Droom en werkelijkheid MARGARETHA Haarlems ■Hi Duitse smokkelaar takelt met stuk ijzer wachtmeester toe De Nationale Reserve oefent bij Apeldoorn 335pp 9 LA GES WEET NIETS VAN HET LOT DAT DE JODEN WACHTTE J Tot hoofd en hart KflKiV' ACCOORD OVER STAAKT HET VUREN NATIONALE BEDEVAART NAAR LOURDES VERTROKKEN Delden beleeft Wild-West-drama Sensationele jacht in Twente Beveiliging van spoorwegen en bruggen nieuwe taak der vrijwilligers K J mJÊÊËmm Radiorede van de heer Lovink Vliegtuig neergestort bij Alexandrië Het weer. Drs. De Jong komt met documenten DONDERDAG 28 JULI 1949 73ste JAARGANG No. 24523 Het zou wat voorbarig zijn, deze lang van zaken nu reeds scherp te Commentariëren. Daarvoor dient het vervolg der gebeurtenissen te borden afgewacht. 11111111 Dit weekend ondertekening te Batavia? Honderd patiënten maken de tocht mee Monster-vliegboot Zal P.T.T. eigen corps formeren Geen studenten- aangelegenheid Vijf personen gedood NOODLOTTIGE RUZIE TE NAARDEN „BOMBARDEMENT" OP URANJE-HOTEL Ik heb niet geweten en niet geloofd Prof. Kooien bij auto botsing gewond KONINKLIJK GEZIN OP BUCKINGHAM PALACE BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM lelefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 ^oor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds 21544 Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run. wnd. hoofdredacteur: W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week. f 132 per maand, f 4.55 per kwartaal. Na de ondertekening van de ratificatie-oorkonde van het Atlantisch Pact heeft president Truman een ongewoon duidelijke en Vrijmoedige boodschap gericht tot "et Amerikaanse Congress als een Prélude op het wetsontwerp, waarin ae militaire hulpverlening ahn de bij aet Pact aangesloten Westelijke lan den nader wordt gespecificeerd. Truman beschouwde dit program kennelijk, gelijk ook uit de door hem Sekozen bewoordingen blijkt, als een rechtlijnige voortzetting van het ge sloten Pact: als geheel in de geest "aarvan en tegelijkertijd als een eer ste practische consequentie. Inmid dels werd reeds bekend, dat dit pro leet van een minimale steunverle ning een krachtige oppositie ont boette, voornamelijk van repu blikeinse zijde. Men ijvert van die kant voor een interim-programma, ponder dat men evenwel en dit éient goed in het oog te worden ge houden het beginsel der steunver lening wil aantasten. Voorlopig vinden wij gereder aan leiding tot enig speculatief commen taar in de bewoordingen waarin pre sident Truman zijn bovenvermelde boodschap stelde. Hij vangt deze aan htet de verklaring, dat de gebeurte nissen in de wereld sedert 1945 ons Seen zekerheid bieden, dat alle leden van de Verenigde Naties de princi pes tot behoud van de vrede in prac- HÏk zullen brengen. En men denkt haarbij onwillekeurig terug aan de b°gal pathetische préambule van het pharter der Verenigde Naties, waar- '1 de volken, in deze organisatie ver enigd, zich vastbesloten verklaren, "de komende geslachten te vrij jaren voor de gesel van de oorlog, hie reeds tweemaal binnen één men senleeftijd onzegbaar leed aan de hiensheid berokkend heeft" en over eenkomen „verdraagzaam te zijn jegens elkaar en in vrede samen te •even als goede buren". Want wat bleef er over van deze op welhaast sentimentele wijze geuite bereidwil ligheid tot samenwerking en ver draagzame eensgezindheid? Wat kwam er in de plaats, kunnen wij beter vragen, van deze in alle arge loosheid gecultiveerde droom? Een staalharde werkelijkheid, waarin hien reeds