Vrotök,opgelufte
eojSlpondhtMt
2' KIUS AARDEWERK
Yroom Dreesmann
HOE WIJ ONZE ACHTERSTAND IN TECHNISCHE
ONTWIKKELING KUNNEN INHALEN
Nieuwe mogelijkheden voor
industrie worden onderzocht
S. J. DE GOEDE
FLINKE HULP IN OE HUISHOUDING
maIi^r CAFETARIA
regelmatig
gebruik van
Speciale aanbieding
tegen uiterst lage prijzen!
o.a. DEKSCHALEN, BEKERS, WASSTELLEN, KOFFIE- EN
THEEPOTTEN, BORDEN, KOP EN SCHOTELS ENZ. ENZ.
Zmr befemgrpe Openbare Verkopt
voor de Bakker^-IfKhistrie
S. L TROOSTWIJK
Trouwlustige jongelui
GEERMNG
WxttuuAik?
Mj, iPXa
Slagerij
A. Booy
Slagerij
Bonkerk
GODLOZE
COMMUNISME
DAMES,
halve dagen
MEISJES
JUFFROUW
(LUK* Kom
HONDENUEFHEBBERS
BEDRIJFSRUIMTE
KANTOORBEDIENDE
BEKWAME NAAISTERS
a.n
s
Een bezoek aan
beroepsvernielers
s zomers
h«r valter me
BtOTOONA/BR DNETT.
shampoo
Verkoop a.s. Vrijdag, 24 Juni, 9 uur.
de complete bedrij f-s-mvmtaris van „Van
Dijk's Koek- en Beschuitfabriek" te Haarlem
het fabrieksgebouw met kantoren en erf
benevens aan+iggend bouwterrein
Wij leveren tegen zeer aantrekkelijke betalingsvoor
waarden: Haarden - Kachels - Fornuizen - Kappen
Kronen - Schemerlampen Stofzuigers en andere
electr. benodigdheden - Keukengerei, alsmede:
Wasmachines - Wringers - Wringerbokken
enz., enz., enz.
Zijlstraat 11-15 Kruisstraat 27-29
tel. 13039 Haarlem tel. 21660
EET NU KIP
Grote braadkippen (pracht kwaliteit) p. st. ƒ4.
Heerlijk kippenpoulet p. p. 2.50.
Natuurlijk weer bij
Een vacaniiedag besteed aan een
bezoek aan
AMSTERDAM
is altijd boeiend en bovendien
ontspannend.
Wocstommtlet
TANDPASTA
QIVINIREDEMPTORIS
De encycliek van
Z. H. Paus Pius XI
over het
PRIJS ƒ0.75
Verkrijgb. i/d boekhandel
sn bij de N.V. Drukkerij
De Tijd, Amsterdam, fr.
p. post 0.85 bij vooruit
betaling. Postgiro 22.88.4.
die een werkkring zoeken voor
kunnen zich aanmelden bij de
KOUSENFABRIEKEN HIN N.V.
Het is zittend werk en het bestaat uit
het sorteren of controleren van kousen.
Aanmelding: Zijlweg 136 tussen 912 uur.
UZER HEKWERK
STUK???
G. ALDERS ZN.
NET R.K. MEISJE
gevr. legen 15 Juli, voor hele dagen,
zelfstandig kunnende werken.
Niei beneden 20 jaar.
Bedrijf te Haarlem vraagt
FLINKE BESCHAAFDE
om leiding te geven aan een kleine afdeling met
vrouwelijk personeel.
Brievenmet uitvoerige inlichtingen onder no.
