DE BLIK VASTBERAD OP DE
TOEKOMST GERICHT
Zorg voor rijwielpaden wordt
een overheidstaak
Haarlem zal EIGEN AALMOEZENIEI
adopteren en uitrusten
I
Op zwervers voeten door de natuur
Van hondenkarren, Engelse smakken
en een zeilboot
Dagblad-directies
nemen stelling
M.v.BREEMEMeCo
-Op de-
Wederopbouw-pastoor
in Velsen-Noord
HET FEESTPROGRAMMA
i «if-
Een zorgvolle priester
arbeid
allen rust een zware
plicht
1 Juli 1899: schipper P. Westland van
de H.Z. 213 hesomde f 8,40
Katholiek Thuisfront op de bres voor het geestelijk
welzijn der militairen in Indonesië
s f
Jf'
1
1Ü I
verkeerde stoel
ZATERDAG 18 JUNI 1949
PAGINA 7
i ZILVEREN FEEST VAN PASTOOR A. VOLLAERTS
Moeilijkheden overwonnen
Kerk tussen ruïnes
Zilveren priester jubileum
pastoor Vollaerts
WOORD VAN DE DEKEN
Sociale werker
llÉiÉlte
Wm*V\
Goed nieuws voor de 4 mill, wielrijders
Een beminnelijk
zieleherder
Woord van de burgemeester
HUISBRANDOLIE
ZUINIG-VEILIG
ZINDELIJK
MAAK HET UW
KOLENLEVERANCIER
NIET MOEILIJK!
Vijftig jaar rijksvisafslag
Staatsvissershavenbednjf
Toen kwam de afslag
w 1
Mm m
fpf m
1
Eerste Kamer
Cerdan wereldkampioen-af
Aartsvaders van padden en vraat
zuchtige egelmoeders
Mr. Cals voorzitter van
Mi jnindustrieraad
Minister Stikker te
Luxemburg
Eervol ontslag burgemeesters
WIE KOMEN ER THUIS
MET DE „SIBAJAK"?
GEVAARLIJKE FILM
Een klassicus, muziekbeoefenaarorga
nisator van het vrouwelijk jeugdwerk,
Werd in Juni 1945 door de Bisschop uit
het studeervertrek van het rustige Hage-
Veld gehaald, waar het leven regelmatig
was en vol jong idealisme, om in een
verwoest, totaal afgebroken dorp de
moeilijke taak van „wederopbouw" -
pastoor te gaan vervullen. Datzelfde
dorp, VelsenNoord, thans voor een
groot deel mooi en snel herrezen, maakt
zich nu op, deze pastoor, de, zeer eer
waarde heer A. M. A. Vollaerts, hartelijk
te huldigen, te eren en te danken ter
gelegenheid van zijn zilveren priester
feest. En tegen een dergelijke opdracht
zijn de trouwe katholieken van Velsen-
Noord opgewassen!
Eigenlijk houdt pastoor Vollaerts er
in het geheel niet van terug te blikken
in het verleden en moet zijn zilveren
priesterfeest eerder aanleiding tot dank
baarheid zijn en een stimulans vastbera
den de blik op de toekomst gericht te-
houden, maar diezelfde dankbaarheid
dwingt zijn parochianen, waarderend te
zien op datgene wat de pastoor in de
jaren van zijn verblijf te Velsen-Noord
bereikte.
Augustinus Vollaerts werd op 1 Octo
ber 1899 te Haarlem geboren als zoon
van een schoenhandelaar. Op 14 Juni
1924 mocht hij de H. Priesterwijding
ontvangen, in Augustus van dat jaar ge
volgd door zijn benoeming tot kapelaan
te Weesp. Zijn volgende standplaats was
Schiedam, tot in 1929 de benoeming tot
leraar aan het seminarie Hageveld af
kwam. Hij doceerde daar klassieke talén
en gaf practische en theoretische muziek
lessen. Rond diezelfde tijd werd hij aan
gesteld tot diocesaan-directeur van het
Vrouwelijk Jeugdwerk, in welke f*nctie
hij zijn koperen priesterfeest vierde.
Kort na de bevrijding, in Juni 1945,
werd hij benoemd tot pastoor te Velsen-
Noord, toen nog vrijwel verlaten en een
reeks bouwvallen.
Kerk en pastorie waren, door de waak
zame zorg van Sint Jozef zelf, patroon
Van de parochie, zegt men te Velsen-
Noord. wonder boven wonder gespaard
gebleven. Pastoor Vollaerts zat in zijn
„villa", eens door de pastoors ge
prezen als de mooiste pastorie van het
bisdom met niets dan puinhopen om
zich heen. Parochianen had hij bijna
niet. Allen waren geëvacueerd. Pastoor
Haring, zijn bekende voorganger, was
na de evacuatie in het Sint Jozef rustoord
te Beverwijk in de hongerwinter over
leden, een tragisch en zeer betreurd
sterven van de Hageveldse Vondelken
ner bij uitnemendheid, en kapelaan tl.
