IN TOTAAL 45 DODEN BIJ DE RAMP
VAN DE „FRANEKER"
Ontsteltenis over gehele wereld
mmixjHia
I
VECHTPARTIJ AAN BOORD
VAN AMERIKAANS VLIEGTUIG
zijden
Van talloze
medeleven
Personalia van de omgekomen leden
der bemanning
Toestel neergestort: 28 doden
Ramptijdvoor de
luchtvaart
ZIJ, DIE VIELEN
.Het weer
Tol hoofd en hart
De namen der omge
komen passagiers
Vliegtuig bij Gilze
neergestort
Vlaggen halfstok te
Franeker
J
WICHELROEDELOPER
NAAR BARI
WOENSDAG 13 JULI 1949
bureaux van redactie en administratie
73ste JAARGANG No. 24510
Thans blijki da± zich aan boord van de verongelukte
„Franeker" 45 ptersonen bevonden,- zij zijn allen omge
komen. Aanvankelijk meende men dat de heer A. I.
Richardson, de K.L.M.-operaiions-manager voor Pakistan,
India en Birma, niet in New Delhi was ingestapt, maar
later kwam vast ie staan dat ook hij tot de inzittenden
behoorde.
Koninklijke deelneming
Verklaring dr. Van Klef (ens
Sabotage?
Dr. H. C. Milius
Piloot redt zich per
parachute
Wmmm
m El
REGERINGSVERKLARING
OVER INDONESIË
19 Juli in Eerste Kamer
Vliegtuig stort neer
op Tourmalet
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45,tel.5998
Directeur: I. 1. W. Boerrtgter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: IV. Oovorhv.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents Der mllllme'er-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers Ié cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentlën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 eents per week,
f 1.52 per maand, t 4.55 per kwartaal.
Omtrent het aantal omgekomen Ame
rikaanse journalisten en hun namen
heeft men geruime tijd in het onzekere
Verkeerd. Thans is zeker, dat mrs. Do
rothy Brandon van de New York He
rald Tribune en William A. Matthews
van de Arizona Star niet in het toe
stel zaten. Daarentegen is wel een an
dere Amerikaan omgekomen, Lan Ma-
lan. leider van het gezelschap en voor-
Hchtingsf unctionaris.
Amerikaanse journalisten zijn vanmorgen
Van New Delhi naar Bombay gevlogen om
te trachten de lichamen van hun omgeko
men collega's te identificeren. De begra
fenis van deze dertien journalisten zal
Waarschijnlijk in de late avond geschieden
op het Europese kerkhof te Bombay.
In een tropische regen en stormvla
gen, die bij tijd en wijle het uitzicht
onmogelijk maakten, stonden Dinsdag
tientallen luchtvaartfunctionarissen,
dokters, consulaire vertegenwoordigers,
ziekendragers en Indiase journalisten
°P de plaats, waar de grootste vlieg
tuigramp in de geschiedenis van India
vijf en veertig personen het leven heeft
gekost
Zij zochten in de dichte plantengroei
op de heuvel van Ghatkobar naar de
Verkoolde resten van de mannen, wier
tarnen begrippen zijn geworden in de
Amerikaanse journalistiek.
De plaats van de ramp bood een
droevige aanblik. In de zware moesson,
die niet meer dan 50 m. zicht liet, ont
haarde men onder de zwarte laag
hangende wolken de zwart-verkoolde
testen van vliegtuig en inzittenden en
de geblakerde bomen ver in het rond.
Zes uur na de ramp zocht men nog
haar de stoffelijke resten, waadde men
door de rijstvelden en baggerde men
door de modder, tot op de huid door-
Weekt.' De vier machtige motoren vond
hen meer dan een halve mijl van el
kaar en de lucht was vervuld van
benzinereuk.
De romp van de Franeker lag door
midden gebroken aan beide zijden
Van de heuvel. Het staartstuk lag te
mudden van open koffers, stukgeslagen
schrijfmachines en tafelgerei.
De leden van de eerste reddings-
groep vonden hier nog een overleven
de, een vrouw, die met een landings
gordel in haar stoel was vastgesnoerd.
Toen zij de redders zag, wuifde zij met
de hand en trachtte haar stem te ver
heffen, doch vóór zij een woord had
kunnen uitbrengen, verloor zij voor
goed het bewustzijn.