42497 aan het bureau van dit blad.
mei Uw vacaniie
eien bij „Fluks"
Een heerlijk diner: soep, aardappelen,
groente, biefstuk en pudding
voor slechts 10 penningen, ƒ1.50
GROTE HOUTSTRAAT 21—23
Handel Mij. TEBO, Spekstraat 1012, Haarlem,
vraagt per 1 of 15 Augustus een
AANKOMEND VROUWELIJK
Bekend met typen en correspondentie. Schrifte
lijke aanmelding vóór 27 JUNI met opgave van
volledige inlichtingen.
gevraagd. Liefst bekend met vakkleding.
chocolade v e r m a g e r i n g s bonbons
DONDERDAG 23 JUNI 1949 PAGINA 5
(Van onze Haagse redacteur)
"Drofessor Kruyf, de voorzitter van de Centrale Organi
satie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onder
zoek, heeft hei zo gezegd: Denk U een land dat in z'n pro
ductiewijze vooraan staat en zich dus in een staat van bloei
bevindt, maar er wordt geen research bedreven. In laten
we zeggen tien jaar hebben anderen, die wèl gespeurd
hebben naar betere werkwijzen, verbeteringen gevonden,
zodat ze hun oude rivaal aan kunnen en in twintig jaar tijd
zijn de rollen omgekeerd. Degelijkheid was vroeger vol
doende om een bedrijf van geslacht op geslacht ie laten
voortbestaan; zeker, ze is nog altijd onmisbaar, maar zon
der voldoende technische vernieuwing onvoldoendeZonder
scherpe intellectuele instelling kan men zich niei meer
handhaven, maar voor w.ie hei nieuwe wapen weet te
hanteren liggen enorme mogelijkheden open.
Organisatie
De verf op uw voordeur
Mogelijkheden van hout
Hoe men verpakken kan
Het geheim van „Cocoon"
BESOMMINGEN
Twaalfhonderd adviezen
I i.
HuViARLFyM MM
Be*xü®d makelaar in machinerieën en moéafcm te
AMSTERDAM, Keteersgradht 349, telefoon 32305, zal
cup WOENSDAG 6 JULI 1949, cfeee voormiddag» om
34 u«r in het NOTARISHUIS a/d Bikiertügteatraat
te lIAAltl ten overstaan van de
Mofewfeeea J. WILDSCHUT te Haarlem en Affl«.
Y.Wi DEN BBHbGH em E®. STIER te Amsterdam,
pntoliek verkopen:
w.ojvJc. een kapitale gasgestookte kettingoven, H. P,
den Boer, Dordredht, cap. 400 kg p/nur, lang 16 mtr..
br. 2.50 mtr. Een vyfzaks meng-, kneed- en braak-
machine „Werner Pfleiderer". Een dito driezaks.
Een Taaimachine „Benier", Den Haag, cap. 250
kg/uur. Een dito „Hengier Cronemeyer", Orefeld,
cap. 400 kg/uur. Een „Küppersimseh" banketbak-
kersgasoven, 205x113x83 cm. Deegspnltmachlna
Koekzaagmachinc. Bakplaten transportband, lang 12
mtr. Alle machines met motoren. Hefboomsnï'
machine Diet® Listing. Werkibr. 05 cm. Twee zafc-
kenklopmachlnes. Builmachine „Peppinfc" A'dam,
cap. 1<2 zakken p/uur. Twee gasgestookte ktpbare
stroopkookketels en twee dito voor kolen. Bakplaten,
troggen en diverse gereedschappen. Verpakklnga-
materiaal, w.o. onbedrukte golfcartoimen vouwdozen,
partij cellopihaanpapier, neutrale en bedrukte koek-
wikkels enz. enz. Kantoorinventarts, w.o. twee Under
wood schrijfmachines, telmachine, „Lips" brandkast,
schryfbureaiux, kasten enz. Voorts een I.mtE CUE -
VBOM5T BESTELAUTO J941.