lang openlijk en vrijmoe dig praat over het zeer reële stalen Vapentuig dat zal moeten dienen ter «ezwering van een minstens evenzeer teeip dreiging van zekere zijde. Hoe eeel deze dreiging is werd voldoende duidelijk bewezen door de staats greep in Tsjechoslowakije, welke be naaste aanleiding vormde tot het tornieren van het Atlantisch Pact. Indien dit allemaal zo is, dan vraagt men zich echter af in welke verhouding het Atlantisch Pact naar de geest en naar he werkelijkheid staat tot de Organisatie der Verenigde Vol ken. Is het volkomen in over eenstemming met de geest en de be doelingen van deze Organisatie of is bet geheel daarbuiten getreden om de tot een dreiging verkeerde droom ~°°r middel van een samenbundeling Van krachten te bezweren? Het een noch het ander is helemaal waar. Men kan niet veronderstellen, dat de Amerikanen, na schoorvoetend onder de druk der omstandighe den hun befaamd isolationisme te hebben verlaten en daarna de grote Voorvechters te zijn geworden van een Wereldorganisatie, nu zonder hieer een soort van ouderwetse alli- ®ntiepolitiek zouden gaan voeren an de andere kant was zowel hun Realiteitszin als die der Westelijke jbogendheden voldoende groot om te beseffen, dat een potentiële verdedi- ëlng geboden was tegen een wellicht b®ns zich effectuerende dreiging van de zijde der spelbrekers in de ge meenschap der volken. En zo werd Ret Atlantisch Pact tot wat het slechts k°n zijn binnen het kader der Ver- bigde Naties: een noodzakelijk hulp middel tot het wezenlijk verwer kelijken van de indertijd te San Fran sen geformuleerde doelstellingen, /Och tegelijkertijd een organisatie, jdke de schijn zou wekken for- e e 1 daarmee in strijd te zijn. Hieruit valt dan gemakkelijk af te jiden niet alleen de gerechtvaar- R'Sdheid maar ook de voortreffelijk heid van het Atlantisch Pact juist in 5'iu verhouding tot de Organisatie Cr Verenigde Volken. Maar tegelij- Rertijd wordt weer eens duidelijk, ei fraaie woorden en mooie voor- ,6Uiens tot onvruchtbaarheid zijn ge- bctnd, wanneer wezenlijke tegen- auders, althans wezenlijk anders garden, pogen zich daarin te uni- j, op. En naar de diepte geanalyseerd v°tïien de voorlopig onoverbrugbare orschillen hierop neer, dat de wel- erkende volken zich al dan niet bdrukkelijk stellen op de lcvensbe- kouwelijke basis van humaniteit b, in vele gevallen, van christelijk- (RVI), terwijl de Sovjet-Unie en haar ^awanten, deze waarden negérend, q bchten te bereiken waarvoor zij door de handen vrij krijgen; een Rte overmeestering van zoveel mo id k landen en volken, waarbij lal vorm dan ook gepoogd borden de stof over de geest te ■fb zegevieren. Vien kan gerust de voorspelling blent"1' dat een bl«vende en funda- jjbtele overeenstemming met de is Ret-Unie, indien zij blijft zoals zij dat ^oten ma® worden geacht en V0n Welke organisatie van verenigde dCcj n dan ook, waarvan dit land Pja uitmaakt en waarin het een Po bUge positie inneemt, zal blijven dan n tot een defensief verbond, hoe part 0ob geheten en tussen welke bloten van de andere zijde dan ook De crisis in de onderhandelingen te Djocja, die een einde dreigden te ma ken aan de pogingen om tot overeen stemming te geraken inzake de order „Staakt het vuren", is voorbij, aldus deelden hooggeplaatste autoriteiten, die vandaag uit Djocja naar Batavia terug keerden, aan TI. P. mede. De Neder landse en republikeinse delegaties zijn nu druk bezig met het uitwerken van de technische details en worden hierin terzijde gestaan door de