Demonstraties tijdens Zondagspreek van mgr. Beran
GELOVIGEN DRONGEN OP OM HUN BISSCHOP
IN BESCHERMING TE NEMEN
Slechts één katholicisme
Nederlandse bommenwerpers nemen
deel aan manoeuvres in buitenland
Straalvliegtuigen
via Schiphol?
Geen officiële mededelingen van
Nederlandse regering
Engelands duistere spel vlak na
bevrijding van Indonesië
.Het weer.
Minister Van Maarseveen
te Batavia
Overeenkomst Grote Vier verwacht
MODUS VIVENDI INZAKE BERLIJN GEVONDEN
Informele overeenkomst
bereikt?
Postzak ontploft
Op Amersfoortse station
Tot hoofd en hart
Waar bisschoppen zijn
is de Kerk
m
Vredesverdrag voor
Oostenrijk mogelijk?
Opzienbarend artikel in The Economist
MAANDAG 20 JUNI 1949
73ste JAARGANG No. 24490
99
99
Waar de bisschoppen zijn
is de Kerk
Mr. G. van Heuven Goedhart
naar Lake Success
Herderlijk schrijven
Belgische oorlogsslachtoffers
in Nederland
v--
Nog geen benoeming van een
Haagse burgemeester
Mevrouw Lovink naar
Indonesië
Rude Pravo: Godsdienst
vrijheid
Mgr. Beran Kardinaal?
„Wij kunnen niet schieten
en praten tegelijkertijd"
Moeilijkheden in onderhandelingen te Batavia?
Ned. groenten naar
Duitsland?
BETOGING DE GAULLE
RUSTIG VERLOPEN
Minister Stikker onder
scheiden
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESTRAAT S - HAARLEM
telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor BeverwijkStumphiusstr. 45, tel. 3996
Directeur: J. I. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Dra. H W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: Sever in.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
'ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mfülmetef-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaat
Tijdens de Zondagmorgen door aartsbisschop Beran opgedragen Mis in de
St. Vitnskathedraal te Praag, werd zijn preek overstemd door gefluit en ge
schreeuw. Honderden gelovigen drongen naar voren naar het altaar om de
aartsbisschop te beschermen, toen de ongeregeldheden uitbraken. Politie in
uniform hield een menigte van ongeveer 5.000 mensen voor de kerk in be
dwang, voor dat de H. Mis begon. Talrijke gelovigen waren voor de kathedraal
samen gekomen. Toen Mgr. Beran arriveerde, juichten zij hem toe. Na de
buiten samengestroomde menigte te hebben gezegend en tussen twee hagen
van duizenden gelovigen geschreden te zijn, nam Mgr. Beran te 8.45 uur plaats
bt het koor van de basiliek, waar de plechtigheid ter gelegenheid van Sacra
mentsdag werd gehouden. Rondom de kathedraal was een strenge ordedienst
aanwezig. De politie-auto's baanden zich moeizaam een weg tussen de toege
stroomde menigte. Er viel echter geen enkel teken van zenuwachtigheid te
bespeuren. Jongelieden deelden op de stoep van de kathedraal het jongste
nummer uit van het blad der z.g. „Katholieke Actie", die door de Tsjechische
staat is georganiseerd.
Voor de pontificale Hoogmis in de St. Vituskathedraal een aanvang nam,
richtte Mgr. Beran zich van het priesterkoor tot de gelovigen. Hjj begon met
te zeggen, dat het voor de kathedraal uitgereikte blad „Katholiek Nieuws"
geen katholiek blad was en in geen enkele relatie stond met de Katholieke
Actie, die door de Kerk in Tsjechoslowakije is georganiseerd.
Op dat moment werd de Aartsbisschop het verder spreken onmogelijk ge
maakt door het geschreeuw en gefluit van een groep ordeverstoorders, klaar
blijkelijk gevormd door een 250-tal leden van de communistische arbeiders
militie. De gelovigen, die door dit brutale en schaamteloze optreden zeer ver
rast en geërgerd waren, hieven teneinde de ordeverstoorders te overstemmen
het lied van St. Wenceslaus („St. Wenceslaus laat ons niet vergaan en ook
niet onze nakomelingschap") aan, waarna zij het Tsjechische volkslied zongen.
Toen Mgr. Beran zijn toespraak wilde hervatten, ontstond wederom groot
kabaal onder de communistische demonstranten. Teneinde te voorkomen, dat
het in de kerk tot een handgemeen zou komen, zag Mgr. Beran verder van
zijn predikatie af. Hy deelde mede, dat de pontificale Hoogmis alsmede de
voorgenomen Sacramentsprocessie afgelast werden en verzocht de gelovigen,
vooral ook met het oog op de talrijke kinderen die aanwezig waren, ordelijk
heen te gaan. Daarna verliet de Aartsbisschop de kathedraal en begaf zich
te voet naar het aartsbisschoppelijk paleis.
de radio horen herhalen, doch ik ver
klaar hier voor God en voor het volk,
dat ik nimmer een overeenkomst zal
'sluiten, waardoor inbreuk zou worden
gemaakt op de rechten van de kerk of
van de bisschoppen. Niets en nie
mand zal mij daartoe dwingen."
