Reorganisatie republ. kabinet
MAJESTEIT zó is Uw stad
f
Koninklijk bezoek
Proces tegen Haigh
gisteren begonnen
Willy Lages vandaag voor het Hof
Monsterproces met 99 getuigen
Tot hoofd en hart
Moh. Natsir over de order: Staakt het vuren"
Positie van ons leger
DRIEVOUDIGE AANVAL
OP DE STAD KANTON
Vandaag wordt opvolger
van Dimitrof benoemd
Stalin ontvangt Britse
ambassadeur
.Het weer
ONDERZOEK NAAR DE
RAMP DER „FRANEKER"
PRINS BERNHARD TE
ZAANDAM
Schout bij nacht Kist
DINSDAG 19 JULI 1949
73ste JAARGANG No. 24515
fXl
,ag
Siaiieporirei van hei Koninklijk Echtpaar, dat heden en morgen een eerste officiële
bezoek brengt aan Haarlem en Kennemerland.
bfa twee maanden vertraging
Negen moorden gepleegd
Bijeenkomst in de
raadzaal
UITSPRAAK INZAKE DE
„BIJENKORF"
Vijf Tsjechen ter dood
veroordeeld
Bommen ontploft te
Barcelona
OOK VANDAAG GROENTE
NAAR DUITSLAND
Commandant zeestrijd
krachten in Indonesië?
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
V°or klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run.
Wf»d. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE
COURANT
AOVERTENTIETARfEf 26 cents per miHimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentjën eventueel zonder opgave van
redenen te weiqeren.
ABONNEMENTSPR13S 35 cents per week.
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
„men-
m w» I
ingefl»
tntgc
nmintf I
toppe-
maat'
te be-
mer
I vef
om
ar h®*
m, te-
deeKt
Kat de
dereOi
cv«
ertie® I
p nog
ok
gro*
IVO*
se ec*>*
litafe*
en o*
Oo®»'
eo
r dr*
m ee®
visch®
rekew
•utori-
word*
oorW
W»i]
hoofd
lOT
artier
net iet
litslst
1 Vwt
Ml l*6*
tg V#*
r.
hmesr
Zof-
an de
a zo»
,n d-
5 mil
acres
waar-
De dag van heden en die van
morgen zijn voor Haarlem en
Kennemerland hoogtijdagen, zo-
fis stad en gewest die slechts zelden
peleven. Want zij, die de hoogste is
'p- den lande, zal, niet lang na haar
kroning tot Koningin en vergezeld van
laar gemaal, een eerste officieel be-
2°ek brengen zowel aan onze stad als
aan twee der belangrijkste buurtge-
«aeenten.
Het is, in het algemeen gesproken,
Voor een volk gemakkelijker zijn Ko-
njngin dan voor een Koningin haar
v°lk te kennen. Uit hartelijke belang-
'elling gaat de publieke aandacht
'filmers voortdurend uit naar haar,
ate zich waarlijk niet omgeeft met een
°ïïdoordringbaar gordijn van resiste-
rende geheimzinnigheid, en te zelfder
H!d zorgen de immerdoor uitstaande
Posten van pers en publiciteit ervoor,
aat deze belangstelling naar behoren
A'ordt bevredigd.
Wij zouden het onze Koningin nau
welijks euvel mogen duiden, wanneei
*>j zou willen volstaan met een zui
ver administratieve kennis omtrent
'and en volk. Langs ambtelijke weg
fouden de daartoe nodige gegevens
oaar gemakkelijk kunnen bereiken,
-aar, naar ons eerlijk oordeel over
*0lk een houding gevraagd, zouden
Wij een lichte ontstemming daarover
njet kunnen verhelen. En dit zou
fheszins begrijpelijk zijn, want het
bescheiden verlangen der onderdanen
fm door hun Vorstin anders dan
alleen via cijfers en rapporten te wor
den gekend, mag behalve menselijk
f°k enigermate gerechtvaardigd
"eten.