M. Keet streed een moeilijke strijd tegen
alle mogelijke geestelijke en financiële
moeilijkheden. Samen met hem heeft
pastoor Vollaerts energiek de zware
taak aangevat van de geestelijke en
materiële wederopbouw, De jongens
school verkeerde in desolat,e toestand,
jongens en meisjes moesten voor halve
dagen in de meisjesschool worden onder
gebracht. De kerk stond nog onder de
kerkelijke crediet commissie, kerke
lijke verdriet-commissie noemt pastoor
Vollaerts het. Een zware schuld druk
te op alles, waardoor het werken on
dankbaar werd. de eerste jaren zeker,
doordat steeds moest worden afgelost.
Een grote vreugde voor pastoor en
Parochie was het dan ook, dat in 1948
het beheer van de Kerkelijke crediet-
commissie kon worden opgeheven.
Ewaar was de parochie ook beproefd,
doordat het verenigingsgebouw met bij
gebouwen eveneens onder slopershanden
gevallen was.
Toen langzaamaan de parochianen te
rugkeerden, doordat wat nog overeind
stond opnieuw bewoonbaar was gemaakt,
De zilveren jubilaris pastoor A. M. A.
Vollaerts.
kwamen de zorgen voor kerkkoor en
harmonie. Zelf zwaaide de pastoor de
dirigeerstok. Hij kon dit echter door zijn
vele werk niet blijven doen, wilde niet
temin een goed musicus hebben en wist
de heer Jan Laarveld te bewegen naar
Velsen-Noord te komen, die eerst de
leiding van het kerkkoor kreeg en later,
na het heengaan van de heer Joossen,
ook van de harmonie „St. Cecilia".
In Februari 1946 verloor pastoor Vol
laerts zijn medewerkers kapelaan Keet,
die intussen zelf weer een begin met
het jeugdwerk had gemaakt. Een jong
missionaris Father Rottinghuis van Mill
Hill kwam hem vervangen. Deze deed
al het werk als in een wervelwind,
zeldzaam actief. Dit was juist wat de
pastoor naast zich nodig had: een echte
missionarisgeest. Alles moest immers van
de grond af worden opgebouwd.
ZATERDAG 18 JUNI
4 uur: afhalen van de jubilaris van
station Beverwijk, feestelijke rondgang
door Velsen-Noord. Plechtig Lof met
zang van eigen koor en koor van de
kerkmuziekschool o. 1. v. pater J. Vol
laerts S.J.
ZONDAG 19 JUNI:
9 uur: plechtige Hoogmis. De pastoor
wordt ingehaald door bruidjes. Het
zelfde koor van Zaterdag zal zingen,
thans o. 1. v. de heer J. Laarveld. De
feestpredikatie Wordt gehouden door
kapelaan J. M. E. Keet, oud-kapelaan
van de parochie.
2.30 uur: receptie in het gymnastiek
lokaal aan de Corverslaan. Hier zal het
geschenk van de parochianen worden
aangeboden.
3.30 uur: plechtig Lof.
MAANDAG 20 JUNI:
Parochieavond in „Concordia" te acht
uur. Opgevoerd zal worden het toneel
spel „Het Gastmaal der kinderen" van
Henri Ghéon. De Harmonie „Sint Ce
cilia" luistert de. avond op. Gespeeld
zullen worden: Telefunken-mars, Wa
termuziek, Egmont-ouverture, ouverture
La Gazza Ladra en de mars Klank
festijn.
WOENSDAG 22 JUNI en VRIJDAG
24 JUNI:
Herhalingen van de parochie-avond,
ditmaal met medewerking van de volks
dansgroep „Butterfly" in plaats van de
Harmonie.
De woningbouw te Velsen-Noord, die
in een snel tempo plaats had, bracht
vele parochianen terug naar huis. Negen
tig procent van hen is fabrieksarbeider.
De pastoor legde dan ook een bui
tengewone ijver aan de dag niet alleen
voor de geestelijke belangen van zijn
mensen, maar ook voor het sociale
leven. Hij weet hen te boeien, te bin
den. Hij spreekt in zijn preken recht
tot het hart van allen, heeft de juiste
toon gevonden om de sfeer te schep
pen nodig in een industrie-gebied.
Met het Evangelie-boek in de hand,
geeft hij duidelijk en verstaanbaar voor
allen, de oplossing van alle problemen
aan.
Toen ook uit zijn parochie jongens
naar Indonesië vertrokken, heeft hij een
gebedsactie georganiseerd, want hij ver
geet geen van zijn parochianen. Iedere
Zaterdag draagt de pastoor de H. Mis
voor zijn jongens op. Zondagsavonds
onder het lof bidt hij 't rozenhoedje voor
hen. Deze 'gebedsactie vormt met het
geen verder gedaan wordt o.l.v. kapelaan
Schoonebeek (Father Rottinghuis ver
trok in Augustus 1947 naar N.W. Bor
neo) een van de beste en mooiste thuis
fronten, die zoals de jongens vanuit In
donesië enthousiast schrijven, eigenlijk
de beste van Nederland is.
Vier jaar heeft pastoor Vollaerts in
Velsen-Noord gewerkt. Hij bouwde zijn
parochie weer op. Hij wist deze weer
bloeiend te maken. Hij is dan ook een
populaire pastoor in de goede zin van
het woord, een beminde herder, die alles
voor de zijnen over heeft.