Commissie van de Verenigde Naties. Verwacht wordt, dat hèt accoord ge durende het weekend te Batavia, tij dens een voltallige zitting van de beide delegaties en de Commissie van de Verenigde Naties, ondertekend zal wor den. Naar verluidt, behelst het compromis een nauwkeurige afbakening van ver schillende gebieden in Indonesisch en Nederlands territoir, terwijl de wapen stilstand in acht genomen zal worden. (Van onze verslaggever). Vanmorgen om tien voor elf is van het Centraal Station in Amsterdam de eerste grote Nationale Bedevaart na de bevrijding per „Pullman" naar Lour- des vertrokken. Ongeveer honderd pel grims onder wie twintig „brancard patiënten maken de reis mee. Het eerste opzet, om driehonderd zieken aan de bedevaart te laten deelnemen, moest men, wegens gebrek aan trein- ruimte, laten varen. Maar ook nu had het in gereedheid brengen van de wagon, die in allerijl in een soort rijdend ziekenhuis moest worden herschapen, veel voeten in de aard. Het eerste perron bood gedurende een half uur de ongewone aanblik van een veldhospitaal. Ziekenauto's reden af Met een vriendelijke lach op haar gezicht kwam zij binnen, bruin gebrand als was zij juist van een veertiendaagse vacantie thuis gekomen: Haarlem's Bloe menkoningin. Het ging er allemaal nog al gemoedelijk aan toe en in den be ginne luisterde zij alleen maar naar alles wat er zo verteld werd. En zo beschei den zij haar kop chocolade met slagroom beetje -voor beetje leegdronk, zo on bescheiden wilden wij haar het gebruikelijk kruisverhoor afnemen, waarvan het resultaat ongetwijfeld velen zou interesseren. Waar woonde zij, hoe was haar naam en hoevel lentes telde zij? Maar voor wij de vragen konden stellen, had zij ons reeds een stille overeenkomst voorgelegd, waarin met de onder tekening van het erewoord was vastgelegd, dat geen der antwoorden op deze drie vragen in handen van de zetter zou komen en dientengevolge ook niet onder ogen van eventuele belangstellenden. Zij volstond met de opmerking, dat zij niet zo gewoon was als ieder ander en dat haar voornaam Margaretha ruimschoots voldoende was. En eigenlijk, wat zouden wij méér moeten weten? Margaretha, de parel, zoals het woord betekent, geeft met haar verschijning en optreden voldoende waarborg, dat Haarlem in haar een goede Bloemenkoningin gevonden heeft, die dit jaar aan het grote festijn bijzondere charme zal ver lenen. En waar is het anders om te doen? Zo zal de Bloemenstad haar Zaterdag kunnen begroeten, wanneer zij in een open auto naar het stadhuis rijdt. Zij zal daarbij gekleed zijn in een moiré-zijden japon, licht-crême van tint met bloem- toefen op de ruime rok. Haar hoofd zal getooid zijn met een kroon. De vier meisjes, die haar gevolg zullen uitmaken, gaan gekleed in japonnen van tur quoise tint. Voor hen, die met deze mededelingen niet tevreden zijn, deze troost: wellicht kunt ge de vragen beantwoorden, wanneer ge haar zelf gezien hebt' De omgeving van het rustige plaatsje Delden heeft Dinsdagavond een Wild-West drama beleefd, waar in twee Duitse bandieten en een wachtmeester van de Deldense bri gade de hoofdrol hebben gespeeld. Bewoners uit de omgeving en vacan- tiegangers, die genoten van een heer lijke zomeravond, werden tegen tien uur opgeschrikt door revolver schoten, waarna zij getuigen waren van een wilde achtervolging en he vig handgemeen. Een jachtopziener zag hoe de wachtmeester van de Rijkspolitie met een stuk ijzer werd toegetakeld door een onguar indi- Het grootste vliegtuig ter wereld