewe
zen, waar zij in de toekomst hun ver
blijf moeten vestigen. Deze laatste
maatregel heeft tot doel de grondeige
naar en zijn familie te verhinderen hun
toevlucht te zoeken bij zijn onderge
schikte daggelders op zijn landgoed,
van welke laatsten de Roemeense
grondbezitters steeds de volle sym
pathie genoten hebben.
Enige practische gevallen van de wijze
van uitvoering getuigen hoeveel leed
er na de nacht van 1 op 2 Maart weder
over het geteisterde Roemenië gekomen
is. Een grondbezitter van hoge leeftijd,
van zijn bed gelicht, heeft van zijn be
zit slechts zoveel kunnen redden, als
de oude deken kon bevatten, welke hij
op zijn rug droeg. Een andere, aan den
lijve gevisiteerd op de politiepost, had
tussen drie voorwerpen een gouden
horloge, een vulpenhouder en een fa
milieportret in zilveren lijst te kie
zen, daar hij twee ervan aan de politie
moest afgeven. Een moeder, die gedu
rende het vervoer naar de politiepost op
de vrachtwagen aan haar kind wat voed
sel met een lepeltje toediende, zag haar
het lepeltje uit de handen gerukt door
een politieman, die meende, dat het
voorwerp van zilver was. I
De families van deze grondbezitters
zijn gedwongen hun intrek te nemen in
de steden bij de als „reactionnairen"
aangemerkte burgers, die dan op hun
beurt verplicht zijn deze vluchtelingen
van het platteland kosteloos huisves
ting en levensonderhoud te verschaffen.
De wet van 2 Maart geeft geen gren
zen aan van een minimum of maximum
van grondbezit, dat volgens deze wet
onteigend moet worden of in het bezit
van de rechtmatige bezitters kan wor
den gelaten. Zij bepaalt slechts, dat alle
grondbezit met inventaris van vee, ge
bouwen, landbouwinstallaties en werk
tuigen tot staatsbezit verklaard wordt,
zulks onder bedreiging met een maxi
mum van 15 jaar gevangenisstraf voor
de bezitter, die zich tegen deze wet ver
zet en met een geldboete tot een maxi
mum van 200.000 lei tegen de ambtenaar,
die de wet niet ten uitvoer brengt of
deze belet.
De afkondiging van deze wet heeft
een eigenaardig gevolg gehad op de po
sitie van het grondbezit van de ortho
doxe kerk. dat door de wet van 1945,
en daarom ook door die van 2 Maart
j.l. van onteigening was vrijgesteld. Dit
grondbezit is in 1925 bij koninklijk be
sluit door staatsschenkingen tot een to
taal van 140.000 hectaren opgevoerd.
Tussen de datum van de publicatie
van de wet op 2 Maart en 18 Maart j.l.
zijn er tussen het ministerie van land
bouw en het orthodox patriarchaat on
derhandelingen gevoerd, met het gevolg,
dat dit laatste aan de kerkelijke instel
lingen en aan de orthodoxe geestelijkheid
bevolen heeft binnen vijf dagen hun
grondbezit officieel aan de staat aan te
bieden onder voorbehoud de eigendom
te mogen bestendigen van een maximum
van vijf hectaren voor elke dienstdoen
de geestelijke en van twee hectaren voor
elke koster.
Zonder twijfel is de afstand van dit
grondbezit niet vrijwillig geschied. De
communistische regering heeft door dit
„vrijwillig" afgestaan orthodox grond
bezit aan te nemen de bestaansmoge
lijkheid van déze kerk meer en meer
aan zich onderworpen. Van dag tot dag
wordt deze bestaansmogelijkheid min
der, totdat zij zo gering zal zijn, dat ook
de orthodoxe kerk geen invloed meer
zal kunnen uitoefenen op het geestelijk
leven van de Roemeense bevolking.
De gang van zaken in Zandvoort
trekt, meer dan in andere gemeenten, de
belangstelling van elders. Geen wonder
ook: als badplaats voor de grote bevol
kingscentra zijn er tienduizenden Haar
lemmers en honderdduizenden Amster
dammers, die 's zomers korte of langere
tijd in Zandvoort vertoeven, van de
plaatselijke situatie op de hoogte zijn
en zich dientengevolge ook enigszins
interesseren voor hetgeen in Zandvoort
voorvalt.