Het blijkt echter voldoende, dat
?hze Koningin zich niet wil bepalen
°t een abstracte oriëntering; zij wil
van nabij zien en horen en evenmin
ais haar Koninklijke Moeder schuwt
f'j, om dit te bereiken, de gang naar
Paar volk. Want na sedert de troons
bestijging reeds enige andere steden
'6 hebben bezocht, komt zij thans, in
Gezelschap van haar Gemaal, officieel
baar Haarlem en Kennemerland, om
Van haar daadwerkelijke belangstel
ling te getuigen voor de gestaag
Groeiende hoofdstad der provincie en
Voor het zich van de oorlogswonden
snel herstellende Velser industrie
gebied, waar het bewijs geleverd
Wordt, dat het woord „nijverheid" zijn
°orspronkelijke betekenis geenszins
Verloren heeft. Tevens zullen de hoge
Sasten zich uit eigen aanschouwing op
°e hoogte stellen van de veelsoortige
bedrijvigheid in IJmuidens havenge
bied, waar de visserij een centrale
Plaats inneemt, om tenslotte ook Be-
Verwijk, waar industrie en tuinbouw
Gelijkelijk bloeien, met een bezoek te
Vereren.
Wij zouden echter bij dit alles
aan de bedoelingen van Hare
Majesteit en de Prins te kort
^oen, indien wij meenden, dat hun
■'tderdaad officieel bezoek niet veel
theer zou zijn dan een officialiteit, en
W'iJ zouden ons al evenzeer misreke
nen, wanneer wij als enig doel van
öit bezoek een soort van zakelijke
briëntering zagen omtrent stad en
Sewest.
Koningin en Prins kennende, mogen
Wij ervan overtuigd zijn, dat zij te
vens in persoon willen komen tot per
sonen. Zij komen niet op de eerste
Maats naar stadhuizen en bedrijven;
Zij komen voornamelijk tot m e n s e n,
tot een deel van het Nederlandse
Volk. En dit volk zal geschaard zijn
'angs de wegen; het zal op de pleinen
8etuigen van zijn geestdrift en dank
baarheid; het zal juichen en van zijn
°Pgetogenheid doen blijkpn overal
Waar de hoge gasten hun tocht zullen
bouden.
In zijn autoriteiten en bijzondere
Afgezanten zullen Koningin en Prins
dit volk ook persoonlijk ontmoe
ten. Daarbij mogen wij, katholieken,
Serust uiting geven aan onze voldoe
ning, dat aan onze Bisschop, gelijk
°ok passend is, een bijzondere gele
genheid wordt gegeven om het Kd-
binklijk Paar persoonlijk te begroe
ten.
Moge dan de vrucht van dit bezoek
zijn wat het voornamelijk beoogt: een
Wederzijdse hartelijke toenadering
tussen Vorstin en volk. En het wel
kom, dat wij aan -de Koninklijke gas
ten toeroepen, zij ingegeven door het
°Prechte verlangen daarnaar.
Maandag is te Djocja officieel mee
gedeeld, dat het republikeinse kabinet
geheel gereorganiseerd zal worden, al
dus A. P.
Dr. Mohammed Hatta zal aan het
hoofd blijven. De veranderingen in het
kabinet zouden plaats vinden, omdat
het ongewenst werd geacht, dat verschil
lende ministers tegelijkertijd functies in
het kabinet en in de delegatie, die over
leg pleegt met i de Nederlanders, be
kleden.
Moh. Nasir heeft verklaard, dat het
mogelijk is, dat dr. Hatta de republi
keinse delegatie, die in Augustus naai
de Ronde-Tafelconferentie in Den Haag
zal gaan, zal leiden.
Hij verklaarde voorts, dat de republi
keinse regering er bij het parlement op
zal aandringen, de overeenkomst van
7 Mei met de Nederlanders inzake een
„Staakt het vuren" en een Ronde-Tafel
conferentie aan te nemen.
„Het is reeds zeker, dat de order tot
het „staken van het vuren" zal worden
uitgevaardigd, doch of zij uitvoerbaar
zal zyn, is een andere kwestie", aldus
Natsir tegenover Aneta. De uitvoering
De Chinese communistische legers
bebben gisteren op een 800 km. breed
{tent bij verrassing een drievoudig of-
Wftsief in de richting van Kanton ge
iend. De rode legers zijn zonder tegen
stand van enige betekenis te hebben
Jhdervonden, naar het Zuiden opgerukt.