heeft te Cowes op het eiland Wight zijn hangar verlaten. Het zal echter pas over anderhalf jaar startklaar zijn. Het is een vliegboot met tien straalmotoren. Het heeft een vlieg- bereik van 9.000 km. en zal 105 pas sagiers rechtstreeks van Londen naar New York kunnen vervoeren met een kruissnelheid van 600 km. per uur. Dit dubbcldeks-luxe-vlieg- tuig wordt het eerste van een serie van drie. (Van onze speciale verslaggever) Het is geen gemakkelijk werk, in beeldende woorden te schrijven van iets dat men niet gezien heeft. En voor deze moeilijkheid staan wij, die een kwartier lang, daartoe aangezet door een bemoedigende luitenant, hebben staan turen naar de stille boerderij, die werd beslopen door de Nationale Re serve. Geen blad bewoog en geen tak kraakte rond, het huis, waarin zich de „terroristen" hadden verscholen. En wij maar turen evenals de terroristen dat waarschijnlijk gedaan hebben. Wij kunnen hier met de hand op het hart ver klaren, dat wij niets, maar dan ook helemaal niets gezien hebben. En wel zo absoluut niets, dat er helemaal niet geslopen werd, doch dat er alleen maar een hoogst bemoedigende luitenant was, die ons voor het lapje hield. aantal. Lt.-kol. Stoltz, de hoofdofficier, die is toegevoegd aan de directeur van de Nationale Reserve, deed nog een boekje open over de plannen, die de Nationale Reserve heeft. Tot nu toe is het alleen infanterie ge weest, die werd opgeleid, zowel op de wekelijkse oefenavonden als in de twee weken in het kamp. Maar daarnaast zal men ook bijvoorbeeld luchtdoel artillerie, luchtwacht en pontonniers gaan opleiden. Voor verschillende be langrijke bedrijven wil men het eigen personeel gaan inschakelen. Zo is men al bijna klaar met de plannen, die wor den opgesteld in overleg met de Neder landse Spoorwegen. De beveiliging van de spoorwe gen, spoorbruggen en stations zal in handen komen van de reservisten uit het spoorwegpersoneel. .Stations chefs en ingenieurs zullen comman dant zijn, zodat een nationale reser ve van de Nederlandse Spoorwegen onder eigen officieren zal gaan wer ken. Met A.N.W.B. en K.N.A.C. wordt overlegd over een motor- dienst. De reservisten van deze af deling zullen hun eigen voertuigen tegen behoorlijke vergoeding ter beschikking kunnen stellen. Ook een vaartuigdienst wil men vor men en het belang daarvan blijkt wel overduidelijk uit de historische evacu atie in 1940 van de Engelse troepen uit Duinkerken, die alleen mogelijk werd, doordat honderden eigenaars van mo torboten en plezierjachten hun soldaten kwamen weghalen uit het kleine plekje Frans grondgebied, dat dezen tegen de aanstormende Duitsers nog konden ver dedigen. Ook voor P.T.T. en Staats mijnen zou een beveiligingsorganisatie mogelijk en nuttig zijn. Het beveiligen van de telefoon- en telegraafverbindin gen en van de mijnen tegen de binnen- of buitenlandse vijand kan van vitaal belang zijn. De propaganda voor dit echt nationale werk is in handen van de comité's „Steun wettig Gezag", die er ook voor hebben te zorgen, dat de reser visten in training blijven. De journalis ten, die gisteren, tezamen met de mili taire attachés van de Verenigde Staten en Canada, het kamp bezochten, kregen van lt.