Dr. W. DREES: VAN INGRIJPENDE
HISTORISCHE BETEKENIS
Staking in Finland is verlopen
Bosbrand bij Bordeaux bijna
bedwongen
Nederlandse jongens leren wat zij
in Luxemburg waard zijn
Overdracht van souvereiniteit een
onherroepelijk besluit
üaadwerkelijke strijd zowel met wapens ALS D09R
31 Augustus geen
feestelijkheden
Het leger is hier op vacantie
Blauw leger voor
een debacle
Tot hoofd en hart
Verantwoordelijkheid
Bidault voorzitter
„Algem. Zaken"
Het weer.
„Golumbus" naar Spanje
Herman Moerkerk
overleden
Botsing met guerilla's
DINSDAG 23 AUGUSTUS 1949
73ste JAARGANG No. 24544
RONDE TAFEL CONFERENTIE GEOPEND
PROPAGANDA MOET WORDEN GESTAAKT
Hedenmiddag om 2 uur is in de Ridderzaal ie 's-Graven-
hage de Ronde Tafel Conferentie over Indonesië officieel
Sreopend.
Hij de opening sprak de minisier-presideni, dr. W. Drees,
e®n woord van welkom, in afwachting van een beslissing
der conferentie zelve over de regeling van hei voorzitter
schap. „Hoe de conferentie zich ook ontwikkelt," aldus dr.
Hrees, „vast staat, dat zij van ingrijpende historische be
tekenis zal zijn voor hei leven van de volkeren van Indo
nesië en Nederland." Herinnerend aan hei koninklijk woord
van 7 December 1942, verklaarde dr. Drees: „Dit koninklijk
jvoord werd gesproken in den vreemde, maar in vrijheid,
pok in de onvrijheid, waarin wij in Nederland verkeerden,
hielden wij ons in de jaren van oorlog en bezetting bezig
Jhei de ioekom,st, in het bijzonder ook ten aanzien van
Indonesië.
°r
en
en
■it-
Zullen de Russen
ingrijpen
Truman pleit voor
militaire hulp
Serrarens voorzitter ,£ociale
Kwesties"
Nationale begrafenis
voor slachtoffers?
OPERATIE EDELWEISS
In voorbeeldige orde
en discipline
Part. secretaresse van
H.M. de Koningin
Prinses Wilhelmina op
verjaardagsvisite
Goede vooruitzichten
op Sumatra
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hooate.
De administratie behoudt zich het rechi voor
advertentiën Iventueel zonder opaave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week.
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaaL
Ik herdenk met diepe dankbaarheid,
hoe tal van jonge Indonesiërs, die hier
verbleven, in het Nederlandse verzet
httn vrijheid en leven in de waagschaal
hwlden."
Vervolgens verklaarde dr. Drees, dat
het overleg, dat thans staat te beginnen,
h«et onvoorbereid is en verwees hij naar
he overeenkomsten van Linggadjati
*h de „Renville", de preliminaire confe
rentie te Batavia en de resultaten van
he besprekingen te Malino.
Op een voor de historie van ons
Rijk zo belangrijke dag als van
daag, nu de vertegenwoordigers
van Nederland en Indonesië voor ge
zamenlijk overleg over de uiteindelijk
hieuwe structuur vah ons Rijk aan de
Ronde Tafel in de Ridderzaal te 's-Gra-
Venhage verenigd zijn, is men licht ge
neigd slechts in de toekomst te zien
eh het verleden, ook het jongste
verlede'n, dat zovele onaangename mo
menten bracht, te laten rusten. Politici
beginnen vol moed een nieuwe, schone
bladzijde en velen van hen voelen er
Geinig voor eens terug te bladeren, het
zij omdat zij het liefst niet meer aan
een trieste periode herinnerd willen wor
den, hetzij omdat zij, door persoonlijk een
htempel op deze periode gedrukt te
hebben, zich zelf innerlijk bezwaard
Sevoelen. Tegenover deze politici staat
he historicus. Hij kent de historie, hij
jracht een lijn in de gang der gebeur-
'ehissen tè onderkennen, hij speurt naar
haar oorzaken en ziet dan meestal dui
delijk de logische consequenties. Hij
laat zich veel minder leiden door het
gevoel, dan door het verstand en staat
veel objectiever tegenover de feiten, die,
°hidat hij ze op enige afstand kan be-
?ien, ontdaan van bijkomstigheden in
het juiste kader kan passen en beoor-
heien.
