Excommunicatie voor de leden van de
Tsjechoslo waakse „Katholieke Actie"
Weer verlies voor C.P.N.
Splitsing van Duitsland thans feitelijk
door de ministers erkend
Politie regelt receptie en schakelbord
van bisschoppelijk paleis
Raadsverkiezingen in drie gemeenten
Er zijn bananen
Laatste bon wordt thans
gehonoreerd
Besprekingen te elfder are verlengd
.Het weer.
Tol hoofd en hart
Talrijke arrestaties in
katholieke kringen
Bestuur Djocja na over
dracht semi-militair
VERKIEZINGSDIENST
„Groote Beer" vertrekt
Woensdag naar Indonesië
Minister staat geen
staatsomroep voor
Ongerief voor tram
reizigers
De explosie op station
van Amersfoort
Vrije prijzen toegestaan
DINSDAG 21 JUNI 1949
73ste JAARGANG No. 24491
Paleis nog geïsoleerd
Talrijke arrestaties
Inselkommandant in cassatie
Thans levenslang geëist
tegen Schermuly
Europese federalisten te
Driebergen bijeen
Nieuwe Haarlemsche Courant
Het bedrijfspensioenfonds
voor de landbouw
Arabieren willen intern.
Jeruzalem
RANTSOENWAARDE VAN
WORST MET PAARDE-
VLEES
Totaal-uitslag 26
gemeenten
Prinses Wilhelmina ere
voorzitster Stichting '40-'45
GROTE VIER BEËINDIGEN HUN CONFERENTIE
Erewijn of tea
Inhoud communiqué
Weer de Japanse kwestie
Geen ivaardezendingen
verloren
Voor schoorsteenvegen,
pasfoto's, bandenreparatie
Besprekingen te Frankfurt
over Ned. groentenexport
Acht jaar geëist tegen ex-hoofd
redacteur nat.-soc. bladen
Twee olifanten aangekomen
AANVARING OP HET
NOORDZEEKANAAL
23.000 Nederlander*
emigreerden
f25.000 op 15785
BukfcAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESTRAAT S HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45,tel.3990
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H ff M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: SU. Severirt.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-'
hoogte. Ingezonden mededelingen duobe!
tarief Omroepers Ié cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt rich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per wee*,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Het Vaticaan heeft gisteren de excommunicatie bevolen van alle leden van de
onlangs door de Tsjechoslowaakse regering georganiseerde „Katholieke Actie".
Tn het betrokken decreet, dat de Congregatie van het Heilig Officie heeft
uitgevaardigd, wordt o.tn. gezegd: „De tegenstanders van de Katholieke Kerk
in Tsjechoslowakije hebben een zogenaamde „Katholieke Actie" in het leven
geroepen, ten einde daardoor de katholieken in dat land aan te sporen de
Katholieke Kerk de rug toe te keren en de wettige kerkelijke overheid.onge
hoorzaam te worden. Een zodanige actie is des tè onrechtvaardiger, daar de
propagandisten er van er niet voor terugdeinzen vele personen met geweld
of bedrog er toe te brengen zich bij die actie aan te sluiten. Zij drijven het
zelfs zo ver op de openbaar gemaakte toetredingslijsten de namen van talrijke
geestelijken en andere personen te schrijven, die nooit hun instemming hebben
betuigd, doch integendeel hadden geweigerd.
te misbruiken, door de regering en de
„Katholiek Actie" aan te vallen.
De opmerkingen van de aartsbisschop
ontmoetten protest uit het midden der
aanwezige gelovigen, die zijn poging, de
godsdienstplechtigheid te misbruiken
voor politieke doeléinden, welke een te
gen de staat gericht karakter droegen,
veroordeelden".
„Om al die redenen keurt de Congre
gatie van het Heilig Officie, welker taak
het is 't geloof in de zedenleer ongerept
te bewaren, genoemde actie, waaraan de
bedrieglijke naam van „Katholieke Ac
tie" wordt gegeven, af en wordt deze als
schisma veroordeeld. Allen, geestelijken
en wereldlijken, die, bewust en vrijwil-
ligt, reeds toegetreden zijn, of in de toe
komst zullen toetreden tot die „Katho
lieke Actie", en in 't bijzonder de ont
werpers en de stichters er van, vallen
ipso facto onder de speciale vorm van
excommunicatie, die aan de Heilige
Stoel is voorbehouden."
In een gisteravond door de Tsjecho
slowaakse regering uitgegeven officiële
verklaring wordt de aartsbisschop van
Praag, Monseigneur Josef Beran, ervan
beschuldigd „te pogen misbruik te ma
ken van godsdienstige plechtigheden,
teneinde de regering aan te vallen".