-koionel Waringa, de kampcom- En men zou sceptisch worden, als men tot de ontdekking gekomen is, dat 'n groep boerderijen, waar men kippen rondom en imponerende boeren in ver wachtte, niets anders blijkt te zijn dan een stel gecamoufleerde kazerne-huizen met muren van een halve meter dik en met fris geschilderde luiken voor de ramen, dié van 2 cm. dik pantserstaai blijken te zijn. Dit alles is namelijk een erfenis van de bezetter. In deze genoeg lijke omgeving vlak bij Apeldoorn op het vliegveld Teuge (de geboorteplaats van de beruchte boer van die naam) is het opleidingskamp voor de Nationale Reserve gevestigd, waar de reservisten na een voorbereiding van enige maan den, waarin eens of tweemaal per week geoefend is, worden getraind in de tijds. duur van twee weken per groep. De Nationale Reserve werkt hard en vol enthousiasme, hoewel zij nog steeds in haar groeiperiode is. De Putsch in Praag was de aanleiding, de reactie der stu denten er op stelde de mogelijkheid, een vrijwilligerscorps op te richten voor de handhaving van veiligheid en orde in het binnenland en eventueel om het gewone leger in zijn taak te steunen. In het begin is het met dit corps, waar. over in dit blad reeds vaak geschreven werd, langzaam aan gegaan. Niet alleen waren er talrijke organisatorische moei lijkheden, maar ook de deelnemeing viel erg tegen. Maar nu begint de opleiding goed te lopen, een directeur voor de Nationale Reserve werd onlangs benoemd en net getal der leden is nu al gestegen tot negenduizend, die zich ieder verplicht hebben, tweehonderd uur per jaar te oefenen, in welke tijd zij de normale opleiding tot frontsoldaat meemaken hetgeen alleen lukt door de enorme animo en de uitstekende geest der reser visten. Daarnaast zijn er dan meer specifieke opleidingen, het bestrijden van woelingen, het ontruimen van door de vijand bezette woningen en de strijd tegen de vijfde colonne. Men meent veelal ten onrechte, dat de Nationale Reserve alleen maar een studentenaangelegenheid is, maar dat moet dan het gevolg zijn ,van de graagte en het enthousiasme, waarmee de student over zichzelf pleagt te spre ken, want de studenten vormen niet meer dan tien procent van het totale Er zijn er meer, die tegen een toren opzien, dan die een toren beklimmen om meer te kunnen overzien. mandant, de uitnodiging zich ook aan te sluiten. „Wij zullen u met een grimmig ge noegen ontvangen." Het is in elk gevai te hopen, dat het niet zover zal hoeven te komen, dat de Nationale Reserve als een soort dienstplicht tweede klasse verplicht zou worden gesteld. Het zou niet ten goede komen aan het peil van de troep vrijwilligers, die nu ieders be wondering afdwingen door hun sporti viteit en grote activiteit. En het zou ook niet pleiten voor de waarde, die ons volk hecht aan zijn vrijheid. vidu en schoot met zijn jachtgeweer het heerschap in de benen. Dit was het sensationele slot van een jacht, welke de Rijks- en Gemeen tepolitie van Delden de hele dag maakte op twee Duitsers, die al meer dan een half jaar heel Twente on veilig maakten. Bij de Van Heeks in Enschede, de Geldermans in Olden- zaal, Ter Horst in Rijssen, bij de rent meester van de Graaf van Regteren, bij de oud-commissaris van de Koningin in Overijsel mr. A. E. Baron Ven Voorst tot Voorst, kortom bij de vooraan staande families in dit gewest stalen zij grote hoeveelheden tafelzilver en gouden sieraden. Tijdens deze roof tochten voorzagen zij zich van de no dige levensmiddelen om in hun onder houd te voorzien. Een „kraakje" Dinsdagochtend vroeg bij de heer Ter Horst in Rijssen ge pleegd werd de beide „Herren" nood lottig. Enkele minuten na de inbraak sloeg de eigenaar des huizes alarm. Heel het Twentse politie-apparaat kwam in de weer en het duurde niet lang of de post bij de noodbrug over het Twente Rijnkanaal in Deldener- broek signaleerde twee wielrijders, die ijlings het hazenpad kozen. Een leger tje politiehonden werd losgelaten, maar zonder resultaat. De hele dag geen spoor van de beide vluchtelingen. Wachtmeester Dommerholt uit Delden bleef echter de hele verdere dag op z'n post bij de brug. 