HAARLEMSE DIOCESANE SYNODE
Belgische C.V.P. zal een absolute
meerderheid krijgen in de Senaat
„Roermond" stond niet in brand
Behandeling van problemen
der zielzorg
Regering-Spaak biedt vandaag
ontslag aan
Gouden priesterfeest
van Mgr. Huibers
Bescherming van de godsdienst
Ridder Fanny Blankers-Koen
C0NV00I MET DE SULTAN DOOR
EEN BENDE BESCHOTEN
Kort van memorie
Tot hoofd en hart
Pontificale Hoogmis in
St. Bavo-kathedraal
Zware verliezen voor
de communisten
leeft
.Het weer.
Min. Van Maarseveen
keert Woensdag terug
Pater Stokman antwoordt op aantijgingen
van N. V. V.-er Vermeulen
Het waren maar....
manoeuvres!
Mgr. Filbry bediend
De overgave van Wonosari ging niet vlot
MAANDAG 27 JUNI 1949
73ste JAARGANG No. 24496
Nog steeds zoeken duikers naar de
vermisten en de romp van het toestel
Bevolking van Bari
mee
Collecte voor kerkenbouw
in Bisdom Haarlem
K.L.M.-DIENST
BATAVIA-DJÖCJA GESTAAKT
Sumatra—Timur
tegen federatie
Resolutie negara Sumatra
Timur
BJütAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 2154Ï
Abonnementen 20800 Postgiro 14348C
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45,tel.3998
Directeur: 3. J. W. Boerrlgtet.
Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Sever in.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
'ADVERTENTIETARIEF 28 cents Der mlllline'efJ
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents oer week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Zondagmorgen heeft Z. H. Exe. Mgr. J. F. Hnibers een pontificale H. Mis
ter ere van de H. Geest in de kathedrale basiliek in Haarlem opgedragen ter
gelegenheid van de opening van de Haarlemse synode. De bisschop werd daar
bij geassisteerd door mgr. N. L. A. Ammerlaan als presbyter-assistens en mgr.
H. J. van Deursen, praeses van Warmond en mgr. G. C. J. van den Burg, deken
van Amsterdam, als troondiakens. Ceremoniarii waren de secretarissen van
het bisdom, de zeereerw. heren H. W. Agterof en J. F. J. Solleveld. De overige
assistenties werden verleend door theologanten van Warmond. Bij deze plech
tigheid, die ven openbaar karakter droeg, waren behalve vele gelovigen, de stu
denten van Warmond aanwezig met de schola, die de liturgische gezangen zon
gen.
Treffend was het evangelie, waarin
verhaald wordt, dat Jezus zijn twaalf
apostelen bijeen riep. Hiermede werd
de synodale gebeurtenis bijzonder ge
ïllustreerd.
Tot de vaste gebeden van de ope
ning der synode behoren de antiphoon
psalm 68, het gebed van de bisschop om
Gods zegen over de werkzaamheden af
te smeken en de litanie van alle heiligen
De genodigden, 110 geestelijken, van
wie er vier door ziekte of anderszins
bericht van verhindering hadden moe
ten zenden, gingen daarna ieder huns-
weegs om hedenmorgen om 9 uur op
nieuw in de kathedraal bijeen te ko
men.
De vergadering werd volgens voor
schrift met gesloten deuren gehouden.
Men weet, dat de laatste synode in
1929 plaats vond. Daar zij om de tier
jaar gehouden moest worden, was in
1939, toen onze troepen door oorlogs
gevaar gemobiliseerd werden, bet eer
ste concept klaar. Tijdens de bezet
ting is het blijven liggen en toen het
na de bevrijding weer ter hand geno
men werd, bleken de omstandigheden
nog te onevenwichtig om goede re
sultaten te verwachten.
Er is toen door een nieuwe commis
sie een geheel nieuw concept gemaakt,
dat alle geestelijken ontvingen en waar
over zij hun oordeel schriftelijk kon
den uitspreken. Onderdelen van het con
cept gingen ook naar enkele lekengroe-
pen o.a. naar onderwijzers. Concept
plus commentaar werden weer samen
gevoegd tot een eindrapport, dat ech
ter alleen naar de 110 deelnemers aan
de synode gezonden werd. Deze konden
opnieuw hun bemerkingen op de voor
stellen inzenden bij het hoofdbestuur
van het bisdom.
Na deze zorgvuldige voorbereiding be
gon dan hedenmorgen de officiële en
plechtige zitting. Deze zitting is inder
daad plechtig, want de bisschop nam in
vol ornaat te midden van zijn priesters,
die de gehele clerus van het bisdom
vertegenwoordigden, plaats.