De Notarissen 3. WILDSCHUT «e HrtABT.BM en
ABN. VAN DEN BERGH en E. STIER te AMSTER
DAM zullen op Donderdag 7 Juli 1*49 dee namiddags
om 2 our in het Notarishuis a/d Bikderdijkstraat te
HAARLEM, puibliek verkopen:
gritege® a/d Paui Krugerieade nr. 4?7 boek Doped»
jeenstraai tse HAART WM, afaomdierlSjk en in coontoè-
natie nnet de macSitoerieön en Hive-ntams. BEZICH
TIGING der machinerieën op Maandag
4 en 5 J«ld 1*49 van 9 tot 4 wur en op de verkoopdag
van 8 tot 10 uur in de fahrieSc
47 te HAARLEM.
Uitgebreide catalogus mat sttuatic-tekéning op aan
vraag verkrijgbaar bij de makelaar S. I. TROOST
WIJK, Postbus 005 te AMSTERDAM en Mj de
Notarissen.
Alléén KL. HOUTSTR. 36-38 (tussen Anegang-
Ged. Oude Gracht). Tel. 10296. Gevestigd 1864.
Koopt wild bij een vertrouwd adres
KOOPT BIJ GEERLING
ARTIS
GIRAFFEN. ZEELEEUWEN - ROOFDIEREN
NEUSHOORNS - ANTILOPEN
KINDERBOERDERIJ
ie verrukkelijk bij
sla. Neem boter
hamworst (200 gr.
op 1 rantsoen),
snipper de plak
ken door het ge
klutste hele ei en
lekker bruin bak
ken.
hoort WORST van
Spaarnwouderstr. 93
tel. 11211
(b/d A'damse Poort)
Jansstr. 24, tel. 17251
hoek Ridderstraat
Wist U. dat 95 van de 100 Nederlanders vroeg of laat
aan tandwolf ten prooi vallen? Wist U, dat er maar één
afweermiddel tegen deze gebitsverwoester bekend is
een middel dat FLUOR heet?
In Dobbelman's Castella is thans FLUOR verwerkt Niet
alleen dus geeft deze tandpasta U het blankste. het
flonkerendste gebit, dat U zich wensen kunt. U beschermt
Uzelf ook tegen de ergste vijand van Uw tanden en Uw
kiezen: de tandwolf.
FL
OR- TEGEN TANDWOLF
Bel even op 13780.
Na 6 uur 21350.
Jan Steenstraat 39
gevraagd in gezin te
Haarlem, voor d. en n.
Mevr. Jonckbloedt, Kenau
park 22.
HENSEN KINDERHUISSINGEL 94.
Bij de Kleermakerij EDW. NIJMAN, Barteljorlsstraat 84,
kunnen direct GEVORDERDE MEISJES geplaatst worden
als hulp bij de kleermakers. Alleen zij, die reeds in kleer
makerijen gewerkt hebben, komen in aanmerking.
Wij behandelen Uw huisvriend in onze speciale afdeling met
zorg en vakkennis.
Wassen - Plukken Scheren - Nagels Inkorten
kynologische inrichting „de ijdeltuit-'
GEBRS. VEENINGA - JACOBIJNESTR. 10-18, TEL. 13Z65
GEVRAAGD TE HAARLEM
met een zaal van ±-15 x 30 M.
Br. met volledige gegevens onder no. 42505 bur. v. d. bl.
raI '1J il 1 jCl
PAARIAORSTEEG-HAORIEM
l,^5 per doos
ge-
met
lere
men.
ook
lan-
alve
Dr.
de
der-
oor»
mo
de
acht
ssen
nis-
leeft
lOU-
i de
dan
hem
Dos-
tijd
velk
nse-
■zet-
en",
een
rtijd
dan
op
ad je
de
zal
het
de
r te
i dit
ont
haar
nfe-
cen-
con-
eens
stel-
SSR
edu-
a op
ver-
land
ook
l die
irijk
150
uit-
aan-
pge-
t is.
icing
n in
;rote
/Laar
:s te
IdcUf
oor»
sserS
iden
;sers
vijze
eten
geen
-zien
l ii>-
nde-
irste
mijn
van
ude-
der
vee-
Ne»
ihira
aerst
een
i de
elde
ia
:ss 5
airst
ry 0
tot
kets.