Aart het einde van zijn predikatie over
„Arbeid en de eucharistie" zeide mgr.
Beran: „Er is slechts één katholicisme
en zonder bisschoppen kan geen waar
katholicisme bestaan. Waar de bisschop
pen zijn, daar is de kerk."
Verder sprak de aartsbisschop over
„Judas, wie zelfs de liefde van Christus
niet kon weerhouden van verraad" en
hij bad voor de priesters, die „het erg
ste verraad plegen omwille van geld en
tijdelijke voordelen". „Niet allen, wier
namen zijn gepubliceerd, zijn het er wer
kelijk mede eens", aldus mgr. Beran.
„Velen van hen wisten er niet eens van
af."
De aartsbisschop werd verwelkomd
Kinderen strooiden rozenbladeren op
zijn weg. Toen de aartsbisschop op het
kasteelplein verscheen, wachtte hem
daar een grote menigte op en overal
weerklonken kreten als „Leve onze
aartsbisschop" en „Vaarwel onze aarts
bisschop", terwijl hier en daar ook
wel geroepen werd „Leve president
Gottwald".
De bisschop ging spoedig zijn paleis
binnen, waarna de deuren achter hem
gesloten werden. Het was toen 9 u. 45.
De menigte, die uit de St.. Guidokerk
stroomde, hief voor het aartsbisschoppe
lijk paleis andermaal het lied van St.
wenceslaus en daarna het nationale lied
aan, in de hoop, dat Mgr. Beran op het
balkon zou verschijnen.
Op dat ogenblik kwam een politiewa
gen aan met luidsprekers, waarmede de
menigte verzocht werd uiteen te gaan.
Om 10 uur waren er. behalve enkele
voorbijgangers, op het plein, slechts de
drie zetels overgebleven, waarvan een
purpere, bestemd voor deaartsbisschop.
Zaterdagavond was Mgr. Beran, toen
by van de kerk van het Strahovklooster
te Praag naar zyn paleis terugkeerde,
door een grote menigte gevolgd. Er
klonken kreten als: „We zullen nimmer
toestaan, dat u gearresteerd wordt".
Sommige vrouwen en kinderen, die
de auto van de aartsbisschop volgden,
Weenden en kregen het op hun zenuwen.
De mannen juichten en zwaaiden met
hun hoeden en zongen geestelijke liede
ren.
De kerkdienst in hqt Strahov-klooster
is door bijna 3.000 mensen bijgewoond.
Mgr. Beran verklaarde in zijn predi-
catie dat men, wanneer men vandaag of
morgen door de radio of in officiële
verklaringen zou horen van het sluiten
van een overeenkomst tussen Kerk en
Staat, wel moest weten, dat hij nimmer
een overeenkomst zou sluiten, waardoor
inbreuk zou worden gemaakt op de rech
ten van de Kerk en haar bisschoppen.
De predicatie van Mgr. Beran was een
Week geleden aangekondigd in een bij
de kerkdeur aangeslagen mededeling.
Mgr. Beran begin zijn predicatie met
te zeggen, dat hij wist, wat hij te ver-
Wachten had en dat „de communiteit wel
zou weten, wat hij zou kunnen vertel
len", doch dat hij niet wilde, dat het
klooster door zijn toedoen in moeilijk
heden zou komen.
JSén ding wil "ik zeggen", aldus mgr.
Beran: „Het is mogelijk, dat ge zult ver
nemen, dat ik een of andere overeen
komst heb gesloten of dat ik mijn toe
stemming heb gegeven. Misschien zult
ge dat van de morgen tot de avond door
Naar het A. N. P. verneemt, zal mr.
G. J. van Heuven Goedhart plaatsver
vangend voorzitter zijn van de Neder
landse delegatie naar de algemene ver
gadering der V. N., welke in September
te Lake Success zal beginnen. De mi
nister van Buitenlandse Zaken, mr.
D. U. Stikker, leider der delegatie, zal
naar het zich laat aanzien, slechts een
gedeelte der zitting kunnen bijwonen.
door de abt van het klooster, pater Ja-
rolimej, wiens naam ook is gepubliceerd
als een der priesters, die zich zouden
hebben aangesloten bij het beroep van
het „Comité voor Katholieke Actie" op
de bisschoppen om tot een overeenkomst
met de staat te komen. De plechtigheid
werd bijgewoond door een grote me
nigte, die slechts gedeeltelijk plaats had
gevonden in de kerk en zich verder in
de kloostertuin had opgesteld. Er was
geen geüniformeerde politie te zien, toen
de aartsbisschop uit het klooster naar
zijn paleis terugkeerde.