Als troondiakens fungeerden deken J
H. Niekel uit Rotterdam en deken W
J. Pompe uit Den Haag. Promotor was
mgr. N. L. A. Ammerlaan, vicaris-ge
neraal van het bisdom. Als secretaris
had plaats genomen mgr. C. G. van
Trigt, officiaal van het bisdom. Judices
querelarum en excusationum waren mgr.
H. J. van Deursen, praeses van War
mond en kanunnik W. J. J. de Jongh
pastoor te Ouderkerk aan de Amstel.
Van de andere functies noemen wij de
ceremoniarii, de secretarissen van het bis
dom, de notarius, prof. C. P. M. Holtkamp
van Hageveld en de cantor, dr. A. I. M.
Kat
Vooraleer de beraadslagingen begonnen,
hadden de benoemingen plaats van rech
ters van de kerkelijke rechtbank, de exami-
natores synodales en de parochi consultores
(de raadgevende pastoors).
De besprekingen handelden over de pro
blemen van de zielzorg, bezien in het ka-,
der van deze tijd.
Na schorsing van de zitting, werden de
besprekingen in de middag voortgezet. Tot
slot bedankte de promotor de bisschop voor
de krachtdadige leiding, waarna monseig
neur zich tot de deelnemers richtte om hen
te bedanken voor hun medewerking en om
zich in hun gebeden aan te bevelen. Het
Te Deem werd gezongen, waarna de sy
node gesloten werd met de bisschoppelijke
zegen.
Buiten de genodigden, hierboven reeds
in verschillende functies genoemd, waren
aanwezig het kathedraal kapittel, de ere
kanunniken, de dekens van het bisdom,
de pastoors van de stad Haarlem en de
kapelaans van de kathedraal. Tevens wa
ren afgevaardigd de volgende pastoors: C.
W. van Mierlo (Heemstede), dr. J. van der
Lugt (Warmenhuizen), J. G. Onel (Roelof-
arendsveen), W. Nolet (Amsterdam), A.
Vollaers (Velzen-Noord), Th. Loomans (Den
Hoorn), L. J M van der Hoeven O.F.M.
(Woerden), J. A, Ruhe (Den Haag), Th.
Boonekamp (Venhuizen), Th. M. Beukers
(Leiden), A. Kramer (Middelburg), mgr. B.
van Leeuwen (Hillegom), J. B. Schuyt
(Weesp), A. Cleophas (Wateringen), J. van
der Marck (Zaandam), Th. Taman (Rotter
dam), K. van Veen (Den Helder), H.
Theissen (Vlaardingen), M. Kammers (Leid-
sendam) en A. Busch (Wervershoof).
Oversten van religieuze orden: father
L. Poels, Mill-Hill (Hoorn), dr. D. Berens
O.C. (Aalsmeer), dr. Clementinus Schutijzer
O.F.M. Cap. (IJmuiden-Oost), Aventanus
Hennekers O.C.D. (Hazerswoude), A. Wijt-
vliet N.S.F. (Wijk aan Zee), P. Andriessen
O.S.B. (Egmond-Binnen), St. Langelaan
O Conv. (Amsterdam), dr. R. Hupperts
S.M.M. (Egmond aan Zee), dr. A. Wouters
O.E.S.A. (Amsterdam), A. Stumpel S.J. (Den
Haag), E. Zwanenburg C.P. (Haastrecht),
J. Kaptein S.S.C.C. (Rotterdam), H. Bod-
deke C.ss.R. (Amsterdam), H. G. Finke
S.C.J. (Den Haag), A. Jacobs W.P. (Den
Haag), J. Loerakker S.S.S. (Den Haag), M.
Nillesen O.S.C. (Rotterdam), Th. Roorda
O.F.M. (Haarlem), L. D. Oorsprong O. P.
(Schiedam) en dr. A. Vugts M.S.C. (Drie
huis).
Verder waren aanwezig mgr. dr. Th.
Verhoeven, mgr. J. Noordman, mgr. J. F.
M. Desain. en dr. J. Hentzen O.F.M., bene
vens dr. N. Steur en J. van der Gaag, dr.
J. Willebrands en P. C. Stammeijer, pro
fessoren van Warmond. J. Starrenburg en
E. Stolwijk namens de directeuren van
congregaties, van het seminarie Hageveld de
leraren C. Holtkamp en J. B. van der Lin
den. J. J. Henneman, archivaris van het
bisdom en de rectoren L. Wolf te Bioemen-
daal, H. Sondaal te Oegstgeest en L. van
der Griendt te Sassenheim.
Als vertegenwoordigers van Kathoieke
Actie, jeugdbeweging, sociale organisaties
enz. J. Kraakman, H. M. van Spanje en A.