Dankbaar viert de parochie zijn zilve
ren priesterfeest, staat even juichend
stil, om dan weer met vernieuwde kracht
onder zijn bezielende leiding voort te
■gaan, plannen uit te werken tot een
hogere uitbouw van het katholieke leven
in de mooie parochie van Sint Jozef.
i
Kerk en Pastoriemiddelpunt van Katholiek Velsen-Noord.
(Van onze correspondent)
Steen en been klagen de vier millioen
Nederlandse fietsers over de verwaar
lozing van rijwielpaden. De rijwielpad-
herenigingen weten zich geen raad om
dat haar ledentallen slinken als sneeuw
boor de zon als gevolg van de toene
mende belastingdruk; verschillende de
zer verenigingen zijn reeds tot werk
loosheid gedoemd. Onder deze om
standigheden was het geluid dat Ir. C.
A. Kuysten, chef van de Verkeersafd.
ban de A.N.W.B. liet horen ter vergade-
bing van de Federatie van Rijwielpad-
berenigingen in Nederland te Zwolle
bol grote verwachtingen.
Hij deelde mede, dat bij de overheid
het inzicht veld wint, dat de rijwielpad-
verenigingen niet langer uitsluitend
®en particuliere aangelegenheid zijn
Deze verenigingen zullen in de toe
komst gefinancierd worden door de pro
vincie en de belanghebbende gemeen
ten. Op deze basis wordt thans in
Dost-Friesland een streekvereniging op
gericht en in de Gelderse Achterhoek
labeurt zulks eveneens. In Overijssel
V'nrd reeds een provinciale commissie
|evormd, onder voorzitterschap van
S? heer Huis in 't Veld, lid van Ged.
?taten, welke commissie in samenwer
king met de Planologische dienst een
fjJwiclpadennet voor geheel de provin-
ontwerpt en het plan bestudeert om
De zeereerwaarde heer A. M. A. Vol
laerts is de gelukkige pastoor der pa
rochie van de H. Jozef te Velsen-
Noord. Hij ontving zijn benoeming kort
na de bevrijding, toen de parochie, door
afbraak van honderden huizen en eva
cuatie in de bezettingstijd, het grootste
gedeelte zijner bewoners verloren had.
Maar met een blij enthousiasme en een
vast vertrouwen in de toekomst aan
vaardde hij zijn herderlijke bediening.
Onze Lieve Heer en St. Jozef zouden
wel voor Velsen-Noord zorgen. En nu
ziet de pastoor rondom zijn kerk in
snelle opbouw de nieuwe huizenblok
ken verrijzen en het getal zijner paro
chianen met sprongen vooruit gaan.
Deze groei der parochie voor een
zeer belangrijk gedeelte met werkers in
het grote Kennemerlandse industrie
gebied brengt nieuwe zorgen mee,
o.a. voor schoolruimte, schoolvrije
jeugd, het sociale verenigingsleven en
op charitatief gebied. Maar de herder
der parochie heeft zijn plannen al
klaar. En nu Velsen-Noord verrijst uit
zijn verwoesting, viert de pastoor zijn
zilveren priesterfeest, dankbaar jegens
God, dat Hij zijn parochie heeft ver
nieuwd.
Moge Onze Lieve He.er hem geven
de kracht, de wijsheid en de jaren om
het godsdienstig leven van zijn paro
chie tot grote bloei te brengen en zijn
plannen te verwezenlijken.
Aan de. jubilerende pastoor onze har
telijke gelukwensen mèt een bede om
Gods rijkste zegen over zijn zorgvolle
priesterarbeid.
Deken B. G. HOSMAN.
Op 19 Juni zal in Velsen (Noord) in
de St. Jozefparochie het zilveren pries
terfeest van pastoor Vollaerts worden
gevierd.
In Velsen (Noord) de door de oor
log zo zwaar gehavende Noordelijke
woonwijk onzer gemeente bleef als
door een wonder de R.K. kerk gespaard,
maar dat was dan ook bijna het enige
wat de thans jubilerende priester aan
trof, toen hij na de bevrijding zijn ar
beid temidden der puinhopen aanving.
Thans heeft Velsen (Noord) een geheel
ander aanzien; de gemeente bouwde
woningen en pastoor Vollaerts bouwde
zijn gemeente; herbouwde zijn parochie.
Gaarne bied ik mijn hartelijke geluk
wensen aan, aan deze trouwe, voort
varende en zo beminnelijke zieleherder.
Moge het hem gegeven zijn nog vele
jaren zijn zegenrijke arbeid in Velsen
(Noord) voort te zetten.
De Burgemeester van Velsen:
Mr. M. M. KWINT'
Het internationaal congres van dag
bladdirecteuren, dat gisteren te Am
sterdam zyn laatste zitting hield, heeft
een resolutie aangenomen, waarin
wordt gezegd, dat, gezien de maatrege
len, die in bepaalde landen worden
voorbereid teneinde de vrije nieuws
voorziening te belemmeren, de inter
nationale federatie van dagbladdirec
teuren tegenover deze voorstellen on
dubbelzinnig stelling neemt evenals te
gen elke daad, die belemmerend zou
werken ten opzichte van nieuwsvoor
ziening en nieuwsverspreiding.