's Avonds werd zijn wachten beloond, toen beide Duit sers weer op het toneel verschenen en onverwachts in de val liepen. Een van hen slaagde er in te ontvluchten, de ander werd na een sensationele jacht door weilanden, greppels en struiken, waarbij de wachtmeester eerst zijn revolver op de vluchteling had leeg geschoten, gegrepen. Tijdens de hevige worsteling die hierna ontstond, had de Duitser kans gezien een ijzeren buis te bemachtigen waarmede hij de pols van de wachtmeester verbrijzelde. Dank zij de hulp van een jachtopziener kon de inbreker worden ingerekend. Bei den, zowel de wachtmeester als de ar restant, werden naar het ziekenhuis in Deiden gebracht. Naar .de tweede Duit ser, die vermoedelijk de hoofddader is, wordt nog druk gezocht. Men vreest, dat hij er in geslaagd is de Duitse grens te overschrijden. Gecamoufleerde soldaten van de Natio nale Reserve klaar voor de oefening in het kamp Teuge nabij Apeldoorn. Ter gelegenheid van de Lebaran heeft de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon een radiorede in het Indone sisch uitgesproken, waarin hij o.m. zeide: „Enige jaren reeds ondergaat het Indonesische volk een lichamelijk en geestelijk lijden. Maar aan alle lij den komt een einde en dit wordt slechts volkomen gewaardeerd als men er zelf voor gearbeid heeft. Gij, Indonesiërs, die hoge idealen hebt en een spoedi ge verwezenlijking daarvan verwacht, zult binnenkort het resultaat van uw strijd smaken en gij zult de betekenis van deze vrijheid in alle opzichten naar waarde schatten. Beschermt der halve thans reeds de goederen en het huis, hetwelk weldra het uwe zal zijn." Hedenmorgen vertrokken de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon, de heer Lovink, mevrouw Lovink, de se cretaris van Staat voor Binnenlandse Zaken H. van der Wal en de secreta ris van Staat voor Zelfbestuurszaken, A. Pangeran Kortanegara, naar Pon- tianak. Het gezelschap wordt Vrijdag te Batavia terugverwacht. Drie koninginnen bekeken de koning toen Georges VI in de tuin van Bucking ham Palace te Londen ordetekenen uit reikte aan de Irish Guards. Koningin Juliana was met Queen Elizabeth, Queen Mary en Prins Bernhard op het balkon van het paleis. Links: Prinses Irene. en aan en verpleegsters en ziekenbroe ders liepen bedrijvig heen en weer. Liggende patiënten werden op een baar door uitermate behendige verpleegsters door een open raam in hun wagon ge schoven, waar rappe ziekenzustertjes al een keurig bed hadden gespreid. En de transportleider, de heer J. J. A. Graffen was overal om zijn bevelen te geven en om kleine, hoewel soms ne telige kwesties op te lossen. Al deze har telijke hulpvaardigheid had tot resul taat dat in verwonderlijk korte tijd het perron „schoon" en de ziekenwagon in perfecte staat van orde was. Dank zij ook de zeer gewaardeerde medewerking van het personeel van de Spoorwegen. Aanvankelijk moesten familieleden en kennissen hardnekkig uit de onmiddel lijke nabijheid van de trein worden ge weerd. Maar tenslotte hadden zij toch nog ruimschoots de tijd om door de open coupé-ramen uitvoerig afscheid te nemen. In Den Haag en Rotterdam stopte de trein om nog andere zieken met het oog op de beschikbare plaatsen waren het zoveel mogelijk zittende patiënten mee te nemen. Morgen komt de bedevaart in Lour- des aan. Morgen ook vertrekt van Schiphol een K.L.M.