PRINS BERNHARD ONTVANGT
DE TROEPEN
s
Politie hoort bij Justitie
MET DE „WUE BLICK" DE AMAZONE OP
HET GEZEGEND
GESLACHT
Wij zijn trots op jullie
r
Wij luisteren naar
mmmM
Monument onthuld te Grubbenvorst
Vijftig Rotterdammers
stortten in Rijnaak
Jaarvergadering
van de B.T.A.
VERWARMINGS- en HULPMONTEURS
Nederlandse schipper wil met een zelf
gebouwd fregat de Oceaan over
Zo is 't ook wel goed
Henri Dunant" nu
Werkelijk de lucht in
Helden geëerd van
de „De Ruyter"
Commissie oorlogspleeg
kinderen wordt opgeheven
k
.J
De klok zal niet teruggezet worden
Filosofie en ontembare
zeillust
MAANDAG 20 JUNI 1949
PAGINA 3
„WATERMAN" IN ONS LAND
ff
ff
Ving.
Monument voor gevallen
ambtenaren onthuld
Intermezzo van een
„sterrentocht"
SOLDATEN VAN DE „WATERMAN",
Korsten van 1848
STAATSRAAD VAN ANGEREN
Roman door
G. ASTER O.f.m. Cap.
ZEVEN LEEUWTJES GEBOREN
Bij circus Jos Mullens
Z, K. H. Prins Bernhard en H. K. H..
Prinses Beatrix waren sistermorgen op
de Lloydkade te Rotterdam by de ont
scheping van het trocpentransportschip
„De Waterman", dat 1640 militairen naar
huis bracht. Dit bezoek veroorzaakte
groot enthousiasme. Prins Bernhard en
minister Schokking hielden hartelijke
toespraken.
In een korte toespraak zeide de Prins:
„Namens H. M. de Koningin en namens
mijn gezin mijn oudste is meegeko
men heet ik jullie hartelijk welkom."
Z. K. H. herinnerde er aan, dat destijds
bij het tekenen van de verbancacte nie-
mend van de manschappen heeft kun
nen dromen, wat er allemaal zou ge
beuren. Wat zij hebben gedaan is in de
ogen van de gehele wereld iets bijzon
ders geweest. Van hen is het alleruiter
ste gevraagd. „Jullie hebt getoond' je te
kunnen geven op een voorbeeldige wij
ze, zo voorbeeldig, dat wij kunnen zeg
gen: wij zijn trots op jullie. Er zijn er
velen, die niet weten wat je hebt ge
daan, maar je familie en degenen die
thuis waren, ook mijn familie ver
volgde Z. K. H. wij weten het wel.
Draag het uit en stel het als voorbeeld
voor geheel Nederland'. „Ik wens jullie
toe, dat je even flink bent in je toe
komstig leven in Nederland. Ik wens je
tevens een vlotte demobilisatie." Prins
Bernhard herdacht vervolgens met
enige tijd stilte degenen, die niet meer
naar huis hebben kunnen komen en
eindigde dan met een driewerf hoera op
H. M. de Koningin.
Vervolgens kwam de minister van
Oorlog en Marine, mr. F. W. Schokking,
aan het woord. Allereerst zeide hij een
hartelijk woord van dank namens de
Prins Bernhard en zijn oudste dpchter,
Prinses Beatrix, verlaten de „Waterman"
aan de Lloydkade te Rotterdam, nadat
zij aan boord de terugkerende militairen
hadden begroet. Achter de Prinses
minister Schokking.
Prinses Beatrix had de grootste aan
dacht voor de enthousiaste terugge
keerde soldaten. Ze babbelde vrolijk
met hen en zei tegen een der jon
gens: „Wat hebt u een raar petje op".
Dat petje was een Japanse muts met
een klep, die kennelijk als trofee was
meegenomen. „Hoogheid, als ik ge
weten had, dat u kwam, zou ik be
slist mijn veldmuts uit mijn bagage
hebben gehaald", zei de soldaat. Prins
Bernhard trok eens aan de klep van
het rare petje en zei lachend: „Zo
is het ook wel goed".
regering, niet het minst ook tot het oor-
logsvrijwilligersbataljon dat terugkeert.
Spr. heeft de hoogleraren aan de uni
versiteiten verzocht de terugkerenden
bij hun studie in het bijzonder te hel
pen.
Prins Brnhard en Prinses Beatrix
hadden zich eerst aan boord begeven.
Later begaven zij zich tussen de jongens
in de grote loods, waar allen zich moes
ten m'elden en de gewone bescheiden en
pakketjes kregen uitgereikt.
Wij vernamen nog, dat een van de
soldaten uit Voorburg een Indonesisch
jochie heeft meegebracht. Hij had het
twee jaar geleden meer door dan levend
langs de weg gevonden, heeft het opge
voed. maar wilde het niet achterlaten.