In de verklaring wordt gezegd: „Tij
dens de op 19 dezer in de Sint Vitus-
kathedraal gehouden sacraments-wij-
dingsceremonieën heeft aartsbisschop Be
ran gepoogd de godsdienstplechtigheid
Gisteren scheen aartsbisschop Beran
opnieuw in zijn door de politie bewaakt
paleis in afzondering te zijn gegaan.
Er waren aanwijzingen dat de politie
bewaking van het paleis verscherpt is.
Pogingen van mensen om in audiëntie
tot Mgr. Beran toegelaten te worden
werden afgewezen door de veiligheids
politie die toezicht op de receptie-afde
ling en het schakelbord van het paleis
houdt.
Op een poging om met de particuliere
secretaris van Mgr. Beran telefonisch in
contact te komen werd ge
antwoord dat „zij geen telefoongesprek
ken of bezoekers ontvangen".
Men kon er niet achter komen of de
ze maatregel vrijwillig was genomen of
door de politie was opgelegd.
Volgens in Praagse katholieke krin-
De Sultan van Djocja heeft aan
Aneta verklaard, dat het daerah-bestuur
over de residentie-Djocja na de formele
overdracht semi-militair zal zijn. Aan
de Sultan zal een civiele en militaire
staf worden toegevoegd. De Sultan ont
kende de juistheid van de berichten, als
zou hjj instructies hebben gegeven aan
generaal Sudirman. Wel staat hij in
contact met de plaatselijke commandant,
luitenant-kolonel Suharto.
Sprekende over een plaatselijke „wa
penstilstand" in de residentie, zeide de
Sultan: Op enkele punten na is er over
eenstemming bereikt met kolonel Van
Langen, doch deze kwestie is groten
deels afhankelijk van de te Batavia ge
houden besprekingen. Volgens de Sul
tan had de overdracht niet op 20 Juni
kunnen plaats vinden in verband met
het feit, dat er nog vele moeilijkheden
zijn en dat de besprekingen hierover
nog gaande zijn.
t
De Raad -van Cassatie heeft gisteren
het cassatieberoep van de 36-jarige-Duit
ser E. E. Schermuly uit Löhnberg be
handeld tegen de sententie van het
Haags Bijzonder Hof, dat hem tot twin
tig jaar gevangenisstraf met aftrek had
Veroordeeld.
Deze majoor van de voormalige Duit
se Weermacht is van October 1943 tot
begin 1945 Insel-Kommandant van Voor-
ne-Putten geweest. In die tijd is er op
dat Zuid-Hollandse eiland een groot
aantal personen zonder vorm van pro-
Ces neergeschoten als represaille voor
hun illegaal werk.
De advocaat-fiscaal zag echter in re-
buirant een massa-moordenaar, die min
stens zeven moorden op zijn geweten
heeft. Het beroep op ambtelijk bevel
Werd door hem verworpen en hij con
cludeerde, gezien de grootte van het
misdrijf, tot verhoging van de straf tot
levenslang. De uitspraak werd voorlo
pig bepaald op 13 Juli a.s.
Gedurende het afgelopen weekend heeft
het bestuur van dë Beweging v. Europese
Federalisten 'n studiebijeenkomst gehoden
in huize „Beukenstein' te Driebergen. De
heer J. Broekhuyzen, lid van de Nederland
se raad der B.E.F. besprak het algemeen-
internationaal aspect, waarvan de Benelux,
de Westerse Unie, en het Atlantische Pact,
exponenten zijn. Het Tweede Kamerlid drs.
G. M. Nederhorst sprak over de economi
sche aspecten van het federalisme. Volgens
spr. moest gestreefd worden naar één „bin-
hen-Europese markt", alsmede één beta
lingsbalans, én herstelbank, en één munt
eenheid.
De Nieuwe Haarlemsche Courant
zal Woensdagavond vanaf zes uur de
verkiezingsuitslagen publiceren in
de Breestraat, ten kantore van de
fa. Gebrs. Schram, recht tegenover
de Zeestraat.
Tot elf uur kan men de uitslagen
van de verschillende gemeenten
volgen op de borden.
Onze redactie is die avond te be
reiken onder nummer 4300. Men ge
lieve echter niet om verkiezingsuit
slagen te bellen, daar de telefoon dan
overbelast wordt.
Zoals bekend, is de wet van 17 Maart
1949, die de mogelijkheden van ver
plichte deelneming in een Bedrijfspen
sioenfonds inhoudt, op verzoek van de
Stichting voor de Landbouw thans voor
de eerste maal toegepast op arbeiders,
werkzaam in de land- en tuinbouw.
De directeur van het Bedrijfspensioen
fonds voor de Landbouw, de heer J. C.