Tegenover de kleine politici, die zich
hun verantwoordelijkheid vaak nauwe-
hjks bewust zijn, staan de werkelijk
Jjr°te staatslieden, die zich bij hun han
delen in het heden wel degelijk de rol
bewust zijn die zij ook in de historie
land of volk spelen. Een staatsman
;an formaat móet eigenlijk tevens his-
•ericus zijn. Velen van hen geven daar-
ÏJhn blijk, niet alleen tijdens de periode
hht zij midden in het politieke leven
"taan, maar ook op de avond van hun
Politieke carrière door zelf reeds hun
hetiviteit in het verleden in de vorm
mémoires of dergelijke te publice-
{?h. Denken wij slechts aan Winston
Churchill.
Het behoeft dan ook geenszins te ver
donderen, dat belangrij! e politieke fi-
ghren in ons land, nu er zulke voor ons
d°ninkrijk diep ingrijpende gebeurte-
jhssen plaats vinden, wel degelijk reke-
?'hg houden met de historie. Wie scherp
'h'stert constateert geregeld, dat man-
als mr. Oud of prof. Romme in hun
«Tote redevoeringen in de Kamer zich
]e®r goed bewust zijn, dat de historie
pier over hun handelen zal oordelen.
ff1 de historie kan onbarmhartig zijn
Vm ons tot een enkel actueel voorbeeld
d bepalen: het is zeer opvallend, dat
Sr°f. Romme er zowel in woord als
^schrift in deze dagen grote nadruk
b legt, dat hij voor het beleid van de
^Sering geen verantwoordelijkheid
®hst te dragen. In de Tweede Kamer
61 hij op 17 Aug. j.l.:
t ."Het ligt voor ons zo, dat, ongeacht
j?'ten in het jongste verleden, die de
veSering heeft genomen voor eigen
w6..r antwoordelijkheid, welke
kt) niet achteraf met haar
Jinen gaan delen, wij in het
rt dat voor ons ligt, volop onze me
ewerking aan de Regering willen ge-
in het streven naar ons gemeen-
(bappelijk einddoel, omdat wij vooral
ri s willen verzuimen en alles willen
Wat aan c*e vrijheid van Indonesië
Van Nederland, aan de vrijheid van
b ber hunner als een sterke en gewaar-
e rgde realiteit ten goede kan komen
Zj, Wat van zegenrijke betekenis kan
3 voor de gehele wereld."
Wï, *n een artikel in „De Volkskrant"
r,0 22 Aug komt prof. Romme hierop
3e? ?ens terug. Vrees voor het oordeel
h' historie? Minister Van^daarseveen
scl® in de Kamer onnflfdellijk vrij
t6aerP op deze stelling van Romme ge-
h6tgeerd. Blijkbaar dacht ook hij aan
Vpi, oordeel, dat de historie eens zal
pn'
bi'hy0^ Romme heeft gezegd", aldus
Ve '«ter Van Maarseveen, „dat hij geen
tot btwoordelijkheid aanvaardt voor het
3aai?Usver gevoerde beleid. Indien hij
Hit t?\ec?e te kennen wil geven, dat aan
iv6f.°eleid bezwaren ziin verbonden ge-
-'fcst O»
op on nog zijn, dan zou de Regering
lijkhp.^fTfde gronden de verantwoorde-
bfwij, voor dit beleid misschien mogen
3or 5°n- Waar de Regering echter on-
s0dor bestaande omstandigheden een
vo6rI beleid dan het door haar ge
nlis niet mogelijk heeft geacht, en
3aar Oaarom de verantwoordelijkheid
bep '°0r aanvaardt, zou de Kamer kun-
verwegen, of uit het feit, dat
ander beleid heeft
zij
ge-
eigen
daar-
v e ri6 erH, ook niet haar
vo0tntwo„rdelijkheid
W Resulteert",
jpif.etbven dat deze opmerking van
Ola juist was. De Kamer kan
aS zich o.i. niet aan de verant-
„Het algemeen kader van het overleg
ter conferentie is reeds geconstrueerd:
de taak der conferentie is aan dit ka
der een reële inhoud te geven. Laten
wij, als wij ons tot onze taak zetten, ons
er van bewust blijven, welk een ont
zaglijke last de noodlottige gang van
zaken op beide landen heeft gelegd",
aldus dr. Drees.
De minister-president zeide voorts,
dat hü het als een behoefte gevoelde de
Indonesische afgevaardigden te verkla
ren, dat het van Nederlandse zijde bij
voorafgaande overeenkomsten vastge
legde voornemen, aan de V. S. van In
donesië de souvereiniteit over te dra
gen, een voor Nederland onherroepelijk
besluit betekende.