Toen de schemering inviel waren
drie en dertig lijken gevonden en naar
het Ziekenhuis van Bombay vervoerd.
H.M. de Koningin en Prins Bemhard
hebben telegrafisch aan dr. Plesman
t# de directie van de K.L.M. hun diep
Medeleven betuigd met het ongeluk
tan de „Franeker". Zij hebben de
K.LJVI. verzocht hun deelneming te
tvilien overbrengen aan de familieleden
der Nederlandse slachtoffers.
De minister van Oorlog en Marine, mr.
w. F. Schokking, heeft persoonlijk op
Schiphol zijn rouwbeklag aan de K.L.M.
Aangeboden.
De voorzitter van de B.F.O., Sultan
«amid II, heeft in een communiqué aan
de pers verklaard, dat hij „diep geschokt
Was door deze tragedie".
Onder de vele bewijzen van deel
neming, die bij de K.L.M. werden ont-
vangen. bevinden zich telegrammen
van de Nederlandse regering, de gou-
verneur van Curagao, dr. Van Royen,
eh de Nederlandse delegatie in Indo
nesië, de ambassadeur van Frankrijk.
gezanten van Venezuela en Portu
gal, de Amerikaanse consul-generaal te
Amsterdam, de directie van de Air In-
nia, het N.V.V.-congres te Amster
dam, het congres van de Christelijke
■Politie-ambtenaren te Den Haag, de
Algemene Bond Mercuriuf en vele
buitenlandse luchtvaartmaatschappijen.
De Indiase regering heeft de familie
leden en vrienden van de slachtoffers
?6r K.L.M.-Constellation „Franeker"
?aar diepstgevoeld medeleven betuigd,
'ij heeft de K.L.M. speciale machti-
j-s gegeven om vliegtuigen en Neder-
'ahds technisch personeel naar de
h'aats van de ramp te zenden om deel
■a nemen aan het onderzoek, dat door
ua Indiase regering zal worden geleid.
Te Batavia is een officiële verklaring
b'tgegeven waarin gezegd wordt dat de
egering van Indonesië met diepe droef-
£id kennis nam van de ramp, die de
"**aneker" heeft getroffen.
De regering wenst haar diepgevoelde
r^mpathie te betuigen met allen, die zo
u'otseling en tragisch van hun leven
"'arden beroofd. De Amerikaanse jour
nalisten zullen in de herinnering voort-
.Cven ais mannen en vrouwen, die een
°°g gevoel hadden voor hun beroeps-
ST en het als hun plicht beschouwden
j a Waarheid te zoeken zonder voor
ingenomenheid en vooroordeel en ken-
aar te maken hetgeen zij gevonden
adden op eerlijke en onbevreesde
*11 ze.
j>De Hoge Vertegenwoordiger van de
'"con, de heer Lovink, heeft een be-
oek gebracht aan de consul-generaal
an de Verenigde Staten, de heer Li-
s Ugood. De Hoge Vertegenwoordiger
0V,rak hierbij zijn diep leedwezen uit
b ®r het vliegtuigongeluk. Vervolgens
.Zocht de heer Lovink de directeur
v de intercontinentale dienst van de
hét mr. H. Creutzberg, en zei, dat
deriVertrouwen van het Publiek in Ne-
Sch i d en Indonesië in de K.L.M. onge
bukt was gebleven.
irsstG ^eclerlandse ambassadeur te Wash-
aan a' mr- dr- E' N- van Kleffe»s, heeft
de Amerikaanse nieuwsagentschappen
re'g"u gende verklaring verstrekt: „Mijn
ht.bl~lng en het Nederlandse parlement
Keven'1 reeds in het openbaar uiting ge-
hem: aan hun gevoelens van grote deel-
bij het vernemen van het ver
schrikkelijke nieuws omtrent de plot
selinge dood te Bombay, als gevolg van
het neerstorten van een Nederlands
vliegtuig, van zovele vooraanstaande ver
tegenwoordigers van de Amerikaanse
pers en radio-omroep, die terugkeerden
van een uitgebreid bezoek aan Indonesië.