Er worden thans plaatselijke en pro
vinciale comité's gevormd van de zoge
naamde „Katholieke Actie" (een rege
ringsgezinde organisatie van priesters,
die met goedkeuring van de regering is
opgericht en die geen connectie heeft
met de internationale organisatie voor
Katholieke Actie, welke ook vertakkin
gen heeft in Tsjecho-Slowakije).
Alle aartsbisschoppen en bisschoppen
van Tsjecho-Slowakije zijn 15 Juni j.l.
de dag waarop de vertegenwoordigers
van het openbaar gezag voor het eerst
op het aartsbisschoppelijk paleis ver
schenen op dit paleis bijeengekomen
en hebben er een herderlijk schrijven
opgesteld, dat Zondag in alle Tsjecho-
Slowaakse kerken zou worden voorge
lezen.
De voorlezing van die brief is echter
verdaagd om de priesters niet aan ge
vaar bloot te stellen.
In dit herderlijk schrijven komen de
voornaamste grieven voor tegen de re
gering en de „schismatieke katholieken".
Als besluit wordt verklaard: „Het gaat
niet meer om een overeenkomst tussen
kerk en staat, maar om de onderwer
ping van de katholieke kerk aan een
leer, die antichristelijk is en die de ver
vanging van de godsdienst door het mar
xisme predikt. Bovendien is de staat
volgens die leer gemachtigd zich met
gewetens- en geloofszaken te bemoeien".
Na aanhaling dezer grieven wordt een
opsomming gemaakt van de voorwaar
den van het episcopaat tot een eventuele
hervatting van de besprekingen met de
regering:
1. Erkenning, niet alleen in woorden
maar in daden, van de Christelijke leer
in het openbaar en in de opvoeding.
2. Erkenning van het gezag van de
Paus als leider van de kerk en van dat
der bisschoppen, die aan de Paus zijn
onderworpen, krachtens het canonieke
recht.
3. Intrekking van elke maatregel, die
de godsdienstvrijheid der katholieken in
Tsjechoslowakije beperkt of bedreigt en
schorsing van het „Katholiek Mede
delingenblad" dat door het ministerie
van openbaar onderwijs wordt uitgege
ven.
4. Schorsing van alle decreten met het
oog op de beperking van de vrijheid van
vereniging, van eredienst en van het
recht inzamelingen te houden en schor-
De deelneming van de Royal Air For
ce aan de vlootoefeningen van de Wes
telijke Unie zal bestaan uit vier eska
ders van het kustcommando, twee es
kaders straalvliegtuigen van het jacht-
commando alsmede „Linoolns" en „Lan
casters" van het bombardementscom
mando. Behalve de toestellen van de
RAF zullen eveneens een patrouille van
vijf lichte „Mitcheir'-hommenwerpers
van de Nederlandse Marine-luchtvaart
dienst, die hun basis zullen hebben op
het vliegveld van de RAF te St.-Eval en
tevens „Fireflies" en „Seafuries" evens
eens van de Nederlandse marine-lucht
vaartdienst en kleine vlooteenheden
van „Domiers" en „Sunderlands" van
de Franse luchtvlootbasis te Brest en
„Wellingtons" van de basis te Lorient,
aan de manoevres deelnemen.
Het doel van de manoeuvres is de
vlooteenheden en de luchtzeestrijd-
krachten van de Westelijke Unie te
oefenen om in samenwerking een con-
vooi tegen duikboten, schepen en vlieg
tuigen te beschermen.
Het convooi en zijn escorte zullen de
„blauwen" genoemd worden en d'e aan
vallende eenheden de „witten". Sommi-
Het Verbond van verminkte en invali
de Belgische soldaten vierde Zaterdag
en Zondag in internationaal verband
zijn dertigjarig bestaan. Na een rond
vaart met het motorschip „Prins Al-
bert" langs Vlissingen, Folkestone en
Calais, in welke havens aarde van een
slagveld uit Nederland, Engeland en
Frankrijk gedaan werd in een urn, die
reeds Belgische en Luxemburgse aarde
bevatte, is deze urn Zondag ter hoogte
van Ostende in zee neergelaten. Aldus
rusten de gevallenen van luchtmacht en
koopvaardij der vijf landen, zij het ook
symbolisch, in vaderlandse grond.
sk§ m
Zondagmiddag werd op het Begijnhof te Amsterdam de jaarlijkse Sacraments-
Processie gehouden die door talrijke gelovigen werd bijgewoond. De Deken van
mnaterciam Mgr. G. P. J. van de Burg verrichtte de toewijding van Amsterdam
aan het H. Hart.
ge toestellen zullen tijdens de oefenin
gen „in een ander kamp overgaan." De
luchtmanoeuvres beginnen op 4 Juli.