Schroder, heeft in het landbouwkwar-
tier van de afdeling Voedselvoorziening
een en ander verteld over deze pensioen
regeling. Het voornaamste doel van de
regeling, aldus de heer Schroder, is een
ouderdomspensioen op 65-jarige leeftijd,
dat na tenminste 40 jaar premiebeta
ling 12.per week zal bedragen. Voor
arbeiders, die de 65-jarige leeftijd heb
ben bereikt, en dus geen 40 premie ja
ren kunnen hebben, is een overgangs
bepaling in het leven geroepen. De oud
sten, dus zij die de 65-jarige leeftijd al
dicht zijn genaderd, ontvangen een uit
kering van 6.per week. De jongeren
ontvangen meer naarmate zij nu nog
verder van het 65e jaar af zijn.
De vier Arabische landen, die op de
besprekingen te Lausanne vertegen
woordigd zijn, hebben de verzoenings
commissie der V. N. voor Palestina me
degedeeld, dat zij volledige internationa
lisatie van Jeruzalem wensen.
De leden van de verzoeningscommis
sie der V. N. voor Palestina hebben be
sloten beide partijen te verzoeken aan
vaardbare voorstellen in te dienen al
vorens de zitting te Genève te schorsen.
Volgens de tekst van een gisteren
gepubliceerde overeenkomst met de
Franse regering zal de Vietnamese re
gering van Bao Dai diplomatieke ver
tegenwoordigers hebben bij de Heilige
Stoel, in China, in Siam en wellicht in
India.
In de overeenkomst zijn de eenheid
van Vietnam, de omvang en voorwaar
den van zijn diplomatieke vertegen
woordiging en autonomie op internatio
naal gebied vastgelegd.
:.f
gen door A.P. ontvangen berichten wor-
aen op het ogenblik op grote schaal ïr.
Mora vele geestelijken en vooraanstaan
de katholieken gearresteerd.
Het gerucht doet de ronde, dat de
aartsbisschop van Elemeuc, mgr. Josef
Matscha, evenals mgr. Beran onder po
litiebewaking is gesteld. Het was nog
niet mogelij k van dit gerucht een be
vestiging tc verkrijgen.
Deze politiemaairegelen zouden een
gevolg zijn van het verzet van de ka-
tnolieken in Moravië tegen de z.g. Ka
tholieke Actie van de communistische
regering.
Betrouwbare kringen melden, aldus
U.P., dat pater Tomas, rector van de
Taclovice-parochie nabij Praag, gisteren
gearresteerd is, omdat hij Zondag het
herderlijk schrijven van aartsbisschop
Josef Beran heeft voorgelezen.
Een tweede priester, wiens naam niet
bekend is, werd eveneens in hechtenis
genomen wegens negeren van het dooi
de regering uitgevaardigde verbod om
het schrijven voor te lezen, zo zeggen
katholieke kringen. Zij menen dat ook
nog andere priesters zijn opgepakt.
Betrouwbare kringen vertellen dat de
politie Zondagochtend om zes uur de
kerk te Hradec Kralovy doorzocht in
een poging het herderlijk, schrijven in
beslag te nemen voordat het kon wor
den voorgelezen. Op hetzelfde tijdstip
werden minstens twee andere kerken in
Noord-Oost-ijBohemen doorzocht.
Ooggetuigen vertellen dat in 'n stadje
ten Westen van Praag aan een priester
het herderlijk schrijven werd ontrukt
nadat hij was begonnen het van de
kansel voor te lezen.
Intussen wordt gemeld dat hoge auto
riteiten, die zich met de godsdienstkwes
tie bezighouden, gistermiddag een ver
gadering belegd hadden.
De kranten van gisteren maakten met
geen woord gewag van het herderlijk
schrijven, de arrestatie, het doorzoeken
der kerken en de gebeurtenissen die
Zondag in de St. Vitus-kathedraal plaats
vonden.
Kerkelijke kringen zeggen dat zich
twee leden van het bureau van aarts
bisschop Beran in arrest bevinden en
dat in de afgelopen paar maanden naar
schatting 150 priesters door de politie
zijn opgepakt. Het wordt daarom steeds
moeilijker hier, uit bevoegde krin
gen inlichtingen te ontvangen.
Gezaghebbende Vaticaankringen deel
den aan United Press mede. dat in de
afgelopen 80 jaar geen van de voorgan
gers van de Heilige Vader zich ge
plaatst heeft gezien tegenover zo ern
stige anti-katholieke problemen als
thans Paus Pius XII.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat sinds 17 Juni ook snijworst,
boterhamworst en kookworst verkrijg
baar zijn waarin overwegend paarde-
vlees is verwerkt. De hoeveelheid van
deze artikelen,welke men op een bon
voor 100 gr. vlees kan kopen, bedraagt:
150 gram paarde-snijworst of 300 gram
paarde-boterhamworst of -kookworst.
Met het m.s. „Coolhaven' is gisteren
een lading van 275 ton bananen van de
Canarische. Eilanden in Rotterdam ge
arriveerd. Voorlopig krijgen we 2000
ton. De bananen werden aan de kade
gewogen. Belangstelling was er te over!