not
minS
jfers
er 3
Van
l en
ïers:
rijd-
arie®
jiao-
:koe.
jntf
oedS
een
rijd'
ad-
ki-
aive
oen®
an'
ille-
lem.
ach-
Het begrip industrialisatie wordt ons
langzamerhand wel vertrouwd, maar
aan het idee, dat er een achterstand in
onze technische ontwikkeling valt in te
halen, moet Nederland nog wennen. De
secretaris van het T. N. O.-bureau ver
telt ons: de grote industrieën beseffen
zeker, dat een laboratorium voor speur
werk een bolwerk is om zich te hand
haven, maar ook middelgrote en kleine
bedrijven moeten uit de resultaten van
wetenschappelijk onderzoek hun profijt
trekken.
In de organisatie T. N. O., waarvoor
de basis werd gelegd bij de wet van 30
October 1930, werken wetenschap, be
drijfsleven en overheid samen om niet
te volstaan met het succes van enkele
zeer groten, maar de productiviteit over
de gehele linie op te voeren. Over die
organisatie zou nog veel te zeggen zijn;
ze is opgebouwd rond een centraal punt
uit vijf groepen: nijverheid, voeding,
i'ijksverdediging, landbouw en land
bouwnijverheid. maar het belangrijkste
lijkt ons wel. dat tussen de tientallen in
stituten, die daaronder ressorteren
waarvan er sommige reeds voor de or
ganisatie tot stand kwam waren opge
richt een opmerkelijke samenwer
king bestaat: wanneer 'een bepaald in
stituut een kwestie krijgt voorgelegd,
waarvan men meent, dat sommige as
pecten beter beoordeeld kunnen worden
door een zusterinstelling, dan gaat men
daar te rade.
Ontvang- en zendstations zijn deze la
boratoria: ze trachten een oplossing t*
vinden voor problemen die ze krijgen
voorgelegd en daarnaast speuren ze naar
nieuwe wegen op hun terrein. Research-
werkers zijn er nog niet genoeg: niet
iedere wetenschapsman of technicus be
zit die typische mentaliteit of mis
schien is het een kwestie van tempera
ment voor deze arbeid, welke op de
buitenstaander soms echt de indruk van
een pieterkarwei maakt,
We behoeven slechts één woord te
noemen, Amerika, en verder commen
taar is overbodig om te verduidelijken,
dat dit pogen om technisch bij te blijven
na de oorlog voor ons land belangrijker
is dan ooit: T. N. O. is de motor om
een achterstand in te halen.
Wij hebben er ons persoonlijk van
overtuigd. Voor alle mogelijke soorten
van problemen zijn er aparte instellin
gen bij het#T. N. O.: Bosbouw en was-
jndustrie, voedingsmiddelen en rubber,
grafische techniek en landaanwinning.
Bij drie van de bijna vijftig instituten
kwamen we in de keuken terecht.
Ergens verloren tussen Delft en Rijs
wijk ligt een complex gebouwen, ooit
bestemd als montagewerkplaatsen voor
de artillerie-inrichting, nu onderkomen
voor het Centraal Instituut voor Mate
riaalonderzoek.
Wat bekommert u zich om de verf op
uw voordeur, zolang die er maar orden
telijk uitziet? Ja, daar gaat het nu juist
om: hoelang duurt dat en hoe lang zou
het künnen duren als er gebruik werd
gemaakt van een andere kwaliteit?
Hier maakt een minutieus afgesteld snij-
apparaat krasjes op plaatjes, bestreken met
verven van verschillende samenstelling:
steeds kleinere vakjes worden er in gesne
den, tot minder dan één vierkante milli
meter toe bij slechte kwaliteit springt
de verf er bij deze operatie af, bij goede
samenstelling moet ze houden. Dat is dan
een onderzoek naar brosheid en hechting
en wil men nog de slijtage nagaan, dan
wrijft een ander toestel er over heen met
een katoenen lapje, tienduizend keer
Het C.I.M.O. haalt van alles met verf uit:
harde korrels zand laat men er op neer
vallen en ook glans, dekking, hardheid en
dikte kunnen gemeten worden.