„Deze beslissing", aldus dr. Drees, „be
rust niet op een impuls van sentiment of
op een zich onwillig neerleggen bij een
overmacht van omstandigheden". Deze be
slissing berust volgens de minister-presi
dent op een langzaam gerijpt inzicht, dat
langs deze weg in de huidige wereldsi
tuatie de belangen van Nederland en In
donesië en een zegenrijk samengaan van
deze landen het best konden worden be
vorderd. „Wel zouden naar het oordeel
van velen in Nederland aller belangen er
mede gediend zijn geweest, indien een
rustiger en geleidelijker overgaan mogelijk
ware gebleken, maar het heeft geen zin
de gevolgen voorbij te zien van de ver
snelling van de ontwikkeling, die is inge
treden als nawerking van de oorlog, en
de gezonde gedachte van de eigen souve
reiniteit van Indonesië eist thans spoedige
verwezenlijking.
Wanneer dan ook, na een succesvolle
afloop van de R.T.C., aan Nederland
de taak toevalt haar souvereiniteit aan
een nieuwe democratische, Indonesische
rechtstaat over te dragen, dan bete
kent dat een daad. die gedragen wordt
door een belangrijke meerdertieid van
ons volk."
Dr. Drees zeide, dat bij velen, die in
Indonesië hebben geleefd of er thans nog
werken, een sterke liefde is gegroeid voor
dit prachtig land en zijn bevolking.
De minister-president vervolgde:
„Wanneer men aan Indonesische zijde
deze conférentie wil beginnen met het
vertrouwen, dat de spoedige vorming
van de souvereine Indonesische staat
voor Nederland een even onbetwist pro
grammapunt is als voor de Indonesiërs,
dan wil Nederland daartegenover het
vertrouwen plaatsen, dat aan Indonesi
sche zijde met even grote ernst ge
streefd wordt naar de vorming van een
nieuwe band tussen Nederland en In
donesië, die een blijvende zegenrijke sa
menwerking tot resultaat zgl hebben
Het doel van deze conferentie gaat veel
verder dan de oplossing van de thans
bestaande ernstige, moeilijkheden en
wrijvingen."
Dr. Drees spoorde vervolgens aan tot
vermijding van alles wat kwetst of
voedsel geeft aan een gegrond wantrou
wen. „Ik mag in dit verband niet na
laten met grote ernst te wijzen op de
noodzakelijkheid, dat de daadwerkelijke
strijd, zowel met wapens als door pro
paganda, wordt gestaakt."
Dr. Drees zeide te beseffen, dat aan
beide zijden nog. mensen zijn, die, ge
vangen door wantrouwen en ressenti
ment, geneigd- zijn een tijdelijk en
plaatselijk succes, op een ander be
haald, te stellen boven de zelfdisci
pline en innerlijke inspanning, die no
dig zijn om de grotere doelstellingen
van deze conferentie te bereiken.
„De geschiedenis zal uiteindelijk oor
deel vellen over deze conferentie. Ik
hoop- van ganser harte, dat alle gede
legeerden de kracht zullen bezitten om
de verleiding te weerstaan het grote
doel in gevaar te brengen ter wille van
een tijdelijk succes en een momenteel
applaus van een bepaalde groep var.
medestanders.
Ik persoonlijk ben ervan overtuigd,
dat, wanneer niet feitelijke omstandig
heden en gebeurtenissen de sfeer van
deze conferentie gewelddadig doorbre
ken, de mogelijkheden groot zijn, deze
conferentie tot een bevredigend resul
taat te brengen", aldus dr. Drees.
Onder de beginselen, die als vast
richtsnoer gelden, noemde dr. Drees:
de spoedige vestiging van de V.S.I. als
souvereine democratische staat op fe-
Een Amerikaans oorlogsschip, de zwa
re kruiser Columbus, die onlangs Am
sterdam aandeed, zal voor het eerst se
dert het einde van de Spaanse burger
oorlog de volgende maand een bezoek
aan Spanje brengen. Het bezoek z^l
worden afgelegd door Admiraal Richard
L. Conolly, de opperbevelhebber yan de J
Amerikaanse vloot voor het Oostelijk
bekken van de Atlantische Oceaan en
de Middellandse Zee.
Vijf leden van het Finse kabinet deel
den gisteravond mede, dat het misluk
ken van de door de communisten op
touw gezette stakingen te danken was
aan de loyaliteit van de Finse arbeiders.