Handig wist hij het aan boord te smok
kelen en eerst in volle zee kwam het te
voorschijn. Men doopte hem Nico. De
rivierpolitie, die nauwlettend moet toe
zien op paspoorten, heeft het kind, van
wie niemand weet hoe het heet en wie
zijn ouders zijn. toegelaten, toen de sol
daat verzekerde, dat hij het wilde op
voeden. Men zal alleen de gemeente
Voorburg er van in kennis stellen, dat
er een inwoner is bijgekomen.
Zaterdagmiddag werd te Grubben-
Vorst in aanwezigheid van verschillende
autoriteiten uit binnen- en buitenland
en van vrijwel de gehele bevolking van
het dorp, een oorlogsmonument ont
huld ter nagedachtenis aan de verzets
strijder pastoor H. Vullinghs en acht
tien geallieerde en Nederlandse solda
ten en inwoners van Grubbenvorst, die
in de strijd om de bevrijding, in de
Meidagen van 1940 of in het onder
grondse verzet om het leven waren
gekomen.
Vele onderduikers van elders, die in
Grubbenvorst tijdens de oorlog gast
vrijheid vonden, waren eveneens naar
deze plechtigheid gekomen. Afgevaar
digden van alle plaatselijke verenigingen
hadden zich met hun vaandels op het
Pastoor Vullinghsplein opgesteld, toen
deken Debye van Horst de onthullings
plechtigheid verrichtte. Een groep mili-
airen uit het garnizoen te Venlo betrok
de erewacht.
Nadat de Grubbenvorster harmonie
het Wilhelmus had gespeeld, sprak
deken Debye een herdenkingsrede uit,
daarin hij in het bijzonder pastoor Vul
linghs als priester schetste. De voorzit
ter van het comité, dat zich voor de
totstandkoming van dit monument be
ijverd heeft, de heer E. Dorse, droeg het
tnonument vervolgens officieel aan het
gemeentebestuur over. Burgemeester
Gielen hield een korte toespraak en
(Van onze redacteur)
Op Hemelvaartsdag organiseerde de
Nationale Padvindersraad in het Nij-
hieegs Goffertstadion een grootse lucht
vaart- en verkennersfeest, teneinde
gelden bijeen te zamelen voor het eerste
internationale kamp voor gebrekkige
Verkenners „Agoon" dat op het Gouds-
hergterrein in Lunteren gehouden zal
Voorden. Het regende die Hemelvaarts
dag pijpestelen en de grootste, met wa
terstofgas-gevulde, ballon van de wereld,
de „Henri Dunant", sloeg tijdens het
Volpompen uit zijn ankers en verdween
bonder bemanning in de wolken. Giste
ren heeft men dat feest nog eens over
Sedaan en thans telde „De Goffert" een
*5.000 toeschouwers, die er getuige van
Veerden, dat de Henri Dunant ditmaal
donder ongelukken met zijn drie passa
giers, de heer en mevr. Boesman en de
heer Klootwijk, de lucht in ging.
Dat was aan het einde van een inte
ressante en amusante middag. Op het
J&'oene grastapijt en op de sintelbaan
daaromheen voltrok zich voor de tien
duizenden toeschouwers een bont spel,
waarmede de in de Verkennersbeweging
Reorganiseerde Nijmeegse jeugd het tal-
j'ike publiek onderhield, terwijl de bal-
werd gevuld.
Amusant was de wedstrijd voor wel-
hdh op autopeds, waaruit gids Petér als
"Verwinnaar tevoorschijn trad. Met
,.°lksdansen en vaardigheidsdemonstra-
v,fis op alle gebied, een gecostumeerde
„°atbai wedstrijd met een heuse ballon,
eindigde toen deze ballon uit elkaar
Prong en op een brancard werd weg-
vf?ragen, werd de resterende tijd ge-
jJ'm. Onder het spelen van het Wilhel-
door de Padvindersband uit Arn-
koos de „Henri Dunant" waardig
h luchtruim en verdween in Zuidelijke
0h~ank zij de effectvolle reclame, die de
Sm napte ballon op Hemelvaartsdag on-
jttyjjfeid heeft gemaakt, werd dit Ver-
kersfeest e®11 groot succes.
legde namens de gemeente een krans
aan de voet van het monument neer.
Vervolgens legde de Franse consul-
generaal Bouchet een krans en terwijl
de Franse vlag gehesen werd en de
Marseillaise werd gespeeld, deed de con
sul-generaal voorlezing van het besluit
der Franse regering, waarbij pastoor
Vullinghs wegens zijn uitstekende ver
diensten inzake het onderbrengen van
uit Duitsland gevluchte krijgsgevange
nen en wegens zijn verdere verdienste,
waardoor zijn naam tot in de gevan
genkampen bekend werd, het ridder
kruis van het Legioen van Eer en het
Oorlogskruis met de palmen werd ver
leend. De versierselen van deze onder
scheidingen werden door de consul-ge
neraal op de borst gespeld van prof.