De belangrijkheid van Zandvoort
moet men dan ook niet afmeten naar
het aantal inwoners, dat binnenkort de
19.000 zal overschrijden, maar naar de
omvang der gemeentelijke bemoeiin
gen, welke zich ook uitstrekken tot
de inwoners van andere gemeenten,
die Zandvoort bezoeken. Dit komt tot
uitdrukking in de besluiten, welke in
de raad genomen worden en welke
van veel grotere importantie zijn dan
die in andere gemeenten met een der
gelijk aantal Inwoners. Het is een feit,
dat hetgeen in de Zandvoortse raad
voorvalt, ver buiten Zandvoort de aan
dacht trekt, waarbij de katholieken
speciale aandacht hebben voor de
prestaties van de katholieke fractie in
de Zandvoortse gemeenteraad.
De katholieke lijstaanvoerder, de heer
C. Siegers, is dan ook buiten Zandvoort
een bekende persoonlijkheid. Hij heeft
reeds 34 jaren zitting in de Zandvoortse
gemeenteraad en in die periode speciaal
de aandacht op zich gevestigd door zijn
moedige strijd voor de handhaving der
christelijke zedelijkheidsnormen. Gedu
rende 15 jaren (tot 1946) had hij zitting
in het college van burgemeester en wet
houders en beschikt daardoor over een
bestuurservaring, welke hem tot een
gezaghebbend en invloedrijk raadslid
maakt. Hij is de nestor van de raad,
maar heeft aan werkkracht, strijdvaar
digheid en moed niets ingeboet, hetgeen
b.v. bleek toen hij het communistische
raadslid Blom aanviel over de land-
verraderlijke houding der communisten.
Als geboren Zandvocrter, „inboorling",
kent hij de noden en behoeften der
Zandvoortse bevolking en trad hij bij
voorbeeld de laatste jaren herhaaldelijk
op om de belangen der Zandvoorters bij
de uitvoering van het wederopbouw-
plan zo goed mogelijk te behartigen.
Sinds 1946 wordt de heer Siegers in
de raad waardig geflankeerd door de
heer J. L. C. Lindeman, die zich buiten
gewoon snel in de gemeentelijke zaken
inwerkte en zich spoedig een welbe
spraakt raadslid van formaat toonde.
Als deskundige op financieel en onder
wijsgebied geniet hij de achting en het
vertrouwen van de gehele raad, hetgeen
o.m. blijkt uit zijn benoeming tot 's raads
vertegenwoordiger in de stichting „Tou
ring Zandvoort" en in het bestuur van
het „Strandschap Zandvoort". In laatst
genoemde functie is hij een bekwaam
C. SLEGERS
pleitbezorger voor de katholieke wensen
op het gebied van de zedelijkheidsmaat
regelen. De heer Lindeman stond in die
strijd de laatste tijd vrijwel alleen, om
dat in dit bestuur de christelijke bevol
kingsgroepen onvoldoende vertegen
woordigd zijn.
De afgelopen zittingsperiode overzien
de, mogen wij constateren, dat de twee
katholieke raadsleden zich kranig heb
ben geweerd. Zij hebben zich niet eenzij
dig beperkt tot de katholieke wensen
en belangen, doch ook een open oog ge
had voor 't algemeen gem. belang. Op
velerlei terrein hebben zij activiteit ont
wikkeld, opbouwende critiek geleverd
men denke aan de laatste begrotings
debatten en invloed uitgeoefend op
de gang van zaken in de raad. De ka
tholieke kiezers van Zandvoort mogen
dan ook trots zijn op 't duo Slegers-Lin-
deman. dat zij in de raad hebben ge
bracht.
Op liet gebied van het onderwijs
werkten zij mede aan verbetering van
de subsidieregeling van het bijzonder
onderwijs en waakten voor een eerlijke
toepassing der gelijkstelling van het
openbaar en bijzonder lager onderwijs.
Bij het beheer der financiën waar
schuwden zij bij herhaling tegen het
doen van economisch niet verantwoorde
uitgaven. De wederopbouw had hun
voortdurende aandacht; zij streden te
gen de centralisatie, waardoor de macht
van de raad werd beknot. Zij kwamen
op tegen al te knellende voorschriften
en hebben bijvoorbeeld bereikt, dat de
„eenheidsworst-muurtjes" thans m
Zandvoort niet meer verplichtend zijn.