In de afdeling Bouwmaterialen worden
betonblokken hydraulisch stukgedrukt on
der een gewicht van enkele honderden ton
nen en dan staan wij met prof. Lobry de
Bruyn, de directeur van dit instituut, jn
bewondering bij de spectrograaf, een grie
zelig duur Amerikaans apparaat, waarmee
men de analyse van metalen fotografisch
vastlegt werkzaamheden, die vroeger
twaalf dagen vergden, kunnen met dit
toestel in een half uur worden verricht. En
elders bestudeert men bijvoorbeeld weer de
microscopische structuur van metalen.
Bij het hout-onderzoek komen wij ten
slotte op het kerkje in Den Haag, waar
reeds even op gezinspeeld werd. De af
braak van deze Duinoord-kerk is een van
de weinige goede dingen geweest, die de
Duitsers ons hebben aangedaan. Bij die
afbraak bleek namelijk de dakconstructie
van het gebouw te zijn aangetast, zodat
op een kwade dag, bij trillingen, ver
oorzaakt bijvoorbeeld door bespeling van
het orgel, de gehele zaak naar benedan
had kunnen komen. In een hoek van het
laboratorium staat nu een zware balk,
aan het uiteinde afgekloven als een kin
derpotlood, die de houtspeurders dagelijks
voor ogen houdt, dat de invloeden van
weer en wind, vocht en zon, zuren en
vetten, insecten en schimmels nooit vol
ledig genoeg onderzocht kunnen worden.
Wel, dat doet men dan ook: honderden
paaltjes zijn uitgezet in de Haagse „Her
tenkamp", weer andere worden onder tien
atmosfeer druk geïmpregneerd in een grote
ketel; er is in het instituut een imppsante
boekenkast met houtmonsters, een zoge
naamd microtoom-apparaat kan schijfjes
hout snijden ter dikte van één honderdste
millimeter, men heeft een speciale vochtige
ruimte, waar schimmels verzorgd worden
als kamerplantjes en er wordt klompen
hout stukgesleten op een imitatiestraatje,
dat nat en droog gehouden kan worden.
Waartoe dit alles? Ons eigen populieren
hout ging door Duitse begerigheid voor ja
ren verloren, het beroemde djatihout door
de Jappen en veel oude, bekende houtleve
ranciers uit andere landen kunnen ons thans
niet voorzien. Dus: de nieuwe moeilijkhe
den en mogelijkheden onderzoeken het
C.I.M.O. verricht op dit en andere terreinen
een werk, waar de industrie enorm veel
haat bij vindt. Eén voorbeeld slechts:
moeilijkheden bij de export van Neder
landse meubelen naar Amerika het la
boratorium wijst op het vochtgehalte in het
verwerkte hout, dat voor de zeer warm ge
stookte Amerikaanse woonhuizen veel lager
moet zijn dan dat, waarmee in ons land
genoegen kan worden genomen. Dit zijn de
dingen, waarin de fabrikant zijn direct com
merciële nut doet bij de kennis van de
wetenschapsman.
Van deze materialen naar de ver
pakkingen, il n'y a qu'un pas dat
dachten wij, maar als we met de heer
Claus, directeur van het Proefst-iion
dat op dit gebied speurt, zitten te
en door de Duitsers afgebroken
kerk in Den Haag, een haard
die van een vrachtauto kantelt
en een afwasbaar tafelkleed.Wat
zou er voor reden zijn, om deze drie
dingen in één adem te noemen? Er
zouden nog veel merkwaardige ver
schijnselen, gebeurtenissen en uit
vindingen aan toe te voegen zijn
ze houden alle op enigerlei wijze
verband met het „researchwerk" dat
door niet minder dan 46 instituten
en werkgroepen, gecoördineerd in
de „Organisatie Toegepast Natuur
wetenschappelijk Onderzoek", in ons
land wordt verricht om, zoals het
devies luidt, door scheppend denken
welvaart te schenken.