Vullinghs leraar aan het Bisschoppelijk
College te Weert, een broer van de in
Bergen-Belsen omgekomen pastoor Vul
linghs. Hierna volgde een kranslegging
door group-captain J. Heber Percy, mi
litair luchtvaartattaché van Engeland.
De plechtigheid werd besloten met
een bloemenhulde door de kinderen, het
zingen van een kinderkoor en de „Last
Post."
Vrijdagmiddag is in de grote verga
derzaal van het ministerie van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen een
monument onthuld ter nagedachtenis
van de in de oorlog gevallen ambtena
ren van dit departement.
Het heeft Z. H. de Paus behaagd de onder
scheiding „Pro Ecclesia et Pontifice" te ver
lenen aan Philippus Renjaan, Goeroe-Cate
chist te Langgoer. Dit is de eerste keer, dat
een der ingezetenen van het Vicariaat van
Nederlands Nieuw-Guinea deze eer wordt
waardig gekeurd.
Vijftig Rotterdammers arriveerden
Zondagmorgen met de raderboot de
„Maasnimf" aan een der aanlegsteigers
te Culemborg, waar reeds een Rijnaak
gemeerd lag. Zij zouden zich in de Be
tuwe aan de kersen te goed gaan doen.
De raderboot meerde terzijde van deze
Rijnaak en de passagiers moesten via dit
schip aan land stappen. De losliggende
schotten bleken echter niet bestand te
gen het gewicht der vijftig Rotterdam
mers, die op een gegeven ogenblik ge
lijktijdig op de Rijnaak stonden. Krakend
brak het dek en de Rotterdammers
stortten in het ruim. Dr. J. Wachters uit
Culemborg was zo spoedig ter plaatse,
dat hij de onthutste Rotterdammers nog
over elkander krioelend in het ruim van
de Rijnaak aantrof. Het ongeval bleek
echter wonderbaarlijk goed te zijn af
gelopen. Slechts één hunner bleek een
flinke beenwonde te hebben opgelopen,
anderen kwamen er met schaafwonden
en een paar builen af. De overigen, na
van de schrik te zijn bekomen, zetten
hun uitstapje naar de kersenboomgaar
den voort, waar zij het leed spoedig
waren vergeten. Om zes uur vertrokken
zij weer naar Rotterdam.
27 Februari 1942, aan het einde van een
fatale dag in de historie van, onze Ko
ninklijke Marine, waren er nog twee Ne
derlandse schepen overgebleven van de
strijdmacht, waarmede men in de Java-
Zee trachtte de Japanse vloedgolf te ke
ren: Hr. Ms. kruiser „De Ruyter", het
vlaggeschlp van schout bij nacht Door
man, en Hr. Ms. kruiser „Java". Beide
oorlogsbodems streden een hopeloze strijd
en werden kort voor middernacht, vrijwel
tegelijk, door vijandelijke torpedo's ge
troffen. Er brak brand uit en spoedig zon
ken de oorlogsbodems.
Thans zijn voor de helden van het vlagge-
schip „De Ruyter" negen onderscheidingen
afgekondigd, waarvan zeven posthuum.
Wijlen kapit.-luit. ter Zee E. E. B. La-
comblé, is benoemd tot ridder nylitaire Wil
lemsorde der 4e klasse.
De „Bronzen Leeuw" is posthuum verleend
aan luit. ter Zee der eerste klasse A. P. L.
de Gelder en aan luit. ter Zee van de tech
nische dienst der le klasse A. A. M. van
Rijsbergen.
Voorts is het „Bronzen Kruis" posthuum
aan de officier van gezondheid der eerste
klasse P. S. Walma van der Molen ver
leend, alsmede posthuum aan de officier
van de Marine Stoomvaart Dienst der twee
de klasse A. Jansen, majoor-telegrafist P.
J. Zegers, de milicien matroos ziekenver
pleger A. M. Moorman, de kwartiermeester
M. Kempeners en bij leven aan de korpo
raal- (thans sergeant-) machinist D. de
Koster.
Aan het Voorlopige Verslag van de
vaste commissie voor privaat- en straf
recht uit de Tweede Kamer, in wier
handen het wetsontwerp tot afschaffing
van het Besluit Oorlogspleegkinderen is
gesteld, is het volgende ontleend:
Met de regering is de vaste commissie
van oordeel, dat de tijd gekomen is om
de commissie voor oorlogspleegkinderen
op te heffen. Haar taak is inderdaad zóó
ver volbracht, dat hetgeen nog rest aan
een ander orgaan kan worden overge
dragen. Het ligt voor de hand, hiervoor
de Voogdijraad te Amsterdam aan te
wijzen.
Ook de vaste commissie heeft waar
dering voor hetgeen de commissie voor
oorlogspleegkinderen onder zeer moei
lijke omstandigheden heeft verricht. Zij
betreurt niettemin in hoge mate, dat het
niet mogelijk is gebleken, de menings
verschillen in de boez'em der commissie
voor oorlogspleegkinderen te overbrug
gen. In feite toch is de taak de laatste
tijd verricht door een soort van romp
commissie.