In een kort officieel communiqué leg
den de vijf leden, die gezamenlijk de
commissie vormden ter bestrijding van
de stakingen, deze verklaring af.
Tezelfdertijd werd door een andere
commissie gezegd, dat ook de relletjes,
die tengevolge van de stakingen te
Kemi, een plaats aan de Noordpunt der
Botnische Golf, plaats vonden en die
aan twee mensen het leven kostten,
door de communisten uitgelokt waren.
Zowel de vakbond van de leerbewer-
kers als die van de textielarbeiders
heeft besloten, de mededeling om in
staking te gaan nog even in te trekken.
De textielarbeiders deelden mede, dat
het dagelijks bestuur Woensdag weer
bijeen zou komen om de toestand te be
spreken.
Inmiddels keren steeds meer arbei
ders, die behoren tot de zes door com-
deratieve grondslag, het zelfbeschik
kingsrecht der bevolkingen, de samen
werking met Nederland, eventueel met
het Verenigd Koninkrijk der Nederlan
den, in een Nederlands-Indonesische
Unie aan het hoofd waarvan staat de
Koning der Nederlanden. „Over de vraag
of speciaal Nederland, dan wel het Ver
enigd Koninkrijk der Nederlanden in de
Unie zal zijn opgenomen, zal slechts
worden beslist na nader overleg met
Suriname en de Antillen."
Onder het uitspreken van de wens,
dat deze conferentie moge strekken tot
eer en zegen voor Indonesië en Neder
land en het uitgangspunt moge blijken
van een nieuwe ontwikkeling waarin op
het verbreken der oude verhoudingen
een vrije en voor beide volkeren vrucht
bare samenwerking moge volgen, ver
klaarde dr. Drees de Ronde Tafel Con
ferentie voor geopend.
woordelijkheid voor het beleid der re
gering onttrekken. Juist hierin ligt een
van de wezenskenmerken van de demo
cratie. Het is o.i. dan ook niet goed
denkbaar, dat de grootste fractie in ons
parlement zich aan deze verantwoorde
lijkheid onttrekt. Deze verantwoorde
lijkheid b 1 ij f t bestaan, ook indien het
niet mogelijk bleek op een bepaald
ogenblik, tengevolge van geen eenstem
migheid in eigen kring of medewerking
in andere kringen, dit beleid in een an
dere richting te forceren. Trouwens de
jongste deviaties waren slechts een uit
vloeisel van het beleid van 1946 af. Zij
waren de consequenties van Linggadjati
en het Renville-accoord en zullen tot
nóg verdere consequenties leiden.
Een krachtige Kamer zal voor het
beleid ener regering de verantwoorde
lijkheid moeten dragen. Wil zij dit op
een bepaald moment niet langer, dan
stuurt zij de regering weg. Het liet dur
ven mededragen van verantwoordelijk
heid wijst op zwakheid van een parle
ment, het betekent een jh onttrekken
aan de taak, welke de volksvertegen
woordiging in een democratische staat
is opgelegd.
munisten overheerste vakbonden, terug
haar hun werk.
Moskou acht blijkbaar het ogenblik
gekomen om in het verloop van de
staking in Finland actief in te grijpen.
De Russische regering overweegt al
thans, volgens een bericht van de Sov
jet-radio, de regering-Fagerholm in Fin
land in gebreke te stellen, omdat deze,
naar haar oordeel, door haar actie
tegen de «takende Finse arbeiders in
breuk heeft gemaakt op de bepalingen
van het Russisch-Finse vredesverdrag.
President Truman pleitte gisteren in
een bijeenkomst van oorlogsveteranen
voor onverwijlde Amerikaanse militaire
hulp aan de landen van het Atlantisch
Pact, Griekenland, Turkije, Iran, de Phi-
lippjjnen en Korea.
„Het grootste deel van onze hulp zal
naar de landen van het Atlantisch Pact
gaan, maar ook zullen wij bijstand ver
lenen aan bepaalde andere landen, wier
veiligheid belangrijk is voor de wereld
vrede. Wij dienen onze hulp aan Grie
kenland en Turkije voort te zetten. Wij
moeten Iran helpen, opdat het zijn vast
beradenheid tegen de Sovjetdruk kan
handhaven. En in het Verre Oosten heb
ben twee jonge republieken, de Philip-
pijnen en Korea, militaire bijstand nodig,
wanneer zij haar nationale veiligheid
willen handhaven", aldus de Ameri
kaanse president.