9e basis van het offensief was de lijn
j)angtse en Thoengjen, de voornaamste
°de basis in de provincie Kiangsi.
„De meest Westelijke colonne, die op-
'j'kte uit Itsjang, had die plaats enkele
bagen geleaen veroverd onder bevel
JfAti gen. Lin Piao, de veroveraar van
j'andsjoerije. Volgens nacere berichten
JWbben de troepen onder gen. Lin Piao
j°k de havenplaats Kiangling aan de
iAhgtse en acht andere sleutelsteden in
gebied veroverd.
De middelste colonne is ten Zuiden
?,an het reeds door de roden bezette
ftangkou langs het Toengting-meer ge-
vtQkken, zij is doorgedrongen in de pro-
yjheie Hosen en heeft het punt bereikt
Saar de grenzen van de provincies
P°ean Hoepei en Kiangei elkaar ra-
i De Oostelijke colonne is opgerukt
jAhgs de spoorlijn van Tsjekia naar
ang.
t Volgens berichten uit Tsjangsjah be-
de provinciale regering de vlucht
aar het Zuiden'voor. Bericht werd dat
°oruitgeschoven rode eenheden slag
JWerden in de omgeving van Kantsjou,
ritn plaats op nauwelijks 80 K.M. van
>e grens van de provincie Kwantoeng.
£®als men weet ligt Kanton, de huidige
h- 1 van de nationalisten, ook in die
°vincie.
j, *Tet drievoudige offensief kwam op
Jrhg na een vertraging van bjjna twee
JJjA^nlen, gedurende welke rde commu-
J*"sche legerleiders hebben gewacht
öe aanvoer van versterkingen en op
einde van de overstromingen.
Goed ingelichte kringen beweerden
dat de in het nauw gedreven en opge
jaagde Nationalisten nog in staat zullen
zijn tegenover dit nieuwe offensief een
half millioen man in het veld te bren
gen, teneinde hun laatste bastion te ver
dedigen. Verwacht werd echter dat
c-oor onvoldoende aanvoer van voorra
den de Nationalisten in hun bewegingen
belemmerd zullen worden.
LONDEN, hedenochtend.
Gisteren begon te Lewes het proces
tegen John Haigh, die beschuldigd wordt
van moord op een bejaarde weduwe in
Kensington. Degenen, die op sensatie
hadden gehoopt, werden niet teleurge
steld. De verdediger van Haigh liet na
melijk al spoedig weten, dat hy aan
stuurde op een ontoerekenbaarver-
klarihg voor zijn cliënt. Ter versterking
van dit pleidooi las de verdediger een
verklaring voor, welke afgelegd heet te
zijn door Haigh en waarin laatstgenoem
de bekent behalve de moord op mevr.
DurandDeacon nog acht andere moor
den te hebben gepleegd.
Onder deze acht slachtoffers werden
de namen voorgelezen van de McSwanns,
vader, moeder en zoon, en van dr. Hen
derson en zijn vrouw, dezelfde namen,
die in Maart reeds genoemd werden in
verband met deze moordaffaire en die
door de „Daily Mirror" al te doorzichtig
werden verbonden met de naam Haigh,
hetgeen leidde tot veroordeling van de
hoofdredacteur tot tienduizend pond
boete en gevangenisstraf van drie maan
den.
der order tot het „staken van het vuren"
en de Ronde-Tafelconferentie kunnen
tegelijkertijd plaats vinden.
„Na overdracht der souvereiniteit zal
de positie van het Nederlandse leger
die zijn van een vreemd leger, dat geen
functie meer heeft." Met betrekking tot
de verdediging van de Archipel meende
hij, dat een aanval van buiten niet kan
worden tegengehduden, ook al verdedigt
men zich tezamen met de Nederlanders.
De republikeinse regering zal sterk ge
noeg zijn voor het handhaven van de
binnenlandse veiligheid.
De commissie der V.N. dient volgens
Natsir haar medewerking te blijven ver
lenen, totdat de souvereiniteit is over
gedragen, een democratische regering
zal zijn gevormd en het Nederlandse
leger uit Indonesië zal zijn terugge
trokken.