Men zou het op prijs stellen van de
minister nadere inlichtingen te mogen
ontvangen over het conflict in de com
missie voor oorlogspleegkinderen.
San Schippers met zijn vrouw en
zoontje, die de reis over de Oceaan
mee zullen maken.
iCOt MAITIM TOONM* »rycxyj
16. Intussen woedde de strijd op het wildpad nog in onverminderde mate voort.
Meer en meer werden Halsa en Berka weggedrongen uit de huurt van Ericdie nog
steed bewegingloos op de grond lag. Baldon's bedoeling was overduidelijk. Zodra
hij er kans toe zag, zou hij de weerloze koning Eric doden. Dan zou hij van zrjn
grootste vijand verlost zijn. Wie zou hem, de machtige Baldon, een der beste zwaard
vechters die het Noormannenvolk ooit gekend haddan nog een strobreed in de
wea durven leggen
Met een schok realiseerde Berka zich de wanhopige toestand en met hernieuwde
moed viel hij op de vijand aan. Doch dit werd zijn ongeluk. Een lichtflits van fel
zonlicht blonk op glad staalZo was het einde van een trouw en dapper
volgeling van Eric.
Halsa kreeg het nu extra zwaar te verduren. Met de moed der wanhoop verdedigde
hij zich, maar van alle kanten tegelijk schoten de vijanden op hem toe. Snel deinsde
hij terug en dit betekende zijn behoud. Want door deze beweging ontweek hij op
een haar een oyl, die eensklaps uit het struikgewas kwam aansnorren. Onmiddellijk
daarop floot een tweede pijl door de lucht en met een kreet stortte een van Baldon't
mannen op de grond. Gedurende een moment stonden de overgeblevenen als aan
de grond vastgenageld; een gemeenschappelijk gevaar bedreigde hen en een ogenblik
vergaten zij hun onderlinge vijandschap.
Plotseling stormden drie bronskleurige, gespierde krijgers uit het struikgewas t€
voorschijn en een nieuwe strijd ontbrandde. Nimmer nog hadden de Noormannen
tegenover dergelijke ontembare, woeste strijders gestaan. Baldon keek snel om zich
heen. Achter Halsa's rug om gaf hij zijn mannen een teken en in een oogwenk was
hij met zijn mannen in het dichte struikgewas verdwenen. Op hetzelfde ogenblik
dat Halsa bemerkte op wat voor lafhartige wijze zijn landgenoten hem in de steek
hadden gelaten, trof hem een zware slag op zijn hoofd. Alles werd zwart voor zijn
ogen en langzaam zakte hij in elkaar.
Tijdens het afgelopen week-end heeft
de bond van middelbare en hogere
technische ambtenaren (B.T.A.) ter ge
legenheid van zijn 30-jarig bestaan in
hotel Kurhaus te Scheveningen de jaar
lijkse algemene vergadering gehouden.
In zijn openingswoord zeide de bonds
voorzitter, de heer H. L. Engberts, dat
de B.T.A. zich heeft ontwikkeld tot een
krachtige organisatie, tot de grootste
organisatie voor de middelbare en hogere
technici in overheids- en in semi-over-
heidsdienst.
De heer J. A. Sorel, oud algemeen
secretaris van de B. T. A., thans secre
taris van het Nederlands instituut van
middelbare en hogere technici, hield een
lezing over „De noodzakelijkheid van
een versnelde industrialisatie en de pro
blemen, die daarbij moeten worden
overwonnen".
De heer E. W. de Jong, voorzitter
van het Nederlands instituut van mid
delbare en hogere technici, gaf vervol
gens een overzicht van de belangrijkste
werkzaamheden van dit instituut
Vervolgens deed de heer mr. Plomp,
secretaris van het ambtenarencentrum,
enige mededelingen omtrent de belang
rijkste werkzaamheden van deze orga
nisatie. Met een oproep pal te staan voor
het handhaven van democratische rech
ten en vrijheid van organisatie, besloot
spreker zijn betoog.
MAANDAG
HILVERSUM II, 415 m. - Na 18 uur
ook 245 en 1875 m. - 18.15 sport, 18.30
gram., 19.00 nieuws, 19.15 leeslamp, 19.30
causerie, 19.45 kwartet, 20.00 nieuws,
20.05 proloog, 20.15 orkest. 21.00 causerie,
21.20 zang en vleugel, 21.50 orgel, 22.15
kwartet. 22.45 Avondoverdenking, 23.00
nieuws, 23.15 operette.
HILVERSUM I, 301 m. - 18.00 nieuws,
18.15 sport, 18.30 strijdkr., 19.00 Film
krant, 19.30 causerie, 19.45 regeringsuitz.,
20.00 nieuws. 20.05 zoeklicht, 20.15 ork„
22.15 gram., 23.00 nieuws. 23.15 gram.
DINSDAG
HILVERSUM II. 415 m. - Vóór 10 uur
ook 245 m. - 7.00 niéuws. 7.15 concert.