Er zijn weer bananen in het land. In
grote met touwen omwoelde bundels
worden ze, groener dan gras, uit het
Nederlandse motorschip „Coolhaven"
een 500-tonner van Van Uden's
Scheepvaart en Agentuur Maatschappij,
die nu in de Merwehaven te Rotterdam
ligt gelost, om gedeeltelijk te worden
doorgevoerd, gedeeltelijk na het rijpings
proces in Nederland te worden gesavou
reerd. In de eerste plaats komen daar
voor in aanmerking de mensen, die hun
betreffende bon nog niet gehonoreerd
zagen. Dit betreft voornamelijk het
Noorden van het land en een deel van
Utrecht.
Zoals gezegd, zal eerst de laatste bon
worden gehonoreerd. Hiervoor denkt
men een kwantum van 250 ton nodig te
hebben. Er blijft dus nog een hoeveel
heid van ongeveer 1600 ton over. Die
zullen zonder bon worden verkocht. In
beide gevallen bedraagt de prijs f 1.82
per kg. Eén kg. wordt op 11 a 12 vruch
ten geschat. De aanvoeren zullen volgens
een bepaald verdeelsysteem over het
gehele land verspreid worden.
Het troepensehip „Groote Beer" zal
Woensdag 22 Juni a.s. met detachemen
ten van het Kon. Ned, Ind. Leger, de
Koninklijke Marine en de Koninklijke
Landmacht uit Amsterdam naar Indo
nesië vertrekken.
In drie gemeenten zijn gisteren raads
verkiezingen gehouden. De uitslagen
zijn:
DEVENTER P.v.d.A. 8.868 (8.0811
perc. 37.05 (36.00) zetels 11 (10); C.P.N.
4.385 (5.954) perc. 18.32 (26.52) zetels 5
(8); K.V.P. 4.621 (4.074) perc. 19.31
(18.15) zetels 5 (5); C.H. 1.393 perc. 5.82
zetels 1; A.R. 1.241 perc. 5.18 zetels 1. (In
1946 gecombineerd Stemmen 2.219 perc.
9.89 zetqjs 2); V.V.D. 3.427 (2.118) perc.
14.32 (9.44) zetels 4 (2). Totaal 23.935
(22.446) zetels 27 (27),
Perc. 1948: A.R. 6.r- C.H 4.74; C.P.N.
18.74; K.V.P. 18.97; P.v.d.A. 36.17;
S.G.P. 1.00; V.V.D. 7.24; Weiter 0.49;
Overige part. 0.79.
EMMEN P.v.d.A. 6.875 (5.467) perc.
29.67 (25.28) zetels 9 (8); V.V.D. 2.789
(3.108) perc. 12.04 (14.37) zetels 4 (5);
K.V.P. 4.031 (3.583) perc.. 17.39 (16.57)
zetels 5 (5); A.R. 3.726 (3.032) perc. 16.03
(14.02) zetels 5 (4); C.P.N. 2.171 (2.576)
perc. 9.37 (11.91) zetels 3 (4); C.H.
3.580 (2.788) perc. 15.45 (12.89) zetels 5
(4). In 1946 op overige partijen 1071
stemmen, perc. 4.96 zetel 1. Totaal
23.172 (21.625) zetels 31 (31).
Perc. 1948: A.R. 16.69; C.H. 14.43: C.P.N.
9.75; K.V.P. 17.49; P.v.d.A. 30.73;
S.G.P. 0.21; V.V.D. 10.05; Weiter 0.19;
Overige part. 0.46.
ONSTWEDDE P.v.d.A. 2.424 (2.476)
perc. 24.17 (25.83) zetels 5 (6); K.V.P.
1.247 (1.120) perc. 12.44 (11.68) zetels
2 (2); C.H. 2.707 (1.952) perc. 27.09
(20.36) zetels 5 (4); C.P.N. 989 (1.130)
perc. 9.86 (11.79) zetels 2 (2); A.R. 2.107
(2.005) perc. 21.01 (20.92) zetels 4 (4);
Vrijz. Democraten 553 (335) perc. 5.52
(3.50) zetels 1 In 1946 op Staatk.
Geref. Partij 568 stemmen; perc. 5.92;
zetel 1. Totaal 10.027 (9.586) zetels
19 (19).
Perc. 1948: A.R. 23.16; C.H. 24.18;
C.P.N, 10.00; K.V.P. 12.02; P.v.d.A.
23.71; S.G.P. 0.63; V.V.D. 4.53; Weiter
0.13; Overige partijen 1.64.