Truman vervolgde: „Wanneer het mo
gelijk ware, zou ik er de voorkeur aan
geven deze bolwerken tegen agressie
door de UNO te doen oprichten. Wij
hopen, dat de wereldvrede eenmaal be
krachtigd zal worden door veiligheids
eenheden onder toezicht en leiding van
de UNO. Wij hebben'hiernaar gestreefd,
maar de Sovjet-Unie heeft elke poging
om een afdoende internationale politie
macht tot stand te brengen en de wereld
van de vrees der agressie te bevrijden
verhinderd. Daarom moeten wij tezamen
met andere bevriende landen regionale
defensieverdragen vormen."
Overzicht van de Ridderzaal te Den
Haag, waar de laatste weken hard ge
werkt is om alle voorbereidingen voor
de conferentie te treffen. Aan de grote
tafel namen heden de gedelegeerden
plaats; hier wordt over de toekomst van
Indonesië beslist.
De particuliere secretaresse van
H. K. H. Prinses Wilhelmina verzoekt
ons het volgende mede te delen:
„H. K. H. Prinses Wilhelmina stelt er
heel veel prijs op voortaan hare ge
boortedag in alle stilte en zonder uiter
lijk feestbetoon te vieren. Mochten er
plannen bestaan telegrammen of brie
ven van gelukwens te sturen, dari ver
zoekt zij vriendelijk, in verband met
het karakter van de viering van de
dag, haar deze niet te zenden."
Paul Reynaud (Frankrijk) is gisteren
benoemd tot voorzitter van de economi
sche commissie van de Europese As-
semblée. Het ging tassen hem en zijn
socialistische landgenoot André Philip.
George Bidault (Frankrijk) is tot
voorzitter benoemd van de commissie
van algemene zaken, waarin vermoede
lijk belangrijke politieke kwesties zul
len worden besproken.
De commissie voor sociale kwesties
benoemde de Nederlander Serrarens tot
haar voorzitter.
Sir David Maxwell-Fyfe (Engeland,
Conservatief) is voorzitter geworden van
de juridische en administratieve com
missie.
Voorzitter van de culturele en weten
schappelijke commissie werd Alessandro
Casati (Italië).
Van der Goes van Naters kreeg zit
ting in de commissie voor economische
zaken en voor procedurekwesties, dr
Bruins Slot in de commissie voor juri
dische en bestuurszaken, mr. Schmal in
de commissies voor culturele en weten
schappelijke aangelegenheden en voor
juridische en bestuurszaken en de heer
Kerstens in de commissie voor econo
mische zaken.
De BBC geeft dagelijks van 22 tot
22.15 uur via de European Service een
uitzending over de bijeenkomst van de
Europese Assembiée te Straatsburg.
Communistische troepen bevinden zich
thans op een afstand van ongeveer 220
K.M. ten Noorden van Kanton, de zetel
van de nationalistische regering in Zuid-
China.
Het aantal slachtoffers in de verkool
de bossen ten Zuidwesten van Bor
deaux was gisteravond reeds gestegen
tot 81.
Dit werd bekend gemaakt door de
prefectuur van Bordeaux, maar er
werd op gewezen dat de mogelijkheid
niet uitgesloten was dat bij verder on
derzoek nog meer slachtoffers ge
borgen zouden worden.
De autoriteiten deelden verder mede
dat de nieuwe branden die in de loop
van gisteren waren opgelaaid gelukkig
niet van ernstige aard waren. Gister
avond was de brandweer overal de
toestand al weer meester en de bran
den waren geblust.
Tijdens de nieuwe branden kwam
weer een brandweerman door verstik
king om het leven.
(Van onze verslaggever te velde)
Om klokke acht uur is gistermorgen in Luxemburg de (werkelijke) oorlog
uitgebroken. Een oorlog zo charmant als nog nooit een correspondent heeft
beschreven en tegelijk zo humaan, dat het schieten verboden kon worden.
Het is dus absoluut veilig in het frontgebied. Er staan alleen hier en daar
een paar radiowagensdie, met camouflage aan het oog onttrokken, onderling
de allervriendelijkste berichten uitwisselen. Zo melden zij elkaar, dat dr. Van
Royen voor de Ronde-Tafelconferentie de allerbeste verwachtingen koestert,
dat zij vanwege het gure weer(!) hevig naar hete koffie verlangen en dat
hun imaginaire troepen een vijandelijk soldaat hebben gevangengenomen met
een beste honger en een slechtmoreel.
menten te lijf moeten gaan. Wij zouden
moeten betogen, dat de Nederlandse sol
daat ons hier in Luxemburg een moeilijk
te onderschatten goodwill bezorgt, dat
hij zelf rijper en beter zal terugkeren,
dat hier in dit heuvelland weer eens te
meer de volkomen ontoereikendheid van
ons rollend materieel is gebleken en dat
dit laatste alleen al voldoende argument
voor een hele serie oefeningen zou zijn.