7.45 Morgengebed, 8.0Ó nieuws, 8.15 pluk
de dag. 9.05 Lichtbaken, 9.30 waterstan-
den. 9.35 zang. 10.00 kleuters, 10.15 ork.,
10.40 schoolradio, 11.00 gram., 11.30 cau
serie, 11.40 concert, 12.00 Angelus, 12.03
viool en piano, 12.30 mededelingen, 12.33
lunchconcert, 12.55 Zonnewijzer. 13.00
nieuws, 13.20 lunchconcert, 13.40 zang,
14.00 kwartet. 14.30 onder ons, 15.00
schoolradio, 15.50 gram., 16.00 zieken,
16.30 Ziekenlof, 17.00 jeugd, 17.15 Wig
wam, 17.45 sextet.
HILVERSUM I, 301 m. - 7.00 nieuws,
7.15 gymn., 7.30 orkest, 7.50 Dagopening,
8.00 nieuws, 8.15 varia, 8.55 vrouw, 9.00
orkest, 9.30 Aubade, 10.00 Morgenwij
ding, 10.15 arbeidsvitaminen, 10.50 kleu
ters. 11.00 R.V.U., 11.30 zieken, 12.00 ork..
12.30 mededelingen, 12.33 platteland, 12.40
piano, 13.00 nieuws. 13.15 orkest, 13.45
gram., 14.00 causerie, 14.30 operette,
16.25 Smetana, 16.40 jeugd, 17.00 koor,
17.30 sport, 17.45 Rijk overzee.
Centrale Verwarming en Ventilatie
Aanmelden persoonlijk of schriftelijk Herengracht 408 te Amsterdam.
(Van onze Haagse redacteur)
De politie heeft in de oorlogsjaren ge
leden onder een allerfuneste belangstel
ling van de bezetter. Voor velen harer
dienaren nit die tijd past grote eerbied,
maar toch is het apparaat als geheel er
niet zonder deuken en butsen afgeko
men.
Na een principiële omschrijving van
de begrippen „rechtsstaat" en „politie
staat" vormde dit een van de uitgangs
punten in het betoog van Staatsraad mr.
dr. J. R. M. van Angeren, die jl. Zater
dag te den Haag in een vergadering van
het „Genootschap voor de Rechtsstaat"
een inleiding hield over 't p.olitievraag-
stuk.
Na de bevrijding is men op menig ter
rein aan het vernieuwen gegaan, maar
op dit terrein, aldus mr. Van Angeren,
dienen geen bakens verzet te worden.
(Van onze verslaggever)
San Schippers is een schipper by de
gratie Gods. Toen hij tien jaar was, had
hij al eigenhandig een kano vervaardigd.
Een kano van zulk een summiere om
vang overigens dat hij er nauwelijks in
kon. En een jaar later pnilde hij er in
derdaad uit. Wat niet wegneemt, dat hij,
vóór het zover was, met zijn gering vaar
tuigje al een tocht op de Zuiderzee had
gemaakt. Het was omstreeks die tijd
dat hij zichzelf bezwoer eens de beschik
king te hebben over een écht zeilschip.
En nu is het zover. In 1943 begon San
in Kortenhoef aan de bouw van een
groots opgezet fregat, balk voor balk en
lat voor lat timmerde hy aan zyn lang-
gekoesterde illusie, tot z|j in 1947 tast
bare werkelijkheid was
Het werd een impösante tweemaster
met vier zeilen: een posthume „Vlie
gende Hollander". San doopte hem
zeer terecht de „Wije Bliek"; want
over een maand gaat hij met het strui
se vaartuig een uitgestrekte reis ma
ken. Naar de Middellandse Zee, de
Oceaan over en de Amazone op.
Wat hem drijft tot zulk een omvang
rijke in-vochtige onderneming? Wel, op
de eerste plaats zijn ontembare zeildrift
natuurlijk. Maar daar is toch nog iets an
ders. „Ik heb 'n filosofisch karakter", zei
San Schippers verklarend tegen ons,
toen wij Zaterdag mét hem een proef
tocht met de „Wije Bliek" op het IJs-
selmeer maakten. En omdat wij dat niet
direct helemaal begrepen voegde hij er
aan toe: „Ik zóek iets". Niet dat San
dat iets op zijn reis denkt te vinden,
maar toch wel iets van iets. In elk ge
val wil hij iets ontlopen: de moderne be
schaving. Alhoewel daar weer tegen
over staat dat hij beslist niet droomt
van een Zuidzee-cultuur-met-rieten-rok-
jes. Enfin, het is alles nogal nevelig en
gecompliceerd; nogal „filosofisch" kort
om.
Nee, San Schippers gaat niet alleen.
Hij moet natuurlijk een goede „crew"
hebben; een man of zes, denkt hij. En
dat baart hem vele zorgen. Want die
trip over de Oceaan duurt drie maan
den en als je dan geen „homogene
ploeg" hebt, dan hou je het nooit uit
Zó filosofisch is San niet, of dót be
grijpt hy wel.