Namens deze ambassade en ook in
mijn eigen naam zou ik uiting willen ge
ven aan onze diepe gevoelens van
deelneming bij deze verschrikke
lijke gebeurtenis, die de ontijdige dood
veroorzaakte van veertien loyale Ameri
kanen, die tot de bekwaamsten van hun
beroep behoorden en die tot op het tijd
stip van hun overlijden werkzaam wa
ren in dienst van het openbaar belang,
door nieuws te verstrekken over de situ
atie in Indonesië, verkregen op basis
van vrije en onbelemmerde toegang tot
alle personen en plaatsen in Indonesië
die zij wensten te bezoeken en tot alle
inlichtingenbronnen.
Ons diepgevoeld medeleven gaat uit
naar de wreed getroffen nabestaanden
der slachtoffers. Er zal ongetwijfeld on
middellijk een diepgaand onderzoek naar
de oorzaak van de ramp worden inge
steld."
Michael Modermott, officieel woord
voerder van het Amerikaanse ministe
rie van Buitenlandse Zaken, heeft de
volgende verklaring afgelegd: „De mi
nister van Buitenlandse Zaken en de
ambtenaren van zijn ministerie zijn diep
geschokt door het bericht van de dood
van hun vrienden en collega's, als ge
volg van het neerstorten van het K.L.M.-
vliegtuig, waarmede zij reisden."
Ook Warren Austin, permanent verte
genwoordiger der Verenigde Staten bij de
Verenigde Naties, heeft een verklaring
uitgegeven, waarin hij zijn deelneming
betuigt met hen die vielen tijdens de
uitoefening van hun plicht.
De consul-generaal der V.S. te Bata-
via, Charles H. Livengood, heeft zich In
gelijke zin geuit.
De fungerende secretaris-generaal van
de UNO, Bycon Price, heeft naar aan
leiding van de ramp met de „Franeker"
eveneens van zijn deelneming getuigd.
Een journaliste, mevr. Brandon van de
Herald Tribune, zou, naar verklaard
wordt, uit vrees voor sabotage, gewei
gerd hebben met het later verongelukte
toestel terug te keren. Zij zou aan de
andere overlevende journalist Matthews
voor het vertrek van het vliegtuig heb
ben meegedeeld, dat zij verwachtte dat
sabotage zou worden gepleegd. Matthews
van wie dit bericht afkomstig is, zei dat
mevrouw Brandon sabotage vreesde om
dat „wij eenparig van mening waren,
dat de Indonesiërs niet rijp voor zelf
bestuur zijn".
De Herald Tribune te New York
schrijft echter, dat mevrouw Brandon
niet via Nederland is teruggekeerd we
gens een eerder gemaakte afspraak voor
Manilla.
Volgens U.P. heeft de republikeinse
afgevaardigde van het Amerikaanse
Congress Edith Hourse Rogers in
de vorm van een door haar ingediende
resolutie verlangd, dat een enquête
commissie uit en door het Congress zal
worden samengesteld om te onderzoeken
of de vliegramp, die bij Bombay heeft
plaats gevonden, aan sabotage te wijten
is geweest.
Het Amerikaanse departement van
Buitenlandse Zaken heeft verklaard, dat
het niet over inlichtingen beschikt, die
er op wijzen, dat het ongeluk met de
K.L.M.-Constellation het gevolg is van
sabotage.
In Batavia wilden regerlngs- noch
K.L.M.-autoriteiten A. P. officieel com
mentaar geven op de mogelijkhe-d van
sabotage, maar niet officieel werd de me
ning geuit, dat de kans op sabotage
uiterst gering is. Van K.L.M.-zijde wordt
vernomen, dat het toestel voor de start
ill Batavia goed bewaakt was, hetgeen
met alle toestellen het geval is.
Sommige passagiers schertsten nog
voor zij instegen, dat deze /lucht
volgens het bijgeloof wel eens on
gelukkig kon zijn, daar het toestel,
dat hen naar Indonesië bracht, bij
Bari neerstortte. Knickerbocker
maakte nog de opmerking, da. als
het toestel verongelukte, New iorK
enkele unieke postume uitzen tingen
kon verzorgen, daar hij reeds een
gramophoonplaat met commentaar
vooruitgezonden had.
De Indonesische delegatie Ui Amerika
heeft volgens A. P. in New York een
verklaring afgegeven, waarin de smart
over het nieuws kenbaar werd gemaakt,
waaraan werd toegevoegd, dat iedere
verdenking van sabotage ondenKbaar
was. Het merendeel der correspondenten
die aan de reis door Indonesië deelnemen
„had gunstig over de republiek geschre
ven", aldus werd gezegd.