De luchtstrijdkrachten, die aan de
manoeuvres zullen deelnemen zullen
onder bevel komen te staan van de op
perbevelhebber van het kustcomman
do (luchtmaarschalk Sir John W. Ba
ker) die de leiding zal overdragen aan
de bevelhebber van groep 19 van de
RAF (vice-luchtmaarschalk F. L.
Hopps).
Er bestaat gerede kans, dat de eerste
geregelde luchtdienst ter wereld met
straalvliegtuigen voor passagiersvér-
voer via Amsterdam zal worden geleid.
De Engelse Vickers Armstrong fabrie
ken hebben namelijk aangekondigd, dat
zjj een nieuwe versie van de „Viscount"
hebben vervaardigd, uitgerust met
straalmotoren.
De genationaliseerde Britse lucht
vaartmaatschappijen hebben sinds ge
ruime tijd grote belangstelling getoond
voor de Viscount. Het ligt in de bedoe
ling deze vliegtuigen onder meer in
te zetten op het lijnennet van de British
European Airways, waaronder ook de
lijn Londen-Amsterdam-Hamburg res
sorteert.
(Van onze Haagse redacteur)
Na de tegienspraak door jhr. de Ranitz,
burgemeester van Utrecht, van de be
richten, dat hy aangezocht zou zijn
voor het burgemeesterschap van Den
Haag, wordt thans de naam genoemd
van een katholiek, die voor deze be
noeming favoriet zou zün.
In sommige politieke kringen wordt
echter verwacht, dat de Partij van de
Arbeid bezwaar zou maken tege# het
brengen van een figuur uit de K. V. P.
op deze post. De fractieleider van de
P. v. d. A. in Den Haag gaf ons hier
omtrent als zijn persoonlijke mening,
dat de enige werkelijke maatstaf dient
te zijn, dat de meest geschikte figuur
wordt aangetrokken en daarbij rekening
wordt gehouden met benoemingen, wel
ke elders hebben plaats gevonden. Uit
dit laatste zou dan het door anderen
vermeende bezwaar gedistilleerd kun
nen worden.
Naar wij vernemen, heeft de benoe
ming nog geien onderwerp van beraad
slaging bij de regering uitgemaakt en
het leek gisteren onwaarschijnlijk, dat de
kwestie in de ministerraad van heden
aan de orde zou komen.
Van wel ingelichte zijde werd opge
merkt, dat dit uitstel niet in verband
gebracht behoeft te worden met een af
wachten van de uitslag der verkiezingen.
Hedenochtend is de echtgenote van de
H.V.K., mevr. C. R. Lovink, per KIM.-
lijntoestel naar Batavia vertrokken. Zij is
vergezeld door mej. C. W. A. Walburgh-
Schmidt, secretaresse van de heer Lovink.
sing van de maatregelen die staatsin
menging in de bisschoppelijke admini
stratie nastreven.
Voorts spreken de bisschoppen nog
maals hun trouw uit, ten opzichte van
de staat, maar protesteren tegen de
maatregelen, die, zo zeggen zij, geleid
hebben tot afschaffing van de katholieke
pers en de totstandkoming van de „Ka
tholieke Actie" en van eerder genoemd
blad. Zij herinneren er aan, dat allen,
die aan deze „Katholieke Actie" deel
nemen, de facto excommunicatie ris
keren.
Het officiële orgaan van de Tsjecho-
Slowaakse communistische partij „Rude
Pravo", verklaarde gisteren, dat in Tsje
choslowakije volledige godsdienstvrijheid
heerst. Vertegenwoordigers van de hoge
kerkelijke hiërarchie, die er aanspraak
op maken de godsdienstvrijheid te ver
dedigen, brengen deze in werkelijkheid
in gevaar door de gelovigen te vervol
gen, die zich eens verklaren met de
„Katholieke Actie". Niemand hinderde
godsdienstige ceremonieën en er was
geen strijd tegen 'de Kerk, aldus ,,Rude
Pravo".
Radio-Praag heeft Zaterdagavond een
waarschuwing gericht tot de kerkelijke
functionarissen, die het „patriottisch
voelende gedeelte" van de Tsjecho-Slo-
waakse geestelijkheid, dat het door de
staat beschermde „Comité voor Katho
lieke Actie" wil steunen, „intimideren".
Ir. de radio-mededeling werd gezegd,
dat ieder, die „zijn kerkelijk ambt mis
bruikt voor het uitoefenen van druk"
op die priesters, die zich bij het comité
aansluiten, verantwoordelijk gesteld en
„oppnlijk ontmaskerd zou worden".