Wij hadden over deze belangrijke
arbeid een onderhoud met ir. A. de
Mooy, algemeen secretaris van de
T.N.O.-organisatie, en we speurden,
gegidst door de deskundigen, op een
drietal laboratoria naar de beteke
nis van dit werk voor onze industrie.
praten, komt er eerst een hele tijd
niets anders op het tapijt dan het
onderwerp „films". Thermoplastische
films, wel te verstaan. De scheikundi
ge samenstelling kan de lezer beter
persoonlijk daar op de Julianalaan in
Delft gewaar zien te worden; laat ons
volstaan met de vermelding, dat we
hier te maken hebben met stoffen,
bereid op synthetische wijze, die een
belangrijke aanvulling vormen in de
verpakkingssector in een na-oorlogse
periode met schaarste aan vele andere
materialen.
In een T.N.O.-brochure wordt de
vraag gesteld of wij ons wel realiseren
wat expediërend Nederland zoal in bus
sen, vaten, flessen, wikkels, kratten, cei-
lophaan en andere plastics verpakt.
Het moet meer zijn dan waarvan men
zich een voorstelling kan vormen en
het gaat er nu maar om al die produc
ten in dezelfde goede kwaliteit bij de
afnemer te brengen als waarin ze de fa
briek verlieten.
Voor ons ligt een pakje biscuits in
een verpakking van ogenschijnlijk cel-
lophaan, doch hier hebben we nu zo'n
thermoplastische film eveneens door
schijnend, maar de relatieve vochtigheid
bij cellophaan is onder bepaalde omstan
digheden 700 gram en bij deze film
slechts drie gram. Deze cijfers zullen de
verbruiker pas wat zeggen, wanneer hij
het verschil proeft tussen biscuits uit
beide verpakkingen, nadat het artikel
eén paar weken bij de detaillist heeft
gelegen en dan op eien regenachtige dag
in een kruideniersmand wordt thuisbe
zorgd!
In Amerika ja, alweer letten
de mensen op dit kwaliteitsonderscheid.
zegt de heer Claus, die een hartstoch
telijk verpakker is, en al is het publiek
hier er dan veel minder op ingesteld,
de fabrikant, die wil exporteren, zai
er toch terdege rekening mee moeten
houden.
Wij hebben hier een werkelijk grote
achterstand in te halen, maar als men
dan hoort, dat er thans zo'n tien ver
schillende types plio-films zijn en de in
vestering voor één fabriek rond twee-
en-een-half millioen dollar zou bedra
gen, weet men spoedig waar de schoen
wringt.
Het Proefstation voor Verpakkingen
geeft aan de belanghebbenden adviezen,
het belast zich met researchwerk, wan
neer 'het daartoe een bepaalde opdracht
krijgt en het doet ook op eigen gele
genheid aan speurarbeid.
Een tussenweg, waarop hier te lande
nu druk geëxperimenteerd wordt, is het
aanbrengen van films op diverse soor
ten veredeld papier, maar verder
hoe graag we zouden willen kunnen
wij hier niet voldoende illustratief be
schrijven wat al aan glimmende en bont
gekleurde verpakkingsveriokkelijkhe-
den in zo'n étalage op het Proefstation
is uitgestald. Er gaat in ieder geval een
psychologische aandrang van uit op de
koper om het toch vooral niet te laten
liggen, of het nu perziken zijn in don
zige celstof of vitaminetabletjes in glin
sterend cellophaan, pardon eellulose-
acetaat.