De delegatie wenst categorisch te ver
klaren, dat de mogelijkheid van sabota
ge door iemand die met de republiek
verbonden is of er mee vereenzelvigd
wordt, absurd en ondenkbaar is.
Bij de K.L.M. te New Delhi werd er
op gewezen, dat de K.L.M.-piloten he
lemaal onbekend zijn met het vliegveld
Bombay, dat zij nooit aandoen.
Volgens een bericht uit Bombay, al
dus meldt A. P., is de functionnering van
DE PLAATS VAN DE RAMP
VLIEGVELD
O 15 Km
VPELT-PAU9304I
de landingsinstallatie op het vliegveld
nog niet in orde of werkt deze in het
geheel niet, daar zij nog in aanbouw is.
U.P. brengt enkele bijzonderheden
over het contact dat de gezagvoerder
van de „Franeker" had met de
contróle-toren van het vliegveld
Santa Cruz. De beambte. J. C. Pigott,
deelde mede, dat de radio-ontvangst
uitstekend was. Hij kreeg contact
met het toestel, toen het zeven mi
nuten van het vliegveld op een
hoogte van zevenduizend voet vloog.
Pigott gaf de piloot verschillende
aanwijzingen, betreffende de vlieg
hoogte en de richting. Hij vertelde
dan dat het vliegtuig op vijfhonderd
voet over het veld kwam. Van der
Vaart werd medegedeeld tot acht
honderd voet te stijgen en hij werd
gewaarschuwd omtrent de heuvels
ten Noodfl-Oosten van het vliegveld.
Het laanste contact dat Pigott met
het toestel had, was om 9.19 uur
Bombay-tijd.
Verschillende functionarissen van
het vliegveld verklaarden, dat de
positie voor een normale landing
goed was. Ais de piloot een normale
draai naar links had gemaakt om de
startbaan te benaderen, zou hij een
vrije landing hebben kunnen maken,
aldus verklaren zij. Doch de piloot
maakte blijkbaar een bocht naar
rechts, welke hem in heuvelachtig
terrein bracht. De autoriteiten van
het vliegveld wijzen berichten van
mogelijke sabotage van de hand.
„Het was een ongeluk", zeiden zij.
De bemanning van de verongelukte franeker" van links naar rechts: gezagvoerder v. d. Vaart, tweede bestuurder Van
Kooy, derde bestuurder Zeeman, eerste telegrafist Hoogland en tweede telegrafist Den Daas. Onder: eerste boordwerk
tuigkundige Fronczek, tweede boordwerktuigkundige Dal man, de steward Verhagen en de stewardessen Graf en Bruce.
Gezagvoerder. Amoldus Marcelis van
der Vaart werd 4 Mei 1916 te Hillegom
geboren. Hij behaalde de diploma's 5'
jarige H.B.S. B en in 1936 het eind
diploma van de rijksopleiding voor ver
keersvlieger. Verder is hij in het bezit
van het vliegbrevet en navigator 2e
klasse. Hij heeft de militaire dienst
verricht als reserve tweede luitenant
bij de Luchtstrijdkrachten. Na de be
vrijding kwam hij als vlieger bij de
Royal Air Force. 1 Maart 1946 trad hij
opnieuw in dienst bij de K.L.M. als
piloot op het Europese luchtnet. Hij is
gehuwd, heeft geen kinderen en woont
in Haarlem.
Gezagvoerder Van der Vaart was on
geveer een half jaar geleden in het hu
welijk getreden met de stewardess mej.
Cythia van Eesteren.
2e vlieger. Cornells L. van Kooy werd
23 April 1914 te Den Haag geboren. Na
de U.L.O. kwam hij op de Zeevaart
school Later is hij ook bij de Marine
luchtvaartdienst geweest als sergeant.
17 October 1946 trad hij bij de K.L.M.
in dienst. Hij is gehuwd, heeft 2 zoons en
woont in Voorburg.
3e vlieger Pieter Zeeman werd te
Vlaardingen geboren 9 Mei 1916. Hij
bezocht de Midd. Handelsschool en stu
deerde techniek en chemie bij de P.B.N.A.