De veiligheidspolitie heeft Zondag een
verslaggever van Associated Press enige
tijd vastgehouden, nadat hij foto's had
gemaakt van de demonstraties op het
plein voor het paleis van aartsbisschop
Beran.
Hij werd na ongeveer 15 minuten weer
vrijgelaten.
Associated Press bericht uit Rome,
dat men daar rekening houdt met de
mogelijkheid, dat mgr. Jozef Beran
spoedig tot kardinaal zal worden ge
creëerd. Eveneens zou mgr. Stepinac,
de in Joegoslavië veroordeelde aarts
bisschop van Zagreb, kans maken tot kar
dinaal te worden verheven. Wij publice
ren dit bericht onder groot voorbe
houd, aangezien A.P. zijn bronnen niet
noemt en de mededelingen van dit
Amerikaanse persbureau niet van an
dere zijde bevestigd zijn.
Verwachting tot Dinsdagavond:
Tijdelijk veel bewolking, maar
overwegend droog weer. Zwakke tot
matige wind uit Noordelijke richtin
gen. Weinig verandering van tempe
ratuur.
Minister Van Maarseveen is heden
morgen op Kemajoran aangekomen. Hij
werd begroet door een adjudant van d'e
H. V. K., vice-admiraal Pinke en gene-
raal-majoor Buurman van Vreeden, be
nevens de heer Hussein Djajadiningrat
namens de voorlopige federale regering
en de algemene secretaris, baron Van
Boetzelaer, waarna hij de erewacht, be
staande uit militairen van de Marine,
de K. L. en het K. N. I. L„ inspecteerde.
In een kort vraaggesprek met de pers
verklaarde de minister, dat het doel
zijner reis is een oriëntatie over de
situatie in Indonesië, waas hij ongeveer
tien dagen denkt te blijven. De minister
zal waarschijnlijk geen andere plaatsen
dan Batavia bezoeken.
Met betrekking tot de restauratie
van het republikeinse bestuur te
Djocja acht minister Van Maarseveen
het noodzakelijk, dat, alvorens deze
plaats heeft, de overeenkomst be
treffende het staken van het vuren
tot stand komt. Deze overeenkomst
dient te zijn uitgevoerd, alvorens te
's-Gravenhage de Rondetafle-Confe-
rentie aanvangt. „We kunnen niet
schieten en praten tegelijkertijd", al
dus de minister.
Er bestaat kans, dat mr. Van Maarse
veen te Batavia besprekingen zal voeren
met betrekking tot de rechtspositie van
de Nederlandse ambtenaren in Indo
nesië. De kwestie van de vertegenwoor
diging der minderheden op de Ronde
tafel-Conferentie wordt behandeld in de
preliminaire besprekingen, die thans te
Batavia gaande zijn. De zaak wordt dan
ook behandeld door de Nederlandse
delegatie.
Op de vraag, of kan worden ver
wacht, dat de minister republikeinse
autoriteiten zal ontmoeten, antwoordde
de heer Van Maarseveen, dat deze mo
gelijkheid niet is uitgesloten.
Ter gelegenheid van Sacramentsdag reikte de H. Vader Donderdag j.l, een
rozenkrans uit aan zijn nichtje Orsola Pacelli. Links Mgr. Enrico Dante en Mgr.
Aluffi, rechts Mgr. Alberto Prermatteiparticulier geneesheer van de Paus.
Naar aanleiding van een bericht, waarin vermeld wordt, dat Sukarno en
Hatta in een interview met een buitenlands correspondent in Indonesië heb
ben medegedeeld, dat de besprekingen over de uitvoering van het aeooord
Van Royen-Kum in een impasse geraakt zyn, verneemt het A.N.P. van
bevoegde zijde in Den Haag, dat de Nederlandse regering niet voornemens
is over het in gang zijnde overleg eenzijdig mededelingen te verstrekken,
hoewel de verwachting bestaat, dat de Nederlandse delegatie op dit interview
zal reageren. Wel kan gezegd worden, dat de onderhandelingen nog steeds
in een gunstige sfeer plaats vinden, getuige ook het feit, dat thans de B.F.O.
door de Unci is uitgenodigd aan dit gesprek deel te nemen en dat de inlich
tingen uitf Batavia er op wijzen, dat een aanvaardbaar resultaat van het
overleg mag worden verwacht.
Van gezaghebbende zijde werd gister
avond te Parijs door A. P. vernomen,
dat door de Grote Vier inzake Berlijn
een werkovercenkomst is bereikt.
De overeenkomst, die vandaag bekend
gemaakt zou worden, zal naar men ver
wacht vrede brengen aan de stad Ber
lijn en de internationale spanning ver
minderen.
De Grote Vier zouden ook op het punt
staan een overeenkomst te bereiken in
zake nieuwe instructies, die zullen uit
lopen op een Vredesverdrag van Oos
tenrijk.