Daarnaast doet men hier nog proeven
van een en al wildheid /en hardhandig
heid met doodgewone kisten en car-
tonnen dozen: trekken, knikken, bui
gen, drukken en schokken van de be
kende verpakkingsmaterialen is in dit
laboratorium aan de orde van de dag.
De speurders van dit instituut zijn,
gelijk vele andere T.N.O.-onderzoekers,
vernielers ex professie! In een roterende
valtrommel van kamerhoogte wordt een
doos, waarin pakjes zout of pudding
poeder verpakt zijn, net zo lang op en
neer geslingerd en heen en weer ge
smeten, tot, nu ja, tot de boel kapot is.
En dan maar tellen, meten, registreren
en vergelijken.
Het nut van deze sloperij? Aan de
fabrikant kan nu met cijfers worden
aangetoond, dat een kleine besparing,
door gebruik te maken van een tweede
rangs verpakkingsmateriaal, wel licht
juist groter schade door beschadiging
van zijn producten kan betekenen.
Een typisch voorbeeld van wat hier
allemaal wordt uitgehaald is het in
diggelen laten vallen van een haard of
gasfornuis. Een voor het bedrijf dat de
opdracht daartoe geeft uiteraard vrij
kostbare proefmaar wanneer daarmee
de juiste emballage gevonden wordt
om alle haarden, die ooit bij een
transport van een vrachtauto kunnen
kantelen, hun val te laten overleven,
komen deze kosten er dubbel en dwars
uit.
Ingenieuze snufjes ontdekt men in
dit laboratorium: bussen van strocarton
voor het verpakken van verf, micro-
crystaline wassen, waarin verpakte le
vensmiddelen worden ondergedompeld
om ze lang te conserveren en een toe
stel, dat met geluid- en lichtsignalen
waarschuwt wanneer bij de machinale
emballage van bepaalde tabletjes de
automatische verpakker een huls leeg
laat passeren.
Maar de mooiste vondst lijkt ons
IJMUIDEN, 23 Juni. Een stoomtrawler
I.Tm. 42 f 16.860, IJm. 25 f 22.500, IJm. 11
f 1.300, Dm. 213 f 370. Dm. 316 f 14.00, Dm.
249 f 390. Aanvoer 1630 kisten, 25 kisten
verse haring.
toch wel de „Cocoon'*-verpakking, die
vooral voor machines en grote appa
raten wordt toegepast. Er wordt in
verschillende lagen een vloeistof, die
in de lucht direct draden vormt, or
he.t object gespoten, dat op deze wijze j
wordt ingesponnen. Het voordeel van I
deze emballage is, dat ze geen ruimte
in beslag neemt en bijvoorbeeld dure J
machinerieën bij toepassing van deze
methode jarenlang in perfecte con
ditie blijven. In Canada ziet men hele
velden met tanks in deze „Cocoon"-
webben en. om een ander voorbeeld
te noemen, wanneer geweren voor
lange duur op Nieuw-Guinea moeten
worden opgeslagen, is deze inspinnerij
ideaal.
Een fantasieloos gebouw is het daar in
Delft, achter welks muren men al deze
wonderen niet zou zoeken. T. N.O. neeft
er heel wat onderdelen van zijn organi
satie zitten en een van de interessantste
daarvan is het derde instituut, waar de
heer Frank ons rondleidt: dat van de
kunststoffen, een nu nog jonge industrie,
die echter wellicht de periode, waarin
wij thans leven, tot het synthetische
tijdperk" zal bestempelen, zoals er eens
ook een stenen en bronzen tijdvak is ge
weest.
Populair zijn deze kunststoffen plas
tics klinkt ons vertrouwder in de oren
vandaag aan de dag in hoge mate, maar
men moet daarbij niet alleen denken aan
een doorschijnende regenjas of een glim
mende damestas; in de Ver. Staten is
de kunststoffenfabricage voor veertig
procent georiënteerd op de lak-industrie
en dit cijfer alleen al wijst er op, dat het
terrein veel breder is dan het maken van
onbreekbare gramofoonplaten, waarop
men de naald niet hoort ruisen, drink
bekers, die men met de beste wil van de
wereld niet onder z'n voeten krijgt stuk
getrapt en dergelijke aardigheden meer.