Verder is Zeeman in het bezit van
brevet B. 24 October 1946 trad hij in
K.L.M.-dienst als piloot. Hij is gehuwd,
heeft geen kinderen en woont in Am
sterdam.
Telegrafist. Johannes Hoogland werd
9 October 1905 te Hellevoetsluis gebo
ren. Hij is 3 jaar op de H.B.S. geweest.
Voor hij 1 December 1931 bij de K.L.M.
in dienst wam is hij nog bij Radio Hol
land geweest. Hij is gehuwd en heeft
3 kinderen. Zijn woonplaats is Hoofd
dorp.
Telegrafist Pièter den Daas werd op
4 Dec. 1919 te Utrecht geboren. Na de
Mulo kwam hij bij Radio Holland; 1
Febr. 1946 trad hij bij de K.L.M. in
functie als telegrafist. Hij is ongehuwd
en woont in Amsterdam.
Boordwerktuigkundige Heinr. Fron-
czek werd 12 Juli 1920 in Amsterdam
geboren. Hij volgde de H.B.S. en stu
deerde aan de M.T.S. 1 Dec. 1945 trad
hij in dienst van de K.L.M. Hij is ge
huwd, heeft een zoon en woont in Am
sterdam.
Boordwerktuigkundige Jacob Willem
Dalman werd 31 Januari 1923 te Am
sterdam geboren. Hij bezocht de H.B.S.
Onder voorbehoud geven wij hieron
der de namen van met de Franeker om
gekomen passagiers: de heer Van
Merle, mevr. S. D. J. van Merle Sel
derbeek, de heer M. Kinsbergen, Am
sterdam; de heer G, A. Rincker, Voor
burg; mevr. A. van Ophuysen—-Muller,
Rotterdam; de heer C. S. Stelling, de
heer F. L. J. M. Scheepens, dir. Ind.
Handel Mij.; de heer R. J. Landsman; de
heer H. H van der Vegt; mevr. W. F.
van der Vegt—Van Unen; mevr. N. J.
S. Kooyman, Valkenburg; de heer H. C.
Milius, Utrecht; de heer Jan Stuart,
gen. Manager Java Motors; mevr. G. M.
van Leeuwenten Doesschate; de heer
A. Harteveld, 's-Gravenhage; de heer
H. Van Ginkel, Haarlem; de heer J. E.
Bloemink, Aalsmeer; de heer Roman
Schow en mevr. Roman Schow, beiden
uit Kqnton; de heer A. E. Pilgrams, K.
L. M.-vertegenwoordiger uit Singapore.
Dr. H. C. Milius was de enige broer
van de directeur van de Utrechtse Jaar
beurs, mr. J. Milius. Dr. Milius werd 23
Juli 1888 te Arnhem geboren. Hij bezocht
het Christelijk Gymnasium te Utrecht en
studeerde daarna aan de Rijksuniversi
teit te Utrecht in de pharmaceutische fa
culteit en promoveerde in 1916 op 't proef
schrift „De structuur der suiker". In het
zelfde jaar vertrok hij naar Indië als
apotheker in dienst van de N.V. Chemi-
caliënhandel Rathkamp en Co. en was
achtereenvolgens chef van de kantoren
te Surabaja, Batavia en Bandung. Later
werd hij commissaris van deze vennoot
schap. In 1933 keerde hij terug naar Ne
derland en was tot 1947 conservator aan
het Pharmaceutisch Laboratorium te
Utrecht. Na de bevrijding van Indië stel
de hij zich beschikbaar, wederom als
apotheker naar Indonesië terug te keren
om zijn krachten te geven aan de recon
structie van het bedrijf der vennoot
schap in Indonesië, dat tijdens de Japan
se bezetting ernstig had geleden. Het lag
in zijn bedoeling na twee jaar in Indo
nesië te hebben doorgebracht, zijn func
tie van conservator aan de Rijksuniver
siteit te Utrecht weer op te nemen. Het
benoemingsbesluit lag reeds op hem te
wachten.
Dr. Milius was gehuwd en had drie
kinderen, waarvan er twee op het ogen
blik ia Indonesië verblijven.
en de M.T.S. Voor zijn indiensttreding
bij de K.L.M. werkte hij o.a. bij Plan-
tinga in Amsterdam. Dalman is ge
huwd en woont in Amsterdam.