J. Leenders (allen uit Den Haag), J. M
Groot en C. J. van der Knaap (Haarlem),
A. van Houten (Rotterdam) en W. Zeil-
stra (Alkmaar).
(Telefonisch van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL, hedenochtend
De verkiezingen in België hebben Zondag een zeer rustig verloop gehad, vol
komen in dezelfde sfeer, als waarin de propaganda was verlopen. Daar kwam
het bijzonder mooie weer bü, waardoor de burgerij, die toch al niet zeer
gretig leek, met meer lust bezield werd om de stad uit te gaan, dan om haar
stem te gaan uitbrengen. Politiek heetgebakerde temperamenten hebben wij
dan ook niet gezien.
de Christelijke Volkspartij in de senaat
waarschijnlijk achtte.
Verder was hedenmorgen bekend de
uitslag van de telling van het eerste
millioen stemmen voor de Kamer. De
verdeling hiervan is als volgt:
Ho© is het resultaat van de verkie
zingen?
Hedenmorgen werd, als eerste, de
einduitslag der verkiezingen voor de
provinciale raden bekend. Deze uitslag
luidt als volgt:
1946
Chr. Volksp. (Kath.) 356 zetels (344)
Socialisten 201 zetels (225)
Liberalen 102 zetels (48)
Communisten 35 zetels (58)
Andere partijen 2 zetels (21)
Chr. Volkspartij
Socialisten
Liberalen
Communisten
448.734 stemmen
324.240
130.941
97.205
Totaal 696 zetels
Op 11 Juli aanstaande zullen de pro
vinciale raden de 46 provinciale sena
toren aanwijzen, waarna de 106 senaats
leden de 23 gecoöpteerde senatoren zul
len benoemen.
Wat de senaatsverkiezingen betreft
meldde Belga hedenmorgen, dat men
op grond van de eerste officieuze bere
keningen een absolute meerderheid van
De K. L. M. deelt mede, dat op grond
van verklaringen van deskundige oog
getuigen en verdere aanwijzingen het
onwaarschijnlijk moet worden geacht,
dat zich brand aan boord van de „Roer
mond" heeft voorgedaan. Overigens zijn
tot dusverre nog geen aanwijzingen om
trent de toedracht van de ramp verkre
gen, aangezien de wrakstukken nog, niet
zjjn gelicht. Een veronderstelling om
trent de oorzaak is dus thans niet te
geven.
Een Italiaans-Nederlandse commissie
van onderzoek is Zaterdag begonnen
met het schiften van de mededelingen
der honderden ooggetuigen. Politie en
functionarissen van de maatschappij be
gonnen de opgehaalde bagage van de
slachtoffers te sorteren en in te pakken
voor verzending naar de verwanten. Bij
vrijwel elk pak bevond zich een foto
album en een aantal kleine geschenk
pakjes, die uit Indonesië waren meege
nomen. Er waren ook schoolrapporten
van twee kinderen, de veertien-jarige
Robert en de twaalf-jarige Eileén Esser.
die met hun moeder, mevrouw Helm:
Esser, omkwamen.
Aan het zoeken naar het wrak werd
ook deelgenomen door Appi Plesman.
broer van de omgekomen piloot en ver
tegenwoordiger van de K. L. M. te
Milaan.
Volgens de bij het onderzoek betrok
kenen zal het misschien onmogelijk zijt»
tot een verklaring van de oorzaak van
de ramp te komen, wanneer men er niet
in slaagt het afgebroken staartstuk van
het vliegtuig te vinden. Een der func
tionarissen zeide, dat op sommige
slachtoffers sporen van verbranding wa
ren waargenomen.
Reddingsploegen te Bari hebben een
speciaal duiktoestel in orde gemaakt,
waardoor het mogelijk wordt tot 100
meter diepte te gaan. Zij hopen de romp
van het toestel in takels te kunnen be
vestigen om het aan de oppervlakte te
brengen.
De gemeenteraad van Bari heeft zijn
zitting van Vrijdag besloten met het uit
spreken van een betuiging van diep me
degevoel met de families en vrienden
van de slachtoffers.
Zondag is het dodenhuis, waarin de
stoffelijke resten van omgekomenen bij
de ramp van de „Roermond" liggen,
voor. het publiek geopend. Vissers en
waarmede zij
brachten bloemen mee,
de kisten bedekten.
Van de drie en dertig inzittenden van
het vliegtuig zijn drie en twintig stoffe
lijke overschotten geborgen en geïden
tificeerd, n.l. de heer M. S. Broos, mevr.