Een tweede resolutie, die werd aange
nomen. betrof de plannen van de
UNESCO tot de oprichting van een in
ternationaal persinstituut. De heer J.
van de Kieft werd herkozen tot presi
dent. Het volgende congres zal worden
gehouden in Rome, vermoedelijk in de
maand Mei.
Het bestuur heeft gisteravond op
kasteel „Oud Wassenaar" een banket
aangeboden aan de gedelegeerden. Mi
nister Van Schaik heeft hierop namens
de regering vriendelijke woorden ge
sproken over de samenwerking tussen
overheid en pers.
VOOR centrale verwarming
HAARLEM
TEL 17270
Sedert het bezoek, dat de majoor-aalmoezenier J. B. van Croonen burg S.V.D.
op 1 Juni aan Haarlem heeft gebracht, is er beweging gekomen in de veelal
zo rustige gemoederen van de burgerij. Men zegt weliswaar niet voor niets,
dat er één Haarlemmerhout is, maar dat er 160.000 houten Haarlemmers zijn.
En dit „houten" betekent overigens niets anders dan het „Sit modus in rebus",
het „alles met mate". Maar zjj, die de bekende aalmoezenier hebben horen
spreken op de grote contactavond van Katholiek Thuisfront in het Krelage-
huis, hebben begrepen, dat de maat hier nooit kan overlopen: Haarlem moet
een eigen aalmoezenier uiteenden.
Ongeveer vijfhonderd Haarlemse jon
gens en mannen vertoeven momenteel
als militair in Indonesië. Velen van hen
zijn reeds lange tijd van huis. Anderen
kunnen voorlopig nog niet naar het
vaderland en de Spaarnestad terugke
ren. Wordt er voor deze mannen iets
gedaan? Geeft Haarlem er zich' vol
doende rekenschap van, wat het wil
zeggen, om twee, drie jaar uit eigen
kring weg te zijn en de carrière, die men
zich vormde, hoopte te maken of reeds
geconstrueerd had, als een onbereik
baar luchtkasteel in de mist te zien op
gaan'
Maar beseft Haarlem en dit is voor
ons nog belangrijker dat het hoogst
noodzakelijk is toe te zien, dat onze
stadgenoten op ruime schaal in de ge
legenheid worden gesteld hun geeste
lijk leven goed te verzorgen? Het mag
nu eenmaal niet uit het oog worden
verloren, dat het wegnemen van de
militair uit zijn normale dagelijkse
doen niet alleen materiële gevolgen met
zich meebrengt. Iedere maatschappelijke
verschuiving heeft een morele, een
geestelijke weerspiegeling. Het leven
voor het lichaam is de ziel. Wanneer
deze verloren gaat, is alles verloren.
Het Nederlandse Episcopaat heeft,
herder als het is over onze zielen, te
gelijk met het bekend worden van de
voorgenomen verscheping van een Ne
derlands expeditieleger naar Indonesië,
de oprichting tot stand gebracht van
het „Katholieke Thuisfront". Dit is dus
een instelling, welke het geestelijke be
lang van de uitgezonden militair ter
harte gaat. Het hoofdbureau van Thuis
front zorgt o.m. voor de uitrusting van
aalmoezeniers, het verzenden van dag-,
week- en maandbladen, het stimuleren
van steunverlening door de families der
betrokkenen, het zenden—van alle mo
gelijke materialen ter opluistering van
de eredienst en het deelnemen aan de
werkzaamheden en de acties van de
Niwin, die zuiver de materiële ver
zorging der militairen op zich heeft ge
nomen.
Er wordt gedeeltelijk ten onrechte
beweerd, dat de geestelijke verzor
ging een staatszorg is, zodat wij ons
hieraan zouden kunnen onttrekken.
Deze bewering is onjuist. De staat zorgt
voor de materiële belangen van de mi
litairen hier te lande en overzee. Voor
de geestelijke bijstand worden pries
ters en predikanten aangewezen, die
resp. als aalmoezenier of legerpredi-
kant in de rang van majoor of kapi
tein in het leger worden opgenomen.
Het rijk betaalt hun dus ook een sa
laris. Volgens de laatste gegevens ver
vullen ongeveer 110.000 Nederlandse
jongemannen hun plicht in Indonesië
Onder hen bevinden zich engeveer
45.000 katholieken. Voor hun geestelijke
Alléén tegen contante
afrekening kan hij U
de kolen bezorgen.
Leg het geld gereed; dat bespaart U
en de handelaar veel oponthoud.
Vakgroep Detailhandel
Brandstoffen
Haarlem en omstreken
(Adv.)
Van Den Helder tot de Waterweg vormde de duinerij langs de Noordzee
kust één geheel tot in 1876 het Noordzeekanaal geopend werd. Nauwelijks
waren de IJmuider pieren gereed gekomen of vissersschepen voeren binnen: om
te schuilen voor het slechte weer, dat hen verraste. Engelse smakken namen de
kans waar jenever en tabak aan boord te nemen. Niet zo gauw was het binnenvaren
in de „vluchthaven" op het land bekend of met hun hondenkarren kwamen de
vishandelaren uit de wijde omtrek: goede zaken werden gedaan.