Het is kortom een pracht van een oor
log. Hij is volkomen draadloos, er komt
geen tank en geen kanon aan te pas en
Uw verslaggever kan hem, liggend tegen
een zonnige heuvelhelling, buiten be
zwaar van de schatkist geheel volgen.
Bovendien is hij nog nuttig ook. Onze
verbindingstroepen hebben er alle
humaniteit ten spijt de handen aan
vol. Het is nu eenmaal heel wat moei
lijker in Luxemburg radiocontact te leg
gen dan in Nederland. Hier rijen de zon
nige heuvels zich tot ketens aaneen en
hoe schoon, hoe liefelijk dit voor de toe
rist ook is, de radioman kan er bij
wijze van spreken wel van gruwen.
Draadloos contact van dal tot dal is na
melijk even onmogelijk als witten met
een hark en het plaatsen van radioposten
op heuveltoppen brengt weer allerlei
bezwaren in verband met de camouflage
met zich mee. Zo zijn de mannen dan
toch nog de hele-dag in touw. De chauf
feurs zwoegen met hun drie-tonners heu
vel op, heuvel af, de telegrafisten en
telefonisten worstelen met antennes en
aansluitingen en de zon die goeie
trouwe zon, die ons hier nog geen dag
in de steek heeft gelaten besenjjnt dit
alles met zijn allermildste stralen.
Ja, alle theoretische oorlogen ten spijt,
het leger is hier op vacantie. Het woont
in zijn heerlijke tentenkamp tussen de
heuvels en elke dag bijna is het, anders
zo onbarmhartige hoomsignaal dat het
reveil aankondigt, een feest. Want, laat
het waar zijn, dat onze ongeoefende
chauffeurs het inderdaad zeer moeilijk
hebben in dit golvende gebied, zodat zij
soms zelfs hun motoren stuk draaien;
laat het waar zijn, dat tweehonderd
francs ook voor een klein uitstapje in
de schone stad Luxemburg absoluut on
voldoende is, het is ook waar, dat alle
zevenhonderd deelnemers aan de opera
tie Edelweiss hun verblijf hier als een
uitstapje beschouwen.
Nu hopen wij maar, dat er niet ergens
onder onze lezers zwartkijkers schuilen,
die denken, dat uitstapjes voor een leger
toch feitelijk niet te pas komen, want
dan houden wij hen met tal van argu-
IIHIIIIIIIIIIIHItlllMlIHlUHIIIlIHHIHHinilllllliiHlIHHimiim
4
De theoretische oorlog, die wij reeds
gisteren uitvoerig beschreven, heeft zich
in de loop van de dag voor ons arme
blauwe land uitermate droevig ontwik
keld. De moedige vierde divisie, die
met drie (bijna imaginaire) bataljons
in de voorste lijn het helemaal denk
beeldige rode geweld zocht te keren,
heeft haar stellingen niet kunnen hou
den. Óm twee uur werd zij gistermid
dag door vermoeienissen en verliezen
gedwongen zich onder zeer zware druk
te verplaatsen naar het gebied ten Zui
den van Bastogne. Een uitermate tries
te situatie, die ook Uw verslaggever
noopte zich hedenmorgen in alle vroeg
te naar Bastogne te begeven, omdat het
kamp Walverdagne eenvoudig onder
zijn moede leden werd afgebroken.
Hierbij zal het echter niet blijven. In
de loop van vandaag zullen naar
wij door zeer bijzondere relaties reeds
nu weten te melden de blauwe ver
liezen nog steeds stijgen. De situatie
zal zich dermate ongunstig ontwikke
len, dat de moedige blauwe-divisiecom-
mandant zich morgen vroeg zelfs ge
noodzaakt zal zien zijn hele legergroep
voor herstel en rust tot in Maastricht
terug te trekken. Dit betekent het ein
de van iedere geregelde blauwe tegen
stand. Zij tenslotte medegedeeld, dat
deze verschrikkelijke slachting onder
onze troepen, die overal in blauw land
grote verontwaardiging heeft opgewekt,
plaats grijpt zonder dat rood land ook
maar een schijn van een oorlogsverkla
ring heeft gezonden. Realistischer theo
rie kan men zich nauwelijks denken.