A. Broos-Mul, baby, H. Broos, de heer
W. van Hasselt, mevr. C. H. van Has-
selt-Weber, J. G. van Hasselt, de heer
W. J. van Dort, mevr. H. Esser-Schie-
bel, Robert Douglas Esser, Irene Cecilia
Esser, mevr. J. C. C. Meelhuyzen- Van
Son, de heer S. K. van 't Hof, mevr. E.
van 't Hof-Dijkstra, de heer F. G. Dik
kers, vlieger 2e klas 3. Tuyt, stewardess
C. A. Timmermans, steward P. J. van
Overbeek, alsmede van vier Egyptische
passagiers.
Men verwacht, dat binnen enkele da
gen de stoffelijke overschotten per vlieg
tuig naar Nederland resp. Egypte zullen
worden overgebracht. Van tien inzitten
den is het stoffelijk overschot tot dus
verre niet geborgen, n.l. van de vijftien.'
jarige zoon van de familie Van Dort,
van een Egyptische passagier en van
acht leden van de bemanning.
In alle kerken van het bisdom Haar
lem is gisteren een schrijven voorge
lezen van het Kathedraal Kapittel, in
verband met het gouden priesterfeest
van Z. H. Exc. Mgr. J. F. Huibers op 15
Augustus a.s. Hierin wordt medege
deeld, dat op Zondafe 3 Juli o-s. in alle
kerken een collecte zal worden gehou
den voor het „Fonds voor Kerkenbouw
in het Bisdom Haarlem".
Sinds jaren, aldus de brief, is Mgr. in
ons bisdom bekend uit de tijd', dat in
honderden parochies zijn indrukwek
kend woord de offerschaal voorafging
van de bedelende bouwpastoor. Toen
was uw antwoord een royale gift, zodat
de Amsterdamse parochie van O. L.
Vrouw van Altijddurende Bijstand uw
lof nog verkondigt. Maar de Bisschop
gaat gebukt door de zorgen voor gees
telijk en stoffelijk behoud van Zijn Dio
cees. Weet wel: uw krachtige doch be
jaarde Bisschop zou nogmaals zijn Bis
dom willen rondgaan met de offer
schaal, smekend om uw aandeel te
nemen in de la#, die zijn schouders
hebben te dragen om Gods eer en het
heilig geloof in zijn Bisdom te verdedi
gen en te bevorderen. Het Kapittel van
andere burgers van Bari liepen in stilte ihet Bisdom brengt daarom'de bede van
langs de doodkisten. Velen onder hén uw Bisschop tot u allen over en vraagt
hadden het ongeluk zien gebeuren. Zij i vol vertrouwen uw milde bijdrage.
Al zijn de tot nu toe békende resul
taten nog onvolledig, toch kan men al
enkele punten vaststellen, omdat zij
symptomatisch zijn voor vrijwel alle
gegevens, waarover men op dit moment
beschikt. De. twee voornaamste van deze
punten zijn de volgende: de communisten
lijden overal tot in de uiterst linkse
streken toe een zware nederlaag. Niet
zelden wordt hun stemmenaantal gehal
veerd in vergelijking met de vorige
verkiezingen, toen zij de wind in de, zei
len hadden. Het is de duidelijkste en be
langrijkste conclusie, die nu reeds te
trekken valt. Een tweede, die minder
belangrijk is, maar niet minder duide
lijk, is de vooruitgang van de. liberalen.
Het gebeurt niet zelden, dat de effectie
ven vergeleken bij 1946 verdubbeld zijn,
al moet men dan ook zeggen, dat zij in
1946 de wind niet mee hadden, maar
nu wel. Iedereen verwachtte trouwens
een liberale vooruitgang. Wij maakten
er zelf dezer dagen gewag van, maar
men kan gerust erkennen, dat de winst
groter is dan vermoed kon worden.
Naast deze twee grote feiten kan
Verwachting tot Dinsdagavond:
Droog en overdag zonnig weer
met meest zwakke wind uit uiteen
lopende richtingen. In het binnen
land warm maar plaatselijk in de
kustgebieden koeler bij wind van
zee.
Zon 4.22—21.04 Maan 5.58—23.13
men verder constateren, dat de socialis
ten en katholieken in grote lijnen hun
posities hebben behouden. Als er nuan
ces zijn, dan zijn het deze, dat de
katholieken een kleine winst boeken tot
nu toe en de socialisten een klein ver
lies.
Het zitting hebbend kabinet-Spaak
heeft volgens traditie besloten heden
zijn ontslag bü Prins-Regent Karei in te
dienen.
Paul Henri Spaak, die van dit besluit
mededeling deed, verklaarde tevens, dat
op de leider van de Christelijke Volks
partij een beroep zou worden gedaan
om een nieuwe regering te vormen.