De totaaluitslag van de verkiezingen
H.K.H. Prinses Wilhelmina bezocht Maan
dagmiddag vergezeld door haar secretares
se, mej. Geldens, de vergadering van het
hoofdbestuur van de Stichting 1940'45 in
het Amstelhotel te Amsterdam. Zij werd
toegesproken door de voorzitter van het
hoofdbestuur, de heer J. Smallenbroek, die
herinnerde aan de band, die er reeds tij
dens de bezetting bestond tussen Haar en
het verzet. Hij herinnerde ook aan de tal
rijke blijken van belangstelling, die H.K.H.
voor de verzetslachtoffers heeft getoond, o.a.
in Haar radiotoespraken, met het afstaan van
een deel van paleis Het Loo als herstel
lingsoord en door Haar persoonlijke cor
respondentie met getroffenen. Vervolgens
installeerde de heer Smallenbroek H.K.H. als
erevoorzitster van de Stichting.
De Prinses dankte de heer Smallenbroek
voor zijn woorden en verklaarde gaarne het
erevoorzitterschap te hebben aanvaard, daar
Zij zich zozeer met de slachtoffers van het
verzet verbonden voelde.
(Telefonisch van onze Parijse correspondent)
PARIJS, Maandagavond.
De Parijse conferentie van de ministers van Buitenlandse Zaken heeft van
middag haar einde gevonden en zoals voprzien op zijn Frans met de aan
bieding van een erewijn, waartoe de dames van de voornaamste gedelegeerden
waren uitgenodigd, die het een tea noemden later op de avond nog eens
op zijn Russisch met een extra rondje voor de heer Vishinsky, dit echter
geheel onvoorzien, en om de waarheid te zeggen, tot aanzienlijke consternatie
van de conferentie-kringen.
voor de gemeenteraad gehouden in 26
gemeenten met meer dan 20.000 inwo
ners geeft het volgend beeld. De cijfers
tussen haakjes zijn de resultaten van
de raadsverkiezingen in 1946 en de
Tweede-Kamerverkiezingen in 1948.
K.V.P.: 167.044 (152.512, 171.410); pere.
28.74 (28.26, 28.68); zetels 195 (192),
Gecomb. prot. groepen: 120.253 (103.673.
124.438); perc. 20.69 (19.21. 20.82): zetels
146 (126). C.P.N.: 49.662 (76.529, 54.830»;
perc. 8.54 (14.18, 9.17); zetels 48 (85).
P.v.d.A.: 172.366 (160.925. 172.206); perc.
26.66 (29.82, 28.81); zetels 198 (196), V.V.D.:
52.652 (34.999. 53.517); perc. 9.06 (6.48,
8.96); zetels 58 (39). Overige partijen:
19.240 (11.072. 12.007); perc. 3.31 (2.05.
2.01); zetels 17 (10). Weiter: Kamer 1948.
stemmen: 9.266; perc. 1.55.
In z(jn Memorie van Antwoord aan
de Eerste Kamer deelt de minister van
O., K. en W. mede, dat hij geen voor
stander is van een Staatsomroep. Hij is
van mening, dat de radio nationaal
dient te zijn en wel in deze zin, dat de
organisaties, welke de uitzendingen
verzorgen, er ieder het hare toe moeten
bijdragen om in samenwerking een
beeld te geven van de eenheid in ver
scheidenheid, welke ons volk kenmerkt.
Daarnaast zijn zij zowel afzonderlijk
als tezamen geroepen om de nationale
culturèle belangen, welke zo zeer door
de omroep kunnen worden bevorderd,
als een belangrijk en onmisbaar deel
van haar verantwoordelijke taak te be
schouwen.
Met dien verstande moet de overheid
er voor waken, dat de vrijheid der par
ticuliere initiatieven op de bovenaange-
duide verantwoordelijke wijze wordt
uitgeoefend. Zo nodig zal de overheid
met inachtneming van de vrijheid in
gebondenheid de voorwaarden schep
pen, waardoor het nationaal en cultureel
karakter der uitzendingen meer tot zijn
recht zal kom»n
Sedert enige weken heeft de Noord-
Zuid-Hollandse Vervoer Maatschappij
een maatregel ingevoerd, welke onge
rief brengt voor het reizend publiek.
Tussen des morgens tien uur en 's mid
dags drie uur wordt de dienst Amster-
dam-Zandvoort gereden met een twee-
wagen-tramstel. De derde wagen wordt
dan op het emplacement te Zandvoort
afgehaakt.
Het gevolg hiervan is, dat de zit
plaatsen in de trams reeds na enkele
halten geheel bezet zijn en een groot
aantal reizigers met een staanplaats
tevreden moeten zijn. Dit ongerief neemt
men op de spitsuren als een onaangena
me, maar onvermijdelijke omstandig
heid. De tramdirectie moet echter niet
zó ver gaan en het rijden van overvolle
trams als normaal gaan beschouwen en
een materiaalinzet, waarbij de reizigers
een behoorlijke zitplaats hebben als een
overbodige luxe.
Wij vertrouwen, dat de directie deze
maatregel, die waarschijnlijk bij wij
ze van proef is genomen weer spoedig
zal intrekken.