HimiHiiiiiiiMiuiFimiiHiimmmtiuMtiHiiHtnmiiimmmM
Onze jongens leren hier ontzettend veel.
Zij leren de waarde van hun Nederlander
zijn meer en meer begrijpen en wij kun
nen u verzekeren, dat ze Zondagmorgen
in dat kleine parochiekerkje van Walver
dagne het Wilhelmus met meer overtuiging
hebben gezongen dan ooit te voren. Gun
hun enkele weken voordat ze voor on
bepaalde tijd naar Indië vertrekken dit
uitstapje in de heuvels van Luxemburg.
Als van de practijk der erste ac
tiviteiten van de operatie Edelweiss iets
is gebleken, dan wel dat men waarachtig
niet behoeft te denken dat deze bataljons
oefeningen op grote schaal overbodig zijn.
Er werden nog fouten genoeg gemaakt en
daarbij denken wij heus niet aan die on
fortuinlijke motorrijder, die aan de ingang
van het tentenkamp met een forse zwaai
en mededelingenbord vloerde. Daarbij den
ken wii aan ernstige tactische fouten, die
God zij dank gelukkig een ieder ziet
en erkent. Alleen een zeer intensieve trai
ning, tezamen met de aanvoer van beter
materiaal de reparatiewerkplaats is on
derhand aan haar honderdste herstelling
toe kunnen fouten voor de toekomst
worden voorkomen. Op deze weg is, duhkt
ons, de operatie Edelweiss een eerste be
langrijke stap.
In verband met het aan mej. mr. H.
A. Sneller op haar verzoek verleend
eervol ontslag is met ingang van 1 Oct.
tot particulier secretaresse van H. M.
de Koningin benoemd mevr. N. Smitt-
Avis te Blaricum.
Mevr. Smitt-Avis is tweede secreta
resse van de Oecumenische Raad van
Kerken in Nederland.
Maandag vierde graaf J. H. F. du Mon-
ceau, die jarenlang opperceremoniemees-
ter was van Prinses Wilhelmina, zijn
negentigste verjaardag. Ter gelegenheid
hiervan bracht o.a. H. K. H. Prinses Wil
helmina een bezoek aan de 90-jarige.
Voorts kwamen o.m. bloemen van konin.
gin Juliana en prinses Wilhelmina.
Bij K.B. is ter tijdelijke vanvaning van
minister Lieftinck het beheer van het
ministerie van Financiën voor de periode
van 18 t.m. 30 Augustus opgedragen aan
dr. Drees; ter tijdelijke vervanging van
minister Rutten is het beheer van
het ministerie van O., K. en W. voor
de periode van 21 t.m. 30 Augustus op
gedragen aan minister Spitzen.
De heer Anak Agung, eerste plaatsver
vangend voorzitter van de BFO-delegatie,
is Maandag door de Koningin in audiën
tie ontvangen.
Wie zijn oor slechts leent aan hen, I
\^die hem vleien, is zijn eigen vijand.J
Vermoeide overlevenden hielden ook
gisteren de wacht bij de geïmprovi
seerde kapel te Cestas, waar zestig lij
ken opgebaard liggen.
Over het hele gebied zijn nog wacht
posten uitgezet, hoewel niet verwacht
wordt dat de brand opnieuw zal jiit-
breken.
De prefect van Bordeaux deelde
mede, dat hij het verwoeste gebied
schatte op pl.m. 50.000 ha.
Voor de eerste maal sinds Zaterdag
hing er boven Bordeaux geen zwaar
rookgordijn, dat vaak zo dik was dat
de stad was gehuld in een nachtelijk
duister, terwijl de zon hoog aan de
hemel stond.
Gisteravond verliet de minister van
Defensie Paul Ramadier de prefectuur
en begaf zich weer naar Parijs, na be
sprekingen gevoerd te hebben met de
plaatselijke autoriteiten en een bezoek
gebracht te hebben aan het vernielde
gebied.
Te Parijs werd door het ministerie van
Binnenlandse Zaken medegedeeld, dat
Donderdagmorgen te Cestas een natio
nale begrafenis van de slachtoffers zal
worden gehouden. Premier Queuille zal
deze bijwonen. Waarschijnlijk zal voor
die dag nationale rouw worden afgekon
digd.
Verder werd bekend gemaakt dat
ieder slachtoffer die materiële schade
opgelopen had en wiens eigendommen
verwoest waren van staatswege hon
derdduizend francs uitgekeerd zou
krijgen.