Steward Jacobus Verhaagen werd
18 April 1906 te Den Helder geboren.
Van 1926 tot 1938 werkte hij als ober-
keiiner bij Wagon Lits. Van 1938 tot
1944 was hij al bij de K.L.M. in dienst
als steward. 1 November kwam hij
voor de tweede keer bij de K.L.M. in
dienst, weer als steward. Hij is ge
huwd, heeft geen kinderen en woont
in Amsterdam.
Stewardess Carola Graf werd 12 Juli
1618 te Breda geboren. Na haar diplo
ma H.B.S. A studeerde zij voor lerares
Nijverheidsonderwijs. Daarna was zij
achtereenvolgens in het St. Elisabeths-
gasthuis, Emmahuis te Rotterdam en
Bethelziekenhuis te Delft werkzaam.
Vóór haar indiensttreding bij de K.L.M.,
22 Maart 1946 als stewardess, was zij
nog enquetrice Voedingsraad. Zij woont
in Amsterdam.
De stewardess Janny Bruce word ge
boren in Katwijk aan Zee 14 Jan 1927.
Zij volgde het gymnasium afdeling B.
en was enige tijd als secretaresse werk
zaam. 15 Maari 1948 trad zij in dienst
van de K.L.M. als stewardess. Mej. Bruce
was enige tijd in Batavia gedetacheerd
en keerde nu naar Nederland terug.
Waarschijnlijk door motorstoring is
even voor twee uur gistermiddag een
vliegtuig van het vliegveld Gilze-Rijen
in de nabijheid van het vliegveld neer
gestort. De piloot kon zich per parachute
redden en bleef ongedeerd. Het toestel
werd geheel vernield. Het verongelukte
toestel behoorde tot de 24 Harvards van
de vliegbasis Gilze-Rijen, die bezig wa
ren te oefenen voor de vliegfeesten, die
a.s. Zaterdag op het vliegveld Gilze-
Rijen ten bate van het Van Weerden
Poclmanfonds zullen worden gehouden.
Wij vernemen nader, dat twee toestel
len van het type Harvard namelijk
de B39, bestuurd door' 1ste luitenant
vlieger A. J. W. Wijting, en de B 92, be
mand met luitenant-vlieger J. H. J. Kort
bij hun oefeningen boven het
vliegveld met elkaar in botsing zijn ge
komen. De B 39 vloog ogenblikkelijk in
brand. De luit.-vlieger Wijting wist zich
met zijn parachute te redden. Het bran
dende toestel stortte langs de rijksweg
BredaTilburg neer. De B 92 was ge
noodzaakt op het vliegveld een buik
landing te maken en werd licht bescha
digd. De beide vliegeniers bleven onge
deerd.
verongelukte Constellation „Franeker"
De wrakstukken van de verongelukte Constellation Jfraneker" liggen overal op
de heuvel verspreid.
Verwachting tot Donderdagavond:
Voor het Noorden van het land:
meer bewolking met een geringe
kans op onweer. Lagere temperatu
ren. Zwakke tot matige wind, hoofd
zakelijk tussen Noord-Oost en Zuid-
Oost.
Vbor het Zuiden van het land:
meer bewolking met hier en daar
een regen- of onweersbui. Iets lagere
temperatuur. Veranderlijke wind.
Zon op: 4.36. Onder: 20.55.
Maan op: 23.06. Onder: 8.59.
Amerikaanse
gezelschap
journalisten bij
maand geleden.
de aankomst op Schiphol een
Öp een bergpas in de omgeving van
Los Angeles (Californië) is gistermorgen
een Amerikaans vliegtuig van de Stan
dard Airlines neergestort. Van de 46
inzittenden werden er 28 gedood en en
kelen zwaar gewond.
Kort voordat het toestel in Long
Beach (Californië) zou landen seinde
de piloot dat hij van koers veranderde
en naar het nabijgelegen Durbank vloog.
Hij deelde mede dat aan boord een
vechtpartij was uitgebroken, waarbij
een der passagiers het hard te verduren
had, en verzocht de politie zich naar
het vliegveld te begeven. Overlevenden
deelden later mede, dat de vechtpartij
begonnen was toen een man hysteriscn
werd, omdat het vliegtuig door een
storm vloog.