Jjjjt Koninklijk Paar tijdens het spelen van het Wilhelmus bij de aanvang der
opstelling, die het Ballet de Monte Carlo Maandagavond in de Stadsschouwburg
te Amsterdam gaf.
Zoais gezegu, ue erewijn was geschon
ken en gearonKen; vergezeld van een
twintigtal zeer bevoorrechte journalis
ten, fotograven en filmoperateurs had
den bovendien „De Ogen en Oren der
Wereld" de laatste vijf minuten, van het
samenzijn mogen vereeuwigen; op ue
trappen van het bordes had, alvorens in
zijn wagen te stappen, de heer Vishinsky
nog eens zijn joviaalste gebaar en lach
ten beste gegeven; het gemeenschappe
lijk slot-communiqué was ter hand ge
steld aan de pers niet publiceren
voor twintig uur de Westelijke mi
nisters hadden persoonlijk ieder in hun
hoofdkwartier het communiqué voor
dichte scharen journalisten toegelicht;
de heer Schumann had bereids voor de
radio de wereld, bemoedigend toege
sproken, toen te kwart over acht een zo
juist op de Sovjet-ambassade binnenge
komen boodschap uit Moskou bekend
werd, waarbij de heer Vishinsky in
structie kreeg de publicatie van het
communiqué te doen opschorten en om
een nieuwe bijeenkomst van de vier
ministers te vragen. Ging alles toch
al niet bijster veel weer in duigen ge
gooid worden? Men heeft de zeer ge
haaste heer Acheson bij wijze van spre
ken aan zijn jaspanden uit het vliegtuig
gehaald waarmee hij naar Washington
ging terugkeren .en de Vier hebben
maar weer eens een keer kennis geno
men, van wat blijkbaar de jongste zwa
righeid was van het „Politburo".
Het is gelukkig nogal meegevallen.
De zwarigheid had betrekking op cle
in het communiqué vermelde techniek
van de overgave, resp. de teruggave van
de Duitse goederen in Oostenrijk en
van Rusli^nas aandeel in de exploitatie
der Oostenrijkse petroleumbronnen. Üe
Vier hebben de moeilijkheid niet opge
lost en haar verwezen naar de plaats
vervangers, zoals zij nagenoeg alle moei
lijkheden en het concrete werk bereids
verwezen hadden naar plaatsvervangers,
bezettingsautoriteiten, deskundigen en
zelfs Duitse deskundigen. Om half tien
hadden de vier ministers hun laatste be
sluit genomen; na elkaar opnieuw en nu
onherroepelijk tot weersziens te hebben
gewenst in Lake Success in September
a.s., zijn zij definitief uiteengegaan, het
gemeenschappelijk slot-communiqué ter
wikking en weging achterlatend aan de
politieke commentatoren.
Zeer juist vat d'e „Monde" samen,
wat algemeen de indruk is. „Men moet.
niet «it het oog verliezen", schrijft het
blad, „dat de Vier zich slechts verstaan
hebben over de beginselen van een mo
dus vivendi voor Duitsland en die im-
plicite het bestaan erkent van twee
Duitslanden, van twee Berlijns en van
twee totaal verschillende besturen. Wat
Leze modus vivendi waard zal zijn zal
afhangen van de wijze, waarop hij
woi<dt toegepast. Er zfjn helaas voor
beelden te over van accoorden, op rege
ringsniveau gesloten, die dode letters
zijn gebleven, door gebrek aan inzicht
óp het niveau der executanten. Alvo
rens zich geluk te wensen over een be
gin van een hervonden goede verstand
houding tussen de Sovjet en de Weste
lijken, moet men dus de inwerkingtre
ding van de economische conventie van
Parijs afwachten."
Minister Schumann heeft niettemin I
zichzelf en zijn gehoor van journalisten
geluk gewenst en wel met het feit, dat
de nu geëindigde conferentie de tussen
West en Oost ingetreden ontspanning
als het ware hebben neergelegd bij het
in ieder geval verlengd. Het tijdperk
van wederzijdse verwijten en van over
eenkomstenschending meende hij als af
gesloten te mogen beschouwen, nu beide
partijen zich min of meer en voorlopig
het ware hebben neergelegd bij het
feit, dat hun respectievelijke zones
onder zo zeer verschillende regimes
leven.
In het slot-communiqué worden zes
punten van overeenkomst opgesomd
over een politiek van leven-en-laten-
leven voor de twee Duitslanden en een
lange lijst van punten van overeen
stemming betreffende Oostenrijk, waar
onder het opgeven van de Russische
steun aan Joegoslavië's eisen jegens
Oostenrjjk.
Het communiqué noemt de volgende
punten van overeenstemfning over een
Duits modus vivendi:
1. Vertegenwoordigers van de Grote
Vier zullen in de herfst te New York
tijdens de bijeenkomst van de V. N.
proberen een datum en plaats vast te
stellen voor de volgende bijeenkomst
der ministers over Duitsland.