Een voorstel, hetwelk de grondverkoop
in het wederopbouw-gebied aan de raad
wilde onttrekken, werd door toedoen
van de kath. raadsleden verworpen. De
sociale zorg was b'ij hen in veilige
handen; zij pleitten voor aanpassing van
de steunnormen en uitbreiding der werk
verruiming voor werklozen. De salaris-
positie van het gemeentepersoneel had
hun volle aandacht. Bij herhaling verhie
ven zij hun stem tegen de belemmerin
gen, welke de middenstand en het
zakenleven in de weg worden gelegd, en
wisten laatstelijk nog te bereiken, dat
de parkeergelegenheid een levensbe
lang voor de Zandvoortse zakenmensen
werd verruimd. Zij verleenden krach
tige medewerking aan de verbetering
van de volkshuisvesting enstimu-
leerden de woningbouw, ook door parti
culieren. Ongeveer 200 woningen zijn
sinds de bevrijding in Zandvoort ge
reed gekomen en pl.m. 60 woningen zijn
nog in aanbouw.
Tijdens de laatste begrotingsdebatten
vestigde de kath. fractie de aandacht op
het geringe aantal katholieken in ge
meentedienst. Bij een percentage van 20
der bevolking is slechts 10 van het
gem. personeel katholiek. Weliswaar
werd van de tafel van burgemeester en
wethouders de verzekering gegeven, dat
bij benoemingen alleen op bekwaamheid
wordt gelet, maar de beste waarborg te
gen tenachterstelling is een zo sterk mo
gelijke invloed van de katholieken in de
raad.
Daarom worden alle krachten aange
wend om een derde raadszetel te win
nen. Deze zal dan worden ingenomen
door de heer W. Castien, geboren Zand-
voorter, verdienstelijk bestuurslid van
de Katholieke Air>cidersbeweging, lid
van het katholieke armbestuur en van de
commissie tot wering van schoolver
zuim. Als het de katholieken mag ge
lukken hem in de raad te brengen, zal
men met recht kunnen zeggen, dat alle
lagen van de katholieke bevolking daar
in vertegenwoordigd zijn.
Als wederopbouw-gemeente staat
Zandvoort voor een beslissende phase
van zijn bestaan. In de komende zittings
periode zal de raad besluiten te nemen
krijgen, welke voor de toekomst van de
gemeente van beslissende betekenis zul
len zijn.
Terugkomende op hetgeen wjj in de
aanvang betoogden, zeggen wjj: in bre
de kringen houdt men de ogen gericht
op wat de katholieken van Zandvoort
op Woensdag 15 Juni zullen doen. Geen
katholieke stem mag verloren gaan!
Zonder enige uitzondering stemmen de
katholieken op nummer 1 van lqst 3, op
Com. Siegers.
Consolidatie en groei, aldus de We
reldomroep in het jaarverslag 1948, wa
ren de begrippen welke de arbeid van
het afgelopen jaar kenmerkten. De duur
der uitzendingen in de Nederlandse taal
onderging weinig of geen wijziging:
iedere dag 2% uur voor Indonesië, 2°/2
uur voor Zuid-Afrika en 2% uur voor
West-Indië.
Afgezien van de vraag of de Neder
lands sprekende luisteraars langere
programma's zouden verlangen staan
voor het ogenblik aan uitbreiding on
overkomelijke beletselen in de weg.
Technische ontvangstcondities bepalen
het begin van de uitzendingen en de
nachtrust van de luisteraars het einde.
De aandacht werd dan ook voornamelijk
gericht op een opvoering van het Pel'
der Nederlandse programma's. Dit bleek
o.a. uit een voor de omroep unieke pri
meur: het direct uitzenden van de be
raadslagingen der Volksvertegenwoor
digers bij de behandeling van de nieu
we staatsregelingen voor Suriname en
Curagao.
Op het gebied van de internationale
uitzendingen is men bezig een achter
stand in te lopen. Aanvankelijk be
paalde zich de aandacht hoofdzakelijk
tot de Nederlandse luisteraars. Zo
De Zomerconcerten der H.O.V. mogen
zich schijnbaar niet in een til te gelukkig
gesternte verheugen, althans tot op he
den. Was het de vorige keer de geringe
publieke opkomst, ditkeer moest kort
voor de aanvang het programma in al
lerijl veranderd werden, wegens plotse
linge ziekte van de piano-soliste Lia Pal-
la. Door het lange oponthoud tussen de
stukken, kreeg het gehele concert een
rommelig karakter. De concertmeester
Jan Hesmerg werd nu voor het plotse
linge feit gesteld als solist op te treden.