In drie vliegtuigen der K.L.M. zijn
hedenmorgen 63 vertegenwoordigers
der B.F.O. naar Djocja vertrokken,
waar morgen het eerste gedeelte van
de inter-Indonesische conferentie aan
vangt.
De politieke correspondent van Aneta
verneemt van welingelichte zijde, dat
de leden der B.F.O. onder andere naar
Djocja een staatkundig ontwerp ter
discussie hebben meegenomen. Nadat op
23 Juli de besprekingen zullen zijn on
derbroken, zal het tweede gedeelte der
conferentie op 30 Juli te Batavia be
ginnen, welk gedeelte, naar de corres
pondent vernam, drie dagen zal duren.
Donderdag vertrekken, in opdracht
van de voorzitter der B.F.O., de minis
ter van Financiën van Oost-Indonesié,
de heer Hamelink, en dr. Kiers van het
kabinet van de sultan van Pontianak
naar Nederland voor het treffen van
voorbereidingen voor de Ronde-Tafel
conferentie.
Binnenkort zal naar verluidt een
consulair kantoor van de Philippij-
nen worden geopend te Djocja, doch
niet te Batavia, aldus meldt Reuter
uit Manilla.
De theoloog dr. Joseph Sizoo, voor
zitter van het theologisch seminarium
te New Brunswick in New Jersey, heeft
voorgesteld, dat de voornaamste pro
testantse zendelingengenootschappen een
uit hooggeplaatste kerkelijke leiders be
staande commissie van onderzoek naar
Indonesië zouden zenden om het werk
voort te zetten van de Amerikaanse
journalisten, die met de „Franeker" zijn
omgekomen.
Radio Sofia heeft gemeld, dat de Bul
gaarse Grote Nationale Vergadering
vandaag bijeen zou komen om een
nieuwe eerste minister te benoemen als
opvolger van Georgi Dimitrof, die 2 Juli
te Moskou stierf.
De Britse ambassadeur in Moskou is,
naar Radio Moskou meldt, Maandagavond
door generalissimus Stalin ontvangen. De
Sovjetrussische minister van Buitenlandse
Zaken, Vishinsky, was bij het onderhoud
van Stalin met de ambassadeur, Sir David
Kelly, aanwezi»
Verwachting tot Woensdagavond:
Overwegend droog weer met over
het algemeen wat minder bewolking
dan vandaag. Zwakke tot matige
wind tussen Noordwest en Zuidwest.
Iets minder koel.
Zon: 4.4320.48 Maan onder: 16.12.
De speciale commissie van de regering
van India, die een onderzoek instelt naar
de oorzaken van de ramp met de „Fra
neker", heeft Maandag functionarissen
van het vliegveld Santa Cruz en piloten
ondervraagd. Nederlandse luchtvaart
deskundigen waren bij het verhoor, dat
in het geheim werd gehouden, aanwezig,
De verhoren namen vijf uur in beslag en
zouden betrekking hebben op de vlucht
van de „Franeker" boven het vliegveld
Santa Cruz vlak voor de ramp.
Majesteit, morgen zult U dan met Uw gemaal de stad, die meer dan
zeven eeuwen aan het Spaarne leeft en streeft, als Koningin officieel
betreden. Haariem is verknocht aan het Huis van Oranje, Haarlem
houdt van U, Majesteit, van Uw gezin en van Uw Koninklijke Moeder. Een
ridderlijk geslacht noemt de kroniekschrijver in de 14e eeuw dat der Haar
lemmers, die reeds in 1245 stadsrechten ontvingen, van welke tekst U een
fipto-copie zal worden aangeboden. Het beleg der stad tijdens de Spaanse
overheersing en de ondergang der veste is een zwarte bladzijde in de his
torie, maar op 4 Augustus 1577 bracht de Prins van Oranje een bezoek aan
Haarlem, de eerste van de steden, welke zich na de aftooht van de Span
jaarden weer onder het gezag stelden van de Prins. En wanneer de geschie
denis verder met grote sprongen belicht wordt, springt telkens weer de rol
der stad in vreugdevolle en verdrietige dagen voor Oranje in het oog. Toen
Koning Lodewijk tijdens de Franse overheersing in een koets met zes
paarden de Grote Markt opreed, stapte hij onder het zwijgend toezien van
de omstanders het Raadhuis binnen, waar de vorst „vormelijk en zonder
enige geestdrift" ontvangen werd.