Van lieverlee vestigden zich te IJmuiden enkele handelaren; vissers, onder
wie Urkers, volgden dit voorbeeld: het stadje aan de zee ontstond en daarmee
een geregelde visaanvoer en handeldie in 1886 een belangrijke stimulans kreeg
door de opening van de spoorweg VelsenIJmuiden. Reeds toen werd duide
lijk, dat een vis-aanvoerplaats veel belang heeft bij een goede verbinding met
het achterland. Vele beugsloepen uit Pernis, Middelharnis en Zwartewaal kwa
men markten.
In 1886 deed het Rijk de eerste stap
op een weg, die geleid heeft tot het
Staatsvissershavenbedrijf, zoals wij dat
nu kennen. De eerste daad van over
heidszorg was de aanleg van drie stei
gers ten behoeve van het lossen van vis
aan de Zuidzijde van het kanaal, vlak
bij de sluizen. Een behoorlijke ligplaats
voor vissersvaartuigen was te IJmuiden
toen nog niet aanwezig. Zij lagen aan
de Noordzijde van het toeleidingskanaal
en veroorzaakten zo'n belemmering
voor de. scheepvaart, dat het noodzake
lijk werd het regende klachten uit
Amsterdamse scheepvaartkringen - een
vissershaven aan te leggen.
De wet van 31 Mei 1887 gaf IJmui
den deze haven en ook aan dit werk
is de naam verbonden van minister
Lely, die op waterstaatkundig gebied
grote betekenis voor ons land had.
Op 1 Juli 1896 kon de haven in ge
bruik genomen worden. Deze had een
lengte van 550 meter, een breedte van
140 meter en een diepte van 5 meter
N.A.P.
Het waren voornamelijk zeilschepen
die binnenvoeren, op ongeregelde tij
den en de venters met hun hondenkar
ren wachtten urenlang op de vis. Er
barmelijk blaffend stonden de honden
in weer en wind. De dierenbescher
ming bemoeide zich ermee: er werden
hondenhokken gebouwd, die later ver
vangen moesten worden door paarden
stallen voor de „hitten", opvolgers van
de honden en weer later door ruime
parkeerterreinen voor de vrachtauto's
van de handelaren.
Een brokje geschiedenis, waarmee de
vissersvloot gelijk op ging, want in 1898
telde de IJmuider-vloot reeds acht
.stoomtreilers, terwijl het aantal binnen
gekomen stoomtreiiers 244 bedroeg. De
haven moest er dieper voor gemaakt
worden
Oorspronkelijk Verkochten de vissers
de vangst veelal aan boord, maar spoe
dig werd behoefte gevoeld aan een af
slaglokaal met kantoor. De heer J. W.
R. Arnold opende dit in 1887. In 1892
Op 1 Juli zal het Staatsvissers
havenbedrijf te IJmuiden 50 jaar be
staan. Vijftig jaar IJmuider geschie
denis zijn daarmee gemoeid, want het
Staatsbedrijf is er voor d,e vissers en
deze hebben IJmuiden groot gemaakt.
In een reeks artikelen geven wij de
geschiedenis van het Staatsvissers
havenbedrijf, geschiedenis van de stad
aan de zee.
begonnen de heren Kuijper en Kalis een
tweede afslag, die in 1895 gevolgd werd
door een derde van de heer C. Plan-
teydt
Het waren particuliere afslagen en
misstanden bleven niet uit en daarom
verscheen op 25 Maart 1899 het Konink
lijk Besluit, dat met ingang van 1 Juli
d.a.v. „De verkoop van vis geschiedt
publiek in de vishal door de daartoe
van Rijkswege aangestelde beambten
De Rijksvisafslag was een feit.
Tot 1902 heeft nog een Coöperatieve
Afslag" van reders en handelaren de
strijd volgehouden, maar daarna had de
Rijksvisafslag het monopolie.
Als eerste kwam op 1 Juli 1899 de
H.Z. 213 nan de Huizerrederij F. West-
land, met schipper P. Westland op de
afslag. De aanvoer besomde f 8,40!
Schipper J. Glas haalde met zijn bom
Eg. 2 niet meer dan f3,50, ofschoon hij
op 4 Juli f 18,90 besomde. Volendam-
mers kwamen binnen, Urkers, schepen
van Maassluis en Texel. Van Enkhui
zen de E.H. 67 en E.H. 5 van de reders
Bouman en v. d. Molen. In zes maan
den tijd werd voor f268.395 omgezet.
De Rijksvisafslag was zijn werk be
gonnen en voortreffelijk.
verzorging zijn momenteel 180 aalmoe
zeniers werkzaam.
S8.
1
De afslag van de vis in de vishallen te IJmuiden.
naast de Twentse Rijwielpadver. zulke
streekverenigingen op te richten in
Salland, in de Noord-Westhoek en
Zwolle met centraal Overijssel. Hetzelf
de zal later gebeuren in andere delen
van het land.