De Christelijke Volkspartij, die reeds
bij de vorige verkiezingen als de sterk
ste partij uit de bus kwam, schijnt bij
de verkiezingen van gisteren haar posi
tie versterkt te hebben.
Spaak verklaarde dat de gecombineer
de taak van minister-president en mi
nister van Buitenlandse Zaken hem te
zwaar werd. HU zal eventueel slechts de
portefeuille van Buitenlandse Zaken wil
len aanvaarden, aldus menen politieke
waarnemers uit zijn woorden te moeten
opmaken.
Het K. L. M.-toestel dat hedenmorgen
van Batavia naar Djocja vloog, is om
12.30 uur van het vliegveld Maguwo
teruggekeerd, waarna de K. L. M. de
dienst op Djocja voorlopig staakt. Van
de zijde der K. L. M. kon men niet
mededelen, wanneer de dienst op Djocja
hervat zal worden.
Minister Van Maarseveen keert
Woensdag terug naar Nederland terug,
aldus verneemt Aneta.
Zaterdagmorgen bezocht hij te Bata
via een legeronderdeel van 115 R.I.,
dat uit Djocja gekomen was en thans
op het punt staat naar Nederland te
vertrekken. In Buitenzorg werd hij
ontvangen in de officiersmess van het
paleis aldaar. Op weg naar het buiten
verblijf te Tjipanas, waar minister Van
Maarseveen dit weekend de gast was
van de Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon, stopte hij bij verschillende on
derdelen.
Aan de vooravond van zijn vertrek
zulenl de H.V.K. en mevrouw Lovink
een receptie houden ten paleize Ko
ningsplein.
Pater dr J. G. Stokman heeft Zater
dag op de conferentie van de interna
tionale arbeidsorganisatie te Genève
verklaard, dat de Nederlandse bisschop
pen de sacramenten weigerden aar- ka
tholieke leden van socialistische vakver
enigingen „teneinde de godsdienst zelf
te beschermen". Pater Stokman ant
woordde de secretaris van het NW, de
heer Vermeulen, die Vrijdag de Neder
landse bisschoppen ervan beschuldigde,
dat zy „op iedere wüze ernaar streefden,
de katholieken buiten de algemene vak
beweging te houden".
Pater Stokman verklaarde verder
o.m.: „Ik zou Willen verklaren, dat de
veroordeling van de socialistische vak
verenigingen door de Nederlandse bis
schoppen niet slechts gegrond is op de
marxistische theorieën of tendenzen Van
deze verenigingen, maar ook op het feit
zoals de ervaring heeft geleerd
dat vele katholieke leden van socialis
tische vakverenigingen in ons land hun
geloof verloren hebben".
Volgens Reuter verklaarde dr Stok
man verder, dat „de betekenis van de
Tijdens de pauze van de Olym
pische Dag is er een korte plech
tigheid geweest, waarvan de tien
duizenden op de tribunes pas later
iets vernamen. H.M. Koningin
Juliana, die met Prins Bernhard
en de prinsesjes Beatrix en Irene
de Olympische Dag bijwoonde,
heeft toen namelijk in de konings
kamer van het stadion de athlete
Fanny BlankersKoen en haar
echtgenoot ontvangen en onze
Olympische kampioene daar in te
genwoordigheid van de heer Lotsy,
de onderscheiding verleend van
Ridder in de Orde van Oranje
Nassau. Fanny Blankers is daar
mee de eerste actieve sportbeoefe
naar, die als gevolg van haar pres
taties en haar optreden als sportief
ambassadeur, koninklijk is onder
scheiden.
Tevoren was de athlete, samen
met de heer Lotsy, al onderscheiden
op het middenveld van het Olym
pisch Stadion. Beiden ontvingen
de zelden toegekende Olympische
erepenning en ook hier was Fanny
Blankers de eerste actieve athlete
die deze onderscheiding ontving.
De Van Tuyllbeker werd overhan
digd aan de voorzitter van de K.N.-
A.U., de heer A. Paulen, voor de
successen van de Nederlandse
Olympische équipe te Londen.
weigering der heilige sacramenten aan
deze personen niet de bevordering is
van katholieke vakbonden, doch de be
scherming van de godsdienst zelf in de
leden van de Katholieke Kerk."