En het was in 1923, dat U in gezelschap van Uw Moeder en Uw te vroeg
overleden Vader een officieel bezoek bracht om de Haarlemmers te danken
voor hun moedig verzet tegen de revolutie.
Hoe de Duitse bezetter het in Haarlem vergaan is ligt de goede vader
landers nog vers in het geheugen. Het feit dat vooraanstaande figuren uit
de stedelijke verzetsbeweging straks in het Provinciehuis aan U zullen
worden voorgesteld, bewijst hoe ook hier de trouw aan Oranje, zelfs in de
donkerste dagen van honger en kou, van intimidatie en fusillades, hoogste
wet bleef.
En nu, Majesteit, zult U verblijven in een bloeiende, vooruitstrevende
stad van meer dan 160.000 inwoners. Sinds het bezoek van Koningin
Wilhelmina in 1900 nam het inwonertal met bijna honderdduizend toe
en als straks weer een normale ontwikkeling mogelijk is, ten nauwste
samenhangend met het woningprobleem, zal het stadsbestuur zeker streven
naar een verdere gezonde vooruitgang. Maar wat zeggen deze getallen als
de bevolking moreel, lichamelijk, materieel en politiek niet gezond is?
Daarom mogen wij hierover een en ander vertellen. Haarlem is een christe
lijke stad met een katholieke burgemeester en een vroedschap, die in grote
meerderheid de beginselen, die een volk tot zegen moeten strekken hand
haaft en bevordert. Daaruit volgt, dat de sociale voorzieningen, ook die
welke met strikt zijn opgelegd, de dagelijkse aandacht hebben; dat er naast
een uitmuntend werkende gemeentelijke gezondheidsdienst door het geven
van ruime subsidies aan particuliere verenigingen, die de gezondheid der
bevolking beogen, waarborgen gegeven worden voor gezonde gezinnen. De
zorg voor de jeugd zal U duidelijk blijken, wanneer U, Majesteit, tijdens
Uw feestelijke rijtoer door verschillende stadsdelen mooie, moderne scholen
zult zien, goed geoutilleerde sportvelden, doelmatige recreatie-terreinen.
We zouden verder, veel verder met deze zorg willen gaan, maar de oorlog
heeft zovele plannen onmogelijk gemaakt, al zijn we dankbaar voor het
vele, dat m enkele jaren verwezenlijkt kon worden. Daarbij denken we
speciaal aan de nieuwe huizencomplexen, die vooral in het zo sterk
groeiende Noordelijk deel der stad gebouwd Honden worden.
Haarlem is een unieke woonstad. Maar er zijn helaas duizenden aan
vragen voor een woning, aanvragen, die urgent, veelal zeer urgent geacht
moeten wordenwe hebben er zware zorgen over, niet het minst omdat
zoveel jonge mensen, die een gezin willen vormen, geen uitzicht op een
huisje kunnen hebben.
Het is goed wonen in onze stad. Groenstroken, plantsoenen en parken
slingeren zich als een fleurig lint tussen de huizenblokken, waarin mensen
wonen, die tevreden zijn en in de beslotenheid van het gezin geluk vinden.
Och, er zyn ook ontevredenen, die in het communisme een betere toekomst
7.ien, U met wensen te ontmoeten en de onrust zoeken en exploiteren. Hun
aantal is in enkele jaren snel gezonken. Vier van de negen en dertig raads
leden hebben deze weg betreden, vertegenwoordigend een aantal inwoners,
dat altijd nog te groot is.