In de Oostenrijkse kwestie moesten
een of twee punten nog opgehelderd
worden in de geheime zitting, die de
ministers vandaag houden.
Deputaties van de Grote Vier zou
den hedenochtend een communiqué sa
menstellen.
Om 15.00 uur zouden de ministers in
geheime zitting bijeen komen om de
nog overblijvende punten te regelen en
in een korte openbare zitting een com
muniqué uit te geven.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Dean Acheson, zal
volgens de huidige plannen Maandag
avond naar Washington vertrekken.
Men zegt, dat de overeenkomst in
zake Berlijn voorziet in de heropening
van de handel tussen Oost en West, vrije
toegang van 't Westen tot Berlijn als
mede de garantie, dat de Russische blok
kade niet hervat wordt.
In de vergadering van gisteravond
zouden de laatste moeilijkheden be
treffende de bewoordingen van 't mo
dus vivendi inzake Berlijn uit de weg
zijn geruimd.
De delegaties schenen vertrouwen te
hebben de nog hangende kwesties in
zake Oostenrijk te kunnen oplossen.
De beslissingen, die Maandag be
kend gemaakt zullen worden zullen
in algemene termen gesteld zijn en
geen onmiddellijke nauw omschreven
regelingen over Berlijn of Oostenrijk
bevatten.
Verwacht wordt, dat de onderhande
lingen van de Grote Vier Maandag ver
daagd worden zonder dal enigerlei fun
damentele kwestie, die bet Oosten en
Westen verdeelt, geregeld zal zijn.
Voordat de conferentie verdaagd
wordt, verwacht men, dat een datum
vastgesteld zal worden voor een nieuwe
bijeenkomst, die waarschijnlijk in New
York gehouden zal worden.
•Terwijl politie-agenten met stalen helmen
op In de straten van Parijs patrouilleerden
uit voorzorg tegen mogelijke relletjes tus
sen communisten en rechtsen sprak Gene
raal de Gauille duizenden zijner volge
lingen toe.
De aanleiding voor deze demonstratie
was het feti, dat de Avenue d'Orléans om
gedoopt was in Avenue General Philippe
Leclerc.
Vijf jaar geleden was de pantserdivisie
van Leclerc langs deze straat opgerukt om
de stad te bevrijden.
Van Amerikaanse zijde is Vrijdag aan
A.P. te kennen gegeven, dat er pogingen
gedaan zullen worden de uitvoer van Ne
derlandse v groenten naar West-Duitsland te
hervatten.
Naar aanleiding van klachten in de Ne
derlandse pers, dat het handhaven van de
dollar-clausule voor de Duitse handel de
schuld is van de huidige moeilijkheden, zei
een Amerikaanse woordvoerder:
Wij sloten namens de Duitsers een han
delsverdrag om zoveel groenten te kopen.
Wij zijn onze overeenkomst nagekomen. Het
lijkt me, dat de verplichtingen, welke wij
hadden, daar ophielden. Het is echter nor
maal, dat wanneer een handelsovereenkomst
op het punt staat af te lopen, maatregelen
genomen worden om het te verlengen. Ik
betwijfel niet, dat dezelfde gang van zaken
in dit geval gevolgd zal worden.
Gisteren was de negende verjaardag van
de historische oproep van generaal de
Gaulle: Frankrijk heeft een slag verloren,
maar niet de oorlog.
De Gaulle zei, dat Parijs de 18e Juni ge
kozen had om generaal Leclerc te eren,
omdat zijn glorie parallel loopt met die
datum.
Te zelf der tijd protesteerden communis
ten.
Nadat de Gaulle gesproken had, ver
spreidden zijn volgelingen zich ordelijk. Zij
hadden hun plan om door de straten van
Parijs te demonstreren blijkbaar opgege
ven.
Volgens een taxatie van de politie heb
ben ongeveer 25.000 mensen naar de Gaulle
geluisterd en ongeveer 20.000 naar de com
munisten.
De republikeinse delegatie is onder
leiding van Moh. Rum hedenmorgen
voor een eendaags bezoek naar Banka
vertrokken, nadat gedurende het week
einde informele besprekingen waren ge
houden met de Nederlandse delegatie.
Naar verluidt, zou voor de punten, welke
nog in bespreking waren, thans een in
formele overeenkomst zijn bereikt. Deze
punten omvatten het staken van het
vuren en tjjd en voorwaarden voor de
Rondetafel-Conferentie.