Het dagelijkse brood is zelfs op de
„Wije Bliek" van belang.
Maar behalve San en de crew, maten ook
zijn vrouw en zijn beide zoontjes, San Jr.
en Sjoerd. de veeleisende reis mee.
Mevrouw Schippers is eigenlijk zangeres.
Zij was nét twee jaar op het Conservato
rium toen zij San ontmoette, en op staande
voet veranderde „haar hele leven". Goed.
Mevrouw Schippers gaat dus ook mee. Maar
zij stelde destijds beslist de eis dat haar
aan boord een piano ter beschikking zou
staan. En toen het klavier niet in het ruim
bleek te passen, vond San een heel filo
sofische oplossing. Hij zaagde eenvoudig een
niet integrerend bestanddele van het instru
ment af. En mevrouw Schippers heeft haar
muziek. Geen wonder dat zij „in alles op
haar man vertrouwt".
Ook San Jr. heeft veel fiducie in de
reis. Hij is een kwikzilverig manneke,
dat steeds maar weer, terecht of ten on
rechte, aan een van de vele touwen en
touwtjes, die een zeilschip van enig for
maat zo ingewikkeld maken, trekt; en dat
tijdens het „gijpen" plotseling tot ieders
ontsteltenis boven op een giek blijkt te
zitten. En ook zijn jongere broertje,
Sjoerd, dartelt onbekommerd over zijn
pappie's schip.
Wij zijn Zaterdagmiddag al laverend, té
gen de wind in, van het IJsselmeer de
Oranje-sluizen binnengevaren: een slag
rechts, een slag links. En wij konden er
niet aan denken hoe iemand tegen de wind
in de Oceaan zou oversteken.
Nee, wij zijn beslist niet filosofisch.
21
Doch steeds meer ging hy twijfelen
of hij wel goed handelde en de twijfel
groeide tot zekerheid dat het niet zo
was. Het bracht hem echter niet tot
omkeer. Nog wildere gedachten grepen
hem aan. Als hij in het stoffelijke din
gen gedaan had, waartoe niemand in
staat was, zou hij ook in het geestelijke
onoverkomelijke moeilijkheden kunnen
oplossen.
Hy begon met op een Zondag de
waardigsten der familie by elkaar to
roepen. Hij maakte er een officiële ver
gadering van. Met zijn zessen zaten zij
om een tafel, met Willem middenin en
toen hij voor de eerste keer sprak, ging
hy staan.
Zulke daden gaven hem op zijn om
geving een overwicht. Wanneer de boe
ren bij elkaar kwamen om iets te be
spreken gingen zij rond het vuur zit
ten. Zij praatten over het wéér en het
vee, de gebeurtenissen der laatste dagen
en kwamen geleidelijk aan wel op hun
onderwerp.
Willem deed het veel zakelijker. Hy
begon aanstonds en zette alles duide
lijk uiteen. De laatste tien jaar was de
landbouw veel verbeterd. Er werden
behoorlijke prijzen gemaakt en het
was er lichter mee geworden. Soms had
het echter wel eens geleken of men te
veel in de boerderij op ging en daar al
zijn aandacht aan wijdde. Ook Willem
had dat wel eens moeten horen als een
persoonlijk verwijt.
Hij had echter doorgezet, omdat ny
meende, dat het eerste noodzakelijk was
een goed bedrijf op te bouwen, dat re
delijke resultaten opleverde. Thans kon
men zeggen, dat dit bereikt was. Men
was niet achterlijk meer. Men ging met
zyn tijd mee. Nu kon er ook aandacht
gewijd worden aan het andere.
Net zo min als met de boerderij, kon
men met de geestelijke roeping der fa
milie zomaar te goeder trouw op de
oude voet doorgaan. Ook daar moest me
thode en samenwerking in komen, wilde
het succes hebben. Daarom had hij deze
mensen bijeen geroepen, om te beraad
slagen op welke wijze men zich in deze
tyd van zijn geestelyke taak zou kwij
ten.
Er werd niet veel gezegd op dit m-
leidingswoord van Willem Gerrits. Qnge-
twyfeld was men er blij mee, dat Wil
lem ten lange leste ook aan het andere
aandacht wijdde, maar niemand begreep,
waarom over een zo duidelijk punt als
het onderhavige beraadslaagd moest
worden en met welk recht zij konden
meespreken over dingen, die de leider
der familie alleen aangingen. Bovendien
was het iets wat menselyke bemoeiing
ten enenmale ontging. Priesterroeping
was een zaak van God, die men aan zijn
genade moest overlaten. Men kon er al
leen voor bidden.
Daarom kwam na enige tijd Willem
zelf met een voorstel. Hy had dit na
tuurlijk reeds van te voren in zyn
hoofd en geen ander dan dit zou er uit
gevoerd worden, maar Willem had, om
begrijpelijke redenen, er belang bij, dat
de voornaamste leden van de familie er
van in kennis gesteld waren, alvorens
hij met de verwezenlyking begon.