We hebben ons ééns voorgesteld, Majesteit, zowel industrie- als woon
stad te kunnen zijn. Wat de toekomst brengt is niet zeker te zeggen
.OTlc ™aar de lndustrie trekt meer naar 't Noorden, naar 't kanaal, waar
Vnn rolk ®t?®ds snell« kloppen zodat ze in onze woon
wijken doortrillen. Het stedelijk bestuur heeft de taak er mede voor te
zorgen, dat de vrije tijd van die 160.000, straks zeker ieder jaar weer dui-
cultuur mee1"' Z° g°ed m0gelijk te81®60 w°pdt. En dan denken we aan de
Haarlem is een historische stad, met kostbaar oud, zorgvuldig behouden
bezit. Het is de stad waar grote schilders geleefd hebben en waar deze
schone conste nog druk beoefend wordt; het is ook de stad van de drukkers
die met weinig tot de verheffing der cultuur kunnen bijdragen.
a t/111?1 1900 bracht H.M. Koningin Wilhelmina in tegenwoordigheid
van de Koningin-Moeder een bezoek aan Haarlem om het standbeeld van
irans Hals in het Florapark te onthullen. Dat was een feestdag maar nfe"
minder vreugde was er toen de gemeenteraad in 1912 besloot het Frans
Halsmuseum te stichten. Dit museum, Majesteit, is onze trots en misschien
nn3wn0g mefr dan °0lt 6611 bezit' dat door alle laëen van de bevolkin"
keer kenT^^H^ t ge?cba* wordt. Als Haarlem een intens vreemdelingen ver
wet Sr' -nle mmst om de wijze waarop dit museum beheerd
geeft H^atLeril1S mew ,°P cultureel terrein tot vreugde aanleiding
trekLnt V i, T'i als nooit tevoren, de Stadsschouwburg is een
S geworden, ook al door de prestaties van zijn vaste bespeelster de
Ho ®roep Comedia; de rederijkerskamers beoefenen de toneelkunst met
bewonderenswaardige toewijding. Onze H.O.V. heeft een zwarecrisrid^-
Publi^kT/t oolT tS krac9t'ge nieuwe leiding het talrijke muziekminnend
volle uren versclwffen0e ning amateurs toejuicht en steunt, genot-
Majesteit, zó is Uw stad geschetst in enkele grote trekken. Talrijke nuan
ces moesten achterwege blijven van de verrichtingen ener gemeenschap
die leeft en werkt om gelukkig te zijn en geluk uit te delen. Als U straks
door een juichende menigte, overal waar'Uw stoet zal gaan, omstuwd wordt
weet dan, Majesteit, dat de stad Haarlem haar vreugde wil uiten om Uw
komst, haar eerbied en aanhankelijkheid wil betuigen en wil tonen dat Gii
«i Uw Koninklijk Gezin kunt rekenen en bouwen op de stad Haarfem ïn
Haar Oranjegezinde burgerij. 'em en
(Van onze correspondent)
Hedenmorgen kwart voor negen pre
cies arriveerde Prins Bernhard aan de
pont bij de.Hembrug te Zaandam in ge
zelschap van zijn secretaris, mr. C. Tho
massen, om een officieel bezoek te bren
gen aan Zaandam en nog een viertal
Zaangemeenten. Hij werd bij de grens
van de gemeente welkom geheten door
burgemeester W. Thomassen, de Com
missaris van de provincie mr. baron de
Vos van Steenwijk en de commissaris
van politie ae heer C. Roscher.
Na een allerhartelijkste begroeting,
waarmede het publiek spontaan instem
de, ging het hoge gezelschap, voorafge
gaan door de Zaandamse verkeerspoli
tie. naar de Verkade Fabrieken, waar
het werd opgewacht door de volledige
directie, de drie heren Verkade. Er werd
een rondgang door de fabrieken ge
maakt. Om pl.m. tien uur werd de Prins
verwelkomd in de raadzaal van de ge
meente Zaandam, waar inmiddels de
tien burgemeesters van de Zaanstreek
bijeen waren gekomen om aan Z. K. H.
te worden voorgesteld. Hier had de
Prins tevens gelegenheid zich op onge
dwongen wijze te onderhouden met de
representanten van de Zaanse burger
bevolking in al haar schakeringen. Voor
het katholieke bevolkingsdeel waren
uitgenodigd pastoor J. H. M. S. v. d.
Marck, alsmede de heren E. Clijnk, A.
Bisschof en J. van Nieuwburg.