In haar vergadering van Maandag
ochtend heeft de B.F.O. een door elf
leden ingediende motie aangenomen,
waarin werd besloten om de vierde re
solutie van de tweede conferentie voor
Sumatra, welke in het bijzonder tot de
B.F.O. was gericht, te verwerpen, en
geen goedkeuring te hechten aan de be
zwaren, uitgedrukt in d'e andere resolu-
(Telefonisch van onze Londense correspondent)
LONDEN, 19 Juni Het vooraanstaand en gezaghebbend weekblad „The
Economist", dat reeds eerder blijk gaf van een helder en onbevooroordeeld
inzicht in de Nederlandse moeilijkheden in Indonesië, ging in het nummer
van Zaterdag nog een stap verder in een artikel getiteld Past And
Future in Indonesia, een artikel, dat de aandacht van geheel
Nederland en nog meer van geheel Groot-Brittannië verdient en dat de
verdienste bezit een zeer fel licht te werpen op de duistere rol. die Engeland
gespeeld heeft in de Indonesische kwestie sinds het einde van de oorlog.
Nadat het blad een overzicht heeft ge
geven van de Indonesische kwestie tegen
de achtergrond van de internationale
politiek, wijst het op de bittere gevoe
lens, welke in Nederland heersen t.o.v.
de rol, welke Engeland heeft gespeeld in
Indonesië en verklaart onomwonden, dat
het tijd wordt, dat Engeland rondborstig
zijn verantwoordelijkheid erkent voor
wat gebeurd is in Indonesië sinds 1945.
„Een ondoorgrondelijk mysterie om
ringt nog steeds de belangrijke beslis
singen. genomen door de Britten in 1945,
beslissingen, die de gehele volgende loop
der gebeurtenissen bepaalden," aldus het
blad. „Het besluit, Sukarno te behande
len niet als een vijand, maar als een
vriend en zijn „regering" te erkennen
als het de facto-gezag van Java, werd
genomen voordat ook nog maar een en
kele geallieerd soldaat ter plaatse een
voet aan land had gezet maar waar,
wanneer, hoe, waarop en op wiens ver
antwoordelijkheid, is nimmer publiek
gemaakt. Het druiste in tegën de oor
spronkelijke instructies van de stafchefs,
tegen verzekeringen, welke herhaaldelijk
gegeven waren aan de Hollanders en
tegen de grondbeginselen, welke de Ge
allieerden volgden in Europa, grondbe
ginselen, welke in geval van Kroaten,
Slowenen of Oekrainers niet toelieten,
dat men een nationalistische overtuiging
beschouwde als een rechtvaardiging voor
collaboratie met de vijand. De Hollan
ders werden niet geraadpleegd en namen
slechts kennis van deze herroeping van
Groot-Brittannië's voorafgaande beloften
uit een radiobericht van het Zuid-Oost-
Aziatisch Opperbevel. Sukarno zelf
hoorde voor het eerst over zijn geluk
kige vooruitzichten uit dezelfde bron.
Na te zijn begiftigd met de Japanse Orde
van de Heilige Schat, tweede klasse, re
gelde hij zijn zaken in de verwachting
bij de komst van de geallieerde troepen
gevangen genomen te zullen worden.
Maar, als practisch politicus was hij aan
stonds bereid het grootst mogelijk pro
fijt te trekken van het getuigschrift van
achtbaarheid, ,toen hem dit werd ver
leend op gezag van het triompherend
Brittannië en op kosten van de Hollan
ders.
Ongelukkigerwijze leidde het feit,
dat hij tijdens de eerste ph'asen van
zijn regering de minder gedisciplineer
de elementen onder zijn volgelingen
niet in bedwang kon houden, en het
feit, dat de Britten verzuimden het
Japanse leger verantwoordelijk te
stellen voor het behouden overhandi
gen van alle Nederlandse en Eurazia-
tisch burger-geïnterneerden, tot de
verschrikkelijke gruweldaden bedre
ven tegen de geïnterneerden door de
ongeregelde Indonesische troepen (ge
oefend door de Japanners) in de maan
den, volgende op het einde van de
oorlog.
Dit alles behoorde tot het verleden, en
men kan zeggen, dat men er beter aan
doet het te vergeten. Maar de Nederlan
ders hebben het niet vergeten en vinden
het air van zelfvoldane zelfgenoegzaam
heid, dat de Britse publieke opinie ge
woonlijk toont t.a.v. de gehele Indone
sische kwestie, ondraaglijk. Slechts, in
dien er van Britse zijde de bereidwillig
heid bestaat te erkennen, dat men ern
stige vergissingen begaan heeft in 1945
en enige spijt te uiten over een gedrag,
dat de geschiedenis niet kan beschrijven
als eervol, kan Brittannië verwachten,
dat de Hollanders er de spons over zul
len halen en opnieuw zullen beginnen
om in eendrachtige samenwerking de
beleidsproblemen zowel in Europa als in
Zuid-Oost-Azië te behandelen."