In verband met een beschouwing van
Mr. J. Willinge Gratama uit Zwolle, I
opperde Ir. Langemeyer. hoofdinge- j
nieur-directeur van de Rijkswaterstaat
de mogelijkheid van aanleg van rijwiel-
paden, die ongeveer parallel lopen met
de rijkswegen, waardoor het Rijk ont
heven zou worden van de aanleg van j
rijwielpaden naast de verkeerswegen
In dat geval zou er misschien voor he'
Rijk een aanleiding zijn tot financiële
medewerking.
De flora van een bepaald
gebied kan door gewijzigde
omstandigheden als ontwa
tering van de bodem, ont
bossing, vermeerdering van
het dierenbestand e.d. ra
dicaal veranaeren, zo zelfs
dat planten, eertijds in
heems, na verloop van tijd
geheel verdwijnen.
Van de andere kant ech
ter kan het voorkomen, dal
planten zich desondanks blij
ven handhaven.
Een sprekend voorbeeld
daan'"" vond Zwerver bij
De Eerste Kamer zal Donderdag 23
Juni te half twee in het openbaar ver
gaderen. Op de agenda staan enige klei
nere wetsontwerpen, o.a. de herverka-
lingswet-Walcheren.
De wedstrijd tussen- de wereldkam
pioen middengewicht Marcel Cerdan en
Jake La Motta is geëindigd in een
puntenoverwinning voor La Motta. Hier
door is Cerdan wereldkampioen-af.
Deze volop oloetendc water
lelies laten zich weinig gelegen
liggen aan dc onwil van deze
zomer om ook inderdaad een
zómer te zijn.
de Orchideeën, de Standel-
kruiden. die vroeger b.v. in
de vochtige duinvalleien
groeiden en bloeiden van je
welste, maar thans, door de
voortdurende wateronttrek
king van deze gebieden zeld
zaam worden of zelfs gehee'
en al verdwenen zijn. Toch
bloeit reeds jaren het Han-
dekenskruid (Orchis Lati-
folia) met z'n purperen bloe
men op een hoog gelegen
grazig terreintje, dat reeds
twee mensenleeftijden ge
leden van duin tot cultuur
grond is ontgonnen. Het
hoekje grond waar ze staan
is goed afgesloten. Gelukkig
maar ook, want nu zijn ze
veilig voor plukgrage vin
gers.
Want het geregelde weg
plukken van zeldzame bloe
men kan de ondergang van
eeii soort ter plaatse bete
kenen. In 1919 vond Zwer-
vei bij het aan vele toeris
ten zo welbekende Wilhel-
mmaduin te Bloemendaal
net zeer zeldzame Trosglid-
itruid (Scutellaria Colum-
iae), dat slechts op twee
Uaatsen in Nederland ge
bonden werd n.l. daar en bij
Apeldoorn. De bloemen
Londen er bij honderden op
jen kleine strook randbos
Die sierlijke trosjes blauw
violette bloemen zijn een
welkome buit geworden van
plukkers met als enig resul
taat, dat de soort enkele ja
ren nadien practisch was
verdwenen. Het is wel een
overblijvende plant, maar
door gemis aan natuurlijke
uitzaai ging het bestand zo
danig achteruit, dat het ge
was langzaam uitstierf. Vo
rig jaar is nog een enkel
exemplaar gevonden in het
duin, waar nu het Open
luchttheater ligt, maar de
plant werd bedolven onder
zand en is sindsdien spoor
loos.
Wij willen wandelaars dan
ook met klem op het hart
drukken, wanneer zij plan
ten en bloemen vinden, die
ze nog nergens anders heb
ben ontmoet, niet zo „heb
zuchtig" te zijn. Grove pluk
kan oorzaak wezen dat veel
natuurlijk schoon verloren
gaat.
Voorbeelden van aanpas
sing en handhaving kan de
ernstige natuurbeschouwer
ook vinden langs de wegen
in die streken welke vroe
ger uit woeste grond beston-
vlak ligt als glas. Sierlijke
Libellen zweven van bloem
tot bloem, de regenboogkleu-
rige weerschijn zo boeiend
afstekend tegen de vlezige
blankheid der dikke bloem
bladen. In het zondoorsche-
nen water stoeien de dikkop-
jes, de kikkerlarven. Een
enkele voorloper reeds met
één of twee achterpootjes.
Het is interessant de ontwik
keling van dikkop tot vol-
den. Het slangenkruid b.v
dat nu in de hoge duinen
z'n eerst rode, daarna he
melsblauwe bloemen op de
borstelige stelen steekt, kan
men overal langs de buiten
wegen van het vroegere bin-
nenduin vinden. Dit is geen
kwestie van uitzaai door
wind of vogels.
In sloten en vaarten ont
vouwt de Koningin van onze
wilde bloemen haar smette
loze schoonheid op het wa
tervlak. De waterlelie straalt
sneeuwblank tussen de grote,
glanzendgroene bladen. Jam
mer dat zo veel van deze
Nymphen met het z.g. „schou
wen" van de poldersloten
worden stukgesneden. Waar
echter de slootzeis niet te pas
komt, liggen de waterkanten
vol als een exotisch mozaik.