Toen 't gevecht voortduurde, waar
schuwde een steward de veiligheidsgor
dels te bevestigen, omdat het vliegtuig
een wolkbank naderde. Binnen enkele
seconden, zo vertelden de overlevenden,
stortte het toestel neer met een oor
verdovende knal van exploderende
benzine.
De Amerikaanse luchtmacht in Duits
land deelde gisteravond mede dat de
drie leden van de bemanning van het
luchtbrugvliegtuig. dat gistermorgen
boven de Russische zone was neerge
stort, het leven hebben verloren. Het
wrak is gevonden in een bos bij Rathe-
now, 35 mijl ten Westen van Berlijn.
Het aantal doden bij de ramp met een
Junkers 52 transportvliegtuig van de
Franse luchtstrijdkrachten, dat Zondag
avond voor de kust van Marokko in zee
is neergestort, is tot 18 gestegen. De
militaire autoriteiten hebben medege
deeld dat de lijken zijn gevonden van 12
passagiers en 6 leden van de beman
ning. Gisteren is het wrak vlak bij
Agadir aangespoeld.
Toen het bericht van de ramp met de
K.L.M.-Constellation .Franeker" in de
Friese gemeente Franeker bekend werd.
werden daar de vlaggen halfstok gehesen.
Er werd een vergadering van het college
van B. en W. belegd, waarin werd beslo
ten, een schriftelijk bewijs van deelne
ming aan de K.L.M. te zenden.
De voorzitter van de Eerste Kamer
heeft in de gistermiddag gehouden ver
gadering medegedeeld, dat de minister
van Overzeese Gebiedsdelen op Dins
dag 19 Juli a.s. in deze Kamer in co
mité-generaal een verklaring over In
donesië zal afleggen.
God alleen kan zegenen, doch wij
moeten ons voor die zegen beschik
baar stellen.
(Van een luchtvaartmedewerker)
De luchtvaart beleeft een ramp
zalige tijd; het is niet alleen de
K.L.M., die kort na elkaar gro
te tegenslagen kreeg. Tegelijkertijd
verongelukte een zwaar Engels toestel,
met steenkolen voor de Berlijnse in
dustrie geladen, en stortte een Ameri
kaans vliegtuig in Californië neer. De
Amerikaanse luchtvaartwereld was
reeds gealarmeerd door de reeks van
motorstoringen, welke optraden bij de
vluchten van de Boeing Stratocruiser.
het nieuwste reuzenvliegtuig met
tv.-ee „dekken" als bij een schip dat
juist zijn vluchten van Amerika naar
Europa begonnen was. De eerste Boeing
wist nog juist met een brandende mo
tor het Ierse vliegveld Shannon te
halen even voordat het de grote
oversteek van de Oceaan beginnen zou
en de Boeing, die van de U.S.A. uit
assistentie zou verlenen, moest al on
der de Amerikaanse kust terugkeren,
eveneens met motorstoring.
Opzienbarende gevallen, die nog juist
geen ramp werden, omdat de storingen
optraden onder voor het vliegtuig
gunstige omstandigheden.
In feite moet elk modern vier-moto-
rig vliegtuig op drie motoren rüstig
verder kunnen vliegen; voorwaarde is
echter, dat het onder gunstige om
standigheden verkeert. En dat geschiedt
wel eens anders. Het eerste, wat men
doet na het vernemen van een lucht
vaartramp, is informeren naar het
weer.
Hoe was de weersgesteldheid bo.ven
India? Er is reeds gemeld, dat het m
New Delhi, vanwaar de Franeker ver
trokken was, helder en fraai weer was,
doch dat boven Bombay een moesson
bui vieL Het vliegtuig is ook, even voor
dat het tegen een heuvel vloog, nog een
ogenblik zichtbaar geweest, toen het
door het wolkendek brak, kennelijk
om grondzicht te verkrijgen
Dit zijn de welhaast klassieke omstan
digheden, waaronder een vliegtuig
ongeval in zicht van de haven geschiedt:
slecht weer, geen zicht, wellicht nog
storingen in het radiografisch verkeer
met de grond, zodat men nauwelijks
voor een blinde landing op de radio
bakens kan vertrouwen. Bovendien zijn
in Azië de meeste vliegvelden typisch
ingesteld op mooi-weer-vliegen en wei
nig nachtelijk verkeer, zodat het vliegen
op radiopeilingen er alleen op de aller
drukste luchtwegen mogelijk is.