Tot nu toe had men alle inkomsten
uit het bezit van Steven Gerrits in een
grote pot gedaan en er uit genomen, wat
men nodig had, tot het op was. Dat was
onoverzichtelijk. Willem wilde een lijst
hebben van alle jongens, die voor pries
ter studeerden. Zij zouden door hem op
gezocht worden en aangespoord hun
taak goed te vervullen. Daarna maakte
hij een raming van de inkomsten van
het komende jaar, deelde dit door het
aantal gegadigden en wist daarmee pre
cies hoeveel hij ieder had uit te keren.
Daarmee was voorkomen, dat de een
veel ontving en de ander weinig, naar
gelang er op een gegeven ogenblik aan
wezig was.
Ook zou het nodig zijn van de verschil
lende scholen een bewijs te vragen, dat
de betrokken jongen daar inderdaad in
priesteropleiding was en dat hij tot nu
toe aan de gestelde eisen voldeed.
Eveneens stelde Willem voor langs de
burgerlijke stand een officieel bewijs
aan te vragen, waaruit bleek, dat de
jongen inderdaad in rechte lijn van hun
gemeenschappelijke stamvtader voort
kwam. Zulks om eventuele fraude, ook
in de toekomst, te voorkomen.
.Verder stelde hy nog een aantal finan-
tiële manipulaties voor, waarvoor hij een
notaris te hulp wilde roepen, om alles
zo veilig mogelyk te stellen.
De genodigden ter vergadering had
den op dit alles niet veel te zeggen. Zij
wisten eigenlijk niet, waarvoor het alle
maal nodig was. Zy konden onder el
kaar wel uitmaken of iemand tot de fa
milie behoorde en het beheer was ook
zonder een notaris altijd goed gegaan.
Maar als Willem daar verandering in
nodig achtte, vonden zij het goed.
Wel bevreemdden zy er zich over, dat
zulk een verheven zaak zo zakelijk en
omzichtig behandeld werd. Maar nie
mand sprak daarover, voor hij bij Wil
lem weg was. Ieder voelde te goed, dat
hij niet naar hier geroepen was om een
plan te helpen opstellen en uit te wer
ken, maar enkel om het goed te keuren
en de voorzitter gelijk te geven. Hij had
een inwendige aarzeling bij Willem weg
te nemen, door minstens in schijn een
gedeelte van de verantwoordelijkheid op
zich te nemen, nu deze zich op geheel
vreemd terrein ging begeven.
Maar zyn voornaamste bedoeling be
reikte Willem met deze vergadering
niet. Hij wilde niet op de eerste plaats
zekerheid hebben of zijn handelwyze
goed was. Hij was resoluut genoeg om
dat zelf uit te maken. Maar het voort
durend wijzen op het verwaarlozen van
een gedeelte van zijn plicht, en wel het
voornaamste, had meer indruk op hem
gemaakt, dan hy uitwendig liet mer
ken. Ook op deze vergadering stelde hij
het voor, alsof hij het met opzet ge
daan had, omdat eerst de materiële din
gen verzorgd moesten worden. Maar
inwendig was hij tot de overtuiging ge
komen, dat hy iets in te halen had. Hij'
wilde openlijk belijden, dat hij het tot
nu toe mis gehad had en dat het in de
toekomst anders zou worden. En dat
gelukte hem niet. Want de mensen zei
den: „Die Willem blijft altyd hetzelf
de. Hy zit maar te rekenen, plannen te
maken en te zorgen. Hij wil het zo
goedkoop en veilig mogelijk hebben en
doet net of dat alleen van hem afhangt."
Eigenlijk was dat een grove veroor
deling.
Met dat al had Willem de eigenlijke
taak van stamhouder ter hand genomen.
Hij deed het met de hem eigen grondig
heid en voortvarendheid. Hij liet een gro
te kast in de voorkamer brengen, waar
in hy alle documenten kon opbergen.
Op gemeentehuis en pastorie verzocht
hij officiële bescheiden. Bij de jongens
thuis liet hij grote papieren invullen.
Van de scholen stuurde men hem ver
slagen over de vorderingen der jongens
en de algemene indruk, die men van
hen had. Op alles had Willem gere
kend. Al het mogelyke deed hij. Het
gewone boerenwerk had hij daarmee tot
bloei gebracht; op dezelfde wijze dacht
hij de mislukking der priesteropleiding
weg te nemen. Wat hij ter hand nam,
slaagde immer. Ook hier zou hij succes
hebben. De oude tegenstand zou gebro
ken worden. (Wordt vervolgd)
Misschien werden met de vroegere op
bouw van het politie-apparaat niet allo
idealen vervuld, maar die bouw zelf was
juist.