Drie jaar en zes dagen nadat een le
gertje van 120 prijsbeherrsingsambtena-
ren een controle uitvoerden in de wa
renhuizen van de. N.V. „Bijenkorf" te
Amsterdam, Den Haag en Rotterdam,
heeft de economische politierechter te
Amsterdam uitspraak gedaan in deze
zaak. De „Bijenkorf" was in hoger be
roep gegaan tegen de. uitspraak van de
tuchtrechter,, die de N.V. wegens over
treding der prijsvoorschriften boeten
oplegde tot een totaal van ruim zes ton,
waarin begrepen de in beslag genomen
goederen. De straf is thans aanzienlijk
verminderd.
Gistermiddag om drie uur werd uit
spraak gedaan in de hoger beroep-
zaak. De „Bijenkorf" werd hierop ver
oordeeld tot een geldboete van drie ton
plus verbeurdverklaring van een deel
der in beslag genomen goederen, dat op
ongeveer f 100.000 (waarde 1946) ge
schat kan worden. Ten aanzien van een
aantal punten der tenlastelegging werd
de. „Bijenkorf" vrijgesproken. De hier
op betrekking hebbende in beslag ge
nomen goederen Zullen binnen acht 2b-
gen worden teruggegeven.
Het officiële Tsjerhoslowaakse nieuws
agentschap maakte gisteren bekend, dat
vijf Tsjechische burgers, die ervan be
schuldigd werden tegen de staat samen
te zweren in een poging om de commu
nistische regering omver te werpen en
die naar men beweerde in nauw contact
zouden hebben gestaan met de Britse of
ficier Wildash, die uitgewezen werd, ter
dood zijn gebracht. Hun gratieverzoeken
werden geweigerd door het hoogste hof.
De executie wordt in Tsjechoslowakije
gewoonlijk voltrokken door de strop.
Wildash ontkende indertijd pertinent,
dat hij iets uitstaande zou hebben met
een samenzwering tegen de staat.
Op de dertiende verjaardag van het
begin van de Spaanse burgeroorlog
ontplofte Zondag te Barcelona een bom,
waardoor een persoon gedood en negen
gewond werden. Ook elders in de stad
werd een bom gegooid maar deze ver
oorzaakte geen ongelukken. Op een bal
kon van het luxueuze Ritz-hotel werd
een derde bom aangetroffen, maar deze
kon tijdig gedemonteerd worden.
Tei ere van het feest opende Franco
in Madrid een school en een ziekenhuis.
Des avonds hield hij een receptie voor
de officieren.
(Van onze verslaggever)
Het Amsterdamse Bijzondere Hof heeft vandaag een begin gemaakt met het
rechtsgeding tegen Obersturmfiihrer Willy Lages. tijdens de oorlog chef van de
S. D. in de hoofdstad. En als de tekenen niet bedriegen zal dit monsterproces
de procureur-fiscaal, mr. C. van Rij, heeft niet minder dan 99 getuigen ge
dagvaard een hoogtepunt betekenen in de ongetwijfeld imposante reeks van
geruchtmakende zaken die voor dit Hof zyn behandeld.
Lages resideerde met zijn staf in de
Euterpestraat, een naam die in de don
kere tijd van de bezetting in Amsterdam
ten laatste slechts fluisterend werd uit
gesproken. Een naam, die nu nog bij
velen «associaties op zal wekken aan
urenlange kruisverhoren, aan verfijnde
martelingen misschien. De „Euterpe
straat" was in die dagen kortom een
symbool van al de verschrikkingen en
ellende die de bezetters over ons uit
stortten.
Ook na de bevrijding deed Willy
Lages nog van zich spreken. Zij het
ook in een rol, die niet meer door
hemzelf werd bepaald. Hij trad n.l.
op als getuige in talrijke zaken. En
tenslotte was hij zelfs in de rechtszaal
aan de Herengracht een tamelijk ver
trouwde figuur, die ,,er bij hoorde"
als er een geval van enige importantie
werd behandeld.