Soms denken wij, dat de techniek de
moeilijke strijd van de mens tegen de
elementen vrijwel gewonnen heeft, doch
het blijkt steeds opnieuw, dat slecht
weer nog steeds een boze gezel is voor
de luchtvaarder.
Een van de journalisten, die bij de
ramp van de Franeker is omgekomen, is
Ch. Gratke van de „Christian Science
Monitor", een der beste Amerikaanse
bladen. Niet alleen verliezen de Vere
nigde Staten in hem een der kundigste
persmannen, maar Nederland verloor in
aeze journalist een objectief woordvoer
der, die nog zoveel ten goede van de
Nederlandse zaak had kunnen verrich
ten. We waarderen het, Gratke's laatste
woorden, kort voor het vertrek van de
„Franeker" in een interview met. een
onzer correspondenten, te kunnen weer
geven.
Gevraagd naar de mening van zijn
indrukken over de huidige situatie, zei
Gratke: „Ik betreur de vernielingen van
dit mooie land als gevolg van weder
zijds wanbegrip. Ik geloof, dat de Ne
derlanders thans inzien, dat de Indo
nesische wensen voor een eigen rege
ring gerechtvaardigd zijn. Er blijft even
wel Nederlandse leiding nodig om hét
land rijp te maken voor de behartiging
van eigen belangen."
„Wat zal de rol van Amerika in
deze kwestie zijn?"
„Well", zei Gratke na een korte aar
zeling, „we zullen adviserend moeten
optreden, bijvoorbeeld bij de bouw van
de industrie. Een Marshall-plan '-oor
Indonesië acht ik het beste. Dat heb ik
trouwens al aan mijn krant geseind
verder zal het Amerikaanse begrip over
de democratie, dat wil zeggen: het recht
om in volle vrijheid een eigen regering
te kiezen, meer opgang moeten maken
Het Indonesische volk is wel is waar
nog niet verkiezings-rijp. maar met Uw
en ons aller kraehten zal het dat wel
worden."
I'm sorry, I have to go. Toen nam
Gratke afscheid en stapte het vliegveld
op, waar de Franeker wachtte.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen de volgende ver
liezen in Indonesië zijn gerappor
teerd:
Koninklijke Landmacht:
Gesneuveld tussen 4 Januari en
10 Juni 1949, na vermissing: Sold.
Ie kl. R. de Groot, legernr. 211226004,
afkomstig uit Z vlaag (N.-H.).
Gesneuveld 21 Juni 1949: Huzaar
le kL H. J. van der Sanden, leger
nr. 250828083, afkomstig uit Breda.
Gesneuveld 24 Juni 1949: Sold, le
kL J. Celie, legernr. 250521066, af
komstig uit Amsterdam-Z.; Sold.
P. H. Linssen, legernr. 260729065,
afkomstig uit Heythuysen.
Gesneuveld 25 Juni 1949: Sold. J.
L. van Nuland, legernr. 261120075,
afkomstig uit Eindhoven.
Gesneuveld 26 Juni 1949: Sold, le
kl. J. Donkers, legernr. 251019146,
afkomstig uit Someren.
Dat zij rusten in vrede.
(Eigen bericht)
De bekende wichelroedeloper W. Hul-
segge uit Gorssel bij Deventer, is heden
morgen van Schiphol vertrokken om te
trachten bü Bari de resten op te sporen
van het daar onlangs verongelnkte
KLM-vliegtuig „Roermond". Hjj zal zijn
pogingen doen van een schip af. Hulseg-
ge is uitgenodigd door de KLM.
Een ploeg duikers van de Mijnendienst
der Kon. Marine onder leiding van
luitenant ter zee van speciale diensten
tweede klasse J. P. H. Juijskens, vertrok
eveneens hedenmorgen per K LM.-toe-
stel naar Bari, teneinde daar te trach
ten, de wrakstukken van de verongeluk
te Constellation „Roermond" te bergen.
Een vliegtuig, dat de ronde van Frank
rijk volgde, is neergestort op de pas
van de Tourmalet. De bestuurder werd
hierbij levensgevaarlijk gewond, de enige
inzittende passagier was op slag dood.