Hij zeide, aldus Reuter, dat de Neder
landse bisschoppen zich niet kantten
tegen samenwerking tussen de katholie
ke en socialistische vakverenigingen na
de oorlog en in 1946 bleven bij de wei
gering om de sacramenten toe te dienen
aan katholieke leden van socialistische
vakverenigingen „in afwachting van de
verdere ontwikkelingen". Pater Stok
man voegde er aan toe, dat de Neder
landse bisschoppen onvoorwaardelijk de
weigering van sacramenten, inzoverre
het communistische vakverbonden be
trof, handhaafden. „Indien de kerkelijke
autoriteiten", zo verklaarde pater Stok
man, „disciplinaire maatregelen nemen
tegen leden van hun godsdienstige ge
meenschap zoals bij voorbeeld de
weigering van de heilige sacramenten
in de Katholieke Kerk is dit hun
zaak. Elke inmenging van de overheid,
hetzij nationaal of internationaal, in
deze aangelegenheden zou in strijd zijn
met de vrijheid van godsdienst, zoals de
geschiedenis heeft bewezen".
Pater Stokman betreurde de uitla
tingen van de heer Vermeulen, die hü
schadelijk achtte voor de samenwerking
tussen katholieke en socialistische vak
verenigingen. HU was evenals de heer
Vermeulen van gevoelen, dat deze sa
menwerking op practisch terrein zeer
nuttig en belangrijk voor Nederland en
in het bUzonder voor de arbeiders in
het algemeen was.
„Wat is dat nou?" hebben zich
Zaterdagavond heel wat Nederlan
ders verontrust afgevraagd. KEen
aanhoudend motorgeronk als in de
ergste dagen van de oorlog was ge
durende lange tijd te horen. Boven
Groningen kwam het en het trok
over Friesland voort, daarna werd
Amsterdam er door verrast en
maakte het de slapende Haarlem
mers wakker. Wie naar de hemel
keek zag alleen de sterren. In het
donker gehuld trokken de vliegtui
gen voort en het was allemaal zo
dreigend en onheilspellend, dat me
nigeen de dekens niet een twee drie
meer over de oren getrokken heeft.
Wat er werkelijk aan de hand was
begrepen alleen de krantenlezers,
die tussen deze zwermen vliegtuigen
en de manoeuvres boven Engeland
verband legden. Inderdaad zijn het
maar „oefeningen" geweest. Enge
land beleefde zijn tweede Battle of
Britain en Nederland werd als aan-
vlieggebied gebruikt voor uit Duits
land komende machines. Vandaar
het voortdurend ronken der moto
ren en het ontbreken van enig na-
vigatielicht. Dat niet iedereen het
meteen „door" had bewezen wel de
stromen telefoontjes, die de redac-
tiebureaux der kranten en het ANP
te verwerken hebben gehad. De te
lefoon Stond niet stil.
„Is er soms heibel?" vroegen dap
pere Mokummers, die wilden weten
waar ze aan toe waren. „Zijn de
Russen er?" vroegen de meesten.
,Motteme niet verduistere?" klonk
een vragende roepstem, die waar
schijnlijk aan een voormalig blok
hoofd heeft toebehoord. Maar er
was geen heibel, de Russen waren
het niet en verduisteren.mee,
vooralsnog nietWe moeten het maar
niet zo donker inzien. Als de ma
noeuvres u uit uw slaap hebben ge
haald en geen klein béetje hebben
verontrust, bedenk dan, dat ze wor
den gehouden voor uw veiligheid. Zij
dienen tot verdediging van Europa
Tot onze verdediging!
Tijdens het biechthoren is Zaterdag
middag Mgr. F. Filbry. plebaan der Ka
thedrale Basiliek te Haarlem en proost
van het Kathedraal Kapittel, plotseling
ongesteld geworden. De hartaanval bleek
zo ernstig te zijn, dat de geneesheer
het nodig oordeelde monseigneur on
middellijk ten volle te bedienen.
Zondagmiddag was de toestand van
Mgr. Filbry redelijk. De geneesheren
hopen hem in het leven te houden. Als
proost van het Kathedraal Kapittel had
Mgr. Filbry Zondag en Maandag ver
schillende functies by de Synode moe
ten verrichten.
De minister van Marine, mr. W. F
Schokking, heeft Zaterdag in Den Helder
een officieel bezoek aan H. Ms. „Tromp"
gebracht, waarop zich ook de commandant
zeemacht Nederland, schout bij nacht J. J
L. Willinge bevindt. De minister werd in
Den Helder ontvangen door de comman
dant marine Willemsoord, kapt. ter zee I
W. Reynierse, waarna hij zich inscheepte
op de op de rede voor anker liggende oor
logsbodem.
Zaterdag is ten Westen van Pramba-
nan (10 k.m. ten Oosten van Djocja) een
convooi. waarin de sultan van Djocja en
een militaire waarnemer van de Unci
meereden, door een bende licht bescho
ten. De Nederlandse troepen hebben de
bende verdreven.