Dit bijna sensationeel-openhartig arti
kel over de in Engeland zo zorgvuldig
doodgezwegen Britse schuld t.o.v. Hol
land eindigt als volgt: „De ogen van de
wereld zullen gevestigd zijn op de
Ronde-Tafelconferentie, welke weldra in
Den Haag gehouden zal worden Er be
staat een gevaar, dat de bemoeienis van
derden meer kwaad dan goed zou kun
nen doen; maar het zal een nuttig ge
baar zijn, indien van bevriende zijde aan
beide partijen duidelijk wordt gemaakt,
hoe dringend door alle minnaars van een
vreedzame wereld wordt gehoopt, dat
een vernieuwd Indonesië zal ontstaan,
zonder benadeling van de rechtmatige
belangen van Nederland in een gebied,
waar Nederlandse ondernemingslust en
Nederlands bestuur het grote historische
werk hebben verricht van het scheppen
van één staat uit de vele koninkrijken
en stammen, die eens verspreid lagen
van Sumatra tot Nieuw-Guinea."
Het ligt voor de hand, dat het open
hartige artikel, waaruit de voorafgaande
passages zijn overgenomen, enig opzien
zal wekken in ons land. Het is zelfs te
hopen, dat de Engelsen, wier zelfgenoeg
zaamheid in dezen terecht door The Eco
nomist wordt gehekeld, in dit artikel een
aanleiding zullen vinden de daarin ge
geven wijze raad op te volgen.
lies der tweede conferentie voor Suma
tra met betrekking tot het accoord van
Royen-Rum.
In het eerste gedeelte van de vergade
ring, dat werd voorgezeten door Anak
Agung, behandelde de vergadering de
samenstelling van de delegatie der
B.F.O. bij de besprekingen tusssen Ne
derland en de Republiek. Voor Java en
Madura werden hiervoor aangewezen de
heren Djumbana van Pasundan en
Ateng van Oost-Java, voor Oost-Indo-
nesië Anak Agung en voor Borneo Sul
tan Hamid. De aanwijzing van afgevaar
digden voor Sumatra werd door de ge
delegeerden van Sumatra aangehouden.
Terwijl politie-agenten met stalen
helmen op in de straten van Parijs pa
trouilleerden uit voorzorg tegen moge
lijke relletjes tussen communisten en
rechtsen, sprak generaal De Gaulle dui
zenden zijner volgelingen toe.
De aanleiding voor deze demonstra
tie was het feit. dat de Avenne d'Or
léans omgedoopt in Avenue Général
Philippe Leclerc.
Vyf jaar geleden was de pantser
divisie van Leclerc langs deze straat
opgerukt om de stad te bevrijden.
Gisteren was de negende verjaardag
van de historische oproep van generaal
De Gaulle: Frankrijk heeft een slag
verloren, maar niet de oorlog.
De Gaulle zei, dat Parijs de 18e Juni
gekozen had om generaal Leclerc te
eren, omdat zijn glorie parallel loopt
met die datum.
Te zelfder tijd protesteerden commu
nisten.
Nadat De Gau'lle gesproken had, ver
spreidden zijn vottgelingen zich orde
lijk. Zij hadden hun plan om door de
straten van Parijs te demonstreren,
blijkbaar opgegeven.
Volgens een taxatie van de politie
hebben ongeveer 25.000 mensen naar
De Gaulle geluisterd en ongeveer 20.000
naar de communisten
Zaterdagmiddag omstreeks vijf uur
werden de passagiers op het station
Amersfoort opgeschrikt door een hevige
knal. Het bleek dat een postzak, ge
legen op een electrisch wagentje, dat
de post naar een trein, welke in de
richting Apeldoorn zou vertrekken, zou
brengen, geëxplodeerd en verbrand was.
Persoonlijke ongelukken deden zich niet
voor en de materiële schade beperkte
zich tot een viertal postzakken, die door
de beginnende brand grotendeels wer-
ten vernietigd.
De zak, waarin het projectiel zich
moet hebben bevonden was bestemd
voor Groningen of Winschoten en kwam
uit de richting Amsterdam.
Het onderzoek, dat de Amersfoortse
politie onmiddellijk heeft ingesteld naar
de oorzaak van de explosie is thans zo
ver gevorderd, dat vrijwel met zekerheid
kan worden gezegd dat van een bom
geen esprake is geweest. Vermoedelijk
werd' in postpakketten een licht brand
bare vloeistof of iets dergelijks ver
voerd en is door het schokken tijdens
het vervoer op het wagentje de verpak
king mogelijk een fles gebroken.
De minister van Buitenlandse Zaken
mr. D. U. Stikker heeft in de Luxem
burgse hoofdstad uit handen van zijn
ambtgenoot de heer Bech op 17 Juni
het Grootkruis van de orde van de
Eikenkroon ontvangen.
Geen mans kan zich tegen het kwade
verzetten, als hij niet geleerd heeft I
het goede te doen. J