2. Dé bezettingsautoriteiten in Ber
lin zullen voortgaan over het Duitse
probleem overleg te plegen.
3. Door middel van deze Berlijnse be
sprekingen zal gepoogd worden het
effect van de huidige splitsing van
Duitsland en van Berlijn te „verzach
ten" en gestreefd worden naar expansie
van de handel, de ontwikkeling der
economische betrekkingen, bewegings-
De Grote Vier nemen afscheid van elkaar! Robert Schuman gaat Dean Acheson de
hand drukken. Ernest Bevin en Andrei Vishinsky zien het aan. Toen Vishinsky
het Palais Rose verliet, riep hij tot de wachtende menigte: „Au revoir!"
faciliteiten voor personen en goederen
en de uitwisseling van inlichtingen, en
getracht zal worden het leven in Ber
lijn zo mogelijk te normaliseren.
4. De bezettingsautoriteiten zullen
een beroep mogen doen op Duitse des
kundige en „geëigende Duitse organisa
ties", ter bevordering van de handel,
etc.
5. De vier mogendheden werden het
eens om de New Yorkse overeenkomst
betreffende opheffing van de Berlijnse
blokkade te „handhaven". De bezettings
autoriteiten in iedere zone zullen de
plicht hebben het normaal functionneren
van het spoorwegverkeer en het verkeer
te water en over land te verzekeren.
6. De bezettingsautoriteiten zullen
aan de leidende Duitse economische in
stanties middelen aanbevelen tot ves
tiging van nauwer economische banden.
De overeenstemming betreffende Oos
tenrijk behelst:
1. De plaatsvervangers zullen voort
gaan met het opstellen van een Oos
tenrijks vredesverdrag, opdat niet la
ter dan 1 September overeenstem
ming Wordt berekit over het ver-
dragsontwerp in zijn geheel.
2 De Oostenrijkse grenzen zullen die
van 1 Januari 1938 zijn.
3. De rechten van de Sloveense en
Kroatische minderheden in Oostenrijk
zullen door de Oostenrijkse regering
gegarandeerd worden.
4 Oostenrijk zal geen herstelbetalingen
behoeven op te brengen, doch Joego
slavië kan Oostenrijks bezit in Joego-
Het grootste beletsel om succes te I
bereiken is het ongeduld.
slavië overnemen.
5. Rusland zal van Oostenrijk 150 mil-
lioen dollar ontvangen, die in 6 jaar
betaald moeten zijn. Dit betreft vol
doening van aanspraken op vroegere
Duitse activa. Er werd een gedetail
leerde opsomming gegeven van de
omstreden olie-activa en bezittingen
van scheepvaart-ondernemingen.
De West-Berlijnse burgemeester, Ernst
Reuter, zei gisteravond, dat naar zijn
mening de door de Grote Vier bereikte
overeenstemming het einde van de „ge
deeltelijke blokkade" van Berlijn tot
gevolg zal hebben.
Dat was volgens hem ook het enige
resultaat van de besprekingen die de
Grote Vier vier lange weken hebben
beziggehouden.
De Westelijke mogendheden hebben
gisteren voorts voor de tweede keer
een Russisch voorstel, de Japanse kwes
tie door de Raad te laten behandelen,
verworpen. Even voor het einde van de
conferentie kwam minister Vishinsky
met hst voorstel, een datum vast te
stellen voor een conferentie over Japan.
Minister Bevin, die toen voorzitter was,
zei, tijd en plaats niet geschikt te ach
ten voor een behandeling van de Ja
panse kwestie. Bevin meende verder
dat de behandeling van het vredesver
drag met Japan in het geheel niet op
de weg lag van de Raad. Minister Ache
son zei, dat naar eijn mening de Raad
niet competent is om de Japanse kwes
tie te behandelen maar die taak zal
moeten overlaten aan de commissie
voor het Verre Oosten. Hij zei dat Rus
land nog niet in oorlog was met Japan
toen -Averd besloten tot instelling van
de Raad van Ministers van Buitenlandse
Zaken der Grote Vier.
Verwachting tot Woensdagavond:
Nu en dan overdrijvende wolken
velden, maar overdag voornamelijk
in het Zuid-Oostelijk deel van het
land ook perioden van zonneschijn.
Overwegend droog weer. Matige,
langs de Waddenkust af en toe vrij
krachtige Noordelijke wind. Weinig
verandering van temperatuur.
Zon 4.20—21.04. Maan 1.41—17.15.
Het onderzoek naar de explosie in een
postzak op het station te Amersfoort,
Zaterdagmiddag jJ„ is thans in handen
van de P.T.T.-recherche. Deze deelde
ons over de stand van het onderzoek
mede. dat in ieder geval vaststaat, dat
van misdrijf geen sprake is. Bovendien
staat vast, dat de brand, die in de post
zak ontstond, geen waardezendingen ver
loren heeft doen gaan. De schade be
perkt zich tot enkele brieven en post
pakketjes zonder waarde.