-toestel met vijf tien zieken naar het Franse genade oord. Drie Engelse passagiers en een uit twee koppen bestaande bemanning werden Dinsdagavond gedood toen een tweemotorige Beechcraft kort na te zijn opgestegen van het vliegveld Foead bij Alexandrië neerstortte. De oorzaak van de ramp is nog niet vastgesteld, maar luchtvaartdeskundigen deelden mede. dat naar hun mening het toestel motor stoornis heeft gekregen. De drie om gekomen passagiers, twee mannen en een meisje, waren woonachtig in Cairo. m Verwachting tot Vrijdagavond: Wisselend bewolkt met enkele re genbuien. Matige en overdag af en toe vrij krachtige wind uit Westelijke richtingen. Nog iets lagere tempera turen. Zon: 4.56—20.36; Maan: 9.32—22.22. Een noodlottige ruzie die hij met een collega Woensdagmiddag had heeft de dood van de 29-jarige tuindersknecht Jan Put uit Naarden tot gevolg gehad. Tijdens de schaft tijd ontstond er een woordenwisseling tus sen hem en de 24-jarige Koopman, eveneens tuindersknecht, over de werkzaamheden. De ruzie was al weer bijgelegd toen het slachtoffer nog een opmerking maakte in de geest van „jullie lelijke Huizers". Koopman woont te Huizen. De laatste heeft zich hier over blijkbaar zó opgewonden, dat hij Put en kele klappen gaf, die zó ongelukkig aankwa men dat het slachtoffer in elkaar zakte en onmiddellijk overleed. Een geneesheer, die snel ter plaatse was, kon slechts de dood constateren. Het slachtoffer laat een vrouw en twee kinderen achter. In aansluiting op de algemene ver gadering van het Nederlandsche Roode Kruis op Zaterdag 30 Juli a.s. zal des middags te ca. half drie de Rode Kruis- colonne van de afdeling 's-Gravenhage met medewerking van colonnes van omliggende gemeenten, tegenover het Oranje-hotél aan de zijde van de Ge vers Deynootweg te Den Haag een oefening houden. Daarbij wordt ver ondersteld, dat het hotel gebombar deerd is en in brand geraakt In de warme zittingszaal van het Amsterdams Bijzonder Gerechtshof kon men zich Woensdagmiddag, tijdens de vierde dag van het proces tegen Kriminalrat Willy Lages, indien men de ogen sloot weer in de sinistere dagen van de be zetting wanen. Want door de zaal klonk „de stem van strijdend Nederland", de stem van radio Oranje, Drs. L. de Jongthans chef van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, eertijds een der békende omroepers van radio Oran je in Londen, las daar het nieuwsbulletin voor, dat hij op de avond van 19 De cember 1943 in de „Kroniek van de dag" de aether had ingezonden. Die uit zending was geheel gewijd aan het proces, dat de Russen van 15 taf 18 Decem ber 1943 in Charkof hadden gevoerd tegen twee Duitsers, die beiden ter dood werden veroordeeld, omdat ze in hun „dodenwagens" 30.000 Russische vrouwen uit de gebieden, die de Duitsers hadden veroverd, hadden vergast. gebeurd zou zijn, dan zou ik het nim mer hebben geloofd." Lages haalde daarna diep adem en vervolgde niet zonder pathetiek: ..Ik herhaal hierbij nog eens 'nadrukkelijk, dat het lot, dat de gedeporteerde Joden in het Oosten ondergingen, mij eerst na de capitulatie duidelijk is geworden. Tijdens de oorlog heb ik wel hier en daar enkele geruchten gehoord, maar wat er werkelijk is gebeurd, heb ik nimmer geweten en ik garandeer u. dat als ik het wel met zekerheid zou heb ben geweten ik. zo ik al niet zou zijn ondergedoken, dan toch zeker mijn de gen op de tafel van de generaal