Het is een volkomen menselijk ver
langen van een roep om naar onafhan-
kelykheid te streven, maar voor de po
litie moet hieraan paal en perk gesteld
worden. De bedding om de politie goed
te leiden wordt bepaald door haar taak
in de wet, de zorgen voor openbare or
de, veiligheid en rust. Hierin ziet men
de verwantschap met de Justitie: er is
een doorlopende lijn. Het gaat niet
slechts om opsporing, doch ook om het
voorkomen van strafbare feiten thans
wil men echter de justitie terugdringen
tot het constateren en accepteren van
die feiten, doch dit betekent een bree-
ken met de eisen van het Wetboek van
Strafvordering.
De politie verricht slechts weinig vtat
niet met de Justitie samen hangt, bijv.
het regelen van optochten.
Met voorbeelden uit de geschiedenis
toonde spreker aan. dat ook historisch
bezien de politie afhankelyk en niet te
scheiden is van de Justitie. Ze heeft in
feite de macht de uitoefening der grond
rechten onmogelijk te maken en het
probleem is hoe de kracht van dit appa
raat te behouden, zonder dat het zelf
van die kracht misbruik kan maken. Het
antwoord luidt, dat de politie met en
voor de Justitie haar taak moet vervul
len en niet zelf mag uitmaken welke
haar taak moet vervullen en niet zelf
mag uitmaken welke haar bevoegdhe
den zijn.
Zo is historisch gegroeid het Rijkspo-
litiebesluit-1935 en destijds bestond er
geen meningsverschil tussen „Binnen
landse Zaken" en „Justitie" over deze
materie. In de bezettingstijd zyn er ech
ter andere opvattingen gegroeid en door
het Politiebesluit-1945 is naast de
Gemeentewet een geheel nieuwe rege
ling komen te staan.
Maar meent men, zo vroeg mr. Van
Angeren. dat de openbare orde gehand
haafd kan worden zonder toepassing
van het Wetboek van Strafvordering?
Het is onlogisch te stellen, dat de politie
als „bestuur" bij Binnenlandse Zaken
thuis hoort het ministerie van Justi
tie wordt hiermee weggedrongen van
zijn eigen terrein en de scheiding „op
sporen door de politie, straffen door de
Justitie" is niet vol te houden.
Van de zijde der burgemeesters wordt
de zaak echter juist omgekeerd: zy rich
ten zich tegen het gezag, dat de minis
ter van Justitie z«8i hebben verkregen.
De Tweede Kamer schijnt door de druk
te, die hierover gemaakt wordt ook van
het eigenlijke probleem te zijn afgeleid.
Er zijn echter twee politie-vraagstuk-
ken; dat van de „strijd" tussen de twee
departementen en dat van de burge
meester, die geen eigen apparaat tot hun
beschikking hebben. Wat het laatste be
treft wilde Staatsraad van Angeren de
klok niet terugdraaien. Voorheen werk
ten de verschillende „soorten" politie al
te vaak naast en langs elkaar; sa
menwerking is nodig en spreker ver
klaarde zich voorstander van een be
houd van de gemeentepolitie voor zeke
re categoriën van plaatsen. Maar de ver
langens van de burgemeester zijn langs
organisatorichse weg op te lossen en
niet door aan een fundamentele verde
ling te tornen.
De kwestie betekent meer dan een
twistje tussen twee departementen
een politie-apparaat onafhankelijk van
de Justitie is een gevaar.
Bij de discussie, welke op deze inlei
ding volgde, deelde prof. Langemeyer
nog mede, dat de onder zyn leiding
staande Staatscommissie op het ogen
blik niet zo zeer zoekt naar uitbreiding
van het aantal scherp omlijnde regels
voor de bezorgdheden van de politie als
wel naar wat men een algemene „fat
soensformule" zou kunnen noemen.
Bij het Nederlandse Circus Jos Mul
lens heeft zich het merkwaardige ver-
schynsel voorgedaan, dat in korte tyd
zeven leeuwtjes werden geboren. In de
nacht van 1 op 2 Juni werden op reis
van Coevorden naar Emmen twee
leeuwtjes geboren. Op Dinsdag 14 Juni
schonk een andere leeuwin te Heeren
veen aan drie jonge leeuwtjes het leven
en op Donderdag 16 Juni volgde nog de
nageboorte van twee leeuwinnetjes. De
drie op 16 Juni geboren leeuwtjes ont
vingen Friese namen. De bekende
Friese dichter Fedce Schurer werd peet
vader van een hunner, terwyl de andere
twee resp. naar de romancier Sjoerd
Leiker en naar de voetballer Abe Len
stra werden genoemd, zodat cus in de
toekomst een Fedde, een Sjoerd en een
Abe op de programma's der grote inter
nationale circussen zullen prijken. De
twee laatstgeboren leeuwinnetjes zullen
naar Friese hardrijdsters worden ge
noemd'. De vader van al dit kroost is de
enige leeuw van Europa, die het onder
leiding van zijn dompteur Mihel van
Been (Jefferson) tot koorddanser heeft
gebracht.