Uit Djocja meldt de correspondent
van Aneta, dat de Nederlandse troepen
de residentie reeds op 29 Juni ontruimd
zullen hebben. De sultan zal over de
terugkeer van de republikeinse rege
ring beslissen, zodra de situatie zulks
toelaat. Gedurende het terugtrekken
vart de Nederlandse troepen mogen
alleen door de sultan aangewezen per
sonen buitenshuis vertoeven. In een
rondschrijven van de sultan aan alle
ministers en republikeinse ambtenaren
buiten de residentie wordt gezegd, dat
het verboden is naar Djocja te reizen,
tenzij zy zijn teruggeroepen door de
sultan of de republikeinse delegatie. Op
eigen gelegenheid terugkerende republi
keinse ambtenaren zullen geen steun
ontvangen van liet ministerie van socia
le zaken of het Daerahbestuur.
De teruggave van Wonosari aan de re
publiek is volgens te Batavia ontvangen
berichten als volgt geschied:
Volgens plan waren Nederlandse troe
pen onder leiding van de commandant
van de T.-brigade om 10.15 uur Vrijdag
ochtend uit deze plaats vertrokken. Vol
gens schema zouden op hetzelfde tijd
stip republikeinse troepen de plaats be
zetten. Zij verschenen echter niet. De
sultan zond toen twee koeriers op de
fiets uit, die onverrichterzake terug
keerden.
Weer werd een bode uitgezonden, die
terugkeerde met twee ongewapende, in
burger geklede personen, die verklaar
den vertegenwoordigers van de T.N.I.
te zUn. ZU deelden mede, dat de repu
blikeinse troepen om 14.00 uur zouden
arriveren. Toen de sultan Wonosari
verliet, waren de troepen nog niet aan-
IDe ontevredene is blind voor het
goede in eigen omgeving en het
slechte en ongelukkige bij anderen
(Van een bijzondere medewerker)
Tot de belangrijkste ontwikkeling in
de Nederlandse sociale verhoudin
gen tijdens de oorlog moet zonder
de minste twijfel worden gerekend het
tot stand komen van twee instituten van
samenwerking: de Raad van Vakcen
trales en de Stichting van de Arbeid. De
eerste der hier genoemden bedoelde de
zo nodige bundeling te brengen in het
georganiseerd streyen der arbeiders naar
de verwerkelijking hunner rechtvaardige
wensen. Éénwording der drie vakcentra
les werd niet wenselijk geacht op grond
van het feit, dat vooral bij de K.A.B.
en het C.N.V. de materiële belangen
behartiging der leden werd en wordt
gezien als het (belangrijkste) middel
ter bereiking jan een veel voornamer
doel: het vormen van Christen-persoon
lijkheden. M.a.w. de K.A.B. is op de eer
ste plaats een opvoedings- en vormings
instituut en bij al, wat gericht is op
deze twee voorname levensfactoren dient
men volledig rekening te houden met de
vraag: „Met welk doel is de mens op
aarde?" De mens te helpen op zijn weg
naar God is derhalve de voorname inzet
van geheel de activiteit onzer Katho
lieke Arbeiders Beweging.
Het spreekt vanzelf, dat zulk een
vormingsinstituut als zodanig onder de
rechtsmacht van de bisschoppen valt
De Kerk immers heeft het recht ën de
plicht de betrekkingen te verklaren en
vast te stellen, welke bestaan lussen
de natuur en de bovennatuur. Tijdens
de bezetting en zelfs reeds geruime tijd
daar voor, vond iedereen het normaal
en juichte men het toe, dat het Neder
landse Episcopaat zulke krachtige maat
regelen nam tegen het lidmaatschap van
de NSB en later ook van het Neder
landse Arbeidsfront.
Wij herinneren ons uit die dagen rond
25 Juli 1941, dat er een stroom van op
rechte bewondering door heel Neder
land ging voor de houding der Neder
landse katholieke arbeiders, toen zij eD
bloc weigerden langer lid te blijven van
hun beweging, gesteld als deze was on
der de leiding van een NSB-er. Wij
herinneren ons in die dagen door de
sociaal-economisch adviseur van t toen
nog NVV hetende NAF te hebben ho
ren zeggen, dat hij begrip en waarde
ring had voor de houding van de lei
ders van het toenmalig R.K. Werklie
denverbond, maar dat hij meende, dat
deze leiders toch wel in het belang hun
ner leden en van de arbeiders ut net
algemeen hun functie bij het gelijk
geschakelde NVV konden blijven ver
vullen. Hun enigste antwoord m die
dagen was, het verzoek om onmiddel
lijk ontslag.