zou heb ben gelegd en gezegd zou hebben: „Hier ben ik." Terwijl hii na deze woorden weer ging zitten, besloot hii zijn betoog met de woorden: ..Meer heb ik niet te zeggen." De president antwoordde daarop: „Dit alles zal een punt van nauwgezet on derzoek voor het Hof vormen." Maandag a.s. wordt de zesde dag van dit monsterproces gewijd aan het ver horen van een 17-tal getuigen a dé charge. Drs. de Jong werd in het proces-Lages als getuige-deskundige gehoord. Hij ar riveerde met stapels mappen en docu menten uit het Instituut voor Oorlogs documentatie, waarvan hij zelf thans de leiding heeft en hij trachtte aan te to nen, dat Lages, die hardnekkig blijft ontkennen, geweten moet hebben, dat de Duitsers de vergassingsmethode toe pasten. Niet alleen was drs. de Jong van mening, dat de Sicherheitspolizei uiteraard naar de uitzendingen van ra dio Oranje en van de B.B.C. luisterde, maar bovendien had hij stukken bij zich, die door Duitse instanties zelf waren opgemaakt en waarin het proces te Charkof werd gememoreerd. Dat waren met „geheim" gemerkte docu menten, die door een vermetele in braak in Den Haag vlak voor de bevrij ding door illegalen voor verbranding gespaard zijn gebleven. Het betrof de z.g. „Meldungen aus den Niederlanden", waarvan Lages eerst zeide ze eens een keer in Den Haag te hebben gezien bij de Befehlshaber. Als getuige gehoord vertelde Lages' onmiddellijke onderge schikte Blumenthal, die niet gehoord had wat ziin chef had verklaard, open lijk, dat deze „Meldungen" iedere 14 da; gen in 't gebouw van Sicherheitspolizei in Amsterdam circuleerden en door allen gelezen moesten worden. Lages trok daarna ziin verklaringen in en zeide zich aanvankelijk vergist te hebben. Hij voegde daaraan toe „in geen enkel op zicht reden te hebben dit te verzwij gen." Lages verweerde zich door te zeg gen dat het in de eerste plaats ook bij de Sicherheitspolizei geen gewoon te was naar de Engelse zenders te luisteren. Daarvoor was een speciale Dienststelle in Den Haag aangewezen. Die zond van tijd tot tijd belangrijke mededelingen naar Lages om hem op de hoogte te houden. „Maar in de tweede plaats be schouwde ik alles wat radio Oranje uitzond als propaganda", aldus ver dachte. „dat nam ik ze niet kwalijk, want Goebbels wist ook hoe propa ganda moest worden gemaakt. Ik sta hier thans als verdachte en ik be zweer u, mijnheer de president, dat het bericht over die vergassing van 30.000 vrouwen niet onder mijn ogen is gekomen. Maar zelfs als dat wel Prof. ir. A. A. A. Kooien, directeur van Rademaker's Machinefabriek te Rot terdam, is op de Rijksweg bij Overschie met zijn auto in botsing gekomen met een vrachtauto, waardoor hij ernstige verwondingen opliep. Hij is in het St. Franciscus Ziekenhuis te Rotterdam op genomen. Koningin Juliana, Prins Bemhard en de twee Prinsesjes Beatrix en Irene wa ren gisteren tegenwoordig bij een plech tigheid op het Buckingham Palace, waar bij Koning George een nieuw vaandel uitreikte aan het eerste bataljon van de „Irish Guards". Des middags hebben Koningin Juliana en Koningin Elizabeth van Engeland het internationale concours hippique in het Londens White City Stadium bijge woond. Zij werden vergezeld van de Prinsessen Beatrix en Irene en de her togin van Kent met haar twee kinderen. De prinsesjes wuifden enthousiast toen hun vader, Prins Bernhard, aan het hoofd van de Nederlandse ruiters in de parade der deelnemende groepen voor bijreed. iMmmimiMiM

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1