Men - moet de planten be
schouwen bij volle zon en op
een stille dag, als het water
wassen kikvors na te gaan.
Het larfje wordt geboren met
kieuwen en een lange slui
erstaart, waar het zich onge
lofelijk snel mee voortbe
weegt. Een tijdje later ver
schijnen de pootjes, eerst
achter dan voor, de staart
schrompelt in en langzaamaan
transformeert zich het larfje
tot onze Hollandse nachte
gaal. het onvolprezen zang-
phenomeen der poldersloten.
Dikke aartsvaders van pad
den scharrelen rond op jacht
naar muggen en ander ge
spuis. En een gezonde egel
moeder vluchtte zowaar al
met een vette veldmuis in de
bek onder een mustaart. Wat
schrok ze toen Zwerver plot
seling haar pad kruiste. Het
krioelt overal weer van jong
leven in de kleine wildernis.
Als we het maar willen zoe
ken.... en zien.
ZWERVER
Naar het A.N.P. verneemt ligt het in
de bedoeling met ingang van 1 Juli a.s.
tot voorzitter van de Mijnindustrieraad
te benoemen mr. J. M. L. Th. Cals te
Nijmegen. De officiële benoeming is
dezer dagen te verwachten.
Minister Stikker is Vrijdag te Luxem
burg aangekomen, waar hij zal deel
nemen aan de besprekingen van de
Consultatieve raad der Mogendheden
van het Pact van Brussel.
Minister Bevin, die vergezeld was
van de Britse militaire gouverneur in
Duitsland, Generaal Robertson, en
Spaak, zijn ook aangekomen.
Bij K. B. is aan jhr. J. P. W. van
Doorn, op zijn verzoek, met ingang van
1 Juli 1949, eervol ontslag verleend als
burgemeester der gemeente Heemstede.
Voorts is aan R. van Luttervelt, op zijn
verzoek, met ingang van 1 November
1949, eervol ontslag verleend also bur
gemeester der gemeente Lochem. F. W.
van Driel is op zijn verzoek, met ingang
van 1 Juli 1949, eervol ontslag verleend
als burgemeester dei gemeente Nieuw-
Helvoet. Allen werden ontslagen met
dankbetuiging voor de langdurige
diensten door hen als zodanig bewezen.
Het is overigens zonder meer dui
delijk, dat de verzorging van de mi
litair overzee veel zwaardere eisen
stelt dan hier te lande, waar men
normale kerken, parochiehuizen, mi
litaire tehuizen, bibliotheken en radio
ter beschikking heeft. Aan de uit
rusting van de aalmoezeniers moet
dus de uiterste zorg worden besteed.
Voor al dit zeer belangrijke werk
had de Nederlandse, dus ook de Haar
lemse katholiek, gemiddeld vijftien
cent per maand over. Dat is ons dus
het geestelijk welzijn van onze huis-
en stadgenoten waard.
Niemand zal het overdreven vinden,
dat Haarlem aan deze wantoestand een
eind wil maken. Het stedelijke comité
van Katholiek Thuisfront. dat is
samengesteld uit de negen parochiële
actie-comité's. heeft zich voorgenomen
om zo snel mogelijk ten minste één
aalmoezenier te adopteren. Dat wil
zeggen, dat onze stad een aalmoe
zenier volledig zal uitrusten. Dat heeft
tot gevolg, dat wit een eigen contact-
aalmoezenier midden tussen onze va
ders. zonen, echtgenoten, broers en
vrienden in het verre Oosten zullen
weten. Hij zal via deze krant iedër
kunnen bereiken, nieuws vertellen en
wijzen on wat wti nog niet gedaan
hebben en toch moeten doen.
De uitrusting van een aalmoezenier, de
adoptie dus. kost ruim zeshonderd gul
den. Een deel daarvan hebben de ou
ders en familieleden van de militairen
reeds royaal opgebracht op de contact
avond van I Juni. Nu is het woord ook
eens aan hen die hun familieleden
rustig thuis mochten houden. Zij dra
gen, dat heeft de ervaring geleerd, ken
nelijk niet de overtuiging in zich. dat
ook zij een zware plicht hebben in deze.
Wil Haarlems Thuisfront zijn naam
eer aandoen, dan zal het de bloem van
alle Nederlandse Thuisfrontsoldaten
moeten zijn. Dit zal slechts kunnen,
wanneer de achterblijvers hun ver
plichtingen zullen begrijpen.
Een greep uit de benodigdheden van
de aalmoezenier zegt voldoende: 200
kerkboekjes, 100 rozenkransen. 200 sca
puliers, zes flessen miswijn, 9000 kie ne
en 500 grote hosties, apologetische lec
tuur, 2400 bijzondere velapostblaadies,
een verbandtrommel. een actentas en
dan twee koffers om dit alles in te ver
pakken. Waarmee we de miskoffer niet
eens genoemd hebben. Het Nederlandse
Katholieke Thuisfront zal dit jaar tach
tig aalmoezeniers moeten uitrusten. Dat
kost f 54 000.Maar er is nog veel
meer. Alleen de verpakking der verschil
lende materialen komt op een twintig
duizend mille per jaar. De algehele on
kosten zijn voor 1949 geraamd op
f 759.000. Het totaal-bedrag der inkom
sten bedroeg vorig jaar f 335.956.18. Er
moet dus iets gebeuren. En er zal iets
gebeuren. Haarlem zal zijn eigen aal-
moezener gaan uitzenden. Hoe? Door een
bedrag overeenkomstig draagkracht te
storten op de rekening van Katholiek
Thuisfront bij Oscar Smits Bank, Kruis
straat of op de girorekening van de
penningmeester, 529180, ten name van
de heer J. P. Broeken, Stuverstraat 12,
Haarlem.
Haarlem zal trots kunnen zijn op zijn
verantwoordelijkheidsgevoel. Het zal in
een grote contactavond kennis kunnen
maken met zijn eigen aalmoezenier(s).
Het zal de geestelijke verzorger van
eigen vader, man, broer of vriend kun
nen spreken en hem kunnen zegen:
„Denkt u nog eens om hem. Zeg hém dit
eens; vraag hem dat eens". En dat a!L":s
zal mogelijk zijn. omdat wij dar. zélf
begonnen zijn om hem te denken.
Met het m.s. „Sibajak". dat 4 Juni de
haven van Tandjong Priok verlaten
heeft en vermoedelijk 2 Juli in Rotter
dam zal aankomen, repatriëren uit In
donesië de volgende personen uit Haar
lem: en omgeving: J. v. d. Porm. Rozen-
prieelstraat 89, Haarlem; H. Schouten,
Zandvoorterallee 15, Heemstede; N. Kot
ten. Seringenstraat 14, Haarlem; L A.
v. d. Kroft. Barendsestraat 38, Haarlem;
P. G. Holierook, Declercqstraat 145,
Haarlem; W. P. J. Schouten-Paulen,
Zandvoorterallee 15, Heemstede; M. L.
van Wijngaarden, Julianalaan 322, Haar
lem; F. L. Sikkers, Prins Hendrikstraat
162, Haarlem; J. A. v. d. Linde. Walra-
venstraat 32, Velsen; A. Haak, Diepen-
brockstraat 81, Haarlem. De passagiers
lijst ligt ter inzage op ons bureau. Sme-
destraat 5, Haarlem.
Een 52-jarige vrouw uit Luton (Enge
land) is na het zien van de Amerikaan
se film „De slangenkuil", die gaat over
krankzinnigengestichten, zelf in een
dergelijke inrichting opgenomen. Haar
man, een buschauffeur, verklaarde, dat
de vrouw, na de rolprent in een Lon-
dense bioscoop gezien te hebben,
„vreemd" begon te doen. Zij dacht, dat
haar man haar wilde vergiftigen en
begon te gillen „als Virginia uit de
film", die in „De slangenkuil" een gees
teszieke vrouw uitbeeldt De patiënte
wilde dat alles in huis geanalyseerd zou
worden. De volgende dag is de vrouw
in een ziekenhuis voor onderzoek op
genomen en de dag daarop in een in
richting voor geesteszieken als vrijwil
lige patiënte.
De echtgenote heeft verklaard, dat de
vrouw volkomen normaal was voor zij
de film zag en dat er geen krankzinnig
heid in de familie voorkomt.
De secretaris van het Nederlands
Comité voor het H. Jaar. pastoor H. J.
A. M. Eras uit Vught. bevindt zich
momenteel te Rome waar hij bespre
kingen voert met het Centrale Comité
inzake pelgrimsreizen uit Nederland en
andere met het H. Jaar samenhangende
kwesties
Eerst thans is aan het licht ge
komen, dat in 1946 in Katwijk een
fout is gemaakt bij de berekening
van de samenstelling van de ge
meenteraad. Ten gevolge van zeer
bijzondere omstandigheden had naar
het schijnt aan de Christelijk Histo
rische Unie in Katwijk aan Zee een
extra zetel moeten worden toege
kend, krachtens een wetsartikel,
dat slechts uiterst zelden van toe
passing is. Dit artikel 100 d van de
Kieswet zegt, dat aan een partij, die
de volstrekte meerderheid van de
uitgebrachte stemmen heeft gekre
gen, bij de zetelverdeling een zetel
extra toegekend moet worden, wan
neer volgens de normale bereke
ning deze lijst niet een absolute ze
telmeerderheid verkregen heeft.
Dit nu is het geval geweest Ui
Katwijk, tengevolge waarvan ge
durende de afgelopen drie jaar ten
onrechte een Üd van de K.V.P. zit
ting heeft gehad, terwijl de C.H.U.
met een zetel minder dan waarop
zij recht had, genoegen heeft ge
nomen.
Bijzondere juridische consequen
ties schijnt deze uitzonderlijke ver
gissing niet te hebben, aangezien
indertijd niet is geprotesteerd tegen
de officiële uitslag binnen de daar
voor wettelijk vastgestelde termijn.
Voor zover bekend is dit het enige
geval, dat zich op dit gebied tot nu
toe in Nederland heeft voorgedaan.