De heer Ad. Vermeulen, aldus de
naam van deze toenmalige adviseur,
kon dit niet begrijpen, maar was achter
af ontzettend blij met die principiële
houding der katholieke arbeiders. Daar
aan ontleende hij o.a. de moed om, toen
de oprichting van het NAF een feit
werd (1 Mei 1942), ontslag bij het NW
te nemen. Hij had het voorbeeld van an
dere leiders reeds maanden achter zich.
Toen was Mgr. De Jong, aartsbiss
van Utrecht, de grote man in het ver
zet, die wist, dat hij zijn eigen leven
op het spel zette, die met tranen in de
ogen ons eens verzekerde: „Aan my
zelf denk ik niet. maar diep ben ik
begaan met jullie huisvaders, die ik Mn
gevaar blootstel èn die ik brodeloos
maak. Want ik weet, dat u allen zult
gehoorzamen, wat het ook moge kos
ten.
Het Werkliedenverbond is juist in die
dagen een echte vormingsschool geble
ken".
Later zou Kardinaal De Jong het
meer dan eens, publiekelijk verklaren:
„Kath. Nederland dankt het aan het R.K.
Werklieóenverband, dat katholiek arbei
dend Nederland in tegenstelling tot
zovele andere landen katholiek bleef".
Hiermede is wel voldoende aangege
ven. welke principiële betekenis een
confessionele arbeidersbeweging heeft.
Het is dan ook wel erg zacht uitge
drukt. wanneer wij vaststellen, dat
katholiek Nederland pijnlijk werd ge
troffen door de rechtstreekse en scherpe
aanval, die de heer Ad. Vermeulen
tijdens de vergadering van de inter
nationale arbeidersconferentie plaatste op
het Nederlandse Episcopaat. Hoe de heer
Oosterhuis, a.s. voorzitter van het N.V.V„
er toe komt dit in een gesprek met het
Handelsblad geen aanval te noemen, is
ons een raadsel.
Nogmaals, de bisschoppen hebben het
recht en de plicht de leer der Kerk te
verklaren en te verdedigen, eventueel
hun gelovigen in verband hiermede
aan bepaalde voorschriften te binden.
Wie de bisschoppen dit recht wenst te
ontzeggen, bemoeit zich met de plicht
van „die Andei waar hij niets mee
te maken heeft.
De uitlatingen van de heer Vermeulen
geven stof voldoende tot zeer brede be
schouwingen, waarvoor n enkel kranten
artikel niet de ruimte biedt. Wel willen
wy ons nog even afvragenwaarom
werd deze aanval geplaatst? Het is een
algemeen bekend feit, dat na de bevrij
ding de leden van het NVV slecht in de
gelederen van deze vakcentrale weder
keerden.
Het was, alsof zij een wissel op het
vertrouwen presenteerden: eerst eens
zien hoe onze leiders zich houden. Zij
gingen immers het eerst en het langst
door de knieën, toen Woudenberg c.s,
hun schennende hand naar de vakbewe
ging uitstrekken. De katholieken daaren
tegen en in iets mindere mate de leden
van 't CNV kwamen in nooit vermoede
aantallen terug. Is het jalouzie van het
NW, die zijn voor-oorlogse positie in
de Nederlandse vakbeweging aanmerke
lijk zag verzwakken door de toenemen
de kracht o.a. van de katholieken?
Pater Stokman heeft inmiddels de
heer Vermeulen in Genève reeds behoor
lijk van repliek gediend. De Nederlandse
arbeiders zullen het in Nederland doen.
Nooit heeft iemand sterker de zaak van
de katholieke eenheid kunnen dienen
dan door hen te kwetsen in hun zo rijk
bezit: het zo diep geëerbiedigde gezag
der bisschoppen
gekomen. Het vliegveld Gadeng, dat in
de middag was overgedragen, vertoonde
na het vertrek van de Nederlandse troe
pen hetzelfde beeld.
De vertegenwoordigende raad van de
Negara Sumatra Timur heeft Zaterdag
na een debat van vyf uur een streep
gehaald door een van de voornaamste
besluiten van de tweede Sumatra-confe-
rentie door het aannemen van een reso
lutie, waarin de aansluiting van Oost-Su-
matra bij de te vormen Sumatraanse fe
deratie wordt afgewezen.
Na een verward debat verklaarde de
raad, dat Mansur's lidmaatschap van het
directorium door het aannemen van de
resolutie automatisch vervallen is, zo
dat hij als zodanig niet meer kon optre
den. In verband met de uitnodiging van
minister Van Maarseveen. vertrekt Man-
sur Maandag naar Batavia vooor bespre
kingen met het directorium over het
voorlopig federatief verband Sumatra,
echter uitsluitend in zijn functie van
walinegara van Sumatra Timur.