Volgens onbevestigde berichten zou
den bij Cestas nog zes verkoolde licha
men gevonden zijn.
Een woordvoerder van het ministe
rie van binnenlandse zaken heeft gis
teravond medegedeeld, dat zes duizend
militairen zullen helpen de brand te
bestrijden. Maandag werden nog 101
brandweerlieden uit Parijs verwacht
Premier Queuille en de minister van
Defensie Paul Ramadier zullen de be-
begrafenisplechtigheden bijwonen voor
degenen, die bij de brand om het leven
zijn gekomen,
Verwachting tot Woensdagavond:
Veranderlijke bewolking met op
verschillende plaatsen gedurenu-
korte tijd wat lichte regen cf een
onweersbui. Weinig wind. Morgen
overdag iets minder hogere tempera
turen.
Zon 5.37—19.46 Maan 5.34—20.15
Hedenmorgen omstreeks kwart voor
twaalf is in het ziekenhuis St. Joannes
de Deo te Haarlém in de ouderdom van
zeventig jaar overleden de kunstschil
der Herman Moerkerk. In bijzijn van
zijn familieleden heeft, Henri de Greeve
hem dezer dagen de Heilige Sacramen
ten der Stervenden toegediend.
Maandag heeft zich bü Bumiaju, 125 mijl
ten Noord-Westén van Djocja, een botsing
met guerilla's voorgedaan, waarbij een Ne
derlandse soldaat werd gedood, aldus delen
volgens U.P. betrouwbare Nederlandse mi
litaire bronnen mede. Gesproken wordt
van de ernstigste botsing sedert 10 Augus
tus, de dag waarop de order „staakt het
vuren" van kracht werd.
De guerilla's overvielen een Nederland
se politiepatrouille van een hinderlaag uit.
Het gevecht kreeg een ernstig karakter
toen 125 man militaire versterkingen naar
de plaats van de botsing werden gediri
geerd om de guerilla's aan te vallen.
Het te Bandjermassin verschijnende blad
„Suara Kalimantan" zegt uit betrouwbare
bron te hebben vernomen, dat Vrijdag j.L
twee en twintig politiemannen onder wie
de commandant van het hoofdposthuis te
Gambut zijn verdwenen, terwij 1 omstreéks
dezelfde tijd acht politieagenten van de
post Pesidari ten Zuid-Oosten van Band-
jermassin eveneens gedeserteerd zijn, al
len met medeneming van de bewapening,
waaronder automatische wapens en hand
granaten.
Guerillastrijdkrachten hebben Zondag
ochtend een politiepost, vijf km. van
Bandjermassin. aangevallen. Hierbij ver
loren drie burgers het leven.
Voor het eerst hebben de guerillastrijd
krachten ook overdag aanvallen uitgevoerd
op Kandangan (Hulu Sungei).
Het republikeinse dagblad „Merdeka"
verneemt uit officiële kringen, dat be
halve generaal-majoor Suhardjo van de
T.N.I. ook de minister van Binnenlandse
Zaken, Wongsonegoro. die tevens voorzit
ter is van de republikeinse vertegenwoor
diging in de Centrale Gemengde Commis
sie, naar Borneo zal gaan.
De voorzitter van de locale gemengde
commissie te Me dan heeft verklaard vol
vertrouwen te zijn, dat het cease-fire in
het gebied, ressorterende onder de Me-
danse commissie 'Sumatera Timur en
Atjeh) geen moeilijkheden zal opleveren.
Op alle punten, die Zondag werden be
handeld, werd algehele overeenstemming
bereikt.
Kolonel Hidayat is in Medar. terugge
keerd na een tweedaags bezoek aan Si-
bolga, waar hij verschillende commandan
ten heeft ontmoet. Hidayat verklaarde te
gen oversA.neta, dat de samenwerking niets
te wensen overlaat. Van Nederlandse zijde
werd alle mogelijke medewerking ont
vangen, vooral wat betreft de verbindin
gen. Waar de T.NJ.-eenheden het moei
lijkst te bereiken waren, werd de order
van Hidayat per „Pipercub" uitgeworpen-
Treffend beeld van de enorme bran
den, die de grote wouden rond Bor
deaux verwoesten en die de be
woners van deze streek in paniek
en angst hebben doen wegvluchten.
Ruim tachtig mensen hebben niet
aan het moordend vuur kunnen ont
komen. Ook veel veeboerderijen en
korenopslagplaatsen zijn verbrand.