We kunnen ons begrijpen dat de om
standigheden om een solist vragen, het
geen niet wegneemt dat-het programma
dit keer met al het oponthoud het wel
zonder 't viool-concert van Max Bruch in
g moll had kunnen stellen. Er komt ook
de vraag bij, of het verantwoordelijk is,
zonder repetitie dusdanig te experimen
teren, dit ten opzichte van het werk van
de componist. Overigens houdt dit geen
enkel woord minder ter waardering in
voor Jan Hesmerg, die in de gegeven
omstandigheden van het bekende reper
toire stuk toch een alleszins aanvaard
bare vertolking gaf. Dat er aan het ge
heel wel eens wat ontbrak valt niet te
verwonderen. Iedere verhouding met een
solist, wil deze naar het volmaakte stre
ven, moet met het orkest bestudeerd
worden. Zonder dit kan er geen bevre
digend resultaat zijn. Van de overige
werken, die Kees Hartvelt dirigeerde,
prijzen wij de Suite uit het ballet
„L'oiseau de feu" van Strawinsky. Toch
was de eerste uitvoering enkele maanden
geleden meer geladen dan die van gis
terenavond. Veel afbreuk doet de enigs
zins te grote beweging van de dirigent,
hetgeen in dit werk, waarin de H.O.V.
individueel goede prestaties levert, ab
soluut overbodig is.
De Serenade 'voor Strijkorkest van
Tsjaikowsky ging in dit opzicht aan hgt
zelfde euvel mank. Het verbrokkelt de
grote melodische lijn, afgezien van de
vermoeiende indruk die het maakt. De
ouverture „Cyrano de Bergerac" van de
Hollandse componist Johan Wagenaar,
opvallend door zijn klankrijk muzikale
uitbeelding van de titelheld, werd pittig
gespeeld. Iets strakker had ik mij de lij
nen vooral in de doorwerking gedacht.
Met enkele zeer karakteristieke thema's
in dit stuk (dat na een korte inleiding
volkomen de klassieke hoofdvorm bezit),
geeft Wagenaar op wel geheel eigen wij
ze een boeiende compositie, die nog
steeds niets van haar waarde heeft inge
boet. Het concert was vrij goed be
zocht
JAN LAARVELD
spoedig mogelijk zal aan de reeds be
staande uitzendingen in het Engels en
Spaans een Frans programma worden
toegevoegd. Bovendien wordt grote aan
dacht besteed aan de ontwikkeling van
de transenptiedienst Deze dienst zal
zich ermede belasten in Nederland ver
vaardigde programma's in vreemde ta
len en muziekprogramma's ter beschik
king te stellen van buitenlandse om-
roep-instanties, teneinde deze program-
mas in de binnenlandse uitzendingen
van het betrokken land te doen opne
men. Vanzelfsprekend wordt op deze
wijze een veel groter aantal luisteraars
bereikt
Nog voor enige Westerse taai waren
het de programma's in de Oosterse ta
len, welke bij de aanvang van de arbeid
der PCJ drie jaar geleden aan bod
kwamen. Het grote aantal talen en dia
lecten in deze landen schept een grote
moeilijkheid, nu men de uitzendingen
ook tot andere dan de Indonesische taal
■wil uitbreiden. Men heeft tenslotte de
keus laten vallen op het Arabisch en
het Hindoestani, ten behoeve waarvan
nieuwe afdelingen zullen worden op
gericht
Zoals bekend vielen ook in 1948 de
plannen van de PCJ om het gehele be
drijf over te brengen naar Amsterdam.
Het nijpende gebrek aan ruimte voor
uitzendingen en administratie maakte
overplaatsing noodzakelijk. Na talloze
besprekingen is uiteindelijk toch de
keuze op Hilversum gevallen. Na ver
bouwing en nieuwbouw zal het voor-
malige pand van het Beheersinstituut
aan de 's-Gravelandseweg door de We
reldomroep betrokken worden.
Een andere handicap bij de arbeid
van de Wereldomroep was de gebrek
kige toestand van de beide PCJ-zen
ders. Deze zenders, welke uit 1929 da
teren, zijn moeilijk opgewassen tegen
de veel sterkere zenders, welke in
steeds groter getale de korte golf
komen bevolken In samenwerking
met het hoofdbestuur van de P.T.T
dat de zenders beheert, zijn plannen
ontworpen voor een algehele ver
nieuwing van het Nederlandse zender
arsenaal op de korte golf.
Het totaal aantal zenduren van de
Wereldomroep beliep bijna honderd uur
per week. Het aantal .personeelsleden
steeg in 1948 van 92 tot 'W8.
Met dé K.R.O. is een overeenkomst
getroffen, waardoor de K.R.O. de uit
eindelijke verantwoordelijkheid voor de
Katholieke geestelijke uitzendingen
heeft overgenomen.