Men kan niet ontkennen dat zijn op
treden hij dergelijke gelegenheden een
zekere allure heeft. Zijn versleten uni
form vage herinnering aan een ver
gane, alleszins bedenkelijke, glorie
schijnt hem niet in het minst te hin
deren. Hij heeft een rijzige figuur, met
martiaal-hoekige schouders, en staat
wijdbeens voor zijn rechters; zijn kwar
tiermuts heeft hij dan in de ene, dan in
de andere hand en hij manoeuvreert er
mee als eertijds met de glacé handschoe
nen, die hoorden bij zijn gala-uniform.
Zijn kennelijk bleek, scherp-gete-
kend gezicht verraadt nooit enige
aandoening, en ook zijn ogen blijven
altijd de enigszins laat-dunkende uit
drukking behouden, zelfs als zij gericht
zijn op de president van het Hof. Op
zijn vroegere ondergeschikten en
adepten vooral als het de „Neder
landers" betreft, die hij zelf recruteer-
de ziet hij met achteloze minachting
neer.
Willy Lages spreekt met nadrukkelijke
stem, ieder woord scherp gescandeerd.
Hij doceert graag en hij houdt bijzonder
van subtiele onderscheidingen als het
gaat om bevoegdheden of om de waar
dering van personen en instanties.
Hij beschikt over een verbluffend
geheugen en hij is een meester
in het ontwarren van dat uiter
mate gecompliceerde netwerk, dat de
Duitse f overheid destijds was Het Hof
heeft in dit opzicht menige verhelde
rende inlichting van hem gekregen.
Hij is nog steeds „belangrijk", Willy
Lages. En hij koestert er zich in, in die
belangrijkheid. Geen oorlog en geen
jarenlange gevangenschap hebben hem
de verregaande betrekkelijkheid er van
kunnen doen inzien.
Tijdens de vele malen dat hij als ge
tuige werd gehoord heeft Lages geen
gelegenheid voorbij laten gaan om, het
zij direct, hetzij zijdelings, aan te drin
gen op een spoedige behandeling van
zijn zaak. Eenmaal weigerde hij zelfs
hooghartig een verklaring af te leggèn
omdat men hem niet spoedig genoeg
naar zijn zin „bediende."
Maar vandaag is hij dan aan de
beurt. En hij zal het niet gemakkelijk
krijgen.
De dagvaarding, waarvan men de lengte
kan uitrekenen in meters, somt in exten-
so alle onderdelen van zyn werkzaam
heid tijdens de bezetting op: geweld
pleging jegens vele personen; vernie
ling, beschadiging en het wegmaken
van aan anderen toebehorende goede
ren; het doodschieten van „een groot
aantal" van de in zyn macht zijnde ar
restanten en het doodschieten van een
aantal Nederlanders in het kader van
de z.g. „Silbertanne Aktien"; het stich
ten of doen stichten van branden; het
verlenen van medewerking aan de
„verwijdering" van het Joodse ras in
Nederland; het doen plaats vinden van
razzia's op een groot aantal Nederlan-
Het Bedrijfschap voor Groente en Fruit
deelti mede, dat export van groenten
naar Duitsland heden doorgang vindt.
Dezelfde maximum export-percentages
als Maandag zullen gelden.
ders ten behoeve van de Arbeitseinsatz
en tenslotte het mishandelen van weer
loze arrestanten.
De zitting is al bijna een uur aan de
gang als mr. Van Rij de voorlezing van
c.eze tenlastelegging heeft beëindigd.
(De zitting duurt voort).
Om de tweede viool te spelen, is I
evenveel kunstvaardigheid nodig als
voor het bespelen van de eerste viool^
Naar het A.N.P. verneemt, zon bin
nenkort de benoeming te verwachten
zyn van schout by nacht F. J. Kist,
plaatsvervangend chef Marinestaf, als
commandant van de zeestrydkrachten in
Indonesië.
Zoals bekend, wordt deze functie op
het ogenblik vervuld door vice-admiraal
A. S. Pinke, aan wie binnenkort eervol
ontslag zou worden verleend.
Naar aanleiding van het besluit der E.C.A.
om een deel van de Nederlandse tegen
waardefondsen vrij te geven voor o.a. ver
dere drooglegging van de Uselmeerpoidei»
schrijft de „Times" In een hoofdartikel,
dat deze drooglegging behoort „tot da
stoutmoedigste en fantasierijkste werken,
die ooit door de mens ondernomen zijn".