In de electrotechnische-, textiel-,
verf- en inkt-, optische- en houtindus
trie, om het daar nu maar bij te laten,
kunnen de plastics een beduidende rol
spelen. Hoe groot wel? Dat uit te zoe
ken is nu juist de taak van het Kunst-
stoffeninstituut.
Men mene niet met de plastics van
de laatste jaren voor het eerst in een
nieuwe chemisch-technische wereld
beland te zijn. Ook voor de oorlog ken
den wij immers cellophaan, bakelite en
celluloid. Maar eerst geruime tijd na
dat deze stoffen hun entrée hadden ge
maakt, begon men zich te realiseren,
dat ze alle tot een grote groep beho
ren.
Juist door de schaarste aan tal van an
dere materialen zijn in de oorlog Amerika
en Duitsland intens aan het speuren ge
gaan naar nieuwe mogelijkheden in net
plastic-domein. Ze hebben zo het een en
ander gevondenDe resultaten van nün
speuren komen thans op de markt en
hierin leest men direct het nauwelijks te
overschatten belang, dat ook Nederland re-
searcharbeid doet omtrent wat de schei
kundige noemt: „hoog moleculaire organi
sche condensatie- en polymerisatieproduc-
ten."
Gelukkig zijn de oergrondCToffen men
denke o.a. aan steenkool, turf en onder-
melk hier te lande beschikbaar We kun
nen er dus bij zijn en wij moeten er bij
zijn.
Technisch, wetenschappelijk en commer
cieel tracht dit laboratorium de ontwikke
ling bij te houden. In een jaar tijd wer
den twaalfhonderd belanghebbenden van
advies gediend en zo zien wij dan het be
lang van dit instituut: men bevoelt in ver
bazing een afwasbaar tafelkleed, waarvan
zelfs inktvlekken verwijderd kunnen wor
den; het is grappig om te bekijken hoe ze
hier met een kunststof metaal op glas heb
ben gelijmd, dat er niet meer af te krij
gen is, tenzij men met een behoorlijke
krachtsontwikkeling niet de lijm. maar het
glas kapot trekt en om in de proeffabriek
te ontdekken hoe nn zo'n plastic kam
gemaakt wordt in een matrijs, die tot op
een honderdste millimeter nauwkeurig moet
zijn afgesteld, maar dit alles krijgt slechts
zijn betekenis in een onafhankelijke in
stelling, die geen winstobject
industrie de minst riskant* start in d»
loop met zoveel andere landen wil garan-
deren.
Zo ergens, dan ontdekt men in dit labo
ratorium de betekenis van researchwerk.
Wij bezochten slechts drie T.N.O.-mstitu-
ten; er zijn er nog enkgle tientallen andere,
in Gouda en Groningen, in Wage-
in vtwuu ningen en Waalwijk.
De wetenschaps
mannen en de tech
nici staan er in de
stilte van hun labora
toria te meten en te
mengen, te rekenen
en te construeren
speurwerk. Amerika
en Engeland beste
den een procent van
hun volksinkomen
aan dit onderzoek,
Rusland zelfs het
dubbele Nederland
volstaat met slechts
drietiende pet. Maar
wij kregen de indruk
dat wét er gebeurt
voor de industriële
Dntwikkeling van ons
land van primaire be
tekenis is.
Een Amerikaans
tijdschrift legde het
op deze manier uit:
Research is in de
grond alleen een ge
moedsgesteldheid een
vriendschappelijke,
welwillende houding
tegenover de veran
dering. Er op uit gaan
om naar een verande
ring uit te kijken m
plaats van te wachten
tot ze komt. Het is de
geest van morgen in
plaats van de geest
van gisteren!