Het onderzoek naar de oorzaak van
de brand wordt op het ogenblik gevoerd
door dr. W. Froentjes van het natuur-'
kundig wetenschappelijk laboratorium
voor gerechtelijk onderzoek van het de
partement van Justitie te Den Haag. Het
resultaat van dit onderzoek kan nog wei
enkele dagen op zich laten wachten.
Het vermoeden bestaat, dat een of an
der zuur zich in de postzak bevond, dat
met een andere stof, die zich in een an
der pakket bevond, een brandbare ver
binding heeft aangegaan. Een samen
loop van omstandigheden dus.
In de Staatscourant is een beschik
king van de Minister van Economische
Zaken gepubliceerd, waarbij de prijzen
van een aantal chemische producten
worden vrijgelaten: o.a. bleekwater,
bleekpoeder, chloorbleekloog, ammonia
en blauwsel, glycerine, stearine en olei-
ne, insecticiden en plantenziektenbe-
strijdingsmiddelen, kunstharsen, alk-
kinstharsen, kunstharsperspoeders,
kunstharsproducten, kunsthoorn en
plastics, scheerzeep, scheercreme, tand
pasta en tandpoeder, thee- en devotie-
lichten, verfpigmenten en krijt met
uitzondering van loodmenie, verzoe
tingsmiddelen. Ook zullen de prijzen
van non-ferro metalen, oude zowel als
nieuwe, en halffabrikaten daarvan? wor
den vrijgegeven.
Voorts zijn vrijgelaten: 1. de prijzen
voor verhuur van bouwwerktuigen; 2.
onder meer de prijzen voor verschillen
de dienstverleningen, zoals het repare
ren van rijwielbanden, het herstellen
van automobielen en motorrijwielen,
het schoorsteenvegen, het schoonmaken
en schoonhouden van gebouwen, het
geven van autorijlessen, het maken van
pasfoto's.
(Van ónze Haagse redacteur)
Gisteren zijn de heren mr. S. Teppema,
directeur-generaal van de Buitenlandse
Economische Betrekkingen, en Van 't
Riet, directeur van het Bedrijfschap
Groenten en Fruit, naar Frankfurt ver
trokken om besprekingen te voeren over
de hervatting van de groentenexport en
de daarmede samenhangende kwesties.
Resultaten werden, volgens verklaring
van een zegsman van het ministerie van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning, op deze eerste dag van het overleg
nog niet bereikt..
Voor de Raad van Cassatie stond gis
teren terecht de 45-jarige journalist J.
ter HL uit Ruinerwolde, door het Leeu
warder Hof tot acht jaar gevangenisstraf
met aftrek veroordeeld, tegen welke
sententie de procureur-fiscaal bq dat
Hof en ook Ter H. beroep hadden inge
steld. Requirant heeft als hoofdredacteur
medegewerkt aan de uitgave van het
„Agrarisch Nieuwsblad", het „Drents
Dagblad" en het weekblad „De Land
stand".
In zijn conclusie tekende de procu
reur-fiscaal, mr. baron Van Tuyll van
Serooskerken, protest aan tegen de be
wering als zou Ter H. zich tijdens de
bezetting door „vaderlandse motieven"
hebben laten leiden. „Dat hebben ande
ren gedaan, de mannen en vrouwen van
het verzet," zo zei hij. De strekking van
Ter H.'s artikelen noemde de procureur
fiscaal zeer verderfelijk. Een gevangenis
straf van acht jaar achtte hij de juiste
correctie; hij concludeerde tot verwer
ping van beide beroepen.
Uitspraak 4 Juü.
De „Meonia", een Deens schip van de
East Asiatic Cy.. is te Rotterdam bin
nengekomen met een uitzonderlijke
lading. Ze bracht ni. uit Bangkok twee
olifanten mee, voorlopig geadresseerd
aan Thomsen's havenbedrijf te Rotter
dam, maar bestemd voor het dierenpark
in Wassenaar.
Hedenochtend om kwart vóór zes is
op het Noordzeekanaal onder Velsen het
Noorse stoomschip „Skotaas" in aanva
ting gekomen met de „Zaanstroom", die
uit de binnenhaven bij de Hoogovens
voer. Van de „Zaanstroom" werden zes
platen aan stuurboordzijde gescheurd,
en heeft een gat onder de voorbolder.
De „Skotaas" heefi geen schade opge
lopen.
Sinds de bevrijding emigreerden onge
veer 23.000 personen- uit Nederland.
Hierbij cient te worden bedacht, dat
dit cijfer slechts de personen omvat, aan
wie om redenen van emigratie een de
viezen vergunning werd afgegeven.
In de 507de Staatsloterij derde klasse,
eerste lijst, is de f 25.000 gevallen op
15